1 Beschrijving. 2.1 KB Risico s van blootstelling aan asbest. mutagene agentia Titel 3: Asbest 2 idem 3 idem

Transcriptie

1 Preventiefiche /2017 Verwijdering van asbesthoudende waterleiding- en rioolbuizen Momenteel wordt ervoor geopteerd om asbesthoudende waterleidingen en rioolbuizen in de grond te laten zitten. Hierover wordt geen uitspraak gedaan in deze preventiefiche. 1 Beschrijving In deze fiche willen we een antwoord geven op de volgende vragen: Kan het verwijderen van oude riool- of waterleidingen bij wegenwerken aanzien worden als "sporadische handelingen" zoals opgenomen in de Codex 1, of als "eenvoudige handelingen" 2, met een verplichte opleiding van 8 uur voor alle werknemers, van toepassing wanneer dergelijke werken uitgevoerd worden door een aannemer van infrastructuurwerken? En moeten dergelijke werkzaamheden gemeld worden aan de inspectiediensten van het Toezicht op het Welzijn op het Werk? 2 Wetgeving 2.1 KB Risico s van blootstelling aan asbest Codex Welzijn op het werk; Boek VI Titel 3: Asbest 3 behandelt de bescherming van de werknemers tegen de risico's van blootstelling aan asbest en is hier van toepassing De verwijdering van asbesthoudende waterleiding- en rioolbuizen valt onder de reglementering in verband met sporadische handelingen als voldaan is aan deze drie voorwaarden: Het gaat om een zeer klein werk (een enkele buis). Dit komt slechts een enkele keer voor. De buizen hoeven niet gebroken te worden. In alle andere gevallen worden de werkzaamheden beschouwd als eenvoudige handelingen of herstel- en onderhoudswerkzaamheden. 1 Codex Welzijn op het werk; Boek VI: Chemische, kankerverwekkende en mutagene agentia Titel 3: Asbest 2 idem 3 idem streeft steeds naar betrouwbaarheid van de gepubliceerde informatie, rekening houdend met de huidige stand van de regelgeving en de techniek. De organisatie kan echter niet 1/6

2 2.2 Concreet Waterleidingmaatschappijen die leidingen herstellen en gedeeltelijk vervangen, vallen onder de reglementering voor onderhoud en herstel. Systematische vervangingen worden beschouwd als eenvoudige handelingen. Ook aannemers die een riolering opbreken, moeten de reglementering voor eenvoudige handelingen in acht nemen. Aannemers die op een stuk buis stoten dat niet voorzien was in het werk en dat ze moeten wegnemen, moeten de reglementering voor sporadische handelingen volgen en mogen de asbestbuis niet breken (zie verder). 2.3 Te volgen stappen De verwijdering van asbesthoudende materialen moet gemeld worden aan de regionale directie van het Toezicht op het Welzijn op het Werk. Bij de voorbereiding van het project moet de inventaris gevraagd worden aan de opdrachtgever (werkgever). Als er geen asbestinventaris beschikbaar is, moet een staal van de te verwijderen materialen onderzocht worden. Bij dringende interventies die niet vooraf gepland waren, is het waarschijnlijk onmogelijk de werkzaamheden 14 dagen op voorhand te melden. De gespecialiseerde onderneming die deze dringende interventie uitvoert, moet dat aan de regionale directie van het Toezicht op het Welzijn op het Werk melden en kan na de dringende interventie de juiste gegevens registreren en doorgeven aan de inspectiediensten van het Toezicht op het Welzijn op het Werk en de preventieadviseur-arbeidsgeneesheer. 2.4 Verplichte opleidingen Alleen werknemers die hiervoor een geschikte opleiding gekregen hebben, mogen werkzaamheden uitvoeren waarbij ze blootgesteld worden aan asbest. Zoals eerder vermeld, moeten werknemers voor het verwijderen van asbesthoudende waterleiding- en rioolbuizen een opleiding eenvoudige handelingen gevolgd hebben. Voor werknemers die occasioneel blootgesteld kunnen worden aan asbest (bijvoorbeeld wanneer ze onverwacht stoten op achtergelaten asbesthoudende buizen), moet jaarlijks een eenvoudige opleiding over de risico s en preventiemaatregelen gegeven worden. Hoewel deze opleiding intern gegeven mag worden, wordt aangeraden dat ze gegeven wordt door een onafhankelijke instelling die gespecialiseerd is in asbest. De opleiding eenvoudige handelingen duurt 8 uur. Een jaarlijkse bijscholing van 8 uur is verplicht. De opleiding voor de andere technieken, namelijk de couveusezakmethode of de hermetisch afgesloten zone, duurt 32 uur. Een jaarlijkse bijscholing van 8 uur is verplicht. Verder bestaan er ook specifieke opleidingen en uitgewerkt voor werfleiders. streeft steeds naar betrouwbaarheid van de gepubliceerde informatie, rekening houdend met de huidige stand van de regelgeving en de techniek. De organisatie kan echter niet 2/6

3 3 Werkwijze voor de verwijdering van asbesthoudende waterleiding- en rioolbuizen Om het vrijkomen van asbestvezels (zo veel mogelijk) te voorkomen bij het verwijderen van asbesthoudende waterleiding- en rioolbuizen, moeten de werkzaamheden als volgt uitgevoerd worden: 3.1 Bij het begin van de werkzaamheden Vooraleer met de werkzaamheden te beginnen: controleren of de volgende zaken aanwezig zijn bij de werkplek: de vereiste persoonlijke beschermingsmiddelen (zie 4. Preventiemaatregelen 4 ) voldoende met asbestpictogrammen gemerkte afsluitbare kunststof afvalzakken, couveusezakken en/of andere zakken en eventueel bigbags voldoende fixeermiddel op waterbasis, inclusief middelen om dit aan te brengen afvalcontainers voorzien van een afsluitbare bigbag (om het asbesthoudend afval in te deponeren) en van duidelijke asbestpictogrammen De afbakening van de werkplek aanbrengen en een aanduiding voorzien dat asbestverwijdering aan de gang is De leiding mechanisch ontgraven tot ze met ongeveer 5 tot 10 cm grond bedekt blijft. Vervolgens de rest manueel ontgraven, zodat de leiding niet beschadigd wordt. Let op dat de buis bij deze handeling niet beschadigd wordt. Geen grotere lengte ondergraven dan de lengte van de buizen die in één werkdag verwijderd kunnen worden Niet met destructieve handelingen beginnen vooraleer: de beschermende kledij is aangetrokken (wegwerpoverall, laarzen en handschoenen) het filterend gelaatsmasker FFP3 correct gebruikt wordt 4 De persoonlijke beschermingsmiddelen worden opgesomd in 4.1. Bij werken aan asbestleidingen moeten de vermelde preventiemaatregelen in acht genomen worden. streeft steeds naar betrouwbaarheid van de gepubliceerde informatie, rekening houdend met de huidige stand van de regelgeving en de techniek. De organisatie kan echter niet 3/6

4 3.2 Het verwijderen van waterleidingen Een vochtige doek aanbrengen rond de mof, nadat deze handmatig vrij gegraven is en pas daarna breken De destructieve handeling van het breken van één mof beperken De buizen vervolgens met behulp van een graafmachine met klemmen of hijsbanden uit de opeenvolgende verbindingsmoffen schuiven en uit de sleuf tillen Bij gebruik van hijsbanden (dubbelstroppen) de buizen ter plaatse handmatig vrijgraven van de aangrijpingspunten De vrijgekomen buizen visueel inspecteren op eventuele chemische aantastingen van de binnen- en de buitenkant De werkwijze in geval van chemische aantastingen aanpassen aan de werkwijze voor het verwijderen van rioolwaterleidingen (zie punt 3.3): Kleine brokstukken onmiddellijk verzamelen en verpakken in met asbeststickers/pictogrammen gemerkte kunststof zakken. De zakken luchtdicht afsluiten Breukvlakken en beschadigingen van buizen en buisdelen onmiddellijk insmeren of spuiten met fixeermiddel (op waterbasis) Als de plaatselijke omstandigheden zo zijn dat de bovenvermelde werkwijze niet toegepast kan worden en er buizen met een kettingknijper of een traaglopende zaag in stukken gedeeld moeten worden: dit beperken tot het uiterste minimum De buizen vochtig houden tijdens het traaglopend zagen en knippen 3.3 Het verwijderen van rioolafvalwaterleidingen Hiervoor geldt dezelfde werkwijze als voor gas- en waterleidingen, aangevuld met de volgende voorschriften: Bij een eventuele uitwendige chemische aantasting van de buizen: de buizen in folie verpakken vooraleer ze uit de sleuf worden getild of zodra dat mogelijk is Als de buizen uitwendig niet zijn aangetast: in ieder geval de uiteinden ervan meteen luchtdicht afsluiten Opmerking: Bij het verwijderen van rioolafvalwaterleidingen zijn er, naast het vrijkomen van asbest, nog andere specifieke risico s aanwezig, zoals het risico op besmetting door bacteriën in het rioolwater en het vrijkomen van gassen. streeft steeds naar betrouwbaarheid van de gepubliceerde informatie, rekening houdend met de huidige stand van de regelgeving en de techniek. De organisatie kan echter niet 4/6

5 3.5 Het verwijderen van mantelbuizen Hiervoor moet, zo mogelijk, dezelfde werkwijze gevolgd worden als bij wateren gasleidingen en rioolbuizen. Als dat niet mogelijk is en de mantelbuizen destructief moeten worden verwijderd, gelden de strenge eisen van het Hoofdstuk VII - Algemene maatregelen bij blootstelling aan asbest uit de Codex Welzijn op het werk, Boek VI Titel 3 asbest. Opmerking: Andere asbestcementen mantelbuizen, bijvoorbeeld rondom kabels, moeten worden verwijderd door een erkend asbestverwijderingsbedrijf. 3.6 Toevalsvondsten Aannemers die stoten op een achtergelaten buis of een stuk buis dat niet voorzien was in het werk en die deze moeten wegnemen, vallen onder de reglementering betreffende sporadische handelingen en moeten handelen volgens het principe van de goede huisvader, wat onder andere de volgende zaken inhoudt: handmatig verwijderen bevochtigen / breekvlakken fixeren om de verspreiding van vezels te vermijden destructieve handelingen vermijden werknemers inzetten die een opleiding gevolgd hebben de nodige PBM s voorzien Meer preventiemaatregelen vindt u hieronder. 4 Preventiemaatregelen 4.1 Bij werken aan asbestleidingen moeten de volgende maatregelen in acht genomen worden: De werkzaamheden enkel starten als de noodzakelijke opleiding voor asbestverwijdering gevolgd werd (zie hierboven) De werkzone afbakenen Individuele beschermingsmiddelen dragen, zoals een wegwerpstofmasker FFP3 of een half- of volgelaatsmasker, een wegwerpoverall, afwasbare handschoenen en rubberen laarzen streeft steeds naar betrouwbaarheid van de gepubliceerde informatie, rekening houdend met de huidige stand van de regelgeving en de techniek. De organisatie kan echter niet 5/6

6 Na elke onderbreking een nieuwe overall en een nieuw stofmasker nemen Altijd een volledig stuk buis wegnemen. Als dat niet mogelijk is: de buis zo omhullen dat er geen asbestvezels in de lucht vrijkomen of de gebroken uiteindes insmeren met een fixerend product De verwijderde asbestleidingen verpakken in een buisfolie en de beide uiteinden dichtknopen Het geheel voorzien van een sticker met het asbestpictogram Gebruik maken van een herstellingsmof Gebruik maken van een buisknipper of hamer om de buizen te verwijderen. Wel proberen om de buis in één geheel te verwijderen. Enkel handwerktuigen en mechanische werktuigen met lage snelheid gebruiken die grof stof of snijdsels doen ontstaan De buis overvloedig bevochtigen op de plaats waar een bewerking wordt uitgevoerd 4.2 Beëindiging van de werkzaamheden Na het beëindigen van de werkzaamheden de werkplek inspecteren op eventueel achtergebleven asbesthoudend afval en dit verzamelen en verpakken in luchtdicht afgesloten kunststof zakken die voorzien zijn van een sticker met het asbestpictogram. Daarbij nog altjid de nodige PBM s dragen Het gereedschap schoonmaken met water 4.3 Persoonlijke hygiëne Niet roken, drinken en eten tijdens de werkzaamheden. De handen altijd zeer grondig wassen en de gebruikte PBM s uittrekken vóór rook-, koffie- of eetpauzes De gebruikte wegwerpkledij samen met de wegwerpadembescherming FFP3 deponeren in een kunststof afsluitbare zak die voorzien is van een sticker met het asbestpictogram, in de afvalcontainer De laarzen en kunststoffen handschoenen afspoelen en direct verpakken in een kunststof zak. Deze zak daarna luchtdicht afsluiten Na het beëindigen van de werkzaamheden of bij pauzes altijd de handen, armen en het gezicht wassen, niet alleen vanwege het mogelijke contact met asbestvezels, maar ook vanwege mogelijke biologische agentia 5 Referentie Navb dossier Asbest en vervangingsvezels streeft steeds naar betrouwbaarheid van de gepubliceerde informatie, rekening houdend met de huidige stand van de regelgeving en de techniek. De organisatie kan echter niet 6/6