de testkaravaan Evaluatierapport Evaluatierapport West-Vlaamse woon-werkcampagne De testkaravaan komt er aan! Campagnejaar 1: 31/3/14 24/10/14

Transcriptie

1 Evaluatierapport de testkaravaan Evaluatierapport West-Vlaamse woon-werkcampagne De testkaravaan komt er aan! Campagnejaar 1: 31/3/14 24/10/14 Evaluatierapport 1

2 2 Evaluatierapport

3 inhoudstafel inhoudstafel 3 Managementsamenvatting 4 1. Toelichtend kader Inleiding en situatieschets Evaluatieprocedure Campagneconcept en -doelen Hoe gaat de campagne in zijn werk? Doelgroep Bedrijven Deelnemende werknemers Campagnepartners Sponsorende partners Overige partners De testkaravaan als pionier Resultaten campagnejaar Deelnemende bedrijven Profiel deelnemende bedrijven 2014: aantal werknemers en hun duurzame kilometers Profiel deelnemende bedrijven 2014 volgens sector Campagnedeelnemers Profielschets campagnedeelnemers Deelnameredenen Resultaat Ontleende testvoertuigen en tevredenheidsscore testvoertuigen Uitgetest vervoermiddel Verplaatsingscombinaties Tevredenheidsscores Algemene score campagne Tevredenheidsscore testvoertuigen Tevredenheidsscore campagnewebsite en -materiaal Gewenste toekomstige testvoertuigen Het belang van de elektrische fiets Wat wensen bedrijven en hun werknemers voor de toekomst? De testkaravaan leidt tot blijvende, concrete resultaten Mobiliteitsbeleid werkgevers Fietsaankoop campagnedeelnemers De testkaravaan in de kijker in Persaandacht en promotie De testkaravaan valt in de prijzen Vooruitblik op Bijlagen 26 Evaluatierapport 3

4 Managementsamenvatting De testkaravaan komt er aan! is de nieuwe woon-werkcampagne van het Provinciebestuur West-Vlaanderen. Met de testkaravaan stimuleert de provincie werknemers van West-Vlaamse bedrijven om de wagen wat vaker aan de kant te laten staan, en met een duurzaam vervoermiddel naar het werk te pendelen. Het project vertrekt van het testhet-uit principe. Met de testkaravaan wil het Provinciebestuur West-Vlaamse bedrijven en hun werknemers de kans geven om duurzame vervoermiddelen uit te testen op hun eigen woon-werktraject. De vloot omvat 65 elektrische fietsen, 10 klassieke fietsen, 8 plooifietsen, 7 bakfietsen, 5 fietskarren, openbaar vervoerpassen, Blue Bike en carpoolmogelijkheden. De testkaravaan verblijft 3 weken in een bedrijf en trekt dan verder naar een volgend bedrijf. De campagne loopt in 2013 (proefjaar), 2014 en Ze doet West Vlaamse bedrijven aan die reeds werk maakten van duurzame woon-werkmobiliteit. De Provincie West-Vlaanderen is de eerste organisatie die een dergelijke woonwerkcampagne aan bedrijven aanbiedt. Ze speelt daarmee in op de vraag van bedrijven om nieuwe mobiliteitsvormen te kunnen uittesten. In 2014 legden 19 West-Vlaamse bedrijven met de testkaravaan meer dan duurzame kilometers af en bespaarden 61 ton CO van de werknemers namen deel. Het gemiddelde deelnemerspercentage per bedrijf was 12%. De deelnemende bedrijven hadden een zeer divers profiel: zowel grote, middelgrote, KMO bedrijven namen er aan deel, alsook kleine zelfstandigenpraktijken. Heel wat verschillende sectoren kwamen aan bod. De bedrijven waren verspreid over heel West-Vlaanderen. De testkaravaan heeft een succesvol eerste campagnejaar achter de rug. De campagne behaalde een algemene tevredenheidsscore van 86%. 52% van de testende personeelsleden zijn overstappers: het zijn autosolisten die effectief een duurzaam vervoermiddel uitgetest hebben. De testvoertuigen oogstten een tevredenheidsscore van 81%. 82% zou zijn geteste vervoermiddel ook aanbevelen aan vrienden/kennissen/collega s. 74% van de ontleende fietsen waren elektrische fietsen, wat meteen de opmars van de elektrische fiets aantoont. 50% van de testers hebben hun woon-werkrit ook gecombineerd met andere verplaatsingen. Belangrijke drijfveren voor deelname waren het testprincipe (40,25%), de goedkope verplaatsingswijze (13,62%), de kans op een prijs uit de prijzenpot (11,76%), en gezondheidsoverwegingen (11,15%). Uit de bevraging blijkt ook dat 58% van de campagnedeelnemers van plan is om zijn auto de komende maanden helemaal niet meer of minder te gebruiken voor zijn woon-werkrit. Na dit eerste campagnejaar blijkt dat bedrijven de campagne aangrijpen om verder te werken aan een duurzaam woon-werkbeleid in hun organisatie. Zo zijn er verschillende bedrijven die in navolging van de testkaravaan een eigen systeem ontwikkeld hebben om (elektrische) bedrijfsfietsen op permanente basis aan hun werknemers aan te bieden. Merk op dat in dit kader de Pendelfondssubsidie van de Vlaamse Overheid bedrijven hierbij een duwtje in de rug kan geven. Het is en blijft een belangrijk instrument om verder in te zetten op een verduurzaming van het woonwerkverkeer. Het Provinciebestuur West-Vlaanderen wenst een verdere bestendiging van het Pendelfonds dan ook zeker te ondersteunen. 4 Evaluatierapport

5 Uit de evaluatie blijkt dat een aantal zaken met stip aangeduid staan voor de toekomst: betere en veiligere fietspaden, bedrijven aansporen e-fietsen te voorzien voor hun personeel, financiële tussenkomst in de aankoop van elektrische fietsen, ontradend fiscaal beleid voor bedrijfswagens, extra premies voor wie duurzaam naar het werk komt, betere busverbindingen tussen wooncentra en bedrijventerreinen. De testkaravaan kon in 2014 genieten van heel wat media-aandacht. We verwijzen hiervoor naar bijlage 2 de testkaravaan in de media. De campagne sleepte ook al een aantal prijzen in de wacht. Zo kreeg ze de hoogst projectscore op het Fietscongres van de Vlaamse Stichting Verkeerskunde (VSV) in Brugge, en stond op een eervolle tweede plaats bij de uitreiking van de Business Mobility Awards van VOKA, VSV en Mobimix in Brussel. De testkaravaan staat samen met 4 andere kandidaten op de shortlist voor een Britse award, de 2015 Ashden Award for Sustainable Travelling. Ook in 2015 is de testkaravaan komt er aan! opnieuw van de partij in 19 West-Vlaamse bedrijven die werk wensen te maken van duurzame mobiliteit werknemers worden bereikt. Evaluatierapport 5

6 6 Evaluatierapport

7 1. Toelichtend kader 1.1. Inleiding en situatieschets Ondernemingen denken steeds meer na over de mobiliteit van hun medewerkers en hun eigen bereikbaarheid. Om ze daarin te adviseren, richtte de provincie in samenwerking met de Vlaamse Overheid het Provinciaal Mobiliteitspunt op. Het PMP helpt ondernemingen op weg met een degelijke mobiliteitsplanning. Doel voor het Provinciaal Mobiliteitspunt West-Vlaanderen is: De bereikbaarheid van West-Vlaamse bedrijven te vrijwaren De provincie zoveel mogelijk filevrij te houden Duurzaam verplaatsingsgedrag te stimuleren Werkgevers kunnen daarom bij het PMP vrijblijvend terecht voor: Mobiscan: het woon-werkverkeer van hun personeelsleden in beeld gebracht. Deze analyse, op maat van het bedrijf, stelt gerichte actiemaatregelen voor in functie van een efficiënter mobiliteitsbeleid Ondersteuning en begeleiding bij de aanvraag voor subsidie vanuit het Pendelfonds. Hiermee kan de kostprijs van mobiliteitsmaatregelen tot 50% gereduceerd worden Ook campagnevoering biedt het PMP aan. Het PMP West-Vlaanderen organiseert onder meer de woon-werkcampagne De testkaravaan komt er aan! De campagne komt tegemoet aan het gebrek aan know-how en tijd van veel bedrijven rond campagnevoering op vlak van woon-werkverkeer. De praktijk leert dat heel wat bedrijven verder wensen in te zetten op duurzaam woonwerkverkeer. Mobiliteit is immers een essentieel onderdeel van het retentiebeleid van bedrijven, die graag trouwe werknemers hebben. Het woon-werktraject is voor de werknemer een belangrijk aspect van zijn job. Steeds meer bedrijven beseffen dit en zetten hierop dan ook ten volle in. De Provincie biedt een antwoord op deze nood door bedrijven effectief ondersteuning aan te bieden bij het toepassen van mobiliteitsmaatregelen. Deze kant-en-klare campagne helpt bedrijven duurzaam woon-werkverkeer te promoten bij hun werknemers. 1.2 Evaluatieprocedure De testkaravaan heeft intussen een eerste proefjaar (september en oktober 2013), en een eerste campagnejaar 2014 achter de rug. Om het succes van de campagne te meten en de campagne te kunnen bijsturen, werd naar alle campagnedeelnemers van de deelnemende bedrijven van 2014 een bevraging uitgestuurd: onmiddellijk na hun deelname aan de testkaravaan De deelnemers konden de vragenlijsten volledig anoniem beantwoorden De responsgraad op de uitgestuurde bevraging bij de campagnedeelnemers is 24,45% Het gaat dus om een meting vlak na het testrijden, met waarheidsgetrouwe antwoorden. Ook alle campagnecoördinatoren binnen de bedrijven kregen een afzonderlijke bevraging toegestuurd, eveneens anoniem. Alle campagnecoördinatoren hebben deze bevraging ingevuld. Een uitzondering hierop is de deelname van kleinere bedrijfjes uit de Kortrijkse binnenstad, waar de coördinatie door Stad Kortrijk opgenomen werd. Een jaar na de campagne zal opnieuw een anonieme bevraging uitgestuurd worden naar zowel campagnedeelnemers als coördinatoren, om het meer permanent effect van de campagne te meten. Deze resultaten zullen dus eind 2015 bekend zijn. Evaluatierapport 7

8 1.3 Campagneconcept en -doelen De campagne vertrekt van het test-het-uit principe. Met de testkaravaan willen we West-Vlaamse bedrijven en hun werknemers de kans geven om duurzame vervoermiddelen 3 weken lang uit te testen op hun eigen woonwerktraject. Een blokje om bij bvb. de fietshandelaar geeft onvoldoende ervaring om te zien of het vervoermiddel geschikt is; daarvoor is een voldoende lange testperiode op het eigen traject een vereiste. Door aan den lijve te ondervinden en een duurzaam vervoermiddel uit te testen, kunnen gewoontes doorbroken worden. Er wordt ingezet op een mix van duurzame vervoermodi; zowel het fietsen, carpoolen als het openbaar vervoer komt aan bod. Ook stimuleert de provincie met de testkaravaan werknemers om de wagen wat vaker aan de kant te laten staan, en zo een verduurzaming van het woon-werkverkeer te bekomen. Om in te zetten op een gedragsverandering werd ingespeeld op de nieuwsgierigheid van de mensen en de drang om zaken uit te testen alvorens tot een definitieve gedragsverandering over te gaan. Als we hierop inzoomen, kunnen we meerdere doelen van deze woon-werkcampagne definiëren: Het opwaarderen en promoten van duurzame vervoermiddelen voor het woon-werkverkeer Autokilometers uitsparen en de CO2-uitstoot verminderen Bedrijven die reeds blijk geven van duurzame woon-werkmobiliteit de mogelijkheid bieden om op dit thema verder te werken, en hen stimuleren om verdere duurzame mobiliteitsmaatregelen te nemen Duurzame vervoermiddelen betekenen het complete gamma waardoor er ingezet werd op fietsen, openbaar vervoer, carpoolen en een combinatie van voorgaande zaken: ketenmobiliteit. Steeds meer mensen combineren vervoermiddelen om zich te verplaatsen, daar is in de testkaravaan op ingespeeld. 1.4 Hoe gaat de campagne in zijn werk? De Provincie stelt per deelnemend bedrijf gratis een testkaravaan ter beschikking: NMBS De Lijn Elektrische fietsen Stadsfietsen Plooifietsen Bakfietsen Fietskarren Railpassen Dagpassen Vouchers Bluebike Praktisch Deze testkaravaan mogen de personeelsleden 3 weken lang op hun woon-werktraject uittesten. Nadien kunnen de personeelsleden hun uitgeteste fiets aankopen aan een verminderd tarief. Ook personeelsleden die reeds duurzaam naar het werk komen en geen vervoermiddel uittesten, kunnen zich registreren voor deze campagne. Zij maken kans op een prijs uit de prijzenpot. Na 3 weken testtijd trekt de testkaravaan verder naar een volgend West-Vlaams bedrijf. Waar mogelijk werden 2 bedrijven samen gezet in dezelfde periode, en werd de testvloot verdeeld. Heel grote werkgevers (>1000 werknemers) konden over de volledige testvloot beschikken. 8 Evaluatierapport

9 Engagement Werknemers die intekenen op de testkaravaan gaan ook een zeker engagement aan. Zij dienen minstens de helft van de tijd hun duurzaam vervoermiddel te gebruiken en worden hier achteraf ook over bevraagd. Succes Initieel werd er gestreefd naar 2 proefdraaiende bedrijven/organisaties in het eerste projectjaar, 5 bedrijven in het tweede, en 5 bedrijven in het derde projectjaar. Na het eerste projectjaar was er een evaluatie en bijsturing van het concept en de communicatie daarrond. Voor de werving van de bedrijven werd een mailing verstuurd naar de bedrijven uit het netwerk van het Provinciaal Mobiliteitspunt West-Vlaanderen. Het succes van de testkaravaan oversteeg de verwachtingen. 19 bedrijven tekenden in voor 2014, voor 2015 staan opnieuw 19 bedrijven klaar om de testkaravaan te ontvangen. Minimale werklast en gratis campagne De campagne is zo ontwikkeld dat de werklast voor de bedrijven minimaal is. Het is een kant-en-klare campagne, waarbij het PMP zo veel mogelijk aspecten kostenloos voor het bedrijf verzorgt: huur, levering, onderhoud en transport van de fietsen verzekering van de fietsen tegen diefstal en schade pechverhelping op het woon-werktraject kant-en-klaar campagnemateriaal gebruik van de website met een handige en duidelijke reservatietool voor alle vervoermiddelen uitgetekend communicatietraject en voorbeeldteksten voor communicatie naar personeelsleden Gedragen project binnen het bedrijf Bedrijven stellen een interne campagnecoördinator aan, die het project mee trekt binnen het bedrijf, opvolgt en personeelsleden motiveert om deel te nemen aan de campagne. De campagnecoördinator heeft een belangrijke brugfunctie tussen Provinciaal Mobiliteitspunt, directie, en campagnedeelnemers. De campagnecoördinatoren maken van de testkaravaan een gedragen project binnen het bedrijf. 1.5 Doelgroep Bedrijven Deze campagne richt zich tot geëngageerde bedrijven die een actief beleid voeren op het vlak van duurzaam woonwerkverkeer. Het gaat om West-Vlaamse bedrijven uit het netwerk van de provincie, die reeds blijk gegeven hebben van een engagement aangaande duurzaam mobiliteitsmanagement (mobiscan uitgevoerd, pendelfondsdossier ingediend, ). Doel was om gebiedsdekkend te werken en de verschillende West-Vlaamse regio s aan bod te laten komen, verschillende sectoren op te nemen, alsook verschillende schaalgroottes na te streven (zowel KMO s als grote bedrijven) Deelnemende werknemers De campagne staat open voor: personeelsleden die momenteel niet duurzaam naar het werk komen en een duurzaam vervoermiddel willen uittesten personeelsleden die momenteel reeds duurzaam naar het werk komen en ook een duurzaam vervoermiddel willen uittesten personeelsleden die momenteel reeds duurzaam naar het werk komen en geen vervoermiddel willen uittesten (maken kans op prijs uit prijzenpot) Indien de vraag het aanbod overstijgt, wordt voorrang gegeven aan autosolisten. Evaluatierapport 9

10 1.6 Campagnepartners Voor de organisatie van de nieuwe campagne werd ernaar gestreefd maximaal samen te werken met andere mobiliteitsproviders en mobiliteitsmanagementpartners zoals De Lijn, Fietspunten, NMBS, Fietsersbond, zowel organisatorisch als promotioneel. Dit om de mogelijkheden van de testkaravaan maximaal te kunnen benutten, en ook in te zetten op ketenmobiliteit (combinaties trein-vouwfiets, bus-vouwfiets, Blue Bike-trein, enz.) Sponsorende partners Vlaamse Vervoersmaatschappij De Lijn: stelt een aantal gratis vervoersbewijzen ter beschikking Blue Mobility: Blue Mobility stelt een aantal gratis ritten met de Blue-Bikes ter beschikking Touring: ondersteunt en sponsort ten dele met een pechverhelpingsformule Overige partners Vzw Mobiel: staat in voor de huur, transport en onderhoud van de testkaravaanfietsen. Deze sociale tewerkstellingsplaats biedt een uitgebreide dienstverlening aan m.b.t. fietsen: fietsverhuur, fietsherstel, verkoop van tweedehandsfietsen, toeristische activiteiten, bewaakte fietsenstalling, fietspunt,... Feder Pro Cycle: verdedigt de belangen van de handel, het onderhoud en de reparatie van fietsen in België NMBS 1.7 De testkaravaan als pionier In vergelijking met andere woon-werkcampagnes is de Testkaravaan duidelijk een nieuwkomer. Het Provinciaal Mobiliteitspunt West-Vlaanderen kon in zijn contacten met de bedrijfswereld vaststellen dat er een zekere campagnemoeheid heerste mbt de vorige concepten van woon-werkcampagnes (punten sparen, je duurzame dagen bijhouden via een kalender...). Deze campagnes spoorden deelnemers aan zich duurzaam te verplaatsen, zonder echter een concreet aanbod aan mobiliteitsinfrastructuur aan te bieden. De testkaravaan zet ook echte testvoertuigen in zorgt ervoor dat werknemers actief een nieuw, toekomstgericht en duurzaam vervoermiddel over een langere periode uittesten De doelgroep kan kiezen uit een heel veel verschillende types duurzame vervoermiddelen/fietsen De hoeveelheid vervoermiddelen/fietsen die aangeboden wordt is eveneens ongezien op de campagnemarkt, er zijn immers een 95-tal fietsen beschikbaar per campagneperiode van 3 weken. Ook het inzetten op ketenmobiliteit is een nieuw aspect, een mix van vervoermodi op hetzelfde woon-werktraject kan gereserveerd worden. 10 Evaluatierapport

11 Evaluatierapport 11

12 2. Resultaten campagnejaar Deelnemende bedrijven 2014 Het succes van de testkaravaan vertaalt zich in een massale deelname in 2014: 19 West-Vlaamse bedrijven met hun werknemers namen er in 2014 aan deel. In 2015 doet de testkaravaan 19 West-Vlaamse bedrijven aan die werk wensen te maken van duurzame mobiliteit. Het gaat om werknemers, o.a. bij Thermote & Vanhalst, Alpro, Jetair, Bombardier, Dana, TE Electronics, Deceuninck en AZ Delta. Aan actieve werving heeft de provincie niet moeten doen: na het versturen van een eerste mailing in het najaar van 2013 tekenden de bedrijven uit het netwerk van het Provinciaal Mobiliteitspunt zeer snel in. In een mum van tijd was de campagne voor 2014 volzet, begin 2014 was ook het campagnejaar 2015 volledig volgeboekt. Veel bedrijven waren onmiddellijk enthousiast over de praktische aanpak van de campagne en het testprincipe Profiel deelnemende bedrijven 2014: aantal werknemers en hun duurzame kilometers De testkaravaan bereikte in bedrijven en werknemers. Merk op dat daarbij 10 kleinere bedrijven uit de Kortrijkse binnenstad deelnamen, alsook grote West-Vlaamse werkgevers zoals AZ Groeninge, CNH Industrial, Barco en Roularta Media Group 1. Deze 19 West-Vlaamse testkaravaanbedrijven legden meer dan duurzame kilometers af en bespaarden 61 ton CO van de werknemers namen deel. Het gemiddelde deelnemerspercentage per bedrijf was 12%. Een overzicht van de deelnemende bedrijven: 31/3/14 18/4/14: OptimaT Lichtervelde & Inagro vzw Beitem 28/4/14 16/5/14: CNH Industrial Zedelgem 26/5/14 20/6/14: Roularta Roeselare 23/6/14 10/7/14: AZ Groeninge Kortrijk 1/9/14 19/9/14: Barco Kortrijk & Boss Paints Waregem 22/9/14 26/9/14: In samenwerking met Stad Kortrijk 9 kleine bedrijven uit de Kortrijkse binnenstad 6/10/14 24/10/14: t Veer Menen & Pepsico Snack Foods Veurne 1 Bijlage 1: Lijst deelnemende bedrijven 12 Evaluatierapport

13 2.1.2 Profiel deelnemende bedrijven 2014 volgens sector Onderstaande figuur toont dat de deelnemende bedrijven aan de testkaravaan in heel diverse sectoren werkzaam zijn. Samengevat: 19 West-Vlaamse bedrijven legden met de testkaravaan meer dan duurzame kilometers af en bespaarden 61 ton CO van de werknemers namen deel. Het gemiddelde deelnemerspercentage per bedrijf was 12%. De deelnemende bedrijven hadden een zeer divers profiel: zowel grote, middelgrote, KMO bedrijven namen er aan deel, alsook kleine zelfstandigenpraktijken. Heel wat verschillende sectoren kwamen aan bod. De bedrijven waren verspreid over heel West-Vlaanderen. Evaluatierapport 13

14 2.2 Campagnedeelnemers Profielschets campagnedeelnemers personeelsleden hebben in 2014 deelgenomen. Dit komt neer op een gemiddeld deelnemerspercentage van 12% per bedrijf. De campagne stond open voor iedereen 2, waardoor ook fietsers deelnamen aan de campagne, en mensen die reeds duurzaam naar het werk kwamen en geen vervoermiddel uitgetest hebben, maar zich wel inschreven om kans te maken op een prijs uit de prijzenpot. Ook wie dus reeds het goede voorbeeld gaf, wilde het provinciebestuur belonen voor zijn duurzame inspanningen. Ongeveer één vierde van de campagnedeelnemers waren autosolisten. 45% van de campagnedeelnemers hebben effectief een duurzaam vervoermiddel uitgetest, 55% kwam reeds duurzaam naar het werk, testte geen vervoermiddel uit en schreef zich in voor de prijzenpot. 2 Zie ook punt 4: Doelgroep 14 Evaluatierapport

15 Het profiel van de effectieve testers ziet er als volgt uit: 52,1% van de testende personeelsleden zijn overstappers: het zijn autosolisten die effectief een duurzaam vervoermiddel uitgetest hebben. Het profiel van wie duurzaam naar het werk kwam en geen vervoermiddel uitgetest heeft is volgende: Evaluatierapport 15

16 2.2.2 Deelnameredenen De deelnemers geven verschillende redenen aan voor deelname aan de testkaravaan. Bijna de helft van de werknemers neemt deel omwille van het testprincipe (40,25%). Verder zijn de goedkope verplaatsingswijze (13,62%), de kans op een prijs uit de prijzenpot (11,76%), en gezondheidsoverwegingen (11,15%) ook belangrijke drijfveren Resultaat Uit de bevraging blijkt dat 58,19% van de campagnedeelnemers van plan is om zijn auto de komende maanden helemaal niet of minder te gebruiken voor zijn woon-werkrit. Testkaravaan 2014 zal zijn auto de komende maanden minder gebruiken voor woon-werkrit Geen antwoord 24,08% Ja, altijd 20,74% Ja, soms 37,46% Neen 17,73% Eindtotaal 100,00% 16 Evaluatierapport

17 2.2.4 Ontleende testvoertuigen en tevredenheidsscore testvoertuigen Uitgetest vervoermiddel 74% van de ontleende fietsen waren e-fietsen, van alle testvoertuigen gaat het om 66% e-fietsen. Ook stadsfietsen behalen een nog hoger dan verwacht aandeel, 8,2%, net zoals de vouwfietsen, 6,5%. Evaluatierapport 17

18 De autosolisten kiezen resoluut voor de e-fiets, net zoals de huidige fietsers Verplaatsingscombinaties Heel wat testers hebben hun woon-werkrit gecombineerd met andere verplaatsingen, zoals het brengen of ophalen van kinderen, het doen van boodschappen, Globaal genomen gaat het om 46,69% van de respondenten. Testkaravaan 2014 Heb je gedurende de campagneperiode je woon-werkrit gecombineerd met andere verplaatsingen? Ja, altijd 9,69% Ja, soms 37,00% Neen 53,30% Eindtotaal 100,00% 18 Evaluatierapport

19 2.2.5 Tevredenheidsscores Algemene score campagne De testkaravaan behaalde zowel bij de deelnemers als bij de campagnecoördinatoren van de deelnemende bedrijven een mooie score: Deelnemers: 85,10% Campagnecoördinatoren: 86,87% Uit de bevraging blijkt dat de campagne over het algemeen zeer goed gesmaakt werd: Campagne zit al zeer goed in elkaar, dikke pluim voor het ganse team! Testkaravaan behouden ipv binnen enige tijd een ander initiatief op poten te zetten! Dit is een initiatief dat zijn nut zal behouden op lange termijn. ik vind het een heel mooi initiatief en hoop dat jullie op die manier mensen kunnen overtuigen om eens meer de fiets te gebruiken voor zowel woon-werkverkeer als voor andere korte verplaatsingen. Vandaag 19 september is het jammer genoeg afgelopen met deze aktie. Fietsen werden deze namiddag terug opgehaald. De motivatie is er zeker om verder met de fiets naar het werk te komen (als het weer het toelaat)! We zijn blij dat we deze test mochten doen. Ja, het triggert toch iets, misschien wordt er volgende lente een elektrische fiets aangeschaft! Ook heel wat bedrijfsleiders/hr managers zien de meerwaarde van de campagne; Guido Vermeulen, directeur OptimaT: Op mobiliteitsvlak betekent stilstaan in feite achteruitgaan. Daarom hebben we ingetekend op de testkaravaan. Frank De Langhe, Plant Manager PepsiCo Veurne: De testkaravaan : een mooi initiatief van onze provincie waar we als milieubewust bedrijf maar al te graag op inpikken. Dit initiatief leunt perfect aan bij onze visie Performance with Purpose. Marc Verpoort, directeur personeel AZ Groeninge: De testkaravaan was voor onze werknemers een unieke gelegenheid om te proeven van allerhande duurzame vervoermiddelen. Ronny Smismans, Director Facilities & EHS Barco: We gaan zeker evalueren wat De Testkaravaan heeft teweeggebracht. Ik denk dat een aantal mensen wel de klik zal maken, en dan moeten wij als bedrijf bekijken welke stimuli wij daarvoor kunnen geven Tevredenheidsscore testvoertuigen Kwaliteit van de aangeboden fietsen is zeer belangrijk. Hiermee staat of valt het succes van de campagne. Globaal gezien oogstten de testvoertuigen een algemene tevredenheidsscore van 80,79%. De algemene tevredenheidsscore van de elektrische fiets is 81,35%. Over comfort gebruiksgemak, snelheid, veiligheid en flexibiliteit van de uitgeteste vervoermiddelen is de meerderheid tevreden tot zeer tevreden. Evaluatierapport 19

20 Testkaravaan 2014 Tevredenheid uitgeteste vervoermiddel Comfort/gebruiksgemak Snelheid Veiligheid Flexibiliteit Niets ingevuld 24,08% 24,08% 24,08% 24,08% Geen mening 1,00% 3,34% 4,68% 4,35% Niet tevreden 3,68% 10,03% 1,34% 7,36% Tevreden 40,80% 34,78% 45,48% 42,14% Zeer tevreden 30,43% 26,09% 24,41% 21,74% Zeer ontevreden 0,00% 1,67% 0,00% 0,33% Eindtotaal 100,00% 100,00% 100,00% 100,00% 81,94% van de respondenten zou zijn geteste vervoermiddel aanbevelen aan een vriend/kennis/collega Tevredenheidsscore campagnewebsite en -materiaal De centrale tool is de campagnewebsite waar alle off- en online communicatie naar verwijst. Enerzijds is de website een promotiemiddel en verschaft ze algemene uitleg over het project, anderzijds kunnen werknemers een vervoermiddel via de site reserveren. Door het invullen van een persoonlijke campagneagenda worden ook de duurzame kilometers die een werknemer aflegt geregistreerd. Werknemers kunnen deze gegevens raadplegen op hun eigen profielpagina, bedrijven kunnen hun cijfer als bedrijf gaan vergelijken met dat andere deelnemende bedrijven. De campagnecoördinatoren binnen de bedrijven van het eerste testkaravaanjaar geven de website een zeer goede score: Campagnecoördinatoren testkaravaan 2014 Hoe tevreden ben je over de gebruiksvriendelijkheid van de website Tevredenheid website Score in % Informatieaanbod over de campagne 85,56% Zet bedrijf voldoende in de kijker 81,11% Gebruiksvriendelijkheid voor personeel 73,33% Gebruiksvriendelijkheid voor coördinator 78,89% 20 Evaluatierapport

21 Van de campagnedeelnemers zelf was 76,25% tevreden tot zeer tevreden over de gebruiksvriendelijkheid van de website. Campagnedeelnemers testkaravaan 2014 Hoe tevreden ben je over de gebruiksvriendelijkheid van de website Geen mening 21,40% Niet tevreden 2,34% Tevreden 60,87% Zeer tevreden 15,38% Eindtotaal 100,00% % Er is heel wat campagnemateriaal voorzien voor de bedrijven, waarmee ze de campagne zichtbaar kunnen maken binnen hun onderneming. Dit gaat van affiches, flyers, placemats, fietshangers tot vloer- en raamstickers, en een kameelpancarte. Campagnecoördinatoren testkaravaan 2014 Tevredenheid campagnemateriaal Score in % Kwaliteit 86,67% Hoeveelheid 78,89% Diversiteit 85,56% Gebruiksgemak 83,33% Ook het campagnemateriaal heeft zijn doel bereikt en de campagne zichtbaar gemaakt binnen het bedrijf Gewenste toekomstige testvoertuigen In de toekomst suggereren de campagnedeelnemers volgende vervoermiddelen om bijkomend uit te testen: elektrische bakfiets elektrische scooter elektrische wagen een elektrische speedbike Evaluatierapport 21

22 2.2.7 Het belang van de elektrische fiets Uit voorgaand punt blijkt duidelijk dat de elektrische fiets een gegeerd vervoermiddel is om uit te testen. Een blokje om bij de fietshandelaar is immers niet voldoende om te ervaren wat de e-fiets voor het woon-werktraject kan betekenen en welke voordelen dit type fiets biedt (niet meer bezweet op het werk aankomen, comfort, een iets hogere snelheid, kunnen bewegen zonder dat je heel sportief moet zijn ). 74% van de ontleende fietsen waren e-fietsen, van alle testvoertuigen gaat het om 66% e-fietsen. Nieuwe doelgroepen, zoals werknemers die wat verder dan het werk wonen of minder sportief zijn, gebruiken de e-fiets als een vlot alternatief voor hun (dure) wagen. Een opmerkelijk score is te noteren voor de weersinvloed. Maar liefst 69,57% stelt dat de weersomstandigheden geen invloed op zijn/haar verplaatsingsgedrag had. Gezien het hoge aantal geteste elektrische fietsen, zouden we hieruit kunnen concluderen dat de elektrische fiets in tegenstelling tot de gewone fiets zeker meer mensen motiveert om toch te fietsen in minder goede weersomstandigheden. Samengevat: De testkaravaan kijkt terug op een succesvol campagnejaar met heel wat tevreden werknemers en campagnecoördinatoren. De campagne behaalde een algemene tevredenheidsscore van 86%. 52,1% van de testende personeelsleden zijn overstappers: het zijn autosolisten die effectief een duurzaam vervoermiddel uitgetest hebben. De testvoertuigen oogstten een tevredenheidsscore van 81%. 82% zou zijn geteste vervoermiddel ook aanbevelen aan vrienden/kennissen/collega s. 74% van de ontleende fietsen waren elektrische fietsen, wat meteen de opmars van de elektrische fiets aantoont. 50% van de testers hebben hun woon-werkrit ook gecombineerd met andere verplaatsingen. Belangrijke drijfveren voor deelname waren het testprincipe (40,25%), de goedkope verplaatsingswijze (13,62%), de kans op een prijs uit de prijzenpot (11,76%), en gezondheidsoverwegingen (11,15%). Uit de bevraging blijkt ook dat 58% van de campagnedeelnemers van plan is om zijn auto de komende maanden minder te gebruiken voor zijn woon-werkrit. 2.3 Wat wensen bedrijven en hun werknemers voor de toekomst? Zowel campagnecöordinatoren als deelnemers plaatsen meer en veiliger fietspaden met stip op 1. Veiligheid, detailcomfort, onderhoud, verlichting van fietspaden en goede fietsverbindingen zijn voor bedrijven en hun werknemers onontbeerlijke instrumenten om de fiets als een volwaardig vervoermiddel in te zetten om naar het werk te pendelen. Verdere suggesties die uit de evaluatie meermaals naar voren komen zijn: Van campagnedeelnemers: bedrijven aansporen e-fietsen en minder bedrijfswagens te voorzien voor hun personeel, financiële tussenkomst in de aankoop van elektrische fietsen, ontradend fiscaal beleid voor bedrijfswagens, extra premies voor wie duurzaam naar het werk komt, hogere fietsvergoedingen en lagere wagenvergoedingen, betere busverbindingen tussen wooncentra en bedrijventerreinen, betere accomodatie op de bus om vouwfiets mee te nemen, betere treinverbindingen, gebruik maken van randparkings met vlotte verbindingen, meer sensibiliserende acties rond woon-werkverkeer, 22 Evaluatierapport

23 Van campagnecoördinatoren: De Stroroute werd tijdens de testperiode druk gebruikt door collega s. Dergelijke fietspaden (veilig weg van het drukke verkeer) zouden mogen groeien en nog meer bekend worden gemaakt, Vooral onder de vorm van subsidie of financiële ondersteuning van de acties, vb elektrische fietsen met een serieuze korting, zorgen dat fietsers niet (ver) moeten omrijden bij wegenwerken, Sensibilisatie, ondersteuning van bedrijven die iets willen opzetten rond mobiliteit, woon-werkfietskaarten op maat van de bedrijven 2.4 De testkaravaan leidt tot blijvende, concrete resultaten Mobiliteitsbeleid werkgevers De provincie heeft oog voor een resultaatgerichte campagne. Het moet verder gaan dan een leuke campagne met een leuke slogan. Zij zet in op begeleiding van de bedrijven achteraf, zodat blijvend werk gemaakt wordt van duurzaam mobiliteitsbeleid. Na dit eerste campagnejaar blijkt dat bedrijven de campagne aangrijpen om verder te werken aan een duurzaam woonwerkbeleid in hun organisatie. Ze zien de testkaravaan niet als een momentum, maar als een opportuniteit om duurzaam woon-werkverkeer als een vaste waarde in hun bedrijf uit te bouwen. Vele bedrijven zijn vragende partij om deze of dergelijke aard campagne geregeld te laten terugkeren in hun onderneming. Zo zal het bedrijf CNH Industrial uit Zedelgem met hetzelfde concept aan de slag gaan, en hun personeelsleden verder fietsen laten testen in het najaar van Er wordt niet enkel sensibiliserend gedacht. Zo zijn er verschillende bedrijven die in navolging van de testkaravaan een eigen systeem ontwikkeld hebben om elektrische bedrijfsfietsen op permanente basis aan hun werknemers aan te bieden, zoals OptimaT uit Lichtervelde. Het AZ Groeninge blijft verder werken aan een fietsbeleid dat ze reeds eerder opgestart hadden vanuit het ziekenhuis: een verhoogde fietsvergoeding in combinatie met 3 jaar fietsengagement en geen recht op parking, en de mogelijkheid tot aankopen van diverse modellen elektrische fiets of een vouwfiets aan een verminderde prijs. Boss Paints uit Waregem gaat van start met een spaarpuntensysteem voor fietsers. Daarmee kunnen ze onder andere een een gratis fietsonderhoud laten uitvoeren of sparen voor een elektrische fiets. Merk op dat in dit kader de Pendelfondssubsidie ( van de Vlaamse Overheid bedrijven hierbij een duwtje in de rug kan geven. Het is en blijft een belangrijk instrument verder in te zetten op een verduurzaming van het woon-werkverkeer. Het Provinciebestuur West-Vlaanderen wenst een verdere bestendiging van het Pendelfonds dan ook zeker te ondersteunen Fietsaankoop campagnedeelnemers De principiële betrachting van de testkaravaan is het test-het-uit principe gekoppeld aan een verduurzaming van het woon-werkverkeer bij bedrijven. Om de test in de dagdagelijkse praktijk te kunnen omzetten, vond het Provinciaal Mobiliteitspunt het een pluspunt om ook een beperkte aankoopoptie te voorzien. Enkel wie een fiets uitgetest had, kon 1 fiets aankopen. Het gaat om hetzelfde type en model fiets, geen gecustomisede fiets. De aankoopoptie is dus zeer beperkt, en veel deelnemers vonden het bovendien interessanter om de markt te onderzoeken en prijs/kwaliteit met elkaar te kunnen vergelijken. Uit mondelinge contacten met de bedrijven blijkt dat sommige deelnemers op de private markt een fiets gekocht hebben. In deze zin betekent dit een stimulans voor de lokale fietshandelaar, die wij bij bedrijven/deelnemers en op de website steeds promoten. Ook Feder Pro Cycle is een partner van de testkaravaan. Deze instantie verdedigt de belangen van de handel, het onderhoud en de reparatie van fietsen in België. Er werden via de testkaravaan 18 elektrische fietsen, 3 stadsfietsen, 1 vouwfiets, 1 bakfiets en 1 fietskar aangekocht. Evaluatierapport 23

24 2.5 De testkaravaan in de kijker in Persaandacht en promotie Om de campagne kenbaar te maken aan de West-Vlaming werd ernaar gestreefd zoveel als mogelijk gebruik te maken van verschillende communicatiekanalen en de media. Daarom was de organisatie van een duidelijk en zichtbaar slotmoment in alle deelnemende bedrijven onontbeerlijk. In deze opzet is de testkaravaan geslaagd. Continue promotie van het project gebeurde door de provincie zelf, maar ook andere mobiliteitsproviders (zoals de NMBS, De Lijn, Blue Mobility...) als andere overheden die het project in hun eigen netwerk en op hun eigen fora meenemen (zoals stad Kortrijk in de mobiliteitsweek 2014, andere provinciebesturen, de Vlaamse Overheid...). Ook de bedrijven spreken hun eigen kanalen aan (magazine Ondernemers van VOKA...). Voor een overzicht van de bereikte media verwijzen wij naar de bijlagen De testkaravaan in de media en De testkaravaan op twitter. De testkaravaan kwam zeer regelmatig in beeld, zowel in audiovisuele, gedrukte media als in de vakpers en sociale media. De slotmomenten, die gepaard gingen met de officiële prijsuitreiking van de prijzenpot, werden telkens georganiseerd in de deelnemende bedrijven zelf. De interne campagnecoördinatoren gaven deze slotmomenten een tevredenheidsscore van 8,2 op De testkaravaan valt in de prijzen Dat de testkaravaan leeft op de werkvloer, mag blijken uit de vele positieve getuigenissen in alle bedrijven en op www. testkaravaan.be. Naast heel tevreden bedrijven en deelnemers, sleepte de campagne ook al een paar prijzen in de wacht. De testkaravaan kreeg de hoogst projectscore op het Fietscongres van de Vlaamse Stichting Verkeerskunde (VSV) in Brugge, en stond op een eervolle tweede plaats bij de uitreiking van de Business Mobility Awards van VOKA, VSV en Mobimix in Brussel. Het project staat samen met 4 andere kandidaten op de shortlist voor een Britse award, de Ashden Award for Sustainable Travelling. 24 Evaluatierapport

25 Evaluatierapport 25

26 3. Vooruitblik op 2015 Ook in 2015 is de testkaravaan komt er aan! opnieuw van de partij in 19 West-Vlaamse bedrijven 3 die werk wensen te maken van duurzame mobiliteit werknemers worden bereikt. Om zoveel mogelijk bedrijven toegang te geven tot de campagne, is de campagneperiode intussen beperkt tot 2 i.p.v. 3 campagneweken. Deze campagneperiode wordt eind 2015 opnieuw geëvalueerd. Deelnemende bedrijven 2015: TE Electronics Oostkamp Vanden Broele Group Brugge Deceuninck Hooglede De Lovie Poperinge Bombardier Transportation - Brugge Dana Belgium Brugge Thermote & Vanhalst Waregem WAAK Kuurne Crefius Roeselare Alpro Wevelgem De Kei - Oostduinkerke Jetair Oostende Louage en Wisselinck Ardooie Bekaert Meulebeke IMOG Harelbeke & Moen Melexis Ieper AZ Delta Roeselare Oranjehuis Heule Interwest Veurne & Diksmuide Ook zal het Provinciaal Mobiliteitspunt in ongeveer 1 jaar na deelname aan de testkaravaan - de bedrijven van 2014 en hun deelnemers opnieuw contacteren. Op dat ogenblik zal een nieuwe meting gebeuren waarbij we zullen evalueren in hoeverre de overstap op een duurzamer vervoermiddel blijvend is. Bijlagen: Bijlage 1: Deelnemende bedrijven aan de testkaravaan Bijlage 2: De testkaravaan in de media Bijlage 3: De testkaravaan op twitter 3 Zie ook bijlage 1: deelnemende bedrijven aan de testkaravaan 26 Evaluatierapport

27 Bijlage 1 Deelnemende bedrijven aan de provinciale woon-werkcampagne de testkaravaan komt er aan! 2014 OptimaT - Lichtervelde Inagro vzw Beitem CNH Industrial Zedelgem Roularta Roeselare AZ Groeninge Kortrijk Barco Kortrijk Boss Paints Waregem t Veer Menen Pepsico Snack Foods Veurne In samenwerking met Stad Kortrijk 9 bedrijven uit de Kortrijkse binnenstad 2015 TE Electronics Oostkamp Vanden Broele Group Brugge Deceuninck Hooglede De Lovie Poperinge Bombardier - Brugge Dana Belgium Brugge Thermote & Vanhalst Waregem WAAK Kuurne Crefius Roeselare Alpro Wevelgem De Kei - Oostduinkerke Jetair Oostende Louagie & Wisselinck Ardooie Bekaert Meulebeke IMOG Harelbeke & Moen Melexis Ieper AZ Delta Roeselare Oranjehuis Heule Interwest Veurne & Diksmuide Info sofie.vanhooren@west-vlaanderen.be, T of katrien.vancraeynest@west-vlaanderen.be, T Evaluatierapport 27

28 Bijlage 2 Audiovisuele pers - Reportage: - Nieuwsitem: Geschreven pers - Krant van West-Vlaanderen, 31/10/13: Werknemers van grote West-Vlaamse bedrijven mogen elektrische fietsen, scooters en bakfietsen uittesten - Metro, 29/04/14: West-Vlaanderen raadt duurzaam pendelen aan - De Standaard, 29/04/14: Duurzamer pendelen in testkaravaan - Het Laatste Nieuws, 29/04/14: Provincie stelt 96 tweewielers gratis ter beschikking - Het Nieuwsblad Brugge- Oostkust, 29/04/14: Provinciebestuur promoot duurzame vervoersmiddelen onder werknemers - Het Nieuwsblad Roeselare-Tielt-Izegem, 29/04/14: Woon-werkcampagne - De weekbode, 02/05/14: Testkaravaan op bezoek bij OptimaT - Krant van West-Vlaanderen, 13/06/2014: werknemers Roularta fietsten samen duurzame kilometers bij elkaar met de testkaravaan - Het Nieuwsblad Kortrijk/Waregem, 5/9/2014: duurzame kilometers - De Standaard, 27/09/2014: Proeven van duurzame mobiliteit met de testkaravaan komt er aan! - Jobat, 04/10/14: Proeven van duurzame mobiliteit met de testkaravaan Gespecialiseerde vakbladen/websites - Natuur & Milieuinfo, oktober 2013: De testkaravaan komt er aan! - Mobimix, 03/02/14: West-Vlaamse bedrijven nemen deel aan de testkaravaan - Natuur & Milieuinfo, februari 2014: Provinciebestuur doet West-Vlaamse werknemers duurzaam pendelen - Grinta.be, 28/4/2014: De testkaravaan komt er aan! - Militantenmagazine Vakbeweging ACV, 15/05/14: Anders naar het werk bij CNH tonen ze dat het kan! - Mobimix, 13/06/14: Testkaravaan positief onthaald bij bedrijven - Belg.be, 13/06/2014: De milieuvriendelijke testkaravaan komt er aan - De Verkeersspecialist, juni 2014: Bedrijven gelauwerd voor hun mobiliteitsmanagement - Mobiel21: Een speciaal initiatief is de Testkaravaan - HLN, 28 Evaluatierapport

29 - Website VMX, Vlaamse Milieuprofessionals: - Mobimix, Al duurzame pendelkilometers door testkaravaan - Ondernemers 14, VOKA, 26/09/14: Barco stimuleert medewerkers om de auto thuis te laten - SmartEmobility, september 2014: bijna half miljoen duurzame pendelkilometers met testkaravaan - Stadskrant Kortrijk, september 2014: Fietsmaand in stadscentrum - Natuur & Milieuinfo, oktober 2014 Provincie West-Vlaanderen pakt woon-werkverkeer aan met de Testkaravaan - Westhoek.be, 24/10/2014: De testkaravaan enthousiast onthaald bij PepsiCo Veurne De testkaravaan in de prijzen - Fietscongres 2014, 24/10/14, Brugge: genomineerd als uitmuntend project - Mobimix, 12/06/14: Opnieuw Business Mobility Awards uitgereikt ( De testkaravaan op twitter - Patrick D haese, adviseur mobiliteit op kabinet voormalig Vlaamse minister van mobiliteit Hilde Crevits: Mobiliteitscampagne duurzaam woon-werkverkeer #testkaravaan kent groot succes - Sven Van Dyck: wanneer zouden ze met zo n initiatief komen - Verschillende tweets van werknemers van OptimaT, AZ Groeninge, AGO Interim, Boss Paints, Barco - Zie ook de bijlage: de testkaravaan op twitter Info sofie.vanhooren@west-vlaanderen.be, T of katrien.vancraeynest@west-vlaanderen.be, T Evaluatierapport 29

30 Bijlage 3 Overzicht twitterberichten campagnejaar 2014: de testkaravaan komt er aan! 30 Evaluatierapport

31 Evaluatierapport 31

32 32 Evaluatierapport

33 Evaluatierapport 33

34 34 Evaluatierapport

35 Evaluatierapport 35

36 36 Evaluatierapport

37 Evaluatierapport 37

38 38 Evaluatierapport

39 Evaluatierapport 39

40 V.U. Evert de Pauw, Abdijbekestraat 9, 8200 Sint-Andries, februari Dienst mobiliteit, Abdijbekestraat 9, 8200 Brugge, T