Vergrijzing en robots!

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Vergrijzing en robots!"

Transcriptie

1 Vergrijzing en robots! Een STEM-project dat algemene vorming en maatschappelijke relevantie vooropstelt. Wiskunde, biologie, fysica en Dwenguino hand in hand.

2 2 Invulling STEM eerste jaar op Sint-Bavo 27 uur basisvorming 5 uur STEM 2 uur wiskunde+ 1 uur programmeren 2 uur wetenschappelijk project

3 3

4 4

5 5 Robot-project wiskunde+ programmeren wetenschappelijk project techniek Nederlands godsdienst

6 6 Robot-project Maatschappij: zorgsector, vergrijzing Lijn- of muurvolger (T, E) Wiskunde Biologie Fysica Geschiedenis Ethiek

7 7 Godsdienstles ETHIEK

8 WISKUNDE 8

9 9

10 10

11 11 Met hoeveel procent is de bevolking toegenomen tussen 2005 en 2015?

12 12 Met hoeveel procent is de bevolking toegenomen tussen 2005 en 2015? In 2010 waren er in België 1,86 miljoen mensen die 65 jaar en ouder zijn. Duid dit aan in de tabel.

13 13 TAAL Woordenschat mantelzorg vergrijzing - babyboom Discussie Definitie van een robot Begrijpend lezen Krantenartikel Andere leestekst

14 14

15 15 BIOLOGIE gelijkenissen en verschillen ROBOT Rekeneenheid Sensoren Motoren Mechanische onderdelen Bedrading Batterij MENS Hersenen Ledematen Zenuwstelsel

16 willekeurige en onwillekeurige bewegingen 16 Hoe helpen spieren om je elleboog te plooien? prikkels hersenen triceps biceps pees samentrekken

17 Som de vijf stappen op die weergeven wat er gebeurt, wanneer je ruikt dat er in een andere kamer een cake wordt gebakken. Formuleren van logische gedachtegang in zinnen 17 ruiken prikkel naar hersenen mmmmmm prikkel naar spieren lopen

18 Hoe kan de robot weten of hij bijna tegen de muur zal botsen? 18 afstandssensor signaal weerkaatst boodschap naar rekeneenheid i.v.m. tijdsduur rekeneenheid berekent hoe ver geprogrammeerd

19 19 TECHNIEK open en gesloten stroomkring weerstand led batterij

20 GESCHIEDENIS 20

21 Schuifpuzzel op internet 21

22 22 Tijdlijn. Van automaat naar robot: de hoogtepunten 1 De mechanische rekenmachine van Charles Babbage Van 1834 tot aan zijn dood in 1871 was Babbage bezig met het concept van de eerste programmeerbare (mechanische) rekenmachine, die hij de Analytische Machine noemde (Analytical Engine). Dit was een waardige voorloper van de elektronische computer zoals wij die nu kennen, omdat hij in principe de basisfuncties van een eenvoudige computer zou hebben, namelijk: beslissingen nemen, berekeningen maken en uitkomsten onthouden. Hij zou met ponskaarten werken, net zoals het mechanisch weefgetouw dat in 1801 was uitgevonden door de Fransman Jacquard. Dit weefgetouw zou op die manier geprogrammeerd en geherprogrammeerd kunnen worden. De wiskundige Ada Lovelace, dochter van de dichter Lord Byron, hielp hem zijn concept verder uit te werken. Zij zag in dat dergelijke machines met álles wat maar in symbolen te noteren was (zoals ook bv. muziek en niet enkel wiskunde) konden werken. Dit inzicht van Ada is het kernconcept van het digitale tijdperk. Ada verdiepte zich in algoritmes en lussen en hoe die stap voor stap in de machine

23 PRACTICUM 23

24 24 PRACTICUM enkel als Robot bouwen Motoren kunnen aansluiten Robot kunnen programmeren Afstand die robot aflegt kunnen inschatten (snelheid)

25 25 FYSICA snelheid afgelegde weg tijdsduur Je fietst s morgens van huis naar school. Neem je huis als referentiepunt. Je vertrekt om uur, je komt aan om uur. Je fietst 3 km. Hoe lang heb je gefietst als je op school aankomt? Wat is de gemiddelde snelheid als je naar school fietst?

26 Asimo vertrekt om 14 u aan Sint-Bavohumaniora voor een wandeling. Hij wandelt de volledige weg aan 6 km/h. Cheetah vertrekt anderhalf uur later en achtervolgt Asimo. Cheetah loopt de volledige weg aan 10 km/h. Teken op een zelfde grafiek de afgelegde weg van beide robots. Wanneer zal Cheetah Asimo inhalen? 26

27 27 ROBOT BOUWEN LEGO Dwenguino

28 Groepswerk met 3 leerlingen 28

29 29

30 30 SOFTWARE Scratch Grafisch programmeren met ArduBlock

31 31

32 32 De Dwenguino programmeren: lcd, led, buzzer,

33 33 OPSLAAN VAN ARDUBLOCK-BESTANDEN 1. Klik bovenaan op Save As. 2. Kies de gewenste map. 3. Geef je bestand een correct gekozen naam. 4. (Je bestand krijgt.abp als extensie.)

34 34

35 35 SOFTWARE Grafisch programmeren met ArduBlock Tekstueel programmeren met Arduino

36 36 De Dwenguino programmeren: leren werken met de motoren

37 37

38 38

39 39 Deelopdracht van het practicum De robot programmeren om rechtdoor te rijden.

40 ZONDER SENSOREN 40

41 Tweede deelopdracht van het practicum 41 De snelheid van de robot bepalen (meten van de tijd).

42 PETANQUE 42

43 43

44 44 SENSOREN PLAATSEN Dwenguino

45 45

46 46

47 ROBOTWEDSTRIJD 47

48 48

49 49

50 50

51 51 Robot-project Niet perfecte robots Wel probleemoplossend denken mislukken en herbeginnen zelfsturing willen leren, ook van elkaar creativiteit samenwerken en communiceren verantwoordelijkheid, leiderschap STEM aanvullen en versterken

52 Dimensies uit het STEM-kader Interactie en samengaan van disciplines met respect voor de eigenheid van elke component Relevantie voor STEM op zich en voor maatschappij 21ste-eeuwse competenties 52

53 53

54 54 Speciale dank gaat naar F. wyffels, Universiteit Gent E. Vandervieren, Universiteit Antwerpen T. Vandenabeele, KULeuven (Technologiepark Gent)

Kennis evalueren in STEM via de vertrouwde toetsen

Kennis evalueren in STEM via de vertrouwde toetsen Kennis evalueren in STEM via de vertrouwde toetsen Natacha Gesquière Netwerksessie Vlaams Lerend Netwerk STEM SO 17 mei 2017 Leuven 2 Invulling STEM eerste jaar op Sint-Bavo 27 uur basisvorming 5 uur STEM

Nadere informatie

De eenparige rechtlijnige beweging

De eenparige rechtlijnige beweging De eenparige rechtlijnige beweging Inleidende experimenten Via opdrachten met de robot LEGO NXT willen we de leerstof van mechanica aanbrengen en op een creatieve en speelse manier leren nadenken over

Nadere informatie

Eenparig rechtlijnige beweging met de NXT

Eenparig rechtlijnige beweging met de NXT Eenparig rechtlijnige beweging met de NXT Project tweede graad : VRIJ TECHNISCH INSTITUUT VEURNE Iepersesteenweg 90 8630 VEURNE e-mail: info@vtiveurne.be vzw Katholiek Secundair Onderwijs Veurne Nieuwpoort,

Nadere informatie

Vermogen snelheid van de NXT

Vermogen snelheid van de NXT Vermogen snelheid van de NXT Inleiding In deze meting gaan we op zoek naar een duidelijk verband tussen de vermogens die je kunt instellen op de LEGO NXT en de snelheid van het standaardwagentje uit het

Nadere informatie

Vragenlijst deelnemers Vlaams Lerend Netwerk STEM SO

Vragenlijst deelnemers Vlaams Lerend Netwerk STEM SO Vragenlijst deelnemers Vlaams Lerend Netwerk STEM SO 1. Persoonlijke gegevens Naam school:.. Provincie school: o Antwerpen o Limburg o Oost- Vlaanderen o Vlaams- Brabant o West- Vlaanderen Wat is je functie?

Nadere informatie

Enquête noden van de scholen. Eerste verwerking

Enquête noden van de scholen. Eerste verwerking Enquête noden van de scholen Eerste verwerking Verwerking van formulieren ingediend op 27/9/16 46 enquêtes werden ingediend/verwerkt Achtergrond mooi verspreid over de 4 componenten van STEM Man/vrouw

Nadere informatie

Inhoud. Inleiding 5. Project 1: EEN PROGRAMMEUR WORDEN 9. Project 2: de onderdelen voor je Robot verzamelen 33

Inhoud. Inleiding 5. Project 1: EEN PROGRAMMEUR WORDEN 9. Project 2: de onderdelen voor je Robot verzamelen 33 3 Inhoud Inleiding 5 Over dit boek 5 Over jou 7 Over de pictogrammen 8 De eerste stap 8 Project 1: EEN PROGRAMMEUR WORDEN 9 Wat is programmeren? 9 Je gereedschappen bij elkaar zoeken 22 Je fiddle delen

Nadere informatie

6,4. Werkstuk door een scholier 1810 woorden 11 maart keer beoordeeld

6,4. Werkstuk door een scholier 1810 woorden 11 maart keer beoordeeld Werkstuk door een scholier 1810 woorden 11 maart 2002 6,4 349 keer beoordeeld Vak Techniek Computer De computer bestaat al 360 jaar. Dat is iets wat de meeste mensen niet verwachten, want ze denken dat

Nadere informatie

MINDSTORM LEGO ROBOTS

MINDSTORM LEGO ROBOTS MINDSTORM LEGO ROBOTS Les 1: Robot basis, en programma aanpassen Les 2: Eigen robot maken & programmeren Les 3: Eigen robot maken & geschiedenis robot opzoeken Les 4: Eigen robot maken & start film maken

Nadere informatie

Eenparige rechtlijnige beweging

Eenparige rechtlijnige beweging Eenparige rechtlijnige beweging Leerplandoelen FYSICA TWEEDE GRAAD ASO WETENSCHAPPEN LEERPLAN SECUNDAIR ONDERWIJS VVKSO BRUSSEL D/2012/7841/009 5.1.1 Snelheid B1 In concrete voorbeelden van beweging het

Nadere informatie

Handleiding. MED PLUS software

Handleiding. MED PLUS software Handleiding MED PLUS software De MED PLUS software beschikt over een aantal functies waarmee instellingen en of functies aangepast kunnen worden in de MED11. Aansluiten van MED11 Sluit de MED SK PLUS interface

Nadere informatie

MINDSTORM LEGO ROBOTS

MINDSTORM LEGO ROBOTS MINDSTORM LEGO ROBOTS Les 1: Robot basis, en programma aanpassen Les 2 & 3 & 4 : Eigen robot bouwen Les 5 & 6 : Robot programmeren Les 7: Geschiedenis opzoeken robots Les 8 & 9 & 10 : Film maken en op

Nadere informatie

Eenparige rechtlijnige beweging

Eenparige rechtlijnige beweging Eenparige rechtlijnige beweging Leerplandoelen FYSICA TWEEDE GRAAD ASO WETENSCHAPPEN LEERPLAN SECUNDAIR ONDERWIJS VVKSO BRUSSEL D/2012/7841/009 5.1.1 Snelheid B1 In concrete voorbeelden van beweging het

Nadere informatie

Workshops. Wetenschappen: labo (EDUGO campus De Toren) Technologie: workshops (EDUGO campus Glorieux)

Workshops. Wetenschappen: labo (EDUGO campus De Toren) Technologie: workshops (EDUGO campus Glorieux) STEM in de lessen Workshops Proeven van STEM Techniekacademie LAGER ONDERWIJS 3 de graad Wiskunde Wereldoriëntatie Mens en techniek Mens en natuur Wetenschappen: labo (EDUGO campus De Toren) Technologie:

Nadere informatie

Studieaanbod eerste jaar Heilig Graf

Studieaanbod eerste jaar Heilig Graf Studieaanbod eerste jaar Heilig Graf Je behaalde het getuigschrift van het basisonderwijs. Je behaalde een attest van het basisonderwijs. 1A 1A verdieping 1B Je wil je vooral focussen op de basisleerstof.

Nadere informatie

Lees de uitleg over het verhschil tussen robots en machines. De machine maait.

Lees de uitleg over het verhschil tussen robots en machines. De machine maait. Lees de uitleg over het verhschil tussen robots en machines. De man maait het gras. De man duwt de gras-maai-machine. De man beslist waar hij maait. De machine maait. Zonder de man doet de machine niets.

Nadere informatie

Ontwerp een robot die helpt bij rampen

Ontwerp een robot die helpt bij rampen Ontwerp een robot die helpt bij rampen Waar werk je? Je werkt bij de fictieve hulporganisatie "Robots to Rescue" die robots inzet bij rampen. Situatie Na een aardbeving zoals in Haïti in 2010 is het moeilijk

Nadere informatie

Samenvatting. Context. Doelstellingen. Vaardigheden computationeel denken. Katholiek onderwijs. Gemeenschapsonderwijs

Samenvatting. Context. Doelstellingen. Vaardigheden computationeel denken. Katholiek onderwijs. Gemeenschapsonderwijs Music componist Samenvatting Leeftijd 10-12 jaar Vaardigheden algoritme en procedure decompositie van het probleem voorspellen Totale tijdsduur 150 minuten De leerlingen ontdekken hoe ze een liedje kunnen

Nadere informatie

Programmeren met lego mindstorms.

Programmeren met lego mindstorms. Programmeren met lego mindstorms. Servo-motoren: zorgen voor de beweging van de wielen. Kleine motor: kan een hendel op en neer laten bewegen. Infraroodsensor: kan afstanden meten en vergelijken. EV3-blok:

Nadere informatie

Practicum: Snel, sneller, snelst!

Practicum: Snel, sneller, snelst! Naam :.. Klas. nr : Datum: Vak: Fysica Leerkracht: Practicum: Snel, sneller, snelst! 1) Ter land, ter zee en in de lucht. Duid aan welke vectoreigenschappen van de snelheidsvector veranderen en welke dezelfde

Nadere informatie

Andere boeken in deze serie:

Andere boeken in deze serie: Andere boeken in deze serie: 978-94-6175-157-7 (HB) 978-94-6175-964-1 (e-book) 978-94-6175-215-4 (HB) 978-94-6175-957-3 (e-book) 978-94-6175-216-1 (HB) 978-94-6175-158-4 (HB) 978-94-6175-958-0 (e-book)

Nadere informatie

Workshop Engino. 1 Aanvang workshop. 2 Bouwen. 1.1 Wat kan ik voor de workshop doen?

Workshop Engino. 1 Aanvang workshop. 2 Bouwen. 1.1 Wat kan ik voor de workshop doen? Workshop Engino 1 Aanvang workshop 1.1 Wat kan ik voor de workshop doen? Zorg dat je voldoende opgeladen batterijen hebt voor de ERP s (6 per ERP). Zorg dat de zes engino dozen aanwezig zijn in het lokaal.

Nadere informatie

Volgend schooljaar is het zover! De langverwachte onderwijshervorming begint op 1 september 2019.

Volgend schooljaar is het zover! De langverwachte onderwijshervorming begint op 1 september 2019. Beste, Volgend schooljaar is het zover! De langverwachte onderwijshervorming begint op 1 september 2019. Maar wat verandert er nu precies? De basisvorming (27 uur) blijft voor iedereen hetzelfde. Daarbij

Nadere informatie

Computer Museum Museum Baanbrekende Informatica in België

Computer Museum Museum Baanbrekende Informatica in België 2018-1/9 Programma voor scholen Ons programma richt zich tot leerlingen van 9 tot 18 jaar. Er zijn twee formules : een geleid bezoek van een tot anderhalf uur aangepast aan het leeftijdsniveau hierop aansluitend

Nadere informatie

STEM STEM. Wat? Waarom? Hoe? STEM kader. Science Technology Engineering Mathematics. Wetenschap Techniek Ontwikkeling Wiskunde

STEM STEM. Wat? Waarom? Hoe? STEM kader. Science Technology Engineering Mathematics. Wetenschap Techniek Ontwikkeling Wiskunde STEM STEM Science Technology Engineering Mathematics Wetenschap Techniek Ontwikkeling Wiskunde Wat? Waarom? Hoe? STEM-actie plan van de Vlaamse Overheid tekort in STEM-beroepen oplossen matrix SO STEM

Nadere informatie

Je kunt de mbot ook draadloos programmeren via Bluetooth of met 2.4G Wireless. Bekijk de instructies op mbot draadloos.

Je kunt de mbot ook draadloos programmeren via Bluetooth of met 2.4G Wireless. Bekijk de instructies op mbot draadloos. Wat is een mbot? mbot is een robot die je eerst zelf in elkaar moet zetten en daarna kunt programmeren. De programmeer omgeving die je erbij kan installeren is mblock welke lijkt op Scratch 2.0 : mblock

Nadere informatie

Gebruikershandleiding. robotcar.nl

Gebruikershandleiding. robotcar.nl Gebruikershandleiding robotcar.nl Inhoudsopgave 1 Introductie 2 2 Inventaris 3 3 Uno: een Arduino variant 4 3.1 De pinnen op het Uno board.................... 4 3.2 De Arduino software omgeving...................

Nadere informatie

Aan de slag met de nieuwe leerplannen fysica 2 de graad ASO

Aan de slag met de nieuwe leerplannen fysica 2 de graad ASO Aan de slag met de nieuwe leerplannen fysica 2 de graad ASO M. De Cock, G. Janssens, J. Vanhaecht zaterdag 17 november 2012 Specifieke Lerarenopleiding Natuurwetenschappen: Fysica http://fys.kuleuven.be/alon

Nadere informatie

ZEKER WERK STERK AFDELING ELEKTRICITEIT ELEKTRICITEIT ELEKTRONICA TECHNISCH TWEEDE EN DERDE GRAAD

ZEKER WERK STERK AFDELING ELEKTRICITEIT ELEKTRICITEIT ELEKTRONICA TECHNISCH TWEEDE EN DERDE GRAAD TWEEDE EN DERDE GRAAD AFDELING ELEKTRICITEIT ELEKTRICITEIT ELEKTRONICA Roze 131, 9900 Eeklo secretariaat@ptieeklo.be www.facebook.be/ptieeklo www.ptieeklo.be 09 370 73 73 Science Technology Engineering

Nadere informatie

Informaticawetenschappen in. het leerplichtonderwijs Waarom?

Informaticawetenschappen in. het leerplichtonderwijs Waarom? Informaticawetenschappen in Giovanni Samaey het leerplichtonderwijs Waarom? co-voorzitter werkgroep KVAB en Jonge Academie Docent Wiskundige Ingenieurstechnieken, Departement Computerwetenschappen, KU

Nadere informatie

INHOUDSTAFEL... 2 VOORWOORD... 3 INLEIDING... 4 GEBRUIK VAN MOTOREN... 9 DE HERHAALFUNCTIE... 10 ZELF EEN BLOK MAKEN... 11

INHOUDSTAFEL... 2 VOORWOORD... 3 INLEIDING... 4 GEBRUIK VAN MOTOREN... 9 DE HERHAALFUNCTIE... 10 ZELF EEN BLOK MAKEN... 11 BASISCURSUS INHOUDSTAFEL INHOUDSTAFEL... 2 VOORWOORD... 3 INLEIDING... 4 DE SCHERMINDELING... 4 DE ROBOT EDUCATOR... 5 HET PROGRAMMEERVENSTER... 5 DE KNOPPEN EN BLOKKEN... 6 OPDRACHTEN... 8 GEBRUIK VAN

Nadere informatie

ALS-functie in Calc. ALS-functie maken

ALS-functie in Calc. ALS-functie maken ALS-functie in Calc Het deel van de ALS-functie tussen de haakjes bestaat uit 3 argumenten, gescheiden door puntkomma s. Eerst geef je de voorwaarde aan, waar de waarde in de cel aan moet voldoen (1).

Nadere informatie

Eindtermen Techniek De leerlingen onderzoeken waarneembare eigenschappen van courante materialen en grondstoffen i.f.v. een technisch proces.

Eindtermen Techniek De leerlingen onderzoeken waarneembare eigenschappen van courante materialen en grondstoffen i.f.v. een technisch proces. Eindtermen Techniek Inzicht ontwikkelen in technische systemen en processen en hun relatie tot verschillende technologische domeinen en tot andere domeinen (wetenschappen, wiskunde ). 6.35 De leerlingen

Nadere informatie

Professionele bachelor elektromechanica

Professionele bachelor elektromechanica 1ste jaar (semester 1 en 2) 1ste jaar - gemeenschappelijk traject "Een stevige basis" 2de jaar (semester 3 en 4) 2de jaar - gemeenschappelijk traject "Een technologiebad" 3de jaar (semester 5 en 6) Afstudeerrichting

Nadere informatie

IVV Sint-Vincentius. Welkom in de eerste graad! Eerste en tweede jaar A-stroom

IVV Sint-Vincentius. Welkom in de eerste graad! Eerste en tweede jaar A-stroom IVV Sint-Vincentius Welkom in de eerste graad! Eerste en tweede jaar A-stroom Voor jou is de overgang van de lagere school naar een eerste graad A-stroom heel zeker een grote verandering. Geen paniek,

Nadere informatie

Programmeren met Arduino

Programmeren met Arduino Programmeren met Arduino Lieve Van Bastelaere Programmeren met Arduino. 1. Werken met een breadboard. a. Wat is een breadboard? Een breadboard is een bord waarop je elektronische schakelingen kunt maken

Nadere informatie

BBR programmeren met Ardublock

BBR programmeren met Ardublock BBR programmeren met Ardublock Robotkamp 2017 www.e2cre8.be VTI Torhout Middenschool Sint-Rembert 1 Motoren Beide motoren kunnen: Vooruit of achteruit draaien Versnellen of vertragen van 0 tot 255 Let

Nadere informatie

KINEMATICA 1 KINEMATICA

KINEMATICA 1 KINEMATICA KINEMATICA 1 KINEMATICA 1 Inleidende begrippen 1.1 Rust en beweging van een punt 1.1.1 Toestand van beweging 1 Inleidende begrippen Een punt is in beweging ten opzichte van een referentiepunt wanneer

Nadere informatie

Infiniti ST-790 Computerhandleiding Introductie

Infiniti ST-790 Computerhandleiding Introductie Infiniti ST-790 Computerhandleiding Introductie Uw trainingsapparaat bevat een programmeerbare computer om uw vooruitgang weer te geven en u te helpen motiveren bij het bereiken van uw fitness doelen.

Nadere informatie

Wetenschap: labo (campus De Toren) Technologie: workshops (campus. STEM-vakken

Wetenschap: labo (campus De Toren) Technologie: workshops (campus. STEM-vakken STEM in de lessen Workshops Proeven van STEM STEM-academie LAGER ONDERWIJS 3 de graad Wiskunde Wereldoriëntatie Mens en techniek Mens en natuur Wetenschap: labo (campus De Toren) Technologie: workshops

Nadere informatie

Modernisering SO eerste graad. Dinsdag 12 maart 2019

Modernisering SO eerste graad. Dinsdag 12 maart 2019 Modernisering SO eerste graad Dinsdag 12 maart 2019 2 Bedoeling van deze avond Voorstellen van de vernieuwde brede observerende en oriënterende eerste graad in de katholieke secundaire scholen van Geraardsbergen

Nadere informatie

Cursus Onderwijs en ICT. robotica om te leren

Cursus Onderwijs en ICT. robotica om te leren Cursus Onderwijs en ICT Jaargang 2, deel 14 (versie 1.0 NL 24-9-2010) robotica om te leren door Serge de Beer Inleiding Bij ICT in het onderwijs denk je waarschijnlijk voornamelijk aan activiteiten, die

Nadere informatie

Spreekbeurt Informatica Computers

Spreekbeurt Informatica Computers Spreekbeurt Informatica Computers Spreekbeurt door een scholier 1597 woorden 23 januari 2008 7,1 49 keer beoordeeld Vak Informatica Computers Hoofdstuk 1 de inleiding: Dit onderwerp heb ik gekozen omdat,

Nadere informatie

Info over deze school

Info over deze school Info over deze school een school van don Bosco: opvoeden met don Bosco als GIDS en TOCHTGENOOT 1815-1888 een school van don Bosco: = school = thuis = speelplaats = parochie Don Bosco Zwijnaarde = school

Nadere informatie

De middenschool is ten einde. Iedereen vertrekt naar een andere school

De middenschool is ten einde. Iedereen vertrekt naar een andere school De middenschool is ten einde Iedereen vertrekt naar een andere school Een stapsgewijs proces Een gezamenlijk proces Leerling Ouders School CLB STAP 1: werken aan keuzerijpheid Wie ben ik? Rapportonderzoek

Nadere informatie

Jürgen Schepers Technisch Instituut Heilig Hart, Hasselt

Jürgen Schepers Technisch Instituut Heilig Hart, Hasselt Documentenbeheer en nuttige basishandelingen met de TI-Nspire 2.1 1) Press-to-Test Jürgen Schepers Technisch Instituut Heilig Hart, Hasselt Om te vermijden dat de leerlingen de rekenmachine gebruiken als

Nadere informatie

ASO ECONOMIE LATIJN WETENSCHAPPEN HUMANE WETENSCHAPPEN

ASO ECONOMIE LATIJN WETENSCHAPPEN HUMANE WETENSCHAPPEN ASO ECONOMIE LATIJN WETENSCHAPPEN HUMANE WETENSCHAPPEN ASO 2DE GRAAD 24 Profiel Na de eerste graad maak je een duidelijke keuze. In het derde jaar kies je een studierichting en onderwijsvorm (ASO, TSO,

Nadere informatie

7.1. Hoe kan ik eerste documenten maken en ordenen?

7.1. Hoe kan ik eerste documenten maken en ordenen? 7.1. Hoe kan ik eerste documenten maken en ordenen? Inhoud 1. Ik zorg voor een vast beginscherm en stel de taakbalk in. 2. Ik maak en orden mappen. 3. Ik maak een snelkoppeling Word in de taakbalk. 4.

Nadere informatie

Graad 1. Nieuwen Bosch Humaniora - Je toekomst begint hier... INFOBROCHURE. schooljaar

Graad 1. Nieuwen Bosch Humaniora - Je toekomst begint hier... INFOBROCHURE. schooljaar Nieuwen Bosch Humaniora - Je toekomst begint hier... Graad 1 INFOBROCHURE schooljaar 2018-2019 www.nieuwenbosch.be - humaniora@nieuwenbosch.be Lange Violettestraat 65, 9000 Gent - 09 223 96 08 STARTEN

Nadere informatie

Beknopte handleiding SQ Vieuw software

Beknopte handleiding SQ Vieuw software Beknopte handleiding SQ Vieuw software Het startscherm met de verschillende opties: - Logger Set-up : het programmeren van de datalogger naar een gewenste configuratie - Download Data: het halen van data

Nadere informatie

Oefenopgaven versnelling, kracht, arbeid. Werk netjes en nauwkeurig. Geef altijd berekeningen met Gegeven Gevraagd Formule Berekening Antwoord

Oefenopgaven versnelling, kracht, arbeid. Werk netjes en nauwkeurig. Geef altijd berekeningen met Gegeven Gevraagd Formule Berekening Antwoord Oefenopgaven versnelling, kracht, arbeid Werk netjes en nauwkeurig. Geef altijd berekeningen met Gegeven Gevraagd Formule Berekening Antwoord Noteer bij je antwoord de juiste eenheid. s = v * t s = afstand

Nadere informatie

Inleiding tot de natuurkunde

Inleiding tot de natuurkunde OBC Inleiding tot de Natuurkunde 01-09-2009 W.Tomassen Pagina 1 Inhoud Hoofdstuk 1 Rekenen.... 3 Hoofdstuk 2 Grootheden... 5 Hoofdstuk 3 Eenheden.... 7 Hoofdstuk 4 Evenredig.... 10 Inleiding... 10 Uitleg...

Nadere informatie

Het automatisch wagentje.

Het automatisch wagentje. Het automatisch wagentje. Het automatiseren van machines zorgt ervoor dat het werk van de mensen gemakkelijker wordt. Het lastige werk, het vuile werk, het voortdurend herhalende werk dit kan allemaal

Nadere informatie

Maak je eigen routekaart

Maak je eigen routekaart Maak je eigen routekaart Lessuggesties Wanneer u de opdracht Maak je eigen routekaart klassikaal wilt gebruiken en wilt verdiepen, kunt u gebruik maken van de onderstaande lessuggesties. Leerlingen worden

Nadere informatie

1 / 5 De Kronkelende Cadillac

1 / 5 De Kronkelende Cadillac 2017 LESBRIEF PROBLEEMSTELLING Zelfrijdende auto s worden in de toekomst heel belangrijk. Ze zullen ervoor zorgen dat het verkeer veiliger en efficiënter en dat de steden terug leefbaar worden. Daarnaast

Nadere informatie

Excel. Inleiding. Het meest gebruikte spreadsheet programma is Excel.

Excel. Inleiding. Het meest gebruikte spreadsheet programma is Excel. Excel Inleiding Het woord computer betekent zoiets als rekenmachine. Daarmee is is eigenlijk aangegeven wat een computer doet. Het is een ingewikkelde rekenmachine. Zelf voor tekstverwerken moet hij rekenen.

Nadere informatie

Kruiswoorden maken met Eclipsecrossword

Kruiswoorden maken met Eclipsecrossword Kruiswoorden maken met Eclipsecrossword De leerlingen maken zelf kruiswoordraadsels die op de schoolwebsite kunnen gezet worden. Deze kruiswoordraadsels kunnen dan online opgelost worden. Er wordt in groepjes

Nadere informatie

Bedieningspaneel. Werkstanden Asbewegingen. Afzuiging Verlichting Deur ontgrendelen. As selectie. Trappenloos instellen Toerental en Voeding

Bedieningspaneel. Werkstanden Asbewegingen. Afzuiging Verlichting Deur ontgrendelen. As selectie. Trappenloos instellen Toerental en Voeding Mogelijkheden Handbediening MDI (Manual Direct Input) Programma bewerken Programma simuleren Programma afloop blok per blok Programma afloop automatisch Bedieningspaneel Werkstanden Asbewegingen Afzuiging

Nadere informatie

Over Betuwe College. Lego Mindstorm project

Over Betuwe College. Lego Mindstorm project Inhoudsopgave 1 Zoeken op vragen.... 3 2 Regelen en sturen.... 3 2.1 Een Flag / signaal... 3 2.2 De motor.... 3 2.3 Verplaatsen.... 4 2.4 Omwentelingen meten... 6 2.5 Licht.... 7 2.6 Variabele.... 7 2.6.1

Nadere informatie

LES 2 & 3 GAMEMAKER4YOU

LES 2 & 3 GAMEMAKER4YOU Maart 2009 LES 2 & 3 GAMEMAKER4YOU Les 2 & 3 GameMaker m.b.v. het boek GameMaker4You Ze leren het doolhof maken (hoofdstuk3) en hierna maken ze een eigen doolhofspel Les 2 Docent Doel Doel van deze les

Nadere informatie

Samenvatting Natuurkunde Hoofdstuk

Samenvatting Natuurkunde Hoofdstuk Samenvatting Natuurkunde Hoofdstuk 5.5 + 7 + 8 Samenvatting door R. 1364 woorden 27 juni 2016 10 1 keer beoordeeld Vak Natuurkunde 5.5 elektrisch energieverbruik Elektrische apparaten in stroomkringen

Nadere informatie

Over Betuwe College. Lego Mindstorm project

Over Betuwe College. Lego Mindstorm project Inhoudsopgave 1 Het aansluiten van onderdelen.... 3 2 De lego software.... 4 2.1 Het programeerscherm.... 5 2.2 Programma naar NXT... 6 3 Introductie tot programmeren.... 7 3.1 De druksensor.... 7 3.2

Nadere informatie

Studierichtingen eerste graad

Studierichtingen eerste graad Studierichtingen eerste graad 08 WELKOM Beste ouders Beste leerling Wie aan het secundair onderwijs begint, zet, na de kleuter- en lagere school, een derde stap in de onderwijswereld. Een stap die je

Nadere informatie

VERNIEUWD STUDIEAANBOD VAN HET 1 STE LEERJAAR A 2014-2015

VERNIEUWD STUDIEAANBOD VAN HET 1 STE LEERJAAR A 2014-2015 VERNIEUWD STUDIEAANBOD VAN HET 1 STE LEERJAAR A 2014-2015 WIJZIGINGEN STUDIEAANBOD 1 STE LEERJAAR A Waarom? interesse talenten observatie oriënteren 2 STUDIEAANBOD 2013-2014 1 STE LEERJAAR A Agro- en biotechnieken

Nadere informatie

Latijn en Grieks in de 21ste eeuw

Latijn en Grieks in de 21ste eeuw Latijn en Grieks in de 21ste eeuw Kiezen voor Latijn en/of Grieks? Als leerling in het laatste jaar van de basisschool sta jij voor een belangrijke keuze. Welke studierichting moet je gaan volgen in het

Nadere informatie

Sint-Jan Berchmanscollege

Sint-Jan Berchmanscollege Sint-Jan Berchmanscollege Infobrochure Klassieke Talen (2de en 3de graad ASO) Leerlingprofiel Je leest graag, je wil je taalvaardigheid versterken, en je hebt interesse in cultuur en maatschappij? Een

Nadere informatie

TECHNISCHE UNIVERSITEIT EINDHOVEN. Tentamen OGO Fysisch Experimenteren voor minor AP (3MN10)

TECHNISCHE UNIVERSITEIT EINDHOVEN. Tentamen OGO Fysisch Experimenteren voor minor AP (3MN10) TECHNISCHE UNIVERSITEIT EINDHOVEN Tentamen OGO Fysisch Experimenteren voor minor AP (3MN10) en Tentamen Inleiding Experimentele Fysica voor Combi s (3NA10) d.d. 31 oktober 2011 van 9:00 12:00 uur Vul de

Nadere informatie

Toets gecijferdheid maart 2004

Toets gecijferdheid maart 2004 Toets gecijferdheid maart 2004 Naam: Datum: Klas: score cijfer Algemene aanwijzingen: - Noteer alle berekeningen en oplossingen in dit boekje - Blijf niet te lang zoeken naar een oplossing - Denk aan de

Nadere informatie

Elke gelijkenis met bestaande gebeurtenissen en/of personen berust op louter toeval.

Elke gelijkenis met bestaande gebeurtenissen en/of personen berust op louter toeval. Leo is een hevige fan van het Belgisch voetbal. Behalve een vurige fan van Blauw Zwart, is hij ook geïnteresseerd in de voetbaltempels van de eersteklassevoetbalclubs. Daarom wil hij, samen met zijn kameraad

Nadere informatie

Bouw jouw eigen robot. Francis wyffels, Natacha Gesquière, Tom Neutens, Bjarne Van de Velde en Silke Van der Schueren

Bouw jouw eigen robot. Francis wyffels, Natacha Gesquière, Tom Neutens, Bjarne Van de Velde en Silke Van der Schueren Bouw jouw eigen robot Francis wyffels, Natacha Gesquière, Tom Neutens, Bjarne Van de Velde en Silke Van der Schueren INHOUD 1 Van da Vinci tot Sony: een stukje geschiedenis 7 2 Kunstmatige intelligentie

Nadere informatie

WELKE VAKKEN DOE JIJ GRAAG?

WELKE VAKKEN DOE JIJ GRAAG? WELKE VAKKEN DOE JIJ GRAAG? Sommige mensen zijn goed in talen, andere mensen zijn goed in wiskunde. Waar ben jij goed in? Welke vakken doe jij graag? Wat moet je doen? Werk samen in groep. 1. Maak de woordenschatoefeningen

Nadere informatie

Module 3: Scratch programmeren: is het logisch of is het niet logisch?

Module 3: Scratch programmeren: is het logisch of is het niet logisch? Module 3: Scratch programmeren: is het logisch of is het niet logisch? Inhoudsopgave Module 3: Scratch programmeren: is het logisch of is het niet logisch?...1 Wat is een computerprogramma eigenlijk?...2

Nadere informatie

Wiskunde A (of C) of wiskunde B (en D) in de bovenbouw VWO

Wiskunde A (of C) of wiskunde B (en D) in de bovenbouw VWO Wiskunde A (of C) of wiskunde B (en D) in de bovenbouw VWO Keuze profielen Cultuur en Maatschappij Economie en Maatschappij Natuur en Gezondheid Natuur en Techniek Wiskunde C Wiskunde A wiskunde A wiskunde

Nadere informatie

Wat ik er van wil leren. Hoofdstuk 1 de inhoud

Wat ik er van wil leren. Hoofdstuk 1 de inhoud Een werkstuk van Jasper van Laarhoven September 2002 1 Wat ik er van wil leren Ik zou graag een heleboel over computers willen leren omdat ik het zo leuk vind om met computers te spelen. Wat ik zou willen

Nadere informatie

De rekenmachine-toepassing, de grafieken en meetkunde toepassing

De rekenmachine-toepassing, de grafieken en meetkunde toepassing Duur 45 minuten Overzicht Tijdens deze lesactiviteit leer je dat je een vraagstuk soms op verschillende manieren kan oplossen en dat de interpretatie van je antwoord van groot belang is bij het formuleren

Nadere informatie

In dit lespakket maken we gebruik van de studentenversie van LabVIEW 7.1

In dit lespakket maken we gebruik van de studentenversie van LabVIEW 7.1 Lespakket LabVIEW Starten met LabVIEW en de LEGO NXT LabVIEW starten In dit lespakket maken we gebruik van de studentenversie van LabVIEW 7.1 Om LabVIEW op te starten klik je simpelweg op de snelkoppeling

Nadere informatie

INHOUDSTAFEL... 2 VOORWOORD... 3 INLEIDING... 4 GEBRUIK VAN MOTOREN... 8 DE HERHAALFUNCTIE... 9 SAMENVATTENDE OEFENING... 10

INHOUDSTAFEL... 2 VOORWOORD... 3 INLEIDING... 4 GEBRUIK VAN MOTOREN... 8 DE HERHAALFUNCTIE... 9 SAMENVATTENDE OEFENING... 10 BASISCURSUS INHOUDSTAFEL INHOUDSTAFEL... 2 VOORWOORD... 3 INLEIDING... 4 DE SCHERMINDELING... 4 DE ROBOT EDUCATOR... 5 HET PROGRAMMEERVENSTER... 5 DE KNOPPEN... 6 OPDRACHTEN... 7 GEBRUIK VAN MOTOREN...

Nadere informatie

In opdracht van: Keimpe de Heer 29 januari Hazal Ates Iris Haima Hedwig Klamer Jan van Steenbergen

In opdracht van: Keimpe de Heer 29 januari Hazal Ates Iris Haima Hedwig Klamer Jan van Steenbergen In opdracht van: Keimpe de Heer 29 januari 2016 Hazal Ates Iris Haima Hedwig Klamer Jan van Steenbergen 1. Inleiding 1 2. Ontwikkeling van het idee 2 3. Prototyping 3 4. Het maken 4 5. Test en conclusie

Nadere informatie

STEM didactiek - een overzicht Vernieuwde didactiek voor wiskunde, wetenschappen en techniek in het Vlaamse secundair onderwijs

STEM didactiek - een overzicht Vernieuwde didactiek voor wiskunde, wetenschappen en techniek in het Vlaamse secundair onderwijs STEM didactiek - een overzicht Vernieuwde didactiek voor wiskunde, wetenschappen en techniek in het Vlaamse secundair onderwijs Wim Dehaene KULeuven-ESAT-MICAS Wie ben ik prof. dr. ir. Wim Dehaene wim.dehaene@esat.kuleuven.be

Nadere informatie

ASO ECONOMIE LATIJN WETENSCHAPPEN HUMANE WETENSCHAPPEN

ASO ECONOMIE LATIJN WETENSCHAPPEN HUMANE WETENSCHAPPEN ASO ECONOMIE LATIJN WETENSCHAPPEN HUMANE WETENSCHAPPEN ASO 2DE GRAAD 24 Profiel Na de eerste graad maak je een duidelijke keuze. In het derde jaar kies je een studierichting en onderwijsvorm (ASO, TSO,

Nadere informatie

Inleiding tot de natuurkunde

Inleiding tot de natuurkunde OBC Inleiding tot de Natuurkunde 01-08-2010 W.Tomassen Pagina 1 Hoofdstuk 1 : Hoe haal ik hoge cijfers. 1. Maak van elke paragraaf een samenvatting. (Titels, vet/schuin gedrukte tekst, opsommingen en plaatsjes.)

Nadere informatie

INFORMATIEBROCHURE EXAMENCOMMISSIE BASISONDERWIJS. Centrale Examenschool Sint-Lievencollege

INFORMATIEBROCHURE EXAMENCOMMISSIE BASISONDERWIJS. Centrale Examenschool Sint-Lievencollege INFORMATIEBROCHURE EXAMENCOMMISSIE BASISONDERWIJS Centrale Examenschool Sint-Lievencollege INDEX 1. Algemeen wettelijk luik 3-4 1.1 Voorwoord 3 1.2 Procedure tot het behalen van het getuigschrift Basisonderwijs

Nadere informatie

Achter het correctievoorschrift zijn twee aanvullingen op het correctievoorschrift opgenomen.

Achter het correctievoorschrift zijn twee aanvullingen op het correctievoorschrift opgenomen. Examen VMBO-GL en TL 2016 tijdvak 1 maandag 23 mei 13.30-15.30 uur natuur- en scheikunde 1 CSE GL en TL Bij dit examen hoort een uitwerkbijlage. Gebruik het BINAS informatieboek. Achter het correctievoorschrift

Nadere informatie

Een project met de steun van het Departement Onderwijs

Een project met de steun van het Departement Onderwijs Een project met de steun van het Departement Onderwijs WAT is een Community of Practice? Een formeel georganiseerde groep mensen werkzaam in hetzelfde domein, die een belang of hartstocht delen en vanuit

Nadere informatie

Onderwijs op maat voor uitdaging en motivering snelheid 1

Onderwijs op maat voor uitdaging en motivering snelheid 1 Uitleg: Rekenen met snelheid Afgelegde weg Het aantal meter of km dat een voorwerp verplaatst. Afstand s = v t v = s t Snelheid Tijd De afstand die een voorwerp in een bepaalde tijd aflegt. Het aantal

Nadere informatie

Welkom. Voorstelling. 3 e jaar Latijn 3 e jaar humane wetenschappen 3 e jaar economie 3 e jaar wetenschappen

Welkom. Voorstelling. 3 e jaar Latijn 3 e jaar humane wetenschappen 3 e jaar economie 3 e jaar wetenschappen Welkom Voorstelling 3 e jaar Latijn 3 e jaar humane wetenschappen 3 e jaar economie 3 e jaar wetenschappen Agenda Planningsagenda Digitale agenda: zie Smartschool Rapport humane wetenschappen TRIM 1 TRIM

Nadere informatie

Workshop FLL. Leer robots programmeren. Marieke Peelen Lennart de Graaf Daryo Verouden -

Workshop FLL. Leer robots programmeren. Marieke Peelen Lennart de Graaf Daryo Verouden - Workshop FLL Leer robots programmeren Marieke Peelen Lennart de Graaf Daryo Verouden - 1 Student-coaches 2 FIRST LEGO League 3 FLL Core values We zijn een team We doen zelf het werk met hulp van onze coaches.

Nadere informatie

Eenmaal de robotauto of dancebot naar wens beweegt worden de leerlingen geprikkeld door middel van doelgerichte opdrachten

Eenmaal de robotauto of dancebot naar wens beweegt worden de leerlingen geprikkeld door middel van doelgerichte opdrachten Bouwen en programmeren met RoboRobo Samenvatting Leeftijd 12-14 jaar Vaardigheden abstraheren algoritme en procedure decompositie van het probleem voorspellen Totale tijdsduur 170 minuten De RoboRobo is

Nadere informatie

Economie. Boekje Rekonimie Samenvattingen + overige voorbereiding voor de toets. Inhoud:

Economie. Boekje Rekonimie Samenvattingen + overige voorbereiding voor de toets. Inhoud: Boekje Rekonimie Samenvattingen + overige voorbereiding voor de toets Economie Inhoud: Wat? Inleiding 2 Inhoud lesbrief 2 Link naar Lesbrief 2 Over Rekonomie 3 Het Probleem van Notatie 3 Hard- en Software

Nadere informatie

Teams voor medewerkers

Teams voor medewerkers Teams voor medewerkers FCLive Versie 7 maandag 3 september 2018 Na het volgen van deze module kun je: uitleggen wat je met Teams kunt doen een nieuw team starten personen toevoegen en verwijderen communiceren

Nadere informatie

ASO - studierichtingen in VIA-TIENEN

ASO - studierichtingen in VIA-TIENEN ASO - studierichtingen in VIA-TIENEN De onderwijsvorm ASO is een breed algemeen vormende doorstroomrichting waarin de leerlingen zich voorbereiden op een academische of professionele bacheloropleiding.

Nadere informatie

Start to ICT. Algemene opleiding Studiegebied Informatie- en communicatietechnologie AO IC

Start to ICT. Algemene opleiding Studiegebied Informatie- en communicatietechnologie AO IC Algemene opleiding Studiegebied Informatie- en communicatietechnologie AO IC 101 01.09.2016 Start to ICT Opleidingsprofiel secundair volwassenenonderwijs REFERENTIEKADER: ERKENDE BEROEPSKWALIFICATIE: KAPPER-

Nadere informatie

Problemen herformuleren Leerlingen drukken de probleemstelling uit in eigen woorden.

Problemen herformuleren Leerlingen drukken de probleemstelling uit in eigen woorden. ACTIVITEITEN NAAM activiteit Leeftijdsgroep Markeer de optie. Tijdsduur: Vaardigheden computationeel denken Markeer de opties. Programmeren met Scratch 1 graad secundair onderwijs (12 14 jaar) > project

Nadere informatie

Eenparige cirkelvormige beweging

Eenparige cirkelvormige beweging Eenparige cirkelvormige beweging Inleidende proef Begrip eenparige cirkelvormige beweging (ECB) definitie Een beweging gebeurt eenparig cirkelvormig als de beweging in dezelfde zin gebeurt, op een cirkelbaan

Nadere informatie

Talenturen 1 ste jaar

Talenturen 1 ste jaar Talenturen 1 ste jaar Voorwoord Beste leerling, Fijn dat je hebt gekozen voor een schoolloopbaan op het Inspirocollege. Wij vinden het belangrijk dat je niet alleen met je neus in de boeken zit, maar

Nadere informatie

TSO. Chemie (istem) Derde graad

TSO. Chemie (istem) Derde graad TSO Chemie (istem) Derde graad Chemie (istem) LESSENTABEL Vak Type 5e jaar 6e jaar Katholieke godsdienst AV 2 2 Aardrijkskunde AV 1 1 Analytische chemie en labo TV 6 6 Biochemie en labo TV - 2 Chemische

Nadere informatie

Examen VMBO-BB. wiskunde CSE BB. tijdvak 1 donderdag 16 mei uur. Beantwoord alle vragen in dit opgavenboekje.

Examen VMBO-BB. wiskunde CSE BB. tijdvak 1 donderdag 16 mei uur. Beantwoord alle vragen in dit opgavenboekje. Examen VMBO-BB 2019 tijdvak 1 donderdag 16 mei 13.30-15.00 uur wiskunde CSE BB Naam kandidaat Kandidaatnummer Beantwoord alle vragen in dit opgavenboekje. Dit examen bestaat uit 23 vragen. Voor dit examen

Nadere informatie

Robots. a. Kies uit en vul in: oor microfoon huid tong motor oog camera neus ... ... ... ... ... ... ... ... 1.1 Wanneer spreken we over een robot?

Robots. a. Kies uit en vul in: oor microfoon huid tong motor oog camera neus ... ... ... ... ... ... ... ... 1.1 Wanneer spreken we over een robot? ROBOTS: 6 e LEERJAAR + / groep 8 + 1 e JAAR SECUNDAIR / VoortgEZET ONDERWIJS 1. ROBOT OF GEEN ROBOT? 1.1 Wanneer spreken we over een robot? Iedereen kan zich wel iets voorstellen bij het woord robot. Toch

Nadere informatie

De interface (stuurmodule)

De interface (stuurmodule) 4 Bij Lego NXT Schrijf de juiste benaming bij de invoer-, verwerkings- en uitvoerorganen van de Lego NXT Invoer Verwerking Uitvoer De interface (stuurmodule) Het centrale gedeelte van de computer waar

Nadere informatie

PRACTICUM PIEKKRACHT EN DUURKRACHT

PRACTICUM PIEKKRACHT EN DUURKRACHT LESKIST SPORT EN BEWEGING PRACTICUM PIEKKRACHT EN DUURKRACHT Hoe harder je je spieren aanspant, hoe sneller ze moe worden. Een beweging waarbij je spieren minder hard hoeven werken hou je over het algemeen

Nadere informatie