Participatiewet & UWV. Cliëntenblad Lister. Troost. Verlichting van zwaarheid

Transcriptie

1 Cliëntenblad Lister Participatiewet & UWV Troost Verlichting van zwaarheid

2 Zodra het drama de humor ontmoet, ontstaat zoiets als troost. Peter Esterhazy Foto: Shutterstock

3 } september 2014 INHOUD In dit nummer... Troost 6 Verdriet is een reactie op verlies en troost is een manier om met je verdriet om te gaan. Dat klinkt nogal abstract. Niet iedereen bij Up was onmiddellijk enthousiast over het thema troost. Het is iets wat je moeilijk kunt verwoorden. Gelukkig zijn we als ervaringdeskundigen in onze verhalen niet afhankelijk van theorie en filosofie, dat scheelt bij zo n lastig onderwerp. Ieder van ons kan putten uit zijn of haar eigen ervaring. Daar hebben we in deze Up dan ook weer dankbaar gebruik van gemaakt, zie bladzijde 12. De rubriek over de cliëntenwebsite peers-2peers bestaat niet meer. Daarvoor in de plaats komt een rubriek waarin we je op de hoogte houden van het zelfhulpcentrum Clubhouse. Dat is iets waar de gehele redactie wel enthousiast voor is. Hopelijk ga je dit enthousiasme met ons delen. Mensen vinden het moeilijk om te troosten omdat ze zich machteloos voelen bij andermans verdriet. Drie deskundigen vertellen wat er bij troost komt kijken. 19 De Participatiewet heeft gevolgen voor Wajongers. Up geeft antwoord op de meestgestelde vragen. EN VERDER 4 Post 5 Van de Cliëntenraad 12 "Blijf af van mijn pijn!" 16 Geld en Recht 17 Woordzoeker 20 'Doe even normaal' 21 Groepssessies 21 Clubhuis 22 Column 23 Colofon De redactie Als het je leuk lijkt om jouw kwaliteiten voor UP in te zetten, dan vind je achter in het blad de contactgegevens van de redactie. 14 Uit & Thuis: Samira overwon haar weerzin om Grunberg te lezen. september

4 } BRIEVEN POST Beste Koen, Ik wil reageren op je column in UP. Ik begin te denken dat de Lister geen idee heeft over hoe te reageren op de bezuinigingen die plaats vinden. Er wordt een grote nadruk gelegd op het belang van herstel-cliënten worden uitgenodigd voor een inspirirend gesprek over herstel, het Bureau Herstel doet veel wat betreft cursussen inclusief Zinnenprikkels. Maar wat als je woonbegeleider weg gaat en wordt vervangen door een oppervlakkig buurtteam, dat niks over je weet? Dat neemt het tapijt van zorg weg onder je voeten. Je was al kwetsbaar, het leven was al moeilijk en grotendeels een kwestie van je hoofd boven water houden, en nu dit. andere psychisch ziektes waar men in zichzelf gekeerd is; ze hebben moeite genoeg om om te gaan met zich zelf laat staan iemand anders. Ik snap dat dit allemaal heel negatief klinkt, er zullen vast wel leuke dingen gebeuren als resultaat van zo n crisis. Toch wil ik bovenstaande kwijt. Vriendelijke groeten, 'naam is bekend bij de redactie' En als dat niet erg genoeg is, doet de Lister naar mijn idee alsof dit het beste is wat had kunnen gebeuren. Mensen zullen weer op hun eigen benen moeten staan. Een clubhuis wordt gebouwd (en er wordt beslist niet verteld dat dit voorheen een dakloos tehuis was voor mannen en die zijn inmiddels of ergens anders geplaatst of weer op straat) waar iedereen elkaar kan helpen. Met peer group support -ik heb zowieso zo n hekel aan de verengelsing van de taal; maar hier wordt er van uitgegaan dat iedereen in staat is om elkaar te helpen. Nou, sommigen misschien wel, maar velen zeker niet-denk aan autisme en alle balans Zoeken naar balans in je leven is JEZUS CHRISTUS, de levende Zoon van de levende God. Ik daag u uit om deze woorden in de volgende UP te publiceren. Willem van der Horst Nieuwegein Wil je ook iets delen in Up, mail dan naar up@lister.nl 4 september 2014

5 Van de Cliëntenraad Op het moment van schrijven is de Cliëntenraad nog met vakantie. Een paar weken afstand nemen van de hectiek om daarna weer fris en enthousiast aan het werk te gaan. En dat is hard nodig! Er komt zoveel op ons af. De gevolgen van de veranderingen in de financiering van de zorg zijn enorm. En... ze raken ons allemaal: Lister als organisatie, de medewerkers en de cliënten. Wat het precies gaat betekenen is nog niet duidelijk. Deze onduidelijkheid veroorzaakt onrust en roept vragen op zoals: Ga ik naar een Buurtteam? Houd ik mijn persoonlijk begeleider? Mag ik hier blijven wonen? Stopt mijn begeleiding? Het zijn vragen die alleen persoonlijk beantwoord kunnen worden; elke situatie is anders. De Cliëntenraad kan deze individuele vragen niet beantwoorden. Wat de raad wel kan, en dat is ook haar taak, is de Raad van Bestuur op de hoogte stellen van de onrust en advies geven over hoe de onrust verminderd kan worden. In de contacten met de Raad van Bestuur pleit de Cliëntenraad daarom voor: Het belang van duidelijke informatie aan de cliënten. Zowel per brief als persoonlijk via de persoonlijk begeleider. De Raad van Bestuur heeft de toezegging gedaan dat alle cliënten in september een brief krijgen over de veranderingen. Het belang van goede nazorg zowel bij cliënten die overgedragen worden aan een buurtteam als bij cliënten die geen begeleiding meer krijgen. De Cliëntenraad is van mening dat Lister haar verantwoordelijkheid moet blijven nemen voor cliënten die door politieke besluiten Lister hebben moeten verlaten. Dit geldt ook voor de Cliëntenraad. Ook al ben je geen cliënt meer van Lister, de deur staat voor je open! Onze gegevens vind je in de colofon op pagina 23. Tot slot nog een huishoudelijke mededeling. De raad heeft een nieuw lid, het is Marcel Kiel. Marcel welkom! Lijkt het jou ook interessant, kom langs dan vertellen we je meer over het werk van de Cliëntenraad. Er is een hoop werk! september

6 } PSYCHE TROOST ZONDER OORDEEL Je kan er gewoon zijn Troost is het bemoedigen van iemand die het moeilijk heeft. Dit is lastig, omdat we vaak een ander willen helpen. Drie deskundigen vertellen wat er bij troost komt kijken en wat je kan doen. tekst: Nadia Tan " Het belangrijkste aan troost is dat je niet alleen bent en dat er iemand voor je is als je het moeilijk hebt. Aanraking en aardige woorden zorgen ervoor dat je lichaam de hormonen endorfine en oxytocine aanmaken. Deze stofjes zijn belangrijk voor een verhoogd welbevinden, waardoor je je beter gaat voelen,'" vertelt klinisch psycholoog Fredrike Bannink, die zich bezighoudt met posttraumatische stress en posttraumatisch succes. Toch kunnen weinig mensen troosten, zegt Marjolein Hamer. Zij volgde een opleiding transactionele analyse en theater. "Anderen komen met adviezen, maar je voelt je rottig en dan geven anderen het idee dat je er iets aan kan doen. Als je kind is overleden, kan je niks doen en hoort het verdriet bij het leven", vindt Hamer. "Mensen vinden het moeilijk om te troosten, omdat we ons machteloos voelen bij andermans verdriet." Behoefte Belangrijk bij troost is dat de ander aansluit bij je behoefte. "Dat iemand het gevoel geeft dat je er mag zijn met je verdriet en levensverhaal, zonder dat de ander oordeelt", licht Daan Westerink toe. Zij is rouwdeskundige en werkt samen met de Universiteit Utrecht. Westerink: "Een vriend van mij is pianist. Hij heeft nu artrose (een reumatische ziekte waarbij het kraakbeen dunner wordt en de patiënt last van stijfheid kan krijgen, red.). Niet meer piano spelen is een groot verlies voor hem, omdat dit zijn werk en zijn leven is. Anderen kunnen wel zeggen dat hij wat anders kan doen, zoals lesgeven, maar pianist zijn is wat hij wilde vanaf het eerste moment dat hij achter de piano zat. Nu is er een fysiotherapeut voor musici die ervoor heeft gezorgd dat hij kan blijven spelen, al is dat met pijn. Een 'normale' fysiotherapeut fixeert de boel zodat hij zijn vingers niet kan gebruiken." Dat laatste geeft geen troost. Litteken Daarentegen vinden we onszelf troosten ook lastig omdat we kritisch zijn op onszelf. "Stel, je bent verdrietig om het verlies van je moeder. Dan kan er een stemmetje zijn, dat zegt dat je geen goede dochter bent geweest. Zo geef je jezelf de schuld en kan je jezelf niet troosten. Troost werkt als je verdrietig mag zijn. Als je boosheid en gevoel van machteloosheid er mogen zijn, dan verdwijnt de heftigheid," weet Westerink. Wat troost niet is, is de boel weer heel maken. Westerink: "De gevolgen van een ongeluk of traumatische gebeurtenis blijf je met je meedragen. Wel kan je voorkomen dat de wond gaat etteren. 6 september 2014

7 Foto: Fred Manschot Zo was er een jongen die iemand voor de trein zag springen. In het begin leek het goed met hem te gaan, maar hij kreeg uiteindelijk posttraumatische stress stoornis (PTSS). Je kan niet doen alsof er niks is gebeurd. Zorg ervoor, met welk litteken ook, dat je weer verder kunt." lachen om elkaars gehannes Compassiemeditatie Een tip van Bannink om jezelf te troosten is om te bedenken wat eerder hielp. Dat kan je opnieuw doen als het nodig is. "Misschien hielp het kopen van nieuwe schoenen of het eten van een doos chocolade. Hoewel eten, alcohol en drugs op de korte termijn troost geven, brengen ze je op lange termijn op de lange termijn nog verder van huis." "Een verstandigere manier is om mededogen voor jezelf te leren voelen door een compassiemeditatie", adviseert Bannink. Dit gaat als volgt: Ga ergens rustig zitten waar je niet gestoord wordt. Richt vervolgens in je fantasie je warmte en positieve gevoelens op iemand die je aardig vindt, bijvoorbeeld een baby of een hondje. Denk aan hoe schattig het hondje is. Richt daarna je warmte op jezelf. Zeg tegen jezelf dingen als 'ik ben het waard' en 'ik heb aardige kanten'. Ga dan met je aandacht naar een onbekend iemand en bedenk dat er vast mensen zijn die van deze persoon houden. Ten slotte richt je je positieve gevoelens op een onaardig iemand. Bedenk dat deze persoon ook aardige kanten heeft. Als de laatste stap nog te lastig is, sla je deze over. Op deze manier wek je positieve emoties op over jezelf en anderen. Dat kan helpen om meer compassie met jezelf te krijgen en jezelf te troosten. Ook worden dan oxytocine en endorfine aangemaakt", vertelt Bannink. Wel is belangrijk deze oefening elke dag minstens een kwartier te doen. Tranentournee Omdat veel mensen het lastig vinden om met andermans verdriet om te gaan, heeft Hamer de stichting Huis voor Tranen opgericht. Hier vanuit organiseert ze een tranentournee, ontmoetingen rondom tranen op verschillende locaties. Hierbij is er ruimte voor een gesprek ondersteund door kunst. "Iemand draagt een gedicht voor, een ander vertelt een verhaal en er is iets van kleinkunst, zoals zang en muziek. Daarna gaan mensen in gesprek over een bepaalde vraag. Bijvoorbeeld wat goed werkt als je verdrietig bent en wat niet werkt. Deze gesprekken brengen lichtheid omdat je kan lachen om elkaars gehannes met het leven." Zo vinden mensen troost. In de toekomst komt er een echt Huis voor Tranen in Utrecht waar iedereen welkom is met zijn of haar verdriet. Er zijn geen workshops en er is geen therapie. Je kan er gewoon 'zijn'. Tenslotte wijst Westerink er op dat we na heftige gebeurtenissen ook weer mogen genieten. "Breng de weegschaal in balans. Geniet van nieuwe leuke ervaringen en leg die aan de positieve kant. En bij tijd en wijle mag je heus verdrietig zijn." september

8 Troost is verlichting van zwaarheid Foto: Fred Manschot

9 Ilona Hol 'Dierbaren en lesgeven, twee pijlers van troost' Op een blotevoetenfeestje maakte iemand mij attent op Zinnenprikkels. In die tijd zat ik zelf op buikdansles. Tweeënhalf jaar terug dacht ik ik ga een workshop buikdansen geven in de Boog. Van daaruit ben ik workshops bij Zinnenprikkels gaan geven. Mijn moeder was altijd met dans bezig, zij gaf ook dansles. Troost is verzachting. Bij troost moet ik aan een kussentje denken,. Of aan zo n dekentje waaronder een baby ligt te slapen. Mijn vroegste herinnering aan troost heeft betrekking op mijn tante Bep. Ik ging vaak bij haar logeren en uit school vandaan eten. Bij tante Bep was altijd alles constant. Het was er vertrouwd, gezellig; het voelde als een warm bad. Zij en haar man waren er altijd voor mij. Ik kan troost vinden in muziek, in eten of leuke dingen doen. Maar als ik het echt hard nodig heb, dan zoek ik dierbaren op met wie ik mijn gedachten en gevoelens kan delen. Op zulke momenten ervaar je dat je als mens niet op een eiland leeft, zoek en vind troost in de verbinding. Het troost mij dat je het niet allemaal zelf hoeft te sjouwen. Toen tante Bep in 2010 overleed, dacht ik O gut, dat valt weg, ik ga haar vreselijk missen, dat krijg ik nooit meer terug. Nu dat blijkt te kloppen, koester ik het. Ik ben me er meer van bewust geworden dat troost bieden mijzelf ook troost geeft. Het wegvallen van een dierbare is niet het einde van de wereld. Je denkt dat wordt nooit meer wat want ze kennen je niet zo goed als Bep. En toch, je nieuwe relaties blijken ook bevredigend te zijn. Ik heb een zware tijd achter de rug waarbij ik ontzettend veel troost ontving van vrienden en vriendinnen. Aan troost heb je vooral behoefte bij verliezen, bij verdriet en rouwen. Je hebt het ook nodig bij de acceptatie van je beperkingen. Daar heb ik mezelf in getroost en ben ik door anderen getroost, bakken vol en dat blijft nodig, in feite iedere dag. Troost is uitwendige steun. Soms kan ik het niet vinden. Dat maakt me eenzaam, dan heb ik het gevoel op zee te dobberen, geen land in zicht. Het is een beleving want er zijn natuurlijk best wel mensen bij wie je terecht kunt. Naast mensen bieden ook dieren troost. Bij mijn kat Puck is het haar niet oordelende aanwezigheid, ze is er gewoon. Buikdansles is ook troostend. Je doet het voor anderen maar ook voor jezelf. Het plezier dat ze hebben. De andere rol die je zelf hebt, biedt je in slechte tijden een reddingsboei. Je hebt een andere verantwoordelijkheid, je zegt het niet af. Ook al voel ik me niet goed, ik ga toch. Trouwens, ik mag me ook slecht voelen want de mensen zien het toch aan me. Na mijn scheiding leefde ik in een cocon, ik had nauwelijks vrienden. Ik stuitte op de website met de naam de Godinnencirkel, dat is spiritueel maar wel met beide benen op de grond, met humor en nuchter. Het zijn tips die je zelf had kunnen bedenken. Bijvoorbeeld, maak een wensenlijstje met honderd dingen die je zou willen doen, zoals vandaag ga ik een taartje of een bloemetje kopen, of in je eentje naar een museum. Of voor een langere periode, zoals de komende zes weken ga ik iets aan mijn huis opknappen of goed eten. Dat is nu op de achtergrond, ik vind het nu in anderen. Kortom, je onderneemt dingen en je wordt deel van een netwerk waarin je geeft en ontvangt. Omgaan met gelijkgestemden is ook troostend. Als je aan een half woord genoeg hebt en het niet hoeft uit te leggen, voel je de last smelten. Je wilt uiteindelijk toch bij een roedel horen, dat heb ik altijd gehad. Je moet er wel op uit, ze komen niet bij je aanbellen. Het lukt niet altijd maar als het lukt kun je het des te meer waarderen. Ik heb nu de kracht om troost te vinden in kleine dingen. Muziek, op de fiets oogcontact, een glimlach, afleiding in een goede film of serie. Dat bedoel ik met troost uit mezelf halen. september

10 10 september 2014 Foto: Fred Manschot

11 Carolien Jansen 'Troost hoort bij het leven' Ik ben 35, heb twee honden en sinds kort een vriend. Ooit werkte ik in de financieel-administratieve sector maar nu wil ik de zorg in. Begin september start voor mij de opleiding tot persoonlijk begeleider specifieke doelgroepen. Toen ik vrijwilligerswerk deed bij Wijkhuis de Steeg, ontdekte ik dat werken met mensen me goed af gaat. Het lukt me om mensen in hun kracht te zetten door goed te luisteren naar wat ze mij vertellen over henzelf. Als je het woord troost opzoekt, kom je de volgende omschrijving tegen: Iemand lichamelijk/geestelijk lijden bemoedigen en de pijn verzachten. Getrooste voelt zich niet alleen/verlaten. Tijdens een vakantie in Oostenrijk, ik was een jaar of drie, viel ik van mijn driewieler. Mijn kin lag open en moest gehecht worden door een chirurg. Al die tijd hield mijn moeder mijn hand vast. Dat is in mijn beleving de eerste keer dat ik werd getroost. In 2007 overleed plotseling mijn broertje Sander, 26 jaar oud. Hij woonde toentertijd, net als ik, nog bij mijn ouders. Het was heel onwerkelijk, ik leefde in een roes. We zouden die dag samen naar puppies gaan kijken. In plaats daarvan moesten we iets verdrietigs gaan regelen. In de koude grond stoppen was geen optie. De crematie hebben we ingevuld zoals wij dachten dat hij het had gewild. We kozen voor muziek van Rammstein, heel ongewoon, maar we waren ervan overtuigd dat het goed was. Als je die overtuiging hebt, dan is dat goed voor je rouwproces. Zijn urn staat nog steeds bij mijn ouders en ging tot twee jaar terug nog elke keer mee op vakantie. Zo is Sander nog altijd bij ons. Tijdens de crematie heb ik een zelfgeschreven gedicht voorgedragen. Tot nu toe maak ik ieder jaar rond zijn sterfdag een gedicht en post het op Facebook en op mijn website. Voordat het gedicht online gaat, stuur ik het naar mijn dierbaren. Het schrijven van een gedicht biedt mij op zich al troost, maar als mensen er op reageren geeft dat nog meer troost. Nu we zeven jaar verder zijn, verandert de vorm van gedenken. Op zijn sterfdag vorig jaar heb ik een nieuwe hond, Elena, toegevoegd aan mijn roedel, het was tijd voor een verandering. In 2013, heb ik een studiereis in het kader van herstel naar New York mogen maken. Sander was gefrustreerd door onze maatschappij en hij zag Amerika als een land van mogelijkheden en ik zag de reis als een kans. Zijn geboortedag viel in de periode van de reis en ik wilde iets bijzonders doen. De eerste dagen had ik nog geen enkel idee wat ik wilde. Aan het eind van de week kreeg ik inspiratie op het cijfer 3. Na het magische moment, waarin ik mijn verhaal deed, volgde er een stortvloed aan momenten waarin de 3 een rol speelde. Samen met 3 mensen heb ik gedichten op de 3 e etage, een dakterras, onder 3 steentjes gelegd. In het hotel bleek ik al de hele week op de 3 e verdieping te slapen. Op de terugweg, had mijn vliegtuigstoel nummer 33B. Een Reiki-meesteres vertelde dat de 3 een heilig getal is, het betekent dat Sander over ons waakt. Deze gedachte verzacht mijn verdriet. Troost varieert voor mij in verschillende situaties van een knuffel tot een luisterend oor. Ook mijn honden bieden troost. Zorro, de oudste, voelt het feilloos aan als ik er behoefte aan heb. Tegenwoordig leg ik minder druk op hem, de last heeft zich verplaatst. Hij is nog steeds mijn maatje maar de troost zoek en vind ik nu bij anderen, zoals mijn persoonlijk begeleider, ouders, vriendinnen en mijn vriend. Erover praten geeft ook ruimte om te herstellen, zoals dit interview. Ik heb een vorm van autisme, ppd nos, wat inhoudt dat empathie voor mij niet vanzelfsprekend is; begrip tonen kost mij moeite. Doordat ik geleerd heb dat troost in kleine dingen zit, lukt het me steeds beter om begrip op te brengen. Ik vind dat het een kleine moeite is om anderen te troosten. Dat wil ik ten slotte ook ontvangen als ik het moeilijk heb. Gedichten van Carolien staan op september

12 } MAATSCHAPPIJ tekst: Brigitte Aan de hand van persoonlijke ervaringen geef ik in dit artikel een illustratie van één van de verschijningsvormen van lijden en troost. Ik heb daarnaast geprobeerd stil te staan bij leidraden voor het troosten. Er is veel dat voor troost doorgaat maar het eigenlijk niet is. De uitkomst is slechts een hartekreet: "BLIJF AF VAN MIJN PIJN! BLIJF BIJ MIJ, MAAR LAAT MIJ VERDRIETIG ZIJN!" Mijn lijden Op weg naar mijzelf probeer ik te zijn wie ik word. Daarbij vraag ik me niet langer af wie ik ben en of ik wel iemand ben. De antwoorden op deze vragen hebben zich ergens in de afgelopen weliswaar in mijn bewustzijn aangediend maar een verwoording van hun aard en oorsprong is op deze plaats overbodig en lijkt zelfs belachelijk. Toch heb ik vele jaren gezocht naar mijn identiteit. Ik heb studies gevolgd om kennis te vergaren over de mens, mijn mens zijn. Ik heb boek na boek gelezen voor meer inzicht in het bestaan, mijn bestaan. Ik heb tijdens mijn werk Jan en alleman onderzocht en bevraagd, terwijl ik speurde naar richtlijnen voor een gelukkig en voldoening schenkend leven. Bij deze activiteiten heb ik me vaak te geestelijk verlamd gevoeld om keuzes te maken en stappen te zetten. Aan de zijlijn van de wereld die de mijne heette stond ik maar, onaanraakbaar. Ik registreerde en benoemde wat ik hoorde en zag, ervoer zonder een verbinding aan te gaan. Met een kille blik en zwevende woorden reflecteerde ik over het leven waarin ik geen plaats nam. Belangen had ik ogenschijnlijk niet, een mening was mij onbekend en gevoelens waren in het diepst van mijn ziel weggestopt. En terwijl ik vocht tegen de overtuiging er niet als verlangend en behoeftig wezen te mogen zijn, was er een heft in mijn hand en in mijn hart een lemmet dat mij niet kon raken. De troost die ik vond in deze situatie Met de hulp van een toegewijd en bekwaam therapeut en de steun van een zelfhulpgroep heb ik mijn plek in de wereld gevonden. Ik heb mezelf een thuis weten te geven en ik vraag me nu af: wie hebben mij tijdens mijn zoektocht troost geboden en hoe hebben zij dit gedaan? Wat gaf verlichting aan de pijn van het niet kunnen zijn? Het antwoord is kort. Troost was er, toen ik het heel moeilijk had, bar weinig; in ieder geval niet de troost die door tussenmenselijk contact tot stand komt. Wellicht waren de ervaringen van troost oppervlakkig waardoor ze niet in mijn gedachten zijn blijven hangen. Of misschien is spreken over troost alleen mogelijk vanuit een nabij verleden en ligt de periode die ik beschrijf te ver achter mij om de voedende rol van anderen nog te kunnen onderscheiden. Of misschien was er wel niemand die mij iets te bieden had, dat zou natuurlijk ook kunnen. In ieder geval was door mijn starre houding van verzet en de schaamte die ik hierover had, weinig ruimte voor diepgaand contact met mijzelf en mogelijke troosters. Ik was doof voor wat in mij leefde en wapende mij met succes tegen de wereld. Ik speelde dader en slachtoffer in een drama zonder podium, waarbij het waarschijnlijk is dat ik daarmee ook het publiek, een uitwisseling en dus ook de vertroosting buiten sloot. De pijn van het afgesneden zijn werd er alleen maar groter door en, in retrospectief bezien, was de last van 12 september 2014

13 mijn eenzaamheid het zwaarst om te dragen. Wel waren er abstracte zaken zoals, zeg maar, levensbeschouwelijke uitgangspunten of spirituele inzichten, die houvast, verlichting en moed gaven en waarmee ik mij door heel wat zware momenten heb gesleept. In de idee, bijvoorbeeld, dat ieder leven het verdient geleefd te worden, vond ik erkenning en geruststelling. Het denkbeeld dat iedereen alleen is en geconfronteerd wordt met moeilijkheden, waarvan sommige pittiger dan die van mij, bracht mij perspectief en relativering. De overtuiging dat het leven kansen biedt om verdriet te boven te komen, ook als die niet voor het grijpen liggen, sprak mijn vertrouwen in een goede afloop aan. Het inzicht dat mijn moeilijkheden ontstaan zijn door zaken waar ik in den beginne geen hand in heb gehad, pleitte mij vrij van de schuld die ik geneigd was op mij te nemen. Het waren gedachten waarmee ik contact maakte vanuit mijn hele wezen. De houvast, verlichting, moed, erkenning, geruststelling, perspectief, relativering, vertrouwen en ontschuldiging die toen opkwamen, waren troostend. Handvatten voor het geven van troost Is troosten dus het inbrengen van uitgangspunten, ideeën, denkbeelden, overtuigingen en inzichten over het leven? Dat zou kunnen. Hoewel ik niet geloof dat bovenstaande abstracties een intrinsiek vermogen hebben om lijden te lenigen. Voor het ervaren van hun positieve kracht was het van belang dat deze gedachten (en de zaken die daaruit voortkwamen), verbonden waren met mijn levensverhaal, de betekenissen die ik geef, met dat wat ik waardevol acht. Ik kan me voorstellen dat ik me niet serieus genomen zou hebben gevoeld als iemand met dergelijke uitspraken op de proppen zou zijn gekomen. Alsof iemand zijn wereld over de mijne legt, mijn moeilijkheden bagatelliseert of zelfs weg maakt. Ergens van binnen voelde ik aan dat de pijn mij iets te vertellen had, ik wist alleen niet wat. Het troostende aspect van de uitgangspunten, ideeën enz. lag vooral in het feit dat ze mij raakten. Dat ik ondanks de werkelijkheid (die ik niet wilde), een verbinding aanging, in dit geval met mijzelf. Ik luisterde naar het allereerste begin van wat ik te zeggen had, zonder te oordelen of oplossingen aan te dragen. Op grond van de ervaring dat me dat veel heeft opgeleverd, zeg ik nu: Blijf af van mijn pijn, blijf bij mij, maar laat mij verdrietig zijn! Het soelaas van een destructieve relatie Als ik s morgens wakker word en nadenk over de komende dag en hoe ik me daartoe ga verhouden, schieten me vaak de volgende woorden te binnen: Wie denk je wel dat je bent. Jij bent niet belangrijk, IK ben belangrijk! Het zijn woorden die veelvuldig tegen mij gezegd zijn tijdens mijn laatste relatie en die zich onverbiddelijk in mijn bewustzijn hebben vastgezet. Mijn reflectie over mijn invulling van de tijd die zich aandient, wordt door deze woorden ernstig belemmerd. De herinnering hindert me om mijn wensen te formuleren en op de eisen van de dag af te stemmen. De woorden wissen als het ware mijn positie uit en maken van wat ik verwachten kan een onsamenhangende brij die ik over mij heen zal moeten laten komen. De boodschap dat ik niet belangrijk ben, wordt dan door de werkelijkheid bevestigd. Ik heb altijd geweten dat het ongezond is me deze dingen te laten zeggen. Voor de vorm heb ik ertegen geprotesteerd en met fascinatie en wellicht masochistisch genoegen heb ik de woorden aangehoord. Ik heb in zekere zin genoten van deze man die iets deed wat mij door mijn ouders verboden is, maar wat ik op die manier toch in mijn leven kon toelaten. Hoe groter hij zich maakte, hoe kleiner en afhankelijker ik van hem kon zijn. En als hij zo tegen mij sprak,vermoedde ik kwetsbaarheid en ervoer ik compassie, niet in het minst bij en voor mezelf. Verder vond ik herkenning in de scheve grijns op zijn gelaat, die mij aan mijn vader deed denken en 'een doen alsof' suggereerde. Maar het was deze man die mij steun gaf en troostte wanneer hij me na de stortvloed ruw tegen zich aantrok en mij ook fysiek haast vermorzelde, terwijl hij bezit van mijn ineengedrukte lichaam nam. Om het tenslotte geplunderd, maar bewoond door de ervaring van mijn grenzen, nadrukkelijk terug te geven. En HIJ was het die de spreuk die al zo lang in mij leefde, vooral door een almaar voortdurend onvermogen en veronachtzaming tot stand gebracht, woorden gaf en niet bekrachtigde, maar juist verbrak. Voor even was ik wel degelijk belangrijk geweest. Voor meer informatie (en troost:-) kun je me mailen: atelieranijs@lombok.nl september

14 } UIT& ZIEN, DOEN & BELEVEN THUIS Moving Magic Sinds 24 april (tot 1 maart 2015) is in Museum Speelklok de tentoonstelling Moving Magic te zien. Illusionist Hans Klok brengt in deze tentoonstelling 19de-eeuwse automaten uit Parijs opnieuw tot leven. Deze mechanisch bewegende mens- of dierfiguren betoveren jong en oud al meer dan 100 jaar met hun ingenieuze goocheltrucs, levensechte bewegingen en bijpassende melodieën. Illusionist Hans Klok neemt je in deze tentoonstelling mee in de magische wereld van 19de-eeuwse automaten. De grote 19de-eeuwse automatenbouwer en uurwerkmaker Robert-Houdin - de grondlegger van de huidige goochelkunst - inspireert Hans Klok nog dagelijks. Locatie: Museum Speelklok, Steenweg 6, Utrecht Toegang: 11 euro (met U-pas: 9 euro, met museumkaart: gratis) Meer informatie: UITtip Utrecht staat in het weekend van 11 en 12 oktober in het teken van 'de man'. Culturele Zondagen doet dit weekend een poging de man in al zijn facetten beter te begrijpen. Met een aanstekelijk programma van muziek, cabaret, theater, talkshows, workshops, lezingen en exposities. Over mannenhumor, mannengedrag, mannenpraat en mannenvriendschap. Culturele Zondagen is een eendaags (soms tweedaags) cultureel evenement in de stad Utrecht dat zes keer per jaar plaatsvindt rond een specifiek thema. Bezoekers kunnen op vele locaties in de stad op laagdrempelige wijze kennis maken met het gevarieerde culturele aanbod dat de stad rijk is. Het aanbod is overwegend gratis. Gelezen door Marwil Meer dood dan levend wordt het echtpaar Peach in hun huis in Londen aangetroffen: vastgebonden, mishandeld en uitgedroogd. Van hun zoontje Rory en de dader ontbreekt elk spoor. Kinderen in de omgeving spreken van een 'trol' die hen lastigvalt. Verbeten stort rechercheur Jack Caffery zich op het onderzoek. Een complicatie hierbij zijn Caffery's persoonlijke herinneringen aan de nooit opgehelderde verdwijning van zijn broertje Ewan, vijfentwintig jaar geleden. Gaandeweg het onderzoek komt er zoveel modder boven dat Caffery zelf door de stroom lijkt te worden meegesleurd... Marwil: Het verhaal wordt verteld door de Dood. Dat alleen maakt het al heel bijzonder. Het levert een speciale kijk op naar wat er gebeurt. Het is daarnaast een verhaal dat me nog lang bij zal blijven. Hoe iemand zich onder verschrikkelijke omstandigheden ergens aan vast kan klampen. In dit geval is het lezen en om dat te kunnen doen steelt ze boeken. Voor haar waardevolle dingen. Als je het boek gelezen hebt, zul je nooit meer hetzelfde denken over wat overleven betekent en dat woord veel minder gebruiken. 14 september 2014

15 Gezien door Jesika Weinig films zijn zo primair angstaanjagend als The Birds van Alfred Hitchcock. Daarin laat de meester zijn gevederde vrienden en innerlijke demonen los op een kuststadje en een nietsvermoedend publiek. Wanneer de mooie blondine Melanie Daniels ('Tippi' Hedren) in Bodega Bay op zoek gaat naar de begerenswaardige vrijgezel Mitch Brenner (Rod Taylor), wordt ze zomaar door een zeemeeuw aangevallen. Plotseling blijkt de stad omzwermd door duizenden vogels die met hun angstaanjagende aanvallen de schoolkinderen en stadsbewoners teisteren. Al gauw moeten Mitch en Melanie vechten voor hun leven, tegen een onverklaarbare, onstuitbare macht, tegen een natuur die wel helemaal op hol geslagen lijkt. The Birds is een van Hitchcocks meest schokkende en onvergetelijke meesterwerken. Jesika: Het is een klassieker. De meeste mensen zullen wel van de film gehoord hebben. Zelf had ik de film nog nooit gezien. Hij is van voor mijn tijd, maar ik hou erg van enge films. The Birds is eng, maar heel anders dan de moderne horrorfilms. Bijna zonder special effects. Het is puur het verhaal dat het zo eng maakt. Ik zat constant mee te denken en soms te schreeuwen naar de televisie dat ze niet zo dom moesten doen. De personages zijn ook prachtig. Aan die vogeldeskundige kreeg ik echt een hekel in de loop van de film, maar toch ben je bang dat haar iets overkomt. Zulke films worden niet meer gemaakt. Gelezen door Samira Als je kunt doden op commando, dan kun je ook liefhebben op commando. De meeste mensen hebben overtuigingen, zolang die maar niets kosten. Majoor Anthony is bereid een prijs te betalen voor zijn idealen. Als hij op een dag, tijdens een uit de hand gelopen operatie, het meisje Lina in de woonkamer van twee verdachte individuen aantreft, besluit hij haar zonder aarzeling mee naar huis te nemen als teder geschenk voor zijn vrouw. Onze oom is het verhaal van een meisje dat als een dode onder de levenden verkeert, van een majoor die zijn schaamte alleen kan overwinnen door heldendom na te streven en van een opstandelingenleider voor wie de revolutie een door hem te regisseren opera is. Welke prijs moet er worden betaald voor het gebod om lief te hebben, wat kost de wens tot voortplanting, en wat de plicht om vrij te zijn? Met Onze oom schreef Arnon Grunberg een indringende roman over de prijs van de moraal. 'Oorlog, dat was vrijheid. De rest was amusement. Samira: Dit is niet echt mijn favoriete boek, maar wel het boek dat me meteen te binnen schiet als vraagt welk boek me bijgebleven is. Ik heb het boek gekocht, omdat ik een nogal negatief oordeel had over Arnon Grunberg, zonder dat ik ooit iets van hem gelezen had. Ik heb hem op tv gezien en ik vond het een verschrikkelijke schrijver. Ik wist niet waarom. Verrassend genoeg heb ik het boek met veel plezier gelezen en ga ik waarschijnlijk wel meer van Grunberg lezen. Hij weet je te pakken zonder dat er veel in het verhaal gebeurt. Je weet niet waarom het zo interessant is, maar dat is het wel. Als een schrijver je die ervaring kan geven, dan kun je er niets negatiefs over zeggen. In die zin heb ik dankzij dit boek dus een vooroordeel overwonnen! september

16 } MAATSCHAPPIJ Bezorgkosten webshop Vraag: Ik heb een aankoop van een webshop teruggestuurd. Nu moet ik de bezorgkosten daarvoor betalen. Klopt dat wel? Antwoord: De webshop moet ook deze bezorgkosten voor zijn rekening nemen. Dat blijkt uit een oordeel van het Europese Hof van Justitie in een zaak uit 2010 die was aangespannen door de Duitse consumentenbond. Wil de webshop niet meewerken, dan kun je het beste eerst schriftelijk bezwaar maken tegen betaling van deze kosten. Levert dat niets op, dan kun je de Geschillencommissie inschakelen: , Bron: Plusmagazine GRATIS BEZORGING Maak jezelf niet armer! Op de site van de gemeente Utrecht staan financieëel gunstige regelingen voor mensen met een laag inkomen. Onder de kopjes 'werk en inkomen' en 'bijzondere bijstand' vind je bijvoorbeeld informatie over bijzondere bijstand (bijv. rechtsbijstand), toeslagen en kortingen met de U-pas. Waarschuwing: geef voortaan adreswijzigingen of andere veranderingen in je persoonlijke situatie meteen door; doe je dat niet dan kan de gemeente - in het geval van belangrijke wijzigingen - een boete tot 325 euro opleggen. Voor een nieuw adres heb je bijvoorbeeld vijf dagen de tijd. Bron: Het Stadsblad OPROEP Heb jij vragen over Geld & Recht? Mail je vraag of reactie naar de redactie van UP: up@lister.nl. De redactie selecteert de brieven die voor publicatie in aanmerking komen en behoudt zich het recht voor deze te corrigeren en/of in te korten. Geld & Recht Tekst: Geert Jan Zwartenkot BESPAARTIP Etenswaren met de aanduiding t.h.t. (ten minste houdbaar tot) zijn veel langer houdbaar dan deze datum (geldt niet voor t.g.t.: te gebruiken tot). Smaakt en ruikt het eten nog goed en ziet het er nog goed uit, gooi het dan niet weg. Per persoon wordt ieder jaar gemiddeld 44 kilo voedsel weggegooid! Bron: Voedingscentrum.nl/ twijfel-over-de-houdbaarheidsdatum Extra toeslag op huurtoeslag Weinig mensen weten dat je als je huurtoeslag ontvangt, je hier bovenop nog een extra woonkostentoeslag kunt krijgen. D.w.z. als je in Utrecht woont, boven een bepaalde huurprijs zit en onder een bepaald inkomen (bijvoorbeeld euro voor alleenstaanden tot 65 jaar). Het Vierde Huis beheert het 'woonlastenfonds' en verstrekt de woonkosten- toeslag voor de gemeente Utrecht. De toeslag kan oplopen tot tientallen euro s per maand. Op de site 'woonlastenfonds-subsidies.nl' kun je een aanvraag doen en een proefberekening maken. Bron: Peers2Peers - zinnenprikkels; krap bij kas; budgettips Lagere bijstand voor kostendelers Bijstandsgerechtigden krijgen vanaf volgend jaar een lagere uitkering als ze de kosten van levensonderhoud, bijvoorbeeld voor gas en licht, kunnen delen met huisgenoten. Naarmate er meer mensen in het pand wonen, wordt de uitkering lager. Deze 'kostendelersnorm' gaat ook gelden in de AOW, Anw, IOAW, IOAZ en Toeslagenwet. De maatregel is onderdeel van de nieuwe bijstandswet, waarin de regels strenger worden. Gemeenten kunnen bijvoorbeeld een tegenprestatie vragen in ruil voor de uitkering, al houden ze beleidsvrijheid. Bron: de Volkskrant. 16 september 2014

17 woordzoeker Voor de liefhebber is hier weer een woordzoeker. Alle woorden uit de lijst zitten kriskras verborgen in het veld met letters. Zoek ze op en streep ze door. Als je alle woorden hebt weggestreept, blijft er een aantal letters over en die vormen samen de oplossing. Oplossingen die vóór 15 november 2014 binnen zijn bij maken kans op een kadobon van 15,-. De kadobon voor de juiste oplossing van de vorige woordzoeker uit UP 2 is gegaan naar Colin Breuer. De oplossing was: Door te accepteren kun je dingen loslaten. Troost AFLEIDING ALCOHOL CONTACT DANSEN DIEREN DRANK DRUGS ETEN FAMILIE GELOOF GESPREK HOPEN HUILEN HULP LIEFDE MUZIEK NATUUR PRATEN ROKEN SPORTEN STEUN TIJD TROOST VERDRIET VERWERKEN VRIENDEN ZORGEN L K E R P S E G T R O O S T T I V T C A T N O C R P O O S N E S N A D K K N A R D N T S R F E T E Z A O E A E E E N D T D N E F K E N T K K U E R I N E L I U H R E G R N R I J E E N A L O N N E E P E E D I O E A P I E P L W L I T D R U G S T P M V O R U D I E V E R L O U E A O E H N M A L C O H O L U A F V G N I K E I Z U M E R R E N gemaakt door Elianne Huijsman september

18 18 september 2014

19 } MAATSCHAPPIJ De Participatiewet volgens UWV tekst: Marieke Cohen Participatiewet Vanaf 1 januari 2015 treedt de Participatiewet in werking. Het doel van de wet is om meer mensen, ook mensen met een arbeidsbeperking, aan de slag te krijgen. De gemeente wordt vanaf die datum verantwoordelijk voor mensen die nog kunnen werken en die ondersteuning nodig hebben. Dit wordt arbeidsvermogen genoemd. Mensen die nu in de Wajong zitten behouden hun Wajonguitkering en blijven bij het UWV. Vanaf 1 januari 2015 is de Wajong er alleen nog voor jonggehandicapten die duurzaam geen arbeidsvermogen hebben. Mensen met arbeidsvermogen vallen vanaf 1 januari 2015 onder de Participatiewet. De gemeente heeft voor de nieuwe doelgroep dezelfde taken als voor mensen met een bijstandsuitkering, namelijk om deze mensen ondersteuning te bieden om aan het werk te komen en zo nodig, inkomensondersteuning. Voor de re-integratieondersteuning krijgt de gemeente een gebundeld budget en meer instrumenten tot haar beschikking. Gemeenten bepalen op basis van maatwerk wie voor welke vorm van ondersteuning in aanmerking komt. Gemeenten werken op regionaal niveau samen met het UWV, werkgevers- en werknemers organisaties in regionale Werkbedrijven om mensen die niet het wettelijk minimumloon kunnen verdienen te plaatsen op de extra banen die werkgevers beschikbaar stellen. Tot deze groepen behoren ook Wajongers en mensen die tot 31 december 2014 op de wachtlijst Wet sociale werkvoorziening (Wsw) stonden. Doelgroep Wajong De Wajong wordt vanaf 1 januari 2015 alleen nog toegankelijk voor jonggehandicapten die duurzaam geen arbeidsvermogen hebben. Het UWV beoordeelt of iemand recht heeft op Wajong. Mensen die nu een Wajong-uitkering hebben, behouden deze uitkering. Wel zal iedereen met een Wajong-uitkering door het UWV worden beoordeeld op arbeidsvermogen. Wajongers met arbeidsvermogen en Wajongers die tijdelijk geen arbeidsvermogen hebben krijgen vanaf 1 januari 2018 een lagere uitkering (70 procent van het wettelijk minimumloon). Het UWV zal extra inspanningen leveren voor de activering van Wajongers met arbeidsvermogen. Wajongers die duurzaam geen arbeidsvermogen hebben, behouden hun huidige uitkering (75 procent van het wettelijk minimumloon). Alle Wajongers blijven ook na deze beoordeling bij het UWV. Er worden geen Wajongers overgedragen naar gemeenten. Wanneer gaat UWV mij beoordelen of herkeuren? Het UWV gaat in de periode tussen juli 2015 en januari 2018 alle Wajongers beoordelen. Wanneer jij precies aan de beurt bent, is op dit moment nog niet bekend. Je krijgt een brief als je beoordeeld wordt. lees verder > september

20 De vier meestgestelde vragen: Behoud ik mijn Wajong-uitkering als de Participatiewet er is? Ook als de nieuwe wet er is, behoud je je Wajong-uitkering, als je nog steeds aan alle voorwaarden voldoet. De hoogte van jouw uitkering kan vanaf 2018 wel veranderen. Dat hangt af van de vraag of je wel of niet kunt werken. 3 Moet ik zelf iets doen voor mijn beoordeling/herkeuring? Pas als je beoordeeld wordt, krijg je daar een brief over. Tot je die brief ontvangt, hoef je niets te doen. Alleen als er iets veranderd is of als je nieuwe informatie hebt, moet u dit doorgeven aan het UWV via het wijzigingsformulier op uwv.nl. 1 2 Moet ik voor de beoordeling/ herkeuring naar UWV komen? Er wordt eerst gekeken naar de gegevens die al van jou bekend zijn. Alleen als er niet genoeg informatie over jou is, word je uitgenodigd om naar een kantoor van UWV te komen. Je ontvangt daarover dan een brief. Heb je nieuwe informatie die voor beoordeling van belang is? Of is er iets gewijzigd in jouw situatie? Geef dit dan door. Je kunt hiervoor het wijzigingsformulier op uwv.nl gebruiken. Waarom kreeg ik nu al een brief terwijl er pas in 2015 iets verandert? Er wordt veel gezegd en geschreven over de nieuwe Participatiewet, op televisie, in kranten en op internet. Dat kan zorgen voor verwarring en onzekerheid. Daarom wilde het UWV haar klanten zo snel en zo goed mogelijk informeren over mogelijke veranderingen. 4 TV-SERIE 'DOE EVEN NORMAAL' De TV-serie 'Doe even normaal' over psychische aandoeningen was in augustus in 10 afleveringen te zien. Via kun je meer informatie vinden over de serie, afleveringen terugkijken, verhalen lezen en tests doen. Presentator Johan Overdevest geeft samen met psychiater Robert Schoevers inzicht in een aantal psychische aandoeningen. Zo laten ze zien wat voor emotionele impact een depressie, bipolariteit, psychose of angststoornis kan hebben, maar ook wat je kunt doen om er zo goed mogelijk mee om te gaan. En mensen vertellen over de beleving van hun aandoening en de behandeling ervan. Bron: ggz-nieuw.nl; psychischegezondheid.nl Foto: Arthur van der Vlies 20 september 2014

21 De inspirerende groepssessies liggen achter ons. En nu? In het voorjaar hebben cliënten en medewerkers in groepssessies gepraat over herstel in de breedste zin van het woord. Het waren inspirerende sessies. De laatste avond, 10 juni, werd afgesloten met een applaus en met de vraag: hoe nu verder? Evaluatie De werkgroep die de sessies organiseerde heeft de sessies geëvalueerd. Zij concludeerde dat de sfeer goed was en dat er voldoende ruimte en veiligheid was om te spreken. De aanwezigheid van de raad van bestuur zorgde voor een verbinding tussen de praktijk van alledag en de bestuurlijke organisatie. Waardevol aan de bijeenkomsten was vooral dat je zo leert spreken in dezelfde taal als het gaat om herstel, dat het gaat om je ontwikkelen en welke hulptroepen daarbij kunnen helpen. Vaak ging het in de sessies ook over de zorgen over de buurtteams en de Wmo. Lister kan helaas niet alle zorg wegnemen. Er werd benadrukt dat deze veranderingen ook kansen biedt voor ontwikkeling. Hoe nu verder? De werkgroep heeft besloten dat de groepssessies op de volgende manier een vervolg krijgen: We organiseren vanaf 2015 steeds twee bezinningsmomenten per jaar. Op deze manier onderhouden we de verbinding tussen de praktijk van alledag en het bestuurlijke/organisatorische niveau. Er wordt extra aandacht gegeven aan peersupport en ontwikkelingsgericht werken: wat is het en hoe doen we dat? Die aandacht krijgt de vorm van een video die op de nieuwjaarsbijeenkomst wordt vertoont. Tussen locaties bestaat grote variatie op het gebied van herstelactiviteiten. Daarom worden alle locaties uitgedaagd om tijdens de nieuwjaarsbijeenkomst 2015 hun successen te delen, zodat anderen ervan kunnen leren. Van een aantal onderwerpen wordt gekeken hoe daar meer aandacht aan kan worden gegeven. Een voorbeeld is de indruk dat de aandacht voor krachten van mensen wat wegzakt. Daar kan meer aandacht aan besteed worden, bijvoorbeeld door de juiste inzet van het levensverhaal. Heb je zelf nog aanvullingen of wil je je ervaringen tijdens de groepssessie alsnog delen? Neem dan contact op met de afdeling Communicatie, of Foto: Koen Peeters Ruimte voor peersupport: participatief onderzoek naar de praktijk van het Clubhuis van Lister Vanuit Bureau Herstel van Lister wordt er hard gewerkt aan de voorbereidingen van het clubhuis: een plek in Utrecht voor ontmoeting, zelfhulp en peersupport. De ontwikkeling van het Clubhuis wordt gevolgd met een onderzoek vanuit het Trimbos-instituut. Het onderzoek heeft drie doelen: - In kaart brengen hoe de praktijk van het clubhuis er precies uit ziet en hoe waarden als empowerment en peersupport in de praktijk vormkrijgen. Welke dillema s komen daar bij kijken en hoe worden deze opgelost? - Onderzoeken wat de waarde is van een Clubhuis voor persoonlijke herstelprocessen van deelnemers: wat is hierin de rol van zelfhulp en peersupport? - Onderzoeken wat de maatschappelijke meerwaarde van het Clubhuis is, bijvoorbeeld voor de buurt en de gemeente. De komende tijd zullen drie onderzoekers vanuit het Trimbos-instituut daarom regelmatig aanwezig zijn bij allerlei activiteiten in en rond het clubhuis, omdat in het onderzoek vooral gebruik wordt gemaakt van de methode van participerende observatie: we kijken en luisteren vooral naar wat er gebeurt. Ook zullen soms mensen gevraagd worden voor deelname aan een interview. Daarnaast willen we graag samen met Bureau Herstel van Lister de ervaringen van deelnemers aan het clubhuis meenemen in ons onderzoek. Daarvoor willen we een aantal deelnemers van het Clubhuis inzetten als medeonderzoekers. Uiteraard gebeuren alle onderzoeksactiviteiten in overleg met de betrokkenen en is de verslaglegging anoniem, tenzij anders is afgesproken. De resultaten zullen medio juni 2015 openbaar worden gemaakt. Als er vragen zijn kan je altijd terecht bij Bureau Herstel t.a.v. Hilko Timmer: HilkoTimmer@lister.nl of bij Christien Muusse, medewerker Trimbos-instituut: cmuusse@trimbos.nl september

22 22 } COLUMN En waar denk ik dan aan? Of misschien een betere vraag: wat ervaar ik dan? Wat voel ik als ik getroost word? Maar ook, wat ervaar ik als een ander troost? En wat is dat dan toch? De meesten van ons kennen het wel, de situatie dat je als peuter zijnde op je snuit valt. Je haalt je knie open en je krijgt er een pleister op. Als ik geluk had, kreeg ik ook een snoepje. Daarna kon ik weer vrolijk verder spelen. De pijn was over en dat kwam omdat ik getroost was. Bij het opgroeien, als je groter wordt, is dat schijnbaar anders. Hoewel de essentie volgens mij hetzelfde blijft: je voelt je niet goed en door de aandacht die je krijgt, voel je je gezien en dat helpt. "Als de ander emotioneel is, dan is dat wat er is" Wat ik door de jaren heen anders ben gaan doen, is het aanpassen van mijn troostreflex. Als ik iemand zie die het lastig heeft, is mijn reflex om die ander te troosten, zeker als hij of zij in tranen is. Natuurlijk is dat troosten maar het is vooral geruststellen. Laten weten dat ik denk dat deze situatie voorbij gaat of misschien toch niet zo erg is of dat het heel gewoon is dat je door zulke omstandigheden verdrietig wordt. En wat doe ik september 2014 TROOST dan eigenlijk? Ik laat de ander weten dat ik er ben voor hem of haar en dat ik met aandacht nabij wil zijn. Wat ik ook doe, is mezelf een goed gevoel geven. Want ik kan van betekenis zijn voor die ander, deze heeft mij even nodig. Tegenwoordig laat ik de ander weten dat ik er ben, maar ik laat het geruststellen achterwege. Als de ander emotioneel is, dan is dat wat er is. Ik kan door kleine dingen getroost worden. Soms is een blik van verstandhouding voldoende om te weten dat ik er niet alleen voor sta. De kat geeft me kopjes omdat hij eten wil, maar het aanraken voelt als troost. Nu ik deze column schrijf, merk ik dat troost voor mij vooral bestaat uit het onderdeel zijn van een groter geheel. Het geeft troost dat ik het niet alleen hoef te doen. Zou dit het gevoel, de ervaring zijn die bedoeld wordt binnen het Afrikaanse Ubuntu-gedachtegoed? Dat ik ben omdat wij zijn? En niet, ik denk, dus ik besta? Dineke van der Most Foto: Fred Manschot Column Column Column Column

23 4 VOLGENDE KEER OP 19 DECEMBER 2014 VERSCHIJNT HET VOLGENDE NUMMER MET INTERVIEWS, INFORMATIE EN INSPIRERENDE VERHALEN. COLOFON UP is bedoeld voor alle cliënten van de Lister. Het blad heeft een onafhankelijke redactie, biedt informatie over de Cliëntenraad en Bureau Herstel en belicht onderwerpen die voor cliënten van belang kunnen zijn. UP verschijnt vier keer per jaar. Redactie Marieke Cohen, Grieke Gansekoele, Tjebbe Tamboer, Nadia Tan, Hilko Timmer en Geert Jan Zwartenkot. Aan dit nummer werkten ook cliënten mee. Reactie of kopij zijn welkom op of per post op: Furkaplateau 15, 3524 ZH Utrecht, t.a.v. redactie UP. De redactie heeft het recht om, zonder opgaaf van reden, kopij te weigeren, in te korten of aan te passen. Cliëntenraad T: E: Kantooradres: Livingstonelaan 120, 3526 HP Utrecht, Het kantoor is bereikbaar met bus 7, halte Marco Pololaan, met bus 10, halte Afrikalaan of met de tram, haltes 5 Mei plein of Vasco da Gamalaan. Inloop Cliëntenraad Donderdagmiddag tussen en uur Cliëntconsulenten Peter Beemer, Grieke Gansekoele, E: cliëntconsulent@lister.nl Bureau Herstel T: E: herstel@lister.nl Website: VERNIEUWING Heb jij daar een bijzonder verhaal of een duidelijke mening over of wil je iets anders bijdragen aan de volgende UP dan ben je van harte welkom. Je kunt contact opnemen met de redactie via up@lister.nl, UP Redactie, Furkaplateau 15, 3524 ZH Utrecht of bellen naar Bureau Herstel (030) of (030) en vraag naar de redactie. Kantooradres: Furkaplateau 15, 3524 ZH Utrecht Het gebouw ligt recht tegenover NS station Utrecht-Lunetten en is ook bereikbaar vanaf Utrecht Centraal Station met de buslijnen 1 en 8, (eind)halte Lunetten NS. Op staat een routebeschrijving. Medewerkers van Bureau Herstel Marian Klein Bramel, Tinny Hulsman, Martijn Kole, Joop Leppink, Roos Scholten, Tjebbe Tamboer, Hilko Timmer, Daphne Rijerse, Ginger van Toor, Barbara Veger en Ton Verspoor. Conceptontwikkeling Caroline van der Kooij Vormgeving & druk Manschot Grafimedia, Zeist september

24 24 september 2014