Beoordelingssystematiek niet-agrarische bedrijven en niet-agrarische nevenactiviteiten in het buitengebied van Deurne.

Transcriptie

1 . Beoordelingssystematiek niet-agrarische bedrijven en niet-agrarische nevenactiviteiten in het buitengebied van Deurne. Voorwoord. Tijdens de behandeling van het voorontwerpbestemmingsplan Buitengebied in december 2004 werd met de externe klankbordgroep Raad voor het Buitengebied en de raadscommissie Grondgebied de afspraak gemaakt dat er een beoordelingssystematiek zou worden opgesteld voor de niet-agrarische bedrijven en de niet-agrarische nevenactiviteiten in het buitengebied. De bedoeling hiervan is dat alle niet-agrarische bedrijven en niet-agrarische nevenactiviteiten op één en dezelfde wijze beoordeeld worden en daarna al dan niet met deze bestemming in de herziening van het bestemmingsplan Buitengebied worden opgenomen. De beoordelingssystematiek die is opgesteld, is op 26 september 2005 met de externe klankbordgroep Raad voor het Buitengebied en 11 oktober 2005 met de raadscommissie besproken. Zowel de raadscommissie als de klankbordgroep konden op hoofdlijnen instemmen met de beoordelingssystematiek. Wel is op advies van de klankbordgroep en de commissie op enkele punten een aanpassing in de beoordelingssystematiek aangebracht. Vervolgens zijn de niet-agrarische bedrijven en niet-agrarische nevenactiviteiten beoordeeld op basis van deze beoordelingssystematiek. Tijdens het beoordelen zijn nog enkele hiaten in systematiek naar voren gekomen waarvoor een aanpassing van de beoordelingssystematiek is voorgesteld. Deze aanpassingen zijn op 23 januari 2006 met de raadscommissie besproken, tezamen met het voorlopige resultaat van de beoordeling. De raadscommissie Grondgebied heeft ingestemd met de wijzigingen en kennisgenomen van de beoordeling. Het resultaat van de beoordeling is verwerkt in het ontwerpbestemmingsplan Buitengebied dat 15 februari 2006 aan de Raad voor het Buitengebied en 20 februari aan de raadscommissie Grondgebied ter beoordeling wordt voorgelegd. Het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Deurne. 1

2 Beoordelingssystematiek niet-agrarische bedrijven en niet-agrarische nevenactiviteiten in het buitengebied van Deurne. Inhoud: 1. Aanleiding- en doelstelling 2. Beleidskaders niet-agrarische bedrijven en niet-agrarische nevenactiviteiten: 2.1 Provinciaal planologisch beleid agrarisch technische bedrijven; agrarisch verwante bedrijven; overige niet aan het buitengebied gebonden bedrijvigheid; recreatiebedrijven; opslag van goederen; niet-agrarische nevenactiviteiten; verbrede landbouw als nevenactiviteiten. 2.2 Reconstructieplan 2.3 Gebiedsvisie bebouwingsconcentraties 3. Beoordelingsladder en toelichting op de beoordelingsladder. 2

3 1. Aanleiding en doelstelling Het buitengebied van Deurne wordt landelijk gehouden, door bij voorkeur alleen het vestigen en ontwikkelen van bedrijven die gelieerd zijn aan de landbouw, natuur en recreatie toe te staan. Dit sluit aan bij het provinciaal beleid, dat het nieuw vestigen van niet-agrarische bedrijven in het buitengebied in principe uitsluit. Desondanks zijn er de afgelopen decennia in het buitengebied veel niet-agrarische bedrijven ontstaan. Een aantal van deze bedrijven is in het geldende bestemmingsplan al als niet-agrarisch bedrijf bestemd. Deze bedrijven behouden uiteraard een niet-agrarische bestemming in de herziening van het bestemmingsplan Buitengebied. Een aantal andere hebben gedurende de huidige bestemmingsplanprocedure een procedure voor de wijziging naar een niet-agrarische bestemming doorlopen. Ook deze bedrijven behouden een niet-agrarische bestemming in de herziening van het bestemmingsplan Buitengebied. Er zijn echter ook bestaande niet-agrarische bedrijven, die gedurende de huidige planperiode zijn ontstaan of tot volwaardig zijn uitgegroeid, maar die nog niet als zodanig zijn bestemd. In het kader van de herziening van het bestemmingsplan Buitengebied moet met name voor deze bedrijven worden onderzocht of zij als niet-agrarisch bedrijf in de herziening van het bestemmingsplan Buitengebied kunnen worden opgenomen. Ditzelfde speelt voor de niet-agrarische nevenactiviteiten. Dit zijn activiteiten die naast een agrarische hoofdactiviteit worden uitgeoefend. Bij de behandeling van het voorontwerpbestemmingsplan Buitengebied in december 2004 is met de externe klankbordgroep Raad voor het Buitengebied en de raadscommissie Grondgebied besproken dat er behoefte is aan een beoordelingssystematiek, aan de hand waarvan kan worden beoordeeld of het legaliseren van deze bestaande niet-agrarische bedrijven en niet-agrarische nevenactiviteiten mogelijk is. Er is actief geprobeerd om zoveel mogelijk bestaande niet-agrarische bedrijven te achterhalen en aan de voorgestelde systematiek te toetsen. Uiteraard kunnen alleen die bedrijven worden getoetst, die bekend zijn bij het gemeentebestuur. De beoordelingsladder is zowel bruikbaar voor de niet-agrarische bedrijven als de niet-agrarische nevenactiviteiten. Het toetsingskader is namelijk voor beiden hetzelfde omdat nevenactiviteiten volgens het streekplanbeleid worden aangemerkt als een vervolgactiviteit. Dit betekent dat de nevenactiviteit gecontinueerd moet kunnen worden als de agrarische hoofdactiviteit komt te vervallen. Daarnaast kan de voorgestelde systematiek in principe ook dienen als toetsingskader voor de toekomstige ontwikkelingen. Voor toekomstige ontwikkelingen moet uiteraard een vrijstelling- of wijzigingsprocedure worden doorlopen, zoals is opgenomen in de bestemmingsplanvoorschriften. Dit kan een nuancering van de mogelijkheden betekenen. Leeswijzer: onder 2 zijn de kaders aangegeven die in acht zijn genomen bij het opstellen van de beoordelingssystematiek. Daar waar in de beoordelingssystematiek is afgeweken van deze provinciale kaders is dit gemotiveerd in de toelichting op de beoordelingssystematiek. Onder 3 is vervolgens de feitelijke beoordelingssystematiek opgenomen met daarachter de toelichting op de beoordelingssystematiek. 3

4 2. Beleidskaders voor niet-agrarische bedrijven en niet-agrarische nevenactiviteiten Zoals hiervoor al aangegeven zijn de beleidskaders in het Streekplan 2002, partiële herziening 3 december 2004, de provinciale notitie Buitengebied in ontwikkeling die inmiddels in het Streekplan is verwerkt en de beoogde doelen in het Reconstructieplan De Peel leidend geweest bij het opstellen van de beoordelingssystematiek voor niet-agrarische bedrijven en niet-agrarische nevenactiviteiten. Onderstaand treft u deze kaders aan zoals ze zijn opgenomen in deze afzonderlijke plannen. Soms overlappen ze elkaar, maar voor de volledigheid zijn ze toch opgenomen. Voor de omschakelingsmogelijkheden van een agrarisch bedrijf naar een niet-agrarisch bedrijf of nietagrarische nevenactiviteit in bebouwingsconcentraties is de gebiedsvisie bebouwingsconcentraties bepalend. Deze notitie treft u separaat ter beoordeling aan Provinciaal planologische beleid In het Streekplan 2002, partiële herziening 3 december 2004 wordt specifiek ingegaan op de mogelijkheden en randvoorwaarden met betrekking tot omschakeling van een vrijkomende agrarische bebouwing (VAB) naar: 1. agrarisch-technische hulpbedrijven; 2. agrarisch verwante bedrijven; 3. overige niet aan het buitengebied gebonden bedrijven; 4. recreatiebedrijven; 5. opslag statische goederen; 6. niet-agrarische nevenactiviteiten naast een agrarisch bedrijf, buiten de bebouwingsconcentraties; 7. verbrede landbouw als nevenactiviteit Agrarisch-technische hulpbedrijven Buiten de locaties waarvan de agrarische bestemming kan worden gehandhaafd voor de opvang van te verplaatsen agrarische bedrijven en buiten de locaties waar sloop van bedrijfsgebouwen heeft plaatsgevonden met gebruikmaking van de regeling ruimte-voor-ruimte is, onder voorwaarden, vestiging van agrarisch-technische hulpbedrijven toegestaan. Voor alle duidelijkheid: agrarisch-technische hulpbedrijven zijn bedrijven die zijn gericht op het verlenen van diensten aan agrarische bedrijven door middel van het telen van gewassen, het houden van dieren, of de toepassing van andere landbouwkundige methoden, met uitzondering van mestbewerking. Voorbeelden van agrarisch-technische hulpbedrijven zijn: grootveeklinieken, KI-stations, mestopslag- en mesthandelsbedrijven, loonwerkbedrijven (inclusief verhuurbedrijven voor landbouwwerktuigen), veetransportbedrijven, veehandelsbedrijven. Voorwaarden voor omschakeling naar een agrarisch technisch hulpbedrijf zijn: 1. het bedrijf moet passen in de omgeving. Vestiging in de groene hoofdstructuur (GHS) is in elk geval niet toegestaan. 2. het bedrijf mag in beginsel niet meer ruimte in beslag nemen dan het voormalige agrarische bouwblok. 3. Buitenopslag is niet toegestaan, tenzij deze rechtstreeks voortvloeit uit de aard van het bedrijf. Bestaande agrarisch-technische hulpbedrijven krijgen een uitbreidingsruimte van maximaal 25% van het in het bestemmingsplan opgenomen bestemmingsvlak, of maximaal 25% van de volgens het bestemmingsplan of verleende vrijstellingen toegestane bebouwingsoppervlakte. 4

5 2.1.2 Agrarisch verwante bedrijven Buiten de locaties waarvan de agrarische bestemming kan worden gehandhaafd voor de opvang van te verplaatsen agrarische bedrijven en buiten de locaties waar sloop van bedrijfsgebouwen heeft plaatsgevonden met gebruikmaking van de regeling ruimte-voor-ruimte is, onder voorwaarden, vestiging van agrarisch verwante bedrijven toegestaan. Agrarisch verwante bedrijven zijn bedrijven of instellingen gericht op het verlenen van diensten aan particulieren of niet-agrarische bedrijven door middel van het telen van gewassen, het houden van dieren of de toepassing van andere landbouwkundige methoden. Voorbeelden van agrarisch verwante bedrijven zijn: dierenasiels, dierenklinieken, groencomposteringsbedrijven, hondenkennels, hoveniersbedrijven, stalhouderijen, instellingen voor agrarisch praktijkonderwijs, proefbedrijven, volkstuinen. Agrarisch verwante bedrijven horen thuis in de kernrandzones bij voorkeur op een voormalige agrarische bedrijfslocatie. Buiten in de kernrandzones kan vestiging op een voormalige bedrijfslocatie worden overwogen. Ook voor deze bedrijven geldt dat ze moeten passen in de omgeving en dat de provinciale Groene Hoofdstructuur (GHS) er dus in elk geval van gevrijwaard moet blijven. Bij hergebruik van een voormalige agrarische bedrijfslocatie mag het bedrijf in beginsel niet meer ruimte innemen dan het voormalige agrarische bouwblok. Bestaande agrarisch verwante bedrijven krijgen een uitbreidingsruimte van maximaal 25% van het in het bestemmingsplan opgenomen bestemmingsvlak, of maximaal 25% van de volgens het bestemmingsplan of verleende vrijstellingen toegestane bebouwingsoppervlakte Overige niet aan het buitengebied gebonden bedrijvigheid, bijvoorbeeld startende bedrijven Buiten de locaties waarvan de agrarische bestemming kan worden gehandhaafd voor de opvang van te verplaatsen agrarische bedrijven en buiten de locaties waar sloop van bedrijfsgebouwen heeft plaatsgevonden met gebruikmaking van de regeling ruimte-voor-ruimte, is in bebouwingsconcentraties buiten de groene hoofdstructuur toegestaan dat voormalige agrarische bedrijfslocaties benut worden voor niet aan het buitengebied gebonden bedrijvigheid. Voorwaarden voor omschakeling naar overige niet aan het buitengebied gebonden bedrijvigheid zijn: 1. hergebruik past in de omgeving; 2. in opzet en ontwikkelingsperspectief moet het om een kleinschalige activiteit gaan, met in beginsel slechts enkele werknemers; 3. als het om een inrichting in de zin van de Wet milieubeheer gaat, mag het in beginsel slechts een inrichting zijn die behoort tot de categorieën 1 en 2 van de lijst van bedrijfstypen, opgenomen in de uitgave Bedrijven en milieuzonering van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten; 4. detailhandel is alleen toegestaan als ondergeschikte nevenactiviteit; 5. publieksgerichte voorzieningen zijn niet toegestaan; 6. de bedrijfsgebouwen mogen niet groter zijn dan de voormalige agrarische bedrijfsgebouwen, met een maximale oppervlakte van 400 m2; 7. overtollige gebouwen moeten worden gesloopt; 8. buitenopslag is niet toegestaan. Ter behoud en bescherming van cultuurhistorisch waardevolle bebouwing (rijks- en gemeentelijke monumenten) kunnen Gedeputeerde Staten beslissen af te zien van de toepassing van een of meer hiervoor genoemde voorwaarden. In dat geval bestaan ruimere mogelijkheden voor omschakeling. Per situatie zal moeten worden beoordeeld welke omschakeling naar overige niet aan het buitengebied gebonden bedrijvigheid passend en toelaatbaar is onder welke voorwaarden. 5

6 Ten aanzien van de cultuurhistorisch waardevolle bebouwing, gelegen binnen het landinrichtingsplan Peelvenen wordt voorgesteld om de omschakelingsmogelijkheden zoals deze worden genoemd in het Plan Landinrichting Peelvenen mogelijk te maken. In het Plan Herinrichting Peelvenen wordt het behoud van bestaande cultuurhistorisch waardevolle elementen, zoals monumentale panden voorgestaan, door deze een nieuwe economische functie te geven, wanneer de bestaande economische functie komt te vervallen of wordt verplaatst. Voorbeelden van nieuwe functies in het plan Herinrichting Peelvenen zijn: kleinschalige horeca, ambachtelijke bedrijven, verkoop van streekeigen producten, kleinschalige adviesbureaus, dienstverlenende bedrijven (bijvoorbeeld ITC, Consultancy, ontwerpbureaus), vakantiegelegenheid, educatief centrum, bezoekerscentrum. Overige niet aan het buitengebied gebonden bedrijven horen thuis op een bedrijventerrein of in een kern. Nieuwvestiging van deze bedrijven in het buitengebied is daarom niet toegestaan, ook niet als het gaat om de gedwongen verplaatsing van een reeds in het buitengebied gevestigd bedrijf. Bestaande overige niet aan het buitengebied gebonden bedrijven krijgen een uitbreidingsruimte van maximaal 15% van de volgens het bestemmingsplan of verleende vrijstellingen toegestane bebouwingsoppervlakte Recreatiebedrijven Naast de bovenstaande mogelijkheden van hergebruik van VAB voor niet-agrarische bedrijvigheid, biedt de notitie Buitengebied in ontwikkeling van Gedeputeerde Staten een algemene verruiming van hergebruikmogelijkheden van VAB in het buitengebied ten aanzien van recreatie mogelijkheden. Hergebruik van VAB ten behoeve van recreatie is toegestaan onder de volgende voorwaarden: 1. Het initiatief moet passen binnen de recreatieve ontwikkelingsvisie die in het reconstructieplan de Peel is vastgelegd. 2. Het initiatief moet passen binnen de draagkracht van het gebied. Daarbij zijn de criteria die genoemd worden in paragraaf van het streekplan leidend. 3. Aanwezige opstallen die niet gebruikt worden voor het initiatief dienen gesaneerd te worden. 4. Het initiatief moet gepaard gaan met verbetering van de landschappelijk inpassing. 5. Het initiatief dient ter beoordeling aan de adviescommissie Recreatie en toerisme voorgelegd te worden. 6. Het initiatief dient een bezoekersextensief en kleinschalig karkater te hebben en het moet in goede samenhang met bestaande functies gerealiseerd kunnen worden. 7. Er mag geen sprake zijn van een belemmering van de ontwikkelingsmogelijkheden voor omliggende agrarische bedrijven Opslag van goederen De notitie Buitengebied in Ontwikkeling biedt een verruimde mogelijkheid met betrekking tot het gebruik van VAB ten behoeve van opslag van goederen. Hiervoor gelden de volgende voorwaarden: 1. De opslagactiviteit mag geen afbreuk doen aan waardevolle kwaliteiten (natuur, landschap, cultuurhistorie) die in het gebied aanwezig zijn en moet leiden tot een verbetering van de ruimtelijke kwaliteit; 2. De VAB mag niet gelegen zijn in de GHS natuur. 3. Opslag door een niet agrarisch bedrijf moet aanwijsbaar onmogelijk zijn op de eigen locatie. 4. Er mag alleen sprake zijn van de opslag van statische goederen. Onder statisch wordt verstaan dat de betreffende goederen voor een langere tijd gestald worden. Het is dus niet de bedoeling dat er sprake is van distributie waarbij continu goederen aan- en afgevoerd worden. 5. Er mag maximaal 1000 m2 VAB aangewend worden voor opslagactiviteiten 6. Er mag geen buitenopslag plaatsvinden 6

7 7. De effecten op de mobiliteit ter plaatse moeten beperkt blijven. Het is dus de bedoeling dat de hoeveelheid verkeer ter plaatse niet fors toeneemt als gevolg van de opslagactiviteiten. 8. Overige VAB bebouwing boven de 1000 m2 dient gesloopt te worden. 9. Het moet leiden tot een verbetering van de ruimtelijke kwaliteit; Niet-agrarische nevenactiviteiten De hieronder gestelde kaders voor niet-agrarische nevenactiviteiten hebben betrekking op dat deel van het buitengebied dat niet aangemerkt is als bebouwingsconcentratie. De ontwikkelingsmogelijkheden zijn hier kleiner dan binnen deze concentraties. Nevenactiviteiten bij een positief bestemd agrarisch bedrijf zijn toegestaan onder de volgende voorwaarden: 1. De nevenactiviteit wordt aangemerkt als een vervolgactiviteit. Dit betekent dat de nevenactiviteit gecontinueerd kan worden op het moment dat de hoofdbestemming agrarisch komt te vervallen. 2. Als vervolgactiviteit worden aangemerkt recreatieve activiteiten, agrarisch verwante activiteiten, agrarisch technische hulpfuncties en statische opslag. 3. Er mag maximaal 1000 m2 VAB aangewend worden voor recreatieve activiteiten, agrarisch verwante activiteiten, agrarisch-technische hulpfuncties en opslagactiviteiten. 4. Groei van de nevenactiviteit naar hoofdfunctie is mogelijk na bestemmingswijziging mits er geen verdere verstening plaats heeft. 5. Uitbreiding van het bestaande bouwblok mag niet plaats vinden Verbrede landbouw De ontwikkeling van verbrede landbouwactiviteiten is als specifieke nevenactiviteit in beginsel op alle agrarische bouwblokken toelaatbaar. Om die reden is verbrede landbouw niet specifiek in de beoordelingssystematiek opgenomen. Activiteiten die als verbrede landbouw aangemerkt worden zijn agrotoersime met inbegrip van kleinschalig kamperen, agrarisch natuurbeheer, productie en verkoop van streekeigen producten en zorgboerderijen. Verbrede landbouw is toegestaan onder de volgende voorwaarden: 1. De activiteit mag geen afbreuk doen aan waardevolle kwaliteiten (natuur, landschap, cultuurhistorie) die in het gebied aanwezig zijn en moet leiden tot een verbetering van de ruimtelijke kwaliteit. 2. Ten behoeve van de activiteit mag maximaal 1000 m2 VAB aangewend worden. 3. De effecten op de mobiliteit ter plaatse moeten aantoonbaar beperkt blijven. Het is dus de bedoeling dat de hoeveelheid verkeer ter plaatse niet fors toeneemt als gevolg van de activiteit. 4. De verkoopruimte voor streekeigen producten mag maximaal een oppervlakte van 100 m2 beslaan. 5. Doorgroei van een recreatieve activiteit naar een recreatief hoofdbedrijf is mogelijk mits de locatie gelegen is binnen een zone die hiertoe in het reconstructieplan De Peel aangewezen is. Zie hiervoor paragraaf 3.2. van het Reconstructieplan. 6. Doorgroei van een zorgboerderij naar een zelfstandige bestemming is niet toegestaan. 7. Activiteiten die volgens het Streekplan in bepaalde gebieden zijn uitgesloten kunnen niet worden opgestart als verbrede landbouw. 2.2 Reconstructieplan 7

8 In het reconstructieplan De Peel zijn ten aanzien van ontwikkelingsruimte voor nieuwe economie en ruimte voor nieuwe bedrijvigheid de volgende algemene uitgangspunten opgenomen. Deze uitgangspunten zijn overeenkomstig het hiervoor opgenomen streekplanbeleid. 1. Nieuwe economische activiteiten die niet aan het buitengebied gebonden zijn horen in principe thuis op bedrijventerreinen in de kernen en het stedelijk gebied; 2. Als er geen ruimtelijke mogelijkheden zijn voor startende ondernemers op een bedrijventerrein, biedt voormalige agrarische bedrijfsbebouwing (VAB) mogelijk uitkomst; 3. Aan lokale starters, éénmans- en kleinschalige bedrijven (tot circa 5 medewerkers) moet in eerste instantie ruimte worden geboden in en bij eigen kernen en in linten met een behoorlijke concentratie van bebouwing. Het kan dan gaan om hergebruik van agrarische bebouwing, maar ook nieuwbouw; 4. Detailhandel moet in principe mogelijk zijn in kernrandzones en andere bebouwingsconcentraties; 5. In bebouwingsconcentraties (dit zijn extensivering overig en de ontwikkelingsclusters) is hergebruik van VAB voor diverse functies mogelijk. In geval er sprake is van een verbetering van de ruimtelijke kwaliteit kan er een beperkte toevoeging van nieuw bouwvolume plaatsvinden. De gemeente dient hiervoor wel een gebiedsvisie op te stellen 2.3 Gebiedsvisie bebouwingsconcentraties De nota Buitengebied in Ontwikkeling biedt gemeenten de mogelijkheid tot ruimere ontwikkelingsruimte voor bebouwingsconcentraties, mits dit leidt tot een verbetering van de ruimtelijke kwaliteit in brede zin. Met ruimere ontwikkelingsruimte wordt bedoeld, ruimere mogelijkheden voor het hergebruik van VAB voor niet-agrarische functies (zoals detailhandel, bedrijvigheid, stedelijke voorzieningen, dagrecreatie, verblijfsrecreatie en burgerwoningen) en een (beperkte) toevoeging van nieuw bouwvolume (bijvoorbeeld burgerwoningen). Om de kwaliteitsverbetering te kunnen aantonen is deze ontwikkelingsruimte gekoppeld aan het opstellen van een gebiedsvisie. Het spreekt voor zich dat ook de gemeente Deurne van deze ontwikkelingsruimte gebruik wil maken. De gebiedsvisie bebouwingsconcentraties die voor de gemeente Deurne is opgesteld ligt gelijktijdig met de beoordelingsladder aan u voor. De inhoud van de gebiedsvisie bebouwingsconcentraties is leidend voor hetgeen in is toegestaan in bebouwingsconcentraties. Onder bebouwingsconcentraties worden verstaan, de op plankaart 2 van het voorontwerpbestemmingsplan Buitengebied aangeduide kernrandzones en de ontwikkelingsclusters. De ontwikkelingsclusters zijn overgenomen uit het Reconstructieplan De Peel. 8

9 3. Beoordelingssystematiek Met inachtneming van de onder 2 geformuleerde beleidsuitgangspunten in het Streekplanbeleid is een beoordelingssystematiek opgesteld. Stap- Vraag Zo, ja Zo, nee Pen 1 Heeft de locatie waarop de nietagrarische Niet-agrarische (neven)bestemming Verder naar stap 2. (neven)activiteit plaatsvindt in het vigerende bestemmingsplan reeds een niet-agrarische bedrijfsbestemming? opnemen in ontwerpbestemmingsplan 2. Is gedurende de planperiode voor de niet-agrarische (neven)activiteit een van kracht geworden planologisch besluit genomen (wijziging, vrijstelling)? Niet-agrarische (neven)bestemming opnemen in het ontwerpbestemmingsplan Verder naar stap Is voor de niet-agrarische (neven)activiteit in het verleden een schriftelijke toezegging gedaan dan wel gerechtvaardigde verwachtingen gewekt? 4. Is er een handhavingsprocedure afgerond ten aanzien van de niet-agrarische (neven)activiteit? 5. Vindt de niet-agrarische bestaande (neven)activiteit plaats binnen een bestemming woondoeleinden. 6. Vindt de niet-agrarische (neven)activiteit plaats op een agrarisch bouwblok, in vrijkomende agrarische bebouwing (VAB) of binnen een reeds vigerende niet-agrarische bedrijfsbestemming? 7. Vindt de niet-agrarische (neven)activiteit plaats binnen de provinciale Groene Hoofdstructuur (GHS)? Overeenkomstig de toezegging/verwachting opnemen in het ontwerpbestemmingsplan Niet opnemen in ontwerpbestemmingsplan. In geval van een categorie 1-bedrijf (VNG-lijst), de niet-agrarische (neven)activiteit samen met de aanduiding wonen met een aan huisgebonden-bedrijf met max 200 m2 bijgebouwen opnemen (inclusief reguliere 100 m2 bijgebouwen). Verder naar stap 7. Niet opnemen in het ontwerpbestemmingsplan, tenzij de niet-agrarische (neven)activiteit reeds voor het Streekplan 1992 bestond dan wel een andere bijzondere redenen aanwezig is om de niet- Verder naar stap 4. Verder naar stap 5. Verder naar stap 6. Niet opnemen in het ontwerpbestemmingsplan. Verder naar stap 8. 1 voorzover de huidige bedrijfsactiviteiten overeenkomen met het destijds genomen planologisch besluit. 9

10 8. Heeft de niet-agrarische (neven)activiteit betrekking op statische opslag in VAB en vindt de activiteit niet plaats in het landbouwontwikkelingsgebied? 9. Vindt de niet-agrarische (neven)activiteit plaats in de kernrandzone dan wel in een ontwikkelingscluster/bebouwingsconcentratie waarvoor een gebiedsvisie is opgesteld? 10. Vindt de niet-agrarische (neven)activiteit plaats in extensiveringsgebied (voorheen groen)? 11. Vindt de niet-agrarische (neven)activiteit plaats in landbouwontwikkelingsgebied? 12. Vindt de niet-agrarische (neven)activiteit plaats in verwevingsgebied? agrarische (neven)activiteit op te nemen. Geen niet-agrarische bestemming opnemen, maar aanduiding VAB opnemen (naast bijvoorbeeld een bestemming woondoeleinden ). Niet-agrarische (neven)bestemming opnemen in ontwerpbestemmingsplan, mits overeenkomstig de gebiedsvisie passend in het gebied en geen grote nadelige effecten voor overige bestaande functies en waarden. Geen niet-agrarische (neven)bestemming in het ontwerpbestemmingsplan opnemen, tenzij de activiteit betrekking heeft op recreatie, zorgverlening dan wel agrarisch verwant is. Geen niet-agrarische (neven)bestemming in het ontwerpbestemmingsplan opnemen, tenzij het een semi-agrarische activiteit betreft en de locatie niet voor agrarisch hergebruik geschikt is en er ten opzichte van de huidige situatie geen extra beperkingen voor de omliggende agrarische bedrijven ontstaan. Geen niet-agrarische (neven)bestemming in het ontwerpbestemmingsplan opnemen, tenzij het een semi-agrarische activiteit betreft of een vorm van recreatie en toerisme en mits de locatie niet voor agrarisch hergebruik geschikt is en de activiteit passend in het gebied en geen grote nadelige effecten heeft voor overige bestaande functies en waarden. Verder naar stap 9. Verder naar stap 10. Verder naar stap 11. Verder naar stap 12. Niet van toepassing. 10

11 Toelichting op beoordelingssystematiek Stap 1 Heeft de locatie waarop de niet-agrarische (neven)activiteit plaatsvindt in het vigerende bestemmingsplan reeds een niet-agrarische bedrijfsbestemming? Het spreekt voor zich, indien een locatie in het huidige vigerende bestemmingsplan Buitengebied een niet-agrarische bestemming heeft, dat deze bestemming in de herziening van het bestemmingsplan Buitengebied wordt gecontinueerd, voorzover dit gebruik uiteraard nog steeds wordt voortgezet. Stap 2 Is gedurende de planperiode voor de niet-agrarische (neven)activiteit een van kracht geworden planologisch besluit genomen (wijziging, vrijstelling)? Idem als stap 1, met dien verstande dat de huidige bedrijfsactiviteiten nog steeds qua aard en omvang overeenkomen met de activiteiten waarvoor destijds een planologisch besluit is genomen. Stap 3 Is voor de niet-agrarische (neven)activiteit in het verleden een toezegging gedaan dan wel gerechtvaardigde verwachtingen gewekt? Het kan zijn dat er door het gemeentebestuur schriftelijk is verklaard dat er inspanningen worden verricht om het niet-agrarische bedrijf als zodanig te bestemmen (in de herziening van het bestemmingsplan Buitengebied) al dan niet met specifiek toegestane activiteiten en/of omvang. In dat geval wordt de niet-agrarische activiteit conform de toezegging in het ontwerpbestemmingsplan opgenomen. Van gerechtvaardigde verwachtingen zou sprake kunnen zijn indien er naast vergunningen op grond van de Wet Milieubeheer ook bouwvergunningen zijn verleend voor bouwwerken, op het moment van vergunning verlening, wetende dat deze ten dienste zullen zijn van het niet-agrarische bedrijf. Alleen een verleende vergunning op grond van de Wet Milieubeheer voor een niet-agrarische activiteit is niet voldoende omdat voor vergunningverlening op grond van de Wet Milieubeheer, strijdigheid met het bestemmingsplan geen grond is om een vergunning te weigeren. Het (nog) niet handhavend optreden door het gemeentebestuur tegen een met het vigerende bestemmingsplan Buitengebied strijdig gebruik, al dan niet in afwachting van een onderzoek of de nietagrarische activiteit aldus kan worden bestemd in de herziening van het bestemmingsplan Buitengebied is geen toezegging of gerechtvaardigde verwachting. Stap 4 Is een handhavingsprocedure afgerond ten aanzien van de niet-agrarische (neven)activiteit? Indien er handhavend is opgetreden, de activiteit is beëindigd en het handhavingsbesluit inmiddels onherroepelijk is geworden dan wordt de niet-agrarische (neven)activiteit niet in het ontwerpbestemmingsplan Buitengebied opgenomen. Indien er een handhavingsprocedure lopende is en de activiteit kan op basis van deze beoordelingssystematiek als zodanig bestemd worden, dan wordt de handhavingsprocedure niet voortgezet. 11

12 De beoordelingssystematiek heeft sec betrekking op het al dan niet legaliseren van een bepaalde nietagrarische (neven)activiteit. In de beoordelingssystematiek wordt dan ook niet ingegaan op (consequenties van) het handhavend optreden tegen de niet-agrarische activiteit. Hierop is het handhavingsbeleid van toepassing. Stap 5 Vindt de niet-agrarische bestaande (neven)activiteit plaats binnen een bestemming woondoeleinden? In geval de vigerende bestemming woondoeleinden is, is het legaliseren van een niet-agrarische (neven)activiteit alleen mogelijk indien het gaat om een kleinschalige activiteit die niet storend is in het gebied en nagenoeg geen nadelige effecten heeft voor overige bestaande functies en waarden. Het mag alleen gaan om een bedrijf dat behoort tot categorie 1 van de lijst van bedrijfstypen, opgenomen in de uitgave Bedrijven en milieuzonering van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten. De activiteit mag qua aard en omvang niet meer bedrijfsbebouwing nodig hebben dan maximaal 200 m2. Dit is inclusief 100 m2 bebouwing voor bijgebouwen die bij een bestemming woondoeleinden wordt toegestaan. Meer dan 200 m2 bijgebouwen is niet toegestaan. De woning met de niet-agrarische (neven)activiteiten krijgt in het bestemmingsplan de bestemming woondoeleinden met aan huis gebonden bedrijf met de vermelding van het type bedrijf. Kleinschalige hoveniersbedrijven krijgen bijvoorbeeld deze aanduiding. Stap 6 Vindt de niet-agrarische (neven)activiteit plaats op een agrarisch bouwblok, in vrijkomende agrarische bebouwing (VAB) of binnen een reeds vigerende niet-agrarische bedrijfsbestemming? Het gaat bij beoordeling, of legalisering mogelijk is, primair om hergebruik van vrijkomende agrarische bebouwing voor niet-agrarische activiteiten. De beoordeling kan ook betrekking hebben op een nevenactiviteit bij een agrarisch bedrijf of niet-agrarisch bedrijf. Het nieuw vestigen van een nietagrarisch bouwblok, behoort in principe niet tot de mogelijkheden. Het is ook mogelijk dat er sprake is van een wijziging van een reeds vigerende niet-agrarische bedrijfsbestemming. In al deze gevallen kan het legaliseren nader worden onderzocht aan de hand van de beoordelingssystematiek. Stap 7 Vindt de niet-agrarische (neven)activiteit plaats binnen de provinciale Groene Hoofdstructuur (GHS)? Een niet-agrarische (neven)activiteit wordt niet opgenomen in het ontwerpbestemmingsplan, tenzij de niet-agrarische (neven)activiteit reeds voor het Streekplan 1992 bestond dan wel een andere bijzondere reden aanwezig is om een niet-agrarische (neven)activiteit op te nemen. In het provinciale Streekplan is opgenomen dat een niet-agrarische (neven)activiteiten niet is toegestaan in de Groene Hoofdstructuur (GHS). Het gemeentebestuur stelt voor om de niet-agrarische (neven)activiteiten die reeds bestonden voor de invoering van de GHS in het Streekplan van 1992 toe te staan voorzover het gaat om vormen van extensieve dag- en verblijfsrecreatie (Bed & Breakfast, kleinschalige horeca, verhuur fietsen en paarden e.d.), activiteiten gericht op zorgverlening of agrarisch verwante functies, mits qua aard en omvang en invloed nog passend binnen de draagkracht van het gebied. Het gemeentebestuur kiest hiervoor omdat bedrijven die zich voor 1992 hadden gevestigd in het gebied, nog een gerechtvaardigde verwachting hadden dat zij zich verder konden ontwikkelen in de bedrijfsvoering. Eerst in 1992 werd duidelijk dat er een ander provinciaal beleid voor deze gebieden zou gaan gelden. Dit betekent dat de bedrijven die reeds voor 1992 bestonden nu onder het overgangsrecht zouden moeten worden gebracht. Het gemeentebestuur geeft in dit geval de voorkeur aan 12

13 het positief bestemmen, maar wel met een meer beperkte uitbreidingsmogelijkheid dan de reguliere mogelijkheid op basis van het Streekplan voor niet-agrarische bedrijven. Het gemeentebestuur stelt een uitbreidingsmogelijkheid van 10% voor. Dit sluit aan bij uitbreidingsmogelijkheid die in de overgangsbepalingen wordt geboden. Een voorbeeld van andere bijzondere redenen die aanwezig kunnen zijn om niet-agrarische (neven)activiteiten op te nemen in het bestemmingsplan is het behoud van cultuurhistorisch waardevolle bebouwing, gelegen in de GHS. Voor het behoud van cultuurhistorisch waardevolle bebouwing is een ruimere omschakelingsmogelijkheid toegestaan dan in andere situaties. Echter elke activiteit zal apart beoordeeld moeten worden of het passend is Ten aanzien van de cultuurhistorisch waardevolle bebouwing, gelegen binnen het landinrichtingsplan Peelvenen wordt voorgesteld om de omschakelingsmogelijkheden zoals deze worden genoemd in het Plan Landinrichting Peelvenen mogelijk te maken. Stap 8 Heeft de niet-agrarische (neven)activiteit betrekking op statische opslag in VAB en vindt de activiteit niet plaats in het landbouwontwikkelingsgebied? Op basis van het provinciale Streekplan en het provinciale beleid, zoals geformuleerd in de notitie Buitengebied in Ontwikkeling is de opslag van statische goederen algemeen toegestaan in vrijkomende agrarische bebouwing, mits aan de onder genoemde voorwaarden wordt voldaan. Om te voorkomen dat alle locaties waar statische opslag plaatsvindt in vrijkomende agrarische bebouwing met een niet-agrarische bedrijfsbestemming in de herziening van het bestemmingsplan Buitengebied moeten worden opgenomen, terwijl er naast de statische opslag geen andere bedrijfsmatige activiteiten meer plaatsvinden, wordt volstaan met het opnemen van de nevenaanduiding VAB op de plankaart (naast bijvoorbeeld in de meeste gevallen de bestemming woondoeleinden indien er geen agrarische activiteiten meer plaatsvinden op een locatie). In het landbouwontwikkelingsgebied kan niet de aanduiding VAB met bijvoorbeeld woondoeleinden worden opgenomen indien de niet-agrarische (neven)activiteit betrekking heeft op statische opslag. In het landbouwontwikkelingsgebied moet in dat geval de agrarische bestemming gehandhaafd blijven. Ook indien de agrarische activiteiten gestaakt zijn. Deze bepaling komt uit het reconstructieplan en werkt rechtstreeks door naar het bestemmingsplan Buitengebied. Omschakeling van een agrarische bestemming naar een bestemming woondoeleinden is daardoor niet mogelijk. Wel is statische opslag tot m2 mogelijk in het landbouwontwikkelingsgebied. Dit wordt echter niet apart aangeduid op de plankaart. Indien de activiteit geen statische opslag betreft, maar een overige niet-agrarische activiteit is het niet mogelijk om te volstaan met de aanduiding VAB. In dat geval moet specifiek beoordeeld worden of deze activiteit is toegestaan en vervolgens die de aanduiding van de overige niet-agrarische activiteit worden opgenomen. In een dergelijk geval geldt een maximum toegestane oppervlakte van 400 m2. Stap 9 Vindt de niet-agrarische (neven)activiteit plaats in de kernrandzone dan wel in een bebouwingscluster waarvoor een gebiedsvisie is opgesteld? In de provinciale notitie Buitengebied in ontwikkeling wordt voor de bebouwingsconcentraties ruimte geboden voor verruimde hergebruikmogelijkheden van vrijkomende agrarische bebouwing voor diverse functies. Ook kan in geval er sprake is van een verbetering van de ruimtelijke kwaliteit een beperkte toevoeging van nieuw bouwvolume plaatsvinden. 13

14 Concreet betekent dit dat naast hergebruik van VAB voor de semi-agrarische activiteiten (agrarisch verwante en agrarisch technische hulpbedrijven) ook overige niet aan het buitengebied gebonden bedrijvigheid mogelijk is. Er kan bijvoorbeeld worden gedacht aan startende ambachtelijke bedrijven, maar ook meer stedelijke functies en detailhandel. De voorwaarde waaronder gebruik kan worden gemaakt van deze verruimde hergebruikmogelijkheden en toevoeging van bouwvolume is dat het gemeentebestuur een gebiedsvisie voor de bebouwingsconcentraties opstelt. Om te beoordelen of een niet-agrarische activiteit past in een bebouwingsconcentratie, moet de gebiedsvisie bebouwingsconcentraties worden geraadpleegd. Hieruit blijkt of de activiteit past in de omgeving. Stap 10 Vindt de niet-agrarische (neven)activiteit plaats in extensiveringsgebied (voorheen groen)? In extensiveringsgebied (voorheen extensivering groen) is conform het provinciale Streekplan en de provinciale notitie Buitengebied in ontwikkeling hergebruik van VAB ten behoeve van recreatie mogelijk, voorzover de activiteit bezoekersextensief en kleinschalig is. Dit betekent concreet dat ten aanzien van vormen van verblijfsrecreatie alleen Bed & Breakfast is toegestaan en ten aanzien van dagrecreatie kleinschalige horeca, verhuur van fietsen, paarden e.d.. Daarnaast is omschakeling naar activiteiten gericht op zorgverlening of agrarisch verwante functies mogelijk, mits qua aard en omvang passend bij de draagkracht van het gebied. Stap 11 Vindt de niet-agrarische (neven)activiteit plaats in landbouwontwikkelingsgebied? In het landbouwontwikkelingsgebied wordt agrarisch hergebruik voorgestaan. Indien kan worden aangetoond dat de locatie niet geschikt is voor agrarisch hergebruik, op de locaties waar geen sloop van bedrijfsgebouwen heeft plaatsgevonden met gebruikmaking van de regeling ruimte-voor-ruimte en geen extra beperkingen voor omliggende agrarische bedrijven ontstaan, is hergebruik in de vorm van semi-agrarische bedrijven mogelijk. Onder semi-agrarische bedrijven worden agrarisch verwante bedrijven en agrarisch technische hulpbedrijven verstaan. Andere vormen van niet-agrarische bedrijven zijn in het landbouwontwikkelingsgebied niet mogelijk. Stap 12 Vindt de niet-agrarische (neven)activiteit plaats in verwevingsgebied? In verwevingsgebied kunnen landbouw, natuur en recreatie naast elkaar bestaan. Dit betekent dat, indien kan worden aangetoond dat een locatie niet voor agrarisch hergebruik geschikt is en op de locaties geen sloop van bedrijfsgebouwen heeft plaatsgevonden met gebruikmaking van de regeling ruimte-voor-ruimte, hergebruik in de vorm van semi-agrarische bedrijven mogelijk is. Maar ook vormen van recreatie en toerisme behoren tot de mogelijkheden, uiteraard voorzover de activiteit passend is in het gebied en geen grote nadelige effecten heeft voor overige bestaande functies en waarden. Andere vormen van niet-agrarische bedrijven zijn in verwevingsgebied niet mogelijk. 14