Green Building. EPB en ecologisch bouwen. ! (niet welke maar wel hoeveel bouwmaterialen nodig) !! 15 mei 2014

Transcriptie

1 Green Building EPB en ecologisch bouwen! (niet welke maar wel hoeveel bouwmaterialen nodig)!! 15 mei 2014! Arch. Luc Dedeyne, energieconsulent Bouwunie & Bond Vlaamse Architecten 1

2 EPB-eisen voor BA vanaf 1/1/2014 EPB- eisen (eisen op het vlak van ENERGIEPRESTATIE en BINNENKLIMAAT) AARD VAN HET WERK soort eis wonen kantoor)en)school andere)specifieke)bestemming industrie nieuwbouw maximaal K40 maximaal K40 maximaal K40 maximaal K40 (gebouw) (gebouw) (gebouw) (gebouw) herbouw en en en en thermische-isolatie maximale U-waarden maximale U-waarden maximale U-waarden maximale U-waarden ontmanteling of minimale R-waarden of minimale R-waarden of minimale R-waarden of minimale R-waarden gedeeltelijke herbouw met een BV groter dan 800 m3 * bouwknopen bouwknopen bouwknopen bouwknopen gedeeltelijke herbouw met minstens één wooneenheid * minimale minimale minimale minimale uitbreiding met een BV groter dan 800 m3 * ventilatievoorzieningen ventilatievoorzieningen ventilatievoorzieningen ventilatievoorzieningen uitbreiding met minstens één wooneenheid * * de EPB- eisen zijn enkel van toepassing binnenklimaat en beperken van risico op het nieuw gebouwde deel op oververhitting (wooneenheid) gedeeltelijke herbouw met een BV kleiner dan of gelijk aan 800 m3 en zonder wooneenheden uitbreiding met een BV kleiner dan of gelijk aan 800 m3 en zonder wooneenheden verbouwing functiewijziging met een BV groter dan 800 m3 Voor bouwprojecten waarvan de aanvraag tot stedebouwkundige vergunning ingediend wordt vanaf 1 januari 2014 energieprestatie BESTEMMING maximaal E60 maximaal E60 (eenheid energieprestatie - - (wooneenheid) van bestemming) hernieuwbareenergie netto4- energiebehoefteverwarming thermische-isolatie binnenklimaat maximaal 70kWh/m2.jaar minimum aandeel - - minimum aandeel maximale U- waarden of minimale R- waarden (voor nieuwe deel) thermische-isolatie energieprestatie binnenklimaat maximale U- waarden of minimale R- waarden (voor verbouwde en nieuwe delen) - minimale ventilatievoorzieningen (bij vervanging van ramen) - thermische-isolatie maximaal K65 (gebouw of deel van gebouw dat functiewijziging ondergaat)* en maximale U-waarden of R- minwaarden (voor nieuwe delen) energieprestatie binnenklimaat - minimale ventilatievoorzieningen (gebouw of deel van gebouw dat funtiewijziging ondergaat) - minimale ventilatievoorzieningen (voor nieuwe delen)

3 U-max waarden BA vanaf 1/1/2014 3

4 Minimum aandeel hernieuwbare energie Wonen (één van de maatregelen OF combinatie van maatregelen voor 10 kwh/m2.jr OF E-peil -10%) ofwel kwantitatieve Systeem Kwalitatieve voorwaarde ofwel Kwantitatieve voorwaarde 1 voorwaarde 2 Zonneboiler Helling: tussen 0 en 70 Oriëntatie: oost zuid - west Oppervlakte van de collector is minstens 0,02 m² per m² bruikbare vloeroppervlakte van de woning PV-installatie Helling: tussen 0 en 70 Oriëntatie: oost zuid - west De opbrengst (zoals berekend volgens EPB-berekeningsmethodiek) is minstens 7 kwh (vanaf 2016: minstens 10 kwh) per m² bruikbare vloeroppervlakte van de woning. Biomassa Warmtepomp Rendement, volgens K.B. van 12/10/ % Emissieniveaus (CO en fijn stof) < grenswaarden uit fase III van K.B. van 12/10/2010 Seizoensprestatiefactor (SPF) > 4 (zoals berekend volgens EPBberekeningsmethodiek) Toegepast als hoofdverwarming (dekt minstens 85% van de warmtevraag) Toegepast als hoofdverwarming (dekt minstens 85% van de warmtevraag) Minstens 10 kwh per m² bruikbare vloeroppervlakte van het gebouw Stadsverwarming en - koeling Participatie in project voor productie van hernieuwbare energie, waarvoor de vergunningen verleend werden na 01/01/2014 Minstens 45% uit hernieuwbare energiebronnen Project produceert minstens 7 kwh per m² bruikbare vloeroppervlakte van alle participaties samen - Participatie bedraagt minstens 20 per m² bruikbare vloeroppervlakte van de woning. 4

5 Minimum aandeel hernieuwbare energie Kantoor en School (combinatie van maatregelen voor 10 kwh/m2.jr OF E-peil -10%) Systeem Kwalitatieve voorwaarde Kwantitatieve voorwaarde Zonneboiler Helling: tussen 0 en 70 Oriëntatie: oost zuid - west PV-installatie Helling: tussen 0 en 70 Oriëntatie: oost zuid - west Biomassa Warmtepomp Rendement, volgens K.B. van 12/10/ % Emissieniveaus (CO en fijn stof) < grenswaarden uit fase III van K.B. van 12/10/2010 Seizoensprestatiefactor (SPF) > 4 (zoals berekend volgens EPBberekeningsmethodiek) Minstens 10 kwh per m² bruikbare vloeroppervlakte van het gebouw Stadsverwarming en - koeling Minstens 45% uit hernieuwbare energiebronnen Participatie in project voor productie van hernieuwbare energie, waarvoor de vergunningen verleend werden na 01/01/2014 Project produceert minstens 7 kwh per m² bruikbare vloeroppervlakte van alle participaties samen 5

6 Welke combinatie maatregelen voor aandeel HE 6

7 Informatie ivm hernieuwbare energie 7

8 Premies maatregelen voor aandeel HE Premie elektrische warmtepomp!! Formule: 270 euro x ((0,87 x COP) 2,5) x het nominaal elektrisch compressor-vermogen bij verwarmen uitgedrukt in kwatt en vervolgens beperkt tot 1700 euro De premie voor zonneboiler of warmtepomp is voor eindfacturen vanaf 2014 ook van toepassing voor woningen aangesloten op het distributienet uiterlijk op 31/12/2013 (of met bouwaanvraag uiterlijk op 31/12/2013). 8

9 Wonen BA>=1/1/2014 : E60, op weg naar BEN 9

10 BEN- woning (BEN- architect) E30 K40 U-max (tabel) NEB rv <= 70 kwh/m2.a Oververhitting <= 6500 Kh Ventilatie Aandeel HE 10

11 Kantoor & School BA >= 1/1/2014 : E60,op weg naar BEN 11

12 BEN- kantoor of school (BEN- architect) E40 K40 U-max (tabel) Ventilatie Aandeel HE >10 kwh/m2.a 12

13 BA >= 1/1/2015 : E-peil voor andere functies EPB- eisen (eisen op het vlak van ENERGIEPRESTATIE en BINNENKLIMAAT) AARD VAN HET WERK soort eis wonen kantoor)en)school andere)specifieke)bestemming industrie nieuwbouw maximaal K40 maximaal K40 maximaal K40 maximaal K40 (gebouw) (gebouw) (gebouw) (gebouw) herbouw en en en en thermische-isolatie maximale U-waarden maximale U-waarden maximale U-waarden maximale U-waarden ontmanteling of minimale R-waarden of minimale R-waarden of minimale R-waarden of minimale R-waarden gedeeltelijke herbouw met een BV groter dan 800 m3 * bouwknopen bouwknopen bouwknopen bouwknopen gedeeltelijke herbouw met minstens één wooneenheid * minimale minimale minimale minimale uitbreiding met een BV groter dan 800 m3 * ventilatievoorzieningen ventilatievoorzieningen ventilatievoorzieningen ventilatievoorzieningen uitbreiding met minstens één wooneenheid * * de EPB- eisen zijn enkel van toepassing binnenklimaat en beperken van risico op het nieuw gebouwde deel op oververhitting (wooneenheid) gedeeltelijke herbouw met een BV kleiner dan of gelijk aan 800 m3 en zonder wooneenheden uitbreiding met een BV kleiner dan of gelijk aan 800 m3 en zonder wooneenheden verbouwing functiewijziging met een BV groter dan 800 m3 Voor bouwprojecten waarvan de aanvraag tot stedebouwkundige vergunning ingediend wordt vanaf 1 januari 2014 energieprestatie BESTEMMING maximaal E60 maximaal E60 (eenheid energieprestatie - - (wooneenheid) van bestemming) hernieuwbareenergie netto4- energiebehoefteverwarming thermische-isolatie binnenklimaat maximaal 70kWh/m2.jaar minimum aandeel - - minimum aandeel maximale U- waarden of minimale R- waarden (voor nieuwe deel) thermische-isolatie energieprestatie binnenklimaat maximale U- waarden of minimale R- waarden (voor verbouwde en nieuwe delen) - minimale ventilatievoorzieningen (bij vervanging van ramen) - thermische-isolatie maximaal K65 (gebouw of deel van gebouw dat functiewijziging ondergaat)* en maximale U-waarden of R- minwaarden (voor nieuwe delen) energieprestatie binnenklimaat - minimale ventilatievoorzieningen (gebouw of deel van gebouw dat funtiewijziging ondergaat) - minimale ventilatievoorzieningen (voor nieuwe delen)

14 BA >= 1/1/2015 : E-peil voor andere functies E eis, fct 1/1/2015 1/1/2016 1/1/2018 1/1/2020 1/1/2021 logeerfunctie kantoor onderwijs gezondheidszorg met verblijf gezondheidszorg zonder verblijf bijeenkomst keuken handel sport lage temperatuur sport normale temperatuur sport hoge temperatuur technische ruimten gemeenschappelijke andere onbekend

15 Systeem-eisen bij BA vanaf 1/1/2015 Van toepassing op alle bestaande gebouwen met : Aanvraag vergunning vanaf 1/1/2015 Vervangen, vernieuwen of toevoegen van technische installaties Niet voor nieuwbouw (Geen verplichting om niet voorziene werken uit te voeren) 15

16 Ingrijpende energetische renovatie Van toepassing op verbouwing met:! 1. Stedebouwkundige vergunning/melding 2. Vanaf 1/1/ Ingrijpend energetisch : grotendeels behoud van draagstructuur nieuwe technische installaties Isolatie van minstens 75% van bestaande schilderen aansluitend aan de buitenomgeving daken 4. Inclusief gedeeltelijke herbouw of uitbreiding met volume kleiner dan 800m3! Dan eisen:! 1. U-max/R-min 2. U-max voor nageïsoleerde spouwmuur 3. Minimale ventilatie voorzieningen 4. Maximaal E- peil (E90 W/K/S, E130 andere functies) 16

17 Ingrijpende energetische renovatie E eis, fct 1/1/2015 1/1/2016 logeerfunctie kantoor onderwijs gezondheidszorg met verblijf gezondheidszorg zonder verblijf bijeenkomst keuken handel sport lage temperatuur sport normale temperatuur sport hoge temperatuur technische ruimten gemeenschappelijke andere onbekend

18 Ingrijpende energetische renovatie 18

19 Ingrijpende energetische renovatie 19

20 Wijzigingen in de rekenmethode vanaf 1/1/2014 Voor woningen impact op : 1. interne warmtewinsten voor volume EPW <= 192 m3 2. zonnewinsten (gebruiksfactoren zonnewering, 3. ventilatieverliezen (openen van ramen) 4. hygiënische ventilatie reductiefactor vraagsturing vermenigvuldigingsfactor m voorkoeling aarde/water warmtewisselaar aarde/lucht warmtewisselaar verdampingskoeling 5. Oververhittingsindicator 20

21 Case residentieel 21

22 Case residentieel 22

23 Case residentieel 23

24 Oververhitting met BA >= 1/1/

25 Variatie oververhitting : opengaande vensters E-peil :

26 EPB- eisen hernieuwbare energie 26

27 Oververhitting oplossen met GEOTHERMIE Legende: 1. verdamper 2. condensor 3. compressor 4. elektronisch expansieventiel 5. bronpomp 6. cv-pomp 7. driewegmengklep 8. warmtewisselaar passieve koeling 9. debietsensor

28 Oververhitting oplossen met GEOTHERMIE Verwarming met WP B/W 6 bar, 1 C 21 bar, 72 C 0 C 35 C -3 C 30 C 6 bar, -3,5 C 21 bar, 32 C 28

29 Oververhitting oplossen met GEOTHERMIE Passieve koeling met WP B/W 15 C 10 C 10 C 19 C 23 C 13 C 29

30 Kostenoptimale niveau s energieprestaties (VEA) 30

31 Totale actuele kost TAK is som van : bouwkost (initiële investering) over een periode van 30 jaar uitgave aan energieverbruik uitgave aan vervangingskosten uitgave aan onderhoudskosten inkomsten aan premies, belastingvermindering, GSC residuwaarde na 30 jaar (restwaarde) 31

32 Impact isolatie <> primair energieverbruik dikte&isolatie winst besparing meerkost&isolatie 8310&cm 1015&kWh/jaar 3.44 &+6 /m &cm 1124&kWh/jaar 3.81 &+22 /m &cm 1032&kWh/jaar 3.5 &+59 /m2 isoleren/met/10/cm/isolatie 92.69% gewonnen/van/wat/men/kan/winnen/met/isoleren isoleren/met/15/cm/isolatie 96.50% gewonnen/van/wat/men/kan/winnen/met/isoleren 32

33 Kostenoptimale niveau s energieprestaties (VEA) 33

34 BEN- calculator 34

35 Verschillende technieken op weg naar BEN Product Data Viessmann maximaal E peil Vitodens 300W Condenserende ketel Vitosol 200T < Thermisch paneel m m m2 Vitovolt 200 PV paneel - 4 * 260 Wp 12 * 260 Wp 27 * 260 Wp Vitosolar 300F Condenserende ketel met buffervat Vitosol 200T Thermisch paneel - 2 * 3.22 m2 2 *3.22 m2 2 * 3.22 m2 Vitovolt 200 PV paneel - 4 * 260 Wp 12 * 260 Wp 27 * 260 Wp Vitocal 200S Warmtepomp lucht/water Vitosol 200T Thermisch paneel m m m2 Vitovolt 200 PV paneel * 260 Wp 23 * 260 Wp Vitocal 300G Warmtepomp grond/water Vitosol 200T Thermisch paneel m m m2 Vitovolt 200 PV paneel * 260 Wp 12 * 260 Wp 35

36 Combilus in appartement 36

37 Beter met minder materiaalgebruik 37

38 Beter met minder materiaalgebruik 38

39 Beter met minder materiaalgebruik 39

40 Beter met minder materiaalgebruik 40

41 woodcube Beter met minder materiaalgebruik Wohnung W N S O Wohnen/Kochen/Essen Schlafen Bad WC Flur Terrasse Gesamtwohnfläche Sondernutzungsfläche 40,04 m² 15,13 m² 7,61 m² 2,25 m² 5,63 m² 7,93 m² 78,59 m² 141,48m² Schlafen Flur WC Bad TM Wohnen/Kochen/Essen Sondernutzungsfläche Garten siehe Aussenanlagenplan Terrasse m

42 woodcube woodcube N 1.OG Wohnung Beter 4 met minder materiaalgebruik 1.OG Wohnung 3 O W S W Wohnen/Kochen/Essen Schlafen Kind Flur Bad Balkon Gesamtwohnfläche 39,73 m² 15,28 m² 15,17 m² 6,86 m² 10,26 m² 4,22 m² 91,52 m² Wohnen/Kochen/Essen Schlafen Kind Bad Flur Balkon Gesamtwohnfläche 40,33 m² 15,40 m² 15,18 m² 9,90 m² 6,59 m² 4,22 m² 91,62 m² Schlafen Kind Kind Schlafen Flur Flur Bad/WC Bad/WC TM TM Wohnen/Kochen/Essen Wohnen/Kochen/Essen Balkon Balkon m m

43 Wohnen/Kochen/Essen 39,36 m² Beter met minder Schlafen 19,45 materiaalgebruik m² Kind 1 14,30 m² Kind 2 14,49 m² Flur 1 9,79 m² Bad 14,35 m² Flur 2 5,95 m² WC/ Du 4,41 m² Arbeiten/Gast 13,18 m² Abstellraum 1,86 m² Balkon 1 4,22 m² Balkon 2 4,22 m² Balkon 3 4,22 m² W S Gesamtwohnfläche 149,80 m² Arbeiten/ Gast Balkon 1 Kind 1 Kind 2 WC/ Du Flur Bad/WC Abst. Flur TM Wohnen/Kochen/Essen Schlafen Balkon 3 Balkon m 43

44 woodcube Beter met minder materiaalgebruik Wohnen/Kochen/Essen 62,56 m² Schlafen 14,08 m² 4.OG Wohnung 8 Ankleide 12,91 m² Kind1 11,98 m² Kind2 13,84 m² Garderobe 6,00 m² Bibliothek/ Arbeiten 22,98 m² Bad 16,68 m² Gäste WC 4,82 m² Flur 1 4,25 m² Flur 2 5,19 m² Balkon 1 4,22 m² Balkon 2 4,22 m² Balkon 3 4,22 m² W N S O Gesamtwohnfläche 187,87 m² Balkon 3 Kind2 Garderobe Kind1 Schlafen Flur 1 Flur 2 Gäste WC/Bad Ankleide Bad TM Wohnen/Kochen/Essen Bibliothek/ Arbeiten Balkon 2 Balkon m 44

45 Beter met minder materiaalgebruik 45

46 Het ontwerp 6 46

47 Het ontwerp : totale oppervlakte 184m2 47

48 Inplanting 1 WONING 7 WONINGEN 29% verharde opp. 33% verharde opp. 48

49 Keramische materialen Handige formaten en gewichten Hoger rendement, dus kostenoptimaal Minder waterverbruik Kortere bouwtermijn Minder bouwafval Goede vochthuishouding Vormstabiel Thermische inertie Thermische isolatie Akoestisch comfort Brandveilig Goede druksterkte 100% recycleerbaar Afstand productiesite werf : <50km 49

50 Keramische materialen Weinig onderhoud, mooie patine Lange levensduur en hergebruik na sloop Vormstabiel en brandveilig Aangepast aan ons klimaat Eco-brick: Tot 3,5 cm smaller dan traditionele gevelsteen Meer isolatie voor eenzelfde muurdikte Meer ruimte voor eenzelfde isolatiegraad Lichter, dus ergonomischer Energiezuiniger transport: meer vierkante meter wand voor eenzelfde transport Minder CO 2 uitstoot bij transport Afstand productiesite (Kortemark) tot werf: < 50 km 50

51 Keramische materialen Vorstbestendig Lange levensduur Blijvend mooi Onderhoudsvriendelijk Licht gewicht : 46 kg/m² Vormvast Brandveilig Hergebruik en recyclage Kleurvast Scheikundig stabiel Natureplus ecolabel Afstand productiesite (Aalbeke) tot werf: < 50 km 51

52 Keramische materialen Weinig onderhoud, mooie patine Lange levensduur Slipvast: een veilige toegang tot de woning Aangepast aan ons klimaat: vorstbestendig en vochtregulerend Brandveiligheid Herbruik na sloop Oneindige expressiemogelijkheden Vormstabiliteit Waterpasserend door open voegen Aandeel voegen > 10% van de verharde oppervlakte 52

53 Slim ontwerpen optimale oriëntatie compact bouwen (clustering) slimme maatregelen: - luifel zuidkant - aandacht raamgrootte en positie - geen thermische onderbrekingen nodig massief bouwen (thermische inertie) + doorgedreven isoleren 53

54 Geoptimaliseerde schil 54

55 Financiële analyse schilopbouw tov E60 Conclusie: Ga voor een geoptimaliseerde en robuuste schil = toekomstgericht Prijs 3-voudige beglazing nog steeds pijnpunt voor betaalbaarheid 55

56 Toekomst van betaalbaar en ecologisch bouwen? 56

57 Toekomst van betaalbaar en ecologisch bouwen? 57

58 Klaar voor nieuwe EPB- eisen! Eerder hoeveel materiaal dan welk materiaal verdient aandacht K, E, M en D- peil optimaliseren met passende ruimtelijke ordering Collectieve verwarming-systemen ipv elke wooneenheid afzonderlijk EPB eis 2014 (E60 +HE) niet noodzakelijk duurder dan E70 Hernieuwbare energie kan ook gefaseerd door participatie Sub- eisen EPB (oververhitting, K-peil, NEB rv) kunnen bouwen nodeloos duurder maken zonder dat dit beter is voor energieprestatie of energiefactuur van bouwheer Eis 2014 (E60+HE) is ondergeschikt aan kosten optimale energieprestatie niveau als initiële investering betaalbaar is Eerder kostprijs van maatregelen dan EPB-eisen zijn bepalend voor keuze van kosten optimale maatregelen Grote variatie aan initiële investering en TAK voor eenzelfde energieprestatie (kennis en kunde van EP-verslaggever) Ideaal om kosten-optimaal en kosten-efficiënt per gebouw te bepalen Enkel optimaliteit door globale evaluatie : tegelijk bouw en techniek te evalueren (dus geen afzonderlijke optimalisatie van NEB rv want kostenverhogend) Kosten-optimale U-waarden beter dan U-max 2014 BEN- calculator voor ontwerpers en uitvoerders Speeltijd voor EPB is gedaan op 31/12/2013.! Arch. Luc Dedeyne, energieconsulent Bouwunie en BVA luc.dedeyne@benergie.be 58