Zelf maken van 3D-foto s ( ) Aangepast Gerrit van Eijndhoven

Transcriptie

1 Zelf maken van 3D-foto s ( ) Aangepast Gerrit van Eijndhoven Inleiding....2 Hoe kunnen we ruimtelijk zien?...2 Hoe kunnen we ruimtelijk zien simuleren? Shutterbril (3D-tv) Lenticulair Polarisatiebril (Nieuwere 3D-Bioscoopfilm) Anaglyph-methode (Oudere 3D-bioscoopfilms) Zonder hulpmiddelen... 4 Hoe kunnen we een stereofoto maken?...5 Benodigdheden:...5 Procedure De twee basisfoto s maken Afstandsfoto Dichtbij of macro foto De basisfoto s opslaan en optimaliseren Stereoprogramma downloaden en installeren De basisfoto s laden De opnames uitlijnen Het anaglyph-plaatje maken D-foto opslaan, printen en bekijken Enige voorbeelden met gebruikte uitlijnpunten Enkele 2D-foto omzetten in 3D-foto

2 Inleiding. 3D betekent 3 dimensionaal, d.w.z. ruimtelijk. Het wordt ook wel stereo genoemd. Het 3D-gebeuren komt steeds dichterbij nu TV-toestellen met 3D-mogelijkheden overal verkocht worden. Hoe kunnen we ruimtelijk zien? Als we met twee ogen naar een voorwerp kijken dan zal elk oog een iets verschillend beeld waarnemen, doordat onze ogen van elkaar staan (ongeveer 65 mm). Deze beelden noemen we hier het L(inker)-beeld en het R(echter)-beeld. Houd maar eens een opgestoken vinger 30 cm voor je en kijk dan achtereenvolgens met je linker- en met je rechteroog. Doordat die twee beelden verschillend zijn lijkt het dat je vinger a.h.w. van links naar rechts springt. In onze hersens worden deze twee beelden met elkaar vergeleken en door de verschillen als een ruimtelijk beeld waargenomen. Dit in tegenstelling tot het kijken naar een vlak plaatje zoals een foto of een normaal TV-beeld. Daar elk oog daarbij een volstrekt identiek beeld ziet is daar geen ruimtelijke waarneming aanwezig en blijft het beeld vlak (2D). Uit het voorgaande volgt dat, wil men een kunstmatig beeld in 3D waarnemen, dit beeld altijd moet worden opgebouwd uit 2 plaatjes, het L-beeld en het R-beeld. 2

3 Hoe kunnen we ruimtelijk zien simuleren? Hier voor bestaan systemen. De meest voorkomende zijn: - Shutterbril (3D-tv) De L-beelden en de R-beelden worden snel na elkaar vertoond en kunnen worden bekeken met een speciale shutterbril waar, synchroon met de beeldwisseling, de twee lenzen achtereenvolgens lichtdoorlatend zijn. Dit is het meest gebruikte systeem bij de recente 3D-TV s. - Lenticulair Hierbij worden de beide beelden in smalle verticale strookjes opgedeeld die om en om samen weer tot één beeld worden samengevoegd. Dit beeld bestaat dan dus uit, om en om, verticale L- en R-strookjes. Voor dit samengestelde beeld wordt dan een z.g. lenticulaire lens geplaatst. Dit is een transparant scherm dat is voorzien van speciaal gevormde verticale ribbels. Elke ribbel bedekt dan een L- en een R-strookje van het beeld. Je komt het wel tegen op speciale briefkaartjes en op bankbiljetten. Enige TV-fabrikanten zijn nu ook bezig met dit systeem maar zijn er nog niet mee op de markt. Voordeel is dat geen speciale brilletjes nodig zijn. - Polarisatiebril (Nieuwere 3D-Bioscoopfilm) De L-beelden en de R-beelden worden, met verschillend gepolariseerd licht, op elkaar geprojecteerd op een gemetalliseerd scherm. Het scherm moet gemetalliseerd zijn om de polarisatie bij het gereflecteerd beeld te behouden. Het gereflecteerd samengestelde beeld wordt dan bekeken met een speciale polarisatiebril waarvan elk glas zodanig is gepolariseerd dat het linkerglas alleen maar het L-beeld en het rechterglas alleen maar het R-beeld doorlaat. Dit wordt gebruikt in de meest recente 3D-bioscoopfilms. - Gescheiden beeld (o.a. View-Master) De L- en de R-beelden staan ieder op een eigen plaatje en worden bekeken met een speciaal apparaatje met twee oculairs waardoor elk oog zijn eigen beeld waarneemt. - Anaglyph-methode (Oudere 3D-bioscoopfilms) De L- en de R-beelden worden elk in een eigen kleur (meestal rood en cyaan) samengevoegd tot één plaatje. Dit plaatje moet dan worden bekeken met een speciale bril waarvan elk glas een eigen kleur heeft, meestal rood en cyaan. Een nadeel is dat de kleur rood nagenoeg niet zichtbaar is. Het is echter ook geschikt voor 3D-vertoning op normale TV s en bij oudere bioscoopfilms. De laatste twee toepassingen zijn inmiddels achterhaald door de twee eerder genoemde technieken. Het is echter het enige systeem dat op papier kan worden geprint en dan met een anaglyph-brilletje worden bekeken. Hoe je een dergelijk 3D-plaatje moet maken ga ik hier verder uitleggen. 3

4 - Zonder hulpmiddelen Als laatste wil ik nog aangeven dat het ook mogelijk is om de twee basisfoto s in stereo te bekijken zonder hulpmiddelen. Voordeel t.o.v. de anaglyph-methode is dat alle kleuren alle kleuren (dus ook rood) worden waargenomen. Vor deze techniek is wel wat ooggymnastiek nodig, niet iedereen zal zich deze kijktechniek eigen kunnen maken. Toch wil ik het niet onvermeld laten. Twee technieken kunnen worden gebruikt. 1 Rechtstreeks beeld. Plaats de twee foto s direct tegen elkaar, de L-foto links en de R-foto rechts. Houd ze in je blikveld zonder er bewust naar te kijken, maar staar er ongericht naar toe. Nu zou het linkeroog zich op het L-beeld en het rechteroog op het R-beeld moeten gaan richten en zo moet dan het stereobeeld verschijnen. Het is wel erg lastig. Lukt dat niet probeer dan scheel naar de plaatjes te kijken. Misschien lukt het dan wel. 2 Verwisseld beeld. Deze methode gaat veel beter. Plaats de twee foto s weer direct naast elkaar, maar nu de L-foto rechts en de R-foto links. Houd ze weer in je blikveld maar ga nu weer overdreven scheel kijken, Als het goed gaat hecht het linkeroog zich nu aan de rechterfoto (=L-foto) en het rechteroog aan de linkse foto (=R-foto). Geleidelijk aan zal zich nu tussen beide beelden in een derde beeld vormen, het stereobeeld. Na wat oefenen moet het lukken.. Hieronder een oefenvoorbeeld. 4

5 Hoe kunnen we een stereofoto maken? We gaan nu een 3D-foto maken vlgs. het anaglyphsysteem. Uit het voorgaande volgt dat we om een 3D-foto te kunnen maken, we 2 foto s nodig hebben van hetzelfde object waarbij de positie van het toestel horizontaal is verschoven, bij een voorwerpsafstand > 130 cm over een afstand van 65 mm. Komt men dichterbij dan wordt de verschuiving minder n.l. 1/20 van de voorwerpsafstand. Er zijn speciale camera s te koop met twee objectieven op een afstand van 65 mm, die op hetzelfde moment een foto maken. Dit zijn z.g. stereocamera s. Die hebben als voordeel dat ook van bewegende objecten foto s kunnen worden gemaakt. Nadeel is dat met een standaard stereocamera, door de vaste objectiefafstand van 65 mm, geen dichtbij- en macrofoto s kunnen worden genomen. Het is echter ook goed mogelijk om met een normale digitale camera stereofoto s te maken, ook dichtbij en macro. Men kan dan echter alleen maar een 3D-foto maken van stilstaande objecten. Dit komt doordat een tijdsverloop aanwezig is tussen de twee verschillende opnamen. Benodigdheden: - Digitale fotocamera. - Een computer (behoeft echt niet de top te zijn) - Stereobewerkingsprogramma. ( Is gratis te downloaden, zie ook.3) - 3D brilletje rood-cyaan (anaglyphbril) In sommige 3D-bioscopen zijn ze tegen geringe betaling verkrijgbaar. Soms ook in speelgoed- en fotozaken. Het wordt echter steeds lastiger om ze in een normale winkel te kopen. Via internet echter geen probleem, o.a. bij: 3dbrilwinkel (ook betalen via IDEAL): 3doptix (ook betalen via IDEAL): 5

6 Procedure. De aanmaakprocedure bestaat uit de volgende 7 stappen: 1. De twee basisfoto s maken De rood-achtige kleuren zijn in het 3D-plaatje niet meer zichtbaar. Kies dus geen onderwerpen waar die belangrijk zouden zijn. Dus bv. geen rode rozen. Wordt allemaal grijs. Ga nu als volgt te werk: - Plaats je toestel bij voorkeur op bv. een tafelrand of statief. Heb je een vaste hand en goed licht dan is uit de hand fotograferen ook wel mogelijk. - Richt het op een voorwerp. - Heb je zoommogelijkheden kies dan voor W(ide) en niet voor T(ele) Bij W (=groothoek) krijg je het beste stereo-effect en heb je minder last van bewegingsonscherpte. - Zorg dat je bij een afstandsfoto ook een object in beeld krijgt dat dichtbij (1 tot 3 meter) aanwezig is. Dat versterkt het stereo-effect aanzienlijk. - Kijk op je zoekerscherm naar een markant punt en onthoud de plaats op je schermpje. Kun je een zoekerraster op je schermpje instellen dan is dat gemakkelijker. - Neem nu de eerste (=linkse) foto. - Nu gaan we de tweede (=rechtse) foto maken - Afstandsfoto Dat zijn foto s wat verder weg bv. tuin, landschap, gebouwen of straat. Als het hoofdobject verder weg staat dan 130 cm, verschuif het toestel dan over een afstand van 65 mm naar rechts. Houd je markante punt op dezelfde plaats op je zoekerscherm. - Dichtbij of macro foto Als het hoofdobject dichter bij staat dan 130 cm verschuif het toestel dan over een afstand van 1/20 van de objectafstand naar rechts. Dit laatste geldt ook als je in de macro-stand fotografeert. Verschuif het toestel horizontaal zonder het te kantelen of te verdraaien. Als je dichtbij of macro fotografeert, probeer dan je markant punt op het zoekerscherm over de gewenste verschuivingsafstand te verplaatsen. Zie onderstaand voorbeeld 1 e (=Linkse) foto 2 e (=Rechtse) foto Hier is duidelijk te zien dat ik het toestel bij de 2 e foto ongeveer 0,5 cm naar rechts verschoven heb. Let op de afstand van de rechtse beugel tot de fotorand. 6

7 Voorbeeld dichtbij: Een bloem staat op een afstand van 50cm. De verschuiving is dan 50 / 20 = 2,5 cm naar rechts. Voorbeeld macro: Een insect staat op een afstand van 10cm. De verschuiving is dan 10 / 20 = 0,5cm naar rechts. De verschuiving komt niet heel precies, maar als je te weinig verschuift wordt het stereo-effect minder en als je teveel verschuift kunnen je ogen zich niet voldoende aanpassen en wordt het stereo-effect rommelig. - Maak dat het waargenomen punt zich weer op dezelfde positie in je zoekerscherm bevindt. - Neem ook deze foto. - Probeer overbelichting te voorkomen. In witte overbelichte vlakken zullen, vooral bij printen, verstoringen op kunnen treden. De maximale verschuivingafstand van 65 mm is gebaseerd op de afstand van onze oogpupillen. De afstand tot het dichtstbijzijnd punt noemen we het nabijheidpunt. Het nabijheidpunt mag niet kleiner zijn dan: Nabijheidpunt > brandpunt x verschuivingafstand. Daar meestal niet duidelijk zal zijn wat het gebruikte brandpunt is, is het handiger als vuistregel het volgende te hanteren: Het nabijheidpunt mag niet kleiner zijn dan 20 x verschuivingafstand. Dus bij een verschuivingafstand van 65 mm is dat 20 x 65 = 1300 mm (of meer) Wil men dichterbij fotograferen, bv. een losse bloem, kies dan: verschuivingafstand = nabijheidpunt / 20. Fotografeert men dus op 60 cm afstand dan wordt de verschuivingafstand 3 cm Voorbeeld: Verschuivingafstand 65 mm met een nabijheidpunt van 2000 mm L-vijver.jpg R-vijver.jpg Als je goed kijkt zie je dat de foto s niet hetzelfde zijn. 2. De basisfoto s opslaan en optimaliseren - Sla de foto s op op je computer maar geef de bestanden dezelfde namen waarbij de eerste fotonaam vooraf wordt gegaan door een L en de tweede door een R, b.v. L-vijver.jpg en R-vijver.jpg. - Optimaliseer alleen de kleuren in een fotobewerkingsprogramma maar verander niets aan de afmetingen. (Kan later wel als de 3D-foto klaar is) Gebruik in Adobe Photoshop of Elements de optie Afbeelding Aanpassen - Automatische kleuren - Sla de gecorrigeerde foto s opnieuw op. 7

8 3. Stereoprogramma downloaden en installeren. -` Een goed, eenvoudig en gratis (Engelstalig) programma is StereoPhoto Maker. Het is downloaden op: - Klik daar op StereoPhoto Maker Ver4.32 include help file Je kan hier echter ook direct op de onderste link klikken. - Er wordt dan een ZIP-bestand gedownload. - Pak dat uit door er op te rechtsklikken en vervolgens op Alles Uitpakken. - Nu wordt een nieuwe map gemaakt waarin dan o.a. het bestand stphmkre.exe staat. - Als je daarop klikt opent het stereobewerkingsprogramma. Lijkt nog wat saai maar dat gaat nu veranderen. 8

9 4. De basisfoto s laden. Klik hier om de beide gemaakte foto s te laden Nu opent zich een browser waarin je alle twee de te gebruiken bestanden moet selecteren (met ingedrukte Ctrl-toets) en daarna kunt openen. 9

10 5. De opnames uitlijnen. Hiervoor heb je twee mogelijkheden: - Auto Alignment Klik in knoppenbalk op de knop Auto Alignment Nu worden de plaatjes aotomatisch uitgelijnd. Ook toestelverdraaiingen en Voor- of achterwaartse verplaatsingen worden gecorrigeerd. Eventueel kun je zelf met de volgende mogelijkheid nog correcties aanbrengen. - Easy Adjustment Klik in de knoppenbalk op de knop Easy Adjustment. Uitlijnpunt Nu kun je met de beide schuifknoppen de gekleurde beelden van de meest markante blikvanger zo nauwkeurig mogelijk verticaal en horizontaal op elkaar te leggen. Hier heb ik het beeldvoetstuk als uitlijnpunt gekozen. Is er geen markante blikvanger aanwezig neem dan het dichtstbijzijnd object. Dat zouden hier de voorgrondbloemen kunnen zijn. Op het definitieve 3D-plaatje zie je bij het uitlijnpunt nauwelijks kleurverschuiving. Mogelijk zijn er bij het maken van de verschoven foto ongewild foutjes opgetreden. Bv. iets verdraaien van het toestel of iets verder of dichter naar het object verplaatsen. Het laatste zal vooral gauw gebeuren bij macro-opnames. In het linkermenu kan men dat corrigeren door bv. een van de opnames iets te verdraaien of groter of kleiner te maken. Bekijk ook de voorbeelden aan het eind van dit artikel. Klik vervolgens op OK. 10

11 6. Het anaglyph-plaatje maken. Je kunt je 3D-plaatje naar keuze in grijswaarden of in kleuren maken Wij kiezen voor Kleur. Klik op naast de knop om een kleurenanaglyph te maken en klik op Dubois(red/cyan). Nu zal op het scherm het definitieve 3D-plaatje verschijnen. Met het blote oog ziet het er wat eigenaardig uit maar neem nu je 3D-brilletje en bewonder je plaatje. Zou je dan ook een roodzweem of een cyaanzweem zien dan ligt dat mogelijk aan een wat lichtzwakker respectievelijk rechter- of linkeroog. (Je kunt uiteraard ook met een 3D-brilletje het bovenstaand plaatje bekijken.) Zeker als je het plaatje wil printen, zul wel eens wat moeten experimenteren met het kiezen van het uitrichtpunt. Is het plaatje naar je zin dan kun je het ook nog op een gewenste pixelafmeting brengen met crop- en resize-knoppen in de menubalk. Voor HD-breedbeeld vertoning is 1920x1080 pixels de meest geschikte afmeting. 11

12 7. 3D-foto opslaan, printen en bekijken Klik op File en vervolgens Save Stereo Image om het plaatje op te slaan. Verder kun je het stereobestand met een kleurenprinter printen via File-Print, maar het opgeslagen bestand ook binnenhalen in een fotobewerkingprogramma, b.v. Photoshop.of ACDSee en van daaruit printen. Daar kun je het eventueel ook op maat maken en printen maar verander niets aan de kleuren. Wil je de foto s op TV bekijken dan kun je ze bv. opslaan op een geschikte USBstick en die in de USB-poort plaatsen van de TV.. Bekijk het TV-scherm vanaf een afstand van minstens 2 meter voor een maxiale 3D-ervaring. 12

13 8. Enige voorbeelden met gebruikte uitlijnpunten. alignment Auto Uitlijnpunt 13

14 Macrovoorbeeld op 8 cm afstand Uitlijnpunt De narcissen zijn uit de hand genomen op een afstand van ± 20cm en een geschatte verschuiving van 1 cm. 14

15 Deze foto is op ± 8 cm afstand genomen met een verschuiving van 0,5 cm. Na het anaglyphen is de foto met StereoMaker ook bijgesneden. In bovenstaande voorbeelden is te zien dat de originele roodtinten nagenoeg verdwijnen. Bij de heli is de cabine felrood. Het leeuwtje is van origine bruinig-oranje Ook in de tuinen zijn bv. de rode camelias niet meer te zien. 15

16 Losse 2D-foto omzetten in 3D-foto Wil je een echte 3D-foto maken dan zal het bronmateriaal uit 2 verschillende 2Dbasisfoto s moeten bestaan, zoals hierboven omschreven. Heb je losse 2D-foto s die in het verleden zijn gemaakt, dan zijn er programma s beschikbaar die in staat zijn hiervan een 3d-simulatie te maken. Van dergelijke simulatietechnieken wordt ook gebruikt gemaakt in de recente 3Dtelevisies om bij niet-3d uitzendingen toch een stereo-effect aan te brengen. Het 3D-effect zal daarbij wel aanwezig zijn maar in mindere mate dan volgens de methode zoals hiervoor aangegeven. Een gratis downloadbaar programma is Digital3DPhotos. Je kunt het downloaden op : Als je bij dit programma een enkele 2D-foto invoert, dan zal het daar een 3D-foto van maken. Je kunt het 3D-effect zelf nog enigszins aanpassen, maar verwacht daar geen wonderen van. Dit doe je door met de Depth-optie (b.v. -100) en de Stretch-factor (b.v. 10) te experimenteren. Als je het 3D-plaatje wilt saven doe dat dan via de optie File/Export. Je kunt het plaatje dan in o.a. een JPEG opslaan. Het programma slaat dan tegelijk bij de originele foto ook een extra plaatje op als naam3dright.jpg. Je kunt dan evt. in StereoPhotoMaker je stereoplaatje nog verbeteren door daar de originele foto als L-foto en de naam3dright.jpg als R-foto in te voeren. Maar, zoals gezegd, verwacht geen wonderen. Stereofoto vlgs. de mono-methode Als je dit resultaat vergelijkt met het voorbeeld op blz. 13 dan zie je dat het stereoeffect minder, maar wel aanwezig is. Veel succes. 16