Actieplan voor startende ondernemers in Rijswijk

Transcriptie

1 Actieplan voor startende ondernemers in Rijswijk

2 Inleiding Naar aanleiding van de motie Werkgelegenheid uit 2007 is er binnen de gemeente meer en structureel aandacht gekomen voor de groep startende ondernemers, hierna starters genoemd. Starters zijn een broeikas voor extra werkgelegenheid, dragen bij aan een hogere arbeidsparticipatie en verminderen (bij doorgroei) de leegstand van bedrijfs- en kantoorpanden. Daarnaast is er in november 2010 een motie ingediend die ingaat op de lokale aanbestedingsregels in verhouding tot starters. In vervolg op deze beide moties en als uitwerking van onze Economische Visie is dit actieplan voor startende ondernemers opgesteld. Startende ondernemer in Rijswijk (starter): Een ondernemer die maximaal 3 jaar geleden een nieuwe onderneming is begonnen. De onderneming is rechtmatig gevestigd in gemeente Rijswijk en staat ingeschreven bij de Kamer van Koophandel. Rijswijk is een stad van doen en meedoen. Een stad die haar economische positie wil behouden, versterken en duurzaam wil vernieuwen. Een stad die (startende) ondernemers aan zich wil binden door de juiste voorwaarden te scheppen en waar ook starters de mogelijkheid krijgen zich te ontplooien. Doel Dit actieplan geeft aan waar de gemeente Rijswijk de komende twee jaar op inzet. Het doel is om starters in hun ondernemerschap te stimuleren door ze beter te faciliteren, beter met ze te communiceren en ze te verbinden. De gemeente wil met haar dienstverlening (nog) beter aansluiten op de behoefte van starters en bereiken dat meer starters zich in Rijswijk vestigen, dat de slagingskans van deze starters vergroot en dat ze met enthousiasme kunnen doorgroeien (natuurlijk het liefst binnen onze gemeentegrenzen). Van onze (startende) ondernemers verwachten we dat ze hun ondernemerschapskwaliteiten hierbij gebruiken. Naast proactiviteit en creativiteit is de gemeente van mening dat samenwerken met andere partners/organisaties iedereen sterker maakt. Ondernemen doe je samen! Onderbouwing Het actieplan is gebaseerd op de uitkomsten van een onderzoek dat door EIM begin 2010 voor de gemeente is uitgevoerd. Middels een telefonische enquête is de behoefte van starters in beeld gebracht met als doel het nog beter faciliteren van deze groep. In totaal hebben 144 starters aan het onderzoek deelgenomen. Verder heeft wethouder René van Hemert in april 2012 tijdens een informele borrel met een aantal starters gesproken over de uitkomsten van het onderzoek en over een plan van aanpak. In april 2012 is een onderzoek onder zzp ers verschenen van de Kamer van Koophandel Rotterdam. 1 Daarbij zijn de wensen van zzp ers uit 8 (deel)gemeenten in beeld gebracht. Een groot deel van de starters in Rijswijk betreft ook zzp ers. Het blijkt dat de uitkomsten en aanbevelingen uit het onderzoek van de KvK volledig aansluiten op onze eigen onderzoeksresultaten Dit actieplan betreft een dynamisch plan; gedurende de uitvoering wordt het aangepast of aangevuld als dit door nieuwe ontwikkelingen of inzichten nodig of nuttig blijkt. Halverwege 2013 volgt een korte rapportage om de stand van zaken en voortgang na een jaar op te maken. Leeswijzer Hoofdstuk 1 geeft eerst een korte samenvatting van het onderzoek dat door EIM is uitgevoerd en waarmee duidelijk wordt wie die starter in Rijswijk is. Hoofdstuk 2 geeft vervolgens informatie over zowel de huidige (informatie)voorzieningen voor de acties de we in 2012 en 2013 / 2014 gaan ondernemen. In hoofdstuk 4 wordt aan de actiepunten een fasering gekoppeld. 1 ZZP ers in beeld, Kamer van Koophandel, april van 10

3 1. Starters in Rijswijk Wie zijn de starters in Rijswijk? Om actiepunten te kunnen formuleren is het goed om eerst een duidelijk beeld te hebben van de doelgroep: wat kenmerkt een starter in Rijswijk en waar heeft hij/zij behoefte aan? 1.1 Kenmerken Rijswijk kende in 2008, 2009, 2010 en 2011 respectievelijk 294, 228, 320 en 367 starters 2 : Aantal starters jan feb mrt apr mei jun jul aug sep okt nov dec Figuur 1 - Startende ondernemers in Rijswijk Rijswijk 2008 Rijswijk 2009 Rijswijk 2010 Rijswijk 2011 Rijswijkse starters zijn in vooral 3 : werkzaam vanuit huis werkzaam in de zakelijke dienstverlening (35%, vooral organisatie-adviesbureaus, algemeen burgerlijke en utiliteitsbouw, detailhandel via postorder en internet en (para)medische praktijken)., gevolgd door de sectoren bouw (13%), handel en reparatie (13%) en gezondheidszorg (10%). tussen de 25 en 44 jaar HBO geschoold ZZP er als eenmanszaak gestart (87%) gevestigd in wijk 2: Oud-Rijswijk, Bomenbuurt, Welgelegen, Rembrandtkwartier, Havenkwartier (bijna één op de drie starters). De minste starters zijn gevestigd in wijk 7: Muziekbuurt, Wilhelminapark en wijk 9: Hoornwijck, Broekpolder, Kraayenburg, Vrijenban. gevestigd in Rijswijk omdat men hier al woonachtig was (85%). 1.2 Behoeften De gemeente wil de starters stimuleren door ze beter te faciliteren, beter met ze te communiceren en ze te verbinden. In hoeverre sluit dit aan op de geïnventariseerde behoeften van de starters? Faciliteren Coaching en begeleiding: ca. 25% van de starters heeft behoefte aan coaching en begeleiding, vooral op financieel gebied. Het merendeel weet echter niet welke mogelijkheden er zijn en wie hiervoor benaderd moet worden. Ook willen starters meer geholpen worden met aanbestedingen. Huisvesting: de meeste starters (84%) werken vanuit huis en hebben dan ook geen problemen bij het vinden van geschikte huisvesting. Degenen die dit wel als probleem ervaren, geven onder meer als reden dat bedrijfsruimten te duur zijn en dat het aanbod voor kleine ondernemingen beperkt is in Rijswijk. Startershuis: het merendeel heeft aangegeven geen behoefte te hebben om zich in de toekomst (eventueel) op een andere locatie binnen Rijswijk te vestigen. Ongeveer een kwart heeft deze 2 Door mutaties in de cijfers van de Kamer van Koophandel, kunnen ze enigszins afwijken van eerder- of latergenoemde cijfers. 3 Onderzoek EIM, van 10

4 behoefte wel en van deze groep is 76% ook geïnteresseerd in een startershuis. Gekeken naar de totale groep van starters in Rijswijk in betekent dit dat ca. 80 starters interesse hebben in een startershuis Communiceren Bedrijfscontactpunt: slechts één op de zes starters is bekend met het Bedrijfscontactpunt van de gemeente. Uit het onderzoek blijkt dan ook dat er behoefte is aan meer voorlichting over de voor starters relevante aangeboden voorzieningen door de gemeente. Dit verklaart wellicht ook de vraag naar voorzieningen die wel al door de gemeente worden aangeboden, zoals een informatiepakket en een ondernemersloket. Verder wordt er vanuit de starters geadviseerd om uitkeringsgerechtigden beter te wijzen op de mogelijkheden om voor zichzelf te beginnen Verbinden Ondernemersverenigingen: ca. 16% van de starters is op de hoogte van de aanwezig ondernemersverenigingen. Het merendeel geeft echter aan geen behoefte te hebben zich hierbij aan te sluiten. Een ondernemersnetwerk of vereniging speciaal voor starters heeft echter wel de interesse van 36% van de ondernemers. 4 van 10

5 2. Wat doen we nu en wat gaan we nog doen? Naar aanleiding van de motie werkgelegenheid uit 2007 is een startersbeleid opgesteld waarin de volgende speerpunten zijn opgenomen: Het opzetten van een startershuis (faciliteren) Het deelnemen aan het Kamer van Koophandel (KvK) starterstraject (faciliteren) Een verbetering van de informatievoorziening (communiceren) De motie heeft mede geleid tot het huidige aangeboden pakket van voorzieningen voor starters. Aanhakend op het bestaande startersbeleid, de behoefte-inventarisatie onder starters en de huidige economische situatie wordt in dit hoofdstuk aangegeven wat de stand van zaken is en welke actiepunten de komende tijd worden opgepakt. 2.1 Faciliteren Starterstraject Uitgangspunt voor Rijswijk is dat starters goed voorbereid van start kunnen gaan. Op 1 augustus 2008 is, in samenwerking met de KvK, de deelname aan het starterstraject ingezet. Tijdens het starterstraject kunnen starters onder meer hun plannen bespreken met een bedrijfsadviseur van de KvK en deelnemen aan startersbijeenkomsten over diverse aspecten van het ondernemen (o.a. marketing, financiën en bedrijfsadministratie). Starters betalen zelf honderd euro en de gemeente draagt vervolgens maximaal vijfhonderd euro bij voor producten/diensten uit dit starterstraject. Tot 1 januari 2012 hebben 65 starters aan dit traject deelgenomen Coaching De gemeente wil starters daarnaast de mogelijkheid bieden om gebruik te maken van een coach. Door middel van een coachingstraject kunnen starters hun kennis over ondernemen vergroten, benodigde kwaliteiten ontwikkelen en daarmee hun slagingskans verhogen. Er bestaan verschillende manieren om een coachingstraject aanbieden, bijv. door aan te sluiten bij bestaande initiatieven in de regio (in samenwerking met de KvK) of zelf binnen Rijswijk een dergelijk traject op te zetten (in samenwerking met het bedrijfsleven). De voorkeur gaat uit naar de laatste variant. Actie 1: Economische Zaken gaat in samenwerking met het bedrijfsleven een coachingstraject voor starters opzetten. De eerste contacten hiervoor zijn met de Belangenvereniging Bedrijven Rijswijk (BBR) gelegd. Uit gesprekken blijkt dat in verleden dergelijke coachtingstrajecten al hebben plaatsgevonden, maar dat de animo hiervoor was afgenomen. Vraag is of en hoe het bedrijfsleven wederom kan en wil bijdragen in dit coachingstraject. Alternatief is het aansluiten bij een bestaand initiatief in de regio Klankbord Sommige starters hebben niet direct een coach nodig, maar willen alleen even klankborden met ervaren (oud-)ondernemers. Dit is het doel van het Ondernemersklankbord, bestaande uit ca. 300 neutrale, onafhankelijke consulenten die ondernemers adviseren over bedrijfsontwikkelingen die horen bij het starten, overnemen of beëindigen van een bedrijf. De consulenten doen dit op basis van een onkostenvergoeding. Actie 2: In overleg met het Ondernemersklankbord bekijkt Economische Zaken welke samenwerking mogelijk is. De eerste contacten hiervoor zijn gelegd Starterskrediet Een succesvolle uitstroom uit de uitkering krijgt de laatste jaren landelijk niveau veel aandacht via het Besluit bijstandverlening zelfstandigen (Bbz), een kredietregeling die door gemeenten wordt uitgevoerd. Uitkeringsgerechtigden kunnen, indien zij zelfstandig de financiering niet rond krijgen, met het starterskrediet voor zichzelf beginnen of ze ontvangen bij de start van hun eigen bedrijf een aanvulling op het inkomen tot bijstandsniveau. De afdeling Sociale Zaken helpt starters in een uitkeringssituatie regelmatig op weg met behulp van dit Besluit. 5 van 10

6 2.1.5 Huisvesting Van de starters uit het onderzoek die zich (eventueel) op een andere locatie in Rijswijk zouden willen vestigen, is 76% geïnteresseerd in een startershuis.. Het opzetten van een fysiek startershuis door de gemeente, stuit echter op financiële onoverkomelijkheden. Het ligt meer voor de hand om de vele initiatieven voor de ontwikkeling van ondernemershuizen en bedrijfsverzamelgebouwen, die vanuit de markt ontstaan, te faciliteren en te verbinden met de vraag naar dit soort werkplekken. Steenworp beheert een database met alle beschikbare bedrijfs- en kantoorpanden in onder andere Rijswijk. Van deze database maakt de gemeente gebruik en/of wordt naar doorverwezen. Verder worden in het Infocentrum Plaspoelpolder, een gezamenlijk initiatief van de Stichting Urbanisator, de BBR, het Industrieschap Plaspoelpolder (IPP) en de gemeente, alle initiatieven gepresenteerd met het doel vraag en aanbod samen te laten komen. Ook de gemeentelijke website speelt hier een belangrijke rol (zie onder communiceren) Rijswijkse Deelstoel voor ondernemers Via het nieuwe concept kunnen ambtenaren gratis bij een andere overheidsorganisatie een werkplek of vergaderruimte reserveren. Doel is om reistijd te besparken, netwerken te verbreden en kennis te delen. Een soortgelijk concept kan vertaald worden naar het bedrijfsleven, waar bestaande ondernemers vergader- en/of werkruimte beschikbaar stellen voor bijv. starters. Naast de bijdrage wat dit oplevert in het vergroten van het netwerk, kunnen hiermee kosten worden gedeeld. Actie 3: Economische Zaken inventariseert en verkent de mogelijkheden om samen met Rijswijkse partners het concept Deelstoel onder Rijswijkse ondernemers te introduceren Gratis advertentiemogelijkheden In het onderzoek van Blauw research naar succes- en faalfactoren van startende ondernemers in Den Haag 4, geven de starters onder meer aan dat de mogelijkheid om via de gemeente de eerste maanden gratis te kunnen adverteren zeer wenselijk is. Op die manier vergroten zij immers hun kans om opdrachten te verkrijgen. Actie 4: Economische Zaken inventariseert de mogelijkheden om starters goedkope (of gratis) advertentiemogelijkheden aan te kunnen bieden, door bijvoorbeeld groot advertentieruimte in te kopen. Hiervoor wordt de samenwerking gezocht met lokale informatiekranten zoals Groot Rijswijk. 2.2 Communiceren Er zijn verschillende instrumenten beschikbaar waarop met starters gecommuniceerd wordt / kan worden over o.a. voorzieningen die vanuit de gemeente worden aangeboden en zaken die bij de start van een onderneming geregeld moeten worden Digitaal: Website Via een speciaal kopje ondernemen op de homepagina is snel nuttige informatie te vinden over ondernemen in Rijswijk. Op de website kan de starter zich ook inschrijven voor de digitale economische nieuwsbrief, waarmee alle geïnteresseerden op de hoogte worden gehouden van economisch ontwikkelingen in Rijswijk. En via Twitter worden vanuit Economische Zaken korte berichten verzonden en rondgestuurd die vaak via een link zijn gekoppeld aan een (gemeentelijk) website met verdere informatie. Actie 5: Om de starter nog specifieker, duidelijker en completer aan te spreken en van dienst te zijn, krijgt de website een update en wordt daar waar nodig uitgebreid met informatie die relevant is voor starters. Onderwerpen die zeker onder de aandacht worden gebracht zijn: Contactgegevens relevante organisaties zoals belangenverenigingen, KvK, Belastingdiens en Antwoord voor Bedrijven Informatie m.b.t. huisvestingmogelijkheden (o.a. link database Steenworp) Opdrachten en aanbestedingen 4 Bezint eer u begint!, Rapportage kwalitatief onderzoek naar de succes- & faalfactoren van startende ondernemers in Den Haag; augustus van 10

7 Checklist/roadmap: KvK ontwikkelt momenteel een roadmap, die de starter kan gebruiken als checklist of aan alles gedacht is bij het opzetten van een eigen onderneming Loket: Bedrijfscontactpunt en horecaloket Het Bedrijfscontactpunt is het eerste aanspreekpunt voor ondernemers en starters, en informeert over ondernemen in Rijswijk, denkt mee en legt verbindingen (in- en extern). het contactpunt is te bereiken via de gemeentelijke website, via de telefoon en per . Starters die een horecaonderneming willen beginnen, kunnen met vragen over en het regelen van verschillende vergunningen en procedures terecht bij het Horecaloket. Ook dit loket is zowel per als telefonisch bereikbaar Drukwerk: Welkomstmap en magazines Starters en nieuwe ondernemers in Rijswijk worden via een Welkomstmap welkom geheten en geïnformeerd over ondernemen in Rijswijk. Speciaal voor starters gaat in deze map ook een brochure over het starterstraject. Ook met advertenties in bladen als het startersmagazine Eigen Bedrijf van de KvK vergroten we de bekendheid van het Bedrijfscontactpunt en ondernemen in Rijswijk Communicatiestrategie Social Media zoals Twitter, LinkedIn, Facebook etc. biedt diverse nieuwe mogelijkheden om in contact te komen met starters en Rijswijk als vestigingslocatie te profileren. Dit vergt echter wel een andere manier van communiceren dan wanneer gebruik wordt gemaakt van de bekende communicatieinstrumenten als adverteren en standaard websites. Actie 6: Op basis van een inventarisatie van (digitale) plekken waar startende ondernemers te vinden zijn, wordt in samenwerking met Communicatie een nieuwe strategie bepaalt hoe we de gemeente / het Bedrijfscontactpunt beter en effectiever kunnen profileren. 2.3 Verbinden Het is voor een startende ondernemer belangrijk om een netwerk te ontwikkelen en/of te versterken. Op die manier vergroten zij hun kans op opdrachten 5, maar kunnen ook lucratieve samenwerkingen tot stand komen. De gemeente wil ook op dit punt in actie komen om de starter verder op weg te helpen Startersdag en startersborrel Om actief en face-to-face met startende ondernemers in contact te komen, is de gemeente ieder jaar aanwezig op de Nationale Startersdag van de KvK. Deze beurs biedt een mooie gelegenheid om starters te informeren en te enthousiasmeren over ondernemen in Rijswijk en het Bedrijfscontactpunt, om vragen te beantwoorden en om verbindingen te leggen. Ook de informele borrel met een aantal starters, die in april 2012 is georganiseerd, is een manier om actief met starters te communiceren; een interactieve manier om kennis te maken, wensen, ideeën en ervaringen uit te wisselen Startersnetwerk De starters uit het onderzoek van EIM hebben aangegeven niet zozeer geïnteresseerd te zijn in bestaande ondernemersverenigingen, maar wel in een netwerk of vereniging speciaal voor starter. Actie 7: Om starters structureel met elkaar te verbinden wordt allereerst het draagvlak bij de BBR onderzocht voor het oprichten van een Jong BBR. De BBR biedt nu wel al lidmaatschap voor starters aan voor een gereduceerd tarief. 5 Uit het onderzoek ZZP ers in beeld van de KvK bleek dat driekwart van de zzp ers opdrachten krijgt via het (persoonlijke) netwerk. 7 van 10

8 2.3.3 Jaarlijkse netwerkbijeenkomst Tijdens een netwerkbijeenkomst speciaal voor starters kunnen zij met elkaar in contact komen en kennis en ervaringen delen. Door op voorhand te inventariseren welke problemen, vragen of informatiebefhofte op dat moment met name spelen, kan de netwerkbijeenkomst gekoppeld worden aan een thema incl. sprekers en/of workshops. Actie 8: Samen met de BBR (en ervaren ondernemers) organiseert Economische Zaken jaarlijks een netwerkbijeenkomst speciaal voor starters Samenwerking Sociale Zaken Economische Zaken en Sociale Zaken zijn beiden beleidsmatig betrokken bij ontwikkelingen van vraag en aanbod op de arbeidsmarkt. Samenwerking en versterking van deze verbinding en daarmee van de dienstverlening ligt dan ook voor de hand, bijvoorbeeld wat betreft het Besluit bijstandverlening zelfstandigen. 8 van 10

9 3. Fasering acties In de tweede helft van 2012 zorgen we er eerst voor dat de basis wat betreft informatie en communicatie op orde zijn. Daarnaast wordt samenwerking met Ondernemersklankbord gezocht om ook alvast een extra faciliteit aan te kunnen bieden. Als deze basis is gerenoveerd, kunnen we in de loop van 2013 vervolgens aan de slag met het verder uitbreiden van de faciliteiten en het leggen van verbindingen. Actie Fasering 1. Coachingstraject opzetten of aansluiten bij bestaand initiatief 1 e helft Samenwerking Ondernemersklankbord verkennen en mogelijk opzetten 2 e helft Concept Deelstoel introduceren onder Rijswijkse ondernemers. 2 e helft 2013 / 1 e helft Goedkope / gratis advertentiemogelijkheden aanbieden 1 e helft Startersinformatie website actualiseren en verbeteren Per direct 6. Communicatiestrategie bepalen en uitvoeren 2 e helft Mogelijkheden Jong BBR verkennen bij BBR 1 e helft Jaarlijkse netwerkbijeenkomst voor starters organiseren samen met de BBR 2 e helft 2013 / 1 e helft van 10

10 Bijlage I Overzicht behoeften starters, aanwezige voorzieningen / samenwerking en nieuwe acties Categorie Behoeftes Aanwezige acties / voorzieningen / samenwerking Faciliteren Coaching en begeleiding op m.n. financieel gebied. Hulp bij aanbesteding / opdrachtgunning Goedkope bedrijfsruimten, meer aanbod voor kleine bedrijven. Startershuis Starterstraject i.s.m. KvK (bedrijfsadviseur en startersbijeenkomsten) Starterskrediet Bbz Samenwerking met Steenworp Vestigingsadviseurs Haaglanden Optimaal faciliteren initiatieven markt en leggen van verbindingen Actiepunten, nieuwe voorzieningen Coachingstraject Ondernemersklankbord Inventarisatie huisvestingsinitiatieven voor starters en deze meer onder de aandacht brengen Rijswijkse Deelstoel introduceren Goedkope / gratis advertentiemogelijkheden aanbieden Communiceren Informatiepakket / ondernemersloket. Vanuit gemeente meer voorlichting en publiciteit over voorzieningen voor ondernemers. Uitkeringsgerechtigden wijzen op mogelijkheid als zelfstandige te beginnen Website met informatie over ondernemen Digitale nieuwsbrief EZ EZ-Twitter Bedrijfscontactpunt Horecaloket Welkomstmap Plaatsen advertentie voor starters Startersdag Kamer van Koophandel Startersborrel Verbetering startersinformatie website Communicatiestrategie Verbinden Ondernemersnetwerk of -vereniging speciaal voor starters Via bedrijfscontactpunt links naar interessante partijen zoals BBR Verbinding leggen tussen starters, gemeente en BBR via borrel I.s.m. BBR de mogelijkheid Jong BBR onderzoeken. Jaarlijkse netwerkbijeenkomst voor alle starters organiseren om ze faciliteren, verbinden en te informeren. 10 van 10