Samenvatting Plan van Aanpak CO2-reductie Tjaden B.V.

Transcriptie

1 Samenvatting Plan van Aanpak CO2-reductie CO2-footprint, CO2-reductiedoelen en maatregelen In het kader van de CO2-Prestatieladder Heerjansdam, 26 januari 2016 Auteur(s): C.D. Holthausen, Tjaden Externe begeleiding door: Rianne van der Veen, Stichting Stimular Geaccordeerd door: Ir. H.G.A.M. de Paep Directeur

2 C O L O F O N Het format voor deze rapportage is opgesteld door Stichting Stimular. Stimular verspreidt kennis over Duurzaam Ondernemen en ontwikkelt praktische instrumenten voor het midden- en kleinbedrijf en organisaties die daarmee vergelijkbaar zijn. Stichting Stimular is de werkplaats voor Duurzaam Ondernemen! Stichting Stimular Scheepmakershaven 27c 3011 VA Rotterdam t f e mail@stimular.nl i Dit format mag uitsluitend worden ingezet voor eigen gebruik en niet voor commerciële doeleinden

3 I N H O U D S O P G A V E 1 INLEIDING Over dit rapport Betrokkenen Leeswijzer 1 2 ALGEMENE BEDRIJFSBESCHRIJVING Over het bedrijf Organisatorische grens Organogram Milieubeleid en energiemanagement 3 3 CO2-REDUCTIEBELEID Beleidsverklaring van directie Kwantitatieve doelen DATA EN UITGANGSPUNTEN Data CO2-footprint berekening 7 5 CO2-FOOTPRINT ORGANISATIE CO2-footprint Analyse CO2-footprint Analyse CO2-emissie Vergelijking vestigingen Specificatie naar projecten 10 6 MAATREGELEN Maatregelen bedrijfspanden Samenvatting Vervoer en materieel 12

4 1 I N L E I D I N G 1. 1 O V E R D I T R A P P O R T Dit rapport beschrijft de de CO 2-footprint van 2014, de CO 2-reductiedoelen en de reductiemaatregelen van Dit document is een samenvatting van het rapport Plan van Aanpak CO 2-reductie Tjaden, waarin de energiestromen en maatregelen uitgebreider zijn beschreven. De samenvatting wordt extern gepubliceerd, onder andere op de website van Tjaden. De aanleiding voor het opstellen van dit document is de audit voor de CO 2-Prestatieladder. Ten behoeve van de Energie Efficiëntie Richtlijn (EED) en de CO 2-Prestatieladder is een energie-audit uitgevoerd voor de bedrijfspanden en een vervoers-audit voor het wagenpark. Op basis van de audits zijn maatregelen voor energiebesparing en duurzame energie in kaart gebracht B E T R O K K E N E N Bij de totstandkoming van dit rapport zijn betrokken: Dhr. H.G.A.M. de Paep, directeur Dhr. R.A. Dorlandt, bedrijfsleider Mw. C.D. Holthausen, KAM coordinator Dhr. M.P. van Velzen, bedrijfsleider filiaal Terneuzen Dhr. J. van Dreven, elektrotechnicus Dhr. A.J. de Kreij, werfbeheerder Dhr. M.C.J. Buijs Rianne van der Veen, Stichting Stimular 1. 3 L E E S W I J Z E R Hoofdstuk 2 geeft een beschrijving van het bedrijf en het milieubeleid. Hoofdstuk 3 beschrijft het CO 2-reductiebeleid en de reductiedoelen. In hoofdstuk 4 staan de uitgangpunten voor de energieaudits. Hoofdstuk 5 beschrijft onze CO 2-footprint van 2014 en geeft een analyse van de CO 2- emissie. In hoofdstuk 6 zijn de maatregelen beschreven voor de bedrijfspanden, het vervoer en het materieel. Pagina 1 van 12

5 2 A L G E M E N E B E D R I J F S B E S C H R I J V I N G 2. 1 O V E R H E T B E D R I J F Tjaden is een gespecialiseerde, in binnen- en buitenland opererende aannemer. Op het gebied van onderzoeken, adviseren en verticaal boren op het gebied van (bron)bemalingen en watersystemen. Het verticaal boren naar grondwater. Het fundament is gelegd in 1895 in de vorm van Grondboorbedrijf Sinds enkele jaren is Tjaden onderdeel van de A. Hak-groep. De werkzaamheden omvatten tevens het verhuren en in stand houden van bemalingsmaterieel, het aanleggen, beheren en onderhouden van grondwatersystemen (open en gesloten) ten behoeve van warmte-koude opslagsystemen, de aanleg en onderhoud van brandpreventiesystemen met grondwaterbronnen het boren van drinkwaterbronnen. Momenteel zijn er 70 mensen in dienst bij verdeeld over de vestigingen in Heerjansdam (Industrieweg 16A, 18A en 24), Veendam en Terneuzen waarmee wij actief zijn op de volgende markten. - Bouwwerken - Infrastructuur van ondergrondse leidingen en kabels - Energieopslag in de bodem (WKO) - Waterproductieprojecten Het filiaal van Veendam heeft voorjaar 2015 zijn intrek genomen in een pand op het terrein van A. Hak Exploitatie maatschappij O R G A N I S A T O R I S C H E G R E N S Deze rapportage en de CO 2-footprint hebben betrekking op, haar vestigingen en haar eigen transport. A.Hak voert op niveau 3 van de CO 2-Prestatieladder 1 certificaat waarop de volgende bedrijven zijn meegenomen: A.Hakpark A.Hak Beheer A.Hak Leidingbouw A.Hak Drillcon A.Hak Industrie Botlek Plaisier Elounda/KEG/HAT Tjaden wordt dit jaar toegevoegd aan het certificaat. A. Hak heeft de leveranciersanalyse (A/C-analyse) uitgevoerd voor ieder bedrijf dat gecertificeerd is op niveau 3 van de CO 2-Prestatieladder, conform het Handboek CO2- Prestatieladder 3.0. Uit de A/C-analyse van Tjaden is gebleken dat er geen andere A. Hak-bedrijven toegevoegd hoeven te worden aan het certificaat. Pagina 2 van 12

6 2. 3 O R G A N O G R A M Hieronder is het organogram van opgenomen M I L I E U B E L E I D E N E N E R G I E M A N A G E M E N T Het beleid binnen vastgesteld door de directie is vastgelegd in een beleidsverklaring. Voor de inrichting van het milieu management wordt gebruik gemaakt van het bestaande Hak Management systeem (HMS) en is gefundeerd op de Plan-Do-Check-Act cyclus ter bevordering van de voortdurende verbetering. Tevens rekening houdende met interne- en externe eisen en binnen de kaders van de wet. Het KAM handboek bevat de diverse procedures en verantwoordelijken zijn vastgelegd. De doelen en acties die Tjaden B.V. zich heeft gesteld in haar buisinessplan zijn uitgewerkt in de doelstelligenmatrix zodat monitoring kan plaatsvinden. Energiemanagement geeft invulling aan gestructureerd energiemanagement via de verbetercycli die voortkomen uit certificering volgens ISO 9001, ISO 14001, OHSAS en VCA-P. Zo is energiereductie of reductie van CO₂ uitstoot onderwerp van haar businessplannen. Concrete acties worden uitgewerkt in een doelstellingenmatrix en minimaal eenmaal per kwartaal op voortgang beoordeeld. Registraties van energieverbruiken vinden plaats in het programma Milieubarometer waarmee tevens een CO₂ footprint kan worden gegenereerd. In Pagina 3 van 12

7 de jaarlijkse directiebeoordeling wordt geëvalueerd in hoeverre gestelde doelen zijn behaald en of er corrigerende acties noodzakelijk zijn. Verantwoordelijken Voor de uitvoering van het milieubeleid en energiemanagement zijn de volgende personen verantwoordelijk: Bestuurlijk: directie Uitvoering projecten: uitvoerder Beheer certificaten: KAM Aanspreekpunt Vestiging Heerjansdam: directeur Tjaden Aanspreekpunt Vestiging Terneuzenfiliaalleider Terneuzen Pagina 4 van 12

8 3 C O 2 - R E D U C T I E B E L E I D 3. 1 B E L E I D S V E R K L A R I N G V A N D I R E C T I E heeft zich ten doel gesteld om de CO 2-uitstoot te reduceren door het energieverbruik te reduceren en duurzame energie te gebruiken. Deze doelstellingen zijn gericht op het totale energiegebruik van de organisatie: bedrijfsgebouwen wagenpark, materieel en transport projecten Alle medewerkers hebben de taak om bij hun werkzaamheden energie te besparen. Het thema energiebesparing zal een vast onderdeel worden van alle vormen van werkoverleg en het directieoverleg. Interne communicatie Middel Frequentie Doelgroep Inhoud Verantwoordelijke Website Continu Alle interne en externe belanghebbenden, medewerkers Bedrijfsactiviteiten, MVO, algemene voorwaarden, jaaroverzicht, contactgegevens, vacatures. Interne nieuwsbrief 2x per jr. Medewerkers Mededelingen van MT, projecten in uitvoering, investeringen, interne communicatie MT overleg 12x per jr. Leden van het management, KAM, verzuimcoördinator 4x per jr. Directie A. Hak en Tjaden KVGM, investeringen, financiën. Management Financiën review Uitvoerdersoverleg wekelijks Uitvoerders Planning personeel en materieel Kerst- en 1x per jr. Personeelsleden Terugblikken en bouwvakborrel Tjaden vooruitkijken op KAM overleg 1x per mnd. Uitvoerders en projectleiders, bedrijfsbureau projecten KVGM, Mededelingen, Rondvraag Hak Tricht PV Directie Directie Hoofd uitvoering Directie Sharepoint Continue KAM medewerkers Platform voor KAM KAM Tricht Intranet Continue Medewerkers Delen informatie m.b.t. KAM, vestigingen HAK Tricht Externe communicatie Middel Frequentie Doelgroep Inhoud Verantwoordelijke Website Continu Alle interne en externe belanghebbenden Bedrijfsactiviteiten, MVO, algemene voorwaarden, jaaroverzicht, contactgegevens, vacatures. KAM Hak Tricht Pagina 5 van 12

9 Offertes Flyers Bij elk uitgebrachte offerte Beursbezoeken Bij gelegenheid (toekomstige) klant Beursbezoeken (toekomstige) klanten, - leveranciers (toekomstige) klanten, - leveranciers Vermelding ISO certificaten PR, introductie bedrijf PR, introductie en kennismaking Bedrijfsbureau, KAM. Hak Tricht Directie 3. 2 K W A N T I T A T I E V E D O E L E N Er zijn kwantitatieve doelen opgesteld met als doeljaar Deze doelen zijn gebaseerd op de uitkomsten van de vervoersaudit en de energieaudit, de actieplannen met reductiemaatregelen en een analyse van de CO 2-footprint van CO2-reductiedoelen t/m 2019 Reductiedoel ten opzichte van referentiejaar (%) eenheid Scope 1 kengetallen Aardgas en propaan voor ton CO 2/ verwarming m 3 gebouw Mobiele werktuigen ton CO 2/ euro omzet Zakelijk verkeer met leaseof eigen voertuigen ton CO 2/fte Goederenvervoer met lease- of eigen voertuigen ton CO 2/ euro omzet Scope 2 kengetallen Ingekochte elektriciteit ton CO 2/ m 2 gebouw De kengetallen zijn zo gekozen dat de effecten van maatregelen zoveel mogelijk omzet- en activiteitonafhankelijk waarneembaar zijn. In de praktijk zal er altijd een onzekerheidsmarge in zitten. Dat komt doordat de CO 2-emissie gerelateerd is aan vele verschillende factoren, zoals de omvang van het project, type werkzaamheden, welke machines in een project worden ingezet, de plaats van de projectlocatie ten opzichte van de huisadressen van medewerkers, etc. Er zijn veel variabelen die de CO 2-emissie in opeenvolgende jaren bepalen. Daarom monitoren wij ook aanvullende zaken zoals de CO 2-emissie per gereden kilometer (zakelijk verkeer) en de gemiddelde afstand tot de projectlocaties. Pagina 6 van 12

10 4 D A T A E N U I T G A N G S P U N T E N 4. 1 D A T A In energie-audits zijn de energieverbruikers en CO 2-footprint van de vestingen van Tjaden B.V. in Heerjansdam en Terneuzen gedetailleerd in kaart gebracht. Op basis van de analyse is een actieplan met maatregelen voor energiebesparing en CO 2-reductie opgesteld. Het resultaat wordt besproken in hoofdstuk 6. In een vervoersaudit zijn de vervoermiddelen van gedetailleerd in kaart gebracht. Op basis van de analyse is een actieplan met maatregelen voor brandstofbesparing en CO 2-reductie opgesteld. Dit wordt besproken in hoofdstuk 6. werkt in de meeste gevallen als onderaannemer van de hoofdaannemer. De hoofdaannemer zorgt voor de energievoorziening op projecten. Het onderdeel energieverbruik op projecten is dus niet van toepassing voor Tjaden. De CO 2-footprint is opgesteld met behulp van de Milieubarometer van Stichting Stimular. De gebruikte CO 2-emissiefactoren komen overeen met de eisen van de CO 2-Prestatieladder en zijn afgeleid van C O 2 - F O O T P R I N T B E R E K E N I N G De CO 2-footprint van is opgesteld op basis van de eisen van de CO 2- Prestatieladder 3.0. De CO 2-footprint in deze rapportage heeft betrekking op scope 1 en 2 zoals gedefinieerd in de CO 2-Prestatieladder van SKAO 1. Scope 1 (directe emissies): emissies door de eigen organisatie, zoals emissies door verbruik van brandstoffen voor verwarming, emissies door het eigen wagenpark. Scope 2 (indirecte emissies): emissies ten gevolge van het gebruik van elektriciteit, zakelijk verkeer met privéauto s. 1 Omdat de CO2-footprint alleen betrekking heeft op scope 1 en 2, is in dit rapport het vereenvoudigde scopediagram opgenomen. Pagina 7 van 12

11 5 C O 2 - F O O T P R I N T O R G A N I S A T I E De CO 2-footprint stelt ons in staat om alle energie- en vervoersstromen van onze organisatie op een rij te presenteren en te wegen. In paragraaf 4.1 is beschreven welke data meegenomen zijn. Als hulpmiddel gebruiken we de Milieubarometer. De gegevensbronnen zijn opgenomen in de toelichtingen bij de verschillende data in de Milieubarometer. De gebruikte gegevens zijn afkomstig uit de administratie. Alle relevante milieugegevens worden nauwkeurig gemonitord C O 2 - F O O T P R I N T Als referentiejaar is 2014 gekozen omdat de Milieubarometer over 2014 het meest complete beeld weergeeft. In tabel 1 staat een overzicht van de energiestromen van en de bijbehorende CO 2-uitstoot in In 2014 is in totaal ton CO 2 uitgestoten. TABEL 1: CO 2-FOOTPRINT TJADEN IN 2014 Verbruik CO2-parameter CO2-equivalent CO2 scope 1 Aardgas voor verwarming Brandstof & warmte m3 1,83 kg CO2 / m3 14,3 ton CO2 Propaan Brandstof & warmte liter 1,73 kg CO2 / liter 21,6 ton CO2 Diesel Mobiele werktuigen liter 3,14 kg CO2 / liter 908 ton CO2 LPG Mobiele werktuigen kg 3,39 kg CO2 / kg 10,6 ton CO2 Personenwagen (in liters) benzine Zakelijk verkeer 801 liter 2,78 kg CO2 / liter 2,23 ton CO2 Personenwagen (in liters) diesel Zakelijk verkeer liter 3,14 kg CO2 / liter 91,4 ton CO2 Vrachtwagen (in liters) diesel Goederenvervoer liter 3,14 kg CO2 / liter 268 ton CO2 Subtotaal ton CO2 CO2 scope 2 Ingekochte elektriciteit Elektriciteit kwh 0,526 kg CO2 / kwh 109 ton CO2 Subtotaal 109 ton CO2 Totaal ton CO A N A L Y S E C O 2 - F O O T P R I N T Uit tabel 1 blijkt dat de belangrijkste CO 2-emissies van in 2014 zijn: Scope 1: Mobiele werktuigen: 908 ton CO 2 Goederenvervoer: 268 ton CO 2 Personenwagen diesel: 91.4 ton CO2 Scope 2: Elektriciteit: 109 ton CO 2 Figuur 1 toont de verdeling van de CO 2-emissie over de verschillende thema s in Pagina 8 van 12

12 Figuur 1: Procentuele verdeling van de CO2-emissie per thema A N A L Y S E C O 2 - E M I S S I E Figuur 2 toont de CO 2-emissie van (alle vestigingen) per euro omzet in de jaren 2014 t/m De analyse is uitgevoerd over deze jaren en verdere analyse van eerdere jaren is niet mogelijk, omdat er geen verbruiksgegevens beschikbaar zijn. Figuur 2: CO 2-emissie in de periode 2014 t/m Pagina 9 van 12

13 De CO 2-emissie van is in 2015 gedaald met 18,8% ten opzichte van 2014 (daling van 267 ton). De daling komt vooral door een afname van brandstofverbruik voor mobiele werktuigen. De oorzaken van de CO 2-reductie zijn: Begin 2014 werd voor de verwarming van de werkhal dieselheaters bijgezet die werden in gehuurd bij de firma Boels en voor een stijging in het energieverbruik heeft veroorzaakt. Halverwege 2015 heeft een pand in Terneuzen betrokken. Hiervan uit worden de werken die in het Zuiden van Nederland en België dienen te gebeuren georganiseerd ook op het gebied van transport. Dit levert efficiëntere planning op m.b.t. inzet van personeel en materieel. Nederland heeft geen extreem koude omstandigheden ervaren in de winter van 2014/2015 waardoor er minder energie is verbruik voor de verwarming van kantoor, werkplaats en overige werkruimten. Ook ten tijde van het schrijven van dit rapport heeft zich nog geen (zeer) koude temperaturen voorgedaan in de winter. Verlichting van de werf in Heerjansdam gebeurde met halogeenverlichting. Deze verlichting is in de loop van 2015 vervangen voor LED verlichting met schemerschakelaar V E R G E L I J K I N G V E S T I G I N G E N Het is niet mogelijk om een vergelijking uit te voeren van het energieverbruik tussen de vestigingen, omdat voor filiaal Terneuzen geen aparte Milieubarometer is opgesteld. Het filiaal is half 2015 geopend en het energieverbruik is zeer laag te noemen, waardoor het aandeel in het totaal verwaarloosbaar is. Het filiaal beschikt niet over een gasaansluiting S P E C I F I C A T I E N A A R P R O J E C T E N Van onze totale CO 2-uitstoot houdt 80% verband met de projecten. Dit is de CO 2-uitstoot van het zakelijk verkeer, mobiele werktuigen en goederenvervoer van Tjaden. Tjaden heeft nog geen projecten met CO 2-gerelateerd gunningsvoordeel. Pagina 10 van 12

14 6 M A A T R E G E L E N Dit hoofdstuk geeft een samenvatting van de geplande reductiemaatregelen en de verwachte besparingen en CO 2-reductie. De benoemde CO 2-reductie betreft een indicatie. In het rapport Plan van Aanpak CO 2-reductie Tjaden (intern document) zijn de maatregelen verder uitgewerkt. De maatregelenlijst is besproken met de directie en aan elke maatregel is een verantwoordelijke, een prioriteit en een planning gekoppeld. De voortgang wordt periodiek besproken in het directieoverleg. In het kader van de CO 2-prestatieladder wordt de CO 2 uitstoot halfjaarlijks samengevat en gecommuniceerd. Wij volgen hierbij het CO 2-managementsysteem van A. Hak voor de CO 2- Prestatieladder M A A T R E G E L E N B E D R I J F S P A N D E N In onderstaande tabellen staan de energiebesparende maatregelen die Tjaden gaat uitvoeren in haar bedrijfspanden Acties elektriciteitsverbruik De beoogde besparing op het thema elektriciteit over 3 jaar is naar schatting kwh. Dit komt overeen met 8 ton CO 2 (8% van totaal elektriciteitsverbruik). Maatregel Planning Wie 1 Vervang conventionele TL verlichting Elektra afdeling 2 Tijdschakelaarklok op close-in boilers Q Elektra afdeling 3 Controle persluchtlekkage en uitvoeren reparaties In de loop van Elektra afdeling Gasontladingslampen voorzien van tijdschakelaar of Q Elektra afdeling bewegingsmelders 6 Vervangen gloeilampen door LED Q Elektra afdeling 7 Opstellen printerplan Q Receptie Acties verbruik gas en propaan De beoogde besparing op het thema brandstof & warmte over 3 jaar is naar schatting liter propaan gas. Dit komt overeen met 4 ton CO 2 (7% van totaal op dit thema). Maatregel Planning Wie 1 Heaters vervangen op natuurlijk moment Pagina 11 van 12

15 6. 2 S A M E N V A T T I N G V E R V O E R E N M A T E R I E E L Hieronder zijn de maatregelen voor het vervoer, mobiele werktuigen en transport van Tjaden benoemd. Met de maatregelen is een besparing van minimaal 48,5 ton haalbaar op het vervoer. Dit zijn allen maatregelen voor het eigen wagenpark. Dit komt neer op een besparing van (bijna) 5% van de huidige CO 2-uitstoot. Maatregel Planning Wie 1 Kiezen voor zuinige voertuigen Doorlopende actie AZ 2 Oude vrachtwagens vervangen Doorlopende actie RD 3 Bespreken brandstofverbruik Medio 2016 RD 4 Medewerkers informeren over het Nieuwe Rijden Doorlopende actie CH (tijdens toolboxen) 5 Banden op spanning houden Tweede kwartaal 2016, CH daarna doorlopende actie 6 Verbruik mobiele werktuigen reduceren Doorlopende actie CH 7 Bezoekers informeren over openbaar vervoer CH Pagina 12 van 12

16 Plan van Aanpak CO2-reductie Pagina i van i