De nieuwe norm NBN S

Transcriptie

1 De nieuwe norm NBN S Akoestische criteria voor woongebouwen Debby WUYTS, ir. arch. Technologisch Adviseur Projectleider Afdeling Akoestiek /04/2008 De nieuwe akoestische norm NBN S voor woongebouwen 1

2 De nieuwe norm NBN S Akoestische criteria voor woongebouwen 1. CONTEXT : waarom een nieuwe norm? 2. CONTACTGELUIDISOLATIE 3. LUCHTGELUIDISOLATIE 4. BOUWRICHTLIJNEN 5. GEVELGELUIDISOLATIE 6. INSTALLATIELAWAAI 7. NAGALMTIJD EN ABSORPTIE 02/04/2008 De nieuwe akoestische norm NBN S voor woongebouwen 2

3 De nieuwe norm NBN S : CONTEXT «OUDE NORMEN» NBN S (1987) maximaal geluidniveaus NBN S (1977) minimale geluidisolatie Woongebouwen, kantoorgebouwen, schoolgebouwen, ziekenhuizen, rusthuizen, hotels Minimale en aanbevolen categorieën I a, I b, II a, II b, III a, III b, IV a, IV b «Regels van goede praktijk» 02/04/2008 De nieuwe akoestische norm NBN S voor woongebouwen 3

4 De nieuwe norm NBN S : CONTEXT Waarom een nieuwe norm? Oude norm is achterhaald, want Toegenomen geluidsbelasting Kritische gebruikers Strengere eisen Europese grootheden Europese harmonisatie 02/04/2008 De nieuwe akoestische norm NBN S voor woongebouwen 4

5 De nieuwe norm NBN S : CONTEXT TOEPASSINGSVOORWAARDEN Gebouwen die geheel of gedeeltelijk voor bewoning bestemd zijn Geldig voor bouw- of verbouwaanvragen ingediend na verschijningsdatum «Regels van goede praktijk» Eind 2007? NBN S (geluidisolatie) Woongebouwen Kantoorgebouwen Scholen Rusthuizen NBN S (geluidniveaus) Woongebouwen Kantoorgebouwen Scholen Rusthuizen NBN S : Akoestische criteria voor woongebouwen (2007) 02/04/2008 De nieuwe akoestische norm NBN S voor woongebouwen 5

6 De nieuwe norm NBN S : CONTEXT Lucht- en contactgeluidisolatie tussen wooneenheden (rijwoningen appartementen) en binnen de woning : luchtgeluid D nt,w en contactgeluid L nt,w Europese grootheden! Gevelisolatie in functie van buitenlawaaiklasse : D Atr = D 2m,nT + C tr binnen en buiten ruimten met technische installaties, kokers en leidingen: L Ainstal,nT en overschrijding van achtergrondgeluid L Aeq,max -L A95,T in gangen, inkomhallen, traphallen en atria : absorptie A w en nagalmtijd T nom 02/04/2008 De nieuwe akoestische norm NBN S voor woongebouwen 6

7 De nieuwe norm NBN S : CONTEXT TWEE PRESTATIENIVEAUS veronderstelling : normale lucht- en contactgeluiden Luchtgeluiden beperkt tot 80 db(a) Normale loopgeluiden, verschuiven van licht meubilair, impact van licht speelgoed, Normaal comfort (NC) 70% gebruikers tevreden economisch-akoestisch «compromis» cfr. oude aanbevolen normeisen Verhoogd comfort (VC) 90% gebruikers tevreden «akoestisch comfort» meerkost beperkt mits overleg, toezicht, In situ controle-metingen mogelijk Bepalingen voor vrijstellingen en afwijkingen (renovaties!) 02/04/2008 De nieuwe akoestische norm NBN S voor woongebouwen 7

8 De nieuwe norm NBN S Akoestische criteria voor woongebouwen 1. CONTEXT : waarom een nieuwe norm? 2. CONTACTGELUIDISOLATIE 3. LUCHTGELUIDISOLATIE Nieuwe eisen Controlemetingen in situ Problemen van luchtgeluidisolatie Invloedsfactoren voor luchtgeluidisolatie Vergelijken van producten 1. BOUWRICHTLIJNEN 2. GEVELGELUIDISOLATIE 3. INSTALLATIELAWAAI 4. NAGALMTIJD EN ABSORPTIE 02/04/2008 De nieuwe akoestische norm NBN S voor woongebouwen 8

9 Nieuwe eisen voor luchtgeluidisolatie Subjectieve indruk van geluidisolatie R w [db] Subjectieve indruk in naburige kamer Luid ingestelde radio hoorbaar Normaal ingestelde radio onhoorbaar, luid ingesteld apparaat wel hoorbaar Normaal ingestelde radio hoorbaar Luide spraak nog juist verstaanbaar, melodieën herkenbaar Normale spraak juist verstaanbaar 37 Normale spraak goed verstaanbaar Hoe hoger de geluidisolatie D nt,w, hoe beter! 02/04/2008 De nieuwe akoestische norm NBN S voor woongebouwen 9

10 Nieuwe eisen voor luchtgeluidisolatie tussen appartementen onderling tussen appartement en rijwoning tussen bestaande en nieuwe rijwoning Vergelijk NBN S (1977) : «aanbevolen categorie» II a D nt,w 52 db 2 db marge bij controlemetingen! 02/04/2008 De nieuwe akoestische norm NBN S voor woongebouwen 10

11 Nieuwe eisen voor luchtgeluidisolatie tussen nieuwbouw rijwoningen Vergelijk NBN S (1977) : «aanbevolen categorie» II a D nt,w 52 db 02/04/2008 De nieuwe akoestische norm NBN S voor woongebouwen 11

12 Nieuwe eisen voor luchtgeluidisolatie binnen eenzelfde woning Vergelijk NBN S (1977) : «aanbevolen categorie» veelal III a D nt,w 44 db + badkamers 02/04/2008 De nieuwe akoestische norm NBN S voor woongebouwen 12

13 Gestandaardiseerde geluidisolatie D nt,w 54/58/62 db? Controlemetingen in afgewerkt gebouw! EN ISO IN SITU Bruto geluidisolatie D = maat voor «comfort-aanvoelen» D nt = L 1 L log(T/T 0 ) [db] L 2 herleid naar «normaal bemeubelde ontvangstruimte» L 1 L 2 L 1 : Zendniveau [db] L 2 : Ontvangstniveau [db] T : Nagalmtijd [s] T 0 : Referentie-nagalmtijd = 0.5 s (V>30m³) = 0.3 s (V<20m³) 02/04/2008 De nieuwe akoestische norm NBN S voor woongebouwen 13

14 Gestandaardiseerde geluidisolatie D nt,w 54/58/62 db? Controlemetingen in afgewerkt gebouw! 80.0 D nt [db] sound reduction index R 1/3octave 70.0 D nt spectrum D nt,w eengetalswaarde db CONTROLE 54 / 58 /62 db? 20.0 EN ISO f [Hz] 02/04/2008 De nieuwe akoestische norm NBN S voor woongebouwen 14

15 Problemen van luchtgeluidisolatie Mogelijke overdrachtswegen IN SITU Directe weg (1) Flankerende wegen (4 x 3) Omloopwegen (gangen, plenum, ) L 1 L 2 L 1 L 2 02/04/2008 De nieuwe akoestische norm NBN S voor woongebouwen 16

16 Oplossingen voor luchtgeluidisolatie Optimaliseren van de invloedsfactoren! Geluidisolatie van scheidingswand Geluidisolatie van flankerende vloeren en wanden Geluiddemping in de verbindingsknopen L 1 L 2 Oppervlakte van scheidingswand Volume van de ontvangstruimte 02/04/2008 De nieuwe akoestische norm NBN S voor woongebouwen 17

17 Vergelijken van geluidisolatie bouwelementen Metingen in laboratorium LABO R w zo hoog mogelijk! Productkarakteristiek R w (C;C tr ) R w + C = R A R w + C tr = R Atr ontvangstruimte zendruimte EN ISO L 2 L 1 02/04/2008 De nieuwe akoestische norm NBN S voor woongebouwen 18

18 Vergelijken van geluidisolatie bouwelementen Weerstand tegen laag- of hoogfrequent lawaai? Niet-dominant laagfrequente geluidbronnen De weerstand van bouwelementen tegen dit lawaai wordt het best weergegeven door de grootheid R w+ C spelende kinderen leefactiviteiten (spreken, muziek, radio, tv) Dominant laagfrequente geluidbronnen De weerstand van bouwelementen tegen dit lawaai wordt het best weergegeven door de grootheid R w+ Ctr discotheek muziek snel rijdend wegverkeer (>80 km/h) traag rijdend (bv. stedelijk) wegverkeer middelmatig tot snel rijdend spoorverkeer traag rijdend spoorverkeer vliegtuigen (jets) op korte afstand Bedrijven met vooral midden- tot hoogfrequent afgestraald geluid vliegtuigen (jets) op grote afstand vliegtuigen, propelleraangedreven Bedrijven met vooral midden - tot laagfrequent afgestraald geluid 02/04/2008 De nieuwe akoestische norm NBN S voor woongebouwen 19

19 Vergelijken van geluidisolatie bouwelementen Enkele richtwaarden R w C C tr 02/04/2008 De nieuwe akoestische norm NBN S voor woongebouwen 20

20 Vergelijken van geluidisolatie bouwelementen ENKELVOUDIGE WANDEN Werkingsprincipes? DUBBELE WANDEN Coïncidentie * * Resonantie ** * R [db] ** f r bassen R(m 1 ) +R( m 2 ) (12 db /oct.) Massawet R(m 1 ) (6 db/oct.) 100 Hz * Freq. [Hz] hoge tonen * Opgepast met lichte, buigstijve wanden (cellenbeton, snelbouw, gipsblokken, )! 02/04/2008 De nieuwe akoestische norm NBN S voor woongebouwen 21

21 Vergelijken van geluidisolatie bouwelementen Werkingsprincipes? BASISREGELS «ideale dubbele wand» 1) elk star contact vermijden R [db] R(m1)+R(m2) 2) voldoende ruime spouw 3) poreus absorptiemateriaal in de spouw 4) verschillende dikte voor buigstijve wanden R(m1+m2) 5) goede kierdichting (lekdichtheid) R(m1) 6) zwaardere deelwanden f r f cr f [Hz] 02/04/2008 De nieuwe akoestische norm NBN S voor woongebouwen 22

22 Vergelijken van geluidisolatie bouwelementen Werkingsprincipes? BASISREGELS «ideale dubbele wand» 1) elk star contact vermijden R [db] R(m1)+R(m2) 2) voldoende ruime spouw 3) poreus absorptiemateriaal in de spouw 4) verschillende dikte voor buigstijve wanden R(m1+m2) 5) goede kierdichting (lekdichtheid) 6) zwaardere deelwanden R(m1) f r f cr f [Hz] 02/04/2008 De nieuwe akoestische norm NBN S voor woongebouwen 23

23 Vergelijken van geluidisolatie bouwelementen Werkingsprincipes? BASISREGELS «ideale dubbele wand» 1) elk star contact vermijden R [db] R(m1)+R(m2) 2) voldoende ruime spouw 3) poreus absorptiemateriaal in de spouw 4) verschillende dikte voor buigstijve wanden R(m1+m2) 5) goede kierdichting (lekdichtheid) 6) zwaardere deelwanden R(m1) f r f cr f [Hz] 02/04/2008 De nieuwe akoestische norm NBN S voor woongebouwen 24

24 Vergelijken van geluidisolatie bouwelementen Werkingsprincipes? BASISREGELS «ideale dubbele wand» 1) elk star contact vermijden R [db] R(m1)+R(m2) 2) voldoende ruime spouw 3) poreus absorptiemateriaal in de spouw 4) verschillende dikte voor buigstijve wanden R(m1+m2) 5) goede kierdichting (lekdichtheid) 6) zwaardere deelwanden R(m1) f r f cr f [Hz] 02/04/2008 De nieuwe akoestische norm NBN S voor woongebouwen 25

25 Vergelijken van geluidisolatie bouwelementen Werkingsprincipes? BASISREGELS «ideale dubbele wand» 1) elk star contact vermijden R [db] R(m1)+R(m2) 2) voldoende ruime spouw 3) poreus absorptiemateriaal in de spouw 4) verschillende dikte voor buigstijve wanden 5) goede kierdichting (lekdichtheid) 6) zwaardere deelwanden R(m1+m2) R(m1) f r f cr f [Hz] 02/04/2008 De nieuwe akoestische norm NBN S voor woongebouwen 26

26 Vergelijken van geluidisolatie bouwelementen Werkingsprincipes? BASISREGELS «ideale dubbele wand» 1) elk star contact vermijden R [db] R(m1)+R(m2) 2) voldoende ruime spouw 3) poreus absorptiemateriaal in de spouw 4) verschillende dikte voor buigstijve wanden 5) goede kierdichting (lekdichtheid) 6) zwaardere deelwanden R(m1+m2) R(m1) f r f cr f [Hz] 02/04/2008 De nieuwe akoestische norm NBN S voor woongebouwen 27

27 Invloed vanwege flankerende tranmissie Niet te verwaarlozen bij hoge geluidisolatie! Effect op de globale geluidisolatie m 2 m 2 m 2 m 2 m 2 m 2 R R R m 1 m 1 m 1 m 1 = m 2 m m 2 m 1 > 1.7 m 2 R = R - 2 à 3 db R = R - 5 à 6 db R = R - > 10 db «merkbaar» «duidelijk» «significant» Verliezen 10 db («dubbel zo luid») mogelijk! 02/04/2008 De nieuwe akoestische norm NBN S voor woongebouwen 28

28 Invloed vanwege flankerende tranmissie Te voorspellen via rekenmodellen! Software ACOUBAT, BASTIAN, (EN ) Keuze Bouwelementen Afmetingen Oppervlaktemassa R-waarden Keuze Verbindingsknopen 02/04/2008 De nieuwe akoestische norm NBN S voor woongebouwen 29

29 Invloed van ontvangstruimte «m³ volume per m² scheidingsoppervlakte V/S» d V/S = diepte voor balkvormige ruimten D nt,w = x db V m³ S m² d L 1 D 2xV V m³ nt,w = x db 2xS m² 2xd L 1 L 2 D nt,w = x+3 db L 1 L 2 2xV m³ S m² Meting naar minst ondiepe lokaal geeft laagste D nt,w -waarde! 02/04/2008 De nieuwe akoestische norm NBN S voor woongebouwen 30