Kennisportfolio. Student: Nancy Crombeen Studentnr.: Mentor: Kris Bogaerts. Bedrijfskunde MER Avans Hogeschool

Transcriptie

1 Kennisportfolio Student: Nancy Crombeen Studentnr.: Klas: 49BKM1IV Mentor: Kris Bogaerts Bedrijfskunde MER Avans Hogeschool Laatst bijgewerkt: 5 november 2015

2 Inhoudsopgave Blok P1 Kennismaken... 3 Algemene Economie (micro)... 3 Participanten en omgevingsfactoren... 3 SWOT-analyse... 3 Marktvormen... 3 Elasticiteiten... 4 Bedrijfseconomie... 5 Balans... 5 Verlies- en winstrekening (resultatenrekening)... 5 Liquiditeitsoverzicht... 5 Beginselen... 5 Communicatie... 6 Corporate identity-mix... 6 Basistabel communicatie... 6 Identiteitsstructuren... 6 Invloed van massamedia theorieën... 7 Communicatiedoelstellingen (SMART)... 7 Communicatieplan... 7 Management Inleiding I S-model van McKinsey... 8 De (F)unctionele indeling... 8 De (P)roduct-, (G)eografische- of (M)arktsegment-indeling... 8 Scientific Management theorie... 9 Algemene Managementtheorie Human relations theorie Revisionisme Verbetering van processen Systemen ISO-systeem EFQM-model Leiderschapsstijlen Inleiding recht Publiek recht Privaat recht, civiel recht of burgerlijkrecht Rechtsbronnen Materieel recht en formeel recht Bronnen van staatsrecht De kabinetsformatie De gang van een wetsontwerp P a g i n a

3 De rangorde van regelgeving Rechtelijke macht Relatieve bevoegdheid/competentie De uitspraak Stappenplan benaderen van een case Arbeidsovereenkomst Ontslag wegens dringende reden Opzegging/ontslag Grondrechten P a g i n a

4 Blok P1 Kennismaken Algemene Economie (micro) Participanten en omgevingsfactoren Dit model geeft aan met welke partijen en omgevingsfactoren een bedrijf te maken kan hebben. SWOT-analyse Aan de hand van dit model kun je de sterktes, zwaktes, kansen en bedreigingen van een bedrijf bepalen. Sterktes en zwaktes zijn voor een bedrijf intern. Kansen en bedreigingen zijn voor een bedrijf extern. Marktvormen In het schema hieronder zie je alle verschillende marktvormen en de kenmerken. Je hebt volkomen concurrentie, monopolistische concurrentie, homogeen oligopolie, heterogeen oligopolie en monopolie. sheets P1 Algemene economie Avans Hogeschool Den Bosch 3 P a g i n a

5 Elasticiteiten Met elasticiteiten kan je producten analyseren op basis van: elastische-, complementaire-, substitutie- of basis, luxe- en inferieure goederen. Je kan op verschillende manieren de elasticiteit berekenen, namelijk: Prijselasticiteit van de vraag % verandering vraag % verandering prijs Kruislingse elasticiteit % verandering goed A % verandering goed B Complementaire goederen (aanvullende) Substitutie goederen (alternatieve) Inkomenselasticiteit % verandering vraag % verandering inkomen Tussen de 0 en de -1 -> basis goederen Boven de 1 -> luxe goederen Onder de 1 -> inferieure goederen Bron: Auteur: dr. R. Schondorff, drs. J.F.B. Pleurs en dr. C.A. Kam Boek: Onderneming en omgeving: basiskennis economie voor het hoger onderwijs (7 e druk), Amersfoort, ThiemeMeulenhoff Vakgebied: Algemene economie 4 P a g i n a

6 Bedrijfseconomie Balans Het schema hieronder zie je de globale indeling van een balans. Een balans geeft een overzicht weer van de bezittingen (activa) en de herkomst van het vermogen van een bepaald moment. De balans is altijd in evenwicht! Sheets les 2 BEC BB Verlies- en winstrekening (resultatenrekening) Op de verlies- en winstrekening staan alle kosten en opbrengsten van een bedrijf vermeld over een bepaalde periode. Ook hier moet debet en credit aan elkaar gelijk zijn. Je kan het resultaat zien, dat is het verschil tussen de opbrengsten en de kosten. Dit resultaat kan positief (winst) of negatief (verlies) zijn. Liquiditeitsoverzicht In het liquiditeitsoverzicht worden alle mutaties met betrekking tot kas en bank vermeld. Het gaat hier dus alleen om ontvangsten en uitgaven. Je hebt continu te maken met veranderingen, dit kan zowel positief (toename kas/bank) als negatief (afname kas/bank) zijn. Beginselen Bij waardering van activa en passiva en bij bepaling van het resultaat, moet er rekening worden gehouden met de volgende beginselen: - Voorzichtigheidbeginsel voorzichtig zijn bij onzekere situaties. - Toerekeningsbeginsel kosten en opbrengsten moeten in de juiste periode worden toegekend. o Realisatiebeginsel dit heeft met toerekening van opbrengsten in juiste periode te maken. o Matchingprincipe dit heeft met toerekening van kosten in de juiste periode te maken. - Continuïteitsbeginsel de activa en passiva worden in een bedrijf gewaardeerd in de veronderstelling dat de activiteiten worden doorgezet. - Bestendigheidsbeginsel de activa en passiva moeten ieder jaar tegen dezelfde grondslagen worden gewaardeerd. Dus waardeer je het tegen de aanschafwaarde, dan blijf je het op deze manier waarderen. - Afschrijvingen en waardevermindering onafhankelijk van het resultaat het tegengaan van creatief boekhouden Bronnen: Auteur: drs. A.W.W. Heezen Boek: Deel 1, 2, 3, 4 en 6: Introductie Basisbegrippen bedrijfseconomie & bedrijfsadministratie, Noordhoff Uitgevers, ISBN ; Boek: Deel 5: hoofdstuk 14 van het boek Bedrijfseconomie voor het besturen van organisaties, Noordhoff Uitgevers, ISBN Vakgebied: Bedrijfseconomie 5 P a g i n a

7 Communicatie Corporate identity-mix Een corporate identity-mix bestaat uit de persoonlijkheid en het imago van een bedrijf. De persoonlijkheid bestaat uit het gedrag, de symboliek en de communicatie. Het imago van een bedrijf is niet geheel hetzelfde als de persoonlijkheid, maar komt wel overeen. De corporate identity-mix laat zien welke factoren bijdragen aan de identiteit van een onderneming. De factoren zijn: - Persoonlijkheid: de ziel van het bedrijf. Dit karakteriseert het bedrijf. - Gedrag: het dagelijks handelen van de medewerkers. - Communicatie: middelen van berichtgeving bijvoorbeeld: reclame, folders, brochures etc. - Symboliek: het visuele beeld van de organisatie bijvoorbeeld: logo, huisstijl enz. Les 2 Communicatie P1 WV (stud)(2) (3) Basistabel communicatie Dit model geeft weer op welke manier de communicatie verloopt. Identiteitsstructuren Monolitische identiteit Het bedrijf en alle merken en producten hebben allemaal dezelfde naam en stijl. Je herkent hier het bedrijf meteen aan. Voorbeelden zijn Philips, Sony en McDonald s. Endorsed identiteit Bij een endorsed identiteit laat het moederbedrijf de dochterondernemingen onafhankelijk opereren. De moederorganisatie blijft wel herkenbaar op de achtergrond. Voorbeelden zijn Unilever en 3M. Branded identiteit De dochterondernemingen hebben een hele eigen stijl. Het moederbedrijf is volledig naar de achtergrond. De moederorganisatie is dus niet meer herkenbaar voor buitenstaanders, hierdoor weten veel mensen niet dat het product eigenlijk bij het bedrijf hoort. Een voorbeeld is P&G. P&G is het moederbedrijf van Ariël, Dreft en vele anderen. 6 P a g i n a

8 Invloed van massamedia theorieën De volgende theorieën geven aan op welke manier mensen beïnvloed worden door massamedia: - One step flow theorie de ontvanger heeft geen keus, hij moet alles maar opnemen. - Two step flow theorie tussen de zender en ontvanger wordt een opinieleider gebruikt om de boodschap over te brengen. Dit gebeurd bij reclame met BN ers. - Agendasettingstheorie de media bepaalt waarover we praten, maar niet hoe we erover moeten denken. - The medium is the message theorie het gaat niet om de inhoud, maar om het medium op zich. - Uses-and-gratifications theorie de ontvanger gebruikt de media puur voor eigen gebruik. - Selectieve perceptie theorie de ontvanger besluit zelf wat hij wil opnemen. (rokers zien boodschap roken is dodelijk niet meer. Communicatiedoelstellingen (SMART) - Specifiek - Meetbaar - Acceptabel - Realistisch - Tijdsgebonden Communicatieplan De volgende stappen zijn nodig om een goede communicatie te laten plaatsvinden: Communicatieplan 1. Probleem 2. Analyse 3. Communicatiedoelgroepen 4. Communicatiedoelstellingen 5. Boodschap 6. Communicatiestrategie 7. Communicatiemiddelen 8. Tijdsplanning 9. Budget 10. Evalutatie Bron: Auteur: Essink-Matzinger, C. en Van Veghel, B. Boek: (2012) MarCom, Marketingcommunicatie in organisaties (2 e druk), Amersfoort: ThiemeMeulenhoff Vakgebied: Communicatie 7 P a g i n a

9 Management Inleiding I 7S-model van McKinsey Alles hangt samen, alles beïnvloed elkaar. Als je iets bij het ene gebied veranderd, dan moet er vaak ook wat veranderen in het andere gebied. McKinsey is een bureau dat onderzoek heeft gedaan naar de 500 meest succesvolle bedrijven. McKinsey heeft gekeken wat er overeen kwam in deze bedrijven en zij hebben hier een model van gemaakt. Er is gebleken dat wanneer iedere S uit het 7Smodel goed op elkaar is afgestemd, er grote kans is op succes. Er zijn harde S en en zachte S en. De harde S en zijn structuur, strategie en systemen. De overige S en zijn zacht. De (F)unctionele indeling Bij een F-indeling spreken we van interne differentiatie. Dit betekend dat de afdelingen afhankelijk zijn van elkaar. Dit gebeurt in veel fabrieken, omdat iedere handeling het eindproduct dichterbij brengt. De (P)roduct-, (G)eografische- of (M)arktsegment-indeling Deze indelingen geven aan op welke manier de organisatie van een onderneming kan zijn ingedeeld. Het gaat bij deze vormen van indeling allemaal om interne (horizontale) specialisatie. 8 P a g i n a

10 Scientific Management theorie Frederick Taylor ( ) Theorie van 1911 (publicatie) Wat wilde Taylor bereiken? - Wetenschappelijke benadering van werk: meten is weten. - Verregaande taakverdeling: arbeider moest zich gaan specialiseren. - Goede samenleving tussen de organisatieniveaus (werkte niet goed): managers en arbeiders moesten samenwerken. - Bedrijfsleiders verantwoordelijk voor werkmethodes: de arbeider mocht niet meedenken, hij kreeg opgelegd hoe het gedaan moest worden. - Zorgvuldige selectie van werknemers: hij selecteerde bewust bepaalde arbeiders voor zijn onderzoeken, alleen de beste waren goed genoeg. - Prestatiebeloning: om deze beloning te krijgen moest er hoog gepresteerd worden. De arbeider werd gestimuleerd om zijn taak op de enig juiste manier uit te voeren, dit was haast onmogelijk. Hierdoor werden de arbeiders gefrustreerd. Door onderzoek van Taylor is de lopende band ontstaan in opdracht van Henry Ford. Het achtbazenstelsel: 1. Tijd en kosten 2. Werkinstructies 3. Bewerkingen en hun volgorde 4. Werkvoorbereiding en uitgiften 5. Onderhoud 6. Kwaliteitscontrole 7. Technische leiding 8. Personeelsbeheer 9 P a g i n a

11 Algemene Managementtheorie Henri Fayol ( ) Theorie van c.a Dankzij Henri Fayol is management nu een vak. Hij zei namelijk altijd management is te leren Zoals in onderstaande theorie te zien is, is dat er 6 onafhankelijke managementgebieden zijn: 1. Technisch 2. Commercieel 3. Financieel 4. Zelfbeschermend 5. Boekhouding 6. Besturing (zorgt voor de bovenstaande 5 gebieden) De 5 stappen die je volgens Henri Fayol kan leren zijn: 1. Plannen 2. Organiseren 3. Bevel voeren 4. Coördineren 5. Controleren Een belangrijk begrip van Fayol: eenheid van bevel (1 leidinggevende) Afbeelding Henri Fayol: Afbeelding Algemene Managementtheorie: 10 P a g i n a

12 Human relations theorie Elton Mayo ( ) Theorie van c.a In deze theorie is de mens en de menselijke reactie het uitgangspunt. Hij was bezig met het onderzoeken van werkomstandigheden en hoe hij deze kon verbeteren, zodat de productiviteit ook zou gaan verbeteren. Hieruit is gebleken dat het belangrijk is om je medewerkers aandacht te geven. Mayo: Aandacht geven, waardering laten blijken etc. is het belangrijkste voor de effectiviteit van organisaties! Revisionisme Het revisionisme bestaat uit 3 theorieën: - Likert en zijn linking pin -principe - McGregors X- en Y-theorie - Blake en Moutons managerial grid Liking pin -principe Een organisatie bestaat uit elkaar overlappende groepen die bij elkaar gehouden worden door personen die als verbindende schakel functioneren. Die verbinding is zowel gericht op de taken die moeten worden uitgevoerd, als op de onderlinge sfeer. X- en Y-theorie Er zijn 2 verschillende manieren naar hoe je naar mensen kan kijken: volgens Theorie X of volgens Theorie Y. De X-persoon is de mens die van nature lui is, deze krijg je alleen aan het werk door middel van dwang en dreiging met sancties. Deze persoon is iemand zonder ambitie of initiatief die alleen voor het geld komt werken. De Y-persoon is de mens die van nature graag wil werken. Deze personen kunnen zichzelf onder controle houden, ze zoeken verantwoordelijkheid, zijn creatief en proberen een hoog niveau te bereiken op het werk. Managerial grid Dit is een raster waaruit blijkt hoe een manager managed. Er zijn 81 verschillende manieren hoe er kan worden gemanaged. Hoe meer je naar rechtsboven gaat met je management stijl, des te beter de aanpak van de manager. (2014), Organiseren & managen (3e druk), Groningen/Houten: Noordhoff Uitgevers bv. 11 P a g i n a

13 Verbetering van processen Kwaliteit verbeteren kan door gebruik te maken van PDCA. PDCA staat voor: Plan: een plan opstellen Do: na goedkeuring van directie het plan uitvoeren Check: voortgangscontrole Act: evalueren, corrigeren en maatregelen nemen om het plan verder te verbeteren. Systemen Een systeem is een geheel van formele en informele procedures en werkinstructies die een bepaald resultaat moeten opleveren. Je hebt open en gesloten systemen. Open systemen zijn systemen die alleen kunnen bestaan als ze in verbinding staan met de omgeving. Gesloten systemen zijn systemen die geen verbinding hebben met de omgeving. Als een systeem niet goed werkt, dan moet er worden ingegrepen door de organisatie. De kwaliteit van systemen moet constant verbeterd worden, dit kan door gebruik te maken van een kwaliteitscyclus. De kwaliteitscyclus kan je beschrijven aan de hand van 2 systemen. Het ISO-systeem en het EFQM-model. Er bestaan ook nog MIS (Managementinformatiesystemen), VIS (Verkoopinformatiesystemen), ERP (Enterprise Resource Planning) en CRM (Customer Relationship Management). ISO-systeem ISO-systeem: International Organization for Standardization In dit systeem staan de normen voor kwaliteit beschreven. Er zijn veel bedrijven ISO-gecertificeerd. Iedere 2 jaar komt er iemand langs bij een bedrijf, dit wordt een audit genoemd, om te kijken of de normen nog worden nageleefd. EFQM-model EFQM-model: European Foundation of Quality Management Het EFQM-model bestaat uit 9 gebieden, namelijk: 1. Leiderschap 2. Beleid en strategie 3. Management van processen 4. Waardering door klanten 5. Waardering door personeel 6. Waardering door maatschappij 7. Eindresultaten 8. Personeelsmanagement 9. Middelenmanagement Elk van deze gebieden kent vier tot zeven onderdelen en elk onderdeel kan zich ontwikkelen van fase 1 tot 5. - Fase 1: activiteit georiënteerd - Fase 2: proces georiënteerd - Fase 3: systeem georiënteerd - Fase 4: keten georiënteerd - Fase 5: excelleren en transformeren 12 P a g i n a

14 Leiderschapsstijlen Een manager heeft de keuze om aan zijn ondergeschikten veel- of weinig inspraak te geven. We kunnen de mate van inspraak verdelen op een zevenpuntsschaal. 1. Een manager maakt zelfstandig een beslissing en deelt deze mee 2. De manager verkoopt de beslissing, hij overtuigd zijn ondergeschikten 3. De manager presenteert zijn ideeën en vraagt om reacties 4. De manager presenteert voorlopige beslissingen, de beslissingen kunnen nog worden veranderd naar aanleiding van de reacties 5. De manager presenteert het probleem, vraagt om suggesties en beslist dan zelf 6. De manager stelt randvoorwaarden waarbinnen het probleem moet worden opgelost en vraagt zijn ondergeschikten dit op te lossen 7. Ondergeschikten kennen de randvoorwaarden waarbinnen problemen opgelost dienen te worden en nemen zelf de beslissingen. (2014), Organiseren & managen (3e druk), Groningen/Houten: Noordhoff Uitgevers bv. Bron: Auteur: Weber. A., & Doelen. A. Boek: (2014), Organiseren & managen (3e druk), Groningen/Houten: Noordhoff Uitgevers bv. Vakgebied: Management 13 P a g i n a

15 Inleiding recht Publiek recht Waar de overheid wel een partij is. Publieksrecht bestaat uit 3 rechtsgebieden, namelijk: - Strafrecht - Staatsrecht - Bestuursrecht Privaat recht, civiel recht of burgerlijkrecht Waar de overheid geen partij is. Deze rechtsverhouding is tussen burgers onderling Het burgerlijk recht bestaat uit: - Personen- en familierecht - Vermogensrecht - Erfrecht - Rechtspersonenrecht Rechtsbronnen De plaatsen waar het recht te vinden is, worden de rechtsbronnen genoemd. Er zijn vier rechtsbronnen, namelijk: 1. De wet 2. De jurisprudentie 3. Het internationaal verdrag 4. De gewoonte Materieel recht en formeel recht Het materieel recht beschrijft de rechten en plichten (inhoud). Wet in materiële zin ( een beginsel voor iedereen): - Algemeen verbindend voorschrift Het formeel recht beschrijft hoe het met materieel recht gehandhaafd kan worden ( hoe haal ik mijn recht). Wet in formele zin (een wet door Staten-Generaal samengesteld): - Door Staten-Generaal en regering gezamenlijk volgens procedure van art. 81 GW Een wet in materiële zin kan ook een wet in formele zin zijn. 14 P a g i n a

16 Bronnen van staatsrecht - Grondwet - Organieke wetten (dit is een wet die in opdracht van de Grondwet een bepaald onderwerp nader regelt) - Gewoonte - Jurisprudentie - Internationale verdragen - Statuut voor het koninkrijk (regelt de verhouding tussen de verschillende delen van het Koninkrijk de Nederlanden: Aruba, de Antillen en Nederland) De kabinetsformatie Dit is de (deels ongeschreven) procedure die leidt tot de vorming van een nieuw kabinet. - Ontslag oude kabinet - Adviesronde - Benoeming informateur - Benoeming formateur - Constituerend beraad - Benoeming bewindspersonen - Regeringsverklaring De gang van een wetsontwerp De belangrijkste wetten, de wetten in formele zin, worden gemaakt door samenwerking russen de regering en de volksvertegenwoordiging. Zij oefenen gezamenlijk de wetgevende macht uit. Hoe komt een wet in formele zin tot stand? - Voorbereiding door ambtenaren - Goedkeuring ministerraad - Advies van de Raad van State - Goedkeuring Tweede Kamer - Goedkeuring Eerste Kamer - Ondertekening en bekendmaking - Recht van initiatief - Wijziging van de Grondwet De rangorde van regelgeving De rangorde van regelgeving houdt in dat een lagere wet niet in strijd mag zijn met een hogere wet. (2013), Nederlands recht begrepen (3e druk), Den Haag, Boom Juridische uitgevers. 15 P a g i n a

17 Rechtelijke macht Rechtbank: - Lagere rechter, ook wel eerste aanleg genoemd - De rechtbank heeft verschillende kamers ( straf-, familie-, handel-, bestuurs-, enz.) - Kantongerechten maken onderdeel uit van de rechtbanken Gerechtshof - In hoger beroep tegen uitspraak lagere rechter Hoge raad - Hoogste rechtscollege - Beroep in cassatie Relatieve bevoegdheid/competentie Burgerlijk recht: Woonplaats gedaagde (art. 99 Rv) / (art. 262 Rv) Strafrecht: Plaats waar het delict is gepleegd (art. 2 Sv) Bestuursrecht: Centrale overheid: woonplaats belanghebbende Lagere overheid: waar de zetel van het bestuursorgaan is (art. 8:7 lid 1 Awb) De uitspraak De uitspraak bestaat uit de volgende elementen: 1. Rechterlijke instantie 2. Welke plaats 3. Datum uitspraak 4. Partijen 5. Feiten 6. Argumenten partijen 7. Vordering(en) 8. Relevante wetsartikelen 9. Beslissing 10. Motivering Stappenplan benaderen van een case Stap 1: Wie zijn de partijen? Stap 2: Wat is het juridisch leerstuk? (max. 5 woorden) Stap 3: Wat is of zijn de relevante artikelen? Stap 4: benoemen en toepassen van de criteria Stap 5: wat is de conclusie? (antwoord op de vraag) Arbeidsovereenkomst Sprake van een arbeidsverhouding (art. 7:610 lid 1 BW) als: - In dienst van (gezagsverhouding) - Arbeid - Gedurende zekere tijd - Loon wordt betaald 16 P a g i n a

18 Ontslag wegens dringende reden Artikel 7:677 lid 1 BW: - Ieder der partijen - Onverwijld - Dringende reden - Gelijktijdige mededeling aan wederpartij Artikel 7:678 BW: - Uitwerking dringende redenen werkgever Artikel 7:678 BW: - Uitwerking dringende redenen werknemer Artikel 6 lid 2 sub a BBA: - Geen voorafgaande toestemming vereist Opzegging/ontslag Gewone opzegging: - Artikel 7:667 lid 6 BW: opzegging is vereist - Artikel 7:670 BW: opzegverboden - Artikel 7:672 lid 2 BW: termijn van opzegging - Artikel 6 lid 1 BBA: toestemming UWV voor werkgever - Artikel 6 lid 2 BBA: uitzonderingen toestemming (BBA: buitengewoon besluit arbeidsverhouding) Grondrechten Art. 1 t/m 23 GW Klassieke grondrechten: - Vereisen terughoudendheid van de staat - Bescherming van de burger - Verticale en horizontale werking - Rechtsbescherming Sociale grondrechten: - Vereisen optreden van de staat - Ontwikkeling van de burger - Alleen verticale werking - Opdracht aan regering Vertikale werking: tussen overheid en burger Horizontale werking: tussen burgers onderling Bron: Auteur: Janssen, L. Boek: (2013), Nederlands recht begrepen (3e druk), Den Haag, Boom Juridische uitgevers. Vakgebied: Recht 17 P a g i n a