GESCHIEDENIS VAN HET TAEKWON-DO

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "GESCHIEDENIS VAN HET TAEKWON-DO"

Transcriptie

1 Auteurs: Karel van Orsouw - 9 de Dan oktober 2017 Sytze van der Meer - 5 de Dan Copyright stichting GESCHIEDENIS VAN HET TAEKWON-DO 1. HISTORISCHE ACHTERGRONDEN De oorsprong van de zelfverdedigings- en vechtkunst Taekwon-do ligt in Korea. De naam Taekwon-do is afgeleid van taekgyeon (vaak geschreven als taekyon, taekkyon of taekyun en 택택 in het Koreaanse schrift Hangul). Taekyon was een vorm van zelfverdediging die rond het jaar 1800 ontstond en begin twintigste eeuw nauwelijks meer beoefend werd in Korea. Hoewel er dus enig verwantschap bestaat tussen Taekyon en Taekwon-do, is deze slechts oppervlakkig. Behalve dat in beide Detail uit het Koreaanse schilderij Dae sporten de beoefenaars zich veel van Kwae Do waarop twee beoefenaars van traptechnieken bedienen zijn er verder de vechtkunst Taekyon te zien zijn. geen overeenkomsten en verschillen de traptechnieken enorm. Men probeert vaak om Taekwon-do een langere geschiedenis toe te dichten dan historisch kan worden bewezen, om zo de link tussen Taekwon-do en Taekkyon in stand te houden. Taekwon-do is echter vrij recent ontstaan uit het Japanse Karate. Het is in dit artikel niet de bedoeling een erg uitgebreid verhaal over de historische achtergrond van Taekwon-do te schrijven. De bedoeling van dit verhaal is veel meer de geïnteresseerde Taekwondoka enigszins op de hoogte te brengen hoe het Taekwon-do in Korea historisch gegroeid is en hoe de introductie van Taekwon-do in Nederland verliep en zich daarna ontwikkelde. Of liever gezegd, tegen wat voor achtergrond heeft het Taekwon-do zich in de loop der tijd ontwikkeld. Op sommige zaken wordt iets uitgebreider ingegaan dan op andere, omdat over de historische benadering van Taekwon-do vrij veel misvattingen bestaan. Er wordt gestart met de oude geschiedenis (tot de tweede wereldoorlog) van Taekwon-do gevolgd door de geschiedenis van generaal Choi Hong Hi. Hierna worden de wereldbonden ITF en WTF kort toegelicht en als laatste de ontwikkeling van de twee grote bonden NTA en TBN in Nederland en de uitgangspunten van de UTI. Pagina 1

2 2. GESCHIEDENIS VAN TAEKWON-DO IN KOREA De drie koninkrijken Taekwon-do wordt veelal teruggevoerd tot de tijd waarin Korea verdeeld was in drie koninkrijken: Koguryo (37 v. Chr. 668 n.chr.), Paekche (18 v.chr. 660 n.chr.) en Silla (57 v.chr. 936 n.chr.). Tussen 540 en 576 regeerde in Silla koning Chinhung, die de eerste aanzet zou geven tot de uiteindelijke vereniging van de drie koninkrijken. Gedurende zijn regering kwam de zogenaamde Hwarang-groep ( 화화 ) op. Omdat Taekwon-do meestal in verband wordt gebracht met de Hwarang, is het nuttig iets over deze groep te vertellen. De bronnen, waaruit onze informatie over de Hwarang gehaald moet worden, bestaan uit kronieken van de drie koninkrijken (Samguk Sagi) geschreven door Kim Pusik ( ) en de nalatenschap van de drie Koninkrijken (Samguk Yusa), geschreven door Iryon ( ). Samguk Sagi: Kronieken van de drie koninkrijken - is een historisch verslag van de periode die de Koreaanse geschiedenis ingegaan is als Periode van de drie koninkrijken. Samguk Yusa: Handschrift van de "memorabilia van de drie koninkrijken" tentoongesteld in het Instituut voor Koreanse studies van de Nationale universiteit Kyujanggak in Seoul. Kim Pusik de schrijver van Samguk Sagi was een militair staatsgeleerde en Iryon de schrijver van Samguk Yusa was een boeddhistische monnik. Het feit dat Kim Pusik een militair was, heeft ertoe bijgedragen dat hij in zijn beschrijving van de Hwarang vooral de militaire momenten van de groep benadrukte, terwijl monnik Iryon juist de religieuze momenten van de groep naar voren haalde. Zowel de militair als de monnik echter zijn het erover eens dat Hwarang niet in de eerste plaats een militaire groep was. United Taekwon-do I nternational Pagina 2

3 De Hwarang Hoewel het woord Hwarang op verschillende manieren vertaald is geworden, is de beste vertaling ervoor bloemenjongen : Hwa betekent bloem en het woordenboek geeft als vertaling voor rang : jonge man. De verdere taalkundige details over dit woord stoppen we hiermee en gaan over op het ontstaan van de Hwarang. Nog net tijdens de regering van koning Chinhung in 576, werden twee mooie vrouwen uitgekozen om allerlei dansen uit te voeren. Zij verzamelden ieder een groep om zich heen en werden de Wonhwa genoemd. Wonhwa betekent: De originele bloemen. De leidsters van de twee Wonhwa groepen werden jaloers op elkaar. De ene leidster verdronk daarop de andere. Daarvoor werd ze echter ter dood veroordeeld. Dit leidde ertoe dat de Wonhwa uit elkaar vielen. Hierna werden knap uitziende jongens uitgekozen, voornamelijk uit de kringen van de edelen. Deze jongens werden Hwarang genoemd. Ze werden opgemaakt en droegen mooie kleren. Ze hielden zich hoofdzakelijk bezig met zingen, dansen, muziek en poëzie. Ze maakten tochten naar bergen en rivieren en amuseerden zich daar. Volgens de Samguk Sagi werden door al deze activiteiten de goeden van de slechten gescheiden. De laatsten vielen dan vanzelf af, terwijl de eersten aan het hof ontboden werden. Zowel de Samguk Sagi als de Samguk Yusa benadrukken verder het religieuze karakter van de Hwarang. De Hwarang wordt veelal in verband gebracht met het Boeddhisme en Confucianisme. De volgende voorschriften die door de Hwarang zijn aangenomen vindt je ook terug in Taekwon-do boeken van Choi Hong Hi zoals bijvoorbeeld: Wees trouw aan de koning Wees gehoorzaam aan je ouders Wees eerzaam naar je vrienden Nooit terugtrekken in een gevecht Dood iemand op een rechtvaardige wijze Voor zover bekend is er geen reden om aan te nemen dat de Hwarang een militaire groep was of zelfs hoofdzakelijk een militaire groep. Het tegendeel lijkt meer het geval. Wel is het zo dat ze zich op een gegeven moment op het militaire pad begaven. Het beste is om de aard van Hwarang-groep als volgt samen te vatten: De Hwarang was een groep jongemannen, die zich met religieuze - en culturele zaken bezighielden, maar die af en toe half-militaristisch of zelfs heel erg Pagina 3

4 militaristisch moesten zijn, omdat de tijd waarin ze leefden dat met zich meebracht. Uit de momenten waarop de Hwarang zich als een militaire groep moest gedragen, zijn inderdaad beroemde generaals en staatslieden voortgekomen. Ze zullen aan de strijd om de vereniging van de drie koninkrijken ongetwijfeld hun steentje hebben bijgedragen. Maar dat wil niet zeggen dat de Hwarang daardoor een pure militaire organisatie was, zoals sommige bronnen ons willen doen geloven. Hoe verging het de Hwarang verder? Aangenomen wordt dat de Hwarang na de vereniging van de drie koninkrijken gewoon doorgegaan zijn met wat ze altijd gedaan hadden n.l. zingen, dansen, muziek en gedichten maken. Eén en ander is echter niet altijd even duidelijk. Afstammelingen van Hwarang waren waarschijnlijk de rondtrekkende groepen, die een soort kermisachtige attractie brachten met zang, dans, acrobatiek e.d. China en Japan kennen zulke groepen ook. De naam Hwarang werd naast de andere namen ook aan deze rondtrekkende groepen gegeven. In verband hiermee moet dan nog gewezen worden op het aspect van de homoseksualiteit van deze groepen. In al deze groepen ook in China en Japan, kwam homoseksualiteit voor. Beeld van een Hwarang boogschutter te paard. Hierover valt in dit verband het volgende op te merken: Het element van de homoseksualiteit wordt met de latere Hwarang in verband gebracht, omdat de jongens vooral om hun uiterlijk gekozen werden. Ook in de Silla-tijd was dit al zo en het kon weleens voorkomen dat - zowel in het begin als later deze jongens tot prostitutie gedwongen werden. Dat homoseksualiteit voorkwam is trouwens niet zo vreemd, omdat door het exclusieve mannelijke karakter van de groep men haast niet anders kon. Ook onder de Japanse Samoerai bijvoorbeeld kwam dit voor. Betekenis van Hwarang voor de ontwikkeling van het Taekwon-do Voor zover is na te gaan hebben ze in ieder geval geen directe invloed op het Taekwon-do uitgeoefend. Ongetwijfeld hebben de Hwarang zich in hun militaire momenten beziggehouden met allerlei vechtsystemen. Deze waren waarschijnlijk uit China afkomstig. Aangezien het niet precies duidelijk is welke vechtsporten invloed hebben uitgeoefend op het Taekwon-do behalve dan het Karate, zou men niet definitief kunnen concluderen dat de Hwarang iets met Taekwon-do te makken hebben gehad. Temeer als je bedenkt dat ze United Taekwon-do I nternational Pagina 4

5 verder geen enkel vechtsysteem ontwikkeld hebben, zoals de militairen en ook de burgers dat in Japan wel hebben gedaan. Subak, Taekkyon en Kwon Bop In deze paragraaf worden enige namen nader onder de loep genomen, die vaak in verband worden gebracht met Taekwon-do. Niet altijd wordt er even objectief geschreven over de rol van de vechtsporten, met de bovenstaande namen uit de titel van deze paragraaf, in verband met het Taekwon-do. Daarom is er eens nagegaan wat de letterlijke vertaling is van deze vechtsporten. Choi Hong Hi bijvoorbeeld noemt Subak een soort gevecht met de voeten en benen terwijl Richard Chun als vertaling voor Subak geeft slaan met de vuisten en kopstoten. De Chinese karakters waarmee je Subak schrijft geven de volgende betekenis te zien: Het woord Su betekent letterlijk Twee vechters uit een Koreaans manuscript uit de Koguryo periode. hand het woord bak betekent slaan met de vuisten, boksen. Een van de boeken die geraadpleegd zijn om de betekenis van Subak te achterhalen, geeft als een van de vertalingen: een gevecht met de handen in een strijd of wedstrijd. Tot nog toe is er dus geen reden om aan te nemen dat Subak een vechtsport zou zijn, waarbij de benen of het hoofd gebruikt werden. Wel bestaat er het Koreaanse woord bak ch igi, dat inderdaad kopstoten betekent, maar dit woord bak heeft taalkundig niets te maken met het woord bak in Subak. Pagina 5 Taekkyeon (onder) afgebeeld op het schilderij Dae Kwae Do, rond 1850, van Hyesan Yu Suk Een andere naam, die veel in verband gebracht wordt met Taekwon-do is Taekkyon. Er bestaan geen Chinese karakters om dit woord te schrijven, althans niet voor zover is na te gaan. Waarschijnlijk gaat het hier om een puur Koreaans woord. Voor zover er is te ontdekken, is Taekkyon een spel, waarbij twee tegenover elkaar staande personen elkaar onderuit proberen te trappen. Hoge trappen zijn toegestaan, die dan door de handen opgevangen mogen

6 worden, waarna degene die getrapt heeft omver getrokken mag worden. Dit spel kende men ook in Japan. Hoewel niet met zekerheid gezegd kan worden dat dit zo is, bestaat de mogelijkheid dat het Taekwon-do enige beenbewegingen over genomen heeft van het Taekkyon. Volgens Choi Hong Hi werd Subak uiteindelijk in China geïntroduceerd als Kwon Bop en als vorm van Jiu-Jitsu in Japan. Helemaal correct lijkt dit niet te zijn als we naar de betekenis kijken van het woord Kwon Bop. Kwon vind men ook in het Taekwon-do terug en betekent vuist. Het woord Bop betekent wet of systeem. Kwon Bop zou dan iets betekenen als de wet van de vuist. De Japanse uitspraak van Kwon Bop komt wel bekend voor: Kenpo of Kempo. In het Chinees wordt het als Ch uan-fa uitgesproken. En zover bekend werd deze laatste naam gegeven aan de vechtmethoden die in het beroemde Shaolin-klooster ontstaan zijn, eeuwen voordat er in Korea sprake was van Subak. In een Koreaans woordenboek stond als vertaling voor Kwon Bop : de zelfverdedigingskunst uit Loochoo. Met Loochoo worden de Ryukyu-eilanden bedoeld met Okinawa als hoofdeiland. Duidelijk is wel dat men niet altijd even nauwkeurig is met het weergeven van de feiten. Een laatste naam die hier enige toelichting vraagt is Kara of Karak. Volgens Masutatsu Oyama (vaak Mas. Oyama genoemd), aldus het boek van Choi Hong Hi, is het Japanse woord Karate afgeleid van Kara of Karak, het oude koninkrijk in het zuiden van Korea ten tijde van de drie koninkrijken. Ook hier is er sprake van enige onnauwkeurigheid. Op de eerste plaats zouden de Japanners het woord Kara van het koninkrijk anders uitspreken. Bovendien is dit woord veel ouder dan het woord Karate. Waarom zouden de Japanners teruggrijpen naar de naam van een onbelangrijk koninkrijk dat al eeuwen niet meer bestond? Oorspronkelijk betekende Karate: China hand of Táng hand. Kara is pas later leeg gaan betekenen en werd toen ook anders geschreven. Interessant is nog dat het oorspronkelijke Karate(-do) in het Koreaans uitgesproken wordt als Tang-So-Do. Later, toen Karate lege hand ging betekenen, werd Karate in het Koreaans uitgesproken als Kong Sudo. United Taekwon-do I nternational Pagina 6

7 De Koryò-dynastie ( ) Tijdens de Koryo-dynastie ( ) zouden er, volgens Choi Hong Hi, door de koning Subak en Taekyon wedstrijden zijn gehouden. De winnaar kreeg als beloning een baan bij de regering. Militairen werden verplicht aan deze wedstrijden mee te doen. Het land was in deze periode verdeeld in provincies met burgerambtenaren aan het hoofd en twee noordelijke grensdistricten, onder leiding van militaire commandanten. Verder waren er ten behoeve van de interne en nationale veiligheid vijf regionale militaire centra in de verschillende provincies. In 1170 brak er een tijd aan van ongeveer een eeuw, waarin het land door militairen geregeerd zou worden. De onderlinge rivaliteit was er ook de oorzaak van dat het militarisme in Korea niet zo n grote invloed kreeg zoals in Japan en in 1270 moest het land zich overgeven aan de oprukkende Mongolen. Hoewel er in de literatuur tot nog toe weinig of niets te vinden is over duidelijke voorlopers van het Taekwon-do, is het aannemelijk dat er bij de militairen enige vormen van gewapende en ongewapende zelfverdediging bestonden. Verder is aan te nemen dat, voordat de Japanse invloed zich in Korea liet gelden, vooral de Chinezen hun vechtmethoden geïntroduceerd hebben. De Yi-dynastie ( ) Het militairisme werd in deze periode ook wel Choson-dynastie genoemd - georganiseerd en stond onder controle van de Koninklijke lijfwacht. Later werden alle privélijfwachten onwettig verklaard en onder verantwoordelijkheid geplaatst van de regering. Gedurende deze periode kregen zowel China als Korea het hard te verduren van Japanse piraten, die de kusten van beide landen onveilig maakten. Aangezien in deze tijd in Japan de militaire sporten belangrijk waren in de opvoeding van kinderen (Japan werd geregeerd door militairen) is het niet waarschijnlijk dat er via piraten militaire sporten in Korea binnendrongen. Pagina 7

8 Behalve contacten met China en Japan (zeker in vredestijd) werden ook handelsbetrekkingen aangeknoopt met de Ryukyu-eilanden. Okinawa is het hoofdeiland van Ryukyu. Ongetwijfeld zijn vechtsystemen uit de Ryukyu-eilanden geïntroduceerd in Korea. Tot slot van deze periode nog iets over het boek genaamd Muye Dobo Tongji - dat onder koning Chongjo (die van regeerde) gepubliceerd werd en waarin Taekwon-do genoemd zou worden. Het betreft hier een militair instructieboek en voor zover is te achterhalen staat er niets in dat betrekking zou kunnen hebben op Taekwon-do. Integendeel, het Chinees ongewapend vechten Shaolin wordt onder andere hierin besproken. Gezien de invloed die China door de eeuwen heen in Korea had, is het veel waarschijnlijker dat Chinese vechtkunsten beoefend werden. Niet alleen in de Yi-dynastie, maar ook in de voorgaande perioden. Illustratie uit Muye Dobo Tongji een van de weinige historische teksten over Koreaanse vechtkunsten. Hoe dan ook in 1906 kwam Korea officieel onder Japanse heerschappij en in 1910 had Japan Korea volledig geannexeerd. Japanse overheersing ( ) In 1910 werd Korea door Japan bezet. Ook een deel van China - Mantsjoerije - werd door Japan bezet. Deze bezetting duurde tot In die periode gingen sommige Koreanen (meestal studenten) naar Japan en kwamen daar in aanraking met Japanse vechtkunsten. Andere Koreanen gingen naar China en kwamen daar in aanraking met Chinese vechtkunsten (Chuan Fa). Een van die vechtkunsten, waar die Koreanen les in namen, was het Karate, dat op Japanse universiteiten onderwezen werd. Toen de Koreanen weer terug naar Korea keerden, begonnen ze in hun thuisland les te geven in Karate onder verschillende Koreaanse namen zoals Tang Soo Do (Tang-handmethode) en Kong Soo Do (Lege-hand methode). Koreanen die les in Chinese vechtkunsten hadden gehad, noemden hun vechtkunst Kwon Bup (Vuist-methode). Het militairisme werd in deze tijd in Korea begrijpelijkerwijs volledig onderdrukt. De paleiswacht werd door de toenmalige Amerikaanse militaire United Taekwon-do I nternational Pagina 8

9 attache geïnstrueerd. Verder vielen twee bataljons onder het commando van het Japanse leger. Koreanen werden in Japan in het leger getraind en ingezet in de tweede wereldoorlog. Over deze periode is duidelijk dat alles wat de vechtsporten betreft Japans was. Kendo en Judo bijvoorbeeld werden opgenomen in de schoolprogramma s. Van belang voor de latere ontwikkeling van het Taekwon-do is ongetwijfeld de militaire training die de Koreanen kregen van de Japanners, zowel in Korea zelf als in Japan. Na de tweede wereldoorlog De tijd na de tweede wereldoorlog werd in eerste instantie een tijd van wederopbouw. De Koreanen, die zo lang onder Japanse heerschappij hadden geleefd, snakten naar een eigen nationale en culturele identiteit. Zo werd bijvoorbeeld de Silla Hwarang-groep van stal gehaald om in ieder geval een tegenhanger te hebben van de Japanse Samurai inclusief hun ongeschreven militaire code, het Bushido. Toch is een vergelijking niet helemaal terecht tussen de Hwarang en de Samurai. Zoals bekend bestond de Hwarang uit jonge mensen, die voornamelijk artistiek bezig waren. Volgelingen van de Hwarang werden Hwarang-Do genoemd. Het woord Do heeft hier de betekenis van groep, volgeling. De Japanse Samurai waren juist primair een militaire groep. Hoewel ook zij zich met muziek en literatuur bezighielden, was hun training hoofdzakelijk militaristisch. Muziek en dergelijke diende alleen ter aanvulling en vervolmaking van hun militaire opvoeding. Het Bushido, de militaire code van de Samurai was van een geheel andere aard dan de weg van Hwarang oftewel de Hwarang-Do. Het woord Do heeft hier de betekenis van weg/methode net zoals in Taekwon-do, Judo etc. Bushido betekent letterlijk weg van de krijger en was voornamelijk een code om de dood (waar iedere militair in die tijd elke dag mee geconfronteerd werd) met een bepaalde mentaliteit tegemoet te zien. De Hwarang-Do daarentegen is veel minder duidelijk wat dit betreft. Voor zover bekend staat de Hwarang-Do zelfs helemaal niet in verband met de dood. Wel is het waar dat het Bushido van een latere datum is dan de Hwarang-Do. En vooral vanaf de 16 e /17 e eeuw tot bloei kwam, hoewel het al veel eerder bestond. De Samurai zijn eveneens van een latere datum dan de Hwarang, namelijk vanaf ongeveer de 12 e eeuw. De militaire training, die de Koreanen van de Japanners kregen, gevoegd bij de eeuwenlange Chinese invloed, heeft uiteindelijk voor een unieke vorm van vechtsport gezorgd: het Taekwon-do. Generaal Choi Hong Hi (president van de ITF-International Taekwon-do Federation moet hier als een van de leidende figuren genoemd worden, die er Pagina 9

10 uiteindelijk voor gezorgd hebben dat Taekwon-do in 1955 zijn huidige naam kreeg. Zelf geeft Choi Hong Hi aan dat Taekwon-do voornamelijk gebaseerd is op Karate, Taekyon en Subak. In het voorgaande hebben we al gezien dat Subak hoofdzakelijk met de handen (armen) bedreven werd. Karate, kent weliswaar de combinatie van arm en beentechnieken, maar men is toch eerder geneigd om het accent op de armtechnieken te leggen. Taekyon tenslotte, kan naast de beentechnieken uit het Karate gezorgd hebben voor het arsenaal aan beentechnieken in het Taekwon-do. Jammer genoeg geeft Choi Hong Hi verder niet weer aan welke vechtsporten het Taekwon-do zijn technieken nog meer ontleend heeft. Het is waarschijnlijk dat vooral de beentechnieken in het Taekwon-do beïnvloed zijn door Noord-Chinese vechtsystemen. Van de noordelijke systemen is immers bekend dat zij goed ontwikkelde beentechnieken hebben. De Mongoolse overheersing en (oorlogs-) contacten met de Manchus (bevolking van Mantsjoerije) hebben ongetwijfeld ook voor de nodige import aan vechtsporten gezorgd en dus voor beïnvloeding van het latere Taekwon-do. United Taekwon-do I nternational Pagina 10

11 3. GESCHIEDENIS VAN CHOI HONG HI De geschiedenis van Taekwon-Do kan niet worden verteld zonder aandacht te besteden aan Generaal Choi Hong Hi. Voor velen is hij de Vader van Taekwon-Do en motor, inspirator en stichter van de International Taekwon- Do Federatie, de wereldwijde organisatie ter bevordering van Taekwon-Do. Generaal Choi Hong Hi werd geboren op 9 november 1918, in het Hwa Dae Myong Chun District in het huidige Noord-Korea. Op twaalf jarige leeftijd startte hij met Taekyon (bij Han Dong Il, een kalligrafiemeester), een eeuwenoude Koreaanse krijgskunst, en tegenwoordig op de lijst van de UNESCO als cultureel erfgoed. Later, toen hij studeerde in Japan, kwam hij in contact met Shotokan Karate en trainde hij onder o.a. Gichin Funakoshi. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd hij Choi Hong Hi 최홍희 gedwongen dienst te nemen in het Japanse leger. Hij werd gelegerd in Pyongyang, waar hij later werd opgepakt op verdenking van rebellie en gevangen werd gezet. Om in goede lichamelijke en mentale conditie te blijven, beoefende hij Karate, eerst alleen, later gaf hij les aan medegevangenen en aan het gevangenispersoneel. Na de Tweede Wereldoorlog werd Choi Hong Hi officier in het nieuwe Koreaanse leger. Hij bleef de krijgskunsten aan zijn soldaten onderwijzen. Zijn geloof en visie op een andere benadering van het aanleren van krijgskunst leidde ertoe dat hij technieken van Taekyon en Karate combineerde en een nieuwe, moderne krijgskunst ontwikkelde. Hij noemde het Tae Kwon Do, wat De Weg van de Voet en de Vuist betekend. Deze naam werd officieel aangenomen op 11 april De oprichting van de eerste Taekwon-do organisaties Taekwon-do ontstond begin jaren vijftig. De vechtkunstscholen die werden gesticht werden Kwans genoemd (Kwan is de Koreaanse naam voor een groep vechtkunstbeoefenaars die een bepaalde stijl of leraar volgen). Er waren tot de jaren vijftig vijf oorspronkelijke Kwans ontstaan en deze besloten hun krachten te bundelen binnen één stijl. Later kwamen daar nog een aantal Kwans bij. Pagina 11

12 De vijf oorspronkelijke Taekwon-do Kwans zijn: 1. Chung Do Kwan ( 청도관 in Hangul) - stijl: Tang Soo Do - In 1944 opgericht door Won Kuk Lee 2. Moo Duk Kwan ( 무덕관 )- stijl: Hwa Soo Do, Tang Soo Do - In 1945 opgericht door Hwang Kee. Deze Kwan scheidde zich later af en ging zelfstandig verder. 3. Song Moo Kwan ( 송무관 )- stijl: Tang Soo Do - Opgericht op 11 maart 1946 door Byung Jick Ro 4. Kwon Bop Bu/Chang Moo Kwan ( 창무관 )- stijl: Kwon Bup, Kong Soo Do - In 1946 opgericht door Byung In Yon 5. Yun Moo Kwan/Jidokwan ( 지도관 )- stijl: Kong Soo Do - Opgericht op 3 maart 1946 door Sang Sup Chun Invloedrijke Kwans die zich later aansloten zijn: 6. Han Moo Kwan ( 한무관 ) - stijl: Kong Soo Do - In 1954 opgericht door Kyo Yoon Lee. Zijn Kwan was een aftakking van Yun Moo Kwan/Jidokwan. 7. Oh Do Kwan ( 오도관 ) - stijl: Tang Soo Do - In 1955 opgericht door Choi Hong Hi, Tae Hee Nam en Cha Kyo Han. Deze Kwan was een aftakking van Chung Do Kwan. 8. Kang Duk Won ( 강덕원 ) - stijl: Moo Do - Opgericht in 1956 door Chul Hee Park en Jong Pyo Hong. Deze Kwan was een aftakking van Kwon Bop Bu/Chang Moo Kwan. 9. Jung Do Kwan ( 정도관 ) - stijl: Tang Soo Do - Opgericht in 1956 by Yong Woo Lee. Ook deze Kwan was een aftakking van Chung Do Kwan. In het begin werd de naam tae soo do gebruikt om de beoefende vechtkunststijl aan te duiden. In 1955 werd deze naam vervangen door de naam Taekwon-do ( 태태태 ). Deze naam is bedacht door de Koreaanse generaal Choi Hong Hi, nadat deze scholen zich verenigd hadden in de KTA- Koreaanse Taekwondo Associatie ( 대대태태태협협 ). In 1966 werd de ITF- International Taekwondo Federation ( 국국태태태연연 ) opgericht als eerste wereldwijd verspreidde Taekwon-do bond. In het begin leek Taekwon-do veel op Shotokan-Karate, maar in de loop der tijd ontwikkelde het zich tot een opzichzelfstaande unieke stijl. Bij die ontwikkeling werd inspiratie geput uit het Taekyon, dat destijds onder hernieuwde belangstelling kwam te staan. Alhoewel de weringen (blokken) en standen ongeveer hetzelfde zijn als bij Shotokan-Karate, legt Taekwon-do meer accenten op de ontwikkeling van traptechnieken, beweeglijkheid en het United Taekwon-do I nternational Pagina 12

13 aaneenschakelen van diverse technieken (meer dynamisch dus). Echter, voor de duidelijkheid moet gesteld worden dat Taekwon-do, zoals beoefend door de oude grootmeesters, ook een significante rol toebedeelt aan het gebruik van de vuisten. In het Korea na de tweede wereldoorlog waren er veel Taekwon-do Kwans (scholen) en krijgskunsten waren nauwelijks georganiseerd (zie afbeelding). De verdeeldheid en persoonlijke verschillen binnen de Koreaanse krijgskunsten gebruikte Generaal Choi Hong Hi in zijn voordeel. Hij gebruikte zijn invloed bij het ministerie van Onderwijs en de "Korea Amateur Sports Association" en in 1959 stichtte hij de KTA- Korean Taekwon-do Association. Generaal Choi lukte het de meesters van andere stijlen de eerste vergadering van een nieuw te stichten organisatie bij te laten wonen. Er was echter onenigheid over de naam. Een deel van de (kleinere) Kwans wilde de naam Tang Soo Do, maar de twee grootste scholen en Generaal Choi kozen de naam Taekwon-do : Korean Taekwon-Do Association Voorzitter: Hong Hi Choi (Oh Do Kwan) Vice-voorzitter: Bu Hwe Jang (Song Moo Kwan) Vice-voorzitter: Ro Byung Jik (Song Moo Kwan) Vice-voorzitter: Yoon Byung Kwe (Ji Do Kwan) Director: Hwang Kee (Moo Duk Kwan en andere vertegenwoordigers van Chung Do Kwan). De KTA bestond slechts tot april 1960 en viel vervolgens uit elkaar. Pagina 13

14 De militaire staatsgreep van Park Chung Hee op 16 mei 1961 De militaire staatsgreep van Park Chung Hee beïnvloedde alle aspecten van het Koreaanse leven. Taekwon-do was geen uitzondering. Voor Generaal Choi eindigde zijn militaire carrière abrupt en hij werd als ambassadeur naar Maleisië gestuurd. Het Koreaanse ministerie van Onderwijs wilde Taekwondo echter weer leven inblazen en officieel registreren. Een vergadering van 12 juli 1961 leidde vanwege de vele meningsverschillen niet tot resultaten. Een oplossing voor het probleem zou uiteindelijk worden gevonden op een "Unification Convention". Er werden verschillende bijeenkomsten gehouden en uiteindelijk werd op 22 september 1961, de KTA-Korean Taesoo-Do Association opgericht. United Taekwon-do I nternational Pagina 14

15 4. VORMING VAN DE ITF-INTERNATIONAL TAEKWON- DO FEDERATION (OPGERICHT 22 MAART 1966) Na zijn terugkeer uit Maleisië protesteerde Generaal Choi Hong Hi tegen het feit dat de naam Taekwon-do was veranderd in Taesoo-Do. Hij stelde alles in het werk (zijn invloed op verschillende aspecten van het leven in Korea was nog steeds erg groot) om Taekwon-do in ere te herstellen. In januari 1965 werd hij de derde president van de Koreaanse Taesoo-Do Association, ter vervanging van Park Jung Tae. Na veel discussie veranderde men de naam weer in Taekwon-do. Dit bracht Choi Hong Hi, op zijn beurt, de vijandigheid van veel leden. Na een jaar werd Choi Hong Hi gedwongen om het voorzitterschap op te geven, omdat nog slechts een paar leden hem wilden volgen. Om niet aan de genade van dictatuur overgeleverd te zijn en om zijn idee van een Internationale Taekwon-Do Federatie te realiseren riep hij een oprichtingsvergadering bijeen. Op 22 maart 1966 werd in het Choson Hotel in Seoel, de ITF-International Taekwon-Do Federation opgericht. De eerste leden waren: Arabische Emiraten Italië Korea Maleisië Singapore Turkije Verenigde Staten van Amerika Vietnam West-Duitsland. Generaal Choi Hong Hi werd de eerste voorzitter van de ITF, en bleef dat tot aan zijn dood op 15 Juni Pagina 15

16 5. OPRICHTING VAN DE WTF-WORLD TAEKWONDO FEDERATION (OPGERICHT 28 MEI 1973) In januari 1967, werd Kim Yong Chae, de vijfde president van de KTA- Koreaanse Taekwon-do Associatie. Het was zijn verdienste dat de wedstrijdorganisatie werd ontwikkeld en KTA-instructeurs naar het buitenland werden gestuurd en dat er een centrale Dojang werd opgericht, die de basis heeft gelegd voor latere bouw van het Kukkiwon. Het is opmerkelijk dat Kim Yong Chae het grootste deel van het werk voor het Kukkiwon heeft bijgedragen, maar Kim Un Yong alle eer hiervoor kreeg. Op 23 januari 1971 werd Un Yong Kim, gesteund door Park Chung Hee, verkozen tot president van de KTA. Van dictator Park Chung Hee kreeg Taekwon-Do de naam "Kukki- Taekwondo", en werd het als nationale sport van Korea gepresenteerd. Op 30 november 1972, werd het Kukkiwon geopend en in mei 1973 werden de eerste WTF Taekwon-do Wereldkampioenschappen georganiseerd. Op de laatste dag van het WK-evenement, werd de WTF officieel opgericht. United Taekwon-do I nternational Pagina 16

17 6. VERDERE ONTWIKKELING VAN DE ITF Op 3 januari 1972 verliet generaal Choi Hong Hi, onder druk van de dictatuur, Korea om te emigreren naar Canada. Het hoofdkwartier van de ITF, verhuisde naar Toronto, waar hij ook woonde. Op 4 en 5 oktober 1974 werden de eerste ITF Taekwon-do Wereldkampioenschappen gehouden in Montreal. De organisatie groeide vlot over de hele wereld. In het voorjaar van 1985, werd het hoofdkwartier van de ITF verplaatst naar Wenen en in hetzelfde jaar werd de 15-delige Taekwon-do encyclopedie gepubliceerd. In deze jaren verspreidde Choi Hong-hi zijn Taekwon-do over de voormalige staten van de Sovjet-Unie, Japan en China. Noord-Korea Ook ging Choi Hong Hi in deze jaren naar zijn geboorteland Noord-Korea om daar Taekwon-do te introduceren. Dit leverde hem veel kritiek op. Noord- Korea was immers een communistisch land geworden en een "vijand" van het westen. Zijn grote ideaal was echter "Tong-Il", de hereniging van de beide Korea's. "Tong-Il" is niet voor niets de naam van de laatste tul. Opvolging Op het ITF-congres in Rimini in 2001 werd Choi Jung Hwa, de zoon van generaal Choi Hong Hi, gekozen tot nieuwe voorzitter van de ITF. Generaal Choi Hong Hi zou de twee eerste van de komende zes jaren aanblijven als voorzitter op wens van o.a. zijn zoon die de resterende 4 jaar voorzitter zou zijn. Hierna kregen vader en zoon echter ruzie over de rol van de Noord-Koreanen in de organisatie. Deze wilden meer grip op de ITF. Dit ging zover dat Choi Jung Hwa op 26 februari 2002 uit de ITF werd gezet. Hij richtte direct een eigen organisatie op. Op 15 juni van dat jaar overleed generaal Choi Hong Hi na een lang ziekbed, op 83-jarige leeftijd, in een ziekenhuis in Pyongyang, waar hij ook is begraven. Pagina 17

18 Na de dood van generaal Choi Hong Hi probeerden de Noord-Koreanen de organisatie in handen te krijgen met het uitschrijven van een nietconstitutioneel congres in Pyongyang en kozen een voorzitter uit eigen gelederen. De oorspronkelijke organisatie moest zich laten gelden in rechtszaken over diverse juridische en legitimiteit kwesties. Zij werden in het gelijk gesteld op cruciale punten door een Oostenrijks gerechtshof. Omdat er nog geen nieuwe voorzitter was gekozen volgens de ITF- Constitution nam vicevoorzitter Russell McLennan de taken waar totdat er een constitutioneel congres, toegankelijk voor alle ITF leden, was belegd. Op het 14 e ITF Congres in Warschau, Polen op 13 juni 2003, werd de opvolger van generaal Choi Hong Hi gekozen. Grootmeester Trân Triêu Quân uit Canada werd de volgende ITF-voorzitter. Een man met visie en veel nieuwe ideeën. Grootmeester Trân Triêu Quân wist een aantal jaren het vertrouwen van veel organisaties te winnen en de ITF groeide vlot. ITF speerpunten werden de volgende vier zaken: Taekwon-Do als sport Taekwon-Do als krijgskunst Taekwon-Do als manier van leven Taekwon-Do als instrument voor sociale ontwikkeling Toen Grootmeester Trân Triêu Quân bij de aardbevingen op Haïti op 12 januari 2010 om het leven kwam werden zijn taken waargenomen door Grootmeester Pablo Trajtenberg uit Argentinië. Deze werd op het volgende congres gekozen tot voorzitter en is nog steeds voorzitter van de ITF. United Taekwon-do I nternational Pagina 18

19 7. NTA ITF EN DE VERSNIPPERING IN NEDERLAND De introductie van Taekwon-do in Nederland begint in het jaar Op meerdere plaatsen begon hierna vrijwel tegelijk de eerste aanzet. Plaatsen als Venlo, Nijmegen, Enschede en Oss trainden onder leiding van de Koreaanse Kwon Moo Gun (5de Dan - foto links), terwijl kort daarna in Den Haag de Koreaanse grootmeester Park Jong Soo (5de Dan - foto rechts), binnen werd gehaald. Beide groepen ontdekten elkaar via persberichten en begonnen samen te werken. NTA Nederlandse Taekwon-do Associatie Op 29 mei 1966 werd de NTA-Nederlandse Taekwon-do Associatie opgericht, kreeg koninklijke goedkeuring op 24 januari 1968 en vond vrijwel direct aansluiting bij de ITF-Internationale Taekwon-do Federatie. In april 1968 bezocht, Generaal Choi Hong Hi als ITF-president Nederland. Het eerste NTA-bestuur werd gevormd door de heren Drs. A. Th. Alkema, P. Schonewille en M. Haspers. NTA voorzitter Alkema opent, op 11 december 1976, met Generaal Choi Hong Hi de Europese Kampioenschappen te Rotterdam (Ahoy). Op 4 september 1968 werd door Park Jong Soo, als eerste bondstrainer, via de NTA het Taekwon-do in de Haagse Dierentuinzaal officieel in Nederland geïntroduceerd. Pagina 19

20 Ruim 1100 belangstellenden zagen onder meer de nu al haast legendarische Koreanen Park Jong Soo (5de Dan), Kwon Moo Gun (5de Dan), Kwon Tse Won (5de Dan) en Kim Kwang Il (3de Dan) aan het werk tijdens de eerste grote Taekwon-do demonstratie in Nederland welke werd gehouden in eerdergenoemde Haagse Dierentuinzaal. De pers en het publiek waren zeer enthousiast. Onoverzichtelijk Vanaf de oprichting in 1966 heeft de NTA nauwe kontakten onderhouden met de toenmalige NJJB-Nederlandse Jiu-Jitsu Bond, later BBN-Budo Bond Nederland geheten, om hierbinnen als zelfstandige Taekwon-do organisatie te opereren. Op 10 juni 1970 werden de contracten hiervoor ondertekend. Na veel problemen werd dit, via een zogenoemde liquidatie, pas op 19 maart 1972 voltooid en begon onder leiding van Drs. A. Th. Alkema een nieuwe periode als sectie Taekwon-do BBN. Interne strubbelingen, niet nagekomen beloften van de BBN en ingrepen in Taekwon-do zaken maakten dat op 5 augustus 1974 een splitsing ontstond met een heroprichting van de NTA-Nederlandse Taekwon-do Associatie. In het begin van de jaren zeventig zijn er moeilijkheden ontstaan tussen de ITF en de Koreaanse overheid wat ertoe leidde dat het ITF-hoofdkwartier in 1972 naar Toronto-Canada verhuisde. In het moederland van Taekwon-do, Korea, werd rond 1968 een andere stijl Taekwon-do geïntroduceerd met aangepaste oefenvormen en een veranderd wedstrijdsysteem. In 1974 werd de veranderde stijl in Nederland geïntroduceerd en overgenomen door de sectie Taekwon-do van de BBN. De NTA bleef de, oorspronkelijk door generaal Choi Hong Hi ontwikkelde, Chang Hun -stijl nu ITF-stijl genoemd- beoefenen. In 1975 kwam de president van de ITF Choi Hong Hi opnieuw naar Nederland en werd de NTA erkend als enige vertegenwoordiger van het ITF-Taekwondo in Nederland. De NTA was ondertussen weer begonnen de organisatie op te bouwen en organiseerde in 1976 de eerste Europese Kampioenschappen Taekwondo in de Ahoy-hallen te Rotterdam. Een sterke selectie van de NTA nam in 1978 deel aan de Wereldkampioenschappen Taekwondo in Oklahoma-Amerika. In 1979 startte de NTA samen met de Budo-organisatie in Nederland de onderhandelingen op met de NSF-Nederlandse Sport Federatie om nationale erkenning te krijgen. Dit resulteerde in 1980 tot een afwijzing van de NTA en een erkenning van de TBN-Taekwon-do Bond Nederland. Voorwaarde voor United Taekwon-do I nternational Pagina 20

21 erkenning van de TBN was wel dat de TBN de onderhandelingen moest beginnen om met de NTA tot samenwerking te komen. Gedurende de jaren 1980 en 1981 was er een voorzichtige samenwerking tussen beide organisaties onder andere door een gezamenlijke stijlwedstrijd en de organisatie van de eerste lerarenopleiding Taekwon-do onder auspiciën van het ministerie van CRM-Cultuur, Recreatie en Maatschappelijk werk. In 1983 werden de onderhandelingen met de TBN bevroren wat gedurende een tweetal jaren veel onduidelijkheid binnen de NTA veroorzaakte over de te volgen koers. In hetzelfde jaar werd het ITF-hoofdkantoor verplaatst van Toronto-Canada naar Wenen-Oostenrijk en werd de NTA geconfronteerd met forse financiële en organisatorische eisen van de ITF. De in het verleden opgebouwde democratische opzet en financiële mogelijkheden dreigden hierdoor volledig verloren te zullen gaan. In 1985 besloot de NTA om orde op zaken te stellen en als zelfstandige organisatie verder te gaan. Na een jaar van vruchteloos overleg werden de contacten met de ITF verbroken en besloot de NTA om op internationaal niveau een eigen koers te volgen. Deze ontwikkelingen hebben tot gevolg dat in 1986 een aantal scholen over gingen stappen naar de TBN, terwijl een tweede groep scholen besloot de NTA te verlaten en in 1987 de belangengroep ITF op te richten (zie ook volgende paragraaf). Ruim 80% van de aangesloten scholen bleef echter de NTA trouw en de opbouw van de organisatie werd vanaf toen met kracht ter hand genomen. In de jaren 1987 tot 1990 werd de NTA gereorganiseerd, werden internationale contacten opgebouwd, een eigen stijl Taekwondo ontwikkeld, de centrale trainingen hervat, een lerarenopleiding opgezet en daarmee bewees de NTA zonder hulp als een volwaardige Taekwondo organisatie te kunnen functioneren. ITF in Nederland De geschiedenis van ITF Nederland start in 1966 met de oprichting van de NTA-Nederlandse Taekwon-do Associatie. In de begin jaren '60 werd Taekwon-do in Europa geïntroduceerd. In Nederland heeft men door twee Koreaanse Instructeurs met het Taekwondo kennis kunnen maken, namelijk: Kwon Moo Gun in Zuid-Nederland en Park Jong Soo in het westen van Nederland. Pagina 21

22 Jarenlang was de NTA de officiële vertegenwoordiger van de ITF in Nederland. Van 1968 tot midden jaren 80 was de ITF via de NTA in Nederland vertegenwoordigd. Dit werd op 22 maart 1975 nog eens officieel bevestigd. In die tijd maakte Taekwondo een explosieve groei door in Nederland. Al snel werden er Nederlandse Kampioenschappen georganiseerd. Diverse samenwerkingen werden aangegaan met andere organisaties. Artikel uit het NTA-bondsblad van november 1975 waarin werd bevestigd dat de NTA de officiële vertegenwoordiging van de ITF in Nederland is. In 1987 werd onder leiding van de toenmalige bondscoach Wim Bos (zie foto), de ITF-belangengroep opgericht. Deze ITF-belangengroep had als enige organisatie in Nederland de erkenning van de ITF. Op 17 januari 1992 is vanwege ontwikkelingen binnen de belangengroep ITF-Nederland de "National Governing Body" voor ITF Taekwon-do binnen Nederland, opgericht als volwaardige Taekwon-do organisatie. James Tjin-A- Ton en Kiet Tjon-A-Pauw staan te boek als oprichters. In de zomer van 2012 is besloten door de besturen van de NTA en ITF- Nederland om weer samen te gaan werken. De NTA gaat als organisatie op in de ITF-Nederland. Een historische en unieke ontwikkeling en voor het Taekwon-do in Nederland een heel mooie kans om samen te groeien tot een leidende, grote en stabiele Taekwon-do organisatie. United Taekwon-do I nternational Pagina 22

23 Samenwerking in Taekwon-do Jarenlang zijn er in Nederland veel splitsingen in bonden en belangengroepen geweest maar uiteindelijk werden de, door vele twisten uiteengereten, Taekwon-do beoefenaars vrijwel geheel verenigd. In september 1975 sloot de Hwarang-bond (een van oorsprong Tang Soo Do bond) zich aan bij de Taekwon-do sectie van de BBN. Per 1 april 1979 werd de Nederlandse Taekwon-do Federatie opgeheven en verenigd met de TBN- Taekwon-do Bond Nederland, dus voortzetting van de sectie Taekwon-do BBN onder de nieuw naam TBN. Na het verwijderen van minder betrouwbare Taekwondoka s uit de bestuurslagen van de Taekwon-do sport werd per 15 september 1980 een samenwerkingsverband gesloten met de laatste Taekwon-do bond in Nederland: de NTA. Deze samenwerking is bedoeld om zo spoedig mogelijk te resulteren in een gezamenlijke bond, waarin ruimte is voor zowel Hyong (nu Tul genoemd) - als Poomsee-vormen. De eerste federatieve wedstrijden in stijlvormen vonden plaats op zondag 2 november 1980 te Harderwijk. Pagina 23

24 8. TBN TAEKWON-DO BOND NEDERLAND Vanaf 1966 heeft de NTA al kontakten onderhouden met de toenmalige NJJB. Deze bond is later BBN gaan heten en de NTA heeft geprobeerd om als zelfstandige sectie Taekwon-do zich bij deze bond aan te sluiten. Na veel interne en externe problemen werd de opheffing, van de NTA, op 19 maart 1972 voltooid en begon men aan een nieuwe periode als sectie Taekwon-do binnen de BBN. In het moederland van Taekwon-do, Korea, werd rond 1968 een andere stijl Taekwon-do geïntroduceerd, welke door de sectie Taekwon-do BBN werd overgenomen. Nieuwe koers met WTF Taekwon-do In juni 1975 kwam er duidelijkheid dankzij een rondreis van het nationale Koreaanse team dat o.a. in Duitsland en Nederland liet zien hoe het spel eruit behoorde te zien. BBN-bestuurslid M.J. Thoutenhoofd (zie foto) nam de Taekwon-do zaken ter harte. Een nieuw nationaal college, nieuwe commissies werden gevormd, terwijl de apart staande Hwarang-groep onder leiding van de Nederlandse Koreaan Seo Myung Soo, 6e Dan, zich in september 1975 bij de BBN-sectie Taekwon-do aansloot. Definitief werd gekozen voor het wedstrijdsysteem van de WTF-Wereld Taekwon-do Federatie, die in het moederland Korea was gevestigd. Begin 1975 werd definitieve aansluiting bij de WTF verkregen. Bij de Europese Taekwon-do Unie was reeds in juli 1975 het lidmaatschap verkregen als medeoprichter van deze Europese bond. Succes De gehouden Dandagen in 1976 en 1977 waren een groot succes, echter dat daarmee in feite de moeilijkheden met het BBN-bestuur, dat een grote bemoeienis wilde met de diverse secties, begonnen was wel te verwachten. Directe aanleiding vormde het 3 de Wereldkampioenschap Taekwon-do te Chicago, USA, waarover grote meningsverschillen met de BBN ontstonden. Het ontslag van de voorzitter en secretaris van de Taekwon-do sectie, M.J. Thoutenhoofd en J. Janssen, leidde vervolgens tot een kort geding voor de rechtbank in Utrecht. United Taekwon-do I nternational Pagina 24

25 In eerste instantie werd de sectie Taekwon-do grotendeels in het gelijk gesteld en beide heren in hun functies in ere hersteld. Een hoger beroep voor de rechtbank in Amsterdam werd ingetrokken. Daarom besloot de BBN-ledenvergadering in mei 1978 dat de steeds grotere zelfstandigheid van de secties binnen de bond niet haalbaar was gebleken en koos zij voor een scheiding van de BBN in drie zelfstandige bonden voor Judo, Karate en Taekwon-do. Uiterlijk 1 januari 1981 diende dit in te gaan. Zelfstandig Aangezien het jaar 1978 qua samenwerking niet optimaal bleek te zijn en de opbouw van de organisatie al duidelijk in volle gang was, besloot het bestuur om op 28 oktober 1978 de eerste ALV-Algemene Leden Vergadering uit te schrijven. Dit werd ook gelijk de oprichtingsvergadering van de TBN, gehouden in Zeist, en zo konden de Taekwon-do beoefenaars een eigen bestuur kiezen. Het zittende bestuur werd met algemene stemmen gekozen, waardoor voorzitter M.J. Thoutenhoofd en secretaris/penningmeester J. Janssen het vertrouwen van de leden volledig hadden waargemaakt. Officieel en statutair bleef de naam Sectie Taekwon-do van de Budo Bond Nederland in de registers van de Kamer van Koophandel te s Gravenshage ingeschreven, om zo de onderhandelingspositie met de BBN niet te verzwakken. Het bestuur van de BBN zag dit met lede ogen aan en wilde dat het Taekwon-do onderdeel zo snel mogelijk zelfstandig werd. Haar eerste aanbod om reeds op 1 januari 1979 zelfstandig te worden werd afgewezen. Het tweede voorstel werd wel aangenomen, nadat alle benodigde garanties juridisch werden vastgelegd en ook op financieel gebied zowel de subsidies als wel een budget beschikbaar werden gesteld. Op 1 april 1979 is dan ook de TBN-Taekwon-do Bond Nederland van start gegaan en de oprichting werd door een bestuursbesluit op 17 juni 1979 tijdens de ALV-Algemenen Leden Vergadering te Papendal, Arnhem goedgekeurd. De nieuwe naam en positie is inmiddels erkend door de WTFwereldorganisatie, waardoor de internationale aansluiting vastligt. Pagina 25 Erkenning De reorganisatie van de BBN leidde echter tot een grote hoeveelheid aanvragen voor het lidmaatschap van de NSF-Nederlandse Sport Federatie. Na een uitgebreid onderzoek werd de TBN-Taekwon-do Bond Nederland als enige Taekwon-do bond erkend en aangenomen als lid van de NSF, waarmee

26 ook de toekenning van doelsubsidies voor wedstrijdsport door de Stichting Nationale Sporttotalisator werden verworven. Op 17 september 1980 vond deze erkenning, met algemene stemmen, formeel plaats tijdens de ALV-Algemene Leden Vergadering van de NSF. Twaalf bonden werden afgewezen, terwijl zeven andere groepen zelf al hadden ingezien dat zij kansloos zouden zijn. Op 30 oktober 1980 werd van de zijde van het Ministerie van Cultuur, Recreatie en Maatschappelijk werk bericht ontvangen dat de TBN in beginsel kan worden beschouwd als landelijke organisatie op het gebied van deze sport. Taekwon-do als Olympische discipline Uiteindelijk hebben alle inspanningen van alle bonden een heel mooi resultaat opgeleverd. Op de Olympische Spelen van Sydney 2000 was het Taekwon-do sparren (het vrije gevecht) voor het eerst een officieel discipline. Het competitiereglement had 4 gewichtsklassen voor de heren en 4 voor de dames. Laurence Rase was de eerste Belgische deelneemster die gekwalificeerd werd voor Taekwon-do op de Olympische Spelen van Athene In 2008 behaalde de Nederlander Dennis Bekkers de zestiende finales. Overigens was het de Nederlander Henk Meijer die al in 1985 als eerste niet- Koreaan de Wereldkampioenschappen Taekwon-do, in de zwaargewichtklasse, won in het moederland van Taekwon-do Zuid-Korea, Seoul. United Taekwon-do I nternational Pagina 26

27 9. UTI- UNITED TAEKWON-DO INTERNATIONAL UTI-United Taekwon-Do International is een in Nederland ingeschreven Stichting die in 1993 door een achttal Taekwon-do leraren is opgericht. Er bestond bij de oprichters een sterke behoefte om het traditionele Taekwondo verder te ontwikkelen, naast de bestaande bonden. Niet als een extra bond, maar een onafhankelijk instituut dat door iedere geïnteresseerde Taekwondoka geraadpleegd kan worden, zodat kennis en ervaring gedeeld kan worden, op zowel nationaal als internationaal niveau. Oprichters UTI Karel van Orsouw (zie foto) Halil Musli Bert de Groot Sien van Oeveren René Hooiveld Jaap Teeuwissen Eduard Li Alfred Tiescheffer De UTI is vooral een "platform" waarin Taekwon-do als zelfverdedigingskunst centraal staat. De kunst van de spectaculaire traptechnieken en de stilte van de ademhaling en meditatie. Primaire doelstelling van de UTI: Het ontwikkelen en verspreiden van de traditionele stijl van Taekwon-do Men kan geen lid worden van de UTI. Wel kun je als individuele Taekwondoka of als Taekwondo-club met de UTI samenwerken in trainingen, wedstrijden en examens. De UTI is om verschillende redenen geen bond: Organisatorische beslommeringen die aan een bond kleven leiden vaak af van het echte doel: Taekwon-do beoefening als zelfverdedigingskunst. De UTI wil haar inzichten delen met iedere Taekwondoka van wat voor bond of school dan ook. Alleen de interesse in Taekwon-do als zelfverdedigingskunst telt. Door een open platform te zijn voor iedereen wil de UTI voorkomen dat geïnteresseerden bij hun eigen bond in de problemen komen. Een kerntaak van een bond is het mogelijk maken van wedstrijden. De UTI beoefent Taekwon-do echter niet als wedstrijdsport. Pagina 27

LEERSTOF voor 6 kup (groen)

LEERSTOF voor 6 kup (groen) LEERSTOF voor 6 kup (groen) 1. Historische achtergrond Tul (TAEKWON-DO YOKSA) WON-HYO was de naam van de monnik die het Boedhisme introduceerde in de Silladynastie in het jaar 686 van het jaar des heren

Nadere informatie

Herkomst van Taekwondo

Herkomst van Taekwondo Herkomst van Taekwondo Mensen zijn voortdurend bezig te overleven. Dat was vroeger zo en is nu nog steeds zo, op een ietwat gewijzigde manier. Daarbij hoorde voorheen niet alleen de belangrijke taak om

Nadere informatie

Spreekbeurt LO Teakwondpooo

Spreekbeurt LO Teakwondpooo Spreekbeurt LO Teakwondpooo Spreekbeurt door een scholier 1181 woorden 21 januari 2002 7,4 136 keer beoordeeld Vak LO Mijn spreekbeurt gaat over Taekwon-do. Vanaf september 1999 zit ik zelf ook op deze

Nadere informatie

TRIPLE T SCANDINAVIAN ASIAN INVASION Traditional Technical Taekwondo

TRIPLE T SCANDINAVIAN ASIAN INVASION Traditional Technical Taekwondo Sportvereniging Secretariaat: Rob Onel Dojang: Budo Center Waterland Drontermeer 163 Mercuriusweg 29 1447 JP Purmerend 1443 VA Purmerend 0299-647735 0299-431092 w w w. t cp-purm e r e n d. n l TRIPLE T

Nadere informatie

Wat betekenden de verschillen tussen Noord en Zuid-Korea voor de Koude Oorlog? (conclusie)

Wat betekenden de verschillen tussen Noord en Zuid-Korea voor de Koude Oorlog? (conclusie) Praktische-opdracht door J. 1743 woorden 12 september 2011 6,1 32 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Hoofdvraag Wat betekenden de verschillen tussen Noord en Zuid-Korea voor de Koude Oorlog? (conclusie)

Nadere informatie

Werkstuk bewegingsonderwijs

Werkstuk bewegingsonderwijs Werkstuk bewegingsonderwijs Taekwon-Do 26-6-2010 Door: Edwin Wanner Klas: V5B Inhoudsopgave 0. Inhoudsopgave.. Pagina 2 1. Plan van aanpak.. Pagina 3 2. Logboek.. Pagina 4 3. Vragen van het interview..

Nadere informatie

Marc Theeboom Weerbaarheid is meer dan een trukendoos vol vechtsporttechnieken

Marc Theeboom Weerbaarheid is meer dan een trukendoos vol vechtsporttechnieken Marc Theeboom Weerbaarheid is meer dan een trukendoos vol vechtsporttechnieken Hij is als hoofdtrainer nog altijd actief in de omgeving waar hij als kleine jongen zijn eerste stappen in de sport zette.

Nadere informatie

INTERVIEW HANS SEGERS TBV NFK

INTERVIEW HANS SEGERS TBV NFK SPORTSCHOOL SEGERS INTERVIEW HANS SEGERS TBV NFK Zoetermeer, 1 mei 2013 ALGEMEEN: Mijn leeftijd is 64 jaar Naast de sportscholen ben ik werkzaam als Project Accountant bij Tebodin the Netherlands bv in

Nadere informatie

JKA MEESTERS. Gishin FUNAKOSHI << - >> Masatoshi NAKAYAMA << - >> Keinosuke ENOEDA. Satoshi MIYAZAKI << - >> Sergio GNEO << - >> Kazuhiro SAWADA

JKA MEESTERS. Gishin FUNAKOSHI << - >> Masatoshi NAKAYAMA << - >> Keinosuke ENOEDA. Satoshi MIYAZAKI << - >> Sergio GNEO << - >> Kazuhiro SAWADA JKA MEESTERS Hier volgt een voorstelling van de grondleggers van de JKA (Japan Karate Association) en hun leerling opvolgers die het Karate Do gebracht hebben tot wat het vandaag de dag door miljoenen

Nadere informatie

B.U.N. Boeddhistische Unie Nederland Vereniging van boeddhistische groeperingen in Nederland

B.U.N. Boeddhistische Unie Nederland Vereniging van boeddhistische groeperingen in Nederland Amsterdam, 24-11-2014 Boeddhisten in Nederland een inventarisatie Er zijn twee vragen die boeddhisten in Nederland al jaren bezig houden: 1. Wat is een boeddhist 2. Hoeveel boeddhisten zijn er in Nederland

Nadere informatie

Geschiedenis van China

Geschiedenis van China Geschiedenis van China Periodes: Shang dynastie 1766 1046 v.chr. Zhou dynastie 1046 256 v.chr. Han 206 v. Chr. 220 n.chr. Tang dynastie 618 907 Song dynastie 960 1279 Ming dynastie 1368 1644 Qing dynastie

Nadere informatie

Inleiding geschiedenis Griekenland

Inleiding geschiedenis Griekenland Europa rond de Middellandse Zee rond 500 v. Chr. Sint-Janslyceum s-hertogenbosch, Theo Manders Inleiding geschiedenis Griekenland Rond 2000 v. Chr. Stedelijke centra: Op Kreta, Minoische cultuur Op Griekse

Nadere informatie

I Inleidende hoofdstukken 1. sten In den beginne Algemene oorsprong Een misverstand... Japan 9

I Inleidende hoofdstukken 1. sten In den beginne Algemene oorsprong Een misverstand... Japan 9 Inhoudsopgave I Inleidende hoofdstukken 1 1 Een kort overzicht van de geschiedenis van gevechtskun- sten 3 1.1 In den beginne................................. 1.2 Algemene oorsprong..............................

Nadere informatie

Laat ik, voordat ik over taiji (Tai Chi) begin, eerst over mezelf vertellen. Mijn naam is Jos

Laat ik, voordat ik over taiji (Tai Chi) begin, eerst over mezelf vertellen. Mijn naam is Jos (Hemel en Aarde) Taiji Laat ik, voordat ik over taiji (Tai Chi) begin, eerst over mezelf vertellen. Mijn naam is Jos Thissen, ben sinds midden tachtiger jaren bezig met vechtkunsten. Na eerst enkele jaren

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis De Tweede Wereldoorlog

Samenvatting Geschiedenis De Tweede Wereldoorlog Samenvatting Geschiedenis De Tweede Wereldoorlog Samenvatting door Cas 1253 woorden 2 april 2018 0 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Inleiding. Waarom ik voor dit onderwerp heb gekozen. Ik heb voor dit

Nadere informatie

Inleiding geschiedenis Griekenland

Inleiding geschiedenis Griekenland Europa rond de Middellandse Zee rond 500 v. Chr. Sint-Janslyceum s-hertogenbosch, Theo Manders Inleiding geschiedenis Griekenland Rond 2000 v. Chr. Stedelijke centra: Op Kreta, Minoische cultuur Op Griekse

Nadere informatie

HUISHOUDELIJK REGLEMENT VAN DE WORLD HAPKIDO JIN JUNG ASSOCIATION

HUISHOUDELIJK REGLEMENT VAN DE WORLD HAPKIDO JIN JUNG ASSOCIATION HUISHOUDELIJK REGLEMENT VAN DE WORLD HAPKIDO JIN JUNG ASSOCIATION Merkelbeek 12 Febuari 2013, Art 1 Art 7 = Lidmaatschap Art1 : Elk lid van de "World Hapkido Jin Jung Association" en de stichting "Jin

Nadere informatie

SPREEKBEURTMAP KENPO KARATE

SPREEKBEURTMAP KENPO KARATE SPREEKBEURTMAP KENPO KARATE Wat is Kenpo Karate? Kenpo Karate is een sport voor het leren van zelfverdedigingstechnieken. We leren allemaal oefeningen om een lastige situatie of een groep te herkennen

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 2

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 2 Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 2 Samenvatting door S. 1030 woorden 18 mei 2017 0 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Geschiedenis samenvatting H2 1: Wetenschappelijke Revolutie 17 e eeuw Kenmerken: Observeren

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 5 De Romeinen

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 5 De Romeinen Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 5 De Ro Samenvatting door S. 1180 woorden 29 maart 2016 6,4 11 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Sprekend verleden Hoofdstuk 5 De Ro Paragraaf 1 t/m 7 1 Van dorp

Nadere informatie

De begin jaren van Taekwon-Do

De begin jaren van Taekwon-Do De begin jaren van Taekwon-Do Dakin Burdick 1 maart 1999 1 Inleiding De opkomst van Taekwon-Do is een buitengewoon verhaal. Sinds haar introductie in het begin van de vijftiger jaren van de vorige eeuw

Nadere informatie

Verenigde Staten Ontwikkeling van de burgerrechten

Verenigde Staten Ontwikkeling van de burgerrechten Verenigde Staten Ontwikkeling van de burgerrechten 1.2-2.3-3.3 Inleiding Deze opdracht gaat over de ontwikkeling van de burgerrechten. Hierbij staat de status van de zwarte bevolking in de Verenigde Staten

Nadere informatie

De Franse keizer Napoleon voerde rond 1800 veel oorlogen in Europa. Hij veroverde verschillende gebieden, zoals Nederland en België. Maar Napoleon leed in 1813 een zware nederlaag in Duitsland. Hij trok

Nadere informatie

verrijking a Familiegeschiedenis Bekijk het fragment en beantwoord de vraag. Wat vind je van zijn verhaal?

verrijking a Familiegeschiedenis Bekijk het fragment en beantwoord de vraag. Wat vind je van zijn verhaal? verrijking a Familiegeschiedenis Bekijk het fragment en beantwoord de vraag. 1 Diederik van Vleuten vertelt hier over zijn familiegeschiedenis in Nederlands-Indië. Wat vind je van zijn verhaal? 23 a thema

Nadere informatie

Karate - Wereldoorlog

Karate - Wereldoorlog Karate - Wereldoorlog Inleiding Dit gedeelte van de geschiedenis van het hedendaagse karatedo is voor onze stijlgroepering, het shotokan een belangrijke periode geweest. Tijdens de tweede wereldoorlog

Nadere informatie

Werkstuk Geschiedenis Vlaams Waals conflict

Werkstuk Geschiedenis Vlaams Waals conflict Werkstuk Geschiedenis Vlaams Waals conflict Werkstuk door een scholier 1470 woorden 25 oktober 2003 6,8 41 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Memo-dossier Vlaams nationalisme. Hoofdvraag: Hoe ontwikkelde

Nadere informatie

Secretarieel Jaarverslag H.E.M.A.-bond Nederland

Secretarieel Jaarverslag H.E.M.A.-bond Nederland Secretarieel arverslag H.E.M.A.-bond Nederland arlijks presenteert de secretaris tijdens de ALV een algemene stand van zaken van de bond. Na het eerste bestaansjaar van de bond is dit dan ook het moment

Nadere informatie

De sprookjesverzamelaar

De sprookjesverzamelaar De sprookjesverzamelaar Lieve ogen die dit boek lezen, lieve warme handen die het vasthebben. Sprookjes zijn de beste reizigers en de succesvolste migranten die ooit op onze prachtige planeet hebben bestaan.

Nadere informatie

Verslag Geschiedenis Tijdvakkendossier tijdvak 2: tijd van Grieken en Romeinen

Verslag Geschiedenis Tijdvakkendossier tijdvak 2: tijd van Grieken en Romeinen Verslag Geschiedenis Tijdvakkendossier tijdvak 2: tijd van Grieken en Romeinen Verslag door Lotte 1570 woorden 19 juni 2017 3 4 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Feniks Tijdvak: Tijd van Grieken

Nadere informatie

maatschappijwetenschappen pilot vwo 2015-I

maatschappijwetenschappen pilot vwo 2015-I Opgave 1 Kroatië toegetreden tot de EU Bij deze opgave horen de teksten 1 tot en met 3 en figuur 1. Inleiding Kroatië is een van de staten in de Balkan die voorheen tot Joegoslavië behoorden. In 1991 verklaarde

Nadere informatie

Geschiedenis 11/01/2013

Geschiedenis 11/01/2013 Geschiedenis In 1983 ging de Shaolin Dojo van start in het kleine sportzaaltje van de school in Zonderschot, onder leiding van Sensei Hubert Laenen. Door het jarenlange succes groeide de school echter

Nadere informatie

Ik doe mijn spreekbeurt over taekwon-do omdat ik het leuk vind en er nog

Ik doe mijn spreekbeurt over taekwon-do omdat ik het leuk vind en er nog Teakwon-do Taekwon-do vereniging Ma-Ryuk Gennep Ma-Ryuk 1 Ik doe mijn spreekbeurt over taekwon-do omdat ik het leuk vind en er nog wat meer over wil weten. Inhoud: Geschiedenis van Taekwon-Do Onze sportvereniging

Nadere informatie

2. Bourtange I. Kijk naar het plaatje en lees bovenstaande titel. Waar zou de luistertekst over gaan? Kruis het juiste antwoord aan.

2. Bourtange I. Kijk naar het plaatje en lees bovenstaande titel. Waar zou de luistertekst over gaan? Kruis het juiste antwoord aan. 2. Bourtange I. Kijk naar het plaatje en lees bovenstaande titel. Waar zou de luistertekst over gaan? Kruis het juiste antwoord aan. 1. Boeren gebruiken een tang om de nagels van hanen bij te knippen.

Nadere informatie

Praktische opdracht Geschiedenis Korea Oorlog

Praktische opdracht Geschiedenis Korea Oorlog Praktische opdracht Geschiedenis Korea Oorlog Praktische-opdracht door een scholier 1407 woorden 1 februari 2003 4,5 118 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Opdracht 1: Wat zijn volgens jouw de oorzaken van

Nadere informatie

Karate. 空 手. Een werkstuk gemaakt door Chuck Beekhuizen.

Karate. 空 手. Een werkstuk gemaakt door Chuck Beekhuizen. Karate. 空 手 Een werkstuk gemaakt door Chuck Beekhuizen. 1 Inhoud: 1 Wat is karate. 2 Karateles. 3 Examen. 4 Hollywood. 5 Japanse vertalingen. 6 Dojo etiketten 2 Karate. Ik houd mijn spreekbeurt over karate,

Nadere informatie

Een vierhoeks oefenvorm waarin diverse Taekwon-do technieken geoefend worden. Een vast patroon van aanvals- en verdedigingstechnieken.

Een vierhoeks oefenvorm waarin diverse Taekwon-do technieken geoefend worden. Een vast patroon van aanvals- en verdedigingstechnieken. Wat is Taekwon-Do? Letterlijk betekent het de manier van de voet en hand. Het is een Koreaanse zelfverdedigingskunst die ontstaan is uit een combinatie van het eeuwenoude Koreaanse Tae-Kyon, met de vele

Nadere informatie

Naam: VAN WILLIBRORD tot Statenbijbel

Naam: VAN WILLIBRORD tot Statenbijbel Naam: VAN WILLIBRORD tot Statenbijbel Willibrord Willibrord werd geboren als zoon van pas bekeerde ouders en werd als zevenjarige jongen door zijn vader Wilgis toevertrouwd aan het klooster van Ripon nabij

Nadere informatie

ITF HQ KOREA NEDERLAND

ITF HQ KOREA NEDERLAND ITF HQ KOREA NEDERLAND TOPSPORT TAEKWON-DO OPLEIDING Locatie: Barneveld Jaargang 2015-2016 Barneveld, De Nationale Martial Arts Academie 2015-2016 1 De Nationale Martial Arts Academie C 2015, www.dnmaa.nl

Nadere informatie

SCHOOLONDERZOEK GESCHIEDENIS

SCHOOLONDERZOEK GESCHIEDENIS SCHOOLONDERZOEK Tijdvak I GESCHIEDENIS Dit onderzoek bestaat uit 40 vragen. Bij dit onderzoek behoort een antwoordblad. Beantwoord de antwoorden uitsluitend op het antwoordblad. Meerkeuze antwoorden worden

Nadere informatie

De geschiedenis van Karate-Do en Kyokushinkai

De geschiedenis van Karate-Do en Kyokushinkai De geschiedenis van Karate-Do en Kyokushinkai Kara-te betekent 'lege hand'. Vrij vertaalt betreft het de 'kunst van het vechten zonder wapens', gebruik makend van delen van het lichaam die als wapen kunnen

Nadere informatie

ONLINE BIJBELSTUDIE VOOR JONGEREN

ONLINE BIJBELSTUDIE VOOR JONGEREN STUDIONLINE JAARGANG 2, NR. 10 ONLINE BIJBELSTUDIE VOOR JONGEREN DL 2 D O M I N E E O N L I N E. O R G Vierhonderd jaar geleden vergaderde de synode in Dordrecht. Je weet inmiddels wat een synode is: een

Nadere informatie

Tijdwijzer. Het begin. Voor en na Christus

Tijdwijzer. Het begin. Voor en na Christus 138 Tijdwijzer Het begin Op deze tijdbalk past niet de hele geschiedenis van de mens. Er lopen namelijk al zo n 100.000 jaar mensen rond op aarde. Eigenlijk zou er dus nog 95.000 jaar bij moeten op de

Nadere informatie

INSTELLINGSREGLEMENT IMAF-NEDERLAND ALGEMEEN

INSTELLINGSREGLEMENT IMAF-NEDERLAND ALGEMEEN IMAF-Nederland Aangesloten bij de Nederlandse Katholieke Sportfederatie (NKS) Geassocieerd met de Yoseikan World Federation en L Ecole Atemi Ju-Jitsu France INSTELLINGSREGLEMENT IMAF-NEDERLAND ALGEMEEN

Nadere informatie

Rapport. Datum: 4 maart 2004 Rapportnummer: 2004/073

Rapport. Datum: 4 maart 2004 Rapportnummer: 2004/073 Rapport Datum: 4 maart 2004 Rapportnummer: 2004/073 2 Klacht DE ONDERZOCHTE GEDRAGING Het in strijd met het bepaalde in de Algemene wet bestuursrecht niet informeren van betrokkene over de mogelijkheid

Nadere informatie

Naam: DE BEELDENSTORM Ketters Luther en Calvijn

Naam: DE BEELDENSTORM Ketters Luther en Calvijn Naam: DE BEELDENSTORM Ketters Luther en Calvijn Filips II In 1566, meer dan vierhonderd jaar geleden, zijn veel mensen boos. Er is onrust in de Nederlanden. Er zijn spanningen over het geloof, veel mensen

Nadere informatie

Bijlage VMBO-KB. geschiedenis en staatsinrichting CSE KB. tijdvak 1. Bronnenboekje. KB-0125-a-17-1-b

Bijlage VMBO-KB. geschiedenis en staatsinrichting CSE KB. tijdvak 1. Bronnenboekje. KB-0125-a-17-1-b Bijlage VMBO-KB 2017 tijdvak 1 geschiedenis en staatsinrichting CSE KB Bronnenboekje KB-0125-a-17-1-b Staatsinrichting van Nederland bron 1 Een omschrijving van de eerste politieke partij: De kleine luyden

Nadere informatie

Eindexamen geschiedenis vwo II

Eindexamen geschiedenis vwo II Ten oorlog! Europese oorlogen 1789-1919. Oorlog als maatschappelijk fenomeen Vanaf de zomer van 1789 trokken veel Franse vluchtelingen naar Oostenrijk. 1p 1 Waarom vormde dit voor het Franse revolutionaire

Nadere informatie

Hitler op weg naar de macht Wie was Adolf Hitler?

Hitler op weg naar de macht Wie was Adolf Hitler? Hitler op weg naar de macht Wie was Adolf Hitler? Iedereen heeft wel eens van Adolf Hitler gehoord. Hij was de leider van Duitsland. Bij zijn naam denk je meteen aan de Tweede Wereldoorlog. Een verschrikkelijke

Nadere informatie

Lesschema 2 graad t.g.v. 500 jaar Koninklijke Sint Sebastiaansgilde Essen

Lesschema 2 graad t.g.v. 500 jaar Koninklijke Sint Sebastiaansgilde Essen Lesschema 2 graad t.g.v. 500 jaar Koninklijke Sint Sebastiaansgilde Essen 1 Naamsverklaring: Een gilde is een vereniging van mensen die hetzelfde beroep uitoefen(d)en, vb bakkers of wevers waren allemaal

Nadere informatie

Geschiedenis (nieuwe stijl) en geschiedenis en staatsinrichting (oude stijl)

Geschiedenis (nieuwe stijl) en geschiedenis en staatsinrichting (oude stijl) Geschiedenis (nieuwe stijl) en geschiedenis en staatsinrichting (oude stijl) Examen HAVO Vragenboekje Hoger Algemeen Voortgezet Onderwijs Voor dit examen zijn maximaal 82 punten te behalen; het examen

Nadere informatie

De Kip met de Gouden Eieren

De Kip met de Gouden Eieren De Kip met de Gouden Eieren 3e Dan scriptie Annika Houkes Sung Zang 2 Voorwoord Wat is groei? Je vindt het in bijna alles, maar het is erg ongrijpbaar. Groei is synoniem aan tijd, met het verstrijken van

Nadere informatie

SO 1. Tijdvak II AVONDMAVO 2013-2014. Historisch Overzicht

SO 1. Tijdvak II AVONDMAVO 2013-2014. Historisch Overzicht SO 1 Tijdvak II AVONDMAVO 2013-2014 Historisch Overzicht 1. Welke doelstelling had Wilhelm II bij zijn aantreden als Keizer van Duitsland? 2. Welk land behoorde niet tot de Centralen tijdens de Eerste

Nadere informatie

KoryoSports geeft trainingen in Veldhoven(NL) Hamont(BE) - Achel(BE)

KoryoSports geeft trainingen in Veldhoven(NL) Hamont(BE) - Achel(BE) KoryoSports geeft trainingen in Veldhoven(NL) Hamont(BE) - Achel(BE) Zie hieronder de historie van sportvereniging KoryoSports en haar resultaten. Oprichting Koryo: 1980. Wedstrijdresultaten zijn beschreven

Nadere informatie

STATUUT VAN DE HAAGSE CONFERENTIE VOOR INTERNATIONAAL PRIVAATRECHT

STATUUT VAN DE HAAGSE CONFERENTIE VOOR INTERNATIONAAL PRIVAATRECHT STATUUT VAN DE HAAGSE CONFERENTIE VOOR INTERNATIONAAL PRIVAATRECHT De Regeringen van de hierna genoemde landen: De Bondsrepubliek Duitsland, Oostenrijk, België, Denemarken, Spanje, Finland, Frankrijk,

Nadere informatie

Boek 1 De jongen in de gestreepte pyjama

Boek 1 De jongen in de gestreepte pyjama Boek 1 De jongen in de gestreepte pyjama Zakelijke gegevens: 1. Titel van het boek: De jongen in de gestreepte pyjama. 2. Het boek heeft geen ondertitel. 3. De auteur van het boek is John Boyne 4. Het

Nadere informatie

RAAD VAN DE EUROPESE UNIE. Brussel, 26 november 2003 (27.11) (OR. fr) 15314/03 Interinstitutioneel dossier: 2003/0274 (COD) CULT 66 CODEC 1678

RAAD VAN DE EUROPESE UNIE. Brussel, 26 november 2003 (27.11) (OR. fr) 15314/03 Interinstitutioneel dossier: 2003/0274 (COD) CULT 66 CODEC 1678 RAAD VAN DE EUROPESE UNIE Brussel, 26 november 2003 (27.11) (OR. fr) 15314/03 Interinstitutioneel dossier: 2003/0274 (COD) CULT 66 CODEC 1678 VOORSTEL van: de Europese Commissie d.d.: 18 november 2003

Nadere informatie

Samenvatting geschiedenistoets hoofdstuk 6: Een tijd van revoluties

Samenvatting geschiedenistoets hoofdstuk 6: Een tijd van revoluties Samenvatting geschiedenistoets hoofdstuk 6: Een tijd van revoluties Dit hoofdstuk gaat over opstand in Amerika, Frankrijk en Nederland. Deze opstanden noemen we revoluties. Opstand in Amerika (1775). De

Nadere informatie

Bijbel voor Kinderen presenteert DE GROTE MUUR VAN NEHEMIA

Bijbel voor Kinderen presenteert DE GROTE MUUR VAN NEHEMIA Bijbel voor Kinderen presenteert DE GROTE MUUR VAN NEHEMIA Geschreven door: Edward Hughes Illustraties door: Jonathan Hay Aangepast door: Mary-Anne S. Vertaald door: Erna van Barneveld Geproduceerd door:

Nadere informatie

Toespraak Staatssecretaris de Vries t.b.v. Nationale Herdenkink bij Nationaal Indië-monument , zaterdag 6 september 2008

Toespraak Staatssecretaris de Vries t.b.v. Nationale Herdenkink bij Nationaal Indië-monument , zaterdag 6 september 2008 Toespraak Staatssecretaris de Vries t.b.v. Nationale Herdenkink bij Nationaal Indië-monument 1945 1962, zaterdag 6 september 2008 Geachte veteranen, excellenties, dames en heren, Elke dag schreef ik een

Nadere informatie

Afb.l (Nijmegen II, 18/21) *

Afb.l (Nijmegen II, 18/21) * Deze maand is het zeventig jaar geleden dat de oorlog in Europa (VE Day) ten einde kwam. Met operatie Market Garden' was de bevrijding van Nederland begonnen, maar na de mislukking van de slag om Arnhem

Nadere informatie

Verenigd en verdeeld Israël

Verenigd en verdeeld Israël Verenigd en verdeeld Israël We hebben het fundament van het verbond vanaf Abraham, Izak en Jakob tot aan hun fysieke nakomelingen, d.i. Israël, bevestigd. De onvoorwaardelijke verbondsbeloften waren namens

Nadere informatie

Een Dojo in Breda. Laten we van Breda het Centrum maken van Japanse Martial Arts!

Een Dojo in Breda. Laten we van Breda het Centrum maken van Japanse Martial Arts! Een Dojo in Breda Laten we van Breda het Centrum maken van Japanse Martial Arts! Dojo ( trainingsplaats voor Martial Arts ) in Breda I. Japanse Martial Arts I. Wat zijn Japanse Martial Arts II. Populariteit

Nadere informatie

Spreekbeurten.info Spreekbeurten en Werkstukken http://spreekbeurten.info

Spreekbeurten.info Spreekbeurten en Werkstukken http://spreekbeurten.info De Chinese Muur 1. Voorwoord. 2. Wat is de Chinese Muur? 3. Waar ligt de Chinese Muur? 4. Waarom bouwden de Chinezen de Chinese Muur? 5. Hoe bouwden de Chinezen de Chinese Muur? 6. Hoe lang en hoe groot

Nadere informatie

Uitspraak GERECHTSHOF AMSTERDAM MEERVOUDIGE FAMILIEKAMER. BESCHIKKING van 20 december 2011 in de zaak met zaaknummer

Uitspraak GERECHTSHOF AMSTERDAM MEERVOUDIGE FAMILIEKAMER. BESCHIKKING van 20 december 2011 in de zaak met zaaknummer ECLI:NL:GHAMS:2011:BV6082 Instantie Gerechtshof Amsterdam Datum uitspraak 20-12-2011 Datum publicatie 16-02-2012 Zaaknummer 200.089.788-01 Rechtsgebieden Personen- en familierecht Bijzondere kenmerken

Nadere informatie

Toespraak van Anouchka van Miltenburg, Voorzitter van de Tweede Kamer, bij de bijeenkomst van de Stichting Herdenking 15 augustus 1945, op 14 augustus 2015 in de Tweede Kamer We dachten dat we na de capitulatie

Nadere informatie

Rapport. Verslag van Rapport over een klacht over de SVB te Amstelveen. Datum: 22 januari 2013. Rapportnummer: 2013/007

Rapport. Verslag van Rapport over een klacht over de SVB te Amstelveen. Datum: 22 januari 2013. Rapportnummer: 2013/007 Rapport Verslag van Rapport over een klacht over de SVB te Amstelveen Datum: 22 januari 2013 Rapportnummer: 2013/007 2 De klacht en de achtergronden De Nationale ombudsman ontving in het voorjaar van 2012

Nadere informatie

Eén Korea, twee landen

Eén Korea, twee landen 1 Doelgroep De lesbrief is bedoeld voor leerlingen in de onderbouw vmbo, havo en vwo. Het uitwerken van de opdrachten kost de leerling ongeveer een tot anderhalf lesuur (van 50 minuten). De onderzoeksvragen

Nadere informatie

Jaarvergadering op Zaterdag 8 Mei. Na een korte openingsrede van de voorzitter \verd overgegaan tot de afwerking van de vele agenda-punten.

Jaarvergadering op Zaterdag 8 Mei. Na een korte openingsrede van de voorzitter \verd overgegaan tot de afwerking van de vele agenda-punten. Jaarvergadering op Zaterdag 8 Mei. Na een korte openingsrede van de voorzitter \verd overgegaan tot de afwerking van de vele agenda-punten. De notulen van de vorige Jaarvergadering te Utrecht werden zonder

Nadere informatie

DE GROTE MUUR VAN NEHEMIA

DE GROTE MUUR VAN NEHEMIA Bijbel voor Kinderen presenteert DE GROTE MUUR VAN NEHEMIA Geschreven door: Edward Hughes Illustraties door: Jonathan Hay Aangepast door: Mary-Anne S. Vertaald door: Erna van Barneveld Geproduceerd door:

Nadere informatie

Rassenleer. Nog lager stonden volgens hem de zigeuners en vooral de joden. Dat waren geen mensen maar ongedierte, dat uitgeroeid moest worden.

Rassenleer. Nog lager stonden volgens hem de zigeuners en vooral de joden. Dat waren geen mensen maar ongedierte, dat uitgeroeid moest worden. De Holocaust Rassenleer Lang voordat Hitler de leider van Duitsland werd, schreef en vertelde hij over de rassenleer. Dat was een theorie die beweerde dat mensen waren verdeeld in rassen: zwakke, minderwaardige

Nadere informatie

HC 5A, , Het Koninkrijk der Nederlanden en de internationale rechtsorde

HC 5A, , Het Koninkrijk der Nederlanden en de internationale rechtsorde HC 5A, 11-12-2017, Het Koninkrijk der Nederlanden en de internationale rechtsorde In het Koninkrijk der Nederlanden van 1954 is opgenomen dat het Statuut in hiërarchie hoger is dan de Grondwet (art. 5

Nadere informatie

MODULE I EUROPA: NOOIT MEER OORLOG!

MODULE I EUROPA: NOOIT MEER OORLOG! MODULE I EUROPA: NOOIT MEER OORLOG! I.I De geboorte van de Europese Unie Zoals jullie waarschijnlijk wel weten zijn er de vorige eeuwen veel oorlogen in Europa geweest. Vooral de Eerste en de Tweede Wereldoorlog

Nadere informatie

braille Anna Guitjens april 2014

braille Anna Guitjens april 2014 braille Anna Guitjens april 2014 Inleiding Ik heb het onderwerp Braille gekozen omdat ik er nog meer over wil weten. Ik heb namelijk mijn spreekbeurt in groep 7 ook over braille gehouden. Over braille

Nadere informatie

Resultaten en conclusies Israël onderzoek (uitgebreid)

Resultaten en conclusies Israël onderzoek (uitgebreid) Resultaten en conclusies Israël onderzoek (uitgebreid) Hieronder volgen de resultaten van het Israël onderzoek wat de EO in de afgelopen weken heeft laten uitvoeren. Veel stellingen zijn in een 5- puntsschaal

Nadere informatie

Examen VMBO-KB Arabisch CSE KB. tijdvak 1 donderdag 16 mei uur. Bij dit examen hoort een uitwerkbijlage.

Examen VMBO-KB Arabisch CSE KB. tijdvak 1 donderdag 16 mei uur. Bij dit examen hoort een uitwerkbijlage. Examen VMBO-KB 2013 tijdvak 1 donderdag 16 mei 13.30 15.30 uur Arabisch CSE KB Bij dit examen hoort een uitwerkbijlage. Beantwoord alle vragen in de uitwerkbijlage. Dit examen bestaat uit 43 vragen. Voor

Nadere informatie

Hierbij gaat voor de delegaties de gederubriceerde versie van bovengenoemd document.

Hierbij gaat voor de delegaties de gederubriceerde versie van bovengenoemd document. RAAD VAN DE EUROPESE UNIE Brussel, 22 december 2009 (23.12) (OR. en) 17139/09 ADD 1 REV 1 PESC 1682 RELEX 1162 COASI 220 CONOP 99 CONUN 136 FIN 559 DERUBRICERING van document: 17139/09 ADD 1 d.d.: 9 december

Nadere informatie

S.K.I.F BELGIUM asbl/vzw

S.K.I.F BELGIUM asbl/vzw S.K.I.F BELGIUM asbl/vzw Shotokan Karate-Do International Federation Belgium www.skifb.be Member of S.K.I.F. Federation of Master KANAZAWA, 10 th Dan Tokyo Japan "Shotokan Karate-Do International Federation

Nadere informatie

In Noord-Korea mag je niet tot God bidden. Dat is verboden. Toch moeten alle Noord-Koreanen iemand aanbidden: de eerste leider van Noord-Korea, Kim

In Noord-Korea mag je niet tot God bidden. Dat is verboden. Toch moeten alle Noord-Koreanen iemand aanbidden: de eerste leider van Noord-Korea, Kim Hoofdstad: staatshoofd: Godsdienst: Regeringsvorm: Taal: PyongYang Kim Jong-un geen (of toch wel??) dictatuur Koreaans In Noord-Korea mag je niet tot God bidden. Dat is verboden. Toch moeten alle Noord-Koreanen

Nadere informatie

Waar of niet waar? Zuid-Korea is een eiland. Wat is de hoofdstad van Zuid-Korea? a. Seoul b. Pyongyang c. Peking. Niet waar.

Waar of niet waar? Zuid-Korea is een eiland. Wat is de hoofdstad van Zuid-Korea? a. Seoul b. Pyongyang c. Peking. Niet waar. Zuid-Korea is een eiland. Zuid-Korea is een schiereiland. Dat betekent dat er nog één zijde van Zuid-Korea verbonden is met een ander land (Noord-Korea). Wat is de hoofdstad van Zuid-Korea? a. Seoul b.

Nadere informatie

LEERSTOF voor 9 kup (wit/geel)

LEERSTOF voor 9 kup (wit/geel) LEERSTOF voor 9 kup (wit/geel) 1. Historische achtergrond (TAEKWON-DO YOKSA) Taekwon-do is geen gewone sport, zoals voetbal of tennis. Het is een krijgskunst. Dat wil zeggen dat er bepaalde tradities en

Nadere informatie

Geschiedenis Amerika en Frankrijk in de tijd van pruiken en revoluties: een overzicht. Een les van: Bor

Geschiedenis Amerika en Frankrijk in de tijd van pruiken en revoluties: een overzicht. Een les van: Bor Geschiedenis Amerika en Frankrijk in de tijd van pruiken en revoluties: een overzicht. Een les van: Bor Terugkijken: Bij de ene revolutie ontstaat een nieuw en onafhankelijk land. Vrijheid is voor de inwoners

Nadere informatie

DIE VIJF DAGEN IN MEI

DIE VIJF DAGEN IN MEI DIE VIJF DAGEN IN MEI 1940 Op initiatief van Martin Lagestee maakte Lagestee Film BV in samenwerking met acht regionale omroepen en in coproductie met NTR en VPRO vijf documentaires met als onderwerp de

Nadere informatie

TERRACOTTALEGER HET. & De erfenis van de eeuwige Keizer van China EXPO > PEDAGOGISCH DOSSIER JAAR LUIK GUILLEMINS TGV STATION

TERRACOTTALEGER HET. & De erfenis van de eeuwige Keizer van China EXPO > PEDAGOGISCH DOSSIER JAAR LUIK GUILLEMINS TGV STATION HET TERRACOTTALEGER & De erfenis van de eeuwige Keizer van China EXPO 23.12.16 23.04.17 PEDAGOGISCH DOSSIER 11-14 JAAR LUIK GUILLEMINS TGV STATION + 3 2 4 2 2 4 WWW. T E R R A C O T 4 9 3 8 TA - L I E

Nadere informatie

RESEARCH CONTENT. Loïs Vehof GAR1D

RESEARCH CONTENT. Loïs Vehof GAR1D RESEARCH CONTENT Loïs Vehof GAR1D INHOUD Inleiding ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ blz. 2 Methode -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Nadere informatie

HONDERD JAAR GELEDEN. Nieuws uit de krant van 10 tot 15 maart 1913

HONDERD JAAR GELEDEN. Nieuws uit de krant van 10 tot 15 maart 1913 HONDERD JAAR GELEDEN aflevering 12 Nieuws uit de krant van 10 tot 15 maart 1913 Een vast onderwerp waaraan in de kranten aandacht werd besteed, was de oorlog op de Balkan. Turkije was er bij betrokken

Nadere informatie

Het begin van staatsvorming en centralisatie. Onderzoeksvraag; Hoe vond de staatsvorming van Engeland, Frankrijk en het hertogdom Bourgondië plaats?

Het begin van staatsvorming en centralisatie. Onderzoeksvraag; Hoe vond de staatsvorming van Engeland, Frankrijk en het hertogdom Bourgondië plaats? Onderzoeksvraag; Hoe vond de staatsvorming van Engeland, Frankrijk en het hertogdom Bourgondië plaats? Voorbeeld 1: Engeland De bezittingen van de Engelse koning Hendrik II in Frankrijk rond 1180 zijn

Nadere informatie

MODULE III BESLISSINGEN NEMEN IN EUROPA? BEST LASTIG!!!

MODULE III BESLISSINGEN NEMEN IN EUROPA? BEST LASTIG!!! MODULE III BESLISSINGEN NEMEN IN EUROPA? BEST LASTIG!!! De Europese Unie bestaat uit 27 lidstaten. Deze lidstaten hebben allemaal op dezelfde gebieden een aantal taken en macht overgedragen aan de Europese

Nadere informatie

We zijn 2 zusjes Leah en Dika, we komen uit een gezin van 10 kinderen. We zijn in Teuge geboren en opgegroeid, waar we een geweldige jeugd hebben

We zijn 2 zusjes Leah en Dika, we komen uit een gezin van 10 kinderen. We zijn in Teuge geboren en opgegroeid, waar we een geweldige jeugd hebben Barakkenkampen In 1951 kwamen 12.000 Molukse KNIL-militairen en hun gezinnen noodgedwongen in Nederland aan voor een tijdelijk verblijf. Ze werden opgevangen in kampen. Het woonoord in Lage Mierde was

Nadere informatie

Klanttest blok 3. Jaana Kaismo

Klanttest blok 3. Jaana Kaismo Klanttest blok 3 Jaana Kaismo Inleiding Voor mijn Klanttest blok 3 heb ik weer een open training gegeven. Een open training houdt in dat iedereen een keer gratis mag mee trainen en kijken hoe hij of zij

Nadere informatie

Praktische opdracht Geschiedenis Oorlog in Vietnam

Praktische opdracht Geschiedenis Oorlog in Vietnam Praktische opdracht Geschiedenis Oorlog in Vie Praktische-opdracht door een scholier 1541 woorden 30 mei 2005 5,4 26 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Memo Deelvraag 1 Hoe was de internationale

Nadere informatie

Reisverslag Liechtenstein 2016 Deel 5 (31 juli 2016) [1]

Reisverslag Liechtenstein 2016 Deel 5 (31 juli 2016) [1] Gepubliceerd op Willem-Jan van der Zanden (http://www.wjvanderzanden.nl) Home > Reisverslag Liechtenstein 2016 Deel 5 (31 juli 2016) Reisverslag Liechtenstein 2016 Deel 5 (31 juli 2016) [1] Door wjvanderzanden[2]op

Nadere informatie

Tijdvak I. 31 oktober 2013 8: 30-10:00.

Tijdvak I. 31 oktober 2013 8: 30-10:00. 1 SCHOOLONDERZOEK Tijdvak I GESCHIEDENIS 31 oktober 2013 8: 30-10:00. Dit onderzoek bestaat uit 38 vragen. Bij dit onderzoek behoort een antwoordblad. Beantwoord de antwoorden uitsluitend op het antwoordblad.

Nadere informatie

Vraag 1: Waar en wanneer begon en eindigde de Griekse beschaving?

Vraag 1: Waar en wanneer begon en eindigde de Griekse beschaving? Vraag 1: Waar en wanneer begon en eindigde de Griekse beschaving? In Griekenland bestond de eerste grote beschaving van Europa. Vul het juiste antwoord in. Plaats waar de Griekse beschaving begon: Tijdstip

Nadere informatie

Algemene Sportstichting Bunnik (2004) D. Ruiter 2008; aanvullingen door E. Hinders Maart 2014

Algemene Sportstichting Bunnik (2004) D. Ruiter 2008; aanvullingen door E. Hinders Maart 2014 200 Algemene Sportstichting Bunnik 1966-1997 (2004) D. Ruiter 2008; aanvullingen door E. Hinders Maart 2014 Inhoudsopgave Inleiding... 3...5 Pag. 2 van 8 Inleiding Inleiding Bij besluit van 15 januari

Nadere informatie

FACTSHEET FRESH VEGETABLES

FACTSHEET FRESH VEGETABLES miljoen dollar cq. 1000 ton Factsheet verse groenten januari 2016 FACTSHEET FRESH VEGETABLES Fruit&VegetableFacts; JanKeesBoon; +31654687684; fruitvegfacts@gmail.com WERELDHANDEL VERSE GROENTEN IN 2015

Nadere informatie

TRACTATENBLAD VAN HET KONINKRIJK DER NEDERLANDEN. JAARGANG 1956 No. 153

TRACTATENBLAD VAN HET KONINKRIJK DER NEDERLANDEN. JAARGANG 1956 No. 153 5 (1945) No. 1 TRACTATENBLAD VAN HET KONINKRIJK DER NEDERLANDEN JAARGANG 1956 No. 153 A. TITEL Overeenkomst betreffende het Internationale Monetaire Fonds, met bijlagen; Washington, B. TEKST De Engelse

Nadere informatie

M.J.KOHNEN. 35 jaar TAEKWONDO

M.J.KOHNEN. 35 jaar TAEKWONDO M.J.KOHNEN 35 jaar TAEKWONDO BESCHRIJVING INGEDIEND TER BEOORDELING VAN DE SPECIFIEKE BIJDRAGE AAN HET TAEKWONDO T.B.V. THEORIE-EISEN VOOR 7TH DANGRAAD AANGEBODEN AAN: COLLEGE HOGERE DANHOUDERS VAN TAEKWONDO

Nadere informatie

Intentieverklaring Eén platform voor dansend Nederland

Intentieverklaring Eén platform voor dansend Nederland Intentieverklaring Eén platform voor dansend Nederland Het danslandschap in Nederland is zeer divers. Er is een grote verscheidenheid aan dansante vormen, waarbinnen vaak meerdere organisaties actief zijn.

Nadere informatie

germaans volk), een sterke Franse groepering. Ze verkochten haar aan de Engelsen die haar beschuldigden van ketterij (het niet-geloven van de kerk).

germaans volk), een sterke Franse groepering. Ze verkochten haar aan de Engelsen die haar beschuldigden van ketterij (het niet-geloven van de kerk). Jeanne d'arc Aan het begin van de 15de eeuw slaagden de Fransen er eindelijk in om de Engelsen uit hun land te verdrijven. De strijd begon met een vrouw die later een nationale heldin werd, van de meest

Nadere informatie

Rapport. Datum: 28 juni 2007 Rapportnummer: 2007/136

Rapport. Datum: 28 juni 2007 Rapportnummer: 2007/136 Rapport Datum: 28 juni 2007 Rapportnummer: 2007/136 2 Klacht Verzoekster klaagt erover dat de griffier van de rechtbank te Amsterdam Sector kanton, locatie Hilversum op 3 augustus 2000 heeft nagelaten

Nadere informatie