Jaarverslag en jaarrekening 2014

Transcriptie

1 Jaarverslag en jaarrekening 2014 Vereniging voor christelijk hoger onderwijs, wetenschappelijk onderzoek en patiëntenzorg, gevestigd te Amsterdam

2 Aan de Ledenraad van VUvereniging Hierbij bieden wij u het Jaarverslag en de Jaarrekening van de Vereniging over 2014 ter goedkeuring aan. Bestuur VUvereniging, 26 mei 2015 Ir.W.J. Schoonen, voorzitter VUvereniging Drs. D.B. Stadig, vicevoorzitter VUvereniging Prof.mr.dr. J.W. Winter, lid Bestuur VUvereniging Drs. W.J. Bos, lid Bestuur VUvereniging 2

3 Inhoudsopgave 1: Jaarverslag; Terugblik op VUvereniging in Financiële paragraaf : Jaarverslag; Ontwikkeling VU Connected Ontwikkeling ledenaantallen Activiteiten Activiteiten in de Regio s Activiteiten VU Connected/ MP : Jaarverslag; Organisatie, Bestuur en Ledenraad Organisatie en bestuurlijke ontwikkeling Verslag Ledenraad VUvereniging Toekomst Jaarrekening Balans Winst- en verliesrekening Grondslagen conform RJ Toelichting op de balans Activa Passiva Niet uit de balans blijkende verplichtingen Toelichting op de winst- en verliesrekening Baten Lasten Financiële baten en lasten Overige gegevens Resultaatbestemming Gebeurtenissen na balansdatum Controleverklaring BIJLAGE 1: Bijzondere leerstoelen per 31 december BIJLAGE 2: Inhoud effectenportefeuille

4 1: Jaarverslag; Terugblik op VUvereniging in 2014 Missie en visie VUvereniging VUvereniging waakt over het bijzondere karakter van VU en VUmc, in het besef dat de christelijke inspiratie waarop die instellingen zijn gebouwd een enorme waarde vertegenwoordigt. Die waarde is gelegen in de wijsbegeerte die aan de instellingen is ontwikkeld en de manier waarop tegen wetenschap wordt aangekeken; de instellingen onderkennen het belang van levensovertuiging bij keuzes die mensen in het leven maken, zoals de keuze om wetenschap te beoefenen en de wijze waarop zij dit doen. De veelheid en verscheidenheid aan invalshoeken die daaruit resulteert, is een verrijking. Die waarde is ook gelegen in de doelen waarmee mensen aan VU en VUmc worden opgeleid; niet voor hun eigen gewin, maar om later een constructieve rol te kunnen spelen in de samenleving en bij te dragen aan een betere wereld. En die waarde is gelegen in de gemeenschap die VU en VUmc willen zijn, voor medewerkers, studenten en voor de mensen die er zorg krijgen. Een gemeenschap waarin mensen oog hebben voor de ander, respect voor elkaars mening, denken en geloof. Een gemeenschap waarin heel de mens wordt gezien, niet alleen 'de onderzoeker', 'de student', 'de patiënt'. Die gemeenschap staat open voor allen die in onderwijs, onderzoek en zorg hun talenten willen ontwikkelen. De instellingen willen bijdragen aan de emancipatie door groepen die daar nu ondervertegenwoordigd zijn, op academisch niveau te vormen en voor te bereiden op een betekenisvolle rol in de samenleving. Ontwikkeling VUvereniging VUvereniging heeft in 2014 de herstructurering, waartoe eind 2013 door de Ledenraad was besloten, verder vormgegeven. Doel van deze herstructurering was te komen tot een verbreding en uitbreiding van het ledenbestand en meer focus op de maatschappelijke rol van de instellingen en van VUvereniging. Wat betreft ledenwerving is in 2014 gewerkt aan het opzetten van een aantrekkelijk aanbod om nieuwe leden te betrekken bij VUvereniging en de instellingen; er kwamen ook een nieuwe website en een nieuwsbrief. Najaar 2014 is een wervingscampagne gestart onder alumni, medewerkers en studenten van de instellingen om het aantal leden uit te breiden. De respons daarop is lager dan verwacht, in de eerste helft van 2015 volgt er een follow up mailing. Het debat over karakter, identiteit en maatschappelijke worteling van de instellingen is een continu proces, waar in 2014 zowel in het Bestuur als in de Ledenraad uitgebreid bij stil is gestaan. In 2015 zal deze discussie worden voortgezet en verbreed richting de instellingen en de omgeving, waarbij ook zal worden bezien in hoeverre de huidige tekst van de grondslag in de statuten van VUvereniging en van de instellingen nog voldoende aansluit op de huidige dagelijkse praktijk. In 2014 is ook de governance nader uitgewerkt met o.a. het vastleggen van de werkwijze van commissies van de Ledenraad en de portefeuilleverdeling en de werkwijze binnen het Bestuur. De nieuw ingestelde commissies hebben hun positie verworven en de Ledenraad over belangrijke dossiers geadviseerd. Binnen de aan VUvereniging verbonden instellingen was 2014 eveneens een jaar vol verandering. Stichting VU-VUmc bereidt zich voor op splitsing; bij VUmc is de aanstaande 4

5 alliantie met het AMC een belangrijke ontwikkeling en aan de zijde van de VU de samenwerking met de UvA en de aandacht voor het onderwijs. De splitsing van de Stichting en alliantie van VUmc met AMC vragen in 2015 om een besluit van de Ledenraad waarin ook begrepen de artikelen van de statuten VU-VUmc die alleen na goedkeuring van de Ledenraad gewijzigd kunnen worden, en de statuten van VUvereniging. Ledenraad en Bestuur zijn vanuit de instellingen in 2014 meegenomen in het proces dat uiteindelijk zal leiden tot splitsing van VU en VUmc per 1 januari De alliantie VUmc-AMC is een separaat proces waarover de Ledenraad in iedere vergadering is geïnformeerd. VU Connected/ Maatschappelijke Profilering Onder het motto Naar een brede VUvereniging stelt VUvereniging zichzelf ten doel om allen binnen de VU-gemeenschap te verbinden. Met elkaar en met de instellingen VU en VUmc. Eind 2013 is daarom besloten nauwer samen te werken. Om verantwoordelijkheden, rollen en taken helderder te maken binnen de organisatie is er voor gekozen het label VU Connected op te heffen en is het bijbehorende team sinds 1 april 2014 verankerd binnen de afdeling Maatschappelijke Profilering (MP) van Communicatie & Marketing (C&M) van de VU. Het Bestuur van VUvereniging heeft aan C&M VU opdracht gegeven de taken op het gebied van programmering uit te voeren. Daarnaast zijn de taken op het gebied van de ledenorganisatie (ledenwerving en administratie) bij C&M neergelegd. VUvereniging biedt een integrale programmering, gericht op alle leden en overige belangstellenden, die een vertaling vormt van de bijzondere identiteit van de instellingen VU en VUmc. De programmering was in 2014 voor een groot deel geconcentreerd rondom het thema Maatschappij in de maak. Er vonden binnen de VU, met inzet van een aantal partners, debatreeksen plaats onder leiding van Felix Rottenberg. Ook met de Vrije Schrijver (Joost de Vries) werd een aantal programma s georganiseerd. Subsidies en projecten VUvereniging heeft ook in 2014 weer verschillende projecten en leerstoelen gefinancierd die een verbinding hebben met de doelstelling van de Vereniging. Om in de toekomst een goede afweging te kunnen maken met betrekking tot aanvragen voor subsidies, heeft het Bestuur VUvereniging in najaar 2014 haar nieuwe subsidieregeling vastgesteld die per 1 januari 2015 is ingegaan. Met dit product kan VUvereniging bijdragen aan het zo goed mogelijk invullen van haar eigen beleid en zichtbaarheid. Uitgangspunt van deze regeling is dat aanvragen niet langer ad hoc en op volgorde van binnenkomst worden behandeld, maar dat alle aanvragen integraal en tegen elkaar worden afgewogen in een jaarlijkse subsidieronde om als VUvereniging een optimaal subsidiebeleid te kunnen voeren op basis van de beschikbare middelen. Deze subsidieregeling is op de website van VUvereniging gepubliceerd om de totale VUgemeenschap de gelegenheid te bieden een beroep op de fondsen van VUvereniging te doen. Tevens zijn er stappen gezet in de herstructurering van de verschillende fondsen die VUvereniging beheert. Enkele fondsen waar geen gebruik van werd gemaakt zijn opgeheven; voor enkele andere fondsen geldt dat deze in 2015 zullen worden opgeheven. Ledencontact Werving VUvereniging wil graag haar ledenbestand uitbreiden. Hiertoe is in 2014 een eerste aanzet gedaan. Er zijn verschillende acties uitgezet. 5

6 In de zomer 2014 is de VU Connected leden gevraagd om lid te worden van VUvereniging. Deze benaderde groep bestond uit 3 segmenten: 1) VU Connected leden, 2) oud VU Connected leden en 3) VU Connected studentleden Dat heeft onderstaande respons opgeleverd: Omschrijving Aantal % Totaal verstuurd % Totaal nieuwe leden 42 1,05% Totaal nieuwe studentleden 2 0,05% In december zijn alle medewerkers, studenten en alumni van zowel VU als VUmc aangeschreven met het verzoek om lid te worden van VUvereniging. In totaal zijn mensen aangeschreven. Daarbij werden twee type lidmaatschapsmogelijkheden aangeboden: lid en student-lid. Hieronder wordt een overzicht van het responspercentage gepresenteerd. Dat is lager dan verwacht. Daarbij moet worden meegewogen dat dit een eerste aanzet is geweest om VUvereniging onder de aandacht te brengen bij een breder publiek, in de eerste helft van 2015 volgt er een follow up mailing. Rapportage ledenwerfmailing december tussenstand 5 januari 2015 Doelgroep Aantal % opmerking medewerkers VU en VUmc Alumni VU en VUmc Studenten VU en VUmc TOTAAL AANGESCHREVEN Nieuwe leden 96 0,14% van medewerkers en alumni Nieuwe studentleden 24 0,10% van studenten Bovenstaande resultaten zijn inclusief de aanschrijving per post van alumni. Behoud In 2014 heeft VUvereniging een start gemaakt in de ontwikkeling van communicatiemiddelen. Enerzijds om beter te kunnen communiceren met de achterban en tegelijkertijd de zichtbaarheid ook voor niet-leden te vergroten. In oktober 2014 is een eerste editie van de nieuwsbrief verzonden naar alle leden. Deze is positief ontvangen; in 2015 wordt elk kwartaal een editie gepubliceerd; De nieuwe website VUvereniging is in oktober 2014 gelanceerd. Deze wordt ingezet als actief communicatiemiddel met een actuele agenda van (regionale) bijeenkomsten. De website dient tevens als portaal voor de ledenwerving; In de zomer 2014 is alle leden van VUvereniging verzocht om hun gegevens te completeren zodat ze beter bereikbaar zijn. Aan dat verzoek is goed gehoor gegeven: 6

7 Respons op verrijkingsmailing VUvereningsleden Omschrijving Aantal Percentage Totaal verstuurd 3151 Totaal reacties % respons Waarvan positief % succes Waarvan negatief/opgezegd Financiële paragraaf Structuur financiële administratie Met dit jaarverslag en deze jaarrekening wordt verantwoording afgelegd over het algemene en financiële beleid en de exploitatie van VUvereniging over het boekjaar Binnen dit jaarverslag en deze jaarrekening worden de drie onderdelen verantwoord die binnen de exploitatie van VUvereniging vallen: Het maatschappelijke gezicht van VUvereniging ten behoeve van organisatie van landelijke activiteiten en het opbouwen en onderhouden van een ideëel netwerk (tot 1 april VU Connected binnen VUvereniging. Vanaf 1 april door de afdeling Maatschappelijke Profilering VU); Het vermogen : het vermogen van VUvereniging dat sinds de oprichting is opgebouwd door contributies, erfenissen, donaties, spaarsters van Vrouwen VU Hulp, etc. Dit vermogen wordt grotendeels belegd en de opbrengsten worden besteed aan projecten die passend zijn bij de doelstellingen van VUvereniging. Binnen dit vermogen vallen ook verschillende bestemde reserves en bestemmingsfondsen die VUvereniging beheert dit zijn voornamelijk fondsen die aan haar zijn nagelaten en waaruit alleen onder bepaalde voorwaarden uitgaven mogen worden gedaan; Bestuurlijke ondersteuning: de ondersteuning van de bestuurlijke gremia (Bestuur, Ledenraad en Commissies van de Ledenraad) is ook opgenomen in de exploitatie; de gemaakte kosten worden volledig gedekt door de bijdragen van de instellingen VU en VUmc. Resultaatontwikkeling In 2014 zijn er tot 1 april de volgende activiteiten binnen VUvereniging uitgevoerd: - VU Connected; - beheer van vermogen; - bestuurlijke ondersteuning. VUvereniging heeft k positief resultaat behaald in Dit is inclusief ongerealiseerde koerswinsten uit effecten en herwaarderingen deelnemingen Overtoom en Lijn 8. Foutherstel in vergelijkende cijfers 2013: Er is bij het opmaken van de jaarrekening 2014 door VUvereniging een boekhoudkundige verschuiving tussen het vermogen van VUvereniging en de HBK stichting geconstateerd over Het totaal van de vermogens van beide entiteiten blijft gelijk. Het ontstaan van deze onjuistheid is terug te voeren op de complexe situatie die is ontstaan toen bij de overgang van de beleggingsportefeuille van de ABN-AMRO bank naar UBS de portefeuilles van VUvereniging en HBK Stichting per abuis zijn samengevoegd en in de jaarrekening 2013 van VUvereniging zijn verantwoord als zijnde onderdeel van de effectenportefeuille van VUvereniging 7

8 Dit wordt in de jaarrekening van VUvereniging 2014 opgelost door middel van foutherstel via correctie van de onjuistheid in de vergelijkende cijfers Dit resulteert in een gewijzigde rekening courant verhouding met de HBK Stichting ultimo 2013 van k 521 debet (oud) naar k 49 credit (nieuw). Ook het beleggingsresultaat 2013 was voor dit bedrag (k 570 positief) te hoog gepresenteerd in de jaarrekening VUvereniging. Per saldo heeft deze correctie een negatieve impact op het resultaat en het vermogen van VUvereniging over 2013 van k 570. In de administratie van de HBK stichting heeft dit het omgekeerde effect tot gevolg. Het resultaat is als volgt verdeeld over de activiteiten (x 1.000) oud VU Connected Bestuurlijk Vermogen Totaal Na 1 april 2014 zijn de activiteiten van VU Connected overgedragen aan C&M. Dit betekent dat het resultaat van VU Connected in 2013 betrekking had op het gehele jaar, maar in 2014 betrekking heeft op de periode januari tot en met maart De activiteiten van C&M vinden plaats buiten het beslag van de begroting en verantwoording van VUvereniging, aangezien betaling van deze activiteiten rechtstreeks door de instellingen plaatsvindt. Resultaat VU Connected Van januari tot en met maart 2014 was het resultaat van VU Connected k 88 positief. Dit resultaat bestaat uit personele lasten en lasten met betrekking tot activiteiten verricht tot 1 april Hieronder is de specificatie weergegeven over heel Omdat de cijfers 2013 en de begroting 2014 gebaseerd zijn op een heel jaar, zijn deze niet vergelijkbaar met de resultaten over januari tot en met maart 2014 en daarom niet gepresenteerd. Het grootste deel van de kosten voor het personeel van MP en voor de georganiseerde activiteiten wordt gedekt door bijdragen van de instellingen. (x 1.000) Omschrijving 2014 Opbrengsten Opbrengst instellingen 204 Ontvangen contributies 81 Ontvangen donaties 3 Opbrengst evenementen 0 Totaal opbrengsten 288 Kosten Personeel 108 Inhuur kwartiermaker 33 Verrekening overdracht VU C. 31 Materiële lasten 49 Totaal kosten 221 Totaal resultaat 67 8

9 Na de overdracht van VU Connected zijn er nog een aantal nakomende kosten geweest en heeft er een verrekening plaatsgevonden tussen VUvereniging en C&M van k 31. Omdat VUvereniging bijdragen verstrekte aan de activiteiten van VU Connected vanuit haar vermogen en dit in zekere zin bijdragen aan haarzelf waren, is het bedrag van k 21 in de jaarrekening in mindering gebracht op de opbrengsten van VU Connected en op het vermogen. De contributies en donaties zijn in 2014 explicieter dan voorheen ten gunste gekomen van VUvereniging, omdat deze niet zijn meegenomen in de overdracht van VU Connected naar de dienst Communicatie & Marketing van de VU. Resultaat Bestuurlijk De kosten voor bestuurlijke ondersteuning van VUvereniging (Bestuur, Ledenraad en Commissie van de Ledenraad) maken tevens onderdeel uit van deze jaarrekening; deze worden volledig gedekt door bijdragen van de instellingen VU en VUmc. Het resultaat bestuurlijk van k 10 positief over 2014 is hieronder weergegeven. (x 1.000) Begroting Omschrijving Opbrengst instellingen Kosten Remuneratie bestuur Werving en aanname bestuur Ondersteunend personeel Materiële lasten Totale kosten Resultaat Dit resultaat bestaat uit personeel bestuurlijke ondersteuning en bijkomende kosten. Dit wordt veroorzaakt omdat er niet begrote kosten aan werving en aanname bestuur zijn gemaakt, en anderzijds zijn minder materiële kosten gemaakt dan initieel is begroot. 9

10 Resultaat Vermogen (x 1.000) Begroting Omschrijving oud 2014** Opbrengsten Opbrengst Legaten Gerealiseerde opbrengsten effecten Renteopbrengsten Ongerealiseerde opbrengsten effecten Ongerealiseerde opbrengsten deelnemingen Opbrengst VCAS Vrijval schuld VCAS inzake subsidie CIS Totale opbrengsten Kosten Subsidies vanuit algemeen vermogen*** Subsidies vanuit bestemmingsres. en fondsen Subsidies VCAS Kosten beheer beleggingen Bankkosten en koersverschillen Materiële kosten Totale kosten Totaal resultaat* *Voor 2013 is de bijdrage aan VU Connected niet meegenomen in de kosten. Hierdoor komt het resultaat 2013 ten opzichte van de jaarrekening 2013 optisch k 119 hoger uit. **Voor de begroting 2014 is de bijdrage aan VU Connected niet meegenomen in de kosten. Hierdoor komt het resultaat begroting 2014 ten opzichte van de begroting 2014 optisch k 63 hoger uit. In het resultaat 2014 is k aan ongerealiseerd beleggingsresultaat opgenomen. Dit resultaat wordt pas omgezet in liquide middelen wanneer de betreffende effecten en deelnemingen zouden worden verkocht. Ook is in dit resultaat k 21 rentebaten opgenomen. In 2014 is een koerswinst op de beleggingen behaald van k 1.018, evenals een herwaarderingswinst op de deelnemingen Overtoom en Lijn 8 van k 285 Conform de afspraken van de Ledenraad bedroeg het minimum aan te besteden middelen uit het vermogen in 2014 k 711 (volgens de afspraken met de Ledenraad 3% van het gemiddeld belegd vermogen plus inkomsten uit contributies en fondsen). Een specificatie is hieronder weergegeven. 10

11 (x 1.000) % van het gemiddeld belegd vermogen ( ) 452 Contributies 81 Fondsen (opbrengst VCAS) en donaties 178 Totaal besteedbaar bedrag 711 Bestedingen 977 Een overzicht van de gefinancierde projecten en uitgekeerde subsidies is opgenomen in de toelichting van de jaarrekening onder hoofdstuk toelichting winst- en verliesrekening kopje projectuitgaven. De bijgevoegde tabel geeft als totale projectbestedingen k 998 aan. Hierin is k 21 gepresenteerd ten behoeve van activiteiten van VU Connected gefinancierd vanuit het vermogen. Dit geeft het volgende overzicht. (x 1.000) Omschrijving 2014 Totaal projectbestedingen 998 Eliminatie financiering bedrag binnen VUvereniging 21 Totaal verantwoorde projectbestedingen jaarrekening 977 Met deze bestedingen is aan de wens zoals deze door de Ledenraad is geformuleerd om 3% van het gemiddeld belegd vermogen plus inkomsten uit contributies en fondsen te besteden voldaan. Instandhouding vermogen VUvereniging VUvereniging heeft een omvangrijke effectenportefeuille van k Deze portefeuille wordt aangehouden ten behoeve van de instandhouding van het oorspronkelijke vermogen van VUvereniging. Hierdoor zal VUvereniging ook in de toekomst in staat zijn de gestelde doelen te realiseren. Omdat de effectenportefeuille van VUvereniging conform RJ 640 op actuele waarde wordt gewaardeerd, heeft dit als consequentie dat een gedeelte van de waardering van de effectenportefeuille bestaat uit ongerealiseerde koerswinsten van effecten. Diezelfde effecten kunnen in de toekomst echter ook weer in waarde dalen, zoals de economische crisis heeft geleerd. Ten aanzien van de indeling van de effectenportefeuille heeft het Bestuur VUvereniging 27 oktober 2014 besloten om maatschappelijk verantwoord te beleggen op basis van uitsluiting. Dit betekent dat er wordt belegd op een wijze waarbij duurzame normen gehanteerd worden. Dit zijn door de UN opgestelde criteria op het gebied van mensenrechten, milieu, arbeid en anticorruptie. Deze strategie is door UBS in gang gezet. Inmiddels voldoet de gehele effectenportefeuille aan deze norm. Risicoanalyse VUVereniging Vanwege de instandhoudingsdoelstelling van het vermogen die VUvereniging nastreeft, is er een beleggingsrisico aanwezig. Dit risico heeft VUvereniging geminimaliseerd door het beheer uit te besteden aan UBS en hier door de Treasuryafdeling van de VU toezicht op te laten houden. Hiertoe is een conservatief beleggingsplan opgesteld en er wordt gemonitord of UBS zich aan dit plan houdt. In de jaarrekening komt het beleggingsrisico tot uitdrukking, doordat vanaf 2014 een bestemmingsreserve ongerealiseerd beleggingsresultaat effecten is opgenomen in het vermogen 11

12 2: Jaarverslag; Ontwikkeling VU Connected 2.1 Ontwikkeling ledenaantallen Aantal leden VUvereniging 2014 dec-14 dec-13 verschil (aantal) Klassieke verenigingsleden Studentleden VUvereniging 23 nvt 23 Verenigingsleden via VU Connected Verenigingsleden via VU Connected (alumni/medewerkers) Totaal formele verenigingsleden Aantal leden VU Connected Formele verenigingsleden Studentleden (geen lid Vereniging) Totaal Toelichting In 2013 bestond de groep Student verenigingsleden nog niet. Vandaar de lege cel hierboven bij deze categorie. De Studentleden van voormalig VU Connected zijn in 2014 per benaderd om over te stappen naar een studentenlidmaatschap van VUvereniging. Dit leverde 23 aanmeldingen op. De groep betalende VU Connected leden loopt gefaseerd af aangezien het lidmaatschap begon op moment van aanmelden en vervolgens één jaar doorloopt. Deze groep is in juni 2014 benaderd om over te stappen naar het lidmaatschap van de Vereniging, wat 45 nieuwe verenigingsleden opgeleverd heeft. In 2014 heeft geen werving voor VU Connected leden meer plaats gevonden, noch inning van contributiegeld, omdat in dat jaar bij VU Connected onduidelijk was wat het beleid ten aanzien van de leden van VUvereniging was. Tariefstelling In het najaar 2014 is er naast het gewone lidmaatschap van VUvereniging á 27,- per jaar tevens een studentenlidmaatschap geïntroduceerd voor een gereduceerd tarief van 10,- per jaar. Daarmee waren er in 2014 twee type lidmaatschappen met bijbehorende tarieven: Soort lid VUverenigingslid* VUvereniging studentlid Tarief 27 per jaar 10 per jaar *De Ledenraad van VUvereniging heeft medio 2014 besloten om de tarieven voor 2014 van 25 naar 27 te verhogen, evenwel zonder terugwerkende kracht voor degenen die de contributie 2014 al hadden betaald. 12

13 2.2 Activiteiten Activiteiten in de Regio s In 2014 hebben verschillende activiteiten in de regio s plaatsgevonden, (mede-)georganiseerd door de Regiocomités VUvereniging. Hieronder volgt een overzicht. Flevoland Kennisdiner Eten en Weten 13 maart 2014 Remko Kuipers, arts, apotheker en onderzoeker bij VUmc was de eerste ter wereld die promoveerde in de evolutionaire geneeskunde, de wetenschap die zich bezighoudt met de relatie tussen evolutie, leefstijl (waaronder voeding) en gezondheid. Tijdens dit kennisdiner vertelde hij dat onze genen door de evolutie perfect zijn aangepast aan het dieet van de jagerverzamelaar, maar onze levensomstandigheden zijn daar door landbouw, industrie en de komst van fastfood steeds verder van verwijderd. Anders denken over langer leven 25 maart 2014 Een debat met prof. dr. Doeke Post over de vraag wanneer mag ik dood?, over de grenzen aan het medisch handelen in de aula van Windesheim Flevoland in Almere i.s.m. Flevoziekenhuis, Zorggroep Almere en Windesheim Flevoland. Succesvol zonder winst. De maatschappelijke onderneming oktober 2014 De klassieke maatschappelijke ondernemingen zoals onderwijsorganisaties, ziekenhuizen en woningcorporaties zijn verworden tot bureaucratische molochs, waarin ondernemerschap en menselijke maat ver te zoeken zijn. In deze bijeenkomst werd kennisgemaakt met de maatschappelijke onderneming 2.0. Deskundige sprekers vertelden wat de betekenis van maatschappelijke ondernemingen zowel op micro- als op macroniveau voor onze samenleving kunnen zijn. De dood te slim af? 20 november 2014 Bezinning op nieuwe medische technologie met prof. dr. Doeke Post in Flevomeer Bibliotheek Urk. Antwoord werd gegeven op de vraag of we de vooruitgang in de geneeskunde kunnen bestempelen als gezondheidswinst. Friesland VU Alumnibijeenkomst Fryslân 24 januari 2014 De jaarlijkse VU alumnibijeenkomst van Fryslân met deze keer al gastvrouw VU alumna drs mevrouw Ines Jonker, werkzaam bij de Leeuwarder Courant als journalist op de provincieredactie, met als aandachtsgebieden Leeuwarden en sociale zaken. Voedselcrisis: voedselkwaliteit 11 februari 2014 De derde en laatste bijeenkomst in een serie rondom de voedselcrisis. Prof. dr. Tiny van Boekel sprak over 'Voedselkwaliteit in relatie tot de wereldvoedselproblematiek'. In de lezing gaf hij een korte schets van de historie van de voedselproductie, de huidige situatie, en ging verder in op de grote uitdagingen van de toekomst. Bezieling op de werkvloer 23 september 2014 We maken ons zorgen om de ontwikkeling van vakmanschap, of het nu gaat om de zorg, het onderwijs, techniek of sturing door de overheid. Ons werk richten we in rond modellen, systemen en protocollen en voor de factor 'mens' lijkt steeds minder ruimte te zijn. Een eerste lezing in de serie Bezieling op de werkvloer door Govert Buijs, bijzonder hoogleraar Politieke 13

14 Filosofie en Levensbeschouwing aan de Vrije Universiteit). Hij richtte zich op de overheid en het maatschappelijk middenveld. Sminialezing: Bodemdaling 7 oktober 2014 Dit jaar hield mr. Leendert J. Klaassen de Sminialezing met als onderwerp bodemdaling. Waren de problemen te voorzien toen in de zestiger jaren gestart werd met de aardgaswinning? Welke nadelige gevolgen zou de energiewinning uit de bodem kunnen hebben voor de waterkwaliteit? Kunnen de gevolgen van eventuele winning van schaliegas in Friesland nu wel beter ingeschat worden? Moeten wij in Nederland ons kompas niet bijstellen en de alternatieve energie uit wind en zon beter benutten, ondanks de ook hieraan klevende bezwaren? Bezieling op de werkvloer - Vakmanschap in het MBO 28 oktober 2014 Een tweede lezing in de serie Bezieling op de werkvloer door Liesbeth Vos, voorzitter van het College van Bestuur van het Friesland College. De minister, de politiek, veel ouders en soms bedrijven vragen om ' vakmanschap', 'doelmatigheid' en 'vakbekwame docenten'. Klinkt vertrouwd en logisch maar is dat wel zo? Wat vraagt de 21e eeuw, wat betekent een steeds sneller en moeilijk voorspelbare arbeidsmarkt voor het beroepsonderwijs? Bezieling op de werkvloer - Gilden november 2014 Een derde lezing in de serie Bezieling op de werkvloer door Govert Geldof, consultant te Tzum. Vakmannen en vakvrouwen volgen regels, maar wijken er ook regelmatig vanaf, veelal intuïtief. Ze willen iets creëren of construeren waar ze zelf trots op zijn. Maar wie is dan verantwoordelijk, als het alsnog fout gaat? Gelderland Wanneer mag ik dood? - 30 juni 2014 Stel, je bent doodziek en het levenseinde komt met rasse schreden naderbij. Is het medisch en ethisch dan nog wel verantwoord behandelingen voort te zetten? Prof. dr. Doeke Post sprak over zijn boek 'De dood komt steeds later'. Hij nam de mensen mee rond dilemma's van de patiënt en de arts bij de naderende dood. Noord-Brabant Toerekeningsvatbaarheid en vrije wil 16 oktober 2014 In sommige strafzaken beoordeelt een gedragskundige de toerekeningsvatbaarheid van een verdachte. Volgens sommigen beoordeelt de gedragskundige hier eigenlijk of de verdachte al dan niet uit vrije wil handelde. Tegelijkertijd zijn er aanhoudende berichten over neurowetenschappelijke bevindingen die (zouden) laten zien dat de vrije wil niet bestaat. Wat betekent dit voor de beoordeling van toerekeningsvatbaarheid? Zijn wij, als de vrije wil niet bestaat, geen van allen toerekeningsvatbaar? Prof.dr. G. Meynen, Vrije Universiteit en Tilburg Law School, gaf opheldering in de relatie tussen vrije wil en toerekeningsvatbaarheid. Noord-Holland Noord Lezing Bert Keizer - 27 januari 2014 Bert Keizer gaf de bezoekers een dieper inzicht in de relatie tussen onze hersenen en onszelf. Keizer volgde gedurende enkele maanden een aantal hersenchirurgen en hun patiënten van zeer dichtbij. Keizer columnist van het dagblad Trouw en van Medisch Contact. Palliatieve sedatie en menswaardige zorg 3 november 2014 Een lezing door Wouter Zuurmond, emeritus hoogleraar anesthesiologie aan het VU medisch centrum (VUmc), waarin hij inging op de laatste wetenschappelijke ontwikkelingen op het gebied van menswaardige zorg in de laatste levensfase van de mens. Welke medische 14

15 mogelijkheden zijn er om pijn te bestrijden en nieuwe mogelijkheden zijn er om pijn te verzachten? Noord-Holland Zuid Nesciolezing: Authenticiteit, identiteit en integriteit in het economisch handelen - 16 februari Dr. Roelf Haan, econoom en emeritus hoogleraar aan de VU, sprak over de begrippen identiteit en integriteit in het economisch handelen. Ook werd stilgestaan bij het economisch motief als veronderstelde motor van de markt. Nesciolezing: Authenticiteit en opvoeding - 16 maart 2014 In deze lezing verdedigde Doret de Ruyter, verbonden aan de Faculteit der Psychologie en Pedagogiek van de VU, dat authenticiteit een opvoedingsdoel is en dat in opvoeding ook met de authenticiteit van kinderen rekening gehouden moet worden. Dergelijke normatieve standpunten vereisen eerst dat we weten waarover we spreken: jezelf volbrengen, jezelf zijn, wat bedoelen we daar eigenlijk mee? Nesciolezing: Romeins en oudtestamentisch recht - zondag 19 oktober 2014 Binnen het jaarthema Ruimte en regels van de Nesciolezingen sprak prof. dr. E.J.H Schrage, eerder hoogleraar Romeins recht aan de VU, nadien hoogleraar Privaatrecht aan de UvA, over de ontwikkeling van regels bij de Romeinse rechtsgeleerden en nadien. Het Romeinse recht en zijn oude bronnen een grote invloed gehad op de ontwikkeling van het recht. Ook werd ingegaan op de taak en verantwoordelijkheid vandaag de dag van hen die zich in onze samenleving met recht en regels bezig houden. Het spirituele in hedendaagse kunst 4 november 2014 Aan de hand van enkele kunstenaars, zoals Kandinksy, Rothko, Warhol en Kiefer, liet Wessel Stoker zien dat hun werk steeds een eigen spiritualiteit heeft, vaak los van de officiële religies. Stoker bekleedde de leerstoel Esthetica aan de Vrije Universiteit Amsterdam. Hij is thans emeritus hoogleraar. Nesciolezing: Ruimte binnen de perken - 23 november 2014 Nesciolezing over het belang van regels in (religieuze) opvoeding, in relatie tot burgerschapsvorming. Voortbordurend op een onderscheid van Michael Grimmitt met betrekking tot verschillende manieren van omgaan met religieuze traditie(s), en aan de hand van concrete voorbeelden, wordt zichtbaar op welke manier op het oog inperkende normen en regels in de opvoeding ruimte scheppen voor eigen wijzen van goed samenleven met 'de a(a)nder' in een samenleving die gekenmerkt is door pluraliteit. Een lezing door dr. K.H. (Ina) ter Avest, docent Godsdienstpedagogiek aan de VU, lector Onderwijs en Levensbeschouwing aan de Hogeschool Inholland. Overijssel Hoe exclusief is onze overtuiging? - 13 maart 2014 In zijn nieuwe boek 'God 3.0; Voorbij godsdienst en atheïsme' trekt prof. dr. André Droogers, emeritus hoogleraar Culturele Antropologie, lijnen door uit zijn eerdere boek 'Zingeving als spel; Over religie, macht en speelse spiritualiteit'. Waar God 1.0 het traditionele godsbegrip van voor 1800 vertegenwoordigt, en God 2.0 de godsbegrippen omvat die zijn aangepast aan de modernisering, is God 3.0 het godsbegrip voor de 21e eeuw. Als elke godsdienst claimt waar te zijn, zijn ze dan allemaal waar? God 3.0 is niet langer exclusief bezit. Op haar gezag bestrijden godsdiensten elkaar niet langer. Samen pakken ze armoede, oorlog en milieuvervuiling aan. Religie wordt een toonbeeld van tolerantie. 15

16 Utrecht Dilemma s rondom de naderende dood - 13 maart 2014 Je bent doodziek en het levenseinde nadert met rasse schreden. Is het dan medisch en ethisch nog wel verantwoord om de behandeling voort te zetten? Aan de hand van zijn boek De dood komt steeds later nam prof.dr. Doeke Post de aanwezigen mee naar dilemma s van patiënten en artsen bij de naderende dood. Overige regiocomités Naast bovengenoemde Regiocomités kent VUvereniging ook nog de Regiocomités: Drenthe Groningen Zeeland Zuid-Holland Noord Zuid-Holland Zuid Activiteiten VU Connected/ MP VUvereniging organiseert met samen met de instellingen programma's op het snijvlak van wetenschap, onderwijs, samenleving en levensovertuiging. Deze programma s werden tot 1 april door VUconnected georganisieerd en vanaf 1 april door de afdeling Maatschappelijke Profilering (MP) van de dienst Communicatie & Marketing binnen de VU. Er werden in 2014 ongeveer 65 programma s ontwikkeld en georganiseerd, inclusief 21 programma s op regionaal niveau. De programmering omvatte: Tijd voor de financiële revolutie?! Verdieping op de Zuidas Martin Luther King lezing Maatschappij in de Maak: Amsterdam Academic Alliance Abraham Kuyper Lezing Vrijheidsmaaltijd: Vrije Universiteit in het verzet VU Newsroom Filosofie op de Zuidas Opening Academisch Jaar On the Roof Film Festival Misdaad & Maatschappij Herstel van vertrouwen in de financiële sector Diesviering Grey Power over de kracht van vitale ouderen Girard Lezing met Hans Achterhuis Vrije Schrijver Tijd voor de financiële revolutie?! Jonge professionals (tot 35 jaar) dachten tijdens drie publieke denksessies, in het voorjaar van 2014, onder leiding van De Argumentenfabriek mee over de gewenste cultuur in de financiële sector. De uitkomsten van dit project werden aangeboden aan de leiders van de sector. In deze eerste sessie verzamelden we vooral mogelijke waarden en principes die het gedrag kunnen bepalen. Deze bijeenkomst werd kort afgetrapt door Jan-Willem Slingenberg, econoom bij De Nederlandse Bank. In de tweede sessie bespraken we mogelijke tegenstrijdigheden van de uitkomsten van de eerste sessie. Deze bijeenkomst wordt kort afgetrapt door Henk Nijboer, Tweede Kamerlid voor de PvdA. In de derde sessie werkten we met de aanwezigen aan een 16

17 consistent geheel van de uitkomsten uit de vorige sessies en wegen we dilemma's af. Deze bijeenkomst wordt kort afgetrapt door Manuel Adamini, werkzaam bij SNS Asset Management. Verdieping op de Zuidas In maart was schrijver Tom Lanoye te gast op de Vrije Universiteit in Verdieping op de Zuidas een reeks van tweegesprekken met Vrije Schrijver P.F. Thomése over geëngageerd schrijven. Beide auteurs geven ieder op eigen wijze uiting aan hun schrijverschap. Wat drijft Tom Lanoye en P.F. Thomése? Martin Luther King lezing De jaarlijkse Martin Luther King jr. lezing wordt georganiseerd door de stichting Martin Luther King lezing. Deze stichting is een initiatief het r.k. spiritueel centrum de Boskant Den Haag en de Vrije Universiteit Amsterdam. Mpho Tutu, dochter van aartsbisschop Desmond Tutu, sprak over de traditie van geweldloosheid. Na de lezing ging auteur Désanne van Brederode in op de betekenis van de droom van Martin Luther King voor Nederland. De Tutu hoogleraren vertelden over de rol van wetenschap bij het realiseren van de droom van aartsbisschop Tutu. Maatschappij in de Maak: Amsterdam Academic Alliance Kan Amsterdam zich twee universiteiten veroorloven? Het lijkt te kunnen, als ze maar samenwerken. Wat zijn de uitdagingen bij de samenwerking(en) tussen de Vrije Universiteit en de Universiteit van Amsterdam? Kunnen deze twee universiteiten, met elk hun eigen unieke cultuur en historie, tot overeenstemming komen? Welke externe factoren maken samenwerking tussen de universiteiten voor de metropool-regio Amsterdam noodzakelijk? O.a. Ben Tiggelaar, Marijk van der Wende, Louise Gunning en Jaap Winter gingen, onder leiding van Felix Rottenberg, in debat. Abraham Kuyper Lezing Onder de titel De werkelijkheidsverbeteraar sprak Vrije Schrijver P.F. Thomése op donderdag 24 april in de Westerkerk de eerste Abraham Kuyperlezing uit. Deze lezing, vernoemd naar de eigenzinnige oprichter van de Vrije Universiteit, zal een jaarlijks terugkerende gebeurtenis worden. René Gude, Denker des Vaderlands en Inger Leemans, VU-hoogleraar Cultuurgeschiedenis verzorgden coreferaten. Vrijheidsmaaltijd: Vrije Universiteit in het verzet Tijdens de Vrijheidsmaaltijd vertelden Jaap Winter (voorzitter College van Bestuur VU) en George Harinck (directeur Historisch Documentatiecentrum voor het Nederlands Protestantisme) over principiële studenten en hoogleraren, de vorming van het verzet en de bijzondere betekenis die het vrije karakter van de Vrije Universiteit in deze periode kreeg. Zij stelden de vraag welke lessen we kunnen leren van deze oorlogsperiode voor het heden. VU Newsroom Tijdens VU Newsroom kan iedereen in de Centrale Hal van de VU in debat over actuele kwesties. In mei 2014 was Luuk van Middelaar (speechwriter en adviseur) te gaast. In juni 2014 spraken o.a. Frits Barend en Marjan Olfers over de achterkant van het WK in Brazilië. De debatten worden geleid door studenten, die voorafgaand aan de debatten werden getraind door VU-moderator Felix Rottenberg. Filosofie op de Zuidas Frank van Kolfschooten, Paul Schnabel en David van Reybrouck waren te gast tijdens de edities van Filosofie op de Zuidas in voorjaar De gespreksleiding was in handen van Ad Verbrugge (VU-filosoof) en Govert Buijs (politieke filosofie en levensbeschouwing VU). 17

18 Opening Academisch Jaar De Vrije Schrijver sprak een column uit tijdens de Opening van het Academisch Jaar. Met Joost de Vries werd dit voorbereid. Bij de benadering van de hoofdspreker in lijn met het jaarthema werd geassisteerd. On the Roof Film Festival Elk jaar organiseert de VU in september het On the Roof Film Festival. De locatie is spectaculair: de Vrije Universiteit opent haar dak exclusief voor dit evenement. Het thema van On the Roofff 2014 was Vertrouwen geven. On the Roofff wordt georganiseerd in samenwerking met cultuurcentrum Griffioen en filmtheater Rialto. Misdaad & Maatschappij Hoe veilig kunnen we onze samenleving maken zonder onze vrijheden op te geven? In drie debatten in september en oktober 2014 ging het publiek in gesprek met deskundigen over actuele kwesties uit het strafrecht. De debatreeks Misdaad en Maatschappij is een initiatief van de Faculteit der Rechtsgeleerdheid van de Vrije Universiteit en NRC Handelsblad. In samenwerking met de Universiteit van Tilburg en stichting Mens en Strafrecht. Herstel van vertrouwen in de financiële sector Hoe wint de financiële sector het vertrouwen van de samenleving terug? In dit debat in oktober 2014 deelden verschillende keyspeakers hun visie op het herstel van het vertrouwen in de financiële sector. Gespreksleider: Yvonne Zonderop (wetenschapsjournalist en auteur Polderen 3.0). Debaters: Herman Wijffels (oud-voorzitter Rabobank en SER), Haroon Sheikh (Dasym Investments Strategies), Dirk Schoenmaker (decaan Duisenberg School of Finance), Frank den Butter (hoogleraar Algemene Economie VU), Joanne Kellermann (directie De Nederlandsche Bank) en Margreet van Ee (CEO Achmea Bank). Diesviering MP overlegde over het jaarthema met de diesredenaar en ontwikkelde een nieuw format voor de dodenherdenking. Dichteres Hester Knibbe schreef in opdracht een gedicht dat zij voorlas terwijl de namen op het scherm van de overledenen getoond werden. Ook het culturele intermezzo met VU-student Mieke van Zonneveld die de Turing Poëzie prijs won werd georganiseerd Grey Power over de kracht van vitale ouderen In de debatserie Grey Power - Over de kracht van vitale ouderen bespreken artsen, wetenschappers en andere deskundigen onder leiding van journalist Frénk van der Linden wat een goede oude dag is. In vier debatten (november en december 2014) spraken publiek en deskundigen over vragen als: kunnen en willen we ouderdom voorkomen? O.a. Andrea Maier, Bert Keizer en Erik Scherder namen deel aan de debatten. Optredens werden verzorgd door o.a. Renate Dorrestein, F. Starik en Martin Simek. Girard Lezing met Hans Achterhuis Tijdens de Girard Lezing op 14 november ging Hans Achterhuis dieper in op het terugdringen van geweld als oplossing voor conflicten. Ook in de analyse van de terreur van IS en de reacties op deze dreiging liet Achterhuis zich inspireren door het denkkader van Girard. 18

19 Vrije Schrijver Als Vrije Schrijver reflecteert Joost de Vries op het jaarthema Vertrouwen geven. Hij treedt op tijdens belangrijke momenten in het academisch jaar. Ook in andere publieke bijeenkomsten is hij te zien rond het gezamenlijke jaarthema van VU, VUmc en VUvereniging, waaronder het On The Roof Film Festival en activiteiten die hij zelf initieert. In het Common Book project gaat hij met studenten in gesprek over vertrouwen tussen lezer en schrijver aan de hand van zijn boek De Republiek. Voor verschillende Faculteiten geeft hij gastcolleges. Speciaal voor de Faculteit der Geesteswetenschappen doet hij mee aan schrijvershuisbezoeken en een collegeserie over creatief schrijven. De Vrije schrijver wordt gefinancierd vanuit het vermogen van VUvereniging en met een substantiële bijdrage vanuit de Faculteit der Geesteswetenschappen. 19

20 3: Jaarverslag; Organisatie, Bestuur en Ledenraad 3.1 Organisatie en bestuurlijke ontwikkeling De governance van VUvereniging ziet er als volgt uit. De voorzitters van het College van Bestuur VU en de Raad van Bestuur VUmc zijn lid van het Bestuur VUvereniging. Daarnaast zijn er drie leden van buiten, onder wie de voorzitter. Het Bestuur van VUvereniging legt verantwoording af aan de Ledenraad. De Ledenraad heeft vanuit zijn governancerol tevens de taak de toezichthouders in de Raad van Toezicht van Stichting VU- VUmc te benoemen. Bestuursondersteuning De taken op het gebied van governance en financiën van VUvereniging vallen binnen de bestuursondersteuning van de Vereniging onder verantwoordelijkheid van de secretaris. Binnen de bestuursondersteuning zijn naast de secretaris VUvereniging een bestuurssecretaris, een controller en jurist werkzaam (allen part time). De secretaris legt verantwoording af aan het Bestuur van VUvereniging. VUConnected en MP De taken op het gebied van programmering en ledenorganisatie (ledenwerving en administratie) zijn door VUvereniging opgedragen aan de dienst Communicatie & Marketing van de VU (C&M). Tot het voorjaar van 2014 vonden deze werkzaamheden plaats onder het label van VU Connected. Dit label is opgeheven en de betreffende medewerkers zijn per 1 april overgegaan naar de afdeling MP van de dienst C&M. De directeur Communicatie & Marketing van de VU legt over de taken voor VUvereniging verantwoording af aan het Bestuur VUvereniging. Regiostructuur Per 1 januari 2014 is besloten de regiostructuur van VUvereniging, bestaande uit 14 regionale verbanden (alle twaalf provincies; daarnaast zijn de provincies Noord-Holland en Zuid-Holland verdeeld in twee regionale verbanden), op te heffen in het kader van de herstructurering van VUvereniging. Besloten is dat 2014 geldt als overgangsjaar, waarin de verschillende Regiocomités nog worden ondersteund. Per 1 januari 2014 is ook de wijze van benoemen van de leden van de Ledenraad gewijzigd. Niet langer wordt de Ledenraad samengesteld vanuit de regionale verbanden o.b.v. vertegenwoordiging, maar bestaat als algemene vergadering uit 20