Plan van aanpak Participatieverklaringstraject

Transcriptie

1 Plan van aanpak Participatieverklaringstraject Gemeente Ermelo Gemeente Harderwijk Gemeente Zeewolde Sociale Dienst Veluwerand 15 augustus

2 *Į Inhoudsopgave Inleiding 3 Participatieverklaringstraject: landelijke richtlijn 4 Participatieverklaringstraject: plan van aanpak 5 Stappen 5 Monitoring 7 Financiering 7 Tijdspad 7 Ondertekening 7 2

3 Inleiding Het kabinet heeft besloten om de participatieverklaring landelijk in te voeren voor alle inburgeringsplichtige nieuwkomers. Hiermee wordt beoogd vroegtijdig aan nieuwkomers het belang van de integratie in de Nederlandse samenleving aan te geven. De participatieverklaring is een instrument dat betrekking heeft op de basisprincipes van onze Nederlandse samenleving. Begrippen als vrijheid, gelijkwaardigheid en solidariteit staan daarin centraal. Met het ondertekenen van de participatieverklaring tonen nieuwkomers hun betrokkenheid bij de Nederlandse samenleving en hun bereidheid om daar actief aan bij te dragen. In het Bestuursakkoord Verhoogde Asielinstroom van 27 november 2015 is opgenomen dat de middelen die aan gemeenten ter beschikking worden gesteld voor de uitvoering van de maatschappelijke begeleiding en het participatieverklaringstraject stijgen van š 1.000, naar C 2.370, per inburgeringsplichtige vergunninghouder in 2016 en In het Uitwerkingsakkoord van 28 april 2016 is opgenomen dat het Rijk dit verhoogde bedrag ook de járen 2018 en verder beschikbaar stelt. In het Bestuursakkoord Verhoogde Asielsinstroom is tevens aangegeven dat het Rijk en gemeenten (vertegenwoordigd door VNG) nadere ambities en condities vaststellen aan welke doelen de middelen mogen worden besteed. Het Rijk en VNG hebben hierover afspraken gemaakt. Uitkomst is dat de maatschappelijke begeleiding de volgende elementen moet gaan bevatten: 1. Ondersteuning en praktische hulp; 2. Hulp bij start inburgering; 3. Het stimuleren van de participatie en integratie; 4. Het participatieverklaringstraject moet worden uitgevoerd. Om in 2016 in aanmerking te komen voor het verhoogde bedrag dienen gemeenten bij het COA uiterlijk 1 september 2016 een plan van aanpak of brief in te dienen. Voorliggend document is het plan van aanpak dat is opgesteld namens de gemeenten Ermelo, Harderwijk en Zeewolde in nauwe samenwerking met de Sociale Dienst Veluwerand. Het plan heeft als doel het COA te informeren over de inrichting van het participatieverklaringstraject en is tegelijkertijd een interne opdracht voorde invoering van het onderdeel participatieverklaringstraject. 3

4 Participatieverklarinqstraiect: landelijke richtlijn Het plan van aanpak dat voorligt, spitst zich, zoals ook door het COA is verzocht, toe op het participatieverklaringstraject. In het plan moet hoe dan ook worden opgenomen: 1. Een tijdsplanning: binnen 3 maanden na 1 september 2016 moet de uitvoering vorm hebben gekregen; 2. Vormgeving: hoe wordt de kennismaking met de Nederlandse kernwaarden vormgegeven; 3. Positionering: inbedding en aanhaking bij relevante terreinen ter bevordering van de participatie (zoals maatschappelijke begeleiding, taalverwerving, werk, etc). Het plan moet ondertekend worden door een lid van het college van burgemeester en wethouders. Het is voor een groot gedeelte aan de gemeente om het participatieverklaringstraject zelf in te richten. Wel moet het de volgende onderdelen bevatten: a) Verplichte ondertekening van de Nederlandse versie van de participatieverklaring; b) Deelname aan een workshop over kernwaarden; c) Kennisneming van brochures ( Kernwaarden en Nieuw in Nederland ). Gemeenten worden verder aangemoedigd om de bovenstaande activiteiten aan lokale activiteiten te koppelen. 4

5 Participatieverklarinqstraiect: plan van aanpak Op grond van de landelijke richtlijn zal hieronder de lokale aanpak worden uiteengezet. Deze aanpak geldt voor de gemeenten Ermelo, Harderwijk en Zeewolde. Deze gemeenten werken in Sociale Dienst Veluwerand (SDV) samen op het gebied van Participatiewet, taakstelling (deels) en maatschappelijke begeleiding. SDV heeft meegedraaid met de landelijke pilot van het Ministerie over het participatieverklaringstraject. Hoewel SDV zich hierbij gericht heeft op een andere doelgroep (EUmigranten), komen de lessons learned voor een groot deel overeen met de gemeenten die de pilot hebben gedraaid met inburgeringsplichtigen. Op grond daarvan hanteren de gemeenten en SDV de volgende uitgangspunten: Het participatieverklaringstraject moet een integraal onderdeel uitmaken van het aanbod aan statushouders. Voor statushouders moet er een doorlopende lijn liggen van eerste opvang tot aan participatie. Het participatieverklaringstraject wordt aan de start van het participatieproces gepositioneerd. Het participatieverklaringstraject moet elementen van wederkerigheid bevatten: wij verlangen iets van de statushouders maar hij/zij krijgt er ook daadwerkelijk iets voor terug, namelijk de daadwerkelijke mogelijkheid om te kunnen participeren. Hierdoor zal de intrinsieke motivatie om te participeren aangewakkerd worden. Het participatieverklaringstraject moet een sociaal element bevatten: het mag best gezellig zijn! Dit moet een welkom gevoel en betrokkenheid stimuleren. Stappen In principe bestaat de participatie van statushouders qua proces uit 3 onderdelen. Graag wil SDV deze 3 stappen vloeiend in elkaar over laten lopen, omdat elke stap alles te maken heeft met de andere. De gemeenschappelijke paraplu is het doel om de statushouders het gevoel te geven dat ze kunnen participeren, maar ook daadwerkelijk mogelijkheden krijgen om te participeren. De 3 stappen zijn: 1) Vestiging (gemiddeld 8 maanden) I maatschappelijke begeleiding; 2) Participatieverklaring; 3) Participatieroute (werk, school, ondernemen, participeren). ad 1) Vestiging Sinds lange tijd verzorgt Vluchtelingenwerk de eerste opvang voor statushouders. Dit traject duurt gemiddeld 8 maanden. Dit traject verloopt naar tevredenheid. Vluchtelingenwerk verzorgt in de eerste opvang ook hulp bij de opstap naar een inburgeringstraject. Om de doorlopende lijn van participatie voor de statushouder te benadrukken zal Vluchtelingenwerk een rol krijgen in (een deel van) de uitvoering van het participatieverklaringstraject. Zo haakt de stap vestiging in op het participatieverklaringstraject. ad 2) Participatieverklaring Als de fase van Vestiging goed is opgestart, is een moment aangebroken om de fase participatieverklaring op te starten. SDV is de regievoerder op dit traject. Door Vluchtelingenwerk hierin, zeker in de start, een rol te geven, kan de Vestiging overgaan in 5

6 de fase participatieverklaring. Deze fase moet naast verplicht en nuttig ook leuk zijn. Dit zal de intrinsieke motivatie moeten aanwakkeren. Het voorstel is om een standaard programma te draaien voor de participatieverklaring, die maandelijks of 6wekelijks kan worden afgedraaid. Dit is afhankelijk van het aantal statushouders dat zich gevestigd heeft in die periode. Gedurende het programma zien dezelfde mensen elkaar terug, wat het sociale aspect moet vergroten. Deze bestaat 4 verschillende programmaonderdelen: 1. Een informeel deel, waarin onder het genot van een hapje en een drankje wordt kennisgemaakt en uitleg wordt gegeven over het verdere programma. Vluchtelingenwerk wordt gevraagd om invulling te geven aan dit onderdeel. Vluchtelingenwerk weet als geen ander waar de behoefte ligt van de doelgroep. Er valt bijvoorbeeld te denken aan een rondleiding door de stad. Tijdens dit programmaonderdeel worden de brochures uitgedeeld. 2. Het volgende programmaonderdeel is de verplichte workshop. Deze wordt ofwel door een externe partij gegeven (bijv. Pro Demos of Vluchtelingenwerk), ofwel er wordt gebruikgemaakt van de producten van Pro Demos (toolbox of traindetrainer). 3. In het volgende programmaonderdeel gaat de groep van statushouders kennismaken met participatie. In dit onderdeel wordt de basis gelegd voor de vervolgstappen op het gebied van participatie in de vorm van een talentenmarkt. Er wordt een CV gemaakt, er is een mogelijkheid tot diplomawaardering, etc. De output van dit programmaonderdeel is een helder beeld van de statushouder qua opleiding, ervaring en interesse. Daarnaast is helder wat een statushouder kan en wil: werken, opleiding, als zelfstandige aan de slag, of vrijwilligerswerk. In dit programmaonderdeel wordt zoveel mogelijk samenwerking gezocht met partijen in de gemeente: ROC, welzijnsorganisatie, taalhuis, etc. 4. Het programma wordt feestelijk afgesloten met de ondertekening van de participatieverklaring. Hierbij is een bestuurder aanwezig. ad 3) Participatieroute Feítelijk begint deze fase al tijdens de fase van de participatieverklaring, omdat tijdens deze fase voor statushouders zichtbaar wordt welke uitstroomprofiel zij krijgen: gaan zij naar werk of naar school, gaan zij ondernemen of naar vrijwilligerswerk? Omdat tijdens het programma participatieverklaring al contacten zijn gelegd met relevante organisaties, zal het traject participatieverklaring naadloos overgaan in de participatieroute. De participatiecoach van SDV is vanaf dat moment goed in staat regie te voeren. Er wordt door gemeenten, SDV en in samenwerking met andere gemeenten in de regio en relevante partijen op dit moment gezocht naar manieren om aanbodversterking op gang te brengen. Hierbij kan gedacht worden aan duale trajecten van werken en leren, een werkleerarrangement in samenwerking met het ROC, sollicitatietrainingen door betrokken werkgevers, etc. Deze aanbodversterking valt ook onder het integrale plan van aanpak voor statushouders. Hierbij staat de vraag van de statushouder en de mogelijkheden die er zijn op de arbeidsmarkt centraal. 6

7 Monitoring Alle aangeboden trajecten voor de participatieverklaring en alle ondertekende participatieverklaringen worden bijgehouden en geregistreerd. Dit is naast intern informatiebehoud ook van belang voor de verantwoording richting COA. Naast formele verslaglegging wordt ook de statushouder gevraagd naar hun mening om het traject continu te kunnen blijven verbeteren. Financiering De gelden voor maatschappelijke begeleiding moeten worden ingezet voor de 4 hierboven genoemde onderdelen. De C 1.000, voor de maatschappelijke begeleiding die gemeenten reeds ontvingen wordt ingezet voor de eerste hulp en ondersteuning en opstart inburgering. De overige C 1.370, wordt ingezet voor de onderdelen participatieverklaring en participatie. Tijdspad augustus 2016 Voorbereidingen plan van aanpak; Afstemming gemeenten over inzet gelden; Aanstellen projectleider/procesbegeleider. september en oktober 2016 Aanstellen projectleider/procesbegeleider. oktober 2016 Verkenning richting implementatie: gesprekken met partijen, meer specifieke invulling van participatieverklaringstraject (wie, wat, waar, etc). november 2016 Eerste groep statushouders van start + evaluatie. december 2016 Definitief programma. Ondertekening Drs. E. Heutink Wenderich Wethouder gemeente Ermelo C. van der Wal Zeggelink Wethouder gemeente Harderwijk G. Dijksterhuis Wethouder gemeente^eewolpte 7

8