Hogeschool Rotterdam. Verpleegkunde, hbo bachelor; Visitatiedatum: 20 september 2006

Transcriptie

1 Hogeschool Rotterdam Opleiding: Varianten: Verpleegkunde, hbo bachelor; voltijd/deeltijd/duaal Visitatiedatum: 20 september 2006 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, december 2006

2 2 NQA - visitatie Hogeschool Rotterdam, opleiding Verpleegkunde hbo-bachelor

3 Inhoud 3 Deel A: Onderwerpen Voorwoord Inleiding Werkwijze Oordeelsvorming Oordelen per onderwerp Schematisch overzicht oordelen Totaaloordeel 12 Deel B: Facetten 13 Onderwerp 1 Doelstellingen van de opleiding 15 Onderwerp 2 Programma 18 Onderwerp 3 Inzet van personeel 31 Onderwerp 4 Voorzieningen 34 Onderwerp 5 Interne kwaliteitszorg 36 Onderwerp 6 Resultaten 39 Deel C: Bijlagen 43 Bijlage 1 Onafhankelijkheidsverklaring panelleden 44 Bijlage 2 Deskundigheden panelleden 49 Bijlage 3 Bezoekprogramma 53 Bijlage 4 Overzichtslijst van door de opleiding ter inzage gelegd materiaal 55 NQA - visitatie Hogeschool Rotterdam, opleiding Verpleegkunde hbo-bachelor 3

4 4 NQA - visitatie Hogeschool Rotterdam, opleiding Verpleegkunde hbo-bachelor

5 Deel A: Onderwerpen NQA - visitatie Hogeschool Rotterdam, opleiding Verpleegkunde hbo-bachelor 5

6 6 NQA - visitatie Hogeschool Rotterdam, opleiding Verpleegkunde hbo-bachelor

7 1.1 Voorwoord Dit rapport is het verslag van het panel dat in opdracht van NQA de opleiding tot Verpleegkundige van de Hogeschool Rotterdam heeft onderzocht. Het beschrijft de werkwijze, de bevindingen en de conclusies. Het onderzoek heeft plaatsgevonden in het kader van de accreditatie van hogere beroepsopleidingen. Het onderzoek is feitelijk gestart in augustus 2006, het moment waarop de opleiding haar zelfevaluatierapport bij NQA heeft aangeleverd. Als onderdeel van het onderzoek was er een panelbezoek aan de opleiding. Dit bezoek vond plaats op 20 september In het panel hebben de volgende personen zitting genomen: Mw. prof. dr. C.M.A. Frederiks (domeinpanellid, voorzitter); Dhr. Drs. R. Heijnen (domeinpanellid); Mw. D. Oldehinkel (studentpanellid); Dhr. drs. L.S. van der Veen (NQA-auditor). Dit panel voldoet aan de eisen zoals gesteld in het document Protocol ter beoordeling van de werkwijze van visiterende en beoordelende instanties van de NVAO (22 augustus 2005). Het panel beschikt over domeinspecifieke deskundigheid, onderwijs- en auditdeskundigheid en deskundigheid over de internationale ontwikkelingen van de discipline (zie bijlage 2). Het rapport bestaat uit drie delen: Deel A: een hoofdrapport, het Onderwerprapport, waarin de oordelen van het panel over de basiskwaliteit van de opleiding op onderwerpniveau worden uitgesproken met daarbij de overwegingen waarop die oordelen zijn gebaseerd. Het gaat hier om oordelen in de gradatie positief/negatief. Tevens wordt hier het eindoordeel geformuleerd. Deel B: een Facetrapport waarin op facetniveau door het panel oordelen en argumenten ter onderbouwing van dat oordeel worden gegeven. De oordelen gaan uit van de vierpuntsschaal (onvoldoende, voldoende, goed en excellent) zoals die door de NVAO is voorgeschreven. Dit facetrapport vormt de basis van het Onderwerprapport. Deel C: hierin zijn alle relevante bijlagen opgenomen. 1.2 Inleiding Bij de Hogeschool Rotterdam staan rond de studenten ingeschreven. De school biedt onderdak aan 70 opleidingen en er werken circa 2000 personen. In haar huidige vorm bestaat de Hogeschool sinds Ze is ontstaan uit een fusie van de toenmalige Hogeschool Rotterdam en Omstreken en de Hogeschool voor Economische Studies (HES). Hogeschool Rotterdam profileert zich als kenniscentrum voor Rotterdam, dat door de nauwe verwevenheid van haar onderwijs met stedelijke en regionale vraagstukken, een bijdrage levert aan de kennisinfrastructuur van de stad en de omgeving. De aanpak, de cultuur en de wijze van werken die meestal met Rotterdam in verband worden gebracht zijn door de Hogeschool vertaald in het Rotterdams Onderwijsmodel (ROM). Het motto van het ROM is denken en doen. NQA - visitatie Hogeschool Rotterdam, opleiding Verpleegkunde hbo-bachelor 7

8 De Hogeschool wil vanuit het ROM dat alle opleidingen de omgeving naar binnen halen (outside in) en vraagstukken uit de praktijk als vertrekpunt nemen voor het leren van de studenten. Daarnaast wil zij dat de opleidingen actief bijdragen aan de ontwikkeling van de stad en de regio (inside out). De wijze van werken in de opleidingen dient als Rotterdams herkenbaar te zijn: innovatief, pragmatisch, rechttoe rechtaan, open, oplossingsgericht, gericht op samenwerking en met oog voor de maatschappelijke context. Hogeschool Rotterdam heeft haar opleidingen ondergebracht in zestien clusters en instituten. De opleiding Verpleegkunde is ondergebracht in het Instituut voor Verpleegkunde en Verloskunde (IVV). Onder het IVV vallen tevens de Lerarenopleiding Verpleegkunde, Management in de Zorg en twee masteropleidingen. Binnen het IVV studeren 1100 studenten, waarvan 912 studenten bij de opleiding Verpleegkunde: 325 voltijd, 78 deeltijd en 509 duaal. De opleiding wordt verzorgd door 43 docenten. De student/docentratio is 28. Op basis van het ROM is de opleiding Verpleegkunde vernieuwd, waarbij is gekozen voor een competentiegericht curriculum en de digitale leeromgeving Het vernieuwde curriculum is in ingevoerd voor leerjaar 1 en 3 en in voor leerjaar 2 en 4. De sectordifferentiaties AGZ en GGZ zijn inmiddels volledig ingevoerd, de MGZsectordifferentiatie start in september De opleiding verpleegkunde wordt aangeboden in een voltijd, deeltijd en duale variant. De duale opleiding is per teruggebracht van 4,5 naar 4 jaar en is nu volledig identiek aan het voltijdprogramma. Studenten volgen de eerste twee jaar het voltijdprogramma, vanaf het derde jaar het duale. Het enige verschil is dat studenten in jaar 3 en 4 een leerarbeidsovereenkomst hebben in plaats van een stageovereenkomst en dat ze minder keuzevrijheid hebben ten aanzien van de minor. De deeltijdopleiding is Maatwerk: flexibel, competentiegericht en digitaal. Op basis van een intake-assessment krijgen studenten een individueel leerplan. De studenten verwerven praktijkervaring via stages of via een dienstverband volgens het concurrency-principe. Met werkgevers wordt door middel van een werkgeversverklaring afgesproken dat studenten de gelegenheid krijgen om op de werkplek het praktijkdeel uit te voeren. 1.3 Werkwijze De beoordeling van de opleiding door het panel heeft plaatsgevonden conform de werkwijze zoals die is neergelegd in het Beoordelingsprotocol van NQA. Deze werkwijze wordt hieronder beschreven. De visitatie vond plaats op basis van het domeinspecifieke referentiekader dat voor de opleiding geldt (zie facet 1.1). NQA onderscheidt drie fasen in het visiteren: de voorbereidingsfase, het eigenlijke bezoek door het panel en de rapportagefase. Hieronder volgt een korte toelichting per fase. De voorbereidingsfase Allereerst heeft een NQA-auditor het zelfevaluatierapport gecheckt op kwaliteit en compleetheid (de informatieanalyse) en daarmee op bruikbaarheid voor de visitatie. Nadat het zelfevaluatierapport met de bijlagen in orde was bevonden, heeft de auditor met de 8 NQA - visitatie Hogeschool Rotterdam, opleiding Verpleegkunde hbo-bachelor

9 opleiding tezamen besproken welke facetten of welke thema s naar verwachting de meeste aandacht zullen krijgen tijdens het bezoek van het panel aan de opleiding (de agenderende audit). Daardoor konden de opleiding en het visitatiepanel zich op adequate wijze voorbereiden op dit bezoek. In diezelfde periode (augustus 2006) bereidden de panelleden zich inhoudelijk voor op het bezoek (20 september 2006). Zij bestudeerden het zelfevaluatierapport (en bijlagen), formuleerden in een beoordelingsformat hun voorlopige oordelen op basis van argumenten en zij formuleerden vraagpunten. Zij gaven hun bevindingen door aan de NQA-auditor. Op basis van een overzicht van voorlopige oordelen inventariseerde de NQA-auditor tenslotte kernpunten en prioriteiten voor materialenonderzoek en gesprekken. Tijdens een voorbereidende vergadering is het bezoek door het panel concreet voorbereid. De opleiding heeft in haar zelfevaluatierapport kenbaar gemaakt voor welk domeinspecifiek referentiekader zij kiest. De NQA-auditor heeft met de domeindeskundigen in het panel bekeken of sprake is van adequate domeinspecifieke doelstellingen, of dat nadere aanvulling dan wel nadere specificatie nodig is. In het facetrapport is aangegeven op welke landelijke beroeps- en opleidingsprofielen het domeinspecifieke kader (en het opleidingsprogramma) is gebaseerd. Het bezoek door het panel NQA heeft een bezoekprogramma ontwikkeld voor de (dag-)indeling van het bezoek door het panel dat is aangepast aan de specifieke situatie van de opleiding (bijlage 3). Er vonden gesprekken plaats met het opleidingsmanagement, docenten, studenten, afgestudeerden en met werkveldvertegenwoordigers. Aan het begin en tijdens het bezoek is ter inzage gevraagd materiaal bestudeerd. Tussen de gesprekken door heeft het panel zogenaamde schakelmomenten ingelast om de bevindingen uit te wisselen en te komen tot gezamenlijke en meer definitieve (tussen-)oordelen. De bevindingen zijn door de panelleden beargumenteerd. Aan het einde van het bezoek heeft de voorzitter een mondelinge terugkoppeling gegeven van enkele indrukken en ervaringen van het panel, zonder expliciete oordelen uit te spreken. De fase van rapporteren Door NQA is, op basis van de bevindingen van het panel, een tweeledige rapportage opgesteld, bestaande uit een facetrapport en een onderwerprapport, waarin de kwaliteit van de opleiding is beoordeeld. Met dit rapport wordt door de opleiding accreditatie aangevraagd bij de NVAO. In het facetrapport wordt door NQA gerapporteerd op facetniveau. De opleiding heeft in oktober 2006 een concept van dit rapport voor een check op feitelijke onjuistheden ontvangen. Naar aanleiding daarvan zijn enkele wijzigingen aangebracht. In het onderwerprapport wordt door NQA een oordeel op de onderwerpen en op de opleiding als geheel gegeven. Dit rapport is in november 2006 voor een check op feitelijke onjuistheden aan de opleiding voorgelegd. Het definitieve rapport is door het panel vastgesteld in december Het visitatierapport is uiteindelijk in december 2006 ter beschikking gesteld aan de opleiding, die het samen met de accreditatieaanvraag kan indienen bij de NVAO. NQA - visitatie Hogeschool Rotterdam, opleiding Verpleegkunde hbo-bachelor 9

10 1.4 Oordeelsvorming In dit hoofdstuk wordt per onderwerp een oordeel uitgesproken op basis van weging van de facetten die van dat onderwerp deel uitmaken. Bij deze weging spelen de beslisregels zoals die door de NQA in het Beoordelingsprotocol zijn geformuleerd en nader uitgewerkt in de notitie Handreiking voor oordeelsvorming een belangrijke rol. Tevens is bij de beoordeling rekening gehouden met accenten die de opleiding eventueel legt, het domeinspecifieke kader en een vergelijking met andere relevante opleidingen op een aantal aspecten. Het eindoordeel is voorzien van een aanvullende tekst als sprake is van: weging van de oordelen op facetniveau; benchmarking; generieke bevindingen die het facetniveau overschrijden; bepaalde accenten respectievelijk best practices. In de oordelen per onderwerp wordt steeds een herhaling gegeven van de oordelen op de facetten gevolgd door een weging die leidt tot het eindoordeel. De (uitgebreide) argumentatie is te vinden in het facetrapport. Daar waar een argumentatie/beoordeling voor de deeltijd en duale variant afwijkt van de voltijd, is dit expliciet vermeld. Indien niet vermeld, gelden voor de deeltijd en duale opleiding dezelfde argumentatie/oordelen als voor de voltijdopleiding. 1.5 Oordelen per onderwerp Doelstellingen opleiding De drie facetten van het onderwerp doelstellingen zijn beoordeeld als goed. Het oordeel op het onderwerp is voor de opleiding derhalve positief Programma De facetten Studielast en Beoordeling en toetsing zijn beoordeeld als voldoende, de overige facetten zijn beoordeeld als goed. Het oordeel op het onderwerp is voor de opleiding derhalve positief Inzet van personeel Het facet Kwantiteit personeel is voor de deeltijdvariant beoordeeld als voldoende, voor de voltijd en duaal als goed. De overige facetten zijn beoordeeld als goed. Het oordeel op het onderwerp is voor de opleiding derhalve positief Voorzieningen De beide facetten van het onderwerp Voorzieningen zijn beoordeeld als goed. Het oordeel op het onderwerp is voor de opleiding derhalve positief Interne kwaliteitszorg Het facet Betrekken van medewerkers, studenten, alumni en het beroepenveld is beoordeeld als voldoende, de overige facetten zijn beoordeeld als goed. Het oordeel op het onderwerp is voor de opleiding derhalve positief. 10 NQA - visitatie Hogeschool Rotterdam, opleiding Verpleegkunde hbo-bachelor

11 1.5.6 Resultaten De beide facetten van het onderwerp resultaten zijn beoordeeld als voldoende. Het oordeel op het onderwerp is voor de opleiding derhalve positief. NQA - visitatie Hogeschool Rotterdam, opleiding Verpleegkunde hbo-bachelor 11

12 1.6 Schematisch overzicht oordelen Totaaloverzicht van oordelen op facet- en onderwerpniveau opleiding tot Verpleegkundige Onderwerp/Facet Voltijd Deeltijd Duaal Onderwerp 1 Doelstelling van de opleiding 1.1 Domeinspecifieke eisen Goed Goed Goed 1.2 Niveau bachelor Goed Goed Goed 1.3 Oriëntatie HBO bachelor Goed Goed Goed Totaaloordeel Positief Positief Positief Onderwerp 2 Programma 2.1 Eisen HBO Goed Goed Goed 2.2 Relatie doelstellingen en inhoud programma Goed Goed Goed 2.3 Samenhang in opleidingsprogramma Goed Goed Goed 2.4 Studielast Voldoende Voldoende Voldoende 2.5 Instroom Goed Goed Goed 2.6 Duur Goed Goed Goed 2.7 Afstemming tussen vormgeving en inhoud Goed Goed Goed 2.8 Beoordeling en toetsing Voldoende Voldoende Voldoende Totaaloordeel Positief Positief Positief Onderwerp 3 Inzet van Personeel 3.1 Eisen HBO Goed Goed Goed 3.2 Kwantiteit personeel Goed Voldoende Goed 3.3 Kwaliteit personeel Goed Goed Goed Totaaloordeel Positief Positief Positief Onderwerp 4 Voorzieningen 4.1 Materiële voorzieningen Goed Goed Goed 4.2 Studiebegeleiding Goed Goed Goed Totaaloordeel Positief Positief Positief Onderwerp 5 Interne kwaliteitzorg 5.1 Evaluatie resultaten Goed Goed Goed 5.2 Maatregelen tot verbetering Goed Goed Goed 5.3 Betrekken van medewerkers, studenten, alumni en het beroepenveld Voldoende Voldoende Voldoende Totaaloordeel Positief Positief Positief Onderwerp 6 Resultaten 6.1 Gerealiseerde niveau Voldoende Voldoende Voldoende 6.2 Onderwijsrendement Voldoende Voldoende Voldoende Totaaloordeel Positief Positief Positief 1.7 Totaaloordeel Op grond van voorgaand schema en de inhoudelijke onderbouwing daarvan in paragraaf 1.5 waaruit blijkt dat de opleiding op de zes de onderwerpen positief scoort, is de conclusie dat het totaaloordeel over de opleiding POSITIEF is. 12 NQA - visitatie Hogeschool Rotterdam, opleiding Verpleegkunde hbo-bachelor

13 Deel B: Facetten NQA - visitatie Hogeschool Rotterdam, opleiding Verpleegkunde hbo-bachelor 13

14 14 NQA - visitatie Hogeschool Rotterdam, opleiding Verpleegkunde hbo-bachelor

15 Onderwerp 1 Doelstelling van de opleiding Facet 1.1 Domeinspecifieke eisen Goed Criteria - De eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij de eisen die door (buitenlandse) vakgenoten en de beroepspraktijk gesteld worden aan een opleiding in het betreffende domein (vakgebied/discipline en/of beroepspraktijk). Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: De opleiding hanteert de twaalf kerncompetenties en de vijf centrale beroepsrollen uit het landelijk vastgestelde Met het oog op de Toekomst (2001). Dit landelijk competentieprofiel is in expertbijeenkomsten voorgelegd aan het werkveld en is vastgesteld door het Landelijk Overleg Opleidingsdirecteuren Verpleegkunde (LOOV). Het profiel sluit aan bij het Beroepsprofiel van de Verpleegkundige, dat in 1999 is vastgesteld door het Landelijke Expertise Centrum Verpleging en Verzorging. Het landelijk competentieprofiel is door de HBO-raad voorgelegd aan de koepels per sector. Dat heeft geresulteerd in competentieprofielen met een sectorale inkleuring: Jij maakt het Verschil (Vereniging van Academische Ziekenhuizen, 2003), Beroepscompetenties van de hbo GGZ-verpleegkundige (2004), Beroeps- en opleidingscompetenties voor de bachelor of nursing in de huisartsenzorg (2005), Hbo competentieprofiel verpleegkundige gerontologie-geriatrie (2005) en het Competentieprofiel voor jeugdverpleegkundige in de jeugdgezondheidszorg (2005). Het NIZW heeft de competenties vertaald naar de wijkverpleging in de Competentiebeschrijvingen voor wijkverpleegkundigen (2003). De sectorale profielen zijn afgeleid van het landelijk profiel en gaan uit van de vijf beroepsrollen en de twaalf kerncompetenties. Ze zijn naast het landelijk profiel richtinggevend voor het onderwijs in de sectordifferentiaties. De vijf beroepsrollen en de twaalf competenties zijn, in aansluiting op het Beroepsprofiel 1999 en The essentials of baccalaureate education for professional nursing practice (AACN, 1998), gerelateerd aan drie verpleegkundige domeinen: zorg, organisatie van de zorg, beroep (vergelijk 1.3). De kerncompetenties zijn door de opleiding en het werkveld verder uitgewerkt in gedragscriteria. De opleiding heeft de sectorale competentieprofielen besproken met werkveldvertegenwoordigers in de regio. Dat heeft geleid tot regionale inkleuring. Zo krijgen bijvoorbeeld verstandelijk gehandicaptenzorg binnen de GGZ minder aandacht en ouderenzorg binnen de MGZ meer. Het landelijk competentieprofiel is gespiegeld aan het competentieprofiel van de American Association of Colleges of Nursing (AACN) en het maakt gebruik van Engelse en Amerikaanse literatuur. De opleiding houdt zich aan de eisen van de wet BIG en de EU-richtlijnen voor de praktische beroepsvorming. Deze staan beschreven in Gekwalificeerd voor de Toekomst (1996), waarop Met het oog op de Toekomst is gebaseerd. NQA - visitatie Hogeschool Rotterdam, opleiding Verpleegkunde hbo-bachelor 15

16 Op basis van materiaalbestudering en van gevoerde gesprekken is het panel van oordeel dat de de opleiding gedegen te werk is gegaan bij het formuleren van haar doelstellingen. De opleiding is nauw betrokken (geweest) bij het tot stand komen van het beroepsprofiel en de kerncompetenties. Het werkveld is goed bij het ontwikkelen en nader invullen van de competenties betrokken en is goed op de hoogte van de competenties. Ook studenten geven er blijk van de competenties te kennen en te herkennen als leidend voor het onderwijs. Dat blijkt tevens uit het actieve en intensieve gebruik van de competentiematrix. Dat leidt ertoe dat de beroepscompetenties een centrale positie hebben in het onderwijs. Facet 1.2 Niveau bachelor Goed Criteria - De eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij algemene, internationaal geaccepteerde beschrijvingen van de kwalificaties van een bachelor. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: Aan Met het oog op de Toekomst (2001) ging het vernieuwingsproject Beroepscompetenties hbo-verpleegkundige vooraf, waarin het hbo-niveau (kwalificatieniveau 5) scherper is geformuleerd ter onderscheiding van het mbo-niveau (kwalificatieniveau 4). De tien generieke hbo-kwalificaties waren daarbij leidend. Uit een vergelijking van NQA blijkt dat deze hbo-kwalificaties goed overeenkomen met de vijf Dublin descriptoren. In het kader van een door NQA uitgevoerd niveauonderzoek onder 18 hbo-bachelor opleidingen Verpleegkunde is een Domeinspecifiek Referentiekader ontwikkeld voor deze opleidingen (Eindrapportage niveauonderzoek HBO-V, NQA 2006). In het referentiekader zijn de twaalf kerncompetenties in relatie gebracht met de Dublin descriptoren. Daaruit komt naar voren dat de twaalf kerncompetenties goed aansluiten bij de Dublin descriptoren. Uit het niveauonderzoek van NQA blijkt het belang dat afgestudeerden hechten aan de vijf Dublin descriptoren en de uitwerking daarvan in het domeinspecifiek referentiekader. De resultaten worden vergeleken met landelijke gemiddelden van de opleidingen Verpleegkunde. Daaruit blijkt dat het belang dat afgestudeerden van de opleiding Verpleegkunde Rotterdam hechten aan de vijf Dublin descriptoren grote overeenkomst vertoont met het landelijk gemiddelde. In volgorde van belangrijkheid zijn de resultaten (Rotterdam/landelijk): communicatie (91/92%), kennis en inzicht (81/83%), toepassen (80/82%), oordeelsvorming (70/73%) en leervaardigheden (70/71%). Onder leiding van de lector van de kenniskring Transities in Zorg is in kaart gebracht welke elementen van de kerncompetenties een relatie hebben met onderzoek (Kader voor een onderzoekslijn in de hbo verpleegkunde, 2006). Daaruit blijkt dat tien van de twaalf kerncompetenties elementen bevatten die direct betrekking hebben op onderzoeksvaardigheden. 16 NQA - visitatie Hogeschool Rotterdam, opleiding Verpleegkunde hbo-bachelor

17 De kerncompetenties zijn uitgewerkt naar vier niveaus. Op niveau A toont de student enkele elementen van de competentie op vraag; op niveau B de hele competentie in nietcomplexe situaties; op niveau C de hele competentie in een complexe situatie; en op niveau D levert de student een vernieuwende bijdrage aan de competentie. Facet 1.3 Oriëntatie HBO bachelor Goed Criteria - De eindkwalificaties zijn mede ontleend aan de door (of in samenspraak met) het relevante beroepenveld opgestelde beroepsprofielen en/of beroepscompetenties. - De eindkwalificaties weerspiegelen het niveau van beginnend beroepsbeoefenaar in een specifiek beroep of samenhangend spectrum van beroepen waarvoor een hbo-opleiding vereist is of dienstig is. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: De opleiding hanteert de twaalf kerncompetenties en de vijf centrale beroepsrollen uit het landelijk vastgestelde Met het oog op de Toekomst (2001). Dit landelijk competentieprofiel is zowel landelijk als regionaal gevalideerd door het werkveld. Het is tevens voorgelegd aan de koepels per sector, wat heeft geleid tot sectorale profielen (vergelijk 1.1). De hbo-verpleegkundige vervult vijf centrale rollen die gekoppeld zijn aan de drie verpleegkundige domeinen (vergelijk 1.1). In het domein zorg vervult de verpleegkundige de rollen van zorgverlener en regisseur; in het domein organisatie van de zorg de rollen van ontwerper en coach; in het domein beroep de rol van beroepsbeoefenaar. In een schematisch overzicht in het zelfevaluatierapport en in het Inhoudelijk Opleidingskader laat de opleiding zien op welke wijze de domeinen, rollen en kerncompetenties met elkaar samenhangen. In het Inhoudelijk Opleidingskader zijn de vijf rollen van de beginnende hbo-verpleegkundige naar de mening van het panel adequaat beschreven. In haar visie op verpleegkunde sluit de opleiding vooral aan bij het concept van de belevingsgerichte zorg. Deze is erop gericht de patiënt en zijn naaste omgeving te ondersteunen bij het waarborgen of herstellen van de levensloop die door een lichamelijke stoornis, ziekte of handicap verstoord is of dreigt te raken. De patiënt is mens, meer dan een persoon met een aandoening. De ervaringsdeskundigheid van de patiënt, de mensen om hem heen en de professionele deskundigheid van de verpleegkundige bepalen het doel van de zorg. De wijze waarop de zorgvrager zijn ziekte beleeft is voor de verpleegkundige het uitgangspunt. Daarbij maakt hij gebruik van wetenschappelijke modellen, theorieën en inzichten en past deze toe na zorgvuldige afweging. Hij kan tevens het model van diagnosegestuurd verplegen toepassen, waarbij hij werkt met classificaties van diagnoses, interventies en resultaten. In zijn beroepsmatig handelen combineert hij technische competenties met aandacht en respect voor de autonomie van de zorgvrager en met een zorgende houding (Inhoudelijk Opleidingskader). NQA - visitatie Hogeschool Rotterdam, opleiding Verpleegkunde hbo-bachelor 17

18 Het panel is van oordeel dat de beroepsvisie van de opleiding goed aansluit bij de actuele ontwikkelingen in het beroepenveld en dat zij haar visie duidelijk naar voren brengt. De wijze waarop zij de beroepsrollen van de hbo-verpleegkundige invult is zonder meer relevant en sluit aan bij de visie op verpleegkunde. De nadere uitwerking van de competenties in de vier niveaus en in de gedragscriteria weerspiegelt goed het kwalificatieniveau 5. Onderwerp 2 Programma Facet 2.1 Eisen HBO Goed Criteria - Kennisontwikkeling door studenten vindt plaats via vakliteratuur, aan de beroepspraktijk ontleend studiemateriaal en via interactie met de beroepspraktijk en/of (toegepast) onderzoek. - Het programma heeft aantoonbare verbanden met actuele ontwikkelingen in het vakgebied / de discipline. - Het programma waarborgt de ontwikkeling van beroepsvaardigheden en heeft aantoonbare verbanden met de actuele beroepspraktijk. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: De Hogeschool Rotterdam duidt haar rol in de regio aan met outside in inside out : de praktijk verrijkt het onderwijs en het onderwijs levert een bijdrage aan de ontwikkeling van de praktijk. Ze wil inspelen op de diversiteit in de studentenpopulatie en wil studenten een stevige basis van concepten en vaardigheden bieden voor een innovatieve beroepspraktijk. De hogeschool vertaalt dat in het Rotterdamse Onderwijs Model (ROM) dat stoelt op drie pijlers: kennisgestuurd, praktijkgestuurd en studentgestuurd leren. De opleiding Verpleegkunde geeft daar expliciet vorm aan. Het praktijkgestuurd leren krijgt in het eerste en tweede leerjaar, het basiscurriculum, voor de voltijd en duaal vorm in praktijkstages AGZ, GGZ of MGZ van 15 EC in elk van beide jaren. Tijdens de stage zijn studenten vier dagen per week aanwezig op het stageadres en één dag per week op school (theorie-onderwijs). In het derde en vierde jaar volgt de student drie praktijkperioden in de gekozen sectordifferentiatie AGZ, GGZ of MGZ. Tijdens deze perioden zijn de studenten drie dagen per week op het praktijkadres en twee dagen per week op school (3/2 model). Duale studenten hebben in deze fase een leer-arbeidsovereenkomst en doen hun praktijkperioden in de instelling waar zij werken. In het tweede jaar nemen studenten deel aan projectmatig werken in de grote stad (6 EC). Daarin werken ze aan multidisciplinaire projecten van opdrachtgevers uit de regio, waarin maatschappelijke vraagstukken centraal staan. Doelen hiervan zijn: beroepenoriëntatie, projectmatig leren werken en multidisciplinair werken. Verpleegkunde-studenten werken in de projecten met studenten uit tenminste twee andere opleidingen. 18 NQA - visitatie Hogeschool Rotterdam, opleiding Verpleegkunde hbo-bachelor

19 De laatste praktijkleerperiode in het vierde jaar is het afstudeerproject. Daarin werkt de student zelfstandig aan een opdracht van een externe opdrachtgever, die moet leiden tot een beroepsproduct dat innovatief is en dat toegepast kan worden. Afstuderen kan ook in het onderzoeksproject in de kenniskring Transities in Zorg. In 2003 zijn er tien studenten afgestudeerd binnen dit lectoraat en in 2004 waren dat er 36. In juni 2005 worden er 52 studenten uit meerdere opleidingen begeleid. Er is een speciale handleiding voor het afstuderen in de kenniskring. Het kennisgestuurd leren vindt in de eerste twee leerjaren plaats in de integrale leerlijn (31 EC). Daar is het onderwijs probleemoplossend en productgericht: studenten maken in groepen aan de hand van casuïstiek beroepsproducten. In de leerlijn trainingen komen sociale en verpleegkundige vaardigheden en medisch-biologische kennis aan bod, in het eerste jaar 15 EC, in het tweede jaar 10 EC. De leerlijn professionele ontwikkeling is met name gericht op de rol van beroepsbeoefenaar (competenties 11 en 12). Centraal staan het analyseren en gebruiken van informatie, problemen oplossen, oordelen en besluiten nemen. Dat wordt geoefend in het programma bachelorvaardigheden : in het eerste jaar 6 EC, in het tweede jaar 4 EC. In de leerjaren 3 en 4 krijgt het kennisgestuurd leren vorm in leerarrangementen. Studenten voeren zelfstandig studietaken uit, volgen trainingen, colleges en workshops, en voeren opdrachten uit. Het studentgestuurd leren wordt vormgegeven in de studieloopbaancoaching (14 EC door de gehele opleiding). Studenten leren zelfstandig hun loopbaan plannen en verantwoordelijkheid te nemen voor de eigen studievoortgang. De student schrijft een persoonlijk ontwikkelingsplan (POP) en een persoonlijk activiteitenplan (PAP) en stelt die voortdurend bij in relatie tot de te behalen competenties en op basis van zelfevaluaties. Een persoonlijk bij te houden competentiematrix speelt hierin een belangrijke rol. Voorts kunnen studenten hun eigen studie sturen doordat zij zelf kunnen kiezen voor een minor en voor keuzevakken. In het basiscurriculum worden met name basisboeken en standaardwerken gebruikt, aangevuld met artikelen. In de sectordifferentiaties ligt het accent op actuele artikelen en onderzoeksartikelen. In het programma bachelorvaardigheden leren studenten te werken met beroepsrelevante databases voor het vinden van onderzoeksliteratuur. De opleiding heeft voor het nieuwe curriculum normen opgesteld voor de literatuur. De deeltijdvariant voldoet nog niet aan deze normen. Hier wordt nog gebruik gemaakt van literatuur van het oude voltijd curriculum. Dit wordt aangepast bij de vernieuwing van de deeltijdopleiding in Het panel heeft literatuur ingezien en oordeelt daar positief over. Er wordt voldoende gebruik gemaakt van Engelstalige literatuur: in het eerste jaar minder, in de loop van het programma neemt het toe. In het programma bachelorvaardigheden (leerlijn professionele ontwikkeling) is expliciet aandacht voor onderzoeksvaardigheden (10 EC in het basiscurriculum). In derde en vierde leerjaar passen studenten deze vaardigheden toe in vrijwel elk leerarrangement van de sectordifferentiatie. Het panel heeft dit bevestigd gezien in het studiemateriaal. Er wordt een leerlijn onderzoek ontwikkeld, die vanaf het eerste leerjaar als rode draad door het curriculum zal lopen. De basis daarvan wordt gevormd door de principes van evidence based handelen. Deze leerlijn is naar de mening van het panel prima uitgewerkt. Onder leiding van de lector vindt de implementatie van de onderzoekslijn NQA - visitatie Hogeschool Rotterdam, opleiding Verpleegkunde hbo-bachelor 19

20 plaats in studiejaar In het schooljaar wordt de leerlijn onderzoek geïmplementeerd. Voor de opleiding zijn twee lectoraten van belang: 'Transities in zorg' en 'Geïntegreerde eerstelijns gezondheidszorg'. Gemiddeld werkt 1,2 fte van de docentformatie van het IVV in deze kenniskringen. Docenten zijn maximaal twee jaar lid van een kenniskring, zodat steeds andere docenten de kans krijgen zich te scholen en het curriculum te innnoveren. In hebben vijf docenten geparticipeerd in de kenniskring 'Transities in de zorg'. De lectoren organiseren scholing in onderzoeksvaardigheden voor docenten. Verder zijn er refereerlunches over resultaten van onderzoek voor studenten, docenten en mensen uit de praktijk (vergelijk 3.1). De opleiding heeft er voor gekozen multiculturele vraagstukken integraal op te nemen in het curriculum. Deze zijn terug te vinden in casuïstiek en opdrachten (ook in deeltijdleerarrangementen) en in het programma ethiek (AGZ). In de GGZ-differentiatie wordt aandacht besteed aan multiculturaliteit in de leerarrangement langdurige zorg en casemanagement en in de trainingen culturele sensitiviteit en culturele diagnostiek. Het accent ligt op internationalisation at home door veel gebruik te maken van Engelstalige literatuur en door te stimuleren dat studenten beroepsmatig in het Engels communiceren. Het programma Engels in de gezondheidszorg is verplicht voor de mboinstroom. Voorts zijn er mogelijkheden in keuzeruimte om extra aandacht te geven aan Engels. De opleiding heeft docenten uitgewisseld met het University College Oeresund in Kopenhagen. Met deze instelling en met het University College Narvik in Noorwegen is een programma ontwikkeld over multiculturele vraagstukken, waarbij studenten via internet internationaal samenwerken. Dit programma start Tot slot kunnen studenten een minor 'international aid and development' kiezen. Als gevolg van de prioriteit bij de vernieuwing van het curriculum is er in de afgelopen jaren weinig aandacht geweest voor buitenlandse stages. Het beleid is daar wel op gericht en zal de komende jaren worden uitgevoerd. Voor de ontwikkeling van het nieuwe curriculum zijn in 2003 werkveldadviesgroepen gevormd per sector, samengesteld uit docenten en werkveldvertegenwoordigers uit de AGZ, de GGZ en de MGZ. Daarin zijn de sectorale competentieprofielen getoetst. Verder zijn de werkveldadviesgroepen betrokken bij alle stappen in de ontwikkeling van het nieuwe curriculum. Werkveldvertegenwoordigers leveren casuïstiek, schrijven mee aan praktijkgerichte opdrachten en afstudeeropdrachten en ze beoordelen programmaonderdelen op inhoud, relevantie en zwaarte. Per (na afronding van de projectfase van de curriculumvernieuwing) worden de adviesgroepen omgezet in drie werkveldcommissies voor de AGZ, de GGZ en de MGZ (vergelijk 5.3). De deeltijdvariant, Maatwerk, wijkt af van de voltijd en de duale variant. Studenten stellen hun persoonlijk ontwikkelingsplan samen uit 40 leerarrangementen: praktijkopdrachten voor stages of werk, probleemgestuurd onderwijs, projecten, sociale en verpleegkundige vaardigheden, onderzoeksvaardigheden en theorie. Ze voeren de leeractiviteiten individueel of in een pgo-groep of een projectgroep uit. Deeltijd-studenten zonder werkgever volgen een programma van 36 EC per jaar. Daarvan is in het eerste jaar 9 EC praktijk, waarvan 6 EC stage en 3 EC praktijkopdrachten. In het tweede jaar omvat de praktijk 18 EC, waarvan 12 EC stage en 6 EC praktijkopdrachten. Deeltijdstudenten met een werkgever in gezondheidszorg volgen een programma van 60 EC per 20 NQA - visitatie Hogeschool Rotterdam, opleiding Verpleegkunde hbo-bachelor

21 jaar, waarvan 36 EC direct zijn gekoppeld aan de praktijk in de vorm van werk- en praktijkopdrachten. Daarnaast doen ze een aanvullende stage van minimaal 40 dagen (afgezien van mbo-studenten verpleegkunde). Studenten die werken in de AGZ volgen een GGZ- stage en andersom. Uit evaluatieresultaten blijkt tevredenheid onder studenten over de praktijkgerichtheid van de opleiding. In het Tevredenheidsonderzoek Hogeschool Rotterdam 2005 is de score 69%. De tevredenheid van de afgestudeerden over de aansluiting op de arbeidsmarkt is 79% volgens de HBO-Monitor 2003, 2004, Het panel is op basis van het bestudeerde materiaal en de gevoerde gesprekken van oordeel dat de opleiding goed aan de criteria voldoet. Het programma is sterk beroepsgericht en volgt de actuele ontwikkelingen in het veld. De opleiding onderhoudt goede relaties met het nationale en regionale beroepenveld en het veld is nauw bij de ontwikkeling van (onderdelen van) het programma betrokken. Onderdelen worden ook uitgevoerd door gastdocenten. Facet 2.2 Relatie doelstellingen en inhoud programma Goed Criteria - Het programma is een adequate concretisering van de eindkwalificaties, qua niveau, oriëntatie en domeinspecifieke eisen. - De eindkwalificaties van de doelstellingen zijn adequaat vertaald in leerdoelen van (onderdelen van) het programma. - De inhoud van het programma biedt studenten de mogelijkheden om de geformuleerde eindkwalificaties te bereiken. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: Studenten (voltijd en duaal) volgen in de eerste twee leerjaren een basiscurriculum en in de leerjaren drie en vier een sectordifferentiatie: AGZ, GGZ of MGZ. Elk studiejaar bestaat uit vier perioden van 15 EC. Per periode is een heldere beschrijving gegeven van de beroepsrollen en competenties waaraan gewerkt wordt, van het niveau van de periode, van de leerlijnen en leerarrangementen en van de toetsing (Blauwdrukken basiscurriculum en sectordifferentiaties). De competenties zijn nader uitgewerkt in gedragscriteria. Die zijn, samen met werkveldvertegenwoordigers, ontwikkeld om de competenties meetbaar en beoordeelbaar te maken. Met behulp van deze gedragscriteria formuleren de studenten, onder begeleiding van hun coach, meetbare en beoordeelbare leerdoelen. De gedragscriteria zijn naar de mening van het panel goed uitgewerkt en ze passen goed bij het niveau van de betreffende periode. De competenties, gedragscriteria en niveaus zijn herkenbaar in het studiemateriaal, zowel in het basiscurriculum als in de sectordifferentiaties. Ze worden consequent gehanteerd in de gehele opleiding, waardoor de student goed zicht krijgt op de eisen die worden gesteld en op zijn eigen ontwikkeling op dit vlak. Ook uit de gesprekken met studenten, werkveld en afgestudeerden komt naar voren dat de competenties het onderwijs en het programma volledig sturen. NQA - visitatie Hogeschool Rotterdam, opleiding Verpleegkunde hbo-bachelor 21

22 In het basiscurriculum komen alle beroepscompetenties aan de orde. Alle competenties komen aan bod op niveau A, enkele in het tweede jaar op niveau B. In beide leerjaren is er een blok (periode) AGZ, GGZ en MGZ. Daarnaast is er in elk van beide jaren een stageblok, vooralsnog alleen in de AGZ of de GGZ, de stagemogelijkheden in de MGZ worden onderzocht. De sectordifferentiaties zijn uitgewerkt op basis van de sectorale competentieprofielen en bestaan uit leerarrangementen, stages/leerwerkplekken en het afstuderen. De leerarrangementen zijn volledig gedigitaliseerd en opgenomen in de elektronische leeromgeving (GGZ en MGZ per ). De kerncompetenties komen in de leerarrangementen en in de stages/leerwerkplekken aan bod op de niveaus B en C. Het afstuderen vindt plaats op niveau D. Voor de sectordifferentiaties is door een regiegroep, in samenspraak met de werkveldadviesgroep, de verdeling naar beroepsrol bepaald. Uitgaande van een keuze voor een sectorgericht minor omvatten de direct zorggerelateerde rollen (zorgverlener en regisseur) 75 van de 120 EC. Studenten voltijd en duaal hebben in het eerste en het tweede jaar keuzevakken van 6 EC per jaar. In het derde jaar (tweede semester) en het vierde jaar (eerste semester) is er een minor van 30 EC. In de minor breidt de student, overeenkomstig het hogeschoolbeleid, zijn beroepscompetenties uit in een specifieke richting door te werken aan een relevant vraagstuk uit de beroepspraktijk. Er zijn drie vormen van minoren: verdiepend (gericht op specialisatie in het beroep); verbredend (interdisciplinair, op het grensvlak van beroepen); en een doorstroomminor naar een masteropleiding. Het IVV heeft voor zijn studenten, in overleg met het werkveld, vijf minoren ontwikkeld die betrekking hebben op actuele ontwikkelingen in de gezondheidszorg. Voltijd studenten kunnen tevens kiezen uit een zevental minoren die zijn ontwikkeld door andere clusters of kenniskringen van de hogeschool. Verpleegkunde studenten werken hierin samen met studenten uit andere clusters. De Kadernotitie ROM-differentiaties (april 2006) van de hogeschool bevat richtlijnen, kenmerken en voorwaarden voor minoren. De Programmaraad bewaakt de kwaliteit van het aanbod van de minoren. De directeur IVV is verantwoordelijk voor de kwaliteit van de IVV-minoren. De studieloopbaancoach adviseert de student over de keuzevakken en minoren in het kader van diens persoonlijk ontwikkelingsplan. Het advies is bindend als de studieloopbaancoach een bijspijkercursus noodzakelijk acht. Voor de deeltijdopleiding is per competentie een aantal leerarrangementen ontwikkeld. De digitale leeromgeving N@tschool bevat een matrix die laat zien aan welke competentie per niveau elk leerarrangement een bijdrage levert. Studenten houden op basis daarvan bij welke competenties ze hebben afgewerkt en welke ze nog moeten doen. Bij de start van de opleiding wordt met de student een intakegesprek gevoerd op basis van een door hem vooraf samengesteld portfolio. Dat leidt tot een advies over de te behalen competenties. Dat resulteert in een individueel leerplan dat wordt goedgekeurd door twee docenten en wordt voorgelegd aan de examencommissie. De student werkt zijn leerplan uit in persoonlijk activiteitenplan met een planning in kwartalen. Uit onderwijsevaluaties blijkt dat studenten van het nieuwe basiscurriculum en de sectordifferentiaties de competenties kennen en dat ze die relevant vinden voor het toekomstige beroep. Studenten zijn zeer tevreden over de kwaliteit van het onderwijsprogramma. De resultaten van het Tevredenheidsonderzoek Hogeschool 22 NQA - visitatie Hogeschool Rotterdam, opleiding Verpleegkunde hbo-bachelor

23 Rotterdam 2005 en van de Keuzegids 2004 zijn eveneens positief. Dat wordt bevestigd in het gesprek van het panel met studenten. Facet 2.3 Samenhang in opleidingsprogramma Goed Criteria - Studenten volgen een inhoudelijk samenhangend opleidingsprogramma. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: De opleiding zorgt voor samenhang in het curriculum door de beroepsrollen centraal te stellen. In het basiscurriculum maken de studenten kennis met de vijf beroepsrollen en met alle twaalf kerncompetenties in de drie sectoren AGZ, GGZ en MGZ, die in beide leerjaren aan de orde komen (concentrisch leren). In het onderdeel 'projectmatig werken in de stad', aan het eind van het tweede jaar, leren studenten een project opzetten en uitvoeren als voorbereiding op projecten in het derde en vierde jaar. In de differentiaties verdiepen ze zich verder in de gekozen sector door middel van leerarrangementen en stages/leerwerkplekken. De verticale samenhang in het basiscurriculum is vormgegeven door middel van drie leerlijnen: de integrale leerlijn, de leerlijn trainingen en de leerlijn professionele ontwikkeling. In de verschillende blokperioden komen steeds programma-onderdelen (van 5 EC) van deze leerlijnen aan de orde. Daarin is een duidelijke opbouw te herkennen. Het panel is van mening dat de verticale samenhang in het curriculum goed is vormgegeven en herkent deze in het materiaal. Zowel de leerlijnen als ook de drie principes van praktijk-, kennis- en studentgestuurd leren zijn goed zichtbaar. Daarbij is de ook toenemende complexiteit en de opbouw in vier niveaus goed uitgewerkt. Binnen elk blok van het basiscurriculum zijn de drie leerlijnen met elkaar verbonden (horizontale samenhang). De leerlijnen professionele ontwikkeling en trainingen leveren de voorwaardelijke kennis en vaardigheden voor het uitvoeren van opdrachten in de integrale leerlijn. De opdrachten nemen gedurende het basiscurriculum toe in omvang en complexiteit. Het panel heeft deze samenhang in het materiaal kunnen vaststellen. De relatie tussen het binnenschoolse en het buitenschoolse leren in de eerste twee leerjaren krijgt vorm doordat de studenten hun leerdoelen en -activiteiten voor de stage formuleren in het persoonlijk ontwikkelingsplan en het persoonlijk activiteitenplan, afgeleid van competenties die in dat jaar aan de orde zijn geweest, gespecificeerd naar de stageplaats. De opleiding heeft tevens opdrachten geformuleerd die op deze competenties betrekking hebben. De stagiair wordt ook tijdens de stage begeleid door zijn studieloopbaancoach, via individuele gesprekken en intervisiebijeenkomsten op de wekelijkse terugkomdag. De studenten geven tegenover het panel aan dat zij tevreden zijn over deze aanpak. Zij merken daarbij op dat er wel verschillen bestaan tussen de docenten ten aanzien van deze taak. In de sectordifferentiaties bestaat het onderwijs uit leerarrangementen, die elk een praktisch deel en een theoretisch deel hebben. Het praktisch deel beslaat drie dagen per week (stage/werkplek) en is verdeeld in drie praktijkleerperioden. Het theoretisch deel omvat twee dagen per week en bevat colleges, trainingen, workshops, coaching en NQA - visitatie Hogeschool Rotterdam, opleiding Verpleegkunde hbo-bachelor 23

24 intervisie/supervisie. Evenals in het basiscurriculum nemen ook hier de studenten hun doelen en taken op in hun persoonlijk ontwikkelingsplan en het persoonlijk activiteitenplan, voor elke praktijkleerperiode. De doelen worden beoordeeld door de studieloopbaancoach en getoetst op haalbaarheid door de begeleider van de stage/werkplek. Studenten moeten opdrachten uit het theoretisch deel uitvoeren in de praktijk en brengen praktijkcases in de intervisie/supervisiebijeenkomsten in. In de verslagen leggen zij de relatie tussen theorie en praktijk. De tweede praktijkleerperiode is bij voorkeur gekoppeld aan de minor, de derde aan de afstudeeropdracht. Daarbij wordt vraaggericht onderwijs aangeboden op basis van een behoefte-inventarisatie onder de studenten, bijvoorbeeld workshops over onderzoeksvaardigheden of over onderhandelen, conflicthantering en coaching. Aan het individuele leerplan van de deeltijdstudenten worden eisen gesteld ten aanzien van de opbouw in de competentieniveaus. Alle beroepsrollen moeten op het hoogste niveau aan de orde komen. Bepaalde theorie-, training- of projectarrangementen moeten in verband met elkaar worden gepland. Bepaalde theorie-onderdelen en trainingen moeten voorafgaan aan de stage. Aan de stage- en werkarrangementen zijn altijd praktijkopdrachten gekoppeld, die het functioneren in de praktijk vanuit de opleiding sturen. Studenten formuleren in hun persoonlijk activiteitenplan de leerdoelen en activiteiten gericht op de competenties die ze nog moeten verwerven. Voor werk of stage wordt dat gespecificeerd in een praktijkwerkplan, dat moet worden goedgekeurd door de individuele coach en de werkbegeleider/praktijkopleider. In groepscoaching komen werkervaringen en beroepsuitoefening aan de orde. Uit evaluaties (Tevredenheidsonderzoek Hogeschool Rotterdam, Keuzegids 2002, 2003 en 2004, HBO-Monitor 2005) blijkt tevredenheid over de samenhang in het programma. De samenhang in het programma wordt geborgd door diverse overlegvormen: binnen de vier docententeams (voor het basiscurriculum en de drie differentiaties) en tussen de vier teamcoördinatoren. Daarnaast zijn er verantwoordelijken aangewezen voor de verschillende leerlijnen en voor de blokboeken per periode. Facet 2.4 Studielast Voldoende Criteria - Het programma is studeerbaar doordat factoren, die betrekking hebben op dat programma en die de studievoortgang belemmeren zoveel mogelijk worden weggenomen. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: De studielast is evenwichtig verdeeld. De 60 EC per jaar zijn verdeeld over vier perioden van 15 EC. In de Studiegids is voor elk programmaonderdeel de studielast in EC aangegeven. Ook het deeltijdprogramma is gebaseerd op een studielast van 15 EC per periode. Studenten kunnen hiervan afwijken. Het studietempo wordt mede door hen zelf bepaald. 24 NQA - visitatie Hogeschool Rotterdam, opleiding Verpleegkunde hbo-bachelor

25 In het basiscurriculum hebben studenten gemiddeld 10 contacturen per week, verdeeld over vier dagen. Voor de sectordifferentiaties is dit lager: voor de AGZ 5,25; voor de GGZ 5,8; en voor de MGZ 5,5 contacturen. Uit evaluaties komt naar voren dat de feitelijke studielast in de basisjaren, inclusief de contacturen, varieert van 16 tot 30 uur per week. Studenten van de differentiatie AGZ blijken tevreden te zijn met de studielast in relatie tot het aantal EC. GGZ-studenten geven aan dat de studielast niet altijd goed is gespreid. Van de MGZ zijn nog geen gegevens bekend. Uit de gesprekken van het panel komt naar voren dat vooral de vwoinstroom buiten de contacttijd weinig tijd besteedt aan de studie. Deeltijdstudenten geven aan het moeilijk te vinden een goede planning te maken om tot een acceptabele studielast te komen. In de gesprekken met de studieloopbaancoach is daar aandacht voor. Samenvattend stelt het panel vast dat de studielast sterk varieert, maar geen onoverkomelijke belemmeringen oplevert voor de voortgang van de studie. Studenten die vanaf het derde jaar een duaal traject willen volgen krijgen een sollicitatietraining. Halverwege het tweede leerjaar gaan ze solliciteren naar een werkplek. De studievoortgang wordt gemonitord via de studieloopbaancoaching (vergelijk 4.2). Uit het gesprek met studenten blijkt dat zij in het algemeen tevreden zijn over de kleine kwaliteit. Wel merken zij op dat de informatie soms wat laat beschikbaar is, bijvoorbeeld over de stages, en dat de planning van de lokalen niet altijd goed verloopt. Soms staat de informatie over de leerarrangementen niet op tijd op Op basis van inzage in en intranet stelt het panel echter vast dat deze media goed worden benut voor de informatievoorziening. Uit het Tevredenheidsonderzoek Hogeschool Rotterdam en de Keuzegids blijkt tevredenheid over de studielast. Facet 2.5 Instroom Goed Criteria - Het programma sluit qua vorm en inhoud aan bij de kwalificaties van de instromende studenten: vwo, havo, middenkaderopleiding of specialistenopleiding (WEB) of daarmee vergelijkbare kwalificaties, blijkend uit toelatingsonderzoek. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: Studenten met een vooropleiding havo of vwo (ongeacht het profiel) of mbo-4 zijn toelaatbaar voor de opleiding. Studenten van 21 jaar zonder een geldig diploma kunnen een toelatingsonderzoek doen en op grond daarvan worden toegelaten. Studenten kunnen zich daarop voorbereiden door een toelatingscursus. Studenten met een buitenlands diploma kunnen worden toegelaten na een diplomavergelijking en een NT2- toets. Voor de toelating van deeltijdstudenten wordt gebruik gemaakt van een landelijk instrument intake-assessment van het Kenniscentrum Beroepsonderwijs Arbeidsmarkt. Op basis van een portfolio vindt een intakegesprek plaats met een docent deeltijd. Dat leidt tot een advies over de te behalen competenties en over de studieduur. Bij twijfel NQA - visitatie Hogeschool Rotterdam, opleiding Verpleegkunde hbo-bachelor 25

26 wordt het portfolio beoordeeld door een tweede docent deeltijd. In de eerste periode wordt een definitief leerplan opgesteld, dat ter goedkeuring wordt voorgelegd aan de examencommissie. De omvang van de buitenschoolse component van het programma, bestaande uit werk of stages, moet voldoen aan de wettelijke eis van 2300 praktijkuren. In geval van deficiënties kunnen studenten bijspijkercursussen volgen binnen de ruimte voor het keuzeonderwijs. Mbo-ers met een diploma verpleegkunde (VVH) stromen in het tweede jaar in en volgen het reguliere programma met een aanvulling daarop. Daarna kiezen ze voor een sectordifferentiatie, in een voltijd of een duaal traject. Het differentiatieprogramma is verkort van 2 naar 1,5 jaar. Het totale opleidingstraject duurt voor deze studenten dus 2,5 jaar. Voor vwo-studenten bestaat geen verkort programma. De wenselijkheid daarvan is nog in discussie. In de studieloopbaancoaching worden studenten wegwijs gemaakt in de hogeschool, het instituut, het onderwijssysteem en in het eigene van het hbo en het hbo-niveau. Ze worden tevens getraind in vaardigheden als effectief lezen en schriftelijk rapporteren. Verder worden leerstijl, studiemotieven en studiehouding in kaart gebracht. Deeltijdstudenten worden in de studieloopbaancoach in de eerste periode wegwijs gemaakt in de opleiding. Omdat het programma volledig is gedigitaliseerd krijgen ze een training in het werken met de elektronische leeromgeving N@tschool. Accountmanagers van hogeschool bewaken de aansluiting op het voortgezet onderwijs en het mbo. Zij onderhouden intern contact met de opleidingen en extern met de toeleverende scholen. De zorg voor een goede aansluiting zit tevens in het takenpakket van de docenten. Zij houden doorstroomgegevens bij en volgen ontwikkelingen in het vo en het mbo, bijvoorbeeld door studiedagen. Om de aansluiting van hbo op mbo te bevorderen worden samen met ROC's leerafdelingen opgezet in zorginstellingen, waar mbo- en hbo-studenten samenwerken. Evaluaties laten een positieve score zien ten aanzien van de aansluiting van de opleiding op de vooropleiding. In het gesprek met het panel geven studenten aan de aansluiting op de vooropleiding als goed te ervaren. Docenten melden dat mbo-studenten moeite hebben met Engels. Daarvoor is een aanvullend programma beschikbaar. Studenten hebben soms moeite met zelfstandig te leren werken. Dat wisselt per student. Facet 2.6 Duur Goed Criteria - De opleiding voldoet aan formele eisen m.b.t. de omvang van het curriculum: hbobachelor: 240 studiepunten. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: De omvang van de studie is 240 EC, 60 EC per jaar. De basisjaren 1 en 2 kennen elk vier perioden van 15 EC. De differentiatiejaren bestaan elk uit twee semesters van 30 EC. In het basiscurriculum is 12 EC beschikbaar voor keuzevakken. In de differentiatiefase is een minor van 30 EC geprogrammeerd. 26 NQA - visitatie Hogeschool Rotterdam, opleiding Verpleegkunde hbo-bachelor