De transitie naar rechtvaardige duurzaamheid en de rol van de culturele sector

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "De transitie naar rechtvaardige duurzaamheid en de rol van de culturele sector"

Transcriptie

1 De transitie naar rechtvaardige duurzaamheid en de rol van de culturele sector Dr. Peter Tom Jones (K.U.Leuven/Plan C/TNM) Ecocultuur Stuk, 21/11/2011

2 BAU is geen optie meer... 21/11/2011 2

3 Living Planet Report 2010 BAU = SC = Suicide Scenario 21/11/2011 3

4 Over tipping points en safe operating space 21/11/2011 4

5 Ecologische grenzen, the non-negotiable basis for our social and economic development Rockström et al., Nature, 461, /11/2011 5

6 IPCC AR4 Temperatuurprojecties 2 C t.o.v IPCC AR4 21/11/2011 6

7 Mitigatie beperking opwarming tot max. 2-2,4 C (IPCC, AR4, 2007) Mondiale daling 50-85% tegen 2050 (ref. 2000) Westen: Daling 80-95% tegen 2050 (ref. 1990) 25-40% tegen 2020 Mondiale piek emissies vóór /11/2011 7

8 Evoluties sinds IPCC, AR4 21/11/2011 8

9 Stijging reële emissies sneller dan worstcase IPCC emissiescenario (A1FI) 21/11/2011 9

10 Wat niet tot de energietransitie behoort... Kolencentrales: factories of death (James Hansen, NASA) Kerncentrales: tegenovergestelde van slimme, decentrale productie 21/11/

11 World Energy Outlook /11/

12 21/11/

13 maar rijke Noorden blijft niet buiten schot 21/11/

14 Uitputting van niet-hernieuwbare grondstoffen Gelijkaardig probleem voor uitputting van fosfaatvoorraden 21/11/

15 Materialenafhankelijkheid 21/11/

16 Kritische grondstoffen voor de EU Supply risk Economic importance 21/11/

17 cruciaal voor de groene economie! Supply risk Wind energy, electric cars, energy saving lamps Catalysts PV energy Batteries Economic importance 21/11/

18 De zeldzame aarden 21/11/

19 Uitdagingen zonder weerga voor België en EU Twee topprioriteiten voor EU: Materialenonafhankelijkheid TMR verlagen Energieonafhankelijkheid incl. CO 2 (eq) emissies verlagen Transitie naar een lage-c en materiaalefficiënte economie! Transitie op energetisch vlak Transitie naar duurzaam materialenbeheer (SMM) 21/11/

20 Mondiaal klimaatbeleid loopt voor geen meter... UNFCCC Proces COPx Kyoto, post-kyoto... Heel moeilijk... Overheden reactief en bang! 21/11/

21 Bottom-up initiatieven... Des te meer UNFCCC Proces COPx Kyoto, post-kyoto... Heel moeilijk... Overheden reactief en bang! Én én Bottom up proces: grassroots, transition towns, cities, staten, landen... Hoopgevend Lokale overheden sneller pro-actief 21/11/

22 (Mega)steden zijn kwetsbaar (CDP Cities 2011: Global Report on C40 Cities) 19/11/

23 en gaan voorop in de strijd tegen de klimaatveranderingen 19/11/

24 Provincie Limburg TACO2 De provincie Limburg heeft in 2008 resoluut besloten deze uitdaging aan te gaan en zich als doel te stellen om tegen 2020 uit te groeien tot een CO 2 -neutrale provincie. Deze doelstelling werd verankerd in het Milieubeleidsplan Provincie Limburg De provincie legt de lat bewust erg hoog. Daarmee wil ze een duidelijk signaal geven, een signaal van dwingende noodzaak, maar ook van hoop, motivatie en inspiratie. 21/11/

25 Gent Klimaatneutraal tegen Gent Klimaatneutraal tegen 2050 Oprichting Gents Klimaatverbond vanuit de Stadsoverheid Burgers, maatschappelijke organisaties, scholen, vakbonden, bedrijven,... 21/11/

26 Sinds 24/5: Leuven klimaatneutraal 2030! 21/11/

27 Projectaanpak Leuven klimaatneutraal /11/

28 LKN2030 en de culturele sector Zowel Stuk als 30CC zijn kernactoren in dit proces Klimaatweek Kulturama/Artefakt Persconferenties en debatten ZONDER HET ECOCULTUUR-initiatief was dit wellicht nooit gebeurd 21/11/

29 Transitie(management) als enthousiasmerend kader

30 Wonen Voeding Mobiliteit Parallelle transities... Energiebeheer Materialenbeheer Financiën 21/11/

31 Multi-actor, vernieuwingsgezinde netwerken koplopersmodel Triple helix Kennisinstellingen MVO Boycots & Bycots 21/11/

32 Multi-actor, vernieuwingsgezinde netwerken koplopersmodel Triple helix Kennisinstellingen MVO Boycots & Bycots Civiele samenleving 21/11/

33 Jones et al., JOM, December I love Techno Energietransitie Energie-efficiëntie Restwarmte optimaal benutten Hernieuwbare energie (Super)Smart Grids Materialentransitie Slim sluiten EcoDesign (LCA) Van verbruikers gebruikers 21/11/

34 2. We need to change our behaviour 21/11/

35 World 2.0: Terug naar boomhutten? Neen, danku 21/11/

36 Behoefte aan inspirerende toekomstbeelden: Leitbilder Pull-effect even belangrijk als pusheffect

37 Van probleemanalyse Leitbilder transitiepaden transitie-experimenten (Rotmans, 2009) 21/11/

38 Urgenda, /11/

39 De voordelen van een transitiebeleid Nieuwe jobs Energie- en materialenautonomie Leefbare steden minder gezondheidskosten (Pittel en Rubbelke, 2008) Kenniseconomie cleantech & aantrekken investeringen Hier en nu, geen vrijbuiters! 21/11/

40 Het 4 E-model: harde E s Mogelijk maken - Regulering - Choice editing - Alternatieven geven I..... Stimuleren - EcoBelastingen - EcoSubsidies - Fiscaliteit - Quota Bron: I will if you will, Sustainable Development Council, VK. II /11/

41 De essentie van (meta)transitie = veranderingen in normen, waarden en cultuur Material (β) Social (γ) Cultural (α) 21/11/

42 Het 4 E-model: zachte E s Mogelijk maken - Regulering - Choice editing - Alternatieven geven Stimuleren - EcoBelastingen - EcoSubsidies - Fiscaliteit - Quota Betrekken - Community action - Samenwerken - Emancipatie - EDO Sociale normen Toelichten/illustreren - Het voorbeeld geven - Consistent beleid Bron: I will if you will, Sustainable Development Council, VK. 21/11/

43 Geen maatschappelijk draagvlak geen transitie Transitieparadox! Kennisinstellingen MVO You are what you sell... Burger/consument Vakvereniging Nieuwe soc. bewegingen. 21/11/

44 De weg vooruit: rechtvaardige transities! 21/11/

45 De weg vooruit: rechtvaardige transities! Koppeling ecologische en sociale kwestie Rechtvaardige transitie gedeeld, mobiliserend, enthousiasmerend Leitbild Niet-handelen ecologische impact treft vooral de zwakkeren Opportuniteiten op het vlak van groene jobs, waardig werk Transitie naar groene en sociale fiscaliteit OPRICHTING VAN HET VLAAMSE TRANSITIENETWERK VAN HET MIDDENVELD! (Sinds Mei 2010!) 21/11/

46 Naar TM v Beleidsbeïnvloeding Bedrijven Overheden Bestaande TMarena s Timing, coalities, vastberadenheid, enthousiasmerende visievorming Middenveld : oude en nieuwe sociale bewegingen + vloeibare genetwerkte middenveld 1. Draagvlakcreatie + Samenleving 21/11/

47 De culturele sector Low hanging fruit: Exemplify Reductie ecologische impact van kunstproductie (cf. Ecopodia Project, Vti) hoe-vraag Signaalfunctie Sociale dilemma: reële (ecologische voetafdruk) en (verbeeldingsruimte) impact van kunstproductie? Een veel moeilijker gegeven: Engage - hoe kan culturele sector bijdragen tot andere normen, waarden via andere metaforen wat-vraag Artistieke autonomie versus instrumentele benadering Hoe op een politieke manier kunst maken eerder dan kunst te willen reduceren tot het verspreiden van eenduidige politieke boodschappen? 21/11/

48 Ecocultuur (cf. bijdrage G. Gypens) Rol van cultuur: Initiëren van trendbreuk - Nieuwe invulling aan het goede leven Kritische en tegendraadse analyse huidige systeem Perspectieven geven om met onzekerheid om te gaan Verbeelden van een alternatief 3 ruimtes: Publiek-dialogisch, leer- en ervaringsruimte, verbeeldingsruimte Actieve koppeling met Vlaamse transitienetwerk middenveld 21/11/

49 Om te besluiten

50 Besluit en Stellingen Een transitie is essentieel omwille van ecologische én economische redenen; BAU = Suicide! Technologisch optimisme is ongegrond transitie vereist ook culturele én wetgevende veranderingen! Een transitie vereist pro-actieve overheden Draagvlakcreatie in/met de civiele samenleving is essentieel om deze transitieparadox op te lossen! De culturele sector heeft een kernrol te spelen 21/11/

51 De vlinder van Lorenz 21/11/

52 Foto Carl Vandervoort Dank voor de aandacht! Dr. Ir. Peter Tom Jones IOF Research Manager Industrial Ecology and SMM Centre for high temperature processes, metallurgy and refractory materials Centre for Resource Recovery and Recycling (CR³) & SMaRT-Pro² IOF Knowledge Platform: Enhanced Landfill Mining Research Consortium: Dept. MTM, K.U.Leuven 21/11/

De transitie naar duurzaam materialenbeheer. Dr. Peter Tom Jones (K.U.Leuven/Plan C/TNM) 30 Augustus 2011

De transitie naar duurzaam materialenbeheer. Dr. Peter Tom Jones (K.U.Leuven/Plan C/TNM) 30 Augustus 2011 De transitie naar duurzaam materialenbeheer Dr. Peter Tom Jones (K.U.Leuven/Plan C/TNM) 30 Augustus 2011 Uitputting van niet-hernieuwbare grondstoffen Gelijkaardig probleem voor uitputting van fosfaatvoorraden

Nadere informatie

Utopia-avond. Onderzoekers uit diverse disciplines stellen hun utopische toekomstdroom voor de samenleving voor

Utopia-avond. Onderzoekers uit diverse disciplines stellen hun utopische toekomstdroom voor de samenleving voor Utopia-avond Onderzoekers uit diverse disciplines stellen hun utopische toekomstdroom voor de samenleving voor 19.30-21.30 uur, refter Hollands College Utopia Revisited 2016 = 500 jaar publicatie Thomas

Nadere informatie

De transitie naar duurzaamheid: ook een kwestie van ethiek. Dr. Ir. Peter Tom Jones , Leuven

De transitie naar duurzaamheid: ook een kwestie van ethiek. Dr. Ir. Peter Tom Jones , Leuven De transitie naar duurzaamheid: ook een kwestie van ethiek Dr. Ir. Peter Tom Jones 11-02-2015, Leuven Overzicht Het klimaatprobleem in een ruimere context Een kwestie van ethiek Oplossingen o Transitiepaden

Nadere informatie

Peter Tom Jones. Bijdrage Peter Tom Jones. Duurzaam Materialenbeheer, Departement Metaalkunde en Toegepaste Materiaalkunde, KU Leuven 13/05/2014

Peter Tom Jones. Bijdrage Peter Tom Jones. Duurzaam Materialenbeheer, Departement Metaalkunde en Toegepaste Materiaalkunde, KU Leuven 13/05/2014 Stuur uw vragen naar: +32 470 533 966 Peter Tom Jones Duurzaam Materialenbeheer, Departement Metaalkunde en Toegepaste Materiaalkunde, KU Leuven Bijdrage Peter Tom Jones Dr. Ir. Peter Tom Jones (IOF Onderzoeksmanager

Nadere informatie

De transitie naar een koolstofarme, circulaire economie: van stadsmijnbouw tot Enhanced Landfill Mining

De transitie naar een koolstofarme, circulaire economie: van stadsmijnbouw tot Enhanced Landfill Mining De transitie naar een koolstofarme, circulaire economie: van stadsmijnbouw tot Enhanced Landfill Mining 9 December 2011 Dr. Ir. Peter Tom Jones (K.U.Leuven/ELFM Consortium) Business As Usual = Geen optie

Nadere informatie

www.ahaproject.be voordracht Peter Tom Jones 1/14

www.ahaproject.be voordracht Peter Tom Jones 1/14 De Transitie naar Duurzaamheid Peter Tom Jones KULeuven Plan C TNM ICTV AHA-project Deinze 18-04-2012 verslag: M. Sterken (International Polar Foundation) Voor slides van de voordracht, zie: www.petertomjones.be

Nadere informatie

CONTOUREN VAN EEN BOUWSECTOR VAN DE TOEKOMST DIE VOLUIT KIEST VOOR RESOURCE EFFICIENCY.

CONTOUREN VAN EEN BOUWSECTOR VAN DE TOEKOMST DIE VOLUIT KIEST VOOR RESOURCE EFFICIENCY. CONTOUREN VAN EEN BOUWSECTOR VAN DE TOEKOMST DIE VOLUIT KIEST VOOR RESOURCE EFFICIENCY. WAT IS RESOURCE EFFICIENCY IN DE TOEKOMST? = VISIE BELANGRIJKE AANKNOPINGSPUNTEN: Visie opgesteld ikv Transitieproces

Nadere informatie

Leuvens klimaatforum. Eco cultuur Lokale netwerken. Leuven Klimaatneutraal 2030

Leuvens klimaatforum. Eco cultuur Lokale netwerken. Leuven Klimaatneutraal 2030 Leuvens klimaatforum Eco cultuur Lokale netwerken Leuven Klimaatneutraal 2030 Eerste Leuvens Klimaatforum oktober 2010 Organisatoren ABVV jongeren ACW Dialoog Ecolife EVA vzw Jeugdhuis Sojo vzw Masereelfonds

Nadere informatie

10 redenen voor (voorzichtig) milieu-optimisme

10 redenen voor (voorzichtig) milieu-optimisme 10 redenen voor (voorzichtig) milieu-optimisme Dr. Ir. Peter Tom Jones (IOF Onderzoeksmanager SIM² KU Leuven & Voorzitter i-cleantech Vlaanderen vzw) 5-5-2017, LEUVEN Climate change, the mother of all

Nadere informatie

Cultuur als motor voor transitie Pulse Transitienetwerk Cultuur - Juni 2016

Cultuur als motor voor transitie Pulse Transitienetwerk Cultuur - Juni 2016 Cultuur als motor voor transitie Pulse Transitienetwerk Cultuur - Juni 2016 In 1972 berekende de Club van Rome dat we zonder wijzigingen aan onze manier van leven tegen 2050 afstevenen op een ecologische

Nadere informatie

CIR-Isolatie Raad vzw

CIR-Isolatie Raad vzw 15 de ISOLATIEDAG energetisch renoveren bestaande gebouwen Georges Timmermans gti@skynet.be CIR-Isolatie Raad vzw koepel Belgische isolatiesector Duurzame Bouwsystemen 1 CIR-Isolatie Raad vzw jaarlijkse

Nadere informatie

Over de crisis niets dan goeds

Over de crisis niets dan goeds Over de crisis niets dan goeds Wat is nodig? 1. Bewustwording en educatie 2. Vaststellen wat we van waarde vinden 3. Persoonlijk leiderschap Inhoud Inleiding Waarom dit boek? Uit de interviews Klankbeeld

Nadere informatie

Gent klimaatneutraal: via de grote poort of langs een hindernissenparcours

Gent klimaatneutraal: via de grote poort of langs een hindernissenparcours TRANSITION = Gent klimaatneutraal: via de grote poort of langs een hindernissenparcours 12 december 2015 Kabinet Schepen Tine Heyse Gent TRANSITION Klimaatbeleid = stad Gent (1) 2007: Bestuursakkoord Streven

Nadere informatie

DE TRANSITIE NAAR LEUVEN KLIMAATNEUTRAAL 2030

DE TRANSITIE NAAR LEUVEN KLIMAATNEUTRAAL 2030 DETRANSITIENAAR LEUVENKLIMAATNEUTRAAL2030 Wetenschappelijkeindrapport Februari2013 Colofon Auteurs:HanVandevyvere,PeterTomJones,JanAerts Medewerkers:JohanEyckmans,ClaraVerhelst,EvelienWillaert,ElkeFranchois,WimVerheyden,

Nadere informatie

Klimaatverandering en internationaal beleid: de weg van Kyoto naar Kopenhagen.

Klimaatverandering en internationaal beleid: de weg van Kyoto naar Kopenhagen. Open klimaatlezingen 2009 Klimaatverandering en internationaal beleid: de weg van Kyoto naar Kopenhagen. Hans Bruyninckx De eerste stappen in internationaal klimaatbeleid 1979: 1ste World Climate Conference

Nadere informatie

EnergyNL2050, een serie van 4 bijeenkomsten, Korte uitleg over de bijeenkomsten. KIVI-E/USI energynl2050 UvU 13 /10/16

EnergyNL2050, een serie van 4 bijeenkomsten, Korte uitleg over de bijeenkomsten. KIVI-E/USI energynl2050 UvU 13 /10/16 EnergyNL2050, een serie van 4 bijeenkomsten, 2016-2017 Korte uitleg over de bijeenkomsten KIVI-E/USI energynl2050 UvU 13 /10/16 EnergyNL2050, een serie van 4 bijeenkomsten, 2016-2017 (1) Organisatie: KIVI

Nadere informatie

Nederland kantelt naar een duurzame samenleving

Nederland kantelt naar een duurzame samenleving Nederland kantelt naar een duurzame samenleving Jan Rotmans pagina 1 van 68 Nederland kantelt naar een duurzame samenleving Prof.dr.ir. Jan Rotmans nr. pagina 2 van 68 Transitie naar Duurzame Economie:

Nadere informatie

De transitie naar Leuven Klimaatneutraal 2030. Han Vandevyvere 20 februari 2013

De transitie naar Leuven Klimaatneutraal 2030. Han Vandevyvere 20 februari 2013 De transitie naar Leuven Klimaatneutraal 2030 Wetenschappelijk eindrapport Han Vandevyvere 20 februari 2013 Nulmeting: scope 1, 2 en 3 Scope 1,2: verdeling sectoren 28 kton 112 kton 257 kton Totaal = 808

Nadere informatie

Vvg. Kansen zien, kansen pakken! Leven in de stad van de toekomst. 13 november 2013

Vvg. Kansen zien, kansen pakken! Leven in de stad van de toekomst. 13 november 2013 Kansen zien, kansen pakken! Vvg 13 november 2013 Leven in de stad van de toekomst Louis Bekker City Account Manager Programma manager Onderwijs (PO/MO) Smart Concurrentie Leefbaar Groen Samenwerking Onze

Nadere informatie

Biedt Cradle to cradle een alternatief voor BBT?

Biedt Cradle to cradle een alternatief voor BBT? Biedt Cradle to cradle een alternatief voor BBT? Karl Vrancken Projectenmanager VITO 5de Vlaams Milieucongres Gent -21 oktober 2008 1 Neen, maar 2 Hoe bereiken we duurzaamheid? Wat is cradle to cradle?

Nadere informatie

Mondiale en Europese energie trends Uitdagingen, prioriteiten en kansen

Mondiale en Europese energie trends Uitdagingen, prioriteiten en kansen Mondiale en Europese energie trends Uitdagingen, prioriteiten en kansen 28/09/2015 Kees van der Leun Klimaat raakt al ontwricht bron: John Mason, skepticalscience.com bron: Guardian 2 100% duurzaam? Energie-efficiëntie

Nadere informatie

DUURZAME MOBILITEIT. Over effectiviteit, efficiëntie en draagvlak. Marco van Burgsteden, CROW en Bregtje Bax, gemeente Den Haag

DUURZAME MOBILITEIT. Over effectiviteit, efficiëntie en draagvlak. Marco van Burgsteden, CROW en Bregtje Bax, gemeente Den Haag DUURZAME MOBILITEIT Over effectiviteit, efficiëntie en draagvlak Marco van Burgsteden, CROW en Bregtje Bax, gemeente Den Haag WAAR KOMT HET VANDAAN? 19 e eeuw Kwaliteit leefomgeving Beter wonen = harder

Nadere informatie

Zet Cradle to Cradle de nieuwe krijtlijnen uit voor duurzame producten?

Zet Cradle to Cradle de nieuwe krijtlijnen uit voor duurzame producten? 26/03/2010 Zet Cradle to Cradle de nieuwe krijtlijnen uit voor duurzame producten? Dr. Karl Vrancken projectenmanager - VITO VITO Unit transitie energie en milieu» Energie en emissie modellering en monitoring»

Nadere informatie

Duurzame familiale landbouw Diverse perspectieven, gedeeld belang

Duurzame familiale landbouw Diverse perspectieven, gedeeld belang Duurzame familiale landbouw Diverse perspectieven, gedeeld belang Samenwerking, de hype voorbij Coprogram VAIS VLIR-UOS VVOB, 30 maart 2010 Vredeseilanden-Coopibo-Fado NGO voor ontwikkelingssamenwerking

Nadere informatie

Vlaams-Brabant Klimaatneutraal

Vlaams-Brabant Klimaatneutraal Vlaams-Brabant Klimaatneutraal Klimaatneutraal via 3 trajecten Europees Burgemeestersconvenant: Gemeentelijke actieplannen Provincie coördineert, stimuleert en ondersteunt Actieplan voor provincie als

Nadere informatie

Wordt Cradle to Cradle de volgende duurzaamheidsstrategie?

Wordt Cradle to Cradle de volgende duurzaamheidsstrategie? 14/07/2009 Wordt Cradle to Cradle de volgende duurzaamheidsstrategie? Dr. Karl Vrancken projectenmanager - VITO VITO s activiteiten Aardobservatie Energie Materialen Scheiding & conversie Analyse Technologie

Nadere informatie

Sustainable Tourism Duurzaam Toerisme. dr. Anja de Groene lector duurzaamheid en water Hogeschool Zeeland

Sustainable Tourism Duurzaam Toerisme. dr. Anja de Groene lector duurzaamheid en water Hogeschool Zeeland Sustainable Tourism Duurzaam Toerisme dr. Anja de Groene lector duurzaamheid en water Hogeschool Zeeland Programma 15.15 uur: Inleiding duurzaam toerisme door Dr. Anja de Groene 15.35 uur: Cradle to Cradle

Nadere informatie

Smart Delta Resources

Smart Delta Resources Smart Delta Resources Slimme Energie & Grondstof uitwisselingen in de Delta Regio Het resultaat van gezamenlijke inzet is groter dan de som van de individuele inspanningen Werkconferentie Energieakkoord

Nadere informatie

Samen geven we richting aan de koers van de NKC

Samen geven we richting aan de koers van de NKC Samen geven we richting aan de koers van de NKC ₀ ₀ ₀ In de aanloop naar de klimaattop in Parijs is eind 2014 de Nederlandse Klimaatcoalitie van start gegaan om CO2 reductie bij bedrijven en andere organisaties

Nadere informatie

Leuven Klimaatneutraal 2030

Leuven Klimaatneutraal 2030 Leuven Klimaatneutraal 2030 Persconferen)e 6 juni 2012 1. Intro & Logo Mohamed Ridouani (Stad Leuven) 2. Projectwerking: stand van zaken Peter Tom Jones (KU Leuven) Mohamed Ridouani (Stad Leuven) 3. Resultaten

Nadere informatie

Raadsakkoord energietransitie. Februari 2019

Raadsakkoord energietransitie. Februari 2019 Raadsakkoord energietransitie Februari 2019 De energietransitie in Rotterdam Een klimaatneutraal en duurzaam Rotterdam. Dat is waar we naar toe willen. Een groene en gezonde stad met schone lucht, waarin

Nadere informatie

Energie Transitie: traagheid en versnelling

Energie Transitie: traagheid en versnelling twitter.com/janrotmans Energie Transitie: traagheid en versnelling Den Haag, 26 Juni 2014 In welke fase zit energietransitie? Transitie naar Duurzame Energie Pre-development stage Through development stage

Nadere informatie

COP 21: analyse van het nieuwe klimaatakkoord en de mogelijke beleidsmatige en economische impact. 2 februari 2016 Tomas Wyns,

COP 21: analyse van het nieuwe klimaatakkoord en de mogelijke beleidsmatige en economische impact. 2 februari 2016 Tomas Wyns, COP 21: analyse van het nieuwe klimaatakkoord en de mogelijke beleidsmatige en economische impact 2 februari 2016 Tomas Wyns, tomas.wyns@vub.ac.be Overzicht Internationale klimaatonderhandelingen (UNFCCC)

Nadere informatie

Copernicus Institute of Sustainable Development. Koe en klimaat. Dr. Jerry van Dijk Dr. Karin Rebel. Copernicus Institute of Sustainable Development

Copernicus Institute of Sustainable Development. Koe en klimaat. Dr. Jerry van Dijk Dr. Karin Rebel. Copernicus Institute of Sustainable Development Copernicus Institute of Sustainable Development Koe en klimaat Dr. Jerry van Dijk Dr. Karin Rebel Inhoud presentatie Hoe zat het ook al weer met klimaatverandering? Broeikasgasemissies in Nederland Klimaatbeleid

Nadere informatie

Hier komt tekst Trenddag Slimme en Gezonde Stad Hier komt ook tekst

Hier komt tekst Trenddag Slimme en Gezonde Stad Hier komt ook tekst Hier komt tekst Trenddag Slimme en Gezonde Stad Hier komt ook tekst 22 juni 2017 - Peter Steijn Utrecht.nl Utrecht en Gezond Stedelijk Leven Trends: Demografie: Steden groeien, Utrecht groeit het snelst.

Nadere informatie

Kinderopvang in transitie. Derk Loorbach, Zeist, 27-11-2014

Kinderopvang in transitie. Derk Loorbach, Zeist, 27-11-2014 Kinderopvang in transitie Derk Loorbach, Zeist, 27-11-2014 Conclusies Ingrijpende maatschappelijke verandering vraagt aanpassing Transities leiden tot onzekerheid, spanning en afbraak Omgaan met transities

Nadere informatie

Mijnwater Heerlen Symposium: Smart Cities op wankele bodem

Mijnwater Heerlen Symposium: Smart Cities op wankele bodem 1 Mijnwater BV 2012 Mijnwater Heerlen Symposium: Smart Cities op wankele bodem Smart Cities door slim gebruik van energienetwerken: Mijnwater 3.0 7 René Verhoeven (r.verhoeven@mijnwater.com) Cluster Manager

Nadere informatie

Op weg naar een duurzame energievoorziening in Mark Dierikx Directeur Generaal Energie, Telecom en Mededinging

Op weg naar een duurzame energievoorziening in Mark Dierikx Directeur Generaal Energie, Telecom en Mededinging Op weg naar een duurzame energievoorziening in 2050 Mark Dierikx Directeur Generaal Energie, Telecom en Mededinging Inhoudsopgave I. Mondiale ontwikkelingen II. Europese kaders III. Nationale inzet 2 I.

Nadere informatie

Healthy Urban Living Slim, Gezond en Groen

Healthy Urban Living Slim, Gezond en Groen SMART CITY UTRECHT Healthy Urban Living Slim, Gezond en Groen Brigitte Hulscher Program Manager Smart Cities, Marketing & Innovation Utrecht Jong en hoog opgeleid 334.862 inwoners, 20 % < 17, 18% 18-26,

Nadere informatie

Toelichting energie- en klimaatactieplan Ranst

Toelichting energie- en klimaatactieplan Ranst Toelichting energie- en klimaatactieplan Ranst Infomoment Ranst 23 september 2015 20u 1 Ranst timing 1. Voorstelling project aan schepencollege + goedkeuring: 12/2 2. werkgroep energie & klimaat: 19/3

Nadere informatie

Antwerpen, Duurzame stad voor iedereen. Focus energie en milieu

Antwerpen, Duurzame stad voor iedereen. Focus energie en milieu Antwerpen, Duurzame stad voor iedereen Focus energie en milieu Forum 19 juni 2012 1.Beleidsnota: wat is de ambitie? 2.Projecten: wat doen we al? 1. Beleidsnota: Wat is de ambitie? Waarom wil Antwerpen

Nadere informatie

De ontwikkeling van Smart grids. Our common future. Prof.dr.ir. Han Slootweg. 30 september 2016

De ontwikkeling van Smart grids. Our common future. Prof.dr.ir. Han Slootweg. 30 september 2016 De ontwikkeling van Smart grids Our common future Prof.dr.ir. Han Slootweg 30 september 2016 Agenda Het energiesysteem Verduurzaming van het energiesysteem De energietransitie Smart Grids 2 Energievoorziening

Nadere informatie

Sustainable Development Goals: transities realiseren met duurzaam landgebruik

Sustainable Development Goals: transities realiseren met duurzaam landgebruik Sustainable Development Goals: transities realiseren met duurzaam landgebruik Organisch stof als sleutelelement? Margot de Cleen en Co Molenaar Urgentie maatschappelijke opgaven: 2030 is morgen Mondiale

Nadere informatie

Raadsakkoord energietransitie. April 2019

Raadsakkoord energietransitie. April 2019 Raadsakkoord energietransitie April 2019 Inhoudsopgave De energietransitie in Rotterdam 1 De energietransitie als kans 1 Tegengaan energiearmoede 1 Klimaatakkoord van Parijs 2 Rotterdamse klimaatambitie

Nadere informatie

Behoud van natuurlijk kapitaal en ervaringen rond studie Chemiecluster Eemsdelta

Behoud van natuurlijk kapitaal en ervaringen rond studie Chemiecluster Eemsdelta Behoud van natuurlijk kapitaal en ervaringen rond studie Chemiecluster Eemsdelta Rotterdam Energy Port 2015 R.Willems 1 Definitie Natuurlijk Kapitaal The world s stocks of natural assets which include

Nadere informatie

BIJEENKOMST VNO NCW Macro-ontwikkelingen op het gebied van duurzaamheid en energieverbruik

BIJEENKOMST VNO NCW Macro-ontwikkelingen op het gebied van duurzaamheid en energieverbruik BIJEENKOMST VNO NCW Macro-ontwikkelingen op het gebied van duurzaamheid en energieverbruik Introductie Alfred Besselink directeur Westland Infra Macro-ontwikkelingen op het gebied van duurzaamheid en energieverbruik

Nadere informatie

Woensdag 6 juni Toespraak van JOKE SCHAUVLIEGE VLAAMS MINISTER VAN LEEFMILIEU, NATUUR EN CULTUUR

Woensdag 6 juni Toespraak van JOKE SCHAUVLIEGE VLAAMS MINISTER VAN LEEFMILIEU, NATUUR EN CULTUUR Woensdag 6 juni 2012 Toespraak van JOKE SCHAUVLIEGE VLAAMS MINISTER VAN LEEFMILIEU, NATUUR EN CULTUUR Rondetafel Duurzaam Materialenprogramma - Mechelen Geachte mevrouw de administrateur-generaal, Geachte

Nadere informatie

In het oog van de orkaan: waar staat u?

In het oog van de orkaan: waar staat u? In het oog van de orkaan: waar staat u? Jan Rotmans, RDM-campus 28 november 2012 www.twitter.com/janrotmans !!"#!$#%#&!&'#(!'&!)*+,#-.!%/&!%#-/&+#-'&0!!!!!1//-!'&!##&!%#-/&+#-'&0!%/&!)*+,#-.#&!!!!!!!!!!2#-1/&!3#-4/0#&!

Nadere informatie

MANIFEST NOVI NAAR EEN NIEUW NEDER LAND

MANIFEST NOVI NAAR EEN NIEUW NEDER LAND MANIFEST NOVI NAAR EEN NIEUW NEDER LAND WERK ALS ÉÉN OVERHEID De fysieke en sociale leefomgeving van Nederland gaan de komende decennia ingrijpend veranderen. Transities in de energievoorziening, de landbouw,

Nadere informatie

Landschap opnieuw uitvinden

Landschap opnieuw uitvinden Landschap opnieuw uitvinden Samenwerking tussen natuur en lokale gemeenschap stimuleren Prof. Paul Opdam Wageningen University & Research (Alterra) Landschap: resultaat van samenwerking tussen natuur en

Nadere informatie

Klimaat en emissies aanpak vanuit land- en tuinbouw

Klimaat en emissies aanpak vanuit land- en tuinbouw Klimaat en emissies aanpak vanuit land- en tuinbouw Marleen Gysen 10/05/2016 1 Onze missie Boeren & tuinders Informeren & inspireren rond nieuwe kansen & uitdagingen Ondersteunen & begeleiden bij concrete

Nadere informatie

CHALLENGE LANDSCHAP Kwaliteit door ontwikkelen

CHALLENGE LANDSCHAP Kwaliteit door ontwikkelen CHALLENGE LANDSCHAP 2070 Kwaliteit door ontwikkelen 54 JAAR TERUG, 54 JAAR VOORUIT landschap in transitie - 1962 1962 54 JAAR TERUG, 54 JAAR VOORUIT landschap in transitie - 2016 2016 LANDSCHAP IN 2070

Nadere informatie

Startnotitie Energietransitie. November 2018

Startnotitie Energietransitie. November 2018 Startnotitie Energietransitie November 2018 Startnotitie Energietransitie Een klimaatneutrale stad. Dat is wat Rotterdam wil zijn. Een groene en gezonde stad met schone lucht voor iedereen. Met een economie

Nadere informatie

Het KlimaatAkkoord (ieder z n opinie; hier is de mijne)

Het KlimaatAkkoord (ieder z n opinie; hier is de mijne) Het KlimaatAkkoord (ieder z n opinie; hier is de mijne) Gert Jan Kramer Tilburg Science Café, 15 Januari 2019 Haalbaarheid en Draagvlak 300 Dutch GHG emissions emissions (Mton CO 2eq ) 200 100-12% -49%

Nadere informatie

WESTHOEK BUSINESS DISTRICT. een regionaal contactpunt voor bedrijven d.m.v. een officieel samenwerkingsverband

WESTHOEK BUSINESS DISTRICT. een regionaal contactpunt voor bedrijven d.m.v. een officieel samenwerkingsverband WESTHOEK BUSINESS DISTRICT een regionaal contactpunt voor bedrijven d.m.v. een officieel samenwerkingsverband AGENDA 1. Missie, doelstellingen en taakstellingen van Westhoek Business District 2. Inspirerende

Nadere informatie

Manifest Circulair Onderwijs

Manifest Circulair Onderwijs Manifest Circulair Onderwijs de rol van onderwijs in verantwoord innoveren 2 Waarom urgentie De jeugd heeft de toekomst. Wij maken de toekomst. Wij brengen kinderen en jong volwassenen het gedachtengoed

Nadere informatie

Klimaatverandering en Ontwikkeling

Klimaatverandering en Ontwikkeling Climate Klimaatverandering en Ontwikkeling BTC Infocyclus, 4 dec 2016 Julie Vandenberghe WWF Michel Roggo / WWF-Canon Index 1. Back to the basics: de wetenschap 2. Impact op het Zuiden 3. Internationale

Nadere informatie

Toekomstschetsen en organisatievraagstukken

Toekomstschetsen en organisatievraagstukken Toekomstschetsen en organisatievraagstukken Samenvatting en bevindingen in #Energiedialoog Verschillen en gemene delers in energiescenario s Besparing oftewel isolatie zorgt voor grote verminderingen in

Nadere informatie

Technisch-economische scenario s voor Nederland. Ton van Dril 20 mei 2015

Technisch-economische scenario s voor Nederland. Ton van Dril 20 mei 2015 Technisch-economische scenario s voor Nederland Ton van Dril 20 mei 2015 Overzicht Energieplaatje in historisch perspectief Hoeveel en hoe gebruiken we energie? Wat gebeurt er met verbruik en uitstoot

Nadere informatie

Verklaring Schone Mobiliteit Cleantech Regio

Verklaring Schone Mobiliteit Cleantech Regio Verklaring Schone Mobiliteit Cleantech Regio Samen naar een schone toekomst CO 2 -neutraal Cleantech Regio gaat voor energieneutraal Samen naar een schone toekomst Onze kantoren en fabrieken, onze (vracht)auto

Nadere informatie

Stichting Energie Transitie Nederland

Stichting Energie Transitie Nederland Stichting Energie Transitie Nederland Energietransitie: van centrale naar decentrale opwek voor transparantie en duurzaamheid in de energiemarkt Themabijeenkomst Milieunetwerkcommissie IJssel- Vecht 28

Nadere informatie

16% Energie van eigen bodem. 17 januari 2013

16% Energie van eigen bodem. 17 januari 2013 16% Energie van eigen bodem 17 januari 2013 Inhoud Klimaatverandering Energie in Nederland Duurzame doelen Wind in ontwikkeling Northsea Nearshore Wind Klimaatverandering Conclusie van het IPCC (AR4, 2007)

Nadere informatie

Transitie Steden als politieke actor

Transitie Steden als politieke actor Transitie Steden als politieke actor 2 ARhus 3 Van tijdperk in verandering naar verandering van tijdperk 4 Recentste kantelmomenten 5 Recentste kantelmomenten 6 Huidige kantelbewegingen 7 Huidige kantelbewegingen

Nadere informatie

1. Van DO, over transities naar TM

1. Van DO, over transities naar TM Een slingerend pad. Transitiemanagement, beleidsverandering en duurzame ontwikkeling Erik Paredis Centrum voor Duurzame Ontwikkeling Universiteit Gent www.cdo.ugent.be Hoorzitting MINA-raad, 30 september

Nadere informatie

De landbouwsector als essentieel onderdeel van het Vlaams- en Europees klimaatbeleid

De landbouwsector als essentieel onderdeel van het Vlaams- en Europees klimaatbeleid De landbouwsector als essentieel onderdeel van het Vlaams- en Europees klimaatbeleid Rondetafel Transport en Klimaat Julien Matheys Afdeling Lucht Dienst Klimaat Tania Van Mierlo Afdeling Lucht, Hinder,

Nadere informatie

Stakeholdersbijeenkomst SBK Routekaart naar NMD 2.0

Stakeholdersbijeenkomst SBK Routekaart naar NMD 2.0 Stakeholdersbijeenkomst SBK Routekaart naar NMD 2.0 Ir. Piet van Luijk / min. BZK 03-12-2013 1 Waar staan we Bepalingsmethode die aansluit op Europese bepalingsmethoden Nationale MilieuDatabase die geschikt

Nadere informatie

Welke toekomst heeft de slimme stad?

Welke toekomst heeft de slimme stad? Welke toekomst heeft de slimme stad? Matthijs Kouw, PhD 04-06-2015 matthijs@matthijskouw.nl www.matthijskouw.nl @mvkouw 1 HET PROBLEEM 2 04-06-2015 Matthijs Kouw Klimaatverandering: CO 2 emissies (1) 3

Nadere informatie

Gasloos: Wie gaan er over en hoe krijgen we ze zo ver?

Gasloos: Wie gaan er over en hoe krijgen we ze zo ver? Gasloos: Wie gaan er over en hoe krijgen we ze zo ver? Casper Tigchelaar Plannen voor Gasloos worden Top-down gemaakt Gasloos: Wie gaan er over?... Wie houden zich bezig met gasloos: Netwerkbedrijven Rijksoverheid

Nadere informatie

Living Labs. dr.ir. Elke den Ouden. Kennisevent Renovatie Hoofdgebouw TU/e Eindhoven, 27 september 2016

Living Labs. dr.ir. Elke den Ouden. Kennisevent Renovatie Hoofdgebouw TU/e Eindhoven, 27 september 2016 Living Labs Kennisevent Renovatie Hoofdgebouw TU/e Eindhoven, 27 september 2016 dr.ir. Elke den Ouden expertise in smart lighting & smart cities @ TU/e Where innovation starts TU/e Living Labs Een Living

Nadere informatie

Quadratic: Projectvoorstel

Quadratic: Projectvoorstel Quadratic: Projectvoorstel Agenda Toelichting voorstel Openstaande punten LoI 2 Werkpakketstructuur Opdracht: uitwerken scope consortium WP1 technologische innovatie WP0 coördinatie Steden: WP2 inventaris

Nadere informatie

Na aardgas komt zonneschijn

Na aardgas komt zonneschijn Economisch Bureau Na aardgas komt zonneschijn Hans van Cleef, sr. sectoreconoom energie 17 november 2016 @hansvancleef De uitdagende overgang naar een duurzame energievoorziening Mondiaal Europees Nederland

Nadere informatie

Klimaatbestendige steden

Klimaatbestendige steden Klimaatbestendige steden Klimaatbeleid en praktijk in Nederland Inspiratie voor Amersfoort Michaël Meijer Introductie Michaël Meijer Tuin- en Landschapsinrichting @ IAH Larenstein Planologie @ Radboud

Nadere informatie

NRC Infographic, Prinsjesdag

NRC Infographic, Prinsjesdag Naar een volgende fase in het milieubeleid: Urgentie vanuit de wetenschap Let wel: Wetenschap gaat over het verleden en heden (begrijpen van processen), terwijl beleid de toekomst omvat (beïnvloeden van

Nadere informatie

De opkomst van all-electric woningen

De opkomst van all-electric woningen De opkomst van all-electric woningen Institute for Business Research Jan Peters Directeur Asset Management Enexis Inhoud Beeld van de toekomst Veranderend energieverbruik bij huishoudens Impact op toekomstige

Nadere informatie

Wat vraagt de energietransitie in Nederland?

Wat vraagt de energietransitie in Nederland? Wat vraagt de energietransitie in Nederland? Jan Ros Doel/ambitie klimaatbeleid: Vermindering broeikasgasemissies in 2050 met 80 tot 95% ten opzichte van 1990 Tussendoelen voor broeikasgasemissies Geen

Nadere informatie

Zaal STUDIO Circulaire bedrijventerreinen: een verhaal van mogelijkheden

Zaal STUDIO Circulaire bedrijventerreinen: een verhaal van mogelijkheden Zaal STUDIO -1 6.4. Circulaire bedrijventerreinen: een verhaal van mogelijkheden WVI www.wvi.be BARON RUZETTELAAN 35 8310 BRUGGE T +32 50 36 71 71 E wvi@wvi.be VAN DUURZAME NAAR CIRCULAIRE BEDRIJVENTERREINEN

Nadere informatie

Van data-gedreven naar burger-gedreven steden

Van data-gedreven naar burger-gedreven steden Transforming the World through Quality sqs.com Van data-gedreven naar burger-gedreven steden Matthijs Kouw, SQS Nederland, DREAM 4-10-2018 Mondiale bevolkingsgroei SQS Nederland Van data-gedreven naar

Nadere informatie

Net voor de Toekomst. Frans Rooijers

Net voor de Toekomst. Frans Rooijers Net voor de Toekomst Frans Rooijers Net voor de Toekomst 1. Bepalende factoren voor energie-infrastructuur 2. Scenario s voor 2010 2050 3. Decentrale elektriciteitproductie 4. Noodzakelijke aanpassingen

Nadere informatie

NIEUWE VISIE OP ZONREGELING

NIEUWE VISIE OP ZONREGELING NIEUWE VISIE OP ZONREGELING Zon en daglicht regeling als deel van de energieprestaties in gebouwen Peter Winters President of the European Solar Shading Organization Director Shading & Building Dickson

Nadere informatie

TOOLKIT VOOR DE ONTDEKKINGSTOCHT NAAR EEN DUURZAME SAMENLEVING

TOOLKIT VOOR DE ONTDEKKINGSTOCHT NAAR EEN DUURZAME SAMENLEVING TOOLKIT VOOR DE ONTDEKKINGSTOCHT NAAR EEN DUURZAME SAMENLEVING Een Toolkit met de waarom, wat en hoe aanpak voor slim, sociaal en duurzaam organiseren Met de toolkit kunnen organisaties hun missie opnieuw

Nadere informatie

Europa: Uitdagingen? Prof. Hylke Vandenbussche Departement Economie- International Trade 26 April 2018 Leuven

Europa: Uitdagingen? Prof. Hylke Vandenbussche Departement Economie- International Trade 26 April 2018 Leuven Europa: Uitdagingen? Prof. Hylke Vandenbussche Departement Economie- International Trade 26 April 2018 Leuven America First! Wat is het potentiële banenverlies voor België en Europa? VIVES discussion paper

Nadere informatie

Naar een duurzame Nederlandse energiehuishouding in 2050 een reisgids

Naar een duurzame Nederlandse energiehuishouding in 2050 een reisgids Naar een duurzame Nederlandse energiehuishouding in 2050 een reisgids Marc Londo en Michiel Hekkenberg www.ecn.nl Kernboodschappen voor beleidsmakers Duurzame energiehuishouding 2050: grote veranderingen

Nadere informatie

Duurzame mobiliteit als onderdeel van MVO (Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen) Sin Declerc, Uitrit4. 4/11/2014.

Duurzame mobiliteit als onderdeel van MVO (Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen) Sin Declerc, Uitrit4. 4/11/2014. Duurzame mobiliteit als onderdeel van MVO (Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen) Sin Declerc, Uitrit4. 4/11/2014. What s next? MVO als groter kader: - Wat is het grotere verhaal van mobiliteit? - Hoe

Nadere informatie

Uitreiking Milieucharters Oost-Vlaanderen 2012

Uitreiking Milieucharters Oost-Vlaanderen 2012 Uitreiking Milieucharters Oost-Vlaanderen 2012 Praktijkvoorbeelden voor duurzaam ketenbeheer om de ecologische, sociale en economischfinanciële impact in kaart te brengen. Bernard MAZIJN Universiteit Gent

Nadere informatie

De Energie Unie en haar governance. Presentatie: Peter Van Kemseke (Europese Commissie) Vlaams Parlement, 14 maart 2016

De Energie Unie en haar governance. Presentatie: Peter Van Kemseke (Europese Commissie) Vlaams Parlement, 14 maart 2016 De Energie Unie en haar governance Presentatie: Peter Van Kemseke (Europese Commissie) Vlaams Parlement, 14 maart 2016 De Energie Unie Een Europees kader voor het nationaal klimaat-en energiebeleid, ontstaan

Nadere informatie

Horizon 2020. MKB instrument & Fast track to Innovation. Martijn Lammers. Nationaal Contactpunt voor het MKB in Horizon 2020.

Horizon 2020. MKB instrument & Fast track to Innovation. Martijn Lammers. Nationaal Contactpunt voor het MKB in Horizon 2020. Horizon 2020 MKB instrument & Fast track to Innovation 10 juni 2015 Martijn Lammers Nationaal Contactpunt voor het MKB in Horizon 2020 2 1 Boodschap 3 MKB instrument: wat is het? Financiering voor High

Nadere informatie

Naar een circulaire economie: Wanted, ondernemende circulaire inkopers 31 januari 2017,Inkoopsymposium HHS, Den Haag

Naar een circulaire economie: Wanted, ondernemende circulaire inkopers 31 januari 2017,Inkoopsymposium HHS, Den Haag Naar een circulaire economie: Wanted, ondernemende circulaire inkopers 31 januari 2017,Inkoopsymposium HHS, Den Haag Prof dr ir Bart Vos, Tilburg University Het is de route niet de kaart Niet de uitkomst

Nadere informatie

Klimaatbestendig NL. Een flexibele adaptieve strategie voor het stedelijk gebied. Ruimteconferentie 19 april 2011 Leendert van Bree

Klimaatbestendig NL. Een flexibele adaptieve strategie voor het stedelijk gebied. Ruimteconferentie 19 april 2011 Leendert van Bree Klimaatbestendig NL Een flexibele adaptieve strategie voor het stedelijk gebied 1 Inhoud Context Klimaateffecten Adaptatieopties Strategie / actoren 2 Context algemeen 3 Context Nederland - een zich aanpassende

Nadere informatie

Samen, duurzaam doen!

Samen, duurzaam doen! Samen, duurzaam doen! Een online platform voor duurzaamheid in de Kromme Rijn en Utrechtse Heuvelrug Transitie: We leven niet in een tijdperk van verandering maar in een verandering van tijdperken Jan

Nadere informatie

Klimaatscenario s voor Vlaanderen, en impact op de waterhuishouding

Klimaatscenario s voor Vlaanderen, en impact op de waterhuishouding Vlaamse Klimaatconferentie: Adaptatie, 26.5.2011, Antwerpen Klimaatscenario s voor Vlaanderen, en impact op de waterhuishouding Johan Brouwers Dienst Milieurapportering - MIRA, Vlaamse Milieumaatschappij

Nadere informatie

Milieu-actualiteit NON-ETS. 3 mei 2018

Milieu-actualiteit NON-ETS. 3 mei 2018 Milieu-actualiteit NON-ETS 3 mei 2018 Europees beleid NON-ETS sectoren (effort sharing regulation) Welke doelstellingen 2021-2030? Europese doelstellingen 2030 (tov 2005) - 40 % BKG emissies - 30 % voor

Nadere informatie

BESTAANDE INDICATOREN VOOR EEN CIRCULAIRE ECONOMIE

BESTAANDE INDICATOREN VOOR EEN CIRCULAIRE ECONOMIE BESTAANDE INDICATOREN VOOR EEN CIRCULAIRE ECONOMIE An Vercalsteren An.vercalsteren@vito.be VITO Unit Duurzaam Materialenbeheer Minaraad hoorzitting: Indicatoren voor een circulaire economie 18/5/2017 OUTLINE

Nadere informatie

Centrale Werkplaatsen l Hallen 4 & 5

Centrale Werkplaatsen l Hallen 4 & 5 Centrale Werkplaatsen l Hallen 4 & 5 als PILOOTPROJECT duurzaam stedelijk leven? Contact: agsl@leuven.be l 016/27.26.77 1 KADER l Centrale werkplaatsen: de bakermat van Kessel Lo VROEGER: een efficiënte

Nadere informatie

1. De uitdagingen waarvoor we staan

1. De uitdagingen waarvoor we staan Opbouw 1. De uitdagingen waarvoor we staan en / in transitie 2. Denken over transities Erik Paredis Centrum voor Duurzame Ontwikkeling Universiteit Gent 3. En wat met cultuur? 4. Bestaande transitienetwerken

Nadere informatie

Workshop C-Bèta 23 mei 2019

Workshop C-Bèta 23 mei 2019 A new vision of value Workshop C-Bèta 23 mei 2019 Michiel Huijgen Senior consultant Sustainability Michiel heeft de KPMG True Value methodologie o.a. toegepast voor NS, Prorail, het Havenbedrijf Rotterdam,

Nadere informatie

TA3290 Life-Cycle Modeling and Economic Evaluation

TA3290 Life-Cycle Modeling and Economic Evaluation TA3290 Life-Cycle Modeling and Economic Evaluation 2011-2012 CiTG, minor Mining and Resource Engineering College 1: Inleiding en Overzicht Dr.ir. Gerard P.J. Dijkema Energy & Industry Group December 12,

Nadere informatie

Geopolitiek van de Hernieuwbare Energie van 2010 tot 2020: uitdagingen en opportuniteiten voor Vlaanderen

Geopolitiek van de Hernieuwbare Energie van 2010 tot 2020: uitdagingen en opportuniteiten voor Vlaanderen Geopolitiek van de Hernieuwbare Energie van 2010 tot 2020: uitdagingen en opportuniteiten voor Vlaanderen Prof. dr. David Criekemans Steunpunt Buitenlands Beleid & Universiteit Antwerpen SERVAcademie 3

Nadere informatie

WKK en decentrale energie systemen, in Nederland

WKK en decentrale energie systemen, in Nederland WKK en decentrale energie systemen, in Nederland Warmte Kracht Koppeling (WKK, in het engels CHP) is een verzamelnaam voor een aantal verschillende manieren om de restwarmte die bij elektriciteitsproductie

Nadere informatie

Workshop Decentrale energievoorziening onder lokaal beheer. Géry Vanlommel 30 maart 2009

Workshop Decentrale energievoorziening onder lokaal beheer. Géry Vanlommel 30 maart 2009 Workshop Decentrale energievoorziening onder lokaal beheer Géry Vanlommel 30 maart 2009 Taken distributienetbeheerder takenpakket van DNB s niet langer beperken tot louter doorvoeren van elektriciteit

Nadere informatie

Werkblad 3. Klimaatconferentie Parijs december 2015

Werkblad 3. Klimaatconferentie Parijs december 2015 Werkblad 3 Wetenschap versus politiek De tijd loopt! Jean-Pascal van Ypersele, klimatoloog aan de UCL en ondervoorzitter van het Klimaatpanel IPCC van de Verenigde Naties zegt: We moeten volledig stoppen

Nadere informatie