Handleiding online Voortoets Deel Depositiescan Nuttige wenken bij het gebruik van de online tool

Transcriptie

1 LEIDRAAD DIENST Milieuvergunningen Departement Leefmilieu Handleiding online Voortoets Deel Depositiescan Nuttige wenken bij het gebruik van de online tool

2 2

3 Inhoudsopgave 1. WAT IS DE VOORTOETS? 4 2. WAT IS DE VOORTOETS DEPOSITIESCAN? 4 3. DOEL VAN DEZE HANDLEIDING 5 4. AAN DE SLAG MET DE VOORTOETS: GEBRUIK VAN STATUS- EN OPDRACHTENBALK OPDRACHTENBALK STATUSBALK 8 STAP 1: BLAD WELKOM 8 STAP 2: BLAD Activiteit 10 STAP 3: BLAD Projectgebied 11 STAP 4: BLAD Vragenlijst 13 STAP 5: BLAD Tussenrapport 14 STAP 6: BLAD Thema s 14 STAP 7: Rapport VOORBEELDEN VOORBEELD 1 STOOKINSTALLATIE 6 MW VOORBEELD 2 GEMENGD VEEBEDRIJF 22 3

4 1. Wat is de voortoets? De voortoets is een relatief eenvoudige manier om na te gaan of er voor een bepaald project mogelijk een passende beoordeling moet worden opgemaakt of niet. De online tool wordt ter beschikking gesteld door de Vlaamse overheid (opgemaakt in opdracht van Agentschap voor Natuur en Bos, ANB). Met het online-instrument Voortoets wil het Agentschap voor Natuur en Bos (ANB) aan initiatiefnemers de mogelijkheid bieden om op voorhand in te schatten wat de mogelijke implicaties zijn van een voorgenomen vergunningsplichtige activiteit op een speciale beschermingszone (SBZ). Aan de hand van deze screening kan de initiatiefnemer nagaan of er een waarschijnlijkheid of een risico bestaat op een betekenisvolle aantasting van de actuele en mogelijke toekomstige habitats. Geeft de Voortoets aan dat er géén waarschijnlijkheid of risico op een betekenisvolle aantasting te verwachten is dan moet de initiatiefnemer geen passende beoordeling opmaken. Is er wel een waarschijnlijkheid of een risico dan is verder onderzoek door de initiatiefnemer of overleg met het ANB aangewezen om te bepalen of er een betekenisvolle aantasting kan zijn. Hieruit blijkt dan of een passende beoordeling is vereist. Het eindrapport van deze tool geeft in geval van een mogelijk risico ook aan wat de focus zal zijn van een eventuele passende beoordeling. De Voortoets dient zowel voor nieuwe vergunningen als voor hervergunningen. Indien voor de geplande activiteit een milieueffectenrapport of MER-ontheffing moet worden opgemaakt, kan het online-instrument Voortoets niet gebruikt worden. Als de Voortoets voor deze activiteit toch wordt ingevuld, zijn de resultaten ongeldig. De beoordeling van de impact van het project op SBZ moet in dergelijke gevallen worden onderzocht conform de geldende bepalingen zoals beschreven in de MER-richtlijnenboeken (discipline 'Fauna en flora'). OPGELET! De Voortoets duidt geen gewestgrens- en/of grensoverschrijdende effecten aan en beperkt zich tot het in beeld brengen van mogelijke effecten op Natura 2000-gebieden in Vlaanderen. Momenteel gelden de uitspraken van de Voortoets bovendien enkel voor habitats binnen de habitatrichtlijngebieden. De impact op soorten en de effecten t.a.v. andere SBZ (in casu vogelrichtlijngebieden) wordt in de Voortoets (nog) niet onderzocht. Indien er mogelijke effecten op soorten en/of vogelrichtlijngebieden worden verwacht, dient dit te worden nagegaan in een afzonderlijke studie. 2. Wat is de voortoets depositiescan? Het huidige instrument Voortoets onderzoekt alleen effecten van verzuring en eutrofiëring via de lucht op habitats in habitatrichtlijngebied. Voorlopig zijn enkel de activiteitengroepen en vragen actief die leiden tot deze effecten. Er wordt momenteel gewerkt aan een volledig instrument waarbij alle effectgroepen onderzocht worden die een impact op zowel habitats als soorten kunnen hebben. In die fase zullen ook de overige activiteitengroepen en vragen operationeel worden. 4

5 3. Doel van deze handleiding Aan de hand van schermafdrukken en bijkomende info zet deze handleiding je op weg bij het gebruik van de online tool Voortoets / depositiescan, De online tool is terug te vinden op Het volstaat om naar deze website te navigeren om met de tool aan de slag te kunnen gaan. Registratie is niet vereist. Alle bijkomende informatie over het hoe en waarom van de passende beoordeling is te vinden via Via deze site krijg je ook toegang tot de praktische wegwijzers passende beoordeling die geleidelijk ter beschikking worden gesteld. 4. Aan de slag met de voortoets: gebruik van status-en opdrachtenbalk Bovenaan de pagina zie je de opdrachtenbalk met daaronder de statusbalk, waar het verloop van de voortoets te volgens is (7 tabbladen van 'welkom' tot 'rapport' waardoor je kan navigeren). Deze twee balken zijn altijd zichtbaar OPDRACHTENBALK De OPDRACHTENBALK bevat een vijftal functies. De input kan op eender welk moment worden bewaard in een tussenrapport. Ook het eindrapport kan met deze knop worden bewaard. Het rapport wordt in beide gevallen opgeslagen onder een unieke naam met als format voortoets_jjjj-mm-dd_..-.., waarbij: - JJJJ-MM-DD = datum van bewaren = controlenummer, waarmee een unieke referentie wordt gecreëerd Voorbeeld: voortoets_ _10-51 OPGELET! Als een bewaarde voortoets wordt geladen, bewerkt en opnieuw bewaard, wordt een nieuwe versie gecreëerd. De correcte benaming van het bewaarde bestand wordt expliciet vermeld in het dialoogvenster. 5

6 Deze knop dient om een bewaard (tussen)rapport op te roepen. Dat kan op twee manieren, zoals blijkt uit onderstaande schermafdruk: - SELECTEER BESTAND: Hiermee ga je op zoek naar het bestand dat werd opgeslagen in een lokale map ( Downloads ). Het rapport vind je terug via de rapportcode. Let erop dat je de juiste versie inlaadt! (zie hierboven BEWAREN ). - CODE: Het (tussen)rapport kan ook rechtstreeks worden opgezocht m.b.v. de code die bovenaan (de afdrukversie van) het rapport vermeld staat. OPGELET! Het voortoets-instrument werkt met versiebeheer. Elke bewerking in een rapport genereert daardoor een nieuwe rapportcode. Concreet betekent dit dat indien een rapport a.d.h.v. code X opnieuw wordt geopend en afgedrukt, er bovenaan die afdruk (fysiek of als pdf via pdf creator - functionaliteit) een andere code zal verschijnen, zelfs indien men het rapport enkel heeft gelezen en geen wijzigingen heeft aangebracht. 6

7 OPGELET! De tool is nog volop in ontwikkeling (zie ook A. Welkom hieronder), wat maakt dat er regelmatig nieuwe versies online worden gezet. Belangrijk om weten is dat wanneer men een eerder bewaard tussenrapport opnieuw laadt, dat tussenrapport zal worden geopend in de meest recente versie. Dat wil zeggen dat bepaalde randvoorwaarden kunnen gewijzigd zijn (bvb. aangepaste emissiecijfers; wijziging contouren zoekzones; ) en dat bepaalde keuzemogelijkheden zijn aangepast (bvb. lijst met activiteitengroepen; vragenlijst; ). Het is dan ook raadzaam om een bewaard tussenrapport even helemaal opnieuw te doorlopen vooraleer het definitief af te werken, zodat je er zeker van bent dat met alle relevante gegevens rekening werd gehouden. De tool wordt opnieuw gestart (= reset). Niet-bewaarde input gaat hierdoor verloren. Via onderstaand dialoogvenster kunnen opmerkingen worden overgemaakt of feedback worden gevraagd. Indien men vragen heeft bij een concrete voortoets/depositiescan, kan het rapport in kwestie op eenvoudige wijze worden toegevoegd. 7

8 De voortoets wordt standaard opgestart in help modus, waarbij de gebruiker wegwijs wordt gemaakt d.m.v. dialoogvensters die automatisch verschijnen. Met behulp van de Help / Help niet - knop kan de gebruiker die optie op eender welk moment uitschakelen STATUSBALK De STATUSBALK geeft aan waar de gebruiker zich precies bevindt en maakt het mogelijk om op een eenvoudige manier doorheen het proces te navigeren. Dat kan door eenvoudigweg te klikken op de in de statusbalk vermelde tabbladen. STAP 1: BLAD WELKOM Het aanvangsscherm maakt op zich nog geen deel uit van de depositiescan, maar bevat wel heel wat nuttige informatie. Zoals blijkt uit onderstaande schermafdruk wordt er in de eerste plaats gewezen op de beperkingen van de huidige tool. De DEPOSITIESCAN onderzoekt voorlopig alleen de effecten van verzuring en eutrofiëring via de lucht op habitats. Gaandeweg zal de tool worden uitgebreid, om uiteindelijk te komen tot de VOORTOETS waarbij alle effectengroepen die een impact hebben op habitats en soorten zullen worden onderzocht. Verder wordt er aan de hand van een drietal vragen nadere toelichting gegeven bij de voortoets en de passende beoordeling. Bij het openen van de toepassing zijn enkel de vragen zichtbaar. De toelichting wordt getoond zodra de vraag wordt aangeklikt. Om daadwerkelijk met de tool van start te gaan, klik je op Start voortoets, helemaal onderaan de startpagina. 8

9 Vooraleer de voortoets opstart, verschijnt onderstaand dialoogvenster. Daarin wordt de gebruiker nogmaals gewezen op een aantal beperkingen van het instrument: - niet bestemd voor activiteiten waarvoor een MER of MER-ontheffing moet worden opgemaakt; - enkel impact op Natura 2000-gebieden in Vlaanderen, geen (gewest)grensoverschrijdende effecten. De gebruiker kan hier reeds aangeven of hij de toepassing in help modus wenst te starten. Deze keuze kan met behulp van de Help / Help niet -knop op eender welk moment worden gewijzigd (zie hierboven). Om met de feitelijke input van start te gaan, klik je nogmaals Start de Voortoets aan. de depositiescan gaat daardoor automatisch naar de eerste stap, de bepaling van de activiteitengroep. 9

10 STAP 2: BLAD Activiteit De afbakening van het project begint bij het bepalen van de activiteitengroep. In totaal werden een 20-tal activiteitengroepen afgebakend. Die zijn allemaal zichtbaar, maar slechts 7 activiteitengroepen zijn op dit moment effectief beschikbaar. De voortoets in zijn huidige vorm beperkt zich tot de depositiescan en onderzoekt alleen de effecten van verzuring en eutrofiëring via de lucht (veroorzaakt door uitstoot van NH 3, NO x en SO 2 ). Enkel de volgende activiteitengroepen zijn in die context relevant: - Projecten in verband met mobiliteit zoals weginfrastructuur, spoorlijnen en tramlijnen, inclusief de aanleg van parkings en functionele fietsroutes; - Agrarische en para-agrarische bedrijven; - Havengebonden infrastructuur; - Activiteiten in verband met vliegen; - Winning van grind, zand, leem, klei en berging van gronden; - Milieuvergunningsplichtige inrichtingen, inclusief tijdelijke en verplaatsbare inrichtingen; - Houden van dieren. In het dialoogvenster naast de lijst van activiteitengroepen wordt toegelicht hoe moet worden bepaald welke activiteitengroep op een project van toepassing is. Die keuze wordt bepaald door het project op zich (bvb. bouw van een loods), maar ook door de context (bvb. bouw van een loods bij een landbouwbedrijf vs. bouw van een loods bij een chemisch bedrijf). Dat lijkt triviaal, maar de bepaling van de activiteitengroep is bepalend voor het verdere verloop van de voortoets en dus van het grootste belang. Voor elk project kan slechts 1 activiteitengroep worden gekozen. Via de knop kan meer informatie worden verkregen m.b.t. de reikwijdte van een bepaalde activiteitengroep. Bepaalde activiteitengroepen lijken elkaar immers te overlappen of aan te vullen, wat de keuze enigszins bemoeilijkt. Voorbeeld: Agrarische en para-agrarische bedrijven vs. Houden van dieren 1) Agrarische/para-agrarische bedrijven De activiteitengroep omvat ook mestverwerkingsinstallaties en vergistingsinstallaties. Voorbeelden zijn: a. de bouw van een stal voor pluimvee; b. de bouw van een biogasinstallatie. 2) Houden van dieren De activiteitengroep omvat het houden van dieren, in zoverre het geen agrarische of paraagrarische activiteit is. Voorbeelden zijn: a. hondenkennels; b. maneges en stoeterijen; c. dierentuinen 10 MLALG Laatste aanpassing: 3 augustus 2015

11 Ook de vergunningsplichtige activiteiten die vallen onder rubriek 9 houden van dieren van de bijlage 1 van Vlarem I vallen binnen deze activiteitengroep, in zoverre het geen agrarische activiteit betreft. Opmerking: paardenhouderijen en paardenmelkerijen worden ingedeeld onder de activiteitengroep agrarische en para-agrarische bedrijven. Stoeterijen staan vermeld onder de activiteitengroep houden van dieren. Verwarrend want een stoeterij is namelijk een paardenfokkerij en is in die zin ook een agrarische of minstens para-agrarische activiteit. Manèges zijn in feite ontspanningsinrichtingen en zijn stedenbouwkundig niet toegelaten in landbouwgebied, zij horen thuis in recreatiegebied. Als beide functies (manège en paardenhouderij) voorkomen, wordt het echter moeilijk. Voor het doorlopen van de toets maakt het niet zoveel uit, alleen krijg je bij houden van dieren de vraag Maken serres (glastuinbouw) deel uit van het project? niet aangeboden. OPGELET! Zoals eerder reeds werd opgemerkt, is de online tool nog in volle ontwikkeling. Naarmate meer effectengroepen worden toegevoegd, zal ook het aantal beschikbare activiteitengroepen uitbreiden. Projecten die vandaag nog niet aan een activiteitengroep kunnen worden gekoppeld, kunnen dat daardoor morgen misschien wel. Als de activiteitengroep is bepaald, moet die keuze worden bevestigd. Daardoor ga je automatisch naar de volgende stap, de afbakening van het projectgebied. STAP 3: BLAD Projectgebied In deze fase moet het projectgebied geografisch worden afgebakend. Dat is nodig om na te gaan of er sprake is van direct ruimtebeslag. Dat treedt op als er binnen het projectgebied actuele en/of mogelijk toekomstige habitats voorkomen. Hoe het projectgebied moet worden afgebakend, wordt toegelicht onder Projectgebied afbakenen [activiteitengroep]. Gelet op het specifieke karakter van elke activiteitengroep, verloopt de afbakening niet altijd op dezelfde manier. Voorbeelden: Agrarische/para-agrarische bedrijven De afbakening van het projectgebied voor deze activiteitengroep wordt afgestemd op de percelen van de vergunningsaanvraag. Het projectgebied is de contour van de volledige oppervlakte, waar de inrichting of de milieutechnische eenheid is gelegen. Het omvat zowel de bestaande als de nieuwe installaties. Niet alleen de zones waar effectief wordt gebouwd, maar ook stockage ruimtes, (tijdelijke) wegen of zones voor (tijdelijke) opslag van materiaal en dergelijke behoren tot het projectgebied. Winning en berging van grond Het projectgebied voor deze activiteitengroep wordt afgebakend door de volledige oppervlakte waar ontginningen of het bergen van gronden worden uitgevoerd, inclusief veiligheidszones en delen van het ontginningsgebied die kunnen ingenomen worden in kader van ontwikkelingen op lange termijn. Daarnaast behoren ook tijdelijke verwerkingsinstallaties, bezinkingsbekkens, werfwegen of zones voor opslag van materiaal of gronden en dergelijke mee tot het projectgebied. De afbakening van het projectgebied wordt afgestemd op de vergunningsaanvraag 11

12 Projecten rond mobiliteit Het projectgebied voor deze activiteitengroep wordt afgebakend door de volledige oppervlakte waarop graafwerkzaamheden worden uitgevoerd voor de aanleg van de infrastructuur. Daarnaast behoren ook tijdelijke werfwegen of zones voor opslag van materiaal of gronden en dergelijke tot het projectgebied. De afbakening van het projectgebied wordt afgestemd op de vergunningsaanvraag. De afbakening gebeurt in de eerste plaats o.b.v. het adres. Daarna kan het projectgebied worden ingetekend op kaart. Daarvoor zijn verschillende tools voorzien: Polygoon: voor het afbakenen van vlakken (percelen, gebouwen, ). Lijn: voor het afbakenen van lijnvormige elementen (weg, waterloop, ). Punt: voor het aanduiden van puntvormige elementen. Projectgebied wijzigen: hiermee kan het projectgebied worden aangepast (bvb. polygoon: vergroten/verkleinen/vorm aanpassen). Hiermee kan het projectgebied worden verschoven, vorm en afmetingen blijven behouden. Projectgebied (geheel of gedeeltelijk) verwijderen. Kan ook via de knop verwijder projectgebied onder de kaart. Inzoomen. Handje: hiermee kan de kaart worden verschoven. De achtergrondkaart kan ook worden aangepast indien dat gewenst is. Ook daarvoor zijn een aantal gereedschappen voorzien: De achtergrondkaart kan worden aangepast. Lagen kunnen worden in- en uitgeschakeld zodat meer of minder informatie wordt getoond. Volledig scherm: de kaart wordt getoond op volledig scherm. Volledig scherm ongedaan maken. Focus projectgebied: zoomt zodanig in op de kaart dat het project gebied maximaal zichtbaar is, centraal op de kaart. De knop focus projectgebied onder de kaart levert hetzelfde resultaat op In- en uitzoomen 12

13 De afbakening van het projectgebied voor een veehouderij levert het volgende resultaat op: De rode ruit geeft de locatie aan die werd bepaald aan de hand van het opgegeven adres. Bij het afbakenen wordt meteen aangegeven of er sprake is van een direct effect (= direct ruimtebeslag). In het voorbeeld is dat niet het geval (groen). Zodra het projectgebied is afgebakend op de kaart, moet die afbakening worden bevestigd met de knop onderaan. Het project kan daarna verder worden afgebakend aan de hand van de in de volgende stap opgenomen vragenlijst. STAP 4: BLAD Vragenlijst De vragenlijst heeft tot doel het project nader te specificeren. In totaal werden een 14-tal vragen geformuleerd. Afhankelijk van de gekozen activiteitengroep worden daarvan één of meerdere vragen geactiveerd. De overige vragen worden aangeduid als niet beschikbaar. Een aantal vragen blijft inactief, ongeacht de activiteitengroep. De reden is ook hier dat de depositiescan alleen de effecten van verzuring en eutrofiëring via de lucht op habitats onderzoekt. De vraag of het project een grondwaterwinning omvat, is in die zin in deze fase bijvoorbeeld voor geen enkel project relevant. OPGELET! Zoals eerder reeds werd opgemerkt, is de online tool nog in volle ontwikkeling. Naarmate meer effectengroepen worden toegevoegd, zal ook het aantal beschikbare vragen uitbreiden. Houd daar ook rekening mee bij het laden van een bewaarde voortoets. Zoals hierboven reeds opgemerkt, wordt die namelijk geopend in de meest recente versie van het instrument. Mogelijk kunnen er na het heropenen dus meer vragen worden beantwoord dan voordien. Door middel van 2 dialoogvensters naast de vragenlijst krijgt de gebruiker enerzijds bijkomende informatie over de stoffen die in beschouwing worden genomen (i.c. NH 3, NO x en SO X ), met opgave van de voornaamste bronnen. Anderzijds wordt de gebruiker erop gewezen dat de vragen betrekking hebben op alle fasen van het project (inclusief aanleg en 13

14 nabestemming) en dat ook tijdelijke effecten mee in rekening moeten worden genomen. Dat kan een impact hebben op de vragen die moeten worden beantwoord. Voorbeeld: bouw van een opslagloods Voor de exploitatie van de loods is geen bemaling vereist, voor de aanleg echter wel. Omdat ook (al dan niet tijdelijke) effecten tijdens de aanlegfase relevant kunnen zijn, zou in dit geval de vraag Wordt een tijdelijke of permanente bemaling voorzien? (nog niet beschikbaar!) wel degelijk moeten worden beantwoord. Na het bevestigen van de antwoorden, wordt een tussenrapport gegenereerd. STAP 5: BLAD Tussenrapport Het tussenrapport geeft een eerst indicatie van de effecten die zouden kunnen optreden ten gevolge van het project. Over het direct ruimtebeslag (direct effect) werd reeds uitsluitsel gegeven bij de afbakening van het projectgebied (zie hierboven). De relevante indirecte effecten (bvb. verzuring en eutrofiëring) worden nu ook vermeld. De vragenlijst wordt hier eveneens hernomen, aangevuld met de indirecte effecten die het resultaat zouden kunnen zijn van de gegeven antwoorden. De vragenlijst kan in deze fase nog worden bewerkt. Naast het tussenrapport vindt de gebruiker opnieuw een aantal dialoogvensters terug waarin bijkomende informatie wordt gegeven over directe en indirecte effecten (omschrijving, voorbeelden, lijst van alle mogelijke indirecte effecten). De knop doorgaan onderaan het tussenrapport brengt de gebruiker in de laatste stap van de afbakening van het project. STAP 6: BLAD Thema s De tool voorziet in deze fase de mogelijkheid om het project nader te omschrijven aan de hand van de thema s lucht, bodem, grondwater en oppervlaktewater. Enkel het thema lucht is op dit moment actief, aangezien de depositiescan voorlopig alleen de effecten van verzuring en eutrofiëring via de lucht op habitats onderzoekt. In het thema lucht moeten de emissiepunten worden aangeduid op de kaart waarop eerder het projectgebied werd afgebakend. Elk emissiepunt moet afzonderlijk worden aangeduid onder de juiste vorm (vlak, lijn, punt). Dezelfde tools als besproken onder C. Projectgebied zijn ook hier beschikbaar. Hier kan je met behulp van de knop de waarden aanpassen. Het is daarbij belangrijk om voldoende in te zoomen om nauwkeurig te kunnen werken. 14

15 Meer informatie over het aanduiden van de emissiebronnen en het opgeven van emissiewaarden zit vervat in de toelichtingsvelden die worden getoond bij het aanklikken van de volgende velden: Of een emissiebron moet worden weergegeven als vlak, lijn of punt hangt af van de aard vande bron. Enkele voorbeelden ter illustratie: - Vlak:o natuurlijk geventileerde openfrontstal voor runderen; emissies aan nagenoeg alle zijden; emissiepunt niet eenduidig te bepalen; o mechanisch geventileerde stal met relatief groot aantal, evenredig over de ganse dakoppervlakte verspreide nokventilatoren; - Lijn: o stal met nokventilatie via centrale koker over ganse lengte van de stal; - Punt: o stal uitgerust met luchtwasser; o schouw (bvb. industrie); Indien de emissiebron(nen) overeenkomen met het projectgebied volstaat een druk op de linker knop onderaan de kaart ( Projectgebied overnemen als antwoord ). In theorie geldt dat voor alle soorten emissies, diffuus en geleid. Dit komt echter alleen maar voor als de inrichting samenvalt met de activiteit. Concreet moet het perceel of de percelen waarop bijvoorbeeld de veehouderij zich bevindt, samenvallen met de stal(len). In de praktijk gaat dit weinig voorvallen. Na het afbakenen van een emissiebron, moet een emissiewaarde worden opgegeven. Men kan daarvoor gebruikmaken van een rekenmodule (klik op de blauwe link "hulp bij invullen van de emissiewaarden"), die op basis van een aantal kerngegevens (diersoort aantal dieren per categorie van die diersoort ammoniakemissiearme uitvoering) de overeenkomstige emissiewaarde bepaalt. Men kan er echter ook voor opteren om de emissiewaarde handmatig in te voeren. In dat laatste geval moet de opgegeven waarde wel omstandig worden gemotiveerd (dit kan bijvoorbeeld op basis van betrouwbare metingen). Voor stallen wordt de indeling volgens het MER-richlijnenboek Landbouwdieren gehanteerd. De indeling in diercategorieën wijkt in die zin af van wat gebruikelijk gehanteerd wordt in de milieuvergunning. Het invullen van het aantal dieren per categorie vraagt daardoor soms enig puzzelwerk. Voorbeeld: stallen met plaatsen voor 200 grote zoogdieren, waarvan 34 runderen jonger dan 1 jaar, 28 runderen tussen 1 en 2 jaar, 132 melkkoeien en 6 andere runderen (9.4.3.c.1) In de rekentool moet dat als volgt worden vertaald: - 62 jonger dan 2 jaar (al het jongvee van melkvee) melk- en kalfkoeien ouder dan 2 jaar - 6 andere runderen afhankelijk van het type : o indien zoogkoeien melk- en kalfkoeien ouder dan 2 jaar (doorgaans het geval) o indien (fok)stieren fokstieren ouder dan 2 jaar (sommige bedrijven houden zelf nog één of meerdere stieren aan, maar zeker niet allemaal) 15 MLALG Laatste aanpassing: 3 augustus 2015

16 o vleeskalveren behoren tot een andere categorie (andere rubriek volgens Vlaremindelingslijst) die categorie is hier normaal niet van toepassing o de vleesstierencategorieën zijn enkel bij afmestbedrijven relevant, aangezien stierkalveren op melkveebedrijven niet (lang) worden aangehouden, zodat er dan ook geen afzonderlijke plaatsen voor worden aangevraagd Hier klikken voor het starten van de berekeningsmodule Als je na bewaren nog wijzigingen wil aanbrengen: selecteer de juiste bron (blauw gebied) met de knop en wijzig waarden geometrie Indien wordt geopteerd voor Hulp bij het invullen van de emissiewaarden verschijnt een rekenmodule waarin in een eerste stap het type emissiebron moet worden aangegeven (stal, autoweg, stookinstallatie). In de volgende stappen moet de emissiebron worden gekarakteriseerd: - stal: diersoort aantal dieren per categorie binnen die soort ammoniakemissiearme uitvoering; - autoweg: lengte aantal lichte / zware voertuigen per dag; - stookinstallatie: type brandstof verbruik thermisch vermogen bouwjaar. De waarden die worden bepaald met behulp van de rekenmodule zijn standaardwaarden en geven derhalve een goed beeld van de emissies van een gemiddelde installatie. Voor een overzicht van de gehanteerde emissiewaarden wordt verwezen naar de praktische wegwijzers. Vaak worden echter installaties gebruikt die inzake de emissie van verontreinigende stoffen beter presteren of worden technieken toegepast om de emissies te remediëren. Voorbeeld: stal met 250 kraamzeugen Bij toepassing van de rekenmodule worden de volgende emissiewaarden toegepast: 1) niet-ammoniakemissiearme (= traditionele) kraamstal: kg NH 3 /jaar 2) ammoniakemissiearme kraamstal (type luchtwasser): 622,5 kg NH 3 /jaar Voor conventionele (= niet-ammoniakemissiearme) stallen voor varkens, pluimvee en runderen worden de emissiewaarden en rekenmethodes van het MER-richtlijnenboek Landbouwdieren gebruikt. Voor emissiearme stallen wordt gerekend met de 16 MLALG Laatste aanpassing: 3 augustus 2015

17 emissiewaarden van het ministeriële besluit van 19 maart 2004 houdende vaststelling van de lijst van ammoniakemissiearme stalsystemen. Voor de 'overige diersoorten' (paarden, schapen, geiten, kalkoenen, struisvogels, konijnen en nertsen) heeft men zich gebaseerd op literatuurgegevens. Voor luchtwassers schrijft het MB een minimale reductie van 70%. De nieuwe generatie luchtwassers behaalt echter rendementen van 85 of zelfs 95%. De berekende waarden vormen in dit geval dan ook een overschatting. In dergelijke gevallen is het aangewezen om de emissiewaarden handmatig in te voeren. De berekeningswijze en/of de herkomst van die waarden moet in dat geval duidelijk worden beschreven in het opmerkingenveld ( Berekeningswijze van uw emissiewaarden ). Indien de emissie van verontreinigende stoffen gebeurt via een puntbron, moeten behalve de emissiewaarden ook de hoogte van het emissiepunt en de warmte-inhoud van de emissie worden opgegeven. Dit is voornamelijk van belang voor stookinstallaties, de warmte-inhoud kan bepaald worden met behulp van een formule die rekening houdt met het debiet van de rookgassen en het verschil in temperatuur met die van de omgeving (cfr schoorsteenhoogteberekening, bijlage Vlarem II ). Door de warmte-inhoud op 0 te zetten wordt een "worst case" berekend. NOOT: WARMTE-INHOUD VS. THERMISCH VERMOGEN De warmte-inhoud is niet gelijk aan het thermisch vermogen van de installatie! De warmte-inhoud kan als volgt worden bepaald: Q 10 6 m =ρ C p V 0 (T T a ) waarbij V 0 =A v met Q m = warmte-inhoud (MW) ρ = dichtheid van omgevingslucht (= 1,293 kg m³) bij temperatuur T a C p = specifieke warmte van omgevingslucht bij constante temperatuur (= 237 * 4,19 J/kg.K) V 0 = volumedebiet (m³/s) T = temperatuur van de emissie (K) T a = temperatuur van de omgevingslucht (jaargemiddelde = 285K) A = uitstroomoppervlakte (m²) v = uitstroomsnelheid (m/s) Invullen van de bovenstaande constanten levert de volgende vergelijking op: Q m =1, A v (T 285) 10 3 De gebruiker verkrijgt de warmte-inhoud door de volgende gegevens in te voeren: - de temperatuur van de emissie - de uitstroomoppervlakte - de uitstroomsnelheid Zodra alle emissiebronnen zijn afgebakend en de emissiewaarden zijn opgegeven, kunnen deze gegevens worden bevestigd, waarna het (eind)rapport wordt gegenereerd. 17

18 STAP 7: Rapport Het eindrapport geeft aan of het project groen of rood licht krijgt. - In geval van GROEN LICHT is de conclusie van de voortoets dat er geen risico is op betekenisvolle aantasting van de actuele en/of mogelijke toekomstige habitats (voorlopige zoekzones) in speciale beschermingszones (SBZ). Voor het project dient in dat geval geen passende beoordeling te worden opgemaakt. - In geval van ROOD LICHT is er wel een risico op betekenisvolle aantasting van de actuele en/of mogelijke toekomstige habitats (voorlopige zoekzones) in speciale beschermingszones (SBZ). In dat geval stelt het rapport van de voortoets dat er contact moet worden opgenomen met het Agentschap voor Natuur en Bos om na te gaan of een passende beoordeling vereist is. Behalve dit eindoordeel bevat het eindrapport nog een samenvatting van alle gegevens die in de voorgaande stappen werden ingegeven. Het eindrapport kan worden bewaard, afgedrukt of verzonden. Wat betreft het bewaren wordt verwezen naar de bespreking van de opdrachtenbalk helemaal vooraan in deze handleiding. Het afdrukken van het eindrapport behoeft weinig uitleg. De papieren versie kan als bijlage worden toegevoegd aan de vergunningsaanvraag of worden gebruikt als leidraad bij de bespreking met het ANB (in geval van rood licht). Het eindrapport kan ook worden verzonden. Belangrijk daarbij is dat het rapport enkel kan worden geopend in de online tool Voortoets. Het verzonden rapport zal dan ook eerst moeten worden opgeslagen in een lokale map, waarna het in de online tool kan worden geladen via de optie selecteer bestand. Ook hiervoor wordt verder verwezen naar de bespreking van de opdrachtenbalk helemaal vooraan in deze handleiding. Van een bewaard/verzonden rapport kunnen alle specificaties en inputs opnieuw worden bekeken. Voor het controleren van de specificaties van de emissiebronnen dient daarbij gebruik te worden gemaakt van de tool wijzig geometrie (weergegeven met het symbool Wanneer met deze tool een emissiebron (= geometrie ) wordt aangeklikt, worden de kenmerken van die bron getoond, die indien gewenst nog kunnen worden aangepast. ). 18

19 Hierna volgt een voorbeeldrapport van totale impact van 3 stallen : één met varkens met luchtwasser, één met runderen en één met geiten. Hierboven het resultaat van de depositiescan: de reikwijdte van het effect (= impactzone) is ingeel aangeduid. Het vermelde cijfer 0,3 kg/ha.jaar verwijst naar het nuleffect voor een gevoeligehabitat met een kritische depositiewaarde voor eutrofiëring van 10 kg N/ha.jaar. Buiten de gele zone is er dus zeker een bijdrage die lager is dan 3% van de kritische depositiewaarde. De exacte depositie binnen de gele zone kan niet afgeleid worden uit de depositiescan. Dit kanenkel met een detailmodellering (met IFDM-PC) zoals die wordt uitgevoerd in het kader van eenpassende beoordeling. De beïnvloede gevoelige habitats zijn in rood weergegeven en de zoekzones in wit (afbakening in blokken van 100 x 100 m). Een aantal extra tools worden weergegeven Vraag informatie op (door op een zoekzone of habitat te klikken Alle verborgen habitats en zoekzones weergeven Toon gevoelige habitats Toon gevoelige zoekzones 19

20 5. Voorbeelden Hierna volgen bij wijze van voorbeeld enkele rapporten die werden gegenereerd met de online tool, aangevuld met de resultaten van de modellering van de deposities van dezelfde bron met behulp van IFDM (meteojaar 78-79) Voorbeeld 1 stookinstallatie 6 MW De modellering met IFDM levert het volgende beeld op (grid 25 op 25 m): 20

21 Uit de modellering met IFDM blijkt dat er geen waarden boven 3% zijn (of 0,3 kg N/ha.jaar, dit komt overeen met de de nuleffectlijn van de depositiescan). Je kan de stikstofdepositie omrekenen naar verzurende depositie (in Zeq/ha.j) door te delen door 14 en te vermenigvuldigen met 100. Dit is de detailweergave van de depositie rond de stookinstallatie. De zone waar er een effect is, beperkt zich tot de noord tot noordoostelijke sector (grootteorde 100 m). 21

22 5.2. Voorbeeld 2 gemengd veebedrijf Het betreft het hierboven vermelde bedrijf (zie STAP 7 Rapport). Het omvat een ammoniakemissiearme stal voor 320 zeugen en 20 mestvarkens, een stal voor 35 runderen ouder dan 2 jaar met beweiding en een stal voor 100 geiten. IFDM (meteojaar / grid 25 op 25 m) 22

23 Net als bij de stookinstallatie worden zeer hoge deposities waargenomen in de onmiddellijke omgeving van de bronnen. Merk op dat de pluim van de deposities van het gemengde veebedrijf qua vorm sterk verschilt van die van de stookinstallatie. Merk daarnaast op dat in beide gevallen de IFDM-modellering telkens een (iets) beter resultaat oplevert. In de depositiescan worden immers een aantal veiligheidsmarges gehanteer, waardoor het resultaat altijd een worst case -simulatie is. 23