Kieming en. Jilt Sietsma. groei in metalen

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Kieming en. Jilt Sietsma. groei in metalen"

Transcriptie

1 Kieming en Jilt Sietsma groei in metalen 1

2 Metalen 2

3 METALEN STRUCTUUR microstructuur 0,5 nm 26 mei 2010 atomaire structuur Delft University of Technology 3 Challenge the future

4 Metaal maken processing structuur eigenschappen 4

5 Moderne metalen: nanotechnologie 5

6 0D, puntdefecten interstitieel substitutioneel 6 Microstructuur = defecten vacature perfect kristal

7 Microstructuur = defecten Dislocations 1D, lijndefecten Ongedeformeerd: m 2, of 10 km per cm 3 1 per (50000 atoms) 2 Gedeformeerd: m 2, or 10 6 km per cm 3 1 per (200 atoms) µm 7

8 segregatie van koolstof langs dislocaties 8

9 Nb(CN)-precipitaten in ferriet 50 nm 9

10 Microstructuur = defecten 2D, vlakdefecten 30 µm 2 nm 10

11 Kiemvorming op korrelgrenzen titanium 15 µm 5 µm 11

12 Microstructuur = defecten 3D, precipitaten 2 µm 12

13 Eigenschappen worden bepaald door de microstructuur Aluminiumlegeringen yield strength [MPa] dislocations pure Al electrical resistivity [µωcm] 13

14 Ni-based superalloys in straalmotoren Nikkel kruip s 1 Ni-based superalloy kruip s 1 14

15 Ni-Base Superalloys: Ni + Mo, W, Ta, Cr, Ti Ordered, finelydispersed NiAlprecipitates in Nimatrix 15

16 Single-crystal Turbine Blades made by casting Polycrystalline turbine blade Columnar grain structure produced by a directional solidification technique Creep resistance is further enhanced with single-crystal blades. 16

17 Groei in metaaleigenschappen = groei in toepassing 17

18 Kiemvorming: diffractie-experimenten, ESRF-synchrotron Grenoble Furnace Sample 2θ Bent Si-Laue crystal slits ω x y z Focal point Beam-line ID11 at European Synchrotron Radiation Facility Beam stop 2D detector 18

19 Afkoelen van koolstofstaal Iedere stip is een korrel volledig austenitisch ferrietreflecties op de rode cirkels 19

20 Kiemsnelheid als functie van dalende temperatuur pill-box model (Enomoto, Aaronson) Ψ = 2 x 10 6 J 3 /m 6 = Δ (dn/dt)/(dn/dt) max 1.0 Measurement Model T ( o C) synchrotron metingen (Offerman) Ψ = 5 x 10 8 J 3 /m 6 20

21 Diffusionele fasetransformatie: groei v v = M G Grensvlaksnelheid is evenredig met de drijvende kracht Atomen aan het grensvlak v 0.1 1µm 21

22 Gibbs vrije energie G = H TS H (enthalpie) ORDE S (entropie) WANORDE 26 mei 2010 temperatuur 1 2 Delft University of Technology 22 Challenge the future

23 G = H TS 26 mei 2010 Evenwicht in materialen = minimum Gibbs vrije energie G Josiah Willard Gibbs, : On the equilibrium of heterogeneous substances Delft University of Technology 23 Challenge the future

24 G = H TS G ijs 26 mei 2010 water H 2 O 0ºC 273 K T Delft University of Technology 24 Challenge the future

25 KINETIEK: het bereiken van evenwicht kost tijd 26 mei Delft University of Technology 25 Challenge the future

26 Atomen moeten hun positie veranderen om 26 mei de 2010 structuur te veranderen ijs water Delft University of Technology 26 Challenge the future

27 Fe G 26 mei 2010 ferriet austeniet 912ºC 1185 K T Delft University of Technology 27 Challenge the future

28 26 mei 2010 Delft University of Technology 28 Challenge the future

29 Limieten aan groei 26 mei 2010 Schaarser wordende metalen Ministry of Economy, Trade and Industry, Japan, 2008 Delft University of Technology 29 Challenge the future

30 Productie van zeldzame-aardmetalen 26 mei 2010 Delft University of Technology 30 Challenge the future

31 Permanente magneten bevatten zeldzame-aardmetalen 26 mei 2010 Delft University of Technology 31 Challenge the future

32 Toepassingen van permanente magneten op basis van zeldzameaardmetalen 26 mei 2010 Delft University of Technology 32 Challenge the future

33 300 kg Nd per windmolen van 2 MW = 150 ton per windcentrale van 1 GW Huidige totale Nd-productie: ton per jaar; goed voor 100 GW per jaar 120 GW per jaar 90 GW per jaar 30 GW per jaar 33

34 Materiaalgebruik optimaliseren Benutten legeringselementen Ontwerpen op materiaalgebruik 26 mei 2010 Use less Verlengen levensduur Recycling Delft University of Technology Challenge the future A.M. Diederen,

35 35

36 Urban mining 36

37 Er zit meer goud in een kubieke meter mobiele telefoons dan in een kubieke meter gouderts 26 mei 2010 Delft University of Technology 37 Challenge the future

38 Recycling van vliegtuigen Davis-Monthan Air Force Base, Tucson, Arizona 38

39 39

Asfalt en bitumendag 2010

Asfalt en bitumendag 2010 Asfalt en bitumendag 2010 Zelf herstellende materialen; het concept en de uitvoering Sybrand van der Zwaag TU Delft / IP Self Healing Materials Materiaalontwikkeling over 120 eeuwen After M.F. Ashby Een

Nadere informatie

Metaalstructuren en toestandsdiagram. Metaalstructuren en toestandsdiagram. Metaalstructuren en toestandsdiagram. Metaalstructuren en toestandsdiagram

Metaalstructuren en toestandsdiagram. Metaalstructuren en toestandsdiagram. Metaalstructuren en toestandsdiagram. Metaalstructuren en toestandsdiagram en toestandsdiagram en toestandsdiagram De Eiffeltoren (één van de nietklassieke wereldwonderen) is 317 meter hoog tot aan de top van de vlaggenstok, zonder de televisieantennes mee te rekenen. Met televisieantennes

Nadere informatie

R&D. Metallurgische (las)eigenschappen van slijtvaste witte gietijzers. Annemiek van Kalken Ludwik Kowalski

R&D. Metallurgische (las)eigenschappen van slijtvaste witte gietijzers. Annemiek van Kalken Ludwik Kowalski Metallurgische (las)eigenschappen van slijtvaste witte s Annemiek van Kalken Ludwik Kowalski MID 7 juni 2010 Inhoud s Producten van wit Producten van wit Definitie van slijtvastheid Slijtvastheid: Weerstand

Nadere informatie

Oefeningen materiaalleer

Oefeningen materiaalleer Oefeningen materiaalleer KV = koudvervormd? = nog niet helemaal duidelijk HOOFDSTUK 1 p 1.17 voor een korte staaf is, dus Oef 7: is hoger en verandert niet ifv x tussen en, we zien dat de start van de

Nadere informatie

Samenvatting -Dutch Summary-

Samenvatting -Dutch Summary- Samenvatting -Dutch Summary- Multischaal modellering wordt de laatste jaren een steeds belangrijker hulpmiddel, als aanvulling op experimenten, in de zoektocht naar nieuwe nucleaire structuurmaterialen

Nadere informatie

Metaalkunde in de. Lastechniek. H.Schrijen 1. Lasgroep Zuid Limburg. Metaalkunde en Lastechniek. Lasgroep Zuid Limburg. Root Cause of Disasters

Metaalkunde in de. Lastechniek. H.Schrijen 1. Lasgroep Zuid Limburg. Metaalkunde en Lastechniek. Lasgroep Zuid Limburg. Root Cause of Disasters Lasgroep Zuid Limburg Lasgroep Zuid Limburg Metaalkunde in de Lastechniek Metaalkunde en Lastechniek H. Schrijen Harry. Schrijen CCM, 1 Hary Shrijen LZL - 2010 H. Schrijen Harry. Schrijen CCM, 2 Root Cause

Nadere informatie

Lasgroep Zuid Limburg

Lasgroep Zuid Limburg Lasgroep Zuid Limburg Metaalkunde in de Lastechniek H. Harry. Schrijen Schrijen CCM, 1 40 % van de grote ongelukken wordt veroorzaakt door : Slechte Fabricage en Ontwerp Gebrek aan Kennis H. Harry. Schrijen

Nadere informatie

Tentamen WB6101 Materiaalkunde I voor WB over de leerstof van studiejaar januari 2011

Tentamen WB6101 Materiaalkunde I voor WB over de leerstof van studiejaar januari 2011 Tentamen WB6101 Materiaalkunde I voor WB over de leerstof van studiejaar 2010-2011 17 januari 2011 Inclusief antwoordformulier volgend op de opgaven Scheur het antwoordformulier los en schrijf je naam

Nadere informatie

Eddy Brinkman. Materiaalkunde in een notendop. Materials Veldhoven - 31 mei 2017

Eddy Brinkman. Materiaalkunde in een notendop. Materials Veldhoven - 31 mei 2017 Eddy Brinkman Materials 2017 - Veldhoven - 31 mei 2017 Materiaalkunde: geeft antwoord op waarom Waarom is juist dat materiaal geschikt voor die toepassing? Materiaaltechnologie: geeft antwoord op hoe Aan

Nadere informatie

Plasticiteit. B. Verlinden Inleiding tot de materiaalkunde. Structuur van de lessen 1-4

Plasticiteit. B. Verlinden Inleiding tot de materiaalkunde. Structuur van de lessen 1-4 Plasticiteit Hoofdstuk 6 B. Verlinden Inleiding tot de materiaalkunde Structuur van de lessen 1-4 Algemene introductie in de wereld van de materialen Les 1 materialen ontwerp materialen en milieu Elastische

Nadere informatie

Laslegeringen voor kwalitatieve onderhoudswerke

Laslegeringen voor kwalitatieve onderhoudswerke , Laslegeringen voor kwalitatieve onderhoudswerke Reparaturschweißlegierungen GmbH Am Kavitt 4 D-47877 Willich Postfach 237 D-47863 Willich (+49) 2154 95 55-0 FAX (+49) 2154 95 55-55 e-mail: info @ omniweld.de

Nadere informatie

Vraag 1.3 A point source emits sound waves with a power output of 100 watts. What is the sound level (in db) at a distance

Vraag 1.3 A point source emits sound waves with a power output of 100 watts. What is the sound level (in db) at a distance Hoofdstuk 1 Natuurkunde I Vraag 1.1 It is possible to hear an approaching train before you can see it by listening to the sound wave through the track. If the elastic modulus is 2.0 10 11 N/m 2 and the

Nadere informatie

RIJDAM Trading. Rijdam Stelliet

RIJDAM Trading. Rijdam Stelliet RIJDAM Trading 1 Rijdam Stelliet Inhoudsopgave 2 Inhoudsopgave Rijdam Stelliet Rijdam Stelliet Typische kenmerken en toepassingen Typische kenmerken en toepassingen Rijdam Stelliet Staven Rijdam Stelliet

Nadere informatie

Citation for published version (APA): Soer, W. A. (2006). Interactions between Dislocations and Grain Boundaries s.n.

Citation for published version (APA): Soer, W. A. (2006). Interactions between Dislocations and Grain Boundaries s.n. University of Groningen Interactions between Dislocations and Grain Boundaries Soer, Wouter Anthon IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite

Nadere informatie

a s s o r t i m e n t l o g i s t i e k

a s s o r t i m e n t l o g i s t i e k compleet in duplex technische informatie a s s o r t i m e n t l o g i s t i e k compleet in duplex Met trots presenteren wij ons -programma, met uitgebreide technische informatie, ons assortiment en op

Nadere informatie

Type-, partij- of serienummer, dan wel een ander identificatiemiddel voor het bouwproduct, zoals voorgeschreven in artikel 11,lid 4: Zie bijlage 1

Type-, partij- of serienummer, dan wel een ander identificatiemiddel voor het bouwproduct, zoals voorgeschreven in artikel 11,lid 4: Zie bijlage 1 DoP SM0RP001 (rev.1) page 1 / 5 SM0RP001 Unieke identificatiecode van het product: SM0RP Type-, partij- of serienummer, dan wel een ander identificatiemiddel voor het bouwproduct, zoals voorgeschreven

Nadere informatie

Falen bij hoge temperatuur

Falen bij hoge temperatuur Falen bij hoge temperatuur Bijzondere aspecten van hoge temperatuur breuken in metalen Henk Kolkman oktober 2009 Nationaal Lucht- en Ruimtevaartlaboratorium National Aerospace Laboratory NLR Inleiding

Nadere informatie

Unificatie. Zwakke Kracht. electro-zwakke kracht. Electriciteit. Maxwell theorie. Magnetisme. Optica. Sterke Kracht. Speciale Relativiteitstheorie

Unificatie. Zwakke Kracht. electro-zwakke kracht. Electriciteit. Maxwell theorie. Magnetisme. Optica. Sterke Kracht. Speciale Relativiteitstheorie Electriciteit Magnetisme Unificatie Maxwell theorie Zwakke Kracht electro-zwakke kracht Optica Statistische Mechanica Speciale Relativiteitstheorie quantumveldentheorie Sterke Kracht Klassieke Mechanica

Nadere informatie

Nota: Vele andere kwaliteiten op aanvraag. Deze kwaliteiten zijn veelal op korte termijn leverbaar. Vraag ons technisch handboek over

Nota: Vele andere kwaliteiten op aanvraag. Deze kwaliteiten zijn veelal op korte termijn leverbaar. Vraag ons technisch handboek over O-Ringen Eriks biedt u uit voorraad standaard O-ringen in hardheid 60 en 70 shore aan, in respectievelijke compounds 714166 en 714177. Daarnaast zijn uiteraard O-ringen in diverse kwaliteiten en hardheden

Nadere informatie

nitreren (NH 3 /H 2 = 1/3) bij temperaturen T 300 ºC van een FeNiTi legering, en bij T 400 ºC van een FeNiCr legering, dunne (Ti/Cr)N precipitaten

nitreren (NH 3 /H 2 = 1/3) bij temperaturen T 300 ºC van een FeNiTi legering, en bij T 400 ºC van een FeNiCr legering, dunne (Ti/Cr)N precipitaten Samenvatting Gedurende de afgelopen 15 jaar hebben dunne films van magnetische, nanokristallijne metaallegeringen steeds meer toepassing gevonden op verscheiden industriële terreinen. Dit is te danken

Nadere informatie

Tentamen MATERIAALKUNDE 2

Tentamen MATERIAALKUNDE 2 Universiteit Twente Faculteit der Construerende Technische Wetenschappen Leerstoel Productietechniek Module 3 WB Energie en Duurzaamheid 201500273 Tentamen MATERIAALKUNDE 2 19 april 2017, 08.45-11.45 uur

Nadere informatie

Materialenkennis. voor de laspraktijk 8

Materialenkennis. voor de laspraktijk 8 Materialenkennis voor de laspraktijk 8 Geri van Krieken Warmtebehandelingen Voordat er kan worden gelast, zal er enige voorkennis moeten zijn van het te lassen basismateriaal en hoe dit tot stand is gekomen.

Nadere informatie

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation

Cover Page. The handle  holds various files of this Leiden University dissertation Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/40161 holds various files of this Leiden University dissertation Author: Ledezma Yanez, Isis Title: The role of water in hydrogen electrocatalysis Issue

Nadere informatie

State of the art: Joining of Aluminium

State of the art: Joining of Aluminium State of the art: Joining of Aluminium Marcel Hermans Delft University of Technology Materials Science and Engineering Joining and Mechanical Behaviour 1 State of the art: Joining of Aluminium Literatuur

Nadere informatie

Pingpongballen als wetenschappelijk instrument

Pingpongballen als wetenschappelijk instrument Pingpongballen als wetenschappelijk instrument Jilt Sietsma Inleiding Bij het begrip pingpongballen denken we niet direct aan wetenschap. Toch wist prof. Willie Burgers, in een tijd waarin zeer beperkte

Nadere informatie

lezing door Dolf Hali voor de Probusclub Santpoort op 1 mei 2013 (de uitgesproken tekst volgt na dia 5)

lezing door Dolf Hali voor de Probusclub Santpoort op 1 mei 2013 (de uitgesproken tekst volgt na dia 5) lezing door Dolf Hali voor de Probusclub Santpoort op 1 mei 2013 (de uitgesproken tekst volgt na dia 5) 1. Politiek (nimby mentaliteit) 2. Onze heilige koe 3. Windturbines 4. Kernenergie Heilige koe Windturbines

Nadere informatie

Citation for published version (APA): Haas, M-J. D. (2001). Grain boundary phenomena and failure of aluminium alloys Groningen: s.n.

Citation for published version (APA): Haas, M-J. D. (2001). Grain boundary phenomena and failure of aluminium alloys Groningen: s.n. University of Groningen Grain boundary phenomena and failure of aluminium alloys Haas, Marc-Jan de IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite

Nadere informatie

8 Aanvulling Hoofdstuk 8 Metalen

8 Aanvulling Hoofdstuk 8 Metalen 8 Aanvulling Hoofdstuk 8 Metalen 8.1 Vervaardiging van staalproducten 8.2 Verschil warm- en koudwalsen 8.3 Vermoeiing 8.1 De vervaardiging van staalproducten Bij paragraaf 8.2.3 in het boek. Bij de vervaardiging

Nadere informatie

Product naam: MM01930

Product naam: MM01930 Product naam: MM01930 Specificaties MM01930: Levensduur L90: 20000u Diameter: 50 mm Wattage: 4.00W Gewicht: 61 gr Kleur: 3000K (wit) Spanning: 230 V Cd: 960 cd Beschermingsgraad: IP20 RA: 80 Te vervangen

Nadere informatie

Structuur en eigenschappen van metalen 4C330

Structuur en eigenschappen van metalen 4C330 Tentamen Structuur en eigenschappen van metalen 4C33 5 augustus 22 9.-2. uur Dit tentamen bestaat uit twee delen met in totaal 22 deelvragen. Tijdens het tentamen mag geen gebruik worden gemaakt van het

Nadere informatie

Thermische Centrales voor Elektriciteit College TB142Ea, 12 mei 2014

Thermische Centrales voor Elektriciteit College TB142Ea, 12 mei 2014 Thermische Centrales voor Elektriciteit College TB142Ea, 12 mei 2014 Dr.ir. Gerard P.J. Dijkema E.On kolencentrales, Maasvlakte, Rotterdam. G.P.J. Dijkema 5 mei 2014 Faculty of Technology, Policy and Management

Nadere informatie

Cor-Ten staalplaten Productoverzicht. ThyssenKrupp Christon

Cor-Ten staalplaten Productoverzicht. ThyssenKrupp Christon Cor-Ten staalplaten Productoverzicht ThyssenKrupp Christon 2 Cor-Ten staalplaten Weerbestendig materiaal Wat is Cor-Ten? Cor-Ten (ook gekend als weervast staal) is een staalsoort die zonder oppervlaktebehandeling

Nadere informatie

Natuurkunde I. Hoofdstuk 1

Natuurkunde I. Hoofdstuk 1 Hoofdstuk 1 Natuurkunde I Vraag 1.1 It is possible to hear an approaching train before you can see it by listening to the sound wave through the track. If the elastic modulus is 2.0 10 11 N/m 2 and the

Nadere informatie

gelijk aan het aantal protonen in de kern. hebben allemaal hetzelfde aantal protonen in de kern.

gelijk aan het aantal protonen in de kern. hebben allemaal hetzelfde aantal protonen in de kern. 1 Atoombouw 1.1 Atoomnummer en massagetal Er bestaan vele miljoenen verschillende stoffen, die allemaal zijn opgebouwd uit ongeveer 100 verschillende atomen. Deze atomen zijn zelf ook weer opgebouwd uit

Nadere informatie

id SUPERNATURE LUXURY VINYL TILES - NL COLLECTION Uniek LVT design dankzij Digital Print Technology

id SUPERNATURE LUXURY VINYL TILES - NL COLLECTION Uniek LVT design dankzij Digital Print Technology id SUPERNATURE LUXURY VINYL TILES - NL COLLECTION Uniek LVT design dankzij Digital Print Technology FOREST OAK NATUURLIJK GERAFFINEERD Een natuurgetrouwe unieke eiken design vloer met karakter FOREST OAK

Nadere informatie

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation

Cover Page. The handle  holds various files of this Leiden University dissertation Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/29891 holds various files of this Leiden University dissertation Author: Roobol, Sander Bas Title: The structure of a working catalyst : from flat surfaces

Nadere informatie

Compleet in Duplex TECHNISCHE INFORMATIE ASSORTIMENT LOGISTIEK

Compleet in Duplex TECHNISCHE INFORMATIE ASSORTIMENT LOGISTIEK Compleet in Duplex TECHNISCHE INFORMATIE ASSORTIMENT LOGISTIEK Compleet in Duplex Met trots presenteren wij ons Duplex-programma, met uitgebreide technische informatie, ons assortiment en op uw wensen

Nadere informatie

Product naam: MM01930

Product naam: MM01930 Product naam: MM01930 Specificaties MM01930: Levensduur L90: 20000u Wattage: 4.00W Kleur: 3000K (wit) Cd: 960 cd RA: 80 Straalhoek: 10 graden Lamp soort: PAR16 Lampvoet: Diameter: Gewicht: Spanning: Beschermingsgraad:

Nadere informatie

VII.Metalen. kern(en) + elektronen. atomen. verbindingen. verklaren én voorspellen eigenschappen. model

VII.Metalen. kern(en) + elektronen. atomen. verbindingen. verklaren én voorspellen eigenschappen. model VII.Metalen kern(en) + elektronen atomen verbindingen interacties verklaren én voorspellen eigenschappen model eigenschappen: kneedbaarheid, thermische en elektrische geleidbaarheid, smeltpunt, kookpunt

Nadere informatie

Technische Gegevens. Kunststof Plaatmateriaal. Dikte 2 mm

Technische Gegevens. Kunststof Plaatmateriaal. Dikte 2 mm Tel. 074 2500969 Fax: 074 2500961 Technische Gegevens Kunststof Plaatmateriaal Dikte 2 mm Kerfslagproef Als er losse scherpe en/of zware onderdelen in de achterbak tegen de zijwanden komen kunnen er gaten

Nadere informatie

Bijeenkomst bij IHC / Kinderdijk 6 september 2009

Bijeenkomst bij IHC / Kinderdijk 6 september 2009 Lasercladden - Oppervlaktebehandeling - Wat is lasercladden - Waarom lasercladden - Voordelen van lasercladden - Voorbeelden - Nieuwe produkten - Versleten of beschadigde produkten - Bewerkingsfouten en

Nadere informatie

Citation for published version (APA): Wouters, O. (2006). Plasticity in Aluminum Alloys at Various Length Scales s.n.

Citation for published version (APA): Wouters, O. (2006). Plasticity in Aluminum Alloys at Various Length Scales s.n. University of Groningen Plasticity in Aluminum Alloys at Various Length Scales Wouters, Onne IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite from

Nadere informatie

Metaal 2e college metaal Utrecht

Metaal 2e college metaal Utrecht Metaal 2e college metaal Utrecht Vandaag: Afronden introductie metalen algemeen - algemene kenmerken - legeringen - ferro / non ferro - edelmetalen - eigenschappen IJzer en staal boek Algemene eigenschappen

Nadere informatie

PRESTATIEVERKLARING. DoP: 0054 voor fischer TERMOZ 8 U, TERMOZ 8 UZ en WS 8L (Kunststof verbindingen voor gebruik in beton en metselwerk ) NL

PRESTATIEVERKLARING. DoP: 0054 voor fischer TERMOZ 8 U, TERMOZ 8 UZ en WS 8L (Kunststof verbindingen voor gebruik in beton en metselwerk ) NL PRESTATIEVERKLARING DoP: 0054 voor fischer TERMOZ 8 U, TERMOZ 8 UZ en WS 8L (Kunststof verbindingen voor gebruik in beton en metselwerk ) NL 1. Unieke identificatiecode van het producttype: DoP: 0054 2.

Nadere informatie

Metaal. 2e college metaal Utrecht. Materialen

Metaal. 2e college metaal Utrecht. Materialen Metaal 2e college metaal Utrecht Materialen Vandaag: Afronden introductie metalen algemeen - algemene kenmerken - legeringen - ferro / non ferro - edelmetalen - eigenschappen IJzer en staal Materialenboek

Nadere informatie

Duurzaam herstellen en produceren van hoogwaardige producten met lasertechnologie

Duurzaam herstellen en produceren van hoogwaardige producten met lasertechnologie 26/01/2012 Duurzaam herstellen en produceren van hoogwaardige producten met lasertechnologie Marleen Rombouts Lasercentrum Vlaanderen, Vito, Mol (België) Marleen.Rombouts@vito.be Benelux Laserevent 2012,

Nadere informatie

PRESTATIEVERKLARING. Nr NL. bijlages B 1 tot en met B 4

PRESTATIEVERKLARING. Nr NL. bijlages B 1 tot en met B 4 PRESTATIEVERKLARING Nr. 0069 NL 1. Unieke identificatiecode van het producttype: fischer Inslag anker EA II 2. Beoogd(e) gebruik(en): Product Metalen ankers voor gebruik in beton (zware lasten) Beoogd

Nadere informatie

Deel 2. Basiskennis chemie

Deel 2. Basiskennis chemie Deel 2. Basiskennis chemie Achteraan vind je een periodiek systeem van de elementen. Gebruik dit waar nodig. Vraag 21 Koolstofmonoxide (C) kan gesynthetiseerd worden door stoom met methaan (CH4 ) te laten

Nadere informatie

2 3 4 5 6 7 8 9 10 12,999,976 km 9,136,765 km 1,276,765 km 499,892 km 245,066 km 112,907 km 36,765 km 24,159 km 7899 km 2408 km 76 km 12 14 16 3 6 11 1 12 7 1 2 5 4 3 9 10 8 18 20 21 22 23 24 25 26 28

Nadere informatie

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 12,999,976 km 9,136,765 km 1,276,765 km 499,892 km 245,066 km 112,907 km 36,765 km 24,159 km 7899 km 2408 km 76 km 12 14 16 1 12 7 3 1 6 2 5 4 3 11 9 10 8 18 20 21 22 23 24 26 28 30

Nadere informatie

Oplossing oefeningen. Deel 1: Elektriciteit

Oplossing oefeningen. Deel 1: Elektriciteit Oplossing oefeningen Afhankelijk van je oplossingsmethode en het al dan niet afronden van tussenresultaten, kun je een lichtjes verschillende uitkomst verkrijgen. Deel 1: Elektriciteit Hoofdstuk 1: Elektrische

Nadere informatie

Mechanically Actuated Valves

Mechanically Actuated Valves 2.1 page 21 2.1 Mechanically Actuated Valves Selected models are available for explosion hazardous environment. They are ATEX-Ex certified. For detailed information refer to chapter 2.14. Selected models

Nadere informatie

GELD SPAREN DOOR HERSTELLASSEN

GELD SPAREN DOOR HERSTELLASSEN GELD SPAREN DOOR HERSTELLASSEN Introductie Soudokay Praktijkvoorbeeld staal industrie Praktijkvoorbeeld cement industrie Introductie Soudokay Praktijkvoorbeeld CCR Praktijkvoorbeeld Vertical Mills Soudokay

Nadere informatie

Toestandsgrootheden en energieconversie

Toestandsgrootheden en energieconversie Toestandsgrootheden en energieconversie Dr.ir. Gerard P.J. Dijkema Faculty of Technology, Policy and Management Industry and Energy Group PO Box 5015, 2600 GA Delft, The Netherlands Eemscentrale, Eemshaven,

Nadere informatie

WWW.MMBTOOLS.NL INFO@MMBTOOLS.NL. Wat is Hardmetaal?

WWW.MMBTOOLS.NL INFO@MMBTOOLS.NL. Wat is Hardmetaal? WWW.MMBTOOLS.NL INFO@MMBTOOLS.NL Wat is Hardmetaal? MMB TOOLS 2015 Wat is Hardmetaal? Hardmetaal is een composiet wat bestaat uit een combinatie van harde, slijtvaste carbidedie zijn opgenomen in een bindmiddel.

Nadere informatie

Materiaal Schaarste: Productie en prijzen van metalen 1900-2008 HISTORISCH BESEF. Primaire productie ijzererts. Primaire productie aluminium 24-5-2012

Materiaal Schaarste: Productie en prijzen van metalen 1900-2008 HISTORISCH BESEF. Primaire productie ijzererts. Primaire productie aluminium 24-5-2012 Iron-ore mine production (kg/cap) or (g/real$) Iron-ore mine production (Million ton) Aluminium primary production (kg/cap) or (g/real$) 4-5- Aluminium primary production (Million ton) Materiaal Schaarste:

Nadere informatie

I www.gns-nederland.nl T +31 (0)40 368 22 70 E info@gns-nederland.nl INHOUDSOPGAVE

I www.gns-nederland.nl T +31 (0)40 368 22 70 E info@gns-nederland.nl INHOUDSOPGAVE INHOUDSOPGAVE Hoofdstuk 1: Technische informatie Roestvaststaal 1.1 Algemene informatie 2 1.2 Korte typering veel gebruikte kwaliteiten 3 Hoofdstuk 2: Mechanische eigenschappen 2.1 RVS stafmateriaal en

Nadere informatie

Technische informatie Roestvast staaltypen

Technische informatie Roestvast staaltypen Technische informatie Roestvast staaltypen UW WERELD, ONZE KENNIS Eigenschappen van enkele veelvoorkomende roestvast staaltypen. In dit artikel wordt aandacht geschonken aan enkele veelvoorkomende austenitische

Nadere informatie

4900 snelheid = = 50 m/s Grootheden en eenheden. Havo 4 Hoofdstuk 1 Uitwerkingen

4900 snelheid = = 50 m/s Grootheden en eenheden. Havo 4 Hoofdstuk 1 Uitwerkingen 1.1 Grootheden en eenheden Opgave 1 a Kwantitatieve metingen zijn metingen waarbij je de waarneming uitdrukt in een getal, meestal met een eenheid. De volgende metingen zijn kwantitatief: het aantal kinderen

Nadere informatie

NATIONALE NATUURKUNDE OLYMPIADE. Eindronde practicumtoets A. 10 juni beschikbare tijd: 2x2 uur

NATIONALE NATUURKUNDE OLYMPIADE. Eindronde practicumtoets A. 10 juni beschikbare tijd: 2x2 uur NATIONALE NATUURKUNDE OLYMPIADE Eindronde practicumtoets A 10 juni 2006 beschikbare tijd: 2x2 uur Bepaling van de gemiddelde grootte van poriën in een filter Inleiding Als je een koffiefilter in water

Nadere informatie

STRESS CORROSION CRACKING OF WELDED JOINTS OF Al-Mg ALLOYS

STRESS CORROSION CRACKING OF WELDED JOINTS OF Al-Mg ALLOYS Journal of KONES Powertrain and Transport, Vol. 21, No. 3 2014 ISSN: 1231-4005 e-issn: 2354-0133 ICID: 1133154 DOI: 10.5604/12314005.1133154 STRESS CORROSION CRACKING OF WELDED JOINTS OF Al-Mg ALLOYS Gdynia

Nadere informatie

Persoonlijk. Ontdek de persoonlijke designmogelijkheden, ontdek 'Miele Signature My personal handle'.

Persoonlijk. Ontdek de persoonlijke designmogelijkheden, ontdek 'Miele Signature My personal handle'. Persoonlijk. Miele vindt het belangrijk dat haar producten aansluiten op de persoonlijke smaak van haar klant. Daarbij moeten de voordelen van de producten perfect aansluiten bij de behoeften van de klant.

Nadere informatie

PRESTATIEVERKLARING. DoP: 0058 voor termoz SV II ecotwist (Kunststof verbindingen voor gebruik in beton en metselwerk ) NL

PRESTATIEVERKLARING. DoP: 0058 voor termoz SV II ecotwist (Kunststof verbindingen voor gebruik in beton en metselwerk ) NL PRESTATIEVERKLARING DoP: 0058 voor termoz SV II ecotwist (Kunststof verbindingen voor gebruik in beton en metselwerk ) NL 1. Unieke identificatiecode van het producttype: DoP: 0058 2. Beoogd(e) gebruik(en):

Nadere informatie

Zonnestroom en windstroom Samen meer

Zonnestroom en windstroom Samen meer Zonnestroom en windstroom Samen meer Van niche naar impact Wim Sinke -- Peter Eecen Perslunch ECN Amsterdam, CASA 400 2 juni 2015 www.ecn.nl Structuur Context klimaat + economie Uitzicht op 2050 Wind Technologie,

Nadere informatie

Tentamen MATERIAALKUNDE II, code

Tentamen MATERIAALKUNDE II, code Universiteit Twente Faculteit der Construerende Technische Wetenschappen Vakgroep Productietechniek Materiaalkundig Laboratorium Agricola Tentamen MATERIAALKUNDE II, code 115210 28 augustus 2006, 13.30-17.00

Nadere informatie

Torres et al. Supplementary Figure 1

Torres et al. Supplementary Figure 1 Torres et al. Supplementary Figure 1 A 9 tetrahydrocannabinol (THC) B Cannabidiol (CBD) C Temozolomide (TMZ) Supplementary Figure 1. Chemical structures of THC, CBD and TMZ. A 3 TMZ (μm) Torres et al.

Nadere informatie

Samenvatting voor de leek

Samenvatting voor de leek Samenvatting voor de leek Niet-vluchtig geheugen (NVG), computergeheugen dat informatie bewaart zelfs als er geen spanning op de chip staat, wordt steeds belangrijker in elektronische apparatuur. De meest

Nadere informatie

Inleiding tot materiaalkunde

Inleiding tot materiaalkunde Inleiding tot materiaalkunde Oefenzitting 1 Materiaalselectie met CES Inleidende cursus materiaalkunde 1 Algemene aanpak materiaalselectie Vertaal het probleem naar een materiaalselectieprobleem met: Functie

Nadere informatie

ARCAL GASWIJZER. Welk materiaal wenst u te lassen? Laaggelegeerde staalsoorten. Roestvaststaal. Aluminium legeringen

ARCAL GASWIJZER. Welk materiaal wenst u te lassen? Laaggelegeerde staalsoorten. Roestvaststaal. Aluminium legeringen ARCAL GASWIJZER Welk materiaal wenst u te lassen? Laaggelegeerde staalsoorten Roestvaststaal Aluminium legeringen Welk lasproces past u toe? MIG/MAG Laaggelegeerde staalsoorten TIG PLASMA Welk draadtype

Nadere informatie

PRESTATIEVERKLARING. Nr NL. 5. Het systeem of de systemen voor de beoordeling en verificatie van de prestatiebestendigheid: 2+

PRESTATIEVERKLARING. Nr NL. 5. Het systeem of de systemen voor de beoordeling en verificatie van de prestatiebestendigheid: 2+ PRESTATIEVERKLARING Nr. 0031 NL 1. Unieke identificatiecode van het producttype: fischer nail anchor FNA II 2. Beoogd(e) gebruik(en): Product Metalen ankers voor gebruik in beton (lichte lasten) Beoogd

Nadere informatie

Hardmetaal Staven, Strippen & Ringen

Hardmetaal Staven, Strippen & Ringen Hardmetaal RX- kwaliteit Hardmetaal Staven, Strippen & Ringen Hardmetaal RX- kwaliteit Staven & strippen in hardmetaal RX-kwaliteit is een bewezen micrograin-klasse. De homogene en fijne microstructuur

Nadere informatie

Tentamen MATERIAALKUNDE Ia

Tentamen MATERIAALKUNDE Ia Universiteit Tente Faculteit der Construerende Technische Wetenschappen Leerstoel Productietechniek Tentamen MATERIAALKUNDE Ia Module 2 Onterpen van een constructie 20 december 2013, 15.45-17.30 uur AANWIJZINGEN

Nadere informatie

Opgave 2. Voor vloeibaar water bij 298.15K en 1 atm zijn de volgende gegevens beschikbaar:

Opgave 2. Voor vloeibaar water bij 298.15K en 1 atm zijn de volgende gegevens beschikbaar: Oefenopgaven Thermodynamica 2 (29-9-2010) Opgave 1. Een stuk ijs van -20 C en 1 atm wordt langzaam opgewarmd tot 110 C. De druk blijft hierbij constant. Schets hiervoor in een grafiek het verloop van de

Nadere informatie

Met de quantummechanica het lab in

Met de quantummechanica het lab in Met de quantummechanica het lab in Verstrengelde fotonen en Quantum informatie Computers in the future may weigh no more than.5 tons (Popular Mechanics, forecasting the relentless march of science, 949)

Nadere informatie

RDM Centre of Expertise. Innovatie motor voor Stad en Haven

RDM Centre of Expertise. Innovatie motor voor Stad en Haven RDM Centre of Expertise Innovatie motor voor Stad en Haven https://www.youtube.com/watch?v=ubghpqsittc RDM Centre of Expertise RDM Centre of Expertise is een broedplaats waar studenten, onderzoekers/lectoren

Nadere informatie

Structuur en eigenschappen van metalen 4C334

Structuur en eigenschappen van metalen 4C334 Tentamen deel A Structuur en eigenschappen van metalen 4C334 mei 6 9.-.3 uur Dit tentamen bestaat uit 4 opgaven met in totaal 3 deelvragen. Het cijfer voor dit deel draagt voor 4 % bij aan het eindcijfer.

Nadere informatie

Hardmetaal RXE- kwaliteit

Hardmetaal RXE- kwaliteit Hardmetaal RXE- kwaliteit INNOVATIEVE KWALITEIT HARDMETAAL MET IJZER / NIKKEL / COBALT- BINDING Hardmetaal RXE- kwaliteit INNOVATIEVE KWALITEIT HARDMETAAL MET IJZER / NIKKEL / COBALT- BINDING Door toename

Nadere informatie

DUURZAAMHEID in Proces en Product

DUURZAAMHEID in Proces en Product DUURZAAMHEID in Proces en Product Toepassing van Performance Coatings op industriële goederen (levensduurverlenging activa) Ongekend succesvol door innovatie 2009 In Rust we Trust 2010 Kwaliteit, Duurzaamheid

Nadere informatie

PRESTATIEVERKLARING. Nr NL. 5. Het systeem of de systemen voor de beoordeling en verificatie van de prestatiebestendigheid: 1

PRESTATIEVERKLARING. Nr NL. 5. Het systeem of de systemen voor de beoordeling en verificatie van de prestatiebestendigheid: 1 PRESTATIEVERKLARING Nr. 0036 NL 1. Unieke identificatiecode van het producttype: fischer Zykon-Hammerset anchor FZEA II 2. Beoogd(e) gebruik(en): Product Metalen ankers voor gebruik in beton (zware lasten)

Nadere informatie

Tentamen MATERIAALKUNDE II, code

Tentamen MATERIAALKUNDE II, code Universiteit Twente Faculteit der Construerende Technische Wetenschappen Leerstoel Productietechniek Tentamen MATERIAALKUNDE II, code 191152100 27 juni 2014, 08.45-12.15 uur AANWIJZINGEN 1. Vergeet niet

Nadere informatie

Visionair Scenario PV

Visionair Scenario PV Visionair Scenario PV Nanotechnologie &PV:een toekomstvisie Jean V. Manca Universiteit Hasselt-IMEC./IMOMEC jean.manca@uhasselt.be Heusden-Zolder, 11 mei 2012 De toekomst van zonnecellen De Tera-Watt uitdaging

Nadere informatie

Metallurgie! CVO$Kisp$Lerarenopleiding$ Sander$Malfliet$ 2015$

Metallurgie! CVO$Kisp$Lerarenopleiding$ Sander$Malfliet$ 2015$ Metallurgie CVO$Kisp$Lerarenopleiding$ Sander$Malfliet$ 2015$ $ $ Inhoudstafel 1.1 Metallurgie...2 1.2 Algemeen...2 Hetverschiltussengietijzerenstaal...2 Ferriet...3 Austeniet...4 Cementietofijzercarbide(Fe

Nadere informatie

Methoden voor de bepaling van elementen

Methoden voor de bepaling van elementen Compendium voor de monsterneming, meting en analyse van water Versie maart 2013 WAC/III/B De volgende analysemethoden kunnen gebruikt worden voor het bepalen van elementen in water. Voor de conservering

Nadere informatie

Recente ontwikkelingen in productie van hardmetaal tonen enerzijds het verder verbeteren van mechanische eigenschappen qua hardheid en taaiheid,

Recente ontwikkelingen in productie van hardmetaal tonen enerzijds het verder verbeteren van mechanische eigenschappen qua hardheid en taaiheid, Recente ontwikkelingen in productie van hardmetaal tonen enerzijds het verder verbeteren van mechanische eigenschappen qua hardheid en taaiheid, anderzijds de behoefte tot verhogen van corrosiebestendigheid

Nadere informatie

hav 2018 I Scheepsradar

hav 2018 I Scheepsradar Scheepsradar Sommige schepen hebben een radarinstallatie om de afstand tot andere schepen of voorwerpen in de omgeving te meten. Een radarinstallatie zendt hiervoor elektromagnetische signalen uit die

Nadere informatie

Prijzen excl. BTW, geldig van 16-02 tot 31-07-2015 MEER VERMOGEN DAN U ZOU VERWACHTEN. HOLEX ProSteel de nieuwe generatie VHM-ruwfrezen HPC.

Prijzen excl. BTW, geldig van 16-02 tot 31-07-2015 MEER VERMOGEN DAN U ZOU VERWACHTEN. HOLEX ProSteel de nieuwe generatie VHM-ruwfrezen HPC. Prijzen excl. BTW, geldig van 16-2 tot 31-7-215 MEER VERMOGEN DAN U ZOU VERWACHTEN. HOLEX ProSteel de nieuwe generatie VHM-ruwfrezen HPC. HOLEX ProSteel eshop.hoffmann-group.com VERSPANING VAN STAAL KOOLSTOFGEHALTE

Nadere informatie

PRESTATIEVERKLARING. Nr NL. Bevestiging achteraf in gescheurd of ongescheurd beton, zie bijlage, in het bijzonder bijlages B 1 tot en met B 4

PRESTATIEVERKLARING. Nr NL. Bevestiging achteraf in gescheurd of ongescheurd beton, zie bijlage, in het bijzonder bijlages B 1 tot en met B 4 PRESTATIEVERKLARING Nr. 0081 NL 1. Unieke identificatiecode van het producttype: fischer Doorsteek anker FAZ II 2. Beoogd(e) gebruik(en): Product Momentgecontroleerd spreidanker Beoogd gebruik Bevestiging

Nadere informatie

De club van Rome had toch gelijk!

De club van Rome had toch gelijk! De club van Rome had toch gelijk! Bernard Dam MECS, Chemical Engineering, Faculty of Applied Science, Delft University of Technology 11 november 2009 Delft University of Technology Challenge the future

Nadere informatie

Quantum Mechanica. Peter van der Straten Universiteit Utrecht. Peter van der Straten (Atom Optics) Quantum Mechanica November 20, / 14

Quantum Mechanica. Peter van der Straten Universiteit Utrecht. Peter van der Straten (Atom Optics) Quantum Mechanica November 20, / 14 Quantum Mechanica Peter van der Straten Universiteit Utrecht Peter van der Straten (Atom Optics) Quantum Mechanica November 20, 2012 1 / 14 Spectroscopie van waterstof Tabel van overgangen in waterstof

Nadere informatie

Algemene en Technische Scheikunde

Algemene en Technische Scheikunde Algemene en Technische Scheikunde Naam en voornaam: Examennummer: Reeks: Theorie: Oefeningen: Totaal: 1A 2A 3B 4B 5B 6B 7B 8B 1B 2B 3A 4A 5A 6A 7A 8A 1 1 H 1.008 2 He 4.003 2 3 Li 6.941 4 Be 9.012 5 B

Nadere informatie

Aperam Benelux. architectuurdag roestvast staal. 15april 2016

Aperam Benelux. architectuurdag roestvast staal. 15april 2016 Aperam Benelux architectuurdag roestvast staal 15april 2016 wat is rvs? wat is rvs? legering ijzer + chroom [+ ] Cr min 10,5 % C < 1,2 % +/- 200 nuances, EN 10088 / ASTM A240 passivatielaagje met dikte

Nadere informatie

De potentie van diepe geothermie voor de transitie naar duurzame energie. Technologische kansen voor de Nederlandse industrie

De potentie van diepe geothermie voor de transitie naar duurzame energie. Technologische kansen voor de Nederlandse industrie De potentie van diepe geothermie voor de transitie naar duurzame energie Technologische kansen voor de Nederlandse industrie Diepe geothermie heeft vele voordelen Characteristics Geothermal Geothermal

Nadere informatie

Telescoop: optica die licht vergaart in een focus. Detector: registreert, meet de flux. Zeer verschillende technieken voor verschillende golflengtes

Telescoop: optica die licht vergaart in een focus. Detector: registreert, meet de flux. Zeer verschillende technieken voor verschillende golflengtes Telescopen en detectors Telescoop: optica die licht vergaart in een focus Hoe groter, hoe gevoeliger Detector: registreert, meet de flux Hoge efficientie, lage ruis belangrijk Zeer verschillende technieken

Nadere informatie

PRESTATIEVERKLARING. Nr NL. Bevestiging achteraf in gescheurd of ongescheurd beton, zie bijlage, in het bijzonder bijlages B 1 tot en met B 6

PRESTATIEVERKLARING. Nr NL. Bevestiging achteraf in gescheurd of ongescheurd beton, zie bijlage, in het bijzonder bijlages B 1 tot en met B 6 PRESTATIEVERKLARING Nr. 0020 NL 1. Unieke identificatiecode van het producttype: fischer High-Prestatie Anchor FH II, FH II-I 2. Beoogd(e) gebruik(en): Product Momentgecontroleerd spreidanker Beoogd gebruik

Nadere informatie

CUSTOMIZE YOUR APPLE AND PRESENT A UNIQUE COMPANY GIFT

CUSTOMIZE YOUR APPLE AND PRESENT A UNIQUE COMPANY GIFT CUSTOMIZE YOUR APPLE AND PRESENT A UNIQUE COMPANY GIFT Ready for customization according to your companies wishes? The Royal Blue Collection a Custom Made collection. This is the perfect combination of

Nadere informatie

Remote sensor series

Remote sensor series Remote sensor series DATASHEET Sensor Partners BV James Wattlaan 15 5151 DP Drunen The Netherlands +1 ()1-7 9 info@sensorpartners.com sensorpartners.com Sensor Partners BVBA Z.1 Researchpark 1 B-1, Zellik

Nadere informatie