Hoofdstuk 10 - Lineair programmeren Meer dan twee variabelen

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Hoofdstuk 10 - Lineair programmeren Meer dan twee variabelen"

Transcriptie

1 Hoofdstuk 0 - Lineair programmeren Meer dan twee variaelen ladzijde 90 a 8 anken, 8 stoelen en 7 tafels nemen evenveel plaats in als = = 78 stoelen. Dat is meer dan de maximale opslagcapaciteit van 70 stoelen, dus het is niet mogelijk. De aantallen geproduceerde anken, stoelen en tafels zijn natuurlijk niet negatief, dus 0, s 0 en t 0. De maximale aantallen per dag zijn respectievelijk 0, 0 en 0, dus 0, s 0 en t 0. Druk de enodigde opslagruimte uit in aantal stoelen: één tafel of één ank nemen evenveel ruimte in als twee stoelen, dus anken en t tafels nemen evenveel ruimte in als + t stoelen. Er is plaats voor 70 stoelen dus + s+ t 70. a C(0, 0, 0); E(0, 0, 0); B(0, 0, 0) en F(0, 0, 0). De coördinaten van H zijn (0, 0, 0) dus dit punt hoort ij een productie van 0 anken, 0 stoelen en 0 tafels. c Van G is ekend: = 0 en t = 0. Van D is ekend: = 0 en s = 0. d Vlak ABDGF is evenwijdig met de s-as en de t-as. Het punt (0, 0, 0) ligt in dit vlak. Bij alle punten in dit vlak hoort dus een productie van 0 anken. e Bij BCHD hoort de vergelijking s = 0. Bij EFGH hoort de vergelijking t = 0. f Vul de coördinaten van G, D en H in ij de vergelijking + s+ t = 70 : = = = = = = 70 Alle drie punten voldoen dus aan de vergelijking + s+ t = 70. De vergelijking van het vlak GDH is dus + s+ t = 70. a De winst per ank is 0 euro, dus op anken 0 euro. Op s stoelen is de winst 0s euro en op t tafels 5t euro, dus W = 0+ 0s+ 5 t. Vul de coördinaten van alle hoekpunten in voor de functie W: punt coördinaten waarde van W O (0, 0, 0) = 0 A (0, 0, 0) = 00 B (0, 0, 0) = 600 C (0, 0, 0) = 00 D (0, 0, 0) = 850 E (0, 0, 0) = 500 F (0, 0, 0) = 800 G (0, 0, 0) = 900 H (0, 0, 0) = 800 De hoogste winst is 900 euro. Deze winst wordt ereikt ij een productie van 0 anken, 0 stoelen en 0 tafels. 0

2 c De winstfunctie wordt nu: W = 0+ 0s+ 5 t. Bereken de waarde van W opnieuw voor alle hoekpunten: punt coördinaten waarde van W O (0, 0, 0) = 0 A (0, 0, 0) = 00 B (0, 0, 0) = 900 C (0, 0, 0) = 600 D (0, 0, 0) = 50 E (0, 0, 0) = 500 F (0, 0, 0) = 800 G (0, 0, 0) = 000 H (0, 0, 0) = 00 De grootste winst is nu 50 euro. Deze winst wordt ereikt ij een productie van 0 anken, 0 stoelen en 0 tafels. ladzijde 9 a x en z heen een positieve coëfficiënt en heeft een negatieve coëfficiënt in W = x + z. Voor een maximale waarde van W moeten x en z zo groot mogelijk en zo klein mogelijk worden gekozen. In de doelfunctie T = x+ z moeten x en zo groot mogelijk en z zo klein mogelijk worden gekozen. De punten B en C komen daarom in aanmerking. In B geldt:t = = 00. In C geldt:t = = 0. Het maximum voor T is dus 00. c Voor het minimum moet je x en zo klein mogelijk en z zo groot mogelijk kiezen. Dat is het geval in punt K. Het minimum ist = = 0. 5a De winstfunctie is W = = s= t. Bereken de waarde van W opnieuw voor alle hoekpunten: punt coördinaten waarde van W O (0, 0, 0) = 0 A (0, 0, 0) = 0 B (0, 0, 0) = 600 C (0, 0, 0) = 60 D (0, 0, 0) = 80 E (0, 0, 0) = 80 F (0, 0, 0) = 70 G (0, 0, 0) = 80 H (0, 0, 0) = 80 De maximale waarde wordt dus ereikt in de punten D, G en H en in alle andere punten die innen deze driehoek of op de zijden van deze driehoek liggen. Bijvooreeld het punt (7, 0, 8). Dit punt voldoet aan de vergelijking + s+ t = 70 want = = 70 c De ijehorende waarde van de doelfunctie is W = = = 80, de maximale waarde.

3 ladzijde 9 6a Deze voorwaarde hoort ij de eschikare hoeveelheid merau. De andere vier voorwaarden zijn: a 00, 50 en c 00 (de maximale aantallen per tpe) 6a+ + 6c 500 (vanwege de eschikare hoeveelheid mahonie). c Punt R: = = 00 Punt S: , 5 = = 00 Punt T: = = 00 dus de punten R, S en T voldoen alle drie aan de vergelijking. d Bij PQRTU hoort de vergelijking 6a+ + 6c = 500. Bij QRS hoort de vergelijking = 50. e De doelfunctie is W = 0a c. f In punt B geldt: W = = = 750 In punt Q geldt: W = = = 75 In punt P geldt: W W = = = 050 In punt R geldt: W = = = 050 De maximale winst is 75 euro. Dit wordt ereikt ij de productie van 00 kastjes van tpe A, 50 van tpe B en75 van tpe C. 7a Het aantal kastjes van tpe C moet gelijk zijn aan het totaal van de tpes A en B, dus c= a+. a 0, 0, c 0, a 00, 50 lijven ongewijzigd, c 00 wordt a a+ + 6c 500 wordt 6a+ + 6( a+ ) 500 en daaruit volgt 6a+ + 6a , dus a p r 8 c De doelfunctie wordt W = 0a+ 5+ 7( a+ ) = 0a+ 5+ 7a+ 7= 7a+. d x e Het toegestane geied heeft vijf hoekpunten. Van drie hoekpunten zijn de coördinaten eenvoudig af te lezen: O(0, 0), A(00, 0) en E(0, 50). Punt B voldoet aan de vergelijkingen a = 00 en a+ 9= 500. Door invullen van a = 00 ij a+ 9= 500 krijg je = 500, dus 9 = 00, waaruit volgt =. Punt D voldoet aan = 50 en 6a+ 7= 00, dus 6a = 00, waaruit volgt 6a = 50 endus a = 8. Punt C voldoet aan a+ 9= 500 en 6a+ 7= 00. Door de tweede vergelijking met twee te vermenigvuldigen en van de andere vergelijking af te trekken, vind je a+ = 00, a+ 9= 500 en 5 = 700 en dus = 0. Vul dit in ij één van de twee vergelijkingen: 6a = 00, 6a = = 0 en dus a = 0. Bereken de waarde van de doelfunctie W in de vijf hoekpunten: In punt O geldt: W = = 0 In punt A geldt: W = 7 00 = 700

4 In punt B geldt: W = = 096 In punt C geldt: W = = 00 In punt D geldt: W = = 96 De winst is dus maximaal ij een productie van 00 kastjes tpe A, van tpe B en van tpe C. ladzijde 9 8 De voorwaarden p 0 en q 0 lijven ongewijzigd. r 0 wordt q p 0 of q p. p q r 0 wordt p q ( q p) = p q q+ 6p= 7p 5q 0. wordt p ( q p) = p q+ 8p= p q 8. De doelfunctie wordt W = p+ q ( q p) = p+ q q+ 6p= 9p+ q. 9 De voorwaarden x 0 en 0 lijven ongewijzigd. z 0 wordt 0 x 0 of x+ 0. x + z wordt x + 0 x = 0 x dus x 0 of x. x+ x 6wordt x+ ( 0 x ) = x+ 0 + x+ = x+ 0 6 waaruit volgt x+ 6. TK = 00x+ 50 0( 0 x ) = 00x x + 0. De doelfunctie wordt dustk = 0x a Er moeten drie edragen worden gekozen: x euro s voor opties, euro s voor aandelen en z euro s voor oligaties. De voorwaarden zijn: x 000, 000, z 000. Verder moet gelden x z en x+ + z = Uit x+ + z = volgt z= x. De voorwaarde z 0 wordt x 0 of x De voorwaarde x z wordt x 0 ( 000 x ) = x dus x c De doelfunctie wordt: R= 0, x+ 0, 08+ 0, 06z= 0, x+ 0, 08+ 0, 06( 0000 x ) d = 0, x+ 008, , x 0, 06= 00, x + 0, x Noem de hoekpunten van het toegestane geied A, B, C en D. De coördinaten van punt A zijn (000, 000). Voor punt B geldt: = 000 en x+ = Hieruit volgt x = , dus x =5 000 en x = dus B(8000, 000). Voor punt C geldt: x+ = en x+ =7000. Door de tweede vergelijking te verduelen en van de eerste vergelijking af te trekken vind je x = waaruit volgt = 000. Dus C(6000, 000). Voor punt D geldt: x = 000 en x+ =7000, dus = 000 en dus D(000, 000).

5 e Bereken nu de waarde van R in de vier hoekpunten: In A geldt: R = 00, , = 980 In B geldt: R = 0, , = 580 In C geldt: R = 0, , = 60 In D geldt: R = 00, , = 00 Het hoogste rendement onder deze voorwaarden is 580 euro. Het advies is: koop voor e 8000 aan opties,voor e 000 aandelen en voor e 9000 oligaties. ladzijde 9 a Uit de maximaal eschikare ruimte volgen de voorwaarden k 50 en s 00. Uit de eschikare oppervlakte aan weiland (in are) volgt: 0k+ s 00. Uit de eschikare hoeveelheid areid volgt: 50k+ 0s x c De hoekpunten van het toegestane geied zijn O(0, 0), A(50, 0) en E(0, 00). Punt B wordt gevonden uit 50k+ 0s= en k = 50 dus s= s = waaruit volgt 0s = 500, dus s = 75. De coördinaten van B zijn dus (50, 75). Voor D geldt: s = 00 en 0k+ s= 00, dus 0k = 00 waaruit volgt 0k = 600 dus k = 0 zodat D(0, 00). Voor punt C geldt: 50k+ 0s= en 0k+ s= 00. Vermenigvuldig de tweede vergelijking met vijf en trek het resultaat van de eerste vergelijking af: 50k+ 0s= k+ 0s= 7000 dus 50k = 000 en k = 0. Door invullen vind je s = 00 dus s = = 600 en daaruit volgt s = 50. De coördinaten van C zijn (0, 50). Voor maximale winst moeten k en s zo groot mogelijk worden gekozen. In punt C geldt: W = = In punt B geldt: W = = In punt D geldt: W = = Dus maximale winst als er 0 koeien en 50 schapen zijn. a Vlak ABGH hoort ij de vergelijking x = 0. Punt E ligt in de vlakken OAGED, DEF en EGHJF. De vergelijkingen van deze drie vlakken zijn = 0, z = 85 en 8x+ 5+ z = 00. Door en z in te vullen volgt 8x = 00, dus 8x = 00 0 = 60 en x = 7. De coördinaten van E zijn ( 7, 0, 85). c Van enkele punten zijn de coördinaten direct af te lezen: O(0, 0, 0), A(0, 0, 0), C(0, 0, 0) en D(0, 0, 85).

6 Voor punt B geldt: x = 0, = 0 en z = 0 dus B(0, 0, 0). Voor punt F geldt: x = 0, z = 85 en 8x+ 5+ z = 00, daaruit volgt = 00 dus K = 0 = 0 en = zodat F(0,, 85). Voor punt G geldt: = 0, x = 0 en 8x+ 5+ z = 00, daaruit volgt z = 00 dus z = 60 en z = 0 zodat G(0, 0, 0). Voor punt H geldt: x = 0, = 0 en 8x+ 5+ z = 00, daaruit volgt z = 00 dus z = 60 en z = 5 zodat H(0, 0, 5). Voor punt I geldt: x = 0, = 0 en 8x+ 5+ z = 00, daaruit volgt z = 00 dus z = 00 en z = 75 zodat I(0, 0, 75) d Voor een maximum van de functie K = x+ z moet zo groot mogelijk en moeten x en z zo klein mogelijk worden gekozen. Het maximum wordt daarom ereikt in punt C. Het maximum is K = 0 = 0. a Uit x z = 0 volgt z= x. De voorwaarden x 0, 0, x 0 en 0 lijven onveranderd. z 0 wordt x 0. z 85 wordt x 85. 8x+ 5+ z 00 wordt 8x+ 5+ ( x ) 00, hieruit volgt 8x+ 5+ 8x 00, dus 6x+ 00. De doelfunctie wordt W = x+ x x 6x 7x 5. ( ) = + + = x c Eén van de hoekpunten is O(0, 0). Voor het punt A geldt: = 0 en 6x+ = 00, dus 6x = 00 en x = 5 dus A(5, 0). Voor B geldt: = 0en 6x+ = 00, dus 6x = 00 0 = 80 en x =, 75 zodat B(,75; 0). Voor C geldt: x= en = 0 dus x = 0 zodat C(0, 0). De waarde van de doelfunctie in de vier hoekpunten is: In O: W = 0 In A: W = 75 In B: W =, 75 In C: W = 0 De maximale waarde 0 van W wordt ereikt in punt C(0, 0). ladzijde 95 a De winst in dat geval is gelijk aan = dus e ,- gewas enodigde areid eschikare areid aardappelen 5 = = 80 erwten 55 = = 80 graan 0 = 0 8 5= 0 5

7 Bij deze verdeling kan er dus op tijd worden geoogst. c De voorwaarden zijn: a 0, e 0, g 0 en a+ e+ g. De doelfunctie is W = a e g, dus W = 00a+ 000e+ 500 g. d De eperkende voorwaarden zijn: a 80, 5e 80 en 0g 0. e Op de helft van de eschikare grond wordt graan verouwd, dus g =. De voorwaarden worden nu: a 0, e 0, a+ e, a 80 en 5e 80. 0g 0 wordt nu 0 0 ; aan deze voorwaarde is voldaan. f De voorwaarden leveren het onderstaande toegestane geied op: 6 e a De doelfunctie wordt W = 00a+ 000e+ 500 = 00a+ 000e In hoekpunt O(0, 0) geldt: W = In hoekpunt A( 6, 0) geldt W = = Hoekpunt B voldoet aan a = 6 en a+ e=, dus e =. In dit punt geldt: W = = Hoekpunt C voldoet aan e = 5 en a+ e=, dus a = 5. In dit punt geldt: W = = De winst is dus het grootst als er 6 ha aardappelen, ha erwten en ha graan wordt verouwd. g Tijdens de aardappeloogst is 6 = 80 uur areid nodig. Tijdens de erwtenoogst is 5 = 65 uur areid nodig. Tijdens de graanoogst is 0 = 0 uur areid nodig. Tijdens de erwtenoogst is nog 5 uur en tijdens de graanoogst is nog 0 uur eschikaar voor ander werk. 5a c Er moeten zes getallen worden gekozen: de aantallen auto s van Amsterdam naar Assen, naar Utrecht en naar Eindhoven en de aantallen auto s van Rotterdam naar Assen, naar Utrecht en naar Eindhoven. Er zijn dus zes eslissingsvariaelen. Noem deze variaelen respectievelijk a, a, a, r, r en r. De voorwaarden zijn: a + a + a + r + r + r = 800 a + r = ( a + r ) a + r = ( a + r + a + r ) = ( a + r + a + r ) = ( a + r ) De doelfunctie is TK = 70a + 0a + 65a + 85r + 50r + 65r + 5 a + a + a + 0 r + r + r ( ) ( ) =95 a +65 a +90 a +0 5r +70r +85r d De minimale transportkosten zijn = 000 euro. 6

8 ladzijde 96 6a In totaal moeten er 60 toestellen naar Zwolle. Als er x toestellen uit Emmen komen, moeten er nog 60 x toestellen uit Amersfoort ij. Op dezelfde manier komen er 50 toestellen uit Amersfoort naar Deventer en 70 z toestellen uit Amersfoort naar Lelstad. In Emmen, Deventer en Lelstad zijn in totaal 80 toestellen nodig. Er zijn in Emmen en Amersfoort in totaal 80 toestellen aanwezig, dus er lijven geen toestellen over. Daarom geldt x+ + z = 80 dus z= 90 x. c Dat aantal is 70 z= 70 ( 90 x ) = x+ = x+ 0. d Voor de transportkosten geldt: TK = 5x x 660 x, x 0 e f ( ) + ( ) + ( ) + ( + ) = 5x x x+ 5, 5+ 5x = 05 x 0, 5 De ongelijkheden zijn: x 0 en x 0 dus x x 0 dus x dus 50 x+ 0 0 dus x g 0 x De hoekpunten en de ijehorende waarde van TK worden als volgt gevonden: = 0 en x+ =0 A(0, 0) TK = 05 0 = 985 = 0 en x = 60 B(60, 0) TK = 05 60= 905 x = 60 en x+ =90 C(60, 0) TK = , 0 = 890 = 50 en x+ =90 D(0, 50) TK = , 50 = 90 = 50 en x = 0 E(0, 50) TK = 05 05, 50 = 000 x = 0 en x+ =0 F(0, 0) TK = 05 05, 0= 05 Het minimum is gelijk aan 890 euro. De este verdeling is dus: vanuit Emmen 60 toestellen naar Zwolle en 0 naar Deventer, uit Amersfoort 0 toestellen naar Deventer en 70 toestellen naar Lelstad. 7a Omaha x z Denver Miami New York 0 - x z Chicago 7

9 De handelaar heeft = 90 wagonladingen verkocht en hij heeft = 90 wagonladingen eschikaar. Alle voorraad in Omaha is dus nodig. Daarom geldt x+ + z = 50 dus z= 50 x. Alles kan worden uitgedrukt in twee variaelen: x en. De hoeveelheid die vervoerd wordt van Chicago naar New York kan worden geschreven als: z= ( 50 x ) = 50 + x+ = x+ 6. c De doelfunctie is: TK = x ( 50 x ) + 6( 0 x) + 7( 6 ) + 5 ( x+ 6) = x x x x = 596 x d De ongelijkheden zijn: x 0 en 0 50 x 0 dus x x 0 dus x dus 6 x+ 6 0 dus x De hoekpunten en de ijehorende waarden van TK worden als volgt gevonden: = 0 en x+ =6 A(6, 0) TK = = 58 = 0 en x = 0 B(0, 0) TK = = 56 x = 0 en x+ =50 C(0, 0) TK = = 506 = 6 en x+ =50 D(, 6) TK = 596 6= 58 = 6 en x = 0 E(0, 6) TK = = 560 x = 0 en x+ =6 F(0, 6) TK = = 580 Het minimum is dus gelijk aan 506 dollar. De este verdeling is: vanuit Omaha 0 wagonladingen naar Denver en 0 naar Miami en vanuit Chicago 6 wagonladingen naar Miami en naar New York. ladzijde 97 8a naar Zwolle Deventer Lelstad vanuit Emmen x x ( 50 ) = 0 x + Amersfoort 60 x 90 ( 60 x) = 0 + x 8 De voorwaarden: x 0 en 0 60 x 0 dus x dus 50 0 x+ 0 dus x x 0 dus x 0 Voor de transportkosten geldt: TK = 5x+ 5( 50 ) + 60 x x 5, 50 x ( ) + ( ) + + ( + ) = 5x x x+, x 5 = 000 x+ 0, 5

10 Het toegestane geied: De hoekpunten en de ijehorende waarde van TK zijn: x = 0 en = 0 O(0, 0) TK = 000 = 0 en x =0 A(0, 0) TK = = 960 x =0 en x = 60 B(60, 0) TK = , 50 = 890 x = 60 en = 50 C(60, 50) TK = , 550 = 905 = 50 en x = 0 D(0, 50) TK = , 550 = 985 = 0 en x = 0 E(0, 0) TK = , 0 = 05 Het minimum is gelijk aan 890 euro. De este verdeling is: vanuit Emmen 60 toestellen naar Zwolle en 0 naar Deventer en vanuit Amersfoort 0 toestellen naar Deventer en 70 toestellen naar Lelstad. In de doelfunctie van opdracht 6 verandert het getal 5 vóór de eerste x: TK = 6x x 6 60 x 550, 5 x 0 ( ) + ( ) + ( ) + ( + ) = 6x x x+ 5, 5+ 5x = 05 x 05, Bereken opnieuw de waarde van TK in de zes hoekpunten: A(0, 0) TK = 05 0 = 005 B(60, 0) TK = = 965 C(60, 0) TK = , 5 0 = 950 D(0, 50) TK = , 5 50 = 960 E(0, 50) TK = 05 05, 50 = 000 F(0, 0) TK = 05 05, 0= 05 Het transport zal op dezelfde manier worden geregeld, maar de kosten zijn nu 950 euro. 9a Ha Nm Bu Be 8 6 Ne 8 c De totale voorraad in Nederland en België is groter dan de hoeveelheden die in Hasselt, Nieuw-Millingen en Burgum nodig zijn. Daarom kunnen de hoeveelheden vanuit België naar de drie vestigingen worden aangeduid met x, en z. In dit geval kan z niet worden uitgedrukt in x en. De hoeveelheden vanuit België en Nederland naar de drie vestigingen zijn: Ha Nm Bu Be x z Ne 50 x z Doelfunctie: TK = 8x+ 6+ z+ 50 x z ( ) + ( ) + ( ) = 8x+ 6+ z x z = 6x

11 d De voorwaarden zijn: x 0, 0 en z 0 50 x 0 dus x dus z 0 dus z 750 x+ + z x z 800 dus x+ + z 700 e De transportkosten zijn: TK = = dus euro. f Nu is voor de drie vestigingen = 975 ton nodig. Dat is gelijk aan de voorraad in België en Nederland samen, dus moet gelden x+ + z = 75 en is z= 75 x zodat er nu nog maar twee eslissingsvariaelen zijn. 0a c Druk alle hoeveelheden uit in aantallen tankwagens: de voorraden in Rotterdam, Antwerpen en Hamurg zijn respectievelijk : 5000 = 8, : = 5 en : = tankwagens. In totaal is een hoeveelheid van 5 wagens eschikaar en er zijn voor Lon en München in totaal + = 5 wagens nodig. Er zijn dus slechts twee eslissingsvariaelen. Noem de aantallen wagens van Rotterdam, Antwerpen en Hamurg naar Lon respectievelijk x, en z. Rotterdam Antwerpen Hamurg Lon x z = x München 8 x 5 z = ( x ) = x + x 0 en 0 8 x 0 dus x 8 en 5 0 dus 5 x 0 dus x+ x+ 0 dus x+ De doelfunctie wordt: TK = 860x ( x )+ 80( 8 x)+ 875( 5 )+ 00( x+ ) = 860x x x x = x De hoekpunten en de ijehorende w aarde van TK zijn: = 0 en x+ = A(, 0) TK = = 5 = 0 en x = 8 B(8, 0) TK = = 65 x = 8 en x+ = C(8, 6) TK = = 0 5 = 5 en x+ = D(9, 5) TK = = 9 80 = 5 en x = 0 E(0, 5) TK = = 70 x = 0 en x+ = F(0, ) TK = = 85 De minimale vervoerskosten zijn 980 euro. 0

12 d Het vervoerschema ij deze minimale kosten is: Rotterdam Antwerpen Hamurg Lon München 9 0 ladzijde 98 a Neem aan dat per persoon r koppen rijst en s koppen soja wordt verstrekt. De voorwaarden zijn: r 0 en s 0 60r+ 0s 6 70 of r+ s 6 5r+ 0s 90 of r+ s 8 0, r+ 0, s 09, of r+ s 9 De doelfunctie is K = 07, r+ 05, s. Punt A wordt erekend uit r+ s= 6 en r+ s= 8. Vergelijkingen herschrijven: s= 6 r en s= 5, 075, r. Gelijkstellen: 6 r = 5, 075, rgeeft, 5r =, 5 en dus r =. Invullen ij s= 6 r levert s =. Voor dit punt geldt K = 07, + 05,, 67. Punt B wordt erekend uit r+ s= 9 en r+ s= 8 Herschrijven: r = 9 s en r = 6 s Gelijkstellen: 9 s= 6 s geeft s = en dus s = 8,. Invullen in r = 9 s levert r = 6,. Voor dit punt geldt: K = 07, 6, + 058,, = 06,. In het punt C(0, 6) zijn de kosten K = 05, 6= en in het punt D(9, 0) geldt: K = 079, = 6,. De kosten zijn dus minimaal in het punt A(, ). c De hoeveelheid vitamine B is gelijk aan 0, + 0,, 67 mg, dus dat is, 67 09, = 0, 67 mg meer dan nodig is. a De samenstelling is 0,66667 kop rijst en koppen soja. Een mogelijk oplossing is (een kwestie van proeren): een kop rijst kost 0 cent en een kop soja kost 00 cent. Het minimum wordt nu ereikt in het punt (,6;,8). c 60, 6+ 0, 8= 5, 6+ 0, 8= 90 0, 6, + 08,, = 09, Bij energie lijkt nu een overschot te zijn, namelijk 6 70 = 79 kilojoules. a

13 De este verdeling volgens de computer is: vanuit Amsterdam 00 auto s naar Assen en 800 auto s naar Utrecht en vanuit Rotterdam 600 auto s naar Eindhoven. Een mogelijke keuze is: maak de vervoerskosten van Rotterdam naar Assen meer dan 0 euro goedkoper. Dit geeft het volgende resultaat. Er gaan nu 00 auto s van Rotterdam naar Assen. ladzijde 99 a Kies als variaelen sa en ka (aantal ha suikerieten en katoen ij A) en s en k (aantal ha suikerieten en katoen ij B). De voorwaarden zijn: sa + ka 50 s + k 5 sa + s 00 ka + k 90 sa + ka 50 s + k 00 De doelfunctie is: B= 950sa+ 950s+ 700ka+ 700k De oplossing is dus: kiutz A verouwt 5 ha katoen en kiutz B verouwt 65 ha katoen en 56,7 ha suikerieten. Kiutz B zal niet tevreden zijn,want ij hen lijft , 7 = 0, ha ongeruikt, terwijl ij kiutz A slechts 5 ha onenut lijft.

14 5a Het grondgeied van B is,5 maal zo groot als dat van A, dus moet het geruikte deel ij B, dat is dus s + k, ook,5 maal zo groot zijn als sa + ka, dat is het geruikte deel ij A. c De oplossing is nu: kiutz A verouwt 6 ha katoen en 5,7 ha suikerieten en kiutz B verouwt ha katoen en ha suikerieten. Als er 50 miljoen liter water wordt ingekocht verandert ij voorwaarde 6 het getal 00 in 50. In de doelfunctie moeten de kosten van het water worden afgetrokken: = 500 dollar. De totale oprengst is groter geworden. De gevolgen zijn: Zonder de koop van het water waren de inkomsten: Kiutz A: 5, dollar. Kiutz B: = dollar. Met de aankoop van het water worden deze edragen: Kiutz A: 9, dollar. Kiutz B: = 600 dollar. Het is dus voor B een goed esluit om het water te kopen. ladzijde 00 6a 0 % van kwaliteit en 0% van kwaliteit, dus ook 50% van kwaliteit. De prijs wordt dan 00, 57+ 0, , 6= 97, euro per ton. Het kopergehalte is 00, + 0, , 90= 65, gram per ton, dus het voldoet niet aan de milieueis. Stel er is a % van kwaliteit en % van kwaliteit, dus 00 a % van kwaliteit. De voorwaarden zijn: a 0 en 0

15 De eisen van de percentages worden: 00 a 0 dus a+ 00 a a dus 0, 57a+ 0, , 6a 0, 6 50, 00 waaruit volgt 0, a+ 0, 05 of a a a dus 0, a+ 0, , a 09, 60, waaruit volgt 057, a 0, 5 0 of 9a Het doel is om zo weinig mogelijk van de kwaliteiten en te geruiken, dus de doelfunctie is D= a+. Het toegestane geied: 90 p a D= a+ heeft een minimum als het ijehorende punt zo dicht mogelijk ij de oorsprong ligt. Dat is het geval in het snijpunt van de lijnen met vergelijking a+ 5= 00 en 9a+ 5= 000. Herleiden en gelijkstellen geeft a =,. Door invullen krijg je 5 = 00, 86..., 9 dus 8, 6. Kwaliteit moet dus estaan uit, % van kwaliteit, 8,6 % van kwaliteit en 7, % van kwaliteit. 7a Geruik de eslissingsvariaelen (aantal liters innenlak volgens ereidingswijze ), j (aantal liters jachtlak volgens ereidingswijze ), en j. De voorwaarden zijn: 0, j 0, 0 en j 0 + j 00 en + j ( + j) + + j 00 8 ( ) (grondstof A) 6 ( + j) + + j 0 8 ( ) (grondstof B) 6 ( + j) + + j 00 8 ( ) (grondstof C) + 50 j+ j 5 De doelfunctie is D= 0( + j) + 8( + j ). Verder is uit de gegevens te lezen dat = j en = j. Daardoor is het proleem terug te rengen tot een proleem met twee eslissingsvariaelen: j en j. De voorwaarden zijn: j 0en j 0 j 00 dus j 600 j 500 dus j j + j 00 dus j+ j 00 of 8 j + 5j j + j 0 dus j+ j 0 of 6 j+ 9j j + j 00 dus j+ j 00 of j + 9 j j+ j 50 j+ j 5 en de doelfunctie wordt D= 0( j+ j) + 8 ( j+ j) = 0 j+ j Het toegestane geied:

16 600 j twee j één Voor een minimale waarde van D komen punten dichtij de oorsprong in aanmerking. Bereken het snijpunt van de lijnen j+ j = 50 en j+ j= 5. Herleiden en gelijkstellen levert j = 05 en j = 0. De waarde van D in dit punt is = 750. De waarde in de naastliggende punten is: In (0, 5): D= 5 = 8 00 In (50,0): D = 0 50 = De minimale kosten zijn 750 euro. Er wordt dan 0 liter jachtlak gemaakt volgens ereidingswijze, 05 liter jachtlak volgens ereidingswijze, 0 liter innenlak volgens ereidingswijze en 0 liter innenlak volgens ereidingswijze. Alternatieve aanpak Stel er wordt a liter geproduceerd volgens ereidingswijze en liter volgens ereidingswijze. Dan zijn de eperkende voorwaarden: a 0 en 0 a 00 en a+ 00 of a a+ 0 of 8a a+ 00 of a a+ 50 of a+ 0 a+ 5 of a+ 00 De doelfunctie is D= 0a+ 8 ; gevraagd wordt een minimum voor D. De optimale oplossing wordt gevonden voor a = 60 en = 65, waaruit kan worden gevonden: Bereidingswijze : 0 liter innenlak en 0 liter jachtlak. Bereidingswijze : 0 liter innenlak en 05 liter jachtlak. ladzijde 0 8a Er is in Aeh wekelijks 0 ton nodig, dus er moet 5 0 = 50 ton worden verstuurd. Naar Biopa moet 5 00 = 5 ton worden verstuurd. Er is echter geen = 75 ton eschikaar,maar slechts 60 ton. Als er 0 ton per vrachtauto in Aeh moet aankomen, moet 50 ton worden verstuurd. Dit kost 50 ( ) = 5000 dollar. Per afgeleverde ton is dat 5000 : 0 = 5 dollar. Als er 0 ton per vliegtuig in Aeh moet aankomen, moet 0 ton worden verstuurd. Dit kost 0 ( ) = dollar. Per afgeleverde ton is dat : 0 = 50 dollar. Versturen per vliegtuig is dus per afgeleverde ton 5 dollar duurder. 5

17 ( ) + ( + ) + ( + ) + ( + ) c De doelfunctie is K = x u v maar ook geldt x+ u= 0 dus u= 0 x en + v= 00 dus v= 00 en K = 0x ( 0 x)+ 500( ) = 0x x = x 0 d Als x = 50 zal er 0 ton, dus de enodigde hoeveelheid, in Aeh aankomen. Als = 5 zal er 00 ton in Biopa aankomen. e De voorwaarden zijn: x 50 5 Maximale capaciteit vliegtuig: u+ v 80 dus 0 x , waaruit volgt ( x ) dus x+ 75. Maximaal eschikaar per week is 60 ton, dus x+ + u+ v 60 geeft x+ + 0 x , waaruit volgt ( x= ) 0 dus x Het toegestane geied: x De waarde van de doelfunctie in de vier hoekpunten is: In A(50, 5) K = = 6 00 In B(50, 50 K = = 5 00 In C(75, 5) K = = 900 In D(50, 5) K = = 00 De kosten zijn dus minimaal als x = 75 en = 5, waaruit volgt u = 0 75 = 60 5 en v = 00 5 = 0. Dat etekent dat er vanuit Hilim wordt verstuurd: 5 75 ton per vrachtauto en 60 ton per vliegtuig naar Aeh. en 5 ton per vrachtauto naar Biopa. ladzijde 0 T-a De voorwaarden zijn s 0, k 0, 0, s 5, k ; s+ k 6 en s+ k+. Voor al deze punten is de eerste coördinaat 5, dus de punten horen ij het maximale aantal stoelen. c De punten C, D, G en H heen alle als tweede coördinaat, dus deze punten horen ij het maximale aantal kasten. De punten E, F, G, H en I horen ij de voorwaarde s+ k+ = d De oprengst is te schrijven als B= s+ 5k+ 5, In het punt G geldt: B = , 6= In het punt C geldt: B = , 0= 8 In het punt F geldt: B = , 6= 0 In het punt H geldt: B = , 5 8 = 0 De maximale oprengst wordt dus verkregen ij eladen van de auto met stoelen, kasten en 6 ijzettafeltjes. 6

18 T-a c d Neem als eslissingsvariaelen: a = aantal ton van A naar H en a = aantal ton van A naar H = aantal ton van B naar H en = aantal ton van B naar H c = aantal ton van C naar H en c = aantal ton van C naar H De doelfunctie is dantk = 9a , 5c + 05, a + +, 5c. De voorwaarden: a + a + c + c 0 a + + c = 0 a + + c = 0 In dit geval geldt: TK = , , + +, 5 0dus TK = = 509 euro. In dit geval levert A ton en B ton, dus die twee distriutiecentra raken door hun voorraad heen. C levert 6 ton en heeft dus nog vlees over. ladzijde 05 T-a Stel er wordt x miljoen euro elegd in aandelen, miljoen in oligaties en z miljoen in onroerend goed. Daarij geldt: x+ + z = 0 dus z= 0 x. Verder gelden de voorwaarden: x en z dus 0 x of x+ 7 x+ 0 dus x+ 5 x Het toegestane geied: x De doelfunctie is D= 008, x+ 0, , z= 0, 08x+ 007, + 0, 09( 0 x ) = 008, x+ 0, 07+ 7, 009, x 0, 09= 7, 00, x 0, 0 De hoekpunten van het toelaatare geied zijn: Uit x = en x+ =5 volgt A(, ). Uit x = en x+ =7 volgt D(, ). Uit x= en x+ =7 volgt C(8, 9). Uit x= en x+ =5 volgt B(0, 5). 7

19 De waarde van W in de hoekpunten is: In A(, 9): D = 7, 00, 00, 9= 9, In B(0, 5): D = 7, 000, 0, 0 5=, 5 In C(8, 9): D = 7, 00, 8 0, 0 9=, In D(, ): D = 7, 00, 00, =, 9 Het maximum wordt ereikt voor x = 0, = 5 en z = 5. Dus 0 miljoen euro eleggen in aandelen, 5 miljoen euro in oligaties en 5 miljoen euro in onroerend goed. De maximale oprengst is,5 miljoen euro. T-a x is het edrag in aandelen, het edrag in oligaties en z is het edrag in onroerend goed. Zie de oplossing van opdracht T-. In de doelfunctie wordt 0,08 veranderd in 0,0, het resultaat met VU-Grafiek wordt: c d De verdeling van het te investeren edrag verandert in miljoen in aandelen, miljoen in oligaties en 5 miljoen in onroerend goed. De maximale oprengst is ook nu,5 miljoen euro. Voeg nu de voorwaarde z = 6 toe. Het resultaat met VU-Grafiek wordt: De oprengst is nu, miljoen euro, dat is 0,7 miljoen euro minder. 8

20 e Verander het totale edrag in miljoen euro. Het resultaat met VU-Grafiek wordt: Ten opzichte van de vorige vraag is de oprengst 0,07 miljoen euro hoger. T-5 Neem aan dat er x zakken worden vervoerd van Mtukwao naar Dar es Salaam, zakken naar Kilwa Masoko en z zakken naar Lindi. Daarij geldt x+ + z = 00 dus z= 00 x. Oprengst 0x+ 0 0, , 8z= 0x z Transport x+ + 0z De doelfunctie W is W = 07x z= 07x x ( ) = 07x x 86= x 5 De voorwaarden zijn: x 0 en 0 z 0 dus 00 x dus x+ 00 x+ + 0( 00 x ) = x x 0= x dus x 9 00 of x 00 Het toegestane geied: x 00 De hoekpunten: x = 0 en x+ =00 geeft punt (0, 00) x= 00 en x = 0 geeft punt (0, ) x= 00 en x+ =00 geeft door herschrijven en gelijkstellen = 75 en dus punt (5, 75) De w aarde van de doelfunctie is: In (0, 00) W = = 00 In (0, ) W = = In (5, 75) W = = De winst is maximaal ij 5 zakken naar Dar es Salaam en 75 zakken naar Kilwa Masoko. De winst is in dat geval shilling. 9

Uitwerkingen bij 1_1 Lineaire vergelijkingen

Uitwerkingen bij 1_1 Lineaire vergelijkingen Uitwerkingen bij 1_1 Lineaire vergelijkingen!! "#$ #!%!& " %'!& " #!' " # ( # )' * # ' #*" # + '!#*" ' ' + + ' '!, %' &% &%& % -&. = / +. = / + * 0 #!*" 0 $! 1 = ' + 1 = - 0 " "!$ *# 2 1 = # '2 = ' + 2

Nadere informatie

Hoofdstuk 9 - Lineair Programmeren Twee variabelen

Hoofdstuk 9 - Lineair Programmeren Twee variabelen Hoofdstuk 9 - Lineair Programmeren Twee variabelen bladzijde a Twee ons bonbons kost, euro. Er blijft,, =, euro over. Doris kan daarvan, = ons drop kopen., b d is het aantal ons gemengde drop (, euro per

Nadere informatie

K.0 Voorkennis. y = -4x + 8 is de vergelijking van een lijn. Hier wordt y uitgedrukt in x.

K.0 Voorkennis. y = -4x + 8 is de vergelijking van een lijn. Hier wordt y uitgedrukt in x. K.0 Voorkennis y = -4x + 8 is de vergelijking van een lijn. Hier wordt y uitgedrukt in x. y = -4x + 8 kan herschreven worden als y + 4x = 8 Dit is een lineaire vergelijking met twee variabelen. Als je

Nadere informatie

Hoofdstuk 1 - Functies en de rekenmachine

Hoofdstuk 1 - Functies en de rekenmachine Hoofdstuk - Funties en de rekenmahine Voorkennis: Funties ladzijde V-a De formule is T = + 00, d Je moet oplossen + 00, d = dus dan geldt 00, d = en dan is d = : 00, 77 m V-a f( ) = = 0en f( ) = ( ) (

Nadere informatie

14 Lineair programmeren

14 Lineair programmeren 9 a q ˆ 5 geeft TK ˆ 23,5 en TO ˆ 30 e winst is dus 30000 23 500 ˆ 6500 euro. b Voerin 1 ˆ 0,1 3 2 6 6 en 2 ˆ 6. e optie intersect geeft 2,909 en 9,307. us bij een productie van 2909 en 9307 teddberen.

Nadere informatie

1.1 Lineaire vergelijkingen [1]

1.1 Lineaire vergelijkingen [1] 1.1 Lineaire vergelijkingen [1] Voorbeeld: Los de vergelijking 4x + 3 = 2x + 11 op. Om deze vergelijking op te lossen moet nu een x gevonden worden zodat 4x + 3 gelijk wordt aan 2x + 11. = x kg = 1 kg

Nadere informatie

Blok 1 - Vaardigheden

Blok 1 - Vaardigheden Blok - Vaardigheden Blok - Vaardigheden Etra oefening - Basis B-a h( ) = 000 00 = 00 h( 7 ) = 000 00 7 = 0 h(, ) = 000 00, = 70 000 00t = 00 00t = 00 t = B-a Invullen van geeft f ( ) = + 0 = +, maar de

Nadere informatie

Hoofdstuk 7 Exponentiële formules

Hoofdstuk 7 Exponentiële formules Opstap Mahten en proenten O-a 3 5 3 3 3 3 3 43 3 78 ( 5) 4 5 5 5 5 65 d 6 ( ) 5 6 9 O- Jak heeft het goede antwoord, want de 6 staat niet tussen haakjes. O-3a 7 4 4 g 7 3 5 7 ( ) 5 48 83 h 3 4 3 9 8 4

Nadere informatie

Keuzemenu - De standaardnormale verdeling

Keuzemenu - De standaardnormale verdeling ladzijde 4 a Volgens de vuistregels ligt 68% innen μ σ en μ + σ en ligt 95% innen μ σ en μ + σ. a c μ σ,5% 3,5% 34% 34% 3,5% μ σ μ De oppervlakte onder de klokvorm rechts van haar gewicht is,5%, dus daar

Nadere informatie

Hoofdstuk 4 - Machtsfuncties

Hoofdstuk 4 - Machtsfuncties Hoofdstuk - Machtsfuncties Voorkennis: Functies en symmetrie ladzijde 9 V-a Kies als vensterinstelling voor je GR ijvooreeld X en Y en voer in Y = X X + Je krijgt: + = 0, dan D = ( ) = en = = = + = of

Nadere informatie

Noordhoff Uitgevers bv

Noordhoff Uitgevers bv 8 Voorkennis: Sinusfuncties ladzijde 9 V- Uit 8 radialen volgt 8 radialen Je krijgt dan de volgende tael: V-a V-a 8 graden 6 9 8 radialen O 6 6 7 8 9 Aflezen:,,,, c Aflezen:, d Aflezen:, e Aflezen: O Aflezen:,,,

Nadere informatie

5. Lineaire verbanden.

5. Lineaire verbanden. Uitwerkingen opgaven hoofdstuk 5 versie 15 5. Lineaire veranden. Opgave 5.1 Recht evenredig lineair verand F (N) 1 9 8 Uitrekking van een veer a = F 9 k = 37,5 x 4 = 7 6 5 4 F 9 N N k = = = 37,5 x 4 cm

Nadere informatie

Noordhoff Uitgevers bv

Noordhoff Uitgevers bv Hoofdstuk - Meer variaelen ladzijde V-a Omdat het water met onstante snelheid uit de ak stroomt en de ak ilindervormig is, is de afname van de hoogte van de waterstand per tijdseenheid onstant. De hoogte

Nadere informatie

5.1 Lineaire formules [1]

5.1 Lineaire formules [1] 5.1 Lineaire formules [1] Voorbeeld : Teken de grafiek van y = 1½x - 3 Stap 1: Maak een tabel met twee coördinaten van deze lijn: x 0 2 y -3 0 Stap 2: Teken de twee punten en de grafiek: 1 5.1 Lineaire

Nadere informatie

5 Kosten en bedrijfsdrukte

5 Kosten en bedrijfsdrukte Kosten en edrijfsdrukte hoofdstuk.1 D.2 B.3 C.4 A. C.6 D.7 D.8 C De constante kosten zijn 100.000. De variaele kosten zijn 7 per product. 100.000 7 = 9,0 40.000.9 C De constante kosten zijn 100.000. De

Nadere informatie

Hoofdstuk 6 Matrices toepassen

Hoofdstuk 6 Matrices toepassen Hoofdstuk Matries toepassen Moderne wiskunde e editie vwo D deel Lesliematries ladijde a Van de dieren in de leeftijdsgroep van - jaar komen er, in de leeftijdsgroep - jaar Van de dieren in de leeftijdsgroep

Nadere informatie

Hoofdstuk 1 - Functies en de rekenmachine

Hoofdstuk 1 - Functies en de rekenmachine Hoofdstuk 1 - Funties en de rekenmahine ladzijde 1 V-1a Bij A hoort een kwadratish verand, want de toename van de toename is steeds 4. Bij B hoort een lineair verand, de toename is steeds 5. Bij C hoort

Nadere informatie

Wiskunde 2 september 2008 versie 1-1 - Dit is een greep (combinatie) van 3 uit 32. De volgorde is niet van belang omdat de drie

Wiskunde 2 september 2008 versie 1-1 - Dit is een greep (combinatie) van 3 uit 32. De volgorde is niet van belang omdat de drie Wiskunde 2 september 2008 versie 1-1 - Op hoeveel verschillende manieren kun je drie zwarte pionnen verdelen over de 32 zwarte velden van een schaakbord? (Neem aan dat op elk veld hooguit één pion staat.)

Nadere informatie

Hoofdstuk 1 - Functies en de rekenmachine

Hoofdstuk 1 - Functies en de rekenmachine Hoofdstuk 1 - Funties en de rekenmahine ladzijde 1 V-1a Bij A hoort een kwadratish verand, want de toename van de toename is steeds 4. Bij B hoort een lineair verand, de toename is steeds 5. Bij C hoort

Nadere informatie

Hoofdstuk 1 - Functies en de rekenmachine

Hoofdstuk 1 - Functies en de rekenmachine Hoofdstuk 1 - Funties en de rekenmahine ladzijde 1 V-1a Bij A hoort een kwadratish verand, want de toename van de toename is steeds. Bij B hoort een lineair verand, de toename is steeds 5. Bij C hoort

Nadere informatie

H28 BESLISSEN HAVO. 4 a 28.0 INTRO. 1 a - b - c KANS EN VERWACHTING

H28 BESLISSEN HAVO. 4 a 28.0 INTRO. 1 a - b - c KANS EN VERWACHTING H8 BESLISSEN HAVO 4 a 8.0 INTRO 1 a - - - 8.1 KANS EN VERWACHTING a Ee wint gemiddeld 50 keer 5 euro. Dus de uitkering is 50 euro. De inzet is 300 euro. Dus Ee verliest 300 50 = 50 euro. 3 a 1 6 d Voor

Nadere informatie

Blok 2 - Vaardigheden

Blok 2 - Vaardigheden B-1a Blok - Vaardigheden Blok - Vaardigheden Extra oefening - Basis De getallen 16 en 16 6 ijn asolute aantallen. De percentages ijn relatieve aantallen. c aantal mensen 16 6 000 16 60 9 686 percentage

Nadere informatie

Keuzemenu - Wiskunde en economie

Keuzemenu - Wiskunde en economie 1a a Keuzemenu - Wiskunde en eonomie ladzijde 6 TK( 00) GTK( 00) = = 300 = 71 euro per ezoeker 00 00 TK( 600) 800 = = 71, 33 euro per ezoeker 600 600 TK( 800) 9 00 GTK( 800) = = = 7 euro per ezoeker 800

Nadere informatie

PROJECT. schaalrekenen. aardrijkskunde en wiskunde 1 vmbo-t/havo. naam. klas

PROJECT. schaalrekenen. aardrijkskunde en wiskunde 1 vmbo-t/havo. naam. klas schaalrekenen PROJECT aardrijkskunde en wiskunde 1 vmo-t/havo naam klas Auteurs Femke Trap José Spaan Bonhoeffer College, Castricum 2006 EPN, Houten, The Netherlands. Behoudens de in of krachtens de Auteurswet

Nadere informatie

Zo n grafiek noem je een dalparabool.

Zo n grafiek noem je een dalparabool. V-a Hoofdstuk - Funties Hoofdstuk - Funties Voorkennis O A B De grafiek ij tael A is een rehte lijn, want telkens als in de tael met toeneemt neemt met toe. Het startgetal is en het hellingsgetal is. d

Nadere informatie

Vaardigheden. bladzijde 52. deel van 240 = 96 en 3 deel = 144. deel = ( 11 : 25 ) 2110 = 928, 40 euro en. deel = ( 14 : 25 ) 2110 = 1181,60 euro

Vaardigheden. bladzijde 52. deel van 240 = 96 en 3 deel = 144. deel = ( 11 : 25 ) 2110 = 928, 40 euro en. deel = ( 14 : 25 ) 2110 = 1181,60 euro Vaardigheden ladzijde 5 a 7 f 8 0 g 8 0,96 h 9 d 9 i 0 e 8 j a 7,5 e 8 5 6 f 6 g 5, 0, = 0, 3 3 9 d 9 h = = =, 5 3a 8, = 3, 88 euro a 6, 365 = 58 dagen 6 3, = 3568, gram Drie dagen is 7 uur, dus 0, 7 =

Nadere informatie

Hoofdstuk 5 - Tabellen, grafieken, formules

Hoofdstuk 5 - Tabellen, grafieken, formules Hoofdstuk 5 - Taellen, grafieken, formules ladzijde 130 V-1a d De grafieken van de grond en de luht vertonen veel grotere temperatuurshommelingen dan de grafiek van het water. De grafiek van de grond omdat

Nadere informatie

2.1 Lineaire formules [1]

2.1 Lineaire formules [1] 2.1 Lineaire formules [1] De lijn heeft een helling (richtingscoëfficiënt) van 1; De lijn gaat in het punt (0,2) door de y-as; In het plaatje is de lijn y = x + 2 getekend. Omdat de grafiek een rechte

Nadere informatie

Noordhoff Uitgevers bv

Noordhoff Uitgevers bv Voorkennis V-a Het edrijf rekent 35 euro voorrijkosten. 3t+ 35 = k Als de monteur 7 uur ezig is kost het 3 7 + 35 = 75 euro. d 3t + 35 = 7 3t = 3 t = 5, De monteur is,5 uur of uur en kwartier ezig geweest.

Nadere informatie

Blok 1 - Vaardigheden

Blok 1 - Vaardigheden Blok 1 - Vaardigheden ladzijde 6 1a + 8 3 e + 6 i 6 10 3 3 3 1 3 3 10 f + 6 j 10 + 3 0 + 3 8 1 3 6 6 6 6 1 18 10 1 g ( 3) 3 6 k 9 6 d ( 3+ ) 10 + 6 3 h 3 8 l 1 3 1 3 a Antwoord: 6 invoer: goed Antwoord:

Nadere informatie

Noordhoff Uitgevers bv

Noordhoff Uitgevers bv Blok - Vaardigheden Extra oefening - Basis B-a De formules a = en s= t 8 zijn lineaire formules. Bij tael A hoort een lineair verand omdat de toename in de onderste rij steeds + is. Bij tael B hoort geen

Nadere informatie

9e editie. Moderne wiskunde. Uitwerkingen Op stap naar 4 havo. Dick Bos

9e editie. Moderne wiskunde. Uitwerkingen Op stap naar 4 havo. Dick Bos 9e editie Moderne wiskunde Uitwerkingen Op stap naar 4 havo Dik Bos Inhoud Hoofdstuk Getallen 000 - Rekenen met reuken 000 - Deimale getallen, proenten en fator 000-3 Kwadraten 000-4 Wortels 000-5 Mahten

Nadere informatie

PROJECT. schaalrekenen. aardrijkskunde en wiskunde 1 havo/vwo. naam. klas

PROJECT. schaalrekenen. aardrijkskunde en wiskunde 1 havo/vwo. naam. klas schaalrekenen PROJECT aardrijkskunde en wiskunde 1 havo/vwo naam klas Auteurs Femke Trap José Spaan Bonhoeffer College, Castricum 2006 EPN, Houten, The Netherlands. Behoudens de in of krachtens de Auteurswet

Nadere informatie

Hoofdstuk 3 - Differentiëren

Hoofdstuk 3 - Differentiëren Hoofdstuk - Differentiëren Moderne wiskunde 9e editie vwo B deel Voorkennis: Mahten en differentiëren ladzijde 7 6 V-a ( ) ( ) 8 f d e ( ) g 5 ( ) 6 6 ( 9 ) 9 ( ) ( ) 6 6 5 5 6 5 6 6 5 5 9 h ( ) 8 ( )

Nadere informatie

Blok 3 - Vaardigheden

Blok 3 - Vaardigheden B-a Extra oefening - Basis Ja, x en y zijn omgekeerd evenredig. Bij de tael hoort de formule x y = 70 of y = 70 of x = 70. x y Ja, x en y zijn omgekeerd evenredig. Bij de tael hoort de formule x y = 8

Nadere informatie

3.0 Voorkennis. Voorbeeld 1: Los op: 6x + 28 = 30 10x.

3.0 Voorkennis. Voorbeeld 1: Los op: 6x + 28 = 30 10x. 3.0 Voorkennis Voorbeeld 1: Los op: 6x + 28 = 30 10x. 6x + 28 = 30 10x +10x +10x 16x + 28 = 30-28 -28 16x = 2 :16 :16 x = 2 1 16 8 Stappenplan: 1) Zorg dat alles met x links van het = teken komt te staan;

Nadere informatie

Hoofdstuk 5 - Meetkundige plaatsen

Hoofdstuk 5 - Meetkundige plaatsen oderne wiskunde 9e editie vwo deel Voorkennis: Eigenschappen en ewijzen ladzijde 138 V-1a Gegeven: Driehoek met hoeken :, en Te ewijzen: 180 ewijs: 1 3 Teken lijn door die evenwijdig loopt met : lijn door

Nadere informatie

ProefToelatingstoets Wiskunde B

ProefToelatingstoets Wiskunde B Uitwerking ProefToelatingstoets Wiskunde B Hulpmiddelen :tentamenpapier,kladpapier, een eenvoudige rekenmachine (dus geen grafische of programmeerbare rekenmachine) De te bepalen punten per opgave staan

Nadere informatie

Vlakke meetkunde. Module 6. 6.1 Geijkte rechte. 6.1.1 Afstand tussen twee punten. 6.1.2 Midden van een lijnstuk

Vlakke meetkunde. Module 6. 6.1 Geijkte rechte. 6.1.1 Afstand tussen twee punten. 6.1.2 Midden van een lijnstuk Module 6 Vlakke meetkunde 6. Geijkte rechte Beschouw een rechte L en kies op deze rechte een punt o als oorsprong en een punt e als eenheidspunt. Indien men aan o en e respectievelijk de getallen 0 en

Nadere informatie

F3 Formules: Formule rechte lijn opstellen 1/3

F3 Formules: Formule rechte lijn opstellen 1/3 F3 Formules: Formule rechte lijn opstellen 1/3 Inleiding Bij Module F1 heb je geleerd dat Formule, Verhaal, Tabel, Grafiek en Vergelijking altijd bij elkaar horen. Bij Module F2 heb je geleerd wat een

Nadere informatie

h4m&o2p 2010-11 oefentoets M&O in balans H.9 t/m 13, bladzijde 1 van 4

h4m&o2p 2010-11 oefentoets M&O in balans H.9 t/m 13, bladzijde 1 van 4 4m&o2p 2010-11 oefentoets M&O in alans H.9 t/m 13, ladzijde 1 van 4 Opgave 1 aandelen en oligaties De alans van eind 2008 van andelsonderneming M&O-H4 N.V. voor de winstverdeling en (diret) na etaling

Nadere informatie

Om het startgetal te vinden vul je een punt van de lijn in, bijvoorbeeld (2, 8). Dan: 8= dus startgetal 12.

Om het startgetal te vinden vul je een punt van de lijn in, bijvoorbeeld (2, 8). Dan: 8= dus startgetal 12. Blok Vaardigheden bladzijde 8 a l gaat door (0, 8) dus startgetal 8 l gaat door (0, 8) en (8, ), dus 8 naar rechts en omlaag ofwel naar rechts en 0, omlaag. Het hellingsgetal is dan 0, b y- 0, x 8 c Evenwijdig

Nadere informatie

De grafiek van een lineair verband is altijd een rechte lijn.

De grafiek van een lineair verband is altijd een rechte lijn. Verbanden Als er tussen twee variabelen x en y een verband bestaat kunnen we dat op meerdere manieren vastleggen: door een vergelijking, door een grafiek of door een tabel. Stel dat het verband tussen

Nadere informatie

DE DEELLIJNENSTELLING IN EEN DRIEHOEK

DE DEELLIJNENSTELLING IN EEN DRIEHOEK DE DEELLIJNENSTELLING IN EEN DRIEHOEK LUIDT: www.raves.nl In een willekeurige driehoek (ABC) snijden de issectrices ( deelijnen ) van de hoeken elkaar precies in één punt. IDEE VAN HET (CARTESISCH) BEWIJS:

Nadere informatie

3.0 Voorkennis. y = -4x + 8 is de vergelijking van een lijn. Hier wordt y uitgedrukt in x.

3.0 Voorkennis. y = -4x + 8 is de vergelijking van een lijn. Hier wordt y uitgedrukt in x. 3.0 Voorkennis y = -4x + 8 is de vergelijking van een lijn. Hier wordt y uitgedrukt in x. y = -4x + 8 kan herschreven worden als y + 4x = 8 Dit is een lineaire vergelijking met twee variabelen. Als je

Nadere informatie

INDITHOOFDSTUKgaan jullie kennismaken met het cartesisch assenstelsel.

INDITHOOFDSTUKgaan jullie kennismaken met het cartesisch assenstelsel. Hoofdstuk 5 Het Assenstelsel 5.1 Het Assenstelsel INDITHOOFDSTUKgaan jullie kennismaken met het cartesisch assenstelsel. Dit assenstelsel is een idee van de Franse filosoof en wiskundige René Descartes(1596-1650).

Nadere informatie

e 48 f De bank. H28 BESLISSEN havo 28.0 INTRO 4 a 1 a - b - c KANS EN VERWACHTING

e 48 f De bank. H28 BESLISSEN havo 28.0 INTRO 4 a 1 a - b - c KANS EN VERWACHTING H28 BESLISSEN havo 28.0 INTRO 1 a - - - 4 a e 48 f De ank. 28.1 KANS EN VERWACHTING 2 a Ee wint gemiddeld 50 keer 5 euro. Dus de uitkering is 250 euro. De inzet is 300 euro. Dus Ee verliest 50 euro. 1

Nadere informatie

Paragraaf 4.1 : Kwadratische formules

Paragraaf 4.1 : Kwadratische formules Hoofdstuk 4 Werken met formules H4 Wis B) Pagina 1 van 10 Paragraaf 41 : Kwadratische formules Les 1 : Verschillende vormen Er zijn verschillende vormen van kwadratische vergelijkingen die vaak terugkomen

Nadere informatie

Hoofdstuk 1: Basisvaardigheden

Hoofdstuk 1: Basisvaardigheden Hoofdstuk 1: Basisvaardigheden Wiskunde VMBO 2011/2012 www.lyceo.nl Hoofdstuk 1: Basisvaardigheden Wiskunde 1. Basisvaardigheden 2. Grafieken en formules 3. Algebraïsche verbanden 4. Meetkunde Getallen

Nadere informatie

1 Transportproblemen. 1.1 Het standaard transportprobleem

1 Transportproblemen. 1.1 Het standaard transportprobleem 1 Transportproblemen 1.1 Het standaard transportprobleem Dit is het eenvoudigste logistieke model voor ruimtelijk gescheiden vraag en aanbod. Een goed is beschikbaar in gekende hoeveelheden op verscheidene

Nadere informatie

Hoofdstuk 7 - Periodieke functies

Hoofdstuk 7 - Periodieke functies Voorkennis: Goniometrische verhoudingen ladzijde 9 V-a vereenkomstige hoeken zijn gelijk. 7 7, c PR 7, AC, 7, QR 7, BC, 7, 0 V-a In deze driehoeken is A C en ook zijn de hoeken ij U en V gelijk. CR AQ

Nadere informatie

CD van het jaar 15,- NU voor de helft van de prijs LOVE HITS LOVE HITS

CD van het jaar 15,- NU voor de helft van de prijs LOVE HITS LOVE HITS 2 lok 1 les 1 CD 1 Weet je het nog? CD van het jr 15,- NU voor de helft van de prijs LOVE HITS 80 ekers 0,071 0,7 0,07 0,007 0,71 LOVE HITS 0 a welk deel is meer? 2 3 of 3? 1 Inwonertal Hoeveel nog te

Nadere informatie

Noordhoff Uitgevers bv

Noordhoff Uitgevers bv Voorkennis: Goniometrische verhoudingen ladzijde 9 V-a vereenkomstige hoeken zijn gelijk. 7 7, c PR 7, AC, 7, QR 7, BC, 7, 0 V-a In deze driehoeken is A C en ook zijn de hoeken ij U en V gelijk. CR AQ

Nadere informatie

Noordhoff Uitgevers bv

Noordhoff Uitgevers bv Voorkennis V-1a 4 8 + 4 1,80 + 4 0,60 = 32 + 7,20 + 2,40 = 41,60. Ze is 41,60 kwijt. 4 (8 + 1,80 + 0,60) = 4 10,40 = 41,60. Ze krijgt hetzelfde edrag. c 8 + 1,80 + 0,60 4 = 8 + 1,80 + 2,40 = 12,20. Je

Nadere informatie

Hoofdstuk 4 - Periodieke functies

Hoofdstuk 4 - Periodieke functies Hoofdstuk - Periodieke functies ladzijde 98 V-a Na seconden. Het hart klopt c, millivolt = slagen per minuut. V-a Ja, met periode ; nee; misschien met periode. Evenwichtsstand y = ; -; y =. Amplitude is

Nadere informatie

De grafiek van een lineair verband is altijd een rechte lijn.

De grafiek van een lineair verband is altijd een rechte lijn. 2. Verbanden Verbanden Als er tussen twee variabelen x en y een verband bestaat kunnen we dat op meerdere manieren vastleggen: door een vergelijking, door een grafiek of door een tabel. Stel dat het verband

Nadere informatie

Noordhoff Uitgevers bv

Noordhoff Uitgevers bv Voorkennis V-a Per deelnemer méér gaat er e 0,- van de prijs per persoon af, dus bij 4 personen zal de prijs per persoon e 500,- zijn, bij 30 personen e 50,- 7 3 e 0,- = e 380,-. b n = 0 geeft p = 0 3

Nadere informatie

Hoofdstuk 1 - Rekenen

Hoofdstuk 1 - Rekenen ladzijde 2 a 7 Marel vindt 32,7 326 werknemers en Cas vindt 329 werknemers. Het antwoord van Cas is het nauwkeurigst. deel van 987 =, dus er komen werknemers lopend of met de fiets. Met de auto komen 987

Nadere informatie

Hoofdstuk 6 - Vergelijkingen

Hoofdstuk 6 - Vergelijkingen Voorkennis V-a Bedrijf A rekent 7 8 + 5 = 6 euro en bedrijf B rekent, 5 8 + 60 = 0 euro. Hij is goedkoper uit bij bedrijf B. b Dat kan met de vergelijking 7a + 5 =, 5a + 60 waarbij a het aantal m zand

Nadere informatie

2.1 Lineaire functies [1]

2.1 Lineaire functies [1] 2.1 Lineaire functies [1] De lijn heeft een helling (richtingscoëfficiënt) van 1; De lijn gaat in het punt (0,2) door de y-as; In het plaatje is de lijn y = x + 2 getekend. Omdat de grafiek een rechte

Nadere informatie

Hoofdstuk 2 - Algebra of rekenmachine

Hoofdstuk 2 - Algebra of rekenmachine Hoofdstuk - Algera of rekenmachine ladzijde V-a x+ x= x+ 6x= 9x a a= a a= 8a c x+ ( x- ) = x+ x+ - = x+ x- 6= x - 6 d a - ( a+ ) = a - a- = a -a-8 V-a 5xx ( - ) = 5x x- 5x = 5x - 5x pp ( - ) + p- p = p

Nadere informatie

Noordhoff Uitgevers bv

Noordhoff Uitgevers bv 4 Voorkennis V-a k = 8t+ 4 Het edrijf rekent 4 euro voorrijkosten. De shoorsteenveger werkt 4 minuten en dat zijn kwartieren. Als de shoorsteenveger 4 minuten ezig is geweest, kost het 8 + 4= 99 euro.

Nadere informatie

Errata Moderne wiskunde 9e editie VWO B deel 2 hoofdboek

Errata Moderne wiskunde 9e editie VWO B deel 2 hoofdboek Onderstaande verbeteringen zijn gebaseerd op de eerste druk van deze titel. In bijdrukken worden fouten hersteld. Het is dus goed mogelijk, dat hier verbeteringen staan, die bij een nieuwe druk al zijn

Nadere informatie

Noordhoff Uitgevers bv

Noordhoff Uitgevers bv Extra oefening - Basis B-a 5x + 6 7x + e 4x + 6 x + 6 x + 3x + 6 4 x 3x 5 x 4 : dus x x 5 : 3 dus x 5 b 9x + 0 34 + x f 8x + 5x + 38 8x + 0 34 3x + 38 8x 4 3x 6 x 4 : 8 dus x 3 x 6 : 3 dus x c 4x + 9 7x

Nadere informatie

Correctievoorschrift VWO. Wiskunde B1 (nieuwe stijl)

Correctievoorschrift VWO. Wiskunde B1 (nieuwe stijl) Wiskunde B (nieuwe stijl) Correctievoorschrift VWO Voorereidend Wetenschappelijk Onderwijs 0 0 Tijdvak Inzenden scores Uiterlijk op 0 mei de scores van de alfaetisch eerste tien kandidaten per school op

Nadere informatie

Noordhoff Uitgevers bv

Noordhoff Uitgevers bv V-1a c d e 1 Voorkennis D C B N A K L Vierhoek ABCD is een vierkant. Vierhoek KLMN is een rechthoek en vierhoek PQRS is een parallellogram. De oppervlakte van vierhoek KLMN is 7 3 4 = 8 roostervierkantjes.

Nadere informatie

i = 0, 1136 Zodra je één van die zeven getallen weer als rest krijgt, herhaalt zich dat.

i = 0, 1136 Zodra je één van die zeven getallen weer als rest krijgt, herhaalt zich dat. Verdieping - Rationale en irrationale getallen a Bijvooreeld : 9 = 4 Bijvooreeld : = 4 4 a = = = d 0, = = = g, = = = 00 0 4 00 4 8 9 = = = e 0 4 9 8, = = = h 0, = = = 00 00 00 00 0 4 0 c = = = f, = = =

Nadere informatie

TU/e 2DD50: Wiskunde 2 (1)

TU/e 2DD50: Wiskunde 2 (1) TU/e 2DD50: Wiskunde 2 (1) Organisatorische informatie Wat Dag Tijd Zaal Docent College Tue 5+6 Aud 6+15 Gerhard Woeginger Thu 1+2 Aud 1+4 Gerhard Woeginger Clicker session Tue 7+8 Aud 6+15 Gerhard Woeginger

Nadere informatie

Hoofdstuk 8 - De normale verdeling

Hoofdstuk 8 - De normale verdeling ladzijde 216 1a Staafdiagram 3 want te verwachten is dat er elke maand ongeveer evenveel mensen jarig zijn. Dat is meteen ook de reden waarom de andere drie niet voldoen. Feruari estaat uit vier weken

Nadere informatie

Noordhoff Uitgevers bv

Noordhoff Uitgevers bv V-a 8 V-a Hoodstuk - Transormaties Voorkennis: Graieken en untievoorshriten ladzijde loninhoud in liter,,,,,,,,,, Van t tot t, dus seonden. loninhoud in liter O tijd in seonden 7 Moderne wiskunde 9e editie

Nadere informatie

Algebra Nadruk verboden 1 Opgaven. 5 ; 3 ; 7. antwoord: coëfficiënten resp. 5, 3 en 7

Algebra Nadruk verboden 1 Opgaven. 5 ; 3 ; 7. antwoord: coëfficiënten resp. 5, 3 en 7 Algebra Nadruk verboden 1 Opgaven 1. Wat zijn de coëfficiënten en wat is de graad van de volgende vormen? 5 ; 3 ; 7. antwoord: coëfficiënten resp. 5, 3 en 7 graad resp. 3, 5 en 9. 2. Hoeveel termen heeft

Nadere informatie

Eindexamen wiskunde b 1-2 havo 2002 - II

Eindexamen wiskunde b 1-2 havo 2002 - II Pompen of... Een cilindervormig vat met een hoogte van 32 dm heeft een inhoud van 8000 liter (1 liter = 1 dm 3 ). figuur 1 4p 1 Bereken de diameter van het vat. Geef je antwoord in gehele centimeters nauwkeurig.

Nadere informatie

Examen HAVO. Wiskunde B1,2 (nieuwe stijl)

Examen HAVO. Wiskunde B1,2 (nieuwe stijl) Wiskunde B1,2 (nieuwe stijl) Examen HAVO Hoger Algemeen Voortgezet Onderwijs Tijdvak 2 Woensdag 19 juni 13.30 16.30 uur 20 02 Voor dit examen zijn maximaal 85 punten te behalen; het examen bestaat uit

Nadere informatie

Noordhoff Uitgevers bv

Noordhoff Uitgevers bv Hoofdstuk - Wortels Hoofdstuk - Wortels Voorkennis V- zijde vierkant in m oppervlakte vierkant in m 9 V- = = = = = 7 = 9 = 7 = 89 = 9 8 = = 9 8 = = 9 = 8 = 9 9 = = 0 = 00 = 0 = 00 V-a = 9 = b 7 = 9 = 9

Nadere informatie

Samenvatting Wiskunde B

Samenvatting Wiskunde B Bereken: Bereken algebraisch: Bereken eact: De opgave mag berekend worden met de hand of met de GR. Geef bij GR gebruik de ingevoerde formules en gebruikte opties. Kies op een eamen in dit geval voor berekenen

Nadere informatie

Examen HAVO. wiskunde B1,2. tijdvak 1 dinsdag 20 mei uur

Examen HAVO. wiskunde B1,2. tijdvak 1 dinsdag 20 mei uur Examen HAVO 2008 tijdvak 1 dinsdag 20 mei 13.30-16.30 uur wiskunde B1,2 Dit examen bestaat uit 18 vragen. Voor dit examen zijn maximaal 83 punten te behalen. Voor elk vraagnummer staat hoeveel punten met

Nadere informatie

Hoofdstuk 2: Grafieken en formules

Hoofdstuk 2: Grafieken en formules Hoofdstuk 2: Grafieken en formules Wiskunde VMBO 2011/2012 www.lyceo.nl Hoofdstuk 2: Grafieken en formules Wiskunde 1. Basisvaardigheden 2. Grafieken en formules 3. Algebraïsche verbanden 4. Meetkunde

Nadere informatie

Centrale Commissie Voortentamen Wiskunde Uitwerkingen Voortentamen Wiskunde B 11 juni 2012

Centrale Commissie Voortentamen Wiskunde Uitwerkingen Voortentamen Wiskunde B 11 juni 2012 Centrale Commissie Voortentamen Wiskunde Uitwerkingen Voortentamen Wiskunde B juni 22 Voorlopige versie 6 juni 22 Opgave a f (x) = x2 x 5, dus f (x) = 2 2 x 5x. Dit geeft f (x) = 2 2 2x3. f (x) = 2 2 2x3

Nadere informatie

Samenvatting wiskunde havo 4 hoofdstuk 5,7,8 en vaardigheden 3 en 4 en havo 5 hoofdstuk 3 en 5 Hoofdstuk 5 afstanden en hoeken Voorkennis Stelling van

Samenvatting wiskunde havo 4 hoofdstuk 5,7,8 en vaardigheden 3 en 4 en havo 5 hoofdstuk 3 en 5 Hoofdstuk 5 afstanden en hoeken Voorkennis Stelling van Samenvatting wiskunde havo 4 hoofdstuk 5,7,8 en vaardigheden 3 en 4 en havo 5 hoofdstuk 3 en 5 Hoofdstuk 5 afstanden en hoeken Stelling van Kan alleen bij rechthoekige driehoeken pythagoras a 2 + b 2 =

Nadere informatie

Voorbereiding toelatingsexamen arts/tandarts. Wiskunde: Logaritmen en getal e 1/3/2017. dr. Brenda Casteleyn

Voorbereiding toelatingsexamen arts/tandarts. Wiskunde: Logaritmen en getal e 1/3/2017. dr. Brenda Casteleyn Voorbereiding toelatingsexamen arts/tandarts Wiskunde: Logaritmen en getal e 1/3/2017 dr. Brenda Casteleyn Met dank aan: Atheneum van Veurne, Leen Goyens (http://users.telenet.be/toelating) 1. Inleiding

Nadere informatie

Lineair programmeren Havo wiskunde D

Lineair programmeren Havo wiskunde D Lineair programmeren Havo wiskunde D Inhoudsopgave Lineair programmeren 1 Variabelen 1 2 Isolijnen 4 3 Met twee variabelen 9 4 Met drie variabelen 16 5 Niet-lineaire problemen 35 6 Samenvatting 28 7 Extra

Nadere informatie

12 a Het maakt van x het getal x 3, dat is x x x. b y = x 3 c KWADRAAT. 13 a MIN 2 b PLUS 2 c DEEL DOOR 2 d MAAL -2

12 a Het maakt van x het getal x 3, dat is x x x. b y = x 3 c KWADRAAT. 13 a MIN 2 b PLUS 2 c DEEL DOOR 2 d MAAL -2 Hoofdstuk 0 FUNCTIES 00 INTRO a 5,4 m NAP -, m NAP uur c MIN d PLUS 7 4 Tussen 46 en 69 kg 0 FUNCTIES 5 a, Tussen 0 en 0 gram, tussen 0 en 5 gram, tussen 00 en 5 gram c Bijna 50 gram d Bij één edrag aan

Nadere informatie

2010-I. A heeft de coördinaten (4 a, 4a a 2 ). Vraag 1. Toon dit aan. Gelijkstellen: y= 4x x 2 A. y= ax

2010-I. A heeft de coördinaten (4 a, 4a a 2 ). Vraag 1. Toon dit aan. Gelijkstellen: y= 4x x 2 A. y= ax 00-I De parabool met vergelijking y = 4x x en de x-as sluiten een vlakdeel V in. De lijn y = ax (met 0 a < 4) snijdt de parabool in de oorsprong en in punt. Zie de figuur. y= 4x x y= ax heeft de coördinaten

Nadere informatie

Hoofdstuk 9 - Rekenen met functies

Hoofdstuk 9 - Rekenen met functies 5 Voorkennis V-a 6 5 9 = 5 + 5 + 5 = 6 5 = 9 5 + 5 + 5 = 55 800 : 5 + 5 7 = d + 78 9 = + 05 = 7 + 9 = V-a (8 ) : 0 = d 0 : 6 = 5 : 0 = 0 : 6 9 = 5 : 0 = 0 5 = 00 : 0 = 0 e 8 + ( ) = 7 + + = 8 + ( 6) =

Nadere informatie

Machten, exponenten en logaritmen

Machten, exponenten en logaritmen Machten, eponenten en logaritmen Machten, eponenten en logaritmen Macht, eponent en grondtal Eponenten en logaritmen hebben alles met machtsverheffen te maken. Een macht als 4 is niets anders dan de herhaalde

Nadere informatie

GETALLENLEER 4 Gehele getallen: machtsverheffing en vierkantsworteltrekking

GETALLENLEER 4 Gehele getallen: machtsverheffing en vierkantsworteltrekking GETALLENLEER 4 Gehele getallen: machtsverheffing en vierkantsworteltrekking G4 Machten van natuurlijke getallen 9 G5 Vierkantswortels van natuurlijke getallen 0 G Machten en vierkantswortels van gehele

Nadere informatie

Voorbeeldtentamen Wiskunde B

Voorbeeldtentamen Wiskunde B CENTRALE COMMISSIE VOORTENTAMEN WISKUNDE Datum: Najaar 2018 Tijd: 3 uur Aantal opgaven: 6 Voorbeeldtentamen Wiskunde B Lees onderstaande aanwijzingen s.v.p. goed door voordat u met het tentamen begint.

Nadere informatie

1.0 Voorkennis. Voorbeeld 1: Los op: 6x + 28 = 30 10x.

1.0 Voorkennis. Voorbeeld 1: Los op: 6x + 28 = 30 10x. 1.0 Voorkennis Voorbeeld 1: Los op: 6x + 28 = 30 10x. 6x + 28 = 30 10x +10x +10x 16x + 28 = 30-28 -28 16x = 2 :16 :16 x = 2 1 16 8 Stappenplan: 1) Zorg dat alles met x links van het = teken komt te staan;

Nadere informatie

Eindexamen wiskunde B1-2 havo 2002-II

Eindexamen wiskunde B1-2 havo 2002-II Pompen of... Een cilindervormig vat met een hoogte van 32 dm heeft een inhoud van 8000 liter (1 liter = 1 dm 3 ). figuur 1 4p 1 Bereken de diameter van het vat. Geef je antwoord in gehele centimeters nauwkeurig.

Nadere informatie

Rekenrijk. F-schrift Antwoordenboek. Reken-wiskundemethode voor het basisonderwijs. Derde editie. Noordhoff Uitgevers

Rekenrijk. F-schrift Antwoordenboek. Reken-wiskundemethode voor het basisonderwijs. Derde editie. Noordhoff Uitgevers Reken-wiskundemethode voor het basisonderwijs Rekenrijk F-schrift Antwoordenboek Derde editie 8b auteurs Ceciel Borghouts Arlette Buter Ans Veltman eindauteur Ko Bazen Noordhoff Uitgevers 10 Les 1 1 Hoe

Nadere informatie

Hoofdstuk 4 - Machtsfuncties

Hoofdstuk 4 - Machtsfuncties Hoofdstuk Mahtsfunties ladzijde 9 Va Voor elke 0 geldt: > 0. Dus de grafiek van f ligt oven de as. 9 of De yas is symmetrieas. d Het punt (0 0). Va y 0 ( ) 0 0 of 0 0 of 0 of of De oördinaten van de snijpunten

Nadere informatie

Blok 6A - Vaardigheden

Blok 6A - Vaardigheden Extra oefening - Basis B-a 7 + e 7 + 0 00 0 ( ) 0 f 8 ( + ) 0 0 0 8 0 80 c 7 + 9 7 g 9 0 7 40 0 40 47 d + h + 9 8 0 8 7 9 0 0 0 0 B-a 0,4 8 7, e 0,,, 0,7 8, 8,87 f 0,00 0 0,7 c 0,77 9,4 g 0,004 88,8 d

Nadere informatie

2 REKENEN MET BREUKEN 3. 2.3 Optellen van breuken 6. 2.5 Aftrekken van breuken 9. 2.7 Vermenigvuldigen van breuken 11. 2.9 Delen van breuken 13

2 REKENEN MET BREUKEN 3. 2.3 Optellen van breuken 6. 2.5 Aftrekken van breuken 9. 2.7 Vermenigvuldigen van breuken 11. 2.9 Delen van breuken 13 REKENEN MET BREUKEN. De breuk. Opgaven. Optellen van breuken 6. Opgaven 8. Aftrekken van breuken 9.6 Opgaven 9.7 Vermenigvuldigen van breuken.8 Opgaven.9 Delen van breuken.0 Opgaven. Een deel van een deel.

Nadere informatie

Hoofdstuk 2 - Periodieke bewegingen

Hoofdstuk 2 - Periodieke bewegingen Hoofdstuk - Periodieke ewegingen Voorkennis: Sinusoïden ladzijde 6 ( ) en D (,) V-a A,, B,, C, Via Interset vind je de snijpunten van = sin x en = x, 6 x, 5 of x, 67 Bij een vershuiving van eenheden naar

Nadere informatie

Eindexamen wiskunde B1-2 havo 2008-I

Eindexamen wiskunde B1-2 havo 2008-I Steeds meer vlees In wordt voor de periode 1960-1996 zowel de graanproductie als de vleesproductie per hoofd van de wereldbevolking weergegeven. Hiervoor worden twee verticale assen gebruikt. De ronde

Nadere informatie

Examenopgaven VMBO-GL en TL 2003

Examenopgaven VMBO-GL en TL 2003 Examenopgaven VMBO-GL en TL 003 tijdvak woensdag 18 juni 13.30-15.30 uur WISKUNDE CSE GL EN TL WISKUNDE VBO-MAVO D Bij dit examen hoort een uitwerkboekje. Dit examen bestaat uit 5 vragen. Voor dit examen

Nadere informatie

Toelatingsexamen. Vakcode: Wiskunde basis onderbouw. Tijdsduur: 2 uur en 30 minuten

Toelatingsexamen. Vakcode: Wiskunde basis onderbouw. Tijdsduur: 2 uur en 30 minuten Toelatingsexamen VOORBLAD VOORBEELDEXAMEN Vakcode: Wiskunde basis onderbouw Tijdsduur: 2 uur en 30 minuten De volgende hulpmiddelen zijn toegestaan bij het examen: rekenmachine (maar geen grafische) kladpapier

Nadere informatie

1 kraan: dit is een M/G/1/ / rij. P 0 = 1 ρ = = 0.2 (3 pnt) e) = (4 2. = (3 pnt) E r (t) = Er(n) = = uur.

1 kraan: dit is een M/G/1/ / rij. P 0 = 1 ρ = = 0.2 (3 pnt) e) = (4 2. = (3 pnt) E r (t) = Er(n) = = uur. Contact Dit document is samengesteld door onderwijsbureau Bijles en Training. Wij zijn DE expert op het gebied van bijlessen en trainingen in de exacte vakken, van VMBO tot universiteit. Zowel voor individuele

Nadere informatie

29 Parabolen en hyperbolen

29 Parabolen en hyperbolen 39 0 1 9 Paraolen en hyperolen 6 5 5 6 3 3 1 5 h = 0,065 0 = 100 meter + (5 ) = 5 6,5 ; 5 ; 56,5 ; 100 meter ( 3 9 ) + (3 ) = 8 16,96.. afstand PE < afstand P tot de x-as Nee! y (alleen als y > 0) 0,065

Nadere informatie

14.1 Vergelijkingen en herleidingen [1]

14.1 Vergelijkingen en herleidingen [1] 4. Vergelijkingen en herleidingen [] Er zijn vier soorten bijzondere vergelijkingen: : AB = 0 => A = 0 of B = 0 ( - 5)( + 7) = 0-5 = 0 of + 7 = 0 = 5 of = -7 : A = B geeft A = B of A = - B ( ) = 5 ( )

Nadere informatie