De Toekomst van Inkoop: Kantelen we door of kantelen we terug?

Transcriptie

1 De Toekomst van Inkoop: Kantelen we door of kantelen we terug? NEVI Research Stichting Zwolle, 27 januari 2015 WELKOM! Prof dr Arjan van Weele Dr Erik van Raaij 1

2 De Toekomst van Inkoop: Kantelen we door of kantelen we terug? Vier perspectieven: De inkooppraktijk Management theorie Inkooptheorie Inkooponderzoek 2

3 De inkooppraktijk 3

4 De Toekomst van Inkoop: Kantelen we door of kantelen we terug? Inkoop heeft zich de afgelopen jaren sterk ontwikkeld Van de backroom in de boardroom 4

5 5

6 De Toekomst van Inkoop: Kantelen we door of kantelen we terug? Inkoop heeft zich de afgelopen jaren sterk ontwikkeld Van de backroom in de boardroom Professioneel inkopen heeft tot enorme besparingen geleid Veel CFOs doordrongen van besparingspotentieel inkoop Hetgeen heeft geleid tot steeds hogere besparingstargets Dreigt Inkoop slachtoffer te worden van zijn eigen succes? 6

7 De Toekomst van Inkoop: Kantelen we door of kantelen we terug? Inmiddels vele opleidingen beschikbaar: Universiteiten (NEVI-leerstoelen) HBO instellingen (NEVI-lectoraten) Twee wetenschappelijke tijdschriften en een vakblad (DEAL!) NEVI/Purspective Aanstormend talent beschikbaar 7

8 De Toekomst van Inkoop: Kantelen we door of kantelen we terug? Maar de ontwikkeling van inkoop heeft ook negatieve kanten: Marges in tal van sectoren onder druk 8

9 9

10 De Toekomst van Inkoop: Kantelen we door of kantelen we terug? Maar de ontwikkeling van inkoop heeft ook negatieve kanten: Marges in tal van sectoren onder druk Kostendruk door veel bedrijven afgewenteld op werknemers en ZZPers 10

11 11

12 De Toekomst van Inkoop: Kantelen we door of kantelen we terug? Maar de ontwikkeling van inkoop heeft ook negatieve kanten: Marges in tal van sectoren onder druk Kostendruk door veel bedrijven afgewenteld op werknemers en ZZPers Overdreven prijsoriëntatie gaat ten koste van kwaliteit en veiligheid 12

13 Spoorbrug over Twentekanaal wekenlang 'potentieel onveilig' Treinreizigers tussen Deventer en Zutphen zijn eind 2011 zeker een maand over een spoorbrug gereden die niet goed was verankerd. Monteurs van spooraannemer VolkerRail, die afgelopen najaar aan de brug werkten, hadden de bouwplaats verlaten zonder hun werk te voltooien. Experts van zowel ProRail als een extern adviesbureau, achtten de situatie onveilig. Dit blijkt uit documenten van ProRail die in het bezit zijn van de Volkskrant. Spoorbeheerder ProRail heeft VolkerRail voor het incident bestraft met een uitzonderlijk hoge boete van 115 duizend euro. Het incident speelde zich af bij de spoorbrug over het Twentekanaal bij Eefde. Honderden passagierstreinen passeerden de brug in de periode dat deze aan de zijde van Deventer nauwelijks was geborgd. Spoormonteurs zijn niet verbaasd over het incident. Ze maken zich al langer zorgen over de kwaliteit van het spooronderhoud. ProRail heeft zelf geen onderhoudsploegen in dienst, dit werk wordt uitbesteed aan particuliere aannemers. Door de hevige onderlinge concurrentie tussen de aannemers zijn de vergoedingen die de bouwbedrijven voor het onderhoudswerk ontvangen met tientallen procenten gedaald. Het prijsniveau ligt nu zo laag, zeggen de monteurs, dat de kwaliteit van het spooronderhoud eronder lijdt. (Bron: Volkskrant, 5 mei 2012)

14 De Toekomst van Inkoop: Kantelen we door of kantelen we terug? Maar de ontwikkeling van inkoop heeft ook negatieve kanten: Marges in tal van sectoren onder druk Kostendruk door veel bedrijven afgewenteld op werknemers en ZZPers Overdreven prijsorientatie gaat ten koste van kwaliteit en veiligheid Ethiek van het inkoopvak in discussie 14

15 15

16 De Toekomst van Inkoop: Kantelen we door of kantelen we terug? De inkoopfunctie lijkt op een belangrijke splitsing aangekomen Hoe ziet de toekomst van inkoop eruit? 16

17 De Toekomst van Inkoop: Kantelen we door of kantelen we terug? Value Toekomst inkoop: Kantelt inkoop door als waarde creërende functie Cost Risk 17

18 De Toekomst van Inkoop: Kantelen we door of kantelen we terug? Value Toekomst inkoop: Kantelt inkoop door als waarde creërende functie Cost Risk Of Value Kantelt inkoop terug als deal-maker en kosten-knijper? Cost Risk 18

19 Management Theory 19

20 Management Theory How Purchasing Adopted Its Strategic Role Four schools of thought can be identified over the many years Strategic and marketing planning Ansoff s Growth Matrix PIMS studies Harvard Business School Competitive Strategy BCG Growth-Share Matrix Porter s Value Chain and Five Forces Model Innovation and Competence management McKinsey s 7 S Model Prahalad and Hamel Core Competence Resource based management Wernerfelt s Resource Based Theory of the Firm Olovarietta s Dynamic Capabilities Theory

21 21

22 SUPPLY RESOURCE MANAGEMENT SUPPLY MANAGEMENT PURCHASING 22

23 Management Theory How Purchasing Adopted Its Strategic Role Western industry is subject to a never ending trend towards specialization Making Purchasing and Supply Chain Management and Supplier Relationships Key drivers to competitive advantage

24 Het inkooponderzoek 24

25

26 26

27 27

28 De Toekomst van Inkoop: Kantelen we door of kantelen we terug? Ook inkooponderzoek heeft zich de afgelopen jaren sterk ontwikkeld Van niche onderwerp naar meer mainstream... 28

29 29

30 De Toekomst van Inkoop: Kantelen we door of kantelen we terug? Ook inkooponderzoek heeft zich de afgelopen jaren sterk ontwikkeld Van niche onderwerp naar meer mainstream... Van theory poor naar theory rich 30

31 31

32 De Toekomst van Inkoop: Kantelen we door of kantelen we terug? Ook inkooponderzoek heeft zich de afgelopen jaren sterk ontwikkeld Van niche onderwerp naar meer mainstream... Van theory poor naar theory rich Waar Nederland goed in vertegenwoordigd is... 32

33 33

34 De Toekomst van Inkoop: Kantelen we door of kantelen we terug? Maar de groei van inkooponderzoek heeft ook negatieve kanten: Kopiëren van succesformules uit andere wetenschappen (economie, marketing, psychologie)... 34

35 Dataverzameling In de psychologie is het onderzoeksobject het individu Maar in inkooponderzoek is de respondent vaak een informant over een ander onderzoeksobject 35

36 Onderzoeksobjecten in inkooponderzoek Inkoper Product Team Inkoopcategorie Inkoopafdeling Inkoopfunctie Inkopende organisatie Leverancier (organisatie Relatie (dyadisch) Supply chain Triade Netwerk

37 De Toekomst van Inkoop: Kantelen we door of kantelen we terug? Maar de groei van inkooponderzoek heeft ook negatieve kanten: Kopiëren van succesformules uit andere wetenschappen (economie, marketing, psychologie)... Meer en meer nadruk op vragenlijstonderzoek 37

38 38

39 De alomaanwezige CSISAQ De cross-sectional single informant self-administered questionnaire (CSISAQ) Problemen met de CSISAQ: Biedt geen goede test voor causaliteit Risico van single source bias Veronderstelt expertise van één persoon over alle onderwerpen van de vragenlijst Geen controle over hoe de vragenlijst wordt ingevuld Lage response rates Andere databronnen vaak niet overwogen

40 De Toekomst van Inkoop: Kantelen we door of kantelen we terug? Maar de groei van inkooponderzoek heeft ook negatieve kanten: Kopiëren van succesformules uit andere wetenschappen (economie, marketing, psychologie)... Meer en meer nadruk op survey onderzoek Meer en meer nadruk op geavanceerde statistiek in plaats van praktische relevantie... 40

41 Statistisch significant, maar ook praktisch? 41

42 Een visie op de toekomst van inkooponderzoek 42

43 Onderzoeksmethoden: Kantelen we door of kantelen we terug? Relevantie veronderstelt robuuste theorie Niets is zo praktisch als een goede theorie, maar ook Niets is zo gevaarlijk als een slechte theorie Relevant: Theorie over een fenomeen dat direct of indirect de prestatie van een individu, groep, organisatie of set van organisaties beïnvloedt Robuust: Theorie die via valide methoden is ontwikkeld en die rigoreuze toetsen heeft doorstaan 43

44 De toekomst van inkoopwetenschap? Een toekomst met: Meer expliciet gebruik van theorie Zorgvuldige selectie van onderzoekseenheden Meer replicatie studies Sterkere datacollectie dan de CSISAQ Expliciete bespreking van de praktische significantie

45 Voor nog beter inkooponderzoek hebben we u nodig! Toegang tot databronnen anders dan via vragenlijsten Toegang tot bedrijven voor in-depth case studies Co-financiering van promovendi en andere onderzoekers 45

46 Dank u! PROF DR ARJAN VAN WEELE DR ERIK M VAN RAAIJ eraaij@rsm.nl

47 EvR2 Issue De Toekomst van Inkoop Dilemma s in managing change in purchasing and supply management Goals and objectives Cost reduction Value and revenue creation Style Supplier relations Functional leadership Serve the business React to change Competitive Local sourcing Dyadic approach Business driven leadership Lead the business Lead change Collaborative Global sourcing Network approach IT Standardize Localize Staff Functional expertise Business expertise Performance mngt Cost savings TCO CSR Customer satisfaction Structure Centralize Decentralize

48 Dia 47 EvR2 Naar NL vertalen? Hier nog iets in van het "kantelen"? Erik van Raaij;

49 Issue Current approach Emerging approach Main aim To test a hypothesis. To estimate an effect. Theoretical domain No mention of the domain. Implicit assumption that it is homogeneous. Definition of the domain. Assumption that it likely is heterogeneous. Literature review Narrative. Meta-analysis. Selection of population Measurement Unspecified population. Preference for reports from informants, questionnaires, Likert scales, reflective measures, and Cronbach s α. Careful selection of a specified population. Preference for unobtrusive measures, interviews with informants, and pretesting the content validity of questionnaire items. Outcome measure p-value. Effect size indicator. Statistical analysis Null-hypothesis significance testing. Effect size estimation ( new statistics) with, if relevant, a confidence interval. Results Theoretical relevance Practical relevance Confirmation or rejection of the null hypothesis. Emphasis on newness (theoretical gap that has been removed). Practical relevance of statistically significant findings perceived as evident. Effect size that can be added to metaanalysis. Emphasis on increased precision of effect size estimate. Practical relevance in terms of cost effectiveness of estimated effect. Bron: Dul, Hak, Van Raaij, Wynstra, 2014