TRACER. Nieuwe bestrijdingsmogelijkheden van schadelijke insecten in de koolteelt. Tel.:

Transcriptie

1 Nieuwe bestrijdingsmogelijkheden van schadelijke insecten in de koolteelt KOOLVLIEGLARVE SCHADE KOOLMOTJE GROOT KOOLWITJE Tel.:

2 een biologisch geproduceerd insecticide met een unieke werkingswijze Werkt zowel via contact als via de maag bevat de nieuwe actieve stof Spinosad Spinosad wordt geproduceerd door een natuurlijk voorkomende bodembacterie Saccharopolyspora spinosa. Deze bacterie wordt industrieel vermenigvuldigd door fermentatie. Hierbij wordt het product spinosad gevormd waaruit later wordt geformuleerd. grijpt in op een unieke plaats in het zenuwstelsel Spinosad is de enige actieve stof die inwerkt op de receptoren van nicotine-acetylcholine (NACH) en gamma-aminobutrylzuur (GABA) in het zenuwstelsel van de insecten. De contactwerking zorgt voor een snelle doding Zowel de larven als de volwassen insecten die tijdens de bespuiting geraakt worden, sterven heel snel na de behandeling. De geraakte eitjes worden ook voor een belangrijk deel bestreden, doch dit gebeurt pas bij het ontluiken van de larven wanneer deze in contact komen met het product op de eiwand. bestrijdt in de groenten zowel rupsen, tripsen als vliegen In de koolteelt bestrijdt zowel de koolvlieg als alle voorkomende rupsensoorten: de kooluil, de koolwitjes en het koolmotje. De zenuwprikkel wordt onderbroken Deze unieke werkingswijze van heeft meerdere voordelen: een snelle doding van de insecten werkzaam op volwassenen en larven heel veilig voor de mens, zoogdieren en vogels geen kruisresistentie met andere insecticiden veilig voor de meeste nuttige insecten Verscholen insecten worden gedood door maagwerking wordt snel opgenomen in de waslaag van het blad. Daarna verspreidt het product zich in het gehele blad. Het blijft daar een 10-tal dagen werkzaam. Larven die gedurende deze periode van het blad eten of sap zuigen, worden gedood binnen 1-2 dagen. Door de herverdeling van in het blad, bestrijdt ook verscholen insecten zoals de jonge rupsen van het koolmotje. Op deze insecten vertoont daarom een duidelijk betere werking dan de meeste andere insecticiden zoals de pyrethroïden. Dode rups na Vaatbundel Bladoppervlak werkt altijd 7-10 dagen via het blad, ook bij warm weer blijft bij hoge temperaturen lang werk zaam, het wordt nagenoeg niet versneld afgebroken in tegenstelling tot de pyrethroïden. Wel moet in de zomer bij sterk zonlicht s avonds of s morgens toegepast worden omdat het UV-gevoelig is. Van zodra zich in de waslaag bevindt, is de afbraak door UV zeer beperkt. Eenmaal in de buitenste cellenlaag, is er geen UV-afbraak meer. Opname Tracer in het blad Detailfoto van de bacterie Rode kool Koolmotje schade op spruiten 2 3

3 Veilig voor de mens, dier en vele nuttige insecten Veiligheid voor mens en dier bezit een zeer hoge LD50, namelijk hoger dan 5000 mg/kg lichaamsgewicht voor warm bloedigen. is daarmee veel veiliger dan vrijwel alle andere middelen die zijn toegelaten in de groententeelt. heeft dan ook geen veiligheidssymbolen op het etiket. Dit is zeker belangrijk in de groententeelt waar regelmatig contact is met de planten tijdens de vele teeltwerkzaamheden. De ideale oplossing tegen koolvlieg Levenscyclus van de koolvlieg (Delia Brassicae) Eind april komt de eerste generatie koolvliegen uit de overwinterde poppen in de grond. Deze vliegen leggen begin mei reeds de eerste eitjes aan de voet van de jonge koolplantjes. De larven voeden zich door vraat aan de wortels en de plantvoet. Na enkele weken verpoppen ze zich en start de volgende cyclus. 1 WEEK MAXIMUM witte pootloze larve 0,7-0,8 cm LARVE 3-4 WEKEN Lieveheersbeestje volwassen is veilig voor de meeste nuttige insecten is veilig voor veel nuttige insecten zoals lieveheersbeestjes en zweefvliegen. is tevens onschadelijk voor de sluipwespenlarven in de geparasiteerde bladluizen. Hierdoor helpt te zorgen voor een natuurlijk evenwicht in de koolgewassen. EI wit aan de voet van de planten bruin-rood in de grond POP Lieveheersbeestje larve VLIEG 1-2 WEKEN 1 WEEK grijs 0,6 cm Geparasiteerde bladluis Zweefvlieg 4 5 In een jong stadium van de koolplanten worden de eitjes hoofdzakelijk aan de plantvoet afgelegd. De larven vreten aan de wortels en de plantvoet en veroorzaken hierdoor zware schade. De aangetaste planten worden loodkleurig, verwelken en sterven uiteindelijk af. Later in het jaar kunnen ook de bovengrondse plantendelen zoals de spruiten aangetast worden. Dit veroorzaakt dan vraatschade en rotting van de jonge spruitjes. Door koolvlieg aangetaste koolplant

4 De ideale oplossing tegen koolvlieg + DURSBAN 5G De sterkste tandem tegen bodeminsecten bestrijdt zowel de koolvliegen als de koolvlieglarven bestrijdt zowel volwassen insecten als larven. Wanneer deze insecten met het product in aanraking komen, door contact of door voedsel opname, zullen ze naargelang de hoeveelheid productopname binnen enkele uren tot enkele dagen sterven. kan door traybehan deling of als plantvoetbehandeling toegepast worden De traybehandeling is de efficiëntste en meest gebruikte toepassing. Vooraleer de behandeling uit te voeren worden de planten licht beregend. Op deze vochtige planten wordt dan 10 ml per 1000 planten toegepast, gevolgd door een licht afregenen van de spuitvloeistof. Zorg er wel voor dat de vloeistof niet uit de trays of perspotjes wegvloeit. Een plantvoetbehandeling op het veld vereist een hogere dosering. De planten worden kort na het uitplanten aangegoten met 100 ml oplossing per plant aan een dosis van 20 ml per 100L water voor 1000 planten. Draag er ook hier zorg voor dat er geen vloeistof van de plantvoet wegvloeit. wordt door de wortels opgenomen en verspreidt zich in heel de plant wordt snel door de wortels opgenomen waardoor zowel de wortels als de plantvoet beschermd worden tegen koolvlieg gedurende ongeveer één maand. werkt best preventief maar kan ook bestaande aantastingen sterk terugdringen. Bovendien wordt door zijn opwaartse systemiciteit gedurende 3-4 weken aantasting door bladvretende rupsen voorkomen. wordt best in combinatie met DURSBAN 5G gebruikt beschermt de koolplant uitstekend gedurende de eerste maand tegen aantasting door koolvlieg. Bij zeer hoge druk en vooral bij vroege uitplantingen is een langere bescherming aan te bevelen. Via een granulaatstrooier kan dan best een verlaagde dosis DURSBAN 5G toegepast worden. DURSBAN 5G werkt langzamer dan maar zorgt wel voor een langere nawerking. Tevens wordt de koolvlieg op deze manier met twee insecticiden aangepakt met twee totaal verschillende werkingswijzen. Dit is preventief zeer goed als anti-resistentiestrategie. DURSBAN 5G zorgt bovendien voor een goede bestrijding van andere bodeminsecten. Emelten en ritnaalden kunnen namelijk, zeker na tijdelijk grasland, heel wat schade aanrichten. DURSBAN 5G korrel aan de plantvoet Geen rupsenvraat met Veel vraatschade zonder Koolvlieglarve op plantvoet Emelten Ritnaald 6 7

5 bestrijdt alle rupsen in de koolteelt bestrijdt alle rupsen in de koolteelt Kooluil rups Groot koolwitje rupsen Klein koolwitje rups Koolmotje rups Levenscyclus van de kooluil (Mamestra brassicae) De kooluil is de grootste rups die in de koolteelt voorkomt. De eerste rupsen verschijnen meestal half mei. De jonge rupsen blijven in het begin samen maar verspreiden zich later. Ze leven ongeveer 6 weken en worden uiteindelijk een vijftal centimeter groot. De grote rupsen worden ongeveer 5 cm lang, zijn bruinzwart en rollen zich vaak op. De rupsen van de kooluil komen meestal in de kop van de planten voor en veroorzaken daar niet alleen veel vraatschade maar bevuilen ook sterk de planten. Levenscyclus van het groot koolwitje (Pieris Brassicae) Het groot koolwitje legt haar eitjes in typische eipakketjes van meerdere tientallen eitjes samen. De rupsen van het grote koolwitje komen dan ook meestal in grote aantallen samen voor. De eerste rupsen verschijnen begin mei. Ze zijn vrij lang behaard en zijn geel en zwart gevlekt. Ze worden zo'n 4 cm lang. Ze vreten vooral de buitenste bladeren kaal en bevuilen later ook sterk de kolen. Levenscyclus van het klein koolwitje (Pieris Rapae) De rupsen van het klein koolwitje verschijnen meestal reeds vrij vroeg, namelijk vanaf eind april. De rupsen komen afzonderlijk voor op de planten. De groene rupsen hebben een fluweelachtig uiterlijk met gele strepen op de rug en de zijflanken. Ze worden ongeveer 3 cm lang en leven vooral op de binnenste bladeren van de koolplant. Levenscyclus van het koolmotje (Plutella Xylostella) De koolmotjes verschijnen vrij laat in het seizoen, meestal pas vanaf einde mei. De rupsen van het koolmotje zijn de kleinste die op koolgewassen voorkomen. De rupsen worden amper 1-2 cm groot en zijn bleekgroen van kleur. De jongste larven vreten in het begin in mineergangen en zijn dan een soort mineermot. Hierdoor zijn ze moeilijk bestrijdbaar met de klassieke contactinsecticiden. Later vreten ze de onderzijde van het blad weg zodat enkel de bovenzijde overblijft. Kooluil vlinder Kooluil vraatschade Groot koolwitje vlinders Groot koolwitje eipakketje Klein koolwitje vlinder Klein koolwitje vraatschade Koolmotje Koolmotje vraatschade 8 9

6 Bestrijdt alle rupsen in de koolteelt werkt ook bij warm weer gedurende 7 à 10 dagen bestrijdt ook moeilijk bereikbare rupsen Grote rupsen zoals de kooluil en het groot koolwitje zijn meestal op de bovenkant van de bladeren aktief en daardoor goed bereikbaar met contactinsecticiden zoals de pyrethroïden. Hun bestrijding is dus meestal vrij eenvoudig. De rupsen van het klein koolwitje daarentegen komen meestal in het hart van de plant voor. Hierdoor zijn deze rupsen vaak moeilijker bestrijdbaar met pyrethroïden. De rupsen van het koolmotje zijn nog moeilijker bestrijdbaar doordat ze aan de onderzijde van het blad voorkomen en daardoor moeilijk bereikbaar zijn. Bovendien zijn de jonge rupsen zeer klein en mineren in het blad. Daardoor kunnen ze niet geraakt worden met contactinsecticiden wat hun bestrijding extra bemoeilijkt. In bepaalde landen is zelfs al resistentie vastgesteld tegen pyrethroïden wat de bestrijding helemaal problematisch maakt. dringt doorheen de waslaag en verspreidt zich in het ganse blad. Hierdoor worden ook de moeilijk bereikbare rupsen van het koolmotje, die zich aan de onderkant van het blad of in het blad bevinden, goed bestreden. Bij warm weer valt de bestrijding van rupsen vaak tegen doordat de rupsen moeilijker te bereiken zijn omdat ze zich verschuilen tussen de bladeren. Bovendien worden de klassieke rupsenmiddelen zoals de pyrethoïden versneld afgebroken bij warm weer. is wel lichtafbreekbaar maar wordt nagenoeg niet versneld afgebroken door hogere temperaturen. blijft dan ook bij warm weer 7 tot 10 dagen werkzaam, indien s morgens of s avonds wordt behandeld. Hierdoor zal ook in de volle zomer heel goede resultaten geven op alle rupsen, ook op het koolmotje. Bovendien worden ook tegelijkertijd de aanwezige koolvliegen bestreden waardoor minder aantasting van late koolvlieg in de spruiten gebeurt. Dosis en wachttijd van in kolen tegen rupsen wordt in kolen gebruikt aan ml/ha op een droog gewas. Bij warm, zonnig zomerweer wordt best s morgens of s avonds behandeld. Door zijn uiterst lage giftigheid bezit een wachttijd van slechts 3 dagen waardoor tot kort voor de oogst kan behandeld worden. kan 3 maal toegepast worden per seizoen. Na een toepassing tegen koolvlieg kan er nog twee keer per seizoen behandeld worden tegen rupsen. Dode vlieg Larve koolvlieg in de spruiten 10 11

7 opent nieuwe mogelijkheden in de koolteelt bezit een totaal nieuwe werkingswijze. Er bestaat geen kruisresistentie met de andere insecticiden spaart de belangrijkste nuttige insecten. Het biologisch evenwicht zorgt voor een lagere druk van bladluizen herverdeelt zich in de behandelde plantendelen. Ook niet geraakte insecten worden via voedselopname gedood blijft ook bij hoge temperaturen actief. Ook tijdens warme zomermaanden blijft het resultaat optimaal is een uitstekend middel tegen alle rupsen in kolen. Ook moeilijke rupsen zoals het koolmotje worden zeer goed bestreden bestrijdt zeer goed koolvlieg Geeft een zekere bestrijding van koolvieg gedurende een maand lang is zeer veilig voor de mens Door de wachttijd van 3 dagen kan tot kort voor de oogst behandeld worden Samenstelling en Erkenningsnummer, spinosad 480 g/l, nr. 9275/B, DURSBAN 5G, chloorpyrifos 5%, nr. 8196/B Verantwoordelijke uitgever Stefaan Deconinck - Dow AgroSciences BV Layout Do.LEPIECE bvba dolepiece@skynet.be - Maart 2007