H Onderzoek van de dikke darm (Coloscopie)

Transcriptie

1 H Onderzoek van de dikke darm (Coloscopie)

2

3 Inleiding Uw behandelend arts heeft met u een onderzoek van de dikke darm (coloscopie) afgesproken. In deze folder vindt u informatie over de gang van zaken rondom het onderzoek en de voorbereiding. Wij verzoeken u om deze folder minimaal één week voor het onderzoek goed door te lezen, zodat u tijdig de juiste voorzorgsmaatregelen kunt nemen en uw darm schoon en leeg is voor het onderzoek. Het onderzoek kan zowel door een MDL-arts (Maag-, Darm- en Leverspecialist) als door een internist uitgevoerd worden. De endoscopieverpleegkundigen assisteren bij het onderzoek. Het is niet mogelijk om uw partner of uw familie mee te laten kijken tijdens het onderzoek. Wat is een coloscopie? Een coloscopie is een onderzoek waarbij de binnenkant (slijmvlies) van de hele dikke darm wordt bekeken. Hierbij wordt een flexibele slang (endoscoop) via de anus in de dikke darm geschoven. De endoscoop buigt mee met de vorm van de dikke darm. Aan het uiteinde van deze slang zijn een lampje en een cameraatje bevestigd. Het lampje zorgt voor licht in de darm en de beelden die de camera maakt worden gelijktijdig op een monitor weergegeven en door de arts beoordeeld. Indien nodig kunnen tijdens het onderzoek met de endoscoop kleine stukjes weefsel (biopten) worden weggenomen of poliepen worden verwijderd. Voorafgaand aan het onderzoek krijgt u een roesje (sedatie). Voorbereiding thuis Medicijnen Als u bloedverdunners gebruikt wordt dit in overleg met de arts en trombosedienst gestopt. Als u ijzer(staal)tabletten (zoals ferrogradumet of ferrofumeraat of multivitaminen tabletten) gebruikt, dan moeten deze een week voor het onderzoek gestopt worden, anders is de darm voorzien van een zwarte aanslag. Als u diabeet bent overleg dan met uw arts over de medicatie of insuline. 3

4 Uw eventuele overige medicijnen kunt u gewoon innemen met een slokje water. Let op dat u de medicijnen minstens 1 uur voor inname van het laxeermiddel Moviprep gebruikt, of minstens 1 uur nadat u alle Moviprep op hebt. Dit om te voorkomen dat de medicijnen weggespoeld worden en daardoor hun werking verliezen. Hoe en wanneer u start met dit middel volgt onder de beschrijving van het laxeren. Pacemaker en/of ICD Heeft u een pacemaker of ICD, dan moeten er bepaalde voorzorgsmaatregelen worden genomen. Als het goed is, is dit met u besproken. Zo niet, meld dit dan ruim een week voor het onderzoek aan de arts die het onderzoek aangevraagd heeft. Het is belangrijk te weten welk merk pacemaker/icd u heeft. Vervoer Vanwege het roesje mag u na het onderzoek niet alleen naar huis gaan. Zorg ervoor dat iemand u naar huis brengt. Geen nagellak Tijdens het onderzoek worden bloeddruk, hartslag en ademhaling gecontroleerd. U krijgt onder andere een knijper op één van uw vingers. Het is van belang dat u eventuele nagellak van uw nagels verwijdert. Schone darm Het is belangrijk dat de darm goed schoon is zodat het slijmvlies grondig kan worden onderzocht. Wanneer de dikke darm van binnen nog vies is, is het zicht in de darm slecht en dit bemoeilijkt het onderzoek. Ook kan de arts belangrijke zaken missen. De arts kan dan beslissen om het hele onderzoek, na betere darmreiniging, opnieuw te doen. Om uw dikke darm helemaal leeg en schoon te krijgen in voorbereiding op het onderzoek, volgt u een dieet en neemt u laxeermiddelen. 4

5 Dieet Volg een aangepast dieet, vanaf vijf dagen voorafgaand aan uw darmonderzoek. Dit wil zeggen dat u licht verteerbaar voedsel eet, bestaande uit onder andere witte rijst, vis, vlees, aardappelen. Eet geen brood met pitjes/zaden en volkorenbrood. Eet bij voorkeur wit brood. Eet geen fruit met pitjes (kiwi s, druiven, frambozen, aardbeien, etc.) Deze pitjes en zaden kunnen namelijk het zicht belemmeren en de endoscoop verstoppen. Eet geen peulvruchten of rauwkost want dit verteert langzaam. Als u last heeft van obstipatie (moeizame stoelgang) kunt u overwegen 1 à 2 dagen voorafgaand aan het onderzoek een vloeibaar dieet te volgen. Laxeermiddelen Om uw darmen goed schoon en leeg te maken voor het onderzoek moet u de laxeermiddelen Bisacodyl en Moviprep innemen. Beide middelen kunt u bij de apotheek halen met behulp van het recept dat u hiervoor heeft gekregen. De laxeermiddelen neemt u in volgens het schema op de volgende bladzijde. U begint hiermee twee dagen voor het onderzoek. Hoe moet u Moviprep bereiden? Open één doorzichtig plastic zakje en neem er de sachets A en B uit. Voeg de inhoud van zowel sachet A als B toe aan een maatbeker van een 1 liter. Giet water in de beker tot aan het merkteken van 1 liter en roer tot al het poeder is opgelost en de Moviprep oplossing helder of licht troebel is. Dit kan 5 minuten duren. Op de pagina hierna staat weergegeven wanneer u de Moviprep moet innemen. Dit is afhankelijk van het tijdstip hoe laat het onderzoek plaatsvindt. Kijk naar het tijdstip van de coloscopie en volg de daarbij behorende kolom. 5

6 TWEE DAGEN VOOR ONDERZOEK Twee laxeertabletten Bisacodyl tegelijk innemen een half uur voor het avondeten. Datum: Tijdstip coloscopie Moviprep 1 Datum: uur uur uur Op de dag vóór het onderzoek neemt u om ± uur een licht verteerbare maaltijd. Hierna mag u niet meer eten tot na het onderzoek. Op de dag vóór het onderzoek neemt u om ± uur een licht verteerbare maaltijd. Hierna mag u niet meer eten tot na het onderzoek. Op de dag vóór het onderzoek neemt u om ± uur een licht verteerbare maaltijd. Hierna mag u niet meer eten tot na het onderzoek. Moviprep 2 Datum: Drink tussen en uur de 1e liter Moviprep. Drink hierna minimaal 1 liter helder vocht. Drink tussen en uur de tweede liter Moviprep. Drink hierna minimaal 1 liter helder vocht. Drink tussen en uur de 1e liter Moviprep. Drink hierna minimaal 1 liter helder vocht. Drink tussen en uur de tweede liter Moviprep. Drink hierna minimaal 1 liter helder vocht. Drink tussen en uur de 1e liter Moviprep. Drink hierna minimaal 1 liter helder vocht. Drink tussen en uur de tweede liter Moviprep. Drink hierna minimaal 1 liter helder vocht. Drink naast elke liter Moviprep minimaal 1 liter heldere vloeistof. Heldere vloeistoffen zijn vloeistoffen waar u doorheen kunt kijken. Voorbeelden hiervan zijn water (met of zonder smaak), kruiden- of vruchtenthee, heldere appelsap, heldere sportdranken, heldere bouillon. Koffie en melkproducten zijn niet helder en mag u dus niet drinken. 6

7 De dunne en dikke darm zijn samen ongeveer 8 meter lang en hebben een oppervlakte van 400 à 500 m2. Om deze oppervlakte goed te kunnen schoonmaken moet u veel drinken. Drink daarom zoveel mogelijk heldere vloeistof: Hoe meer hoe beter! Om bij te houden hoeveel u drinkt, kunt u de volgende maatvoering hanteren: 1 mok = 200 ml 1 glas = 175 ml 1 kopje = 125 ml De darmvoorbereiding is succesvol wanneer na het drinken van beide liters Moviprep de ontlasting zo helder is als urine, zonder veel vaste deeltjes. U kunt heldere vloeistoffen blijven drinken tot twee uur voor het onderzoek, daarna blijft u nuchter. Tips bij het drinken Als u de smaak van Moviprep wilt afwisselen, kunt u onderstaande tips gebruiken: Drink Moviprep gekoeld. Drink Moviprep met een rietje zodat de vloeistof verder in de mond komt. Voeg wat citroensap toe. Voeg een scheutje limonadesiroop toe. Daarnaast kunt u voor de afwisseling kauwgum tussendoor gebruiken. Problemen bij laxeren Als u problemen heeft bij het laxeren, bijvoorbeeld u begint over te geven na het drinken van de Moviprep of u twijfelt of uw darm voldoende schoon is, neem dan contact op met de afdeling dagbehandeling. Neem ook contact op met de afdeling dagbehandeling wanneer u geen stoelgang krijgt binnen 6 uur na inname van de Moviprep. (0523) s Avonds en in het weekend kunt u bellen naar het algemene nummer van het ziekenhuis. (0523)

8 Dag van het onderzoek Wat neemt u mee Uw patiëntenkaart. Medicatie in de originele verpakking en een actueel medicatieoverzicht, deze kunt u opvragen bij uw apotheek. Schoon ondergoed, het kan zijn dat u zich een keer moet verschonen. Waar meldt u zich U meldt zich bij de receptie in de centrale hal van het Röpcke- Zweers Ziekenhuis in Hardenberg, waar u wordt doorverwezen naar de afdeling dagbehandeling. Voorbereiding op het onderzoek Op de dagbehandeling: Op de afdeling dagbehandeling komt u op een bed te liggen, krijgt u een infuusnaald en de verpleegkundige voert dan ook eventueel andere noodzakelijke handelingen uit ter voorbereiding. U krijgt in plaats van uw onderbroek, een speciale scopiebroek aan. Uw familie of begeleiding wordt verzocht plaats te nemen in het dagverblijf of restaurant, gedurende uw opname. Desgewenst kunnen ze ook even naar huis. Op de scopiekamer: Het is belangrijk om de bloeddruk, hartslag en ademhaling tijdens het onderzoek te kunnen controleren. Daarom krijgt u een bloeddrukband om uw arm en een knijper op één van uw vingers geplaatst. U gaat vervolgens op de linkerzijde liggen met opgetrokken knieën. Sedatie Omdat dit onderzoek belastend kan zijn krijgt u hiervoor een roesje via de infuusnaald, waardoor u zich beter kunt ontspannen en het onderzoek beter te verdragen is. Het onderzoek Via de anus wordt de coloscoop geleidelijk in uw darm ingebracht. Om het slijmvlies beter te kunnen bekijken, wordt er af en toe wat lucht via de coloscoop in de darm geblazen. Dit kan een opgeblazen 8

9 gevoel geven dat u kwijt kunt raken door winden te laten. Deze winden ruiken niet omdat er schone lucht ingeblazen wordt. U hoeft zich er dan ook niet voor te schamen. Het kan pijnlijk zijn als de coloscoop door de bochten van de dikke darm wordt geschoven. Om de coloscoop door de bochten van uw darm te krijgen kan er af en toe op uw buik worden gedrukt. Dit kan ook pijnlijk zijn. Probeert u zich tijdens het onderzoek zoveel mogelijk te ontspannen. Soms wordt een weefselstukje weggenomen voor microscopisch onderzoek. Dit is niet pijnlijk omdat het darmslijmvlies geen zenuwcellen bevat. Als tijdens het onderzoek poliepen worden gevonden, verwijdert de arts deze over het algemeen direct. Duur van het onderzoek Het onderzoek duurt ongeveer 30 minuten. Houd er echter rekening mee dat het onderzoek door onverwachte omstandigheden tot 1 uur kan oplopen. Wanneer er tijdens het darmonderzoek één of meerdere (grote) poliepen worden gevonden, kan de arts besluiten om deze niet allemaal te verwijderen in één sessie. U wordt dan opnieuw voor een vervolgdarmonderzoek ingepland. Na het onderzoek Na het onderzoek gaat u naar de afdeling dagbehandeling. Op deze afdeling blijft u ongeveer 1 uur totdat het roesje is uitgewerkt. Het is normaal dat u zich dan nog wat suf en slaperig voelt. U mag daarom alleen onder begeleiding naar huis. Houd gedurende 24 uur rekening met: U mag niet zelfstandig deelnemen aan het verkeer. U heeft ook begeleiding nodig als u met de bus of taxi naar huis gaat. Neem geen belangrijke beslissingen. Vermijd het werken met gevaarlijke apparaten. Gebruik geen alcohol. 9

10 Afspraak en uitslag U heeft een afspraak bij uw behandelend arts of bij de Maag-, Darm- Leverarts. Hij bespreekt de uitslag van het onderzoek met u. Complicaties Een coloscopie is over het algemeen een veilig onderzoek. Complicaties zijn gelukkig zeldzaam, maar nooit uit te sluiten. De meest voorkomende complicaties zijn: Pijn tijdens of na het onderzoek, meestal als gevolg van krampen door de ingeblazen lucht. Deze klachten nemen meestal af, als u de lucht laat ontsnappen. Bewegen kan hierbij helpen. Een zeer trage hartslag als reactie op pijn tijdens of vlak na het onderzoek. Hierdoor kunt u onwel worden. Een scheurtje of gat in de darmwand (perforatie). De kans hierop is groter wanneer de darm ernstig ontstoken is of als er veel uitstulpingen (divertikels) zijn, wanneer er sprake is van een vernauwing, als er een poliep verwijderd is of een andere behandeling is toegepast. De belangrijkste klacht die bij een perforatie optreedt is aanhoudende en verergerde buikpijn en in een later stadium koorts. Een bloeding in het wondgebied, die ontstaat bij het verwijderen van poliepen. Een dergelijke bloeding kan direct tijdens het onderzoek optreden, maar dit kan ook tot 14 dagen erna. Door de vele bochten en plooien in de dikke darm is er een kans aanwezig dat kleine poliepen en/of andere afwijkingen niet worden opgemerkt. 10

11 Nazorg Neemt u direct contact op als u thuis een van de onderstaande klachten heeft: hevige buikpijn. koorts (38 graden of hoger). flink bloedverlies. U belt het ziekenhuis en vraagt naar de poli interne. (0523) U vermeldt dat u een coloscopie heeft gehad en welke klachten u heeft. s Avonds, s nachts en in het weekend belt u via het algemene telefoonnummer van het ziekenhuis en vraagt naar de spoedeisende hulp. (0523) Vragen Als u verder nog vragen heeft dan kunt u contact opnemen met de poli interne van maandag t/m vrijdag van uur tot uur en van uur tot uur. Hardenberg (0523) Coevorden (0524)

12 12