MAATSCHAPPIJLEER VWO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2018

Transcriptie

1 Met ingang van 2019 zal er ook een schriftelijk college-examen voor maatschappijleer zijn. In 2018 nog niet. pg. 17: Het beoordelingsformulier is een concept. Het zal nog enigszins worden aangepast. De strekking blijft gelijk. MAATSCHAPPIJLEER VWO VAKINFORMATIE STAATSEAMEN 2018 V

2 De vakinformatie in dit document is vastgesteld door het College voor Toetsen en Examens (CvTE). Het CvTE is verantwoordelijk voor de afname van de staatsexamens voortgezet onderwijs en draagt zorg voor de kwaliteit en het niveau van de examens. De Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO) is belast met de praktische uitvoering en organisatie van de staatsexamens. Met vragen over deze vakinformatie kunt u contact opnemen met de afdeling Examendiensten van DUO: (050) of staatsexamens@duo.nl. pagina 2 van 19

3 Inhoud 1 Kernpunten 5 2 College-examen 5 3 Schema examenstof 7 Bijlage 1 Beschrijving examenstof 8 Bijlage 2 Toelichting praktische opdracht 14 Bijlage 3 Voorblad 16 Bijlage 4 Beoordelingsformulier praktische opdracht 17 Bijlage 5 Hulpmiddelen 18 Bijlage 6 Tips 19 pagina 3 van 19

4

5 top 1 Kernpunten Maatschappijleer heeft vanaf 2018 ook een schriftelijk college-examen, naast het mondeling examen. Met ingang van 2019 zal er ook een schriftelijk college-examen voor maatschappijleer zijn. In 2018 nog niet. Voor dit examen moet de kandidaat thuis een praktische opdracht maken. Het werkstuk (zónder poster) moet op papier in moet vóór 1 april 2018 gereed zijn, en opgestuurd of ingeleverd. De praktische opdracht wordt beoordeeld met behulp van een beoordelingsformulier. Vanaf 2018 is het niet meer mogelijk om bij de praktische opdracht te kiezen voor de optie om een stelling tegenover de examinatoren te verdedigen. Tips voor dit examen staan in de bijlage. De berekening van het eindcijfer staat in een overzicht. Het eindcijfer voor maatschappijleer maakt onderdeel uit van het combinatiecijfer 1. 2 College-examen Het college-examen wordt mondeling afgenomen. Bij het college-examen worden de vaardigheden getoetst in combinatie met de praktische opdracht en de stof van de overige domeinen (zie: Schema examenstof). Aanwijzingen voor de praktische opdracht staan in bijlage 2. Het beoordelingsformulier staat in bijlage 4. Het college-examen duurt 40 minuten. Hieraan voorafgaand krijgt de kandidaat 20 minuten de tijd om zich voor te bereiden aan de hand van een casus (een artikel en/of afbeelding) die hij in het voorbereidingslokaal ontvangt. Bij het college-examen wordt aandacht besteed aan: bespreking van de casus. Over deze casus worden vragen gesteld, waarbij wordt nagegaan of de kandidaat de informatie heeft begrepen, verwerkt en een standpunt kan innemen of een conclusie kan trekken. Daarna worden vragen gesteld over de overige domeinen; presentatie en de uitvoering van de praktische opdracht (PO). Tijdens het mondeling examen moet de kandidaat, naar keuze: - zijn werkstuk met behulp van een poster presenteren, of - over zijn PO een betoog houden met een duidelijke vraagstelling en conclusie. 1 Het combinatiecijfer is het rekenkundig gemiddelde van de 'kleine vakken. Op het vwo gaat het in ieder geval om maatschappijleer en het profielwerkstuk. pagina 5 van 19

6 De kandidaat hoeft zijn keuze pas tijdens het examen bekend te maken. Overzicht mondeling college-examen wat voorbereiding toetsing*: hoe bestuderen van de casus in het voorbereidingslokaal - vaardigheden - de praktische opdracht - de rechtsstaat - de parlementaire democratie - de verzorgingsstaat - de pluriforme samenleving beantwoorden van vragen over maatschappelijke vraagstukken aan de hand van de casus en beantwoorden van vragen over de overige examenstof presentatie van de PO hulpmiddelen basispakket hulpmiddelen en woordenboek tijdsduur 20 minuten ca. 30 minuten presentatie ca. 4 minuten totaal ca. 10 minuten cijfer deelcijfer a deelcijfer b * De volgorde waarin de onderdelen van het mondeling afgevraagd worden, kan per examen verschillen. Overzicht berekening eindcijfer wat wegingsfactor cijfer (afgerond op één decimaal) mondeling college-examen - deelcijfer a 0,8 - deelcijfer b 0,2 (deelcijfer a) + (deelcijfer b) terug naar top pagina 6 van 19

7 3 Schema examenstof maatschappijleer vwo collegeexamen mondeling Domein A: Vaardigheden Domein B: Rechtsstaat Domein C: Parlementaire democratie Informatievaardigheden Benaderingswijzen Vrijheidsrechten en plichten; het beginsel rechtsstaat De praktijk van de rechtsstaat Internationale vergelijking en internationale organisaties Politieke rechten; de structuur van de democratie De praktijk van de parlementaire democratie Internationale vergelijking en internationale organisaties Domein D: Verzorgingsstaat Geschiedenis van de verzorgingsstaat Sociale rechten en plichten; kenmerken van een verzorgingsstaat De praktijk van de verzorgingsstaat Internationale vergelijking en internationale organisaties Domein E: Pluriforme samenleving Geschiedenis van de pluriforme samenleving Grondrechten die horen bij de pluriforme samenleving De praktijk van de pluriforme samenleving Internationale vergelijking en internationale organisaties Hierna volgt een beschrijving van de examenstof. Bij het bestuderen van de examenstof is het raadzaam gebruik te maken van een lesmethode of examenkatern. terug naar top pagina 7 van 19

8 Bijlage 1 Beschrijving examenstof Domein A: Vaardigheden Informatievaardigheden De kandidaat kan: - voor een vraag bruikbaar bronnenmateriaal verwerven en er gegevens uit selecteren; - (verworven) informatie verwerken o.a. met behulp van ICT en daaruit beredeneerde conclusies trekken; - een stelling, zowel mondeling als schriftelijk, nuanceren, verdedigen en bestrijden en daarbij gebruikmaken van argumentatievaardigheden. Benaderingswijzen De kandidaat kan concrete maatschappelijke vraagstukken en ontwikkelingen analyseren en daarbij: - aannemelijk maken wat de relatie is tussen het vraagstuk/probleem en de rechtsstaat, parlementaire democratie, verzorgingsstaat en pluriforme samenleving; - beargumenteren of door het vraagstuk/probleem belangrijke waarden van de rechtsstaat, parlementaire democratie, verzorgingsstaat en pluriforme samenleving in het geding zijn; - beschrijven wat de relatie is tussen het maatschappelijke vraagstuk/probleem en sociale ongelijkheid in de samenleving. De benaderingswijzen hebben betrekking op: - politiek-juridische zaken, zoals de regelgeving en de rol van de overheid; - sociaal-economische zaken, zoals de belangen van de betrokken partijen; - sociaal-culturele zaken, zoals achterliggende normen en waarden; - vergelijkende zaken, zoals de historische en mondiale context. Domein B: Rechtsstaat Vrijheidsrechten en plichten; het beginsel rechtsstaat kent de volgende beginselen van de rechtsstaat: trias politica, grondrechten, legaliteitsbeginsel, rechtszekerheid, rechtsgelijkheid en onschuldpresumptie; kan uitleggen wat de rechtsstaatgedachte inhoudt (die aan deze beginselen ten grondslag ligt); kan uitleggen waarom een rechtsstaat nooit een dictatuur kan zijn; kan voorbeelden van grondrechten herleiden tot wetten en artikelen in de Grondwet; kan het verschil benoemen tussen een wet en de Grondwet; kan voorbeelden geven van plichten die burgers hebben in een rechtsstaat; is in staat om het onderscheid tussen rechtsregels en andere sociale regels aan te geven. De praktijk van de rechtsstaat De kandidaat kan aan de hand van voorbeelden de spanning weergeven tussen de beginselen van de rechtsstaat enerzijds en de praktijk zoals die door groepen burgers ervaren wordt anderzijds. Deze spanningen kunnen o.a. betrekking hebben op: pagina 8 van 19

9 de praktijk van de trias politica (met name de onafhankelijkheid van de rechterlijke macht); de bevoegdheden en het functioneren van opsporingsinstanties; de bevoegdheden en het functioneren van het Openbaar Ministerie; de bevoegdheden en het functioneren van de advocatuur; de taken en het functioneren van de reclassering; de mate van straffen en de soort straffen/maatregelen gekoppeld aan de doelen van straffen/maatregelen; het functioneren van de rechterlijke macht (klassenjustitie, gerechtelijke dwalingen) gekoppeld aan de verschillende soorten rechtbanken; de strafwaardigheid van daden (gedoogbeleid, botsing van grondrechten); de rechten van verdachten; de rechten van slachtoffers. Internationale vergelijking en internationale organisaties kan een aantal internationale rechtsverdragen (de UVRM, het EVRM, Verdrag van Genève) benoemen en uitleggen wat deze verdragen voor de rechtsstaat betekenen; kan de taken noemen van internationale rechtbanken (Internationaal Gerechtshof, Internationaal Strafhof, Europese Hof van Justitie, het Europese Hof van de Rechten van de Mens); kan de belangrijkste verschillen tussen het Nederlandse rechtssysteem en het systeem van de juryrechtspraak benoemen. Domein C: Parlementaire democratie kan een omschrijving geven van het begrip politiek; kan de belangrijkste verschillen tussen democratie en dictatuur uitleggen; kan waarden noemen die aan democratie ten grondslag liggen. Politieke rechten; de structuur van de democratie kan de belangrijkste waarden noemen die aan democratie ten grondslag liggen en deze herkennen in de wetgeving en de politieke discussie; kan voorbeelden geven van politieke rechten die inwoners en burgers van Nederland hebben en kan deze herleiden tot artikelen in de Grondwet; kent de begrippen representatie en referendum en kan deze koppelen aan (in)directe democratie; kan omschrijven wat met een constitutionele monarchie met een parlementair stelsel wordt bedoeld; kan de structuur van de representatieve democratie in Nederland uitleggen op gemeentelijk, provinciaal en landelijk niveau en daarbij uit een zetten hoe de samenstelling van de verschillende politieke organen tot stand komt; kan de structuur van de vertegenwoordiging op EU-niveau uitleggen en daarbij uit een zetten hoe de samenstelling van de verschillende Europese politieke organen tot stand komt. De praktijk van de parlementaire democratie pagina 9 van 19

10 kan de fasen in het proces van politieke besluitvorming op gemeentelijk, provinciaal en nationaal niveau beschrijven en daarbij bij elke fase van elke betrokken actor beschrijven welke rol deze actor in die fase vervult; kan de rol van massamedia bij politieke besluitvorming beschrijven; kan het verschil beschrijven tussen een parlementair stelsel en een presidentieel stelsel; alsmede tussen een meerderheidsstelsel en een districtenstelsel; kan aangeven welke factoren de politieke participatie van burgers beïnvloeden en waarom niet een ieder van zijn of haar politieke rechten gebruik maakt; kan uitleggen dat er spanning bestaat tussen representatie en representativiteit; kan dilemma s herkennen die samenhangen met de uitgangspunten van de democratie en de hoofdlijnen van de politieke discussie hierover weergeven. Deze dilemma s hebben onder andere betrekking op: de rol die de overheid moet spelen in verhouding tot die van burgers en maatschappelijke organisaties (zowel commercieel als niet-commercieel); de functies van politieke partijen (representativiteit); het populisme; het kiesstelsel (en de gevolgen voor de vorming van een regering en de stabiliteit van de regering); de taken van het staatshoofd (o.a. in de formatie); dualisme/monisme in verhouding tot de relatie tussen parlement en regering; de (taken van de) Eerste Kamer en Tweede Kamer; het functioneren van het parlement met name wat betreft het uitoefenen van haar hoofdtaken; de invloed van ambtenaren (de vierde macht); de invloed van pressiegroepen (lobbyorganisaties); (de gevolgen van) overdracht van nationale soevereiniteit aan de EU. De kandidaat kan de hoofdlijnen van de politieke discussie koppelen aan de visies van de belangrijkste politieke stromingen (sociaaldemocratie, christendemocratie, liberalisme) en de standpunten van de in het Nederlandse parlement vertegenwoordigde politieke partijen. Internationale vergelijking en internationale organisaties De kandidaat kan aangeven welke gevolgen de vorming van de Europese Unie heeft voor de politieke rechten van de Europese burger. Domein D: Verzorgingsstaat Geschiedenis van de verzorgingsstaat kan uitleggen onder invloed van welke factoren de verzorgingsstaat zich in Nederland heeft ontwikkeld na de Tweede Wereldoorlog en welke actoren erbij betrokken zijn; kan uitleggen wat de nachtwakersstaat inhoudt; kan het begrip verzorgingsstaat uitleggen; kan de standpunten van liberale, socialistische en confessionele partijen ten opzichte van de verzorgingsstaat benoemen; kan uitleggen door welke maatschappelijke factoren de verzorgingsstaat in Nederland met name na de Tweede Wereldoorlog gegroeid is. pagina 10 van 19

11 Sociale rechten en plichten; kenmerken van een verzorgingsstaat kan voorbeelden van sociale rechten en plichten die inwoners van Nederland hebben, noemen en herleiden tot wetten en artikelen in de Grondwet; kan de waarden noemen die ten grondslag liggen aan de verzorgingsstaat en deze herkennen in overheidsbeleid; kan kenmerken van de Nederlandse verzorgingsstaat beschrijven aan de hand van de overheidsterreinen gezondheidszorg, onderwijs, sociale zekerheid en kunst/cultuur; kan overeenkomsten en verschillen tussen werknemersverzekeringen en volksverzekeringen uitleggen en kan van beide ook voorbeelden noemen; kan overeenkomsten en verschillen tussen sociale verzekeringen en sociale voorzieningen uitleggen en kan van beide ook voorbeelden noemen; is in staat om de verschillende rollen en functies van de overheid in de verzorgingsstaat te beschrijven en deze te herkennen in overheidsbeleid; kan uitleggen wat het emancipatiebeleid inhoudt en wat positieve discriminatie is. De praktijk van de verzorgingsstaat kan uitleggen welke problemen (misbruik/oneigenlijk gebruik, bureaucratisering/anonimiteit, afhankelijkheid/passiviteit en betaalbaarheid) de verzorgingsstaat kent, met welke (recente) maatregelen de overheid die probeert op te lossen en welke standpunten de verschillende politieke partijen hebben over de wenselijkheid van deze maatregelen; kan het proces beschrijven van een mogelijk terugtredende rol van de verzorgingsstaat en de wisselwerking die zich daarbij voordoet tussen politiek en samenleving. Hierbij valt te denken aan het afstoten van de productie van collectieve goederen/diensten naar de markt (privatisering) en naar maatschappelijke organisaties/individuele burgers (vermaatschappelijking zoals bij mantelzorg. Internationale vergelijking en internationale organisaties kan het begrip globalisering in verband brengen met de crisis in de verzorgingsstaat en de veranderende arbeidsmarkt; kan aangeven welke gevolgen de vorming van de Europese Unie heeft voor de sociale rechten van de Europese burger; kan een vergelijking maken tussen de Nederlandse verzorgingsstaat en die in een ander westers land zoals de VS (de Angelsaksische variant), Duitsland (de continentale variant) of Zweden (de Scandinavische variant). Domein E: Pluriforme samenleving kan uitleggen wat pluriformiteit betekent; kan het begrip cultuur en de functies van cultuur uitleggen; kan uitleggen wat het verschil is tussen een dominante cultuur, een subcultuur en een tegencultuur; kent de begrippen allochtoon, autochtoon, asielzoeker, vluchteling en etnische minderheid; kan uitleggen wat socialisatie betekent, wat socialiserende instituties zijn en hoe die in de praktijk werken. pagina 11 van 19

12 Geschiedenis van de pluriforme samenleving kan uitleggen waarom na de Tweede Wereldoorlog de volgende groepen naar Nederland migreerden: Indonesiërs/Molukkers, gastarbeiders, Surinamers, vluchtelingen/asielzoekers, Oost-Europeanen; kan deze groepen in de juiste chronologische volgorde; kan een verband leggen tussen de welvaart in Nederland na de Tweede Wereldoorlog en de komst van gastarbeiders; weet hoe de Nederlandse samenleving is veranderd na de Tweede Wereldoorlog en kan de begrippen verzuiling, ontzuiling, individualisering en emancipatie omschrijven en koppelen aan maatschappelijke veranderingen (o.a. op het gebied van media, politiek, gezin, school en godsdienst); kan uitleggen welke factoren de komst van jeugdculturen mogelijk hebben gemaakt en kan voorbeelden van jeugdculturen geven. Grondrechten die horen bij de pluriforme samenleving kan artikel 1 van de Grondwet omschrijven; kan voorbeelden noemen van botsende grondrechten die te maken hebben met pluriformiteit; kan uitleggen hoe de rechten van minderheden worden beschermd; kan uitleggen welke waarden ten grondslag liggen aan een pluriforme samenleving; kan omschrijven wat een inburgeringscursus inhoudt; kan uitleggen wat het verschil is tussen morele verplichtingen en plichten. De praktijk van de pluriforme samenleving kan de maatschappelijke positie van minderheden in verband brengen met de volgende factoren: onderwijs, arbeidsmarkt, huisvesting en gezondheidszorg; kan de belangrijkste verschillen tussen de autochtone dominante cultuur en culturen van (afstammelingen van) migranten omschrijven; weet wat vooroordelen, stereotypen en discriminatie zijn en kan daar voorbeelden van geven; kan uitleggen wat segregatie in onderwijs en huisvesting betekent; kan voor- en nadelen van positieve actie beschrijven; kan verschillen in opvattingen van politieke partijen over het vreemdelingenbeleid omschrijven; kan voorwaarden voor naturalisatie noemen; kan omschrijven welke veranderingen het overheidsbeleid ten aanzien van toelating en integratie van vreemdelingen heeft ondergaan sinds de Tweede Wereldoorlog; kan het verschil tussen integratie, assimilatie en segregatie uitleggen; kan het verschil tussen gezinshereniging en gezinsvorming uitleggen; kan voorbeelden geven van culturele spanningen tussen verschillende bevolkingsgroepen in Nederland; kan uitleggen welke verschijnselen verband houden met toenemende of afnemende sociale cohesie; kan verschillende visies (cultuurrelativisme en cultuuruniversalisme) weergeven met het oog op de mogelijkheid om waarden te formuleren als basis voor verklaringen waarin aan alle mensen bepaalde rechten worden toegekend. pagina 12 van 19

13 Internationale vergelijking en internationale organisaties kan uitleggen wat de relatie is tussen de uitbreiding van de EU en arbeidsmigratie naar Nederland; kan uitleggen wat de relatie is tussen welvaartsverschillen binnen de EU en arbeidsmigratie; kan voorbeelden noemen van verdragen die Nederland heeft ondertekend zoals de UVRM, het EVRM en het vluchtelingenverdrag van Genève en kan uitleggen wat deze verdragen betekenen voor het Nederlandse beleid op het gebied van toelating en integratie van migranten; kan een vergelijking maken tussen de Nederlandse maatschappij en een ander West- Europees land naar posities en kansen van migranten. terug naar top pagina 13 van 19

14 Bijlage 2 Toelichting praktische opdracht ONDERZOEK EN UITWERKING De praktische opdracht betreft een beperkte onderzoeksopdracht over een actueel maatschappelijk vraagstuk of verschijnsel. De kandidaat maakt hier een werkstuk over. Het werkstuk Het werkstuk moet een duidelijke centrale vraag als uitgangspunt hebben. Vervolgens geeft de kandidaat een korte beschrijving van de aard, omvang en ontstaan van het vraagstuk. Hierbij moeten de benaderingswijzen van maatschappijleer worden toegepast zoals vermeld in bijlage 1. De benaderingswijzen hebben betrekking op: - politiek-juridische zaken, zoals de regelgeving en de rol van de overheid; - sociaal-economische zaken, zoals de belangen van de betrokken partijen; - sociaal-culturele zaken, zoals achterliggende normen en waarden; - vergelijkende zaken, zoals de historische en mondiale context. In het werkstuk is literatuur (artikelen en/of boeken) verwerkt. Het gaat om ten minste één boek/hoofdstuk uit een studieboek (bijv. een maatschappijleerboek) en twee artikelen, waarbij de artikelen verschenen mogen zijn vanaf de maand september voorafgaand aan het examenjaar waarin het examen wordt afgenomen tot 1 april van het examenjaar. Dit moet duidelijk verantwoord worden in de literatuurlijst bij de PO. De omvang van het werkstuk moet minimaal 3 en maximaal 6 A4-tjes tekst zijn, exclusief illustraties en bijlagen. Het maximum aantal pagina's is niet bindend maar richtinggevend. Deze A4-tjes moeten worden getypt met lettergrootte 12 en met standaard regelafstand. Gebruik bijlage 3 als voorblad. Bij het verslag moet de kandidaat een plan van aanpak en een logboek inleveren, waaruit blijkt op welke wijze hij het onderzoek heeft aangepakt en uitgevoerd (planning, motivatie van de keuze van het onderwerp, geraadpleegde hulpbronnen, verrichte werkzaamheden, eventueel gehouden interviews). Een PO heeft: - titelblad - inhoudsopgave - inleiding - hoofdstukken - conclusie - bronnen - logboek De kandidaat mag zijn werkstuk presenteren met behulp van een poster (zie hoofdstuk 2.2) Op een groot vel papier (minimaal A3-formaat) wordt het onderwerp en/of de centrale vraag vermeld, een deel van de verzamelde gegevens en de conclusie. De kandidaat dient één exemplaar van de praktische opdracht voor eigen gebruik, plus eventueel de poster, mee te brengen naar het examen. pagina 14 van 19

15 OPSTUREN De praktische opdracht met plan van aanpak en logboek moet op papier in tweevoud vóór 1 april van het jaar waarin het examen wordt afgenomen, worden opgestuurd naar: DUO staatsexamens VO, Postbus 30158, 9700 LK Groningen. De poster wordt niet opgestuurd, maar neemt de kandidaat mee naar het examen. Als de kandidaat na 3 weken nog geen ontvangstbevestiging heeft ontvangen, moet hij contact opnemen met Examendiensten. Kandidaten die geen praktische opdracht ingestuurd hebben, worden niet opgeroepen voor het mondeling examen. Als de kandidaat na het insturen van het werkstuk nog wijzigingen of aanvullingen aanbrengt, dient hij het gewijzigde werkstuk in drievoud mee te brengen naar het examen. Twee exemplaren van het aangepaste werkstuk dienen uiterlijk op de dag van het examen vóór 9.30 uur bij het secretariaat te worden afgegeven. De kandidaat wordt dan geëxamineerd over het aangepaste werkstuk. Zonder het gewijzigde werkstuk wordt de kandidaat geëxamineerd en beoordeeld aan de hand van het werkstuk dat hij vóór 1 april heeft ingestuurd. De regeling over het inzenden geldt alleen voor de reguliere staatsexamenkandidaten. De werkstukken van vso-kandidaten moeten op 1 april gereed zijn, maar hoeven niet te worden opgestuurd. BEOORDELING Het logboek en het plan van aanpak Blijkt uit het logboek en het plan van aanpak hoe de kandidaat de opdracht heeft aangepakt en uitgevoerd? De inhoud van het werkstuk Blijkt uit de inhoud dat het werkstuk voldoet aan minimaal te stellen eisen. Daarbij wordt onder andere gelet op: - de indeling van het verslag (titelpagina, inleiding, beschrijving van het onderzoek, de uitkomsten van het onderzoek, de conclusies, de samenvatting en de bijlagen, o.a. een literatuurlijst); - de aanwezigheid van een duidelijke centrale vraag; - de eventuele deelvragen (sluiten deze aan bij de centrale vraag?); - de verrichtte activiteiten (bijvoorbeeld literatuuronderzoek, geraadpleegde bronnen, interviews, uitgevoerde proeven, enz.); - de verwerking en analyse van de gegevens en het trekken van conclusies; - het antwoord op de centrale vraag. De posterpresentatie (indien de kandidaat voor deze presentatievorm gekozen heeft) Blijkt uit de uiterlijke verzorging en de opbouw van de poster dat hier voldoende zorg aan is besteed. Daarbij wordt onder andere gelet op: - een logische en heldere ordening van de beeldelementen (tekst, afbeeldingen, grafieken, e.d.); - een zorgvuldige afwerking van de poster. Het werkstuk, de presentatie en de beantwoording van vragen hierover Blijkt uit het werkstuk, de presentatie en het gesprek hierover: - dat de inhoud van het werkstuk voldoet aan de criteria die hierover in deze vakinformatie in bijlage 2 zijn gesteld? - dat de kandidaat vragen n.a.v. het werkstuk en/of de presentatie in voldoende mate kan beantwoorden? terug naar top pagina 15 van 19

16 Bijlage 3 Voorblad Praktische opdracht maatschappijleer staatsexamen vwo (inzenden vóór 1 april 2018) Gegevens kandidaat ED-nummer: Naam en voorletters: Postcode en woonplaats: pagina 16 van 19

17 Bijlage 4 Beoordelingsformulier praktische opdracht Maatschappijleer havo/vwo Naam kandidaat: Titel praktische opdracht: Datum: Praktische opdracht Onvoldoende Voldoende Goed Score Vraagstelling Te breed en/of nauwelijks afgebakend Helder, maar niet duidelijk hoe het is begrensd 1p Helder en goed afgebakende 2p Aard/omvang/ Ontstaan van een maatschappelijk probleem Nauwelijks uitgelegd Juist geformuleerd, maar weinig diepgang, onvolledig, te weinig concreet, te beperkt 2p Helder geformuleerd, goede uitleg 4p Benaderingswijzen Niet toegepast Wel genoemd maar niet (goed) uitgelegd 1p Literatuur Te weinig Voldaan aan de eis: 1 boek en 2 artikelen 1p Genoemd en goed uitgelegd 2p Voldaan aan de eis en de literatuur goed gebruikt 2p Logboek/plan van aanpak Ontbreekt of te kort Minimale uitleg over aanpak en uitvoering PO 1p Uitgebreide toelichting over aanpak en uitvoering PO 2p Presentatie en vragen over de presentatie Onsamenhangend; geen goede kennis van het onderwerp 2p Enige structuur; oppervlakkig; voldoende kennis 4p Duidelijk en logisch; goede beantwoording; vakinhoudelijke discussie mogelijk 6p Eindscore Maximumscore: 18 punten Cijfer: (score + 2) gedeeld door 2 Dit formulier wordt nog enigszins aangepast. De strekking blijft gelijk. terug naar top pagina 17 van 19

18 Bijlage 5 Hulpmiddelen Basispakket - schrijfmateriaal - tekenpotlood - blauw en rood kleurpotlood - liniaal met millimeterverdeling - passer - geodriehoek - vlakgum - rekenmachine Ook is het toegestaan om hulpmiddelen mee te brengen die geen relatie hebben met de exameneisen maar wel functioneel kunnen zijn, zoals: markeerstift, puntenslijper, leesliniaal (loep). Woordenboek Nederlands-Nederlands (eendelig) óf Nederlands-thuistaal van de kandidaat (eendelig) Een digitaal woordenboek is niet toegestaan. De hulpmiddelen van het basispakket zijn toegestaan bij alle examens. Zij zijn niet alle nodig. Uitgebreide informatie over hulpmiddelen voor de centrale examens staat in de Regeling toegestane hulpmiddelen. Kies: examenblad.nl, 2018, vwo, onderwerpen, hulpmiddelen terug naar top pagina 18 van 19

19 Bijlage 6 Tips Mondeling college-examen bekijk de informatiefilm over het mondeling college-examen op de site: duo.nl, staatsexamenkandidaat, Hoe het staatsexamen vo werkt volg de actualiteit (het nieuws, de krant, etc.) oefen in het goed formuleren en het opzetten van een juiste redenering oefen met de voorbeeldcasus op de site: duo.nl, staatsexamenkandidaat, oefenen zorg ervoor dat het taalgebruik in de PO en de presentatie begrijpelijk zijn let erop dat spelling en interpunctie correct zijn terug naar top pagina 19 van 19

20 pagina 20 van 19