Kind en Inspanning en Praktijkgericht onderzoek

Transcriptie

1 Kind en Inspanning en Praktijkgericht onderzoek (Keuzecursus en 1 e deel Minor) Keuzecursus / Minor Faculteit Gezondheidszorg Lectoraat Leefstijl & Gezondheid University of Applied Sciences Utrecht, January 2016 Auteurs: Dr. Bart Bongers Dr. Janke de Groot Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar worden gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, het zij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of op enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de Faculteit Gezondheidszorg, Lectoraat Leefstijl & Gezondheid.

2 Inhoudsopgave 1. Introductie 3 2. Onderwijs Lesbrieven: lesstof en leerdoelen Toetsing Leermateriaal 77 Bijlagen. 78 o 1 beoordelingsformulier casuïstiektoets. 78 o 2 beoordelingsformulier presentatie casuïstiek. 79 o 3 beoordelingsformulier vaardigheidstoets 80 o 4 PAR-Q. 81 o 5 AHA/ACSM Health/Fitness facility preparticipation screening questionnaire 83 o 6 toestemmingsformulier gebruik data voor onderzoeksdoeleinden 84

3 1. Introductie Achtergrond Veertien procent van de Nederlandse kinderen leeft met een chronische aandoening of beperking. Net als voor hun gezonde leeftijdsgenoten, en misschien nog wel meer, zijn participatie in sport- en spelactiviteiten voor hen van groot belang. Deelname aan fysieke activiteit is niet alleen bevorderlijk voor het opdoen en ontwikkelen van motorische vaardigheden, maar is ook een essentieel onderdeel van een gezonde leefstijl in het kader van preventie van overgewicht, diabetes, metabool syndroom en het verhogen van de fysieke fitheid. Naast de voordelen voor de lichamelijke gezondheid draagt deelname aan fysieke activiteit ook bij aan de cognitieve, sociale en emotionele ontwikkeling van het kind. Door te weinig fysieke activiteit neemt de fysieke fitheid af, wat weer kan leiden tot meer beperkingen en op die manier tot nog minder actief zijn. Minor In deze multidisciplinaire minor Kind en Inspanning en Praktijkgericht onderzoek (30 ECTS) gaat het over het meten en verbeteren van fysieke fitheid en activiteit bij gezonde kinderen en bij hun leeftijdsgenoten met een lichamelijke beperking. Het eerste deel van de minor (15 ECTS) is de keuzecursus Kind en Inspanning en beoogt in principe studenten optimaal voor te bereiden op de participatie binnen praktijkgericht wetenschappelijk onderzoek in het tweede deel van de minor (15 ECTS). Hierbij werk je met kinderen en jongeren met een fysieke beperking of chronische ziekte (12 tot en met 18 jaar). Bij deze doelgroep kun je denken aan onder andere kinderen en jongeren met cerebrale parese, spina bifida, jeugdreuma, aangeboren hart- of longaandoeningen, kanker, en metabole ziekten. Het onderwerp dat centraal staat in deze minor is hoe gezond is het voor kinderen en jong volwassenen met een fysieke beperking of chronische ziekte om fysiek fit en actief te zijn. De keuzecursus (dit eerste deel van de minor behorende bij deze studiehandleiding) omvat theorie en praktijk en is grofweg in te delen in twee modules. In de eerste module staat fitheid en activiteit bij gezonde kinderen centraal en worden onder andere de volgende onderwerpen behandeld middels (werk)colleges: fitheid, fysieke activiteit, gezondheid, inspanningstesten, systematische interpretatie van inspanningstests en het opstellen van een individueel trainingsprogramma. Theoretisch onderwijs wordt vanaf de eerste week gecombineerd met vaardigheidsonderwijs en casuïstiek ondersteund door docentonderzoekers uit het lectoraat Leefstijl en Gezondheid voor het in kaart brengen van gezondheid (antropometrie, spirometrie, bloeddruk, rusthartslag), fysieke activiteit (bewegingsregistratie middels accelerometrie en beweegdagboeken) en fitheid (inspanningstests). In de tweede module van dit eerste deel van de minor wordt ingegaan op fitheid en activiteit bij kinderen met een beperking. De pathofysiologie van veelvoorkomende aandoeningen op de kinderleeftijd en de daar bijhorende afwijkende inspanningsrespons, alsook interventieprogramma s voor het verbeteren van fitheid en activiteit bij kinderen met een beperking wordt behandeld. Qua vaardigheidsonderwijs worden door de studenten verschillende inspanningstesten bij elkaar afgenomen en geïnterpreteerd. In deel 2 van de minor (15 ECTS) gaan studenten daadwerkelijk aan de slag met praktijkgericht onderzoek bij de doelgroep. Studenten zijn na het succesvol volgen van deel 1 van de minor optimaal voorbereid om te participeren in wetenschappelijk onderzoek ter bevordering van fysieke fitheid en activiteit bij kinderen met een lichamelijke beperking. Bij het Lectoraat Leefstijl & Gezondheid lopen verschillende onderzoeken op dit gebied. Studenten sluiten zich aan bij docent-onderzoekers uit het Lectoraat Leefstijl en Gezondheid. Je krijgt de mogelijkheid om zelf een keuze te maken binnen het onderzoek wat betreft de onderzoeksvraagstelling die jij wilt beantwoorden met de data die jij zelf hebt

4 verzameld bij de doelgroep door het uitvoeren van de verschillende testen, zoals eerder beschreven. Je leert hoe je data kan analyseren met SPSS en hoe jij je resultaten het beste kan weergeven in een verslag of artikel. Doel Doel van de keuzecursus Kind en Inspanning en minor Kind en Inspanning en Praktijkgericht onderzoek is dat studenten kunnen participeren in de praktijk of binnen onderzoek bij het meten van fitheid en activiteit bij kinderen met of zonder beperking. Tegelijkertijd kunnen studenten zich voorbereiden op het werken met kinderen en/of hun afstuderen binnen de onderzoekslijn Kind en Inspanning. Perspectief arbeidsmarkt Deze minor is een pluspunt als je wilt gaan werken in een setting met kinderen. Deze minor is bijvoorbeeld uitermate geschikt voor degenen die interesse hebben om zich als fysiotherapeut bezig te houden met jongeren, sport en bewegen. Studenten kunnen onder begeleiding starten met werken met kinderen met een beperking, een ingangseis voor de opleiding master Fysiotherapie, specialisatie Kinderfysiotherapie en hebben zo meer kans tijdig een passende werkplek te vinden. Zij kunnen zich door de opdrachten uit de minor uitstekend oriënteren op hoe het is om met kinderen te werken. Daarnaast biedt deze minor ook een goede voorbereiding om te werken met het sportende kinderen met een beperking, een thema dat aansluit bij een nieuwe module gekoppeld aan de opleiding master Fysiotherapie, specialisatie Sportfysiotherapie. Kortom, deze minor is een unieke kans om ervaring op te doen met onderzoek waarbij jouw aandeel in dit onderzoek direct bijdraagt aan het verbeteren van de zorg voor kinderen en jongeren met een fysieke beperking of chronische ziekte. Daarnaast is het een uniek onderdeel van je CV. Plaats in het curriculum Aan de keuzecursus en minor Fitheid en activiteit bij kinderen met een beperking kunnen derde- en vierdejaars studenten van de Faculteit Gezondheid deelnemen. Voor alle studenten wordt gezamenlijk gestart met de keuzecursus Fitheid en activiteit bij kinderen met een beperking. Dit betreft een blok theorie en vaardigheidsonderwijs (15 ECTS, 420 studiebelastingsuren). Aansluitend aan deze keuzecursus kan een praktijkgericht onderzoek wordt uitgevoerd (15 ECTS, 420 studiebelastingsuren), waarmee de student de gehele minor Fitheid en activiteit bij kinderen met een beperking kan doorlopen. De totale omvang van de minor is 30 ECTS, oftewel 840 studiebelastingsuren.

5 2. Onderwijs Het onderwijs in de keuzecursus (eerste deel van de minor) bestaat uit opdracht- en probleemgestuurd onderwijs en is er op gericht de student actief te laten leren met een nadruk op eigen initiatief en inbreng om zo de noodzakelijke competenties te kunnen ontwikkelen. In deze keuzecursus en minor wordt gebruik gemaakt van verschillende ondersteunende onderwijsvormen. De student werkt voornamelijk groepsgewijs. Opdrachten worden deels zelfstandig en deels in werkgroepen voorbereid en uitgevoerd. Het onderwijs in de keuzecursus bestaat zo uit hoorcolleges, werkcolleges, casuïstiek, begeleid en onbegeleid vaardigheidsonderwijs, responsiecolleges en zelfstudie. Hoorcolleges (CO) De CO s worden gegeven door experts uit het veld op bepaalde gebieden. Ter voorbereiding op een CO dienen studenten de aanbevolen literatuur (boek, boekhoofdstuk en/of wetenschappelijk artikel) te lezen. De studenten stellen vragen vanuit de voorbereiding op het CO. Werkcolleges (WCO) Tijdens de WCO bijeenkomsten gaan de studenten na een korte theoretische introductie praktisch aan de slag met het geleerde uit de CO s, toegespitst op het onderwerp van de keuzecursus en minor en casuïstiek. Zo wordt stap-voor-stap het verrichten van metingen op het gebied van gezondheid (antropometrie, spirometrie, bloeddruk, rusthartslag), fysieke activiteit (bewegingsregistratie middels accelerometrie en beweegdagboeken) en fitheid (inspanningstests) uitgelegd en in de praktijk vertoond door een ervaren docent. Casuïstiek (CAS) Gedurende deel 1 van de minor zal tijdens de CAS bijeenkomsten een systematische aanpak voor de interpretatie van een cardiopulmonale inspanningstest centraal staan. Als vervolg op deze systematische interpretatie zal het opstellen van een geïndividualiseerde interventie voor het verbeteren van de fitheid en activiteit (fysiek trainingsprogramma, inclusief bijpassende klinimetrie) behandeld worden door een ervaren docent. In deel 2 van de minor zal telkens een casus van een patiënt uitgewerkt worden en voorzien van een advies voor het verbeteren van de fitheid en activiteit. Voor het toets onderdeel portfolio dient elke student individueel een profiel van zichzelf te maken qua fitheid en activiteit en geeft op basis van dit profiel een trainings-/beweegadvies voor zichzelf gebaseerd op de interpretatie van de uitgevoerde tests (zie ook het hoofdstuk Toetsing van deze cursushandleiding). Vaardigheidsonderwijs (V) * V bouwt voort op de WCO bijeenkomsten. Tijdens V gaan de studenten zelf in groepjes aan de slag met de metingen zoals behandeld in de WCO bijeenkomsten. Tijdens de keuzecursus (deel 1 van de minor) gaan studenten tijdens V de verschillende testen zoals door de docent gedemonstreerd tijdens de WCO bijeenkomsten zelf bij elkaar uitvoeren. In de laatste vier weken van de keuzecursus dienen alle studenten bij elkaar verschillende tests af te nemen. In kleine groepjes wordt tijdens een bijeenkomst één of meerdere tests bij elkaar afgenomen. Denk hierbij aan tests voor het meten van gezondheid, fysieke activiteit en fitheid. Middels een roulatieschema zal ieder groepje elke week andere tests behandelen. De V bijeenkomsten kunnen dus in een begeleide en onbegeleide vorm voorkomen. Voor het behalen van het toetsonderdeel vaardigheid van de minor dient elke student aan de docent te laten zien dat hij of zij op een correcte wijze een test kan uitvoeren en interpreteren. Daarnaast moet iedere student, indien hij/zij akkoord is met gebruikmaking van zijn anonieme gegevens, de gevraagde gegevens t.a.v. antropometrie, longfunctie en fitheidstests invoeren in het centrale Excel-file op sharepoint.

6 Begeleid In deel 1 van de minor zal één docent of meerdere docenten rondlopen om te monitoren dat alles goed verloopt en om opkomende vragen te beantwoorden en problemen op te lossen. Onbegeleid In deel 2 van de minor zal een docent aanwezig zijn om vragen te beantwoorden en problemen op te lossen waar studenten met behulp van medestudenten niet uitkomen. Ook kunnen studenten die denken een bepaalde vaardigheid of test goed te beheersen deze aan de docent demonstreren, zodat deze mits adequaat uitgevoerd voor de desbetreffende student afgestreept kan worden als voldaan voor het toets onderdeel vaardigheid (zie ook het hoofdstuk Toetsing van deze cursushandleiding). * Voor het V onderwijs tijdens deze keuzecursus/minor, is het van belang dat studenten niet gehinderd worden in het bewegen door kleding en schoeisel. Dat betekent dat studenten te allen tijde sportkleding en sportschoenen aan hebben tijdens het V onderwijs. Zorg ook dat je douchespullen meeneemt. Responsiecolleges De twee responsiecolleges zijn plenaire bijeenkomsten waar studenten vragen over de leerstof kunnen stellen. Zij moeten zich hiervoor altijd goed voorbereiden en vragen vooraf indienen bij de coördinator van de minor Praktijkgericht onderzoek naar fitheid en activiteit bij kinderen met een beperking, te weten Maarten Werkman (maarten.werkman@hu.nl). Er zijn twee responsiecolleges: de eerste naar aanleiding van deel 1 van de minor en de tweede naar aanleiding van deel 2 van de minor. Zelfstudie De zelfstudie beslaat het grootste deel van de omvang van deze minor. De student gebruikt de zelfstudie zowel voor de individuele voorbereiding en verwerking van opdrachten als voor de voorbereiding van de toetsing van de minor.