Bedrijfsvoering van elektrische installaties HS. Quercus Technical Services B.V.

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Bedrijfsvoering van elektrische installaties HS. Quercus Technical Services B.V."

Transcriptie

1 Bedrijfsvoering van elektrische installaties i lê

2 Bedrijfsvoering van elektrische installaties Onderwerp en toepassingsgebied 2.1 NEN NEN 3840 Termen en definities Personeel, organisatie en communicatie 4.1 Installatieverantwoordelìjke 4.2 Wcrkverantwoordelijkc 4.3 Vakbekwaam Persoon 44 Voldoend Onderricht Persoon 4 5 Ploegleider (alleen NEN 3840) 4.6 Bedieningsdeskundige (alleen NEN 3840) 4.7 Leek 4.8 Opleidingsniveau's Aanwijzen 5.1 Globale procedure voor het aanwijzen van personen 5.2 Voorbeeld aanwijzing Voorlichting en onderricht (Arbowet) 6.1 Periodiek instrueren (NEN 3140 en NEN 3840) 6.2 Speciale voorlichting en onderricht 6.3 Communicatie Standaard bedrijfsvoeringsprocedures 7.1 Algemeen 7.2 De Vijf essentiële veiligheidseisen 7.3 Opnieuw inschakelen na de werkzaamheden 7.4 &Verken onder spanning (NEN 3840) 75 Werken onder spanning (NEN 3140) 7,6 Werkzaamheden bij risicovcrhogcndc omstandigheden 7.7 Vragen 'Bedrijfsvoering van elektrische installaties 7.8 \D\OOOOOOO \I O\VIU'I

3 Bedrijfsvoering van elektrische installaties Inleiding De Arbo-wet verplicht ons een zo veilig mogelijke bedrijfsvoering na te streven. Men kan dit doen door zelfregels op te stellen. Men kan ook gebruik maken van bestaande normen. Europa heeft een norm ontwikkeld met de naam NEN EN In deze norm zijn voor alle landen die zijn aangesloten bij de GENELEC de minimale veiligheidseisen vastgelegd voor de bedrijfsvoering van de elektrische installaties. Nederland heeft deze norm opgenomen en aangevuld met twee normen. Voor de laagspanning is dit NEN 3140 en hoogspanning NEN Onderwerp en toepassingsgebied NEN 3140 Deze norm geeft eisen voor de bedrijfsvoering van elektrische installaties en van elektrische arbeidsmiddelen. De norm is van toepassing op elektrische installaties en elektrische arbeidsmiddelen met een nominale spanning van ten hoogste 1000 V wisselspanning en 1500 V gelijkspanning. Mer bedrijfsvoering worden nagenoeg alle werkzaamheden aan elektrische installaties bedoeld. zoals het uitvoeren van onderhoudswerkzaamheden, het uitvoeren van inspecties, maar ook de bedieningswerkzaamheden en alle nier»elektrotechnische werkzaamheden in de omgeving van de elektrische installaties. Hierbij maakt het niet uit of de elektrische installaties tijdelijk, permanent, plaatsgebonden of verplaatsbaar zijn. De norm is niet geschreven voor elektrische installaties in: ' vliegtuigen en luchtkussenvaartuigen; ' zeeschepen; ' ' ' voertuigen; elektrische tractie; experimenteel elektrotechnisch onderzoek;! elektronische telecommunicatie- en informatiesystemen; - elektronische instrumentatie-, besturings en automatiseringssystemen;! offshore-installaties, als hierop het internationale zeerecht van toepassing is. Aanbevolen wordt om voor deze toepassingen aparte voorschriften op te stellen in 'de geest' van deze norm. Dit gebeurt in de praktijk ook regelmatig. Zo zijn er voor de tractiebedrijven (spoorwegen, metro, tram) zeer veel voorschriften in eigen beheer ontwikkeld. Voor de scheepvaart gelden weer aparte voorschriften waarbij de verzekeraar vaak eisen stelt aan de veiligheid en bedrijfszekerheid van de elektrische installaties

4 2.2 NEN 3840 Deze norm geeft eisen voor de bedrijfsvoering van en werkzaamheden aan elektrische installaties met een nominale spanning groter dan 1000 V wisselspanning of 1500 V gelijkspanning. Dit zijn meestal elektrische installaties die zijn ontworpen voor de energieopwekking of de energiedístributie. Ook grote machines zoals containerkranen en graafi'nachines vallen onder deze norm. De norm geldt voor alle elektrotechnische en niet-elektrotechnische werkzaamheden. Dus bijvoorbeeld ook voor bouwwerkzaarnheden in de buurt van bovengrondse leidingen of ondergrondse kabels. De norm is niet geschreven voor elektrische installaties in: vliegtuigen of luchtkussenvaartuigen; zeeschepen; elektronische telecommunicatie- en informatiesystemen; elektronische instrumentatie-, besturings- en automatiseringssysternen; kolenmijnen of mijnen voor de winning van andere delfstoffen; offshore installaties; voertuigen; installaties voor elektrische tractie; werkzaamheden van experimenteel elektrotechnisch onderzoek. Aanbevolen wordt om voor deze toepassingen aparte voorschriften op te stellen in 'de geest' van deze norm.

5 Termen en definities Hieronder volgen de belangrijkste termen en definities uit de norm. Elektrische installatie Samenstel van al het elektrisch materieel voor de opwekking, het transport, de omzetting, de distributie en het gebruik van elektrische energie, inclusiefbronnen van opgeslagen energie zoals accu's, batterijen en condensatoren. Bedrijfsvoering Beheer, inclusief alle elektrotechnische en niet-elektrotechnische werkzaamheden, noodzakelijk om de elektrische installatie onder normale en onder abnormale omstandigheden te kunnen laten werken, zoals schakelen, regelen, bewaken en onderhoud. Elektrisch gevaar Mogelijkheid op letsel of schade aan de gezondheid, veroorzaakt door elektriciteit. Tot de gevaren van elektriciteit worden gerekend: ' elektrocutie;. brand;. explosie; ' elektromagnetische velden en krachten;. onbedoeld inschakelen en uitschakelen;. vlambogen. Elektrisch arbeidsmiddel (NEN 3140) Een op de werkplek gebruikt arbeidsmiddel, hulpmiddel ofpersoonlijk beschermingsmiddel dat een elektrisch gevaar kan opleveren ofverminderen. Voorbeelden van elektrische arbeidsmiddelen zijn:. elektrische gereedschappen;. elektrische machines;. handlampen en andere verplaatsbare lampen;. stroomverbruikende toestellen, zoals: koelkasten, koffiezetters, laboratoriumapparatuur, pc's, printers en stofzuigers;. verplaatsbare leidingen;. verplaatsbare elektrische meetinstrumenten; ' persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM's);. handgereedschappen voor het onder spanning werken;. verplaatsbare schakel- en verdeelinrichtingen;. medische elektrische toestellen. Elektrische bedrijfsruimte Ruimte ofplaats waarin elektrisch materieel is geïnstalleerd:. dat geen volledige bescherming heeft; 0 dat voornamelijk is bestemd voor het bedrijfvan een elektrische installatie, of; 0 waar het gevaar van explosie of vlambogen bestaat.

6 4. Personeel, organisatie en communicatie in een organisatie horen de bevoegdheden duidelijk te zijn. De volgende personen moeten schriftelijk worden aangewezen door ofnamens het management / bestuur ofwerkgever:. Installatieverantwoordelijke (IV) volgens NEN 3140 en NEN 3840;. Werkverantwoordelijke (WV) volgens NEN 3140 en NEN 3840; - Vakbekwaam Persoon (VP) volgens NEN 3140 en NEN 3840; ' Voldoend Onderricht Persoon (VOP) volgens NEN 3140 en NEN 3840;! Ploegleider (PL) volgens NEN 3840; ' Bedieningsdeskundige (BD) volgens NEN InstaIlatieverantwoordelijke De werkgever en/ofbestuurder heeft volgens de Arbowet de verplichting te zorgen voor een veilige werksituatie. Omdat een werkgever meestal technisch niet in staat is een elektrische installatie te beheren zal hij deze taken moeten delegeren aan een geschikt persoon. Dit is de installatieverantwoordelijke_ Deze persoon moet in staat zijn de risico's van elektrische installaties en arbeidsmiddelen goed in te schatten. Door deze persoon ook de nodige bevoegdheden te geven kan de installatieverantwoordelijke de verantwoordelijkheid krijgen voor het in goede staat houden van de installatie. De installatieverantvvoordelijke moet schriftelijk worden aangewezen door de werkgever en kan bijvoorbeeld verantwoordelijk zijn voor: 0 (een gedeelte) van de installatie; ' toegangsregeling en _controle;. wijzigingen in de configuratie van de elektrische installatie; ' het verlenen van toestemming voor het uitvoeren van werkzaamheden;. het beschikbaar stellen van deugdelijke gereedschappen, hulpmidddelen en PBM s;. het (laten) onderhouden van de (deel)installatie; - het (laten) inspecteren van de (deel)installatie; ' het (laten) inspecteren van de elektrische arbeidsmiddelen. 4.2 Werkverantwoordelijke De elektrische veiligheid bij alle werkzaamheden moet onder verantwoordelijkheid van een natuurlijke persoon worden geplaatst; de werkverantwoordelijke. Deze wordt schriftelijk aangewezen door de werkgever ofinstallatieverantwoordelijke en is verantwoordelijk voor een veilige uitvoering van de werkzaamheden. Eventuele veiligheidsmaatregelen worden samen met de installatieverantvvoordelijke bepaald. De werkverantwoordelijke is meestal de persoon die belast is met de technisch inhoudelijke zaken. Het is goed mogelijk dat bij kleinere organisaties de installatieverantwoordelijke en de werkverantwoordelijke dezelfde persoon zijn.

7 De werkverantwoordelijke kan bijvoorbeeld verantwoordelijk zijn voor: 0 de uitvoering van de (deel)werkzaamheden;. het instrueren van degenen die aan de werkzaamheden deelnemen;. het indien nodig coördineren van (deel)werkzaamheden;. afstemming met de installatieverantwoordelijke voor aanvang en indien nodig tijdens de werkzaamheden;! onderzoeken van de werkplek bij bezwaar tegen uitvoering van de werkzaamheden;. het verlenen van toestemming voor het beginnen met de werkzaamheden;. het (laten) stopzetten van de werkzaamheden als de veiligheid in het geding is; 0 het indien nodig (laten) houden van toezicht; - het melden dat de werkzaamheden zijn afgerond en dat de (deel)installatie gereed is voor wederinschakeling. lnstallatieverantwoordelijke Werkverantwoordelijke Elektrische arbeidsmiddelen en installaties Instandhouding veiligheid door inspecties Risico s van werkzaamheden inventariseren (RI&E) Plannen van werkzaamheden Toegangsregelingen Kiezen van uitvoerenden Procedures voor bediening, werkzaamheden en onderhoud Plannen goedkeuren tbv werkzaarnheden Toestemming geven voor werkzaamheden Werkwijze bepalen lnstrueren bij werkzaamheden Toezicht houden op werkzaarnheden 4.3 Vakbekwaam Persoon Een vakbekwaam persoon is iemand met de juiste opleiding en ervaring waardoor deze in staat is gevaren, veroorzaakt door elektriciteit, te herkennen en te voorkomen. 4.4 Voldoend Onderricht Persoon Een Voldoend Onderricht Persoon is iemand die voldoende is geïnstrueerd voor specifieke taken, werkzaamheden en/ofhet gebruik van elektrische arbeidsmiddelen waardoor hij ofzij in staat is gevaren te voorkomen die door elektriciteit kunnen worden veroorzaakt. 4.5 Ploegleider (alleen NEN 3840) Vakbekwaam persoon die ter plaatse met de leiding van werkzaamheden is belast.

8 4.6 Bedieningsdeskundige (alleen NEN 3840) Persoon die is aangewezen als direct verantwoordelijk persoon voor bedieningshandelingen, waarbij deze handelingen worden gecoördineerd vanuit één punt. Deze functie vindt men bij de energiebedrijven in hun bedrijfsvoeringscentra. Bij de industrie wordt de functie soms ingevuld door een operator vanuit een controlekamer. 4 7 Leek Een leek is iemand zonder een aanwijzing. 4.8 Opleidingsniveau's In NEN 3140 en NEN 3840 wordt voor het opleidingsniveau van Installatieverantwoordelijke en Werkverantwoordelijke gesproken over een middelbaar elektrotechnisch opleidingsniveau. Voor vakbekwame personen wordt minimaal een lager elektrotechnisch niveau vereist. Een VOF per hoeft geen elektrotechnische vakkennis te bezitten, maar verkrijgt de benodigde kennis door instructie. Aanwijzen Op grond van de Arbowet is de werkgever belast met de zorg voor de veiligheid en de gezondheid in verband met de arbeid van zijn werknemers en van allen die hem ter beschikking zijn gesteld. Bij het organiseren van de arbeid moet een zo groot mogelijke veiligheid in acht worden genomen en hoort rekening te worden gehouden met ervaring en vakmanschap van het betrokken personeel. Opdrachten voor het uitvoeren van werkzaamheden waarbij elektrische gevaren kunnen optreden mogen alleen worden gegeven aan personen die bevoegd zijn tot het uitvoeren van deze werkzaamheden. Deze personen moeten schriftelijk door ofin opdracht van de werkgever worden aangewezen. De uitvoerende taken met betrekking tot de veiligheid zal de werkgever overdragen aan zijn personeel. Bij het overdragen van de verantwoordelijkheid voor de veiligheid behoort tevens het verstrekken van bijbehorende bevoegdheden. Deze twee zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. De verantwoordelijkheid voor de veiligheid in verband met elektrische gevaren mag dan ook alleen maar worden gedragen door personen die bevoegd zijn: opdrachten te geven die verband houden met die veiligheid; 0 de noodzakelijke veiligheidsmaatregelen te nemen; 0 over de benodigde hulpmiddelen te beschikken om de werkzaamheden veilig uit te kunnen (laten) voeren; ' toezicht te houden op het niet ongedaan maken van veiligheidsmaatregelen en het niet in gevaar komen van bij de werkzaamheden betrokken personen. 10

9 Uitgangspunt voor het 'aanwijzingsbeleid is gebaseerd op Arbowet artikel 16.8, Arbobesluit 3.51 en de normen NEN 3140 / Arbo-artikel 16.8: Bij algemene maatregel van bestuur kan worden bepaald dat de verplichting tot naleving van daarbij aangegeven voorschriften in de gevallen bij die maatregel omschreven rust op een ander dan de werkgever. Aangewezen kunnen worden de eigenaar of beheerder dan wel degene die anderszins bevoegd is te beslissen over het ontwerp, de vervaardiging dan wel het onderhoud van arbeidsplaatsen en arbeidsmiddelen, zoals zonodig nader bij die maatregel is bepaald. Arbobesluit 3.5: Elektrotechnische, bedienings- en andere werkzaamheden aan of nabij een elektrische installatie. 1. Elektrotechnische werkzaamheden en bedieningswerkzaamheden die gevaren kunnen opleveren, worden door deskundige, voldoend onderrichte en daartoe bevoegde werknemers uitgevoerd. Schriftelijke aanwijzing Een van de zaken die in de regelgeving naar voren komt is dat overdracht van de verantwoordelijkheid voor een veilig verloop van werkzaamheden slechts mag plaatsvinden als personen daartoe door de werkgever schriftelijk zijn aangewezen. Door het ondertekenen van een aanwijzingsformulier, verklaart de persoon dat hij gezien de genomen maatregelen, de opdracht van de directie van zijn / haar werkgever aanvaardt om voor een veilig verloop van de werkzaamheden zorg te dragen. Wijze van aanwijzen Aanwijzingen kunnen voor onbepaalde tijd worden gegeven, maar ook voor een bepaalde tijd of voor bepaalde werkzaamheden. Aanwijzing mag alleen plaatsvinden als de betrokkene beschikt over de vereiste kennis en vaardigheden. De aanwijzing kan betrekking hebben op: ' werkzaamheden in het algemeen;. bepaalde werkzaamheden;. het nemen van veiligheidsmaatregelen. Bij elektrotechnische werkzaarnheden moet schriftelijk zijn vastgelegd hoe de verantwoordelijkheid voor de veiligheid tussen de partijen is geregeld voordat men met de werkzaamheden mag aanvangen. Onderscheid in de aanwijzing Aanwijzen van personen ten aanzien van het elektrotechnische aanwijzingsbeleid geschiedt op twee niveaus, te weten: ' aanwijzen van personen werkzaam in een hoogspanningsinstallatie ' (> 1000 VAC. Of > 1500 VDC); aanwijzen van personen werkzaam in een laagspanningsinstallatie ( VAC. of s 1500 VDC ). 11

10 5.1 Globale procedure voor het aanwijzen van personen NEN 3140 Bijlage D: Globale procedure voor het aanwijzen van personen: Voordat een persoon kan worden aanwezen als installatieverantwoordelijke, werkverantwoordelijke, ploegleider ofvakbekwaarn persoon is het noodzakelijk dat de volgende criteria worden getoetst: 3) 13) C) d) 6) h) i) Bezit de aan te wijzen persoon voldoende kennis van elektriciteit? Heeft de aan te wijzen persoon voldoende ervaring met elektrotechnische werkzaamheden? ]) Heeft de aan te wijzen persoon voldoende inzicht in de installatie, waarvoor hij als installatieverantwoordelijke zal worden aangewezen? 2) Heeft de als werkverantwoordelijke of als vakbekwaam persoon aan te wijzen persoon voldoende: a) inzicht in de installatie waaraan gewerkt moet worden en b) praktische ervaring met die werkzaamheden? Heeft de aan te wijzen persoon voldoende inzicht in mogelijke gevaren die op kunnen treden tijdens werkzaamheden en de in acht te nemen voorzorgsmaatregelen? Heeft de aan te wijzen persoon voldoende vaardigheid om te allen tijde te onderkennen of het veilig is om de werkzaamheden voort te zetten? Bezit de aan te wijzen persoon voldoende leidinggevende capaciteiten? Kan de aan te Wijzen persoon beschikken over voldoende en de juiste gereedschappen, hulpmiddelen en (persoonlijke) beschermingsmiddelen? Kan de verantwoordelijkheid van de aan te wijzen persoon door een ander, niet ter zake deskundig, persoon worden tenietgedaan? Is er een procedure voor het periodiek instrueren van de aan te wijzen persoon? 12

11 5.2 Voorbeeld aanwijzing Aanwijzing VOLDOEND ONDERRICHT PERSOON Laagspanning Aanwijzing als bedoeld int.4 ke1!6li.ls Arbowet bepaling!.z.ll)l NEN3HO Naam : Dhr. K. jansen Geboortedatum : 29 november 1973 Functie : Operator Afdeling : Productie Personeels nr. : A5628 i:l Zal worden aangewezen voor de periode van : tot Ei Zal voor onbepaalde tijd worden aangewezen vanaf : D Zal worden aangewezen voor project / installatie :... De aanwijzing geldt alleen voor werkzaamheden waarvoor specifieke instructies ontvangen zijn en die tot de hierboven omschreven project ofinstallatie behoren. Namens de directie, Naam : Dhr. P. Pietersen Datum : Handtekening:... De aangewezen functionaris : Dhr K. jansen Datum : Handtekening:... 13

12 De aangewezen persoon: is zich volledig bewust van zijn/ haar taak, bevoegdheid en verantwoordelijkheid in. overeenstemming met zijn/ haar aanwijzing; accepteert de verantwoordelijkheden die zijn/ haar taak/ functie met zich meebrengt; zal de installatieverantwoordelijke en de werkverantwoordelijke afdoende op de hoogte houden van zijn/ haar werkzaamheden; is op de hoogte van alle relevante regelgeving en normen; is in het bezit van een veiligheids- en instructiehandboek en houdt het handboek up-todate; zorgt ervoor dat hij/ zij over voldoende middelen kan beschikken om de noodzakelijke werkzaamheden zo veilig mogelijk te laten verlopen. De aangewezen persoon is bevoegd om de volgende werkzaamheden uit te voeren: het verwisselen van schroefpatronen tot en met 63 A; het resetten van installatieautornaten tot 25 A; het resetten van aardlekschakelaars; het resetten van thermische relais; het verwisselen van lampen; het vervangen van stekers en contrastekers; De aangewezen persoon draagt zorg voor het juist gebruik van gereedschappen, hulpmiddelen en persoonlijke beschermingsmiddelen.

13 Voorlichting en onderricht (Arbowet) De Arbowet stelt dat de werkgever ervoor moet zorgen dat zijn werknemers als ze werkzaamheden gaan verrichten doeltreffend moeten zijn ingelicht en dat dit periodiek herhaald moet worden. Dit is dus een wettelijke verplichting. Ook in NEN 3140 en NEN 3840 staat de verplichting tot het periodiek instrueren. In artikel 8 van de Arbowet wordt ingegaan op voorlichting en onderricht. In dit artikel wordt beschreven dat personen geïnstrueerd moeten worden, bijvoorbeeld op het gebied van persoonlijke beschermingsmiddelen en het naleven van instructies en voorschriften. Artikel 8 Voorlichting en onderricht: uv 1. De werkgever zorgt ervoor dat de werknemers doeltreiïend worden ingelicht over de te verrichten werkzaamheden en de daaraan verbonden risico's, alsmede over de maatregelen die erop gericht zijn deze risico s te voorkomen of te beperken. Tevens zorgt de werkgever ervoor dat de werknemers doeltreffend worden ingelicht over de wijze waarop de deskundige bijstand, bedoeld in artikel 14 in zijn bedrijf ofinrichtìng is georganiseerd. 2. De werkgever zorgt ervoor dat aan de werknemers doeltreffend en aan hun onderscheiden taken aangepast onderricht wordt verstrekt met betrekking tot de arbeidsomstandigheden. 3. Indien persoonlijke beschermingsmiddelen ter beschikking van de werknemers worden gesteld en indien op arbeidsmiddelen ofanderszins beveiligingen zijn aangebracht, zorgt de werkgever ervoor dat de werknemers op de hoogte zijn van hun doel en werking en de wijze waarop zij deze dienen te gebruiken. 4. De werkgever ziet toe op de naleving van de instructies en voorschriften gericht op het voorkomen ofbeperken van de in het eerste lid genoemde risico s alsmede op hetjuiste gebruik van persoonlijke beschermingsrniddelen. Indien binnen de ondernemingjeugdige werknemers werkzaam zijn, houdt de werkgever bij de uitvoering van de in de voorgaande leden genoemde verplichtingen in het bijzonder rekening met de aan dejeugdige leeftijd inherente beperkte werkervaring en onvoltooide lichamelijke en geestelijke ontwikkeling van deze werknemers. Tevens bevordert de werkgever zoveel als redelijkerwijs kan worden gevergd het leer en vormingsproces van jeugdige werknemers. De instructie zal moeten bijdragen aan het op pijl houden van het kennis- en ervaringsniveau van het technisch personeel'. Hierdoor houdt men de vakbekwaamheid op pijl. Met een instructie wordt men op de hoogte gesteld van de gevaren van hun werkzaamheden. Doordat men kennis heeft vernomen van die gevaren kan men beter anticiperen op die gevaren, zodat de kans op een ongeval wordt geminimaliseerd. 15

14 _» 6.1 Periodiek instrueren (NEN 3140 en NEN 3840) Periodieke instructie is nodig omdat gebleken is dat bepaalde kennis na verloop van tijd wegzakt. De normen zijn heel duidelijk: iedereen met een aanwijzing moet periodiek worden geïnstrueerd. De NEN 3840 heeft ongeacht de aanwijzing een vast opleidingsinterval van maximaal drie jaar. Indien er een ernstig incident is opgetreden of de installatie- ofwerkmethodiek wijzigt ofals de frequentie van de werkzaamheden laag is, moet het instructie interval worden verkleind. in de NEN 3140 is een informatieve bijlage opgenomen waaruit de tijd tussen twee opeenvolgende instructies kan worden bepaald aan de hand van een bepaald model. Het opleidingsinterval kan variëren van één tot vijfjaar. Ervan ng van personen Mate van terlcl1t Veel 0 Zelden 10 Weinig 10 Regelmatig Voorldurend Aard van de werkzaamheden Verandering van werkzaamheden Eenvoudig 0 Weinig Gemiddeld 5 Regelmatig Complex 10 Frequentie van de werkzaamheden Ervaring mel (bijna) ongevallen laalsle 10 jaar Zelden [] Geen idee 10 Regelmatig 5 Geen 0 Vaak 10 Één ol meer 10 Werkomslandigheden Spanningsloos 0 in de nabijheid van aerivieve delen Soms onder spanning 10 Omgeving van de werkplek lijd lnjaren Overzichtelijk met weinig gevaar Onoverzichlelijk met veel gevaar som van de iacloren _» 16

15 6.2 Speciale voorlichting en onderricht Naast het regulier instrueren van het personeel zijn er uitzonderingen. Dit zijn specifieke gevallen waar de installatie-/werkverantwoordelijke mee in aanraking zou kunnen komen. De Voldoend Onderricht Persoon De norm is erg duidelijk wat betreft het instrueren van installatie-/werkverantwoordelijken, ploegleiders en vakbekwame personen. Over de Voldoend Onderricht Persoon is de norm onduidelijk. De nadruk ligt met name bij de aanwijzing van de Voldoend Onderricht Persoon. Er moet goed gekeken worden naar de werkzaamheden van de Voldoend Onderricht Persoon. De aanwijzing zal de grenzen moeten aangeven wat wel en wat niet tot zijn werkzaamheden behoren. Er moet dan ook rekening gehouden worden met het feit dat de Voldoend Onderricht Persoon geen kennis heeft van de gevaren van elektriciteit. Bed rijfsvoorschriften Naast de instructies over de gevaren van elektriciteit en veilig omgaan met elektrische installaties, moet men geïnstrueerd worden over de bedrijfseigen voorschriften. Deze voorschriften kunnen belangrijke informatie en/of regels bevatten die van toepassing zijn op de bedrijfsvoering van elektrische installaties. De bedrijfsvoorschriften kunnen afwijken van de norm. Inleners en derden Ook inleners en derden moeten binnen de elektrische bedrijfsvoering een aanwijzing krijgen. Deze krijgt men van het bedrijfwaar men werkzaamheden uitvoert. Voor hen gelden dan ook dezelfde regels. Zij moeten ook geïnstrueerd zijn. Het is verstandig dat de installatie- eri/of werkverantwoordelijke in ieder geval controleert of de inleners voldoende gekwalificeerd zijn voor het veilig uitvoeren van hun werkzaamheden. Instructie werken onder spanning In de norm staat vermeld dat voor personen die onder spanning werken een specifiek opleidingsprogramma moet worden opgesteld om de kundigheid over het onder spanning werken van vakbekwame ofonderrichte personen te ontwikkelen en op peil te houden. Dit programma moet voldoen aan bijzondere eisen met betrekking tot het onder spanning werken en moet zijn gebaseerd op theoretische en praktische oefeningen. Deze oefeningen moeten representatiefzijn voor de na de opleiding uit te voeren werkzaarnheden of; indien ze van de werkzaamheden als zodanig verschillen, moeten zijn gebaseerd op dezelfde principes van veiligheid. Na succesvolle voltooiing van de opleiding moet een getuigschrift worden uitgereikt dat bevestigt dat het personeel in staat is tot het onder spanning werken waarvoor het is opgeleid en in overeenstemming met het niveau van de gevolgde opleiding. Het vaardigheidsniveau moet worden bevestigd door een machtiging tot onder spanning werken. Vervolgens vertelt men in de norm dat deze instructie periodiek moet worden herhaald. De vaardigheid tot onder spanning werken moet op peil worden gehouden, hetzij in de praktijk, hetzij door middel van bij of nascholing. De geldigheid van een machtiging tot onder spanning werken moet worden beoordeeld, steeds wanneer dat noodzakelijk is, in overeenstemming met het vaardigheidsniveau van de desbetreffende persoon. 17

16 6.3 Communicatie Communicatie omvat elke wijze waarop informatie wordt overgebracht naar of uitgewisseld tussen personen. Informatie kan worden overgebracht ofuitgewisseld op een van de volgende manieren:. mondeling (waaronder telefonisch, per portofoon, en tussen personen); ' ' schriftelijk (waaronder per fax), of; visueel (waaronder beeldschermen, mededelingenborden, lampen enz.). Alle mededelingen moeten zijn voorzien van de naam van de persoon die de informatie verschaft en eventueel de plaats waar deze zich bevindt. 0m fouten bij de mondelinge overbrenging van informatie te voorkomen, moet de ontvanger de informatie naar de verzender herhalen, die moet bevestigen dat de informatie juist is ontvangen en begrepen. Voordat met werkzaamheden wordt begonnen, moet de installatieverantwoordelijke over de voorgenomen werkzaamheden worden geïnformeerd. Voor een veilige bedrijfsvoering van de elektrische installatie moet alle noodzakelijke informatie, zoals over de configuratie van het net, de stand van schakelmaterieel (aan, uit, geaard) en de stand van beveiligingstoestellen, door een mededeling worden overgebracht. Indien het noodzakelijk is om informatie op een andere wijze over te brengen, bijvoorbeeld met radiosignalen, computers, lampen enz., mogen deze alleen worden gebruikt indien voorzorgsmaatregelen zijn getroffen om te garanderen dat de weg die de informatie aflegt, betrouwbaar is en dat er geen misverstanden kunnen optreden of foutieve signalen kunnen worden gegeven. Toestemming om met de werkzaamheden te beginnen en de elektrische installatie na voltooide werkzaamheden weer in te schakelen, mag niet worden gegeven door signalen of op grond van een vooraf afgesproken tijdsverloop. is

17 Standaard bedrijfsvoeringsprocedures 7.1 Algemeen Bij handelingen zoals in dit hoofdstuk beschreven, moeten geschikte gereedschappen worden gebruikt om elektrisch gevaar te voorkomen, Deze handelingen moeten zijn goedgekeurd door de installatieverantwoordelijke. Aan de installatieverantwoordelijke moet worden gemeld wanneer de werkzaamheden zijn voltooid. Bedieningshandelingen Door een bedieningshandeling wordt de toestand van een elektrische installatie gewijzigd Er bestaan twee soorten bedieningshandelingen:. Wijziging van de toestand van een elektrische installatie. uitschakelen of opnieuw inschakelen van installaties voor de uitvoering van werkzaamheden. Bedieningshandelingen kunnen ter plaatse of op afstand worden uitgevoerd. Uitschakelen vóór of inschakelen na spanningsloos werken, moet worden uitgevoerd door of onder ononderbroken toezicht van een daarvoor aangewezen persoon. Functionele inspectie Meting Metingen zijn alle activiteiten die nodig zijn om elektrische waarden te bepalen. Metingen moeten worden uitgevoerd door een aangewezen persoon, maar mogen ook worden uitgevoerd door leken onder toezicht van een Vakbekwaam Persoon. Voor het meten moeten geschikte en veilige meetinstrumenten worden gebruikt. De meetinstrumenten moeten worden gecontroleerd vóór het gebruik en waar relevant na het gebruik. Meetinstrumenten moeten voorzieningen hebben om gevaren bij verkeerde bediening of verkeerde aansluiting te voorkomen. Bij aanrakingsgevaar of kortsluitgevaar moeten voorzorgsmaatregelen worden genomen en beschermingsrniddelen worden gebruikt. Beproeving Beproeving omvat het controleren van de veilige bedrijfsvoering van een elektrische installatie. Hieronder vallen onder meer: 0 de elektrische, mechanische en thermische toestand;. de beschermingsvoorzieningen;. de veiligheidsketens. Beproevingen kunnen ook metingen omvatten. Beproevingen moeten worden uitgevoerd door een aangewezen persoon, maar mogen ook worden uitgevoerd door leken onder toezicht van een Vakbekwaam Persoon. De beproeving van een installatie die spanningsloos is moet worden uitgevoerd volgens de regels van spanningsloos werken. Als aardings- en kortsluìtgarnituren worden verwijderd, moet worden voorkomen dat de installatie onder spanning kan komen of dat er anderszins aanraakgevaar kan ontstaan. 19

18 7.2 De vijf essentiële veiligheidseisen Veiligheidsregel 1: volledig scheiden Het gedeelte van de installatie waaraan wordt gewerkt, moet van alle voedingsbronnen zijn gescheiden. Veiligheidsregel 2: beveiligen tegen wederinschakeling Al het schakelmaterieel dat is gebruikt om de elektrische installatie tijdens de werkzaamheden te scheiden, moet zijn beveiligd tegen wederinschakeling, bij voorkeur door vergrendeling van het bedieningsmechanisme. Bij afwezigheid van vergrendelingmogelijkheden moeten gelijkwaardige, in de praktijk beproefde, maatregelen tegen wederinschakeling worden genomen. Onbevoegd ingrijpen hierin moet door middel van opschriften worden verboden. Wanneer toestellen voor afstandsbediening worden gebruikt om wederinschakeling te voorkomen, moet worden verhinderd dat deze ter plaatse met de hand worden bediend. Alle voor dit doel gebruikte toestellen voor signalering en vergrendeling moeten betrouwbaar zijn. Veiligheidsregel 3: controleren of de installatie spanningsloos is De spanningsloze toestand moet aan alle polen en fasen van de elektrische installatie op ofzo dicht mogelijk bij de werkplek gecontroleerd worden. Dit kan door het toepassen van een spanningsaanwijzer. De spanningsaanwijzer moeten vóór en na het vaststellen van de spanningsloze toestand gecontroleerd worden. Voor het vaststellen van de spanningsloze toestand in de laagspanning mogen uitsluitend dubbelpolige spanningsaanwijzers worden gebruikt die voldoen aan NEN EN IEC of gelijkwaardig zijn. Voor het vaststellen van de afwezigheid van de bedrijfsspanning wordt in de hoogspanning bij voorkeur gebruik gemaakt van enkelpolige spanningstesters. Dit wordt gedaan omdat de elektrische verbinding tussen de twee elektroden bij een dubbelpolige spanningstester een risico kan vormen als hier door veroudering haarscheurtjes gaan optreden. Voor het fasen vergelijken is het gebruik van dubbelpolige spanningstesters moeilijker te voorkomen. Enkelpolige fasevergelijkers zijn echter wel verkrijgbaar. Veiligheidsregel 4: aarden en kortsluiten Bij het verrichten van werkzaamheden aan een installatie(deel) dient men dit deel te aarden en kort te sluiten. De kortsluiter dient op een vanuit de plaats van de werkzaamheden zichtbaar punt te worden geplaatst. Het aardingsgarnituur moet eerst op het aardpunt worden aangesloten en dan op het te aarden component. Indien dit, zoals bij werkzaamheden aan kabels, niet mogelijk is, dient hiervoor het punt gekozen te worden, dat in directe elektrische verbinding staat met het betreffende installatiedeel. Het veiligstellen van installaties in de hoogspanning dient door twee aangewezen personen te gebeuren. De werkverantwoordelijke of de ploegleider dient de spanningsloosheid vast te stellen. Het aanbrengen van de aarde dient door de Werkverantwoordelijke ofde Ploegleider te gebeuren. In de laagspanning hoeft alleen een aarde te worden aangebracht als de installatie onoverzichtelijk is, een vreemde voeding mogelijk is, bijvoorbeeld door het opstarten van een aggregaat ofals leidingen elektrisch beïnvloedbaar zijn. _20

19 Veiligheidsregel 5: bescherming t.o.v. naastgelegen actieve delen Bescherming van naastgelegen ongeïsoleerde actieve delen mag worden bereikt door schermen, afschermingen, afdekkingen of isolerende omhulsels. Wanneer deze maatregelen niet kunnen worden getroffen, moet bescherming worden verkregen door een veilige afstand aan te houden. 1. Scheiden 2. Beveiligen tegen wederinschakelen 3. Spanningsloosheid aantonen 4. Aarden en kortsluiten5l 5. Actieve delen afschermen Al Op ofzo dicht mogelijk bij de werkplek B) Aarding in de laagspanning alleen als:. De installatie niet overzichtelijk is. Een vreemde voeding mogelijk is - Een leiding elektrisch beïnvloedbaar is Een installatie is NIET overzwhtelijk als: - Terugvoeding mogelijk is. - Een parallelschakeling aanwezig is. - Een noodstroomvoorzienlng aanwezig is

20 7.3 Opnieuw inschakelen na de werkzaamheden Bij het in bedrijfnemen na de werkzaamheden moet eerst worden gecontroleerd ofde werkzaamheden daadwerkelijk voltooid zijn. Deze controle kent twee aspecten: ' weten alle bij het werk betrokken personen dat de installatie weer in bedrijfgaat worden genomen? 0 is het gedeelte waar men aan gewerkt heeft, geschikt om weer in bedrijfte worden genomen? Als de werkverantwoordelijke ervan overtuigd is dat het deel van de installatie waaraan gewerkt is weer veilig in bedrijfkan worden genomen, moet aan de installatieverantwoordelijke worden medegedeeld dat de werkzaamheden zijn voltooid en de elektrische installatie gereed is voor wederinschakeling. Zodra één van de veiligheidsmaatregelen aan de elektrische installatie, die voor de werkzaamheden waren genornen, ongedaan is gemaakt, moet het desbetreffende deel van de elektrische installatie als spanningvoerend worden beschouwd. Bij de inschakelprocedure moeten de volgende handelingen, in de aangegeven volgorde, worden uitgevoerd: 1. het verwijderen van de beschermingsvoorzieningen, 2. het verwijderen van het materieel voor aarden en kortsluiten; 3. het verwijderen van beveiligingen tegen inschakelen; 4. het opheffen van de scheiding; 5. inschakelen. Schakel zelf nooit in, indien u de gevolgen (met bijbehorende gevaren) van inschakeling van (dat deel van) de installatie niet kunt overzien. 7.4 Werken onder spanning (NEN 3840) In de NEN 3840 is het uitdrukkelijk VERBODEN onder spanning te werken! Toch zijn er hier ook een paar (min ofmeer formele) uitzonderingen. Er mag in hoogspanningsinstallatie onder spanning: - veiligheidsmaatregelen worden ingesteld en verwijderd. Hieronder wordt ook verstaan het knippen of schieten van een geselecteerde kabel; ' het uitvoeren van metingen en beproevingen;. het reinigen van elektrisch materieel. Het reinigen van elektrisch hoogspanningsmaterieel onder spanning, mag alleen als er geen gevaren ontstaan. Bijvoorbeeld omdat het een geaarde metalen omhulling van een installatie betreft. Voor die werkzaamheden moet uitdrukkelijk en schriftelijk opdracht zijn verstrekt. De betreffende werknemer mag niet in de gevarenzone van installatie komen 22

21 Werken in de nabijheid van actieve delen Werkzaamheden in de nabijheid van actieve delen met een nominale spanning van meer dan 50 V bij wisselstroom of 120 V bij gelijkstroom mogen alleen worden uitgevoerd wanneer veiligheidsmaatregelen verhinderen dat actieve delen kunnen worden aangeraakt of de gevarenzone kan worden bereikt. Bescherming tegen elektrische gevaren bij het werken in de nabijheid van actieve delen mag worden bereikt door schermen, afschermingen, afdekkingen of isolerende omhulsels. Indien deze maatregelen niet kunnen worden getroffen, moet bescherming worden verkregen door een veilige afstand aan te houden van ten minste D V tot ongeïsoleerde actieve delen en, indien noodzakelijk, door te zorgen voor passend toezicht. Gevarenzone actief eel Nabijheidszone Gevarenzone f Onge'isoleerd actiefdeel Nabijheidszone Isolerend beveiligingsmiddel < Voordat met de werkzaamheden wordt begonnen, moet de werkverantwoordelijke het personeel instrueren over het aanhouden van veilige afstanden, over de getroffen veiligheidsmaatregelen en over de noodzaak van een continu veiligheidsbewust gedrag. De aanwijzingen moeten regelmatig worden herhaald. In ieder geval nadat de werkomstandigheden zijn gewijzigd. 23

22 De werkplek moet zijn gemarkeerd met afzettingen, waarschuwingslinten of vlaggen, touwen, lampen, waarschuwingsborden enz. Nabijgelegen onder spanning staande schakelpanelen kunnen ook worden gemarkeerd met aanvullende, duidelijk zichtbare hulpmiddelen, bijvoorbeeld door duidelijke waarschuwingsborden op deuren. De uitvoerende persoon moet zelfzorgen dat hij niet met delen van het lichaam ofmet gereedschap ofvoorwerpen in de gevarenzone (DL) terechtkomt. Bijzondere aandacht is vereist bij het manoeuvreren met lange voorwerpen, zoals gereedschap, stukken kabel, pijpen, ladders enz. Bescherming door schermen, afschermingen, afdekkingen ofisolerende omhulsels moeten zo worden gekozen en geïnstalleerd dat zij voldoende bescherming bieden tegen te verwachten elektrische en mechanische belastingen. Wanneer deze beschermingsvoorzieningen worden geïnstalleerd binnen de gevarenzone, moet hiervoor de procedure voor spanningsloos werken worden aangehouden. Richtlijnen voor afstanden DL en DV Nominale netspanning Minimale acceptabele afstand Minimale acceptabele in lucht: buitengrens van de afstand in lucht: gevarenzone buitengrens van de nabijheidszone U in kv r.m.s. DL in mm DV " 120." _ " _24

23 7.5 Werken onder spanning (NEN 3140) De meeste en zwaarste ongevallen ontstaan bij het werken aan delen of installaties die onder spanning staan. Door verschuiving van de werkzaamheden naar een later tijdstip is het vaak mogelijk de installatie spanningsloos te maken. Economische motieven zijn in werkelijkheid zelden een argument om onder spanning te moeten werken. Overeenkomstig het Arbeidsomstandighedenbesluit is het niet toegestaan om werkzaamheden onder spanning te verrichten tenzij:. de dringende noodzaak van het onder spanning uitvoeren van die werkzaamheden is aangetoond, en; 0 tot het uitvoeren van die werkzaamheden uitdrukkelijk opdracht is gegeven, en; 0 de installatie geschikt is voor het onder spanning uitvoeren van die werkzaamheden en doeltreffende maatregelen zijn genomen om de aan die werkzaamheden verbonden gevaren te voorkomen. In vrijwel elke situatie is het mogelijk om elektrotechnische werkzaamheden spanningsloos uit te voeren. Dit vraagt uiteraard wel om de goede wil van en overleg met alle betrokkenen, dat wil zeggen bijvoorbeeld overleg met de installatieverantwoordelijke en eenjuiste planning en organisatie van de werkzaamheden. Hierbij zal ernaar gestreefd worden om het eventuele ongemak van het uitschakelen van (een deel van) de installatie tot een minimum te beperken. Het werken binnen de gevarenzone wordt ook beschouwd als onder spanning werken. Onder spanning werken mag alleen na afzonderlijke en onmiddellijk eraan voorafgaande schriftelijke opdracht van de werkverantwoordelijke. De noodzaak om onder spanning te werken is bijvoorbeeld aanwezig als het uitschakelen gevaarlijker is dan het onder spanning werken. Onder spanning werken is in de praktijk bijna altijd een overtreding van het Arbeidsomstandighedenbesluit. In NEN3140 staat vermeld dat voor personen die onder spanning werken een specifiek opleidingsprogramma moet worden opgesteld om de kundigheid over het onder spanning werken van vakbekwame of onderrichte personen te ontwikkelen en op peil te houden. Dit programma moet voldoen aan bijzondere eisen met betrekking tot het onder spanning werken en moet zijn gebaseerd op theoretische en praktische oefeningen. Deze oefeningen moeten representatiefzijn voor de na de opleiding uit te voeren werkzaamheden of; indien ze van de werkzaamheden als zodanig verschillen, moeten zijn gebaseerd op dezelfde principes van veiligheid. Na succesvolle voltooiing van de opleiding moet een getuigschrift worden uitgereikt dat bevestigt dat het personeel in staat is tot het onder spanning werken waarvoor hetis opgeleid en in overeenstemming met het niveau van de gevolgde opleiding. Het vaardigheidsniveau moet worden bevestigd door een machtiging tot onder spanning werken. De Vaardigheid tot onder spanning werken moet op peil worden gehouden, hetzij in de praktijk, hetzij door middel van bij ofnascholing. De geldigheid van een machtiging tot onder spanning werken moetjaarlijks op basis van een risico inventarisatie worden beoordeeld. 25

24 Handelingen binnen afstand DL is werken onder spanning Afstanden D _ Bij werkzaamheden Bij bedienen Bij meten 50 om 10 cm 5 cm Werkmethode onder spanning werken Bij het werken onder spanning moet de persoon geisoleerd zijn van de spanningvoerende delen Bij vlamboog gevaar en voorgeschakelde en geïsoleerd zijn van aarde automaat of zekering Isolerende handschoenen AUÍ maat < 16 A Isolerende Isolerende werkschoenen of Smelt Vell 'I h el d < 25A 9 PBM's isolerende mat Automaat 16 t/m 25 A Isolerende PBM s Werkmethode onder spanning sme'tve' ghe'd 25 Um 100 A meten of bedienen d Automaat 25 Um 80 A Iscäêiâi] & Bij meting of bediening in de + 5 gevarenzone (DL) met beperkt Smeltveiligheid 100 tlm 630 A Geiaatscherm kortslwtvermogenbehoren minimaal isolerende Automaat > 80 A 2 handschoenen te worden t Berekening toegepast Smeitvelllgheld > 630 A

25 7.6 Werkzaamheden bij risicoverhogende omstandigheden Werkzaamheden in nauwe geleidende ruimten (NEN 3140) In ruimten waarin personen voortdurend ofvrijwel voortdurend in contact zijn met geleidende delen is de kans op elektrocutie bijzonder groot. Werkzaamheden aan ofin de nabijheid van nietvoldoend geïsoleerde actieve delen en aan geïsoleerde leidingen mogen alleen worden uitgevoerd indien deze delen en leidingen spanningsloos zijn. Het gevaar van elektrocutie bestaat ook als bij de werkzaamheden gebruik wordt gemaakt van handlampen, elektrisch handgereedschap en verplaatsbare werktuigen. In deze ruimten moet het gebruik van dit materieel zoveel mogelijk worden vermeden. Is dit niet mogelijk dan moet gebruik gemaakt worden van:. elektrisch materieel met ingebouwde voedingsbron;! elektrisch materieel dat deel uitmaakt van een SELV-keren, - elektrisch materieel van klasse II dat deel uitmaakt van een S keten, hierop mag niet meer dan één toestel of machine worden aangesloten; ' verplaatsbaar elektrisch materieel van klasse 1 dat geen elektrisch handgereedschap is en dat deel uitmaakt van een TNf ofttstelsel en beveiligd is door een aardlekschakelaar met een aanspreekstroom van ten hoogste 30 ma. Dit materieel mag alleen in spanningsloze toestand worden verplaatst en de aardlekschakelaar moet bij het dagelijks begin van de werkzaamheden op een goede werking worden gecontroleerd. De voedingsbronnen voor de SELV- en S ketens mogen niet in de nauwe geleidende ruimte worden opgesteld. Werkzaamheden in een vochtige omgeving (NEN 3140) In een vochtige omgeving mogen uitsluitend metingen en beproevingen onder spanning worden uitgevoerd indien hiervoor de spanning aanwezig moet zijn. Voorafmoeten doeltreffende maatregelen zijn genomen om de metingen en beproevingen gevaarloos te laten verlopen. Ook het elektrisch materieel moet zo zijn ingericht dat de werkzaamheden zonder gevaar kunnen worden uitgevoerd. Alle andere elektrotechnische werkzaamheden in een vochtige omgeving moeten spanningsloos worden uitgevoerd. Verplaatsbare elektrische aggregaten (NEN 3140) Bij gebruik van verplaatsbare elektrische aggregaten heeft het de voorkeur het aggregaat te aarden en daarmee een TTf of TNstelsel te maken. Als men een geaard stelsel gebruikt moeten de eindgroepen beveiligd worden met een aardlekschakelaar van 30mA Als het aarden niet mogelijk is dan kan het aggregaat geïsoleerd opgesteld worden en daarmee een IU- oflm-stelsel maken. Als men kiest of verplicht wordt, een geïsoleerd stelsel te gebruiken, dan moet men isolatiebewaking toepassen. Het is dan van belang om verlengsnoeren te gebruiken van klasse l. 27

26 Werkzaamheden in accuruimten, accukasten en acculaadstations (NEN 3140) Accu s zijn niet spanningsloos te maken. Dit kan bij het werken in de nabijheid van accu s gevaarlijke situaties opleveren. Daarom mogen alleen aangewezen personen de ruimte betreden en werkzaamheden uirvoeren. Bij werkzaamheden hoort men te werken volgens de regels voor onder spanning werken.

27 7.7 Vragen 'Bedrijfsvoering van elektrische installaties' 1. Voor welke spanningen is de NEN 3140 van toepassing? 2. Wat is de definitie van een Vakbekwaam Persoon? 3. Door elektriciteit kunnen gevaren ontstaan. Deze kunnen zijn? 4. Wat zijn de vijf essentiële veiligheidseisen? 5. 0m vast te stellen of een installatie of eindgroep spanningsloos is moet er spanningsloosheid aangetoond worden tussen: 6. Een insta Iatieverantwoordelijke moet worden aangewezen. Wie verzorgt deze aanwijzing? 7. Bij werkzaamheden die uitgevoerd worden in de gevarenzone moeten persoonlijke beschermingmiddelen worden gebruikt. Wanneer moet een gelaatscherm toegepast worden? 8. Welke maatregelen moet men nemen om werkzaamheden in nauwe geleidende ruimten uitte voeren? 9. Situatie: er is geen aarde te verkrijgen bij een aggregaat. Hoe moet men dit oplossen? 10. Wanneer moet er in de laagspanning worden geaard en kortgesloten? 11. Wat is de procedure voor het opnieuw inschakelen na werkzaamheden? 29

28 7.8 Opdrachten Maak duidelijk wat de procedure is voor het veilig trekken van mespatronen in de volgende Iaagspanningsinstallaties: 63A 63 A C-kar 16A Maak daarbij ook onderscheidt tussen aanraak- en kortsluitgevaar. *30

Installatieverantwoordelijkheid NEN-3140

Installatieverantwoordelijkheid NEN-3140 Installatieverantwoordelijkheid NEN-3140 Installatieverantwoordelijkheid / NEN-3140 Inhoud presentatie: 1. Wie is installatieverantwoordelijke 2. Aanwijzing installatieverantwoordelijke 3. Toelichting

Nadere informatie

Bedrijfsvoering van elektrische installaties. Veiligheid in verband met de elektrische gevaren volgens NEN 3140:2011

Bedrijfsvoering van elektrische installaties. Veiligheid in verband met de elektrische gevaren volgens NEN 3140:2011 Bedrijfsvoering van elektrische installaties Veiligheid in verband met de elektrische gevaren volgens NEN 3140:2011 oktober 2011 Bestemd voor de cursussen: basiscursus; opfriscursus; voldoende onderricht

Nadere informatie

Inzage COLOFON Kenteq, Hilversum

Inzage COLOFON Kenteq, Hilversum COLOFON 2015 Kenteq, Hilversum Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand dan wel openbaar gemaakt in enige vorm of op

Nadere informatie

Instructie aanwijzing NEN 3140

Instructie aanwijzing NEN 3140 Instructie aanwijzing NEN 3140 Het risico Zowel bij het gebruik van elektrische installaties en elektrische arbeidsmiddelen als bij het werken aan elektrische installaties bestaat een zeker risico op gevaar

Nadere informatie

E-04 Een netdeel in- en uit bedrijf nemen en/of veilig stellen versie behorend bij de BEI-BLS

E-04 Een netdeel in- en uit bedrijf nemen en/of veilig stellen versie behorend bij de BEI-BLS Doel Veilig een LS-netdeel in- en uit bedrijf nemen en/of veilig stellen. Toepassingsgebied Deze VWI geldt voor activiteiten die voor of door de Netbeheerder worden uitgevoerd, tenzij de IV anders heeft

Nadere informatie

E-04 Een netdeel in- en uit bedrijf nemen en veilig stellen versie 15-04-2015 behorend bij de BEI-BLS

E-04 Een netdeel in- en uit bedrijf nemen en veilig stellen versie 15-04-2015 behorend bij de BEI-BLS Doel Veilig een LS-netdeel in- en uit bedrijf nemen en veilig stellen. Toepassingsgebied Deze VWI geldt voor activiteiten die voor of door de Netbeheerder worden uitgevoerd, tenzij de IV anders heeft bepaald.

Nadere informatie

NEN e druk 2011

NEN e druk 2011 NEN 3140 4 e druk 2011 De praktische invulling van Arbowetgeving voor de elektrotechniek 1 Wettelijke verplichtingen 2 Elektrische veiligheid in Arbowetgeving Arbo-wet Algemene eisen Arbo-besluit Richtlijn

Nadere informatie

Herinstructie NEN 3140

Herinstructie NEN 3140 Herinstructie NEN 3140 Danny v. Dam Kees Backx 11-07-2014 1 Programma Voorstel rondje Waarom her-instructie Functies binnen de NEN3140 NEN 3140 en de arbowet Bevoegdheden en verantwoordelijkheden Het werkplan

Nadere informatie

NEN-EN 50110 1 NEN-EN 50110 2 NEN 3140

NEN-EN 50110 1 NEN-EN 50110 2 NEN 3140 NEN-EN 50110 1 NEN-EN 50110 2 NEN 3140 NEN 3140 Deze opleiding beperkt zich tot het behandelen van de bepalingen die betrekking hebben op werkzaamheden aan laagspannings-installaties door een: Vakbekwaam

Nadere informatie

Inzage COLOFON Kenteq, Hilversum

Inzage COLOFON Kenteq, Hilversum COLOFON 2015 Kenteq, Hilversum Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand dan wel openbaar gemaakt in enige vorm of op

Nadere informatie

NEN /400V-installaties. en installaties met andere spanningen van maximaal 1000 V

NEN /400V-installaties. en installaties met andere spanningen van maximaal 1000 V NEN 3140 230/400V-installaties en installaties met andere spanningen van maximaal 1000 V Wat is er nieuw in de NEN 3140+A2:2018 De laagspanningsnorm gaat over het omgaan met het laagspanningsrisico. Anders

Nadere informatie

ELEKTRISCHE VEILIGHEID

ELEKTRISCHE VEILIGHEID ELEKTRISCHE VEILIGHEID DIT STUK IS NOG NIET GETOETST DOOR DE INSPECTIE SZW EN DIENT ALS NASLAGWERK Natte en ruwe omstandigheden kunnen de veiligheid bij het gebruik van elektriciteit nadelig beïnvloeden.

Nadere informatie

Je merkt dat het werkt. Veilig werken: implementatie en onderhoud van de NEN 3140

Je merkt dat het werkt. Veilig werken: implementatie en onderhoud van de NEN 3140 Je merkt dat het werkt Veilig werken: implementatie en onderhoud van de NEN 314 Veilig werken: implementatie en onderhoud van de NEN 314 De NEN 314 is de Nederlandse norm voor het veilig werken aan en

Nadere informatie

1. Bepaald het beleid rondom de veilige bedrijfsvoering van de elektrische installatie en de veiligheid van de elektrische arbeidsmiddelen.

1. Bepaald het beleid rondom de veilige bedrijfsvoering van de elektrische installatie en de veiligheid van de elektrische arbeidsmiddelen. 3.2.2 De installatieverantwoordelijke (IV) Een IV is eindverantwoordelijk voor de veilige bedrijfsvoering van een elektriciteitsvoorzieningsysteem inclusief de secundaire en tertiaire installaties. Ook

Nadere informatie

Inleiding... pagina 1. Presentatie NEN 3140... pagina 2. Introductieopleiding NEN- EN 50110 en NEN 3140... pagina 2

Inleiding... pagina 1. Presentatie NEN 3140... pagina 2. Introductieopleiding NEN- EN 50110 en NEN 3140... pagina 2 Inhoudsopgave Inleiding... pagina 1 Presentatie NEN 3140... pagina 2 Introductieopleiding NEN- EN 50110 en NEN 3140... pagina 2 Installatieverantwoordelijke... pagina 3 Werkverantwoordelijke... pagina

Nadere informatie

Certificatieschema VOP-HS VOLDOEND ONDERRICHT PERSOON HOOGSPANNING

Certificatieschema VOP-HS VOLDOEND ONDERRICHT PERSOON HOOGSPANNING Pagina 1 van 10 Certificatieschema Certificatieschema VOP-HS VOLDOEND ONDERRICHT PERSOON HOOGSPANNING Stichting Persoonscertificatie Energietechniek p/a ing. R. Bijvoets Schokkerlaan 18, 1503 JP ZAANDAM

Nadere informatie

Alle werkzaamheden aan elektrotechnische installaties zijn verboden behalve door hiertoe schriftelijk aangewezen personen (zie hoofdstuk 3).

Alle werkzaamheden aan elektrotechnische installaties zijn verboden behalve door hiertoe schriftelijk aangewezen personen (zie hoofdstuk 3). Beoordeeld en akkoord bevonden door: General Manager, Deputy General Manager, Production Manager, Asset Manager, Manager Technology, Manager Human Resources & General Affairs, Finance Manager. Proceseigenaar

Nadere informatie

Inhoud. Inleiding... 3

Inhoud. Inleiding... 3 Inhoud Inleiding... 3 De dagelijkse praktijk... 3 Arbobesluit art 3.5... 4 Bepalingen uit de NEN 3140 en EN 50110... 4 Extra lage spanning... 5 Werkverantwoordelijke / installatieverantwoordelijke... 5

Nadere informatie

Certificatieschema VOP-HS VOLDOEND ONDERRICHT PERSOON HOOGSPANNING

Certificatieschema VOP-HS VOLDOEND ONDERRICHT PERSOON HOOGSPANNING Pagina 1 van 10 Certificatieschema VOP-HS VOLDOEND ONDERRICHT PERSOON HOOGSPANNING Stichting Persoonscertificatie Energietechniek p/a ing. R. Bijvoets Schokkerlaan 18, 1503 JP ZAANDAM 075 6354236 Alle

Nadere informatie

NEN 3140 Veilige Bedrijfsvoering

NEN 3140 Veilige Bedrijfsvoering NEN 3140 Veilige Bedrijfsvoering Als werkgever bent u verantwoordelijk voor veilige installaties en het veilig kunnen werken van uw personeel in een elektrotechnische omgeving. In zowel de Arbowet als

Nadere informatie

ARBOCOMMISSIE NEN 3140:2011

ARBOCOMMISSIE NEN 3140:2011 ARBOCOMMISSIE NEN 3140:2011 Te hanteren voorschriften bij het werken aan laagspanningsinstallaties Opgesteld: VLR/NLB-Arbocommissie Datum : 01-05-2014 versie: 4 INHOUD blad 0. INLEIDING 3 1. OPLEIDINGEN

Nadere informatie

Certificatieschema VOP-LS VOLDOEND ONDERRICHT PERSOON LAAGSPANNING

Certificatieschema VOP-LS VOLDOEND ONDERRICHT PERSOON LAAGSPANNING Pagina 1 van 13 Certificatieschema Certificatieschema VOP-LS VOLDOEND ONDERRICHT PERSOON LAAGSPANNING Stichting Persoonscertificatie Energietechniek p/a ing. R. Bijvoets Schokkerlaan 18, 1503 JP ZAANDAM

Nadere informatie

NEN kV-installaties. en installaties met andere spanningen van meer dan 1000 V

NEN kV-installaties. en installaties met andere spanningen van meer dan 1000 V NEN 3840 10kV-installaties en installaties met andere spanningen van meer dan 1000 V Wat is er nieuw in de NEN 3840+A2:2018 De hoogspanningsnorm gaat over het omgaan met het hoogspanningsrisico. De bedrijfsvoering

Nadere informatie

PROVINCIAAL BLAD. Besluit tot vaststelling van het Elektrotechnisch Veiligheids Handboek Provincie Utrecht

PROVINCIAAL BLAD. Besluit tot vaststelling van het Elektrotechnisch Veiligheids Handboek Provincie Utrecht PROVINCIAAL BLAD Officiële uitgave van provincie Utrecht. Nr. 7832 30 november 2015 Besluit tot vaststelling van het Elektrotechnisch Veiligheids Handboek Provincie Utrecht Besluit van Gedeputeerde Staten

Nadere informatie

Basis wet- en regelgeving. Quercus Technical Services B.V.

Basis wet- en regelgeving. Quercus Technical Services B.V. Basis wet- en regelgeving lnhoudsapgave Inleiding 1.1 Opbouw wet en regelgeving 1.2 Arbeidsomstandighedenwet 1.3 Arbeidsomstandighedenbesluìt 1.4 Europese richtlijnen: CIE-regelgeving 1.5 Normen 1.6 Opgaven

Nadere informatie

HSE guidelines. Sapril 2017 ELEKTRISCHE GEVAREN

HSE guidelines. Sapril 2017 ELEKTRISCHE GEVAREN HSE guidelines Sapril 2017 ELEKTRISCHE GEVAREN Werk veilig of werk niet Bij werkzaamheden aan elektrische installaties en systemen zijn strikte procedures van kracht. Er bestaat immers een risico dat onderdelen

Nadere informatie

In dit document zijn de letterlijke teksten van relevante wetsartikelen opgenomen.

In dit document zijn de letterlijke teksten van relevante wetsartikelen opgenomen. In dit document zijn de letterlijke teksten van relevante wetsartikelen opgenomen. Relevante wet-en regelgeving BHV1 1. Arbeidsomstandighedenwet (van kracht sinds 1 januari 2007) N.B. Achter de artikelen

Nadere informatie

RICHTLIJN ELEKTROTECHNISCHE BEDRIJFSVOERING BIJ ELEKTROTECHNISCHE WERKZAAMHEDEN AAN RIOOL- EN DRUKRIOLERINGSGEMALEN. Versie: 01

RICHTLIJN ELEKTROTECHNISCHE BEDRIJFSVOERING BIJ ELEKTROTECHNISCHE WERKZAAMHEDEN AAN RIOOL- EN DRUKRIOLERINGSGEMALEN. Versie: 01 RICHTLIJN ELEKTROTECHNISCHE BEDRIJFSVOERING BIJ ELEKTROTECHNISCHE WERKZAAMHEDEN AAN RIOOL- EN DRUKRIOLERINGSGEMALEN Versie: 01 Datum: 23 februari 2015 Auteur: L. van Wallenburg leovanwallenburg@wklevelcontrolsystems.nl

Nadere informatie

Inspectieplan elektrische installaties en -arbeidsmiddelen

Inspectieplan elektrische installaties en -arbeidsmiddelen Inspectieplan elektrische installaties en -arbeidsmiddelen februari 2018 www.sot.nl L. Smit INHOUD 1 Inleiding...2 2 Foutindicaties...2 2.1 Verklaring van de gebruikte codes...2 2.2 Verklaring van de urgentie

Nadere informatie

ELEKTRICITEIT. Wat is de gewenste situatie? Maatregelen. Sector Glastuinbouw

ELEKTRICITEIT. Wat is de gewenste situatie? Maatregelen. Sector Glastuinbouw ELEKTRICITEIT Natte en ruwe omstandigheden kunnen de veiligheid bij het gebruik van elektriciteit nadelig beïnvloeden. Om de veiligheid zoveel mogelijk te waarborgen, moet het elektra aan de regels voldoen

Nadere informatie

Amsterdam Airport Schiphol

Amsterdam Airport Schiphol Laagspanningsinstallaties, Constantstroomhoogspanningsinstallaties en Hoogspanningsinstallaties Inhoudsopgave blz. 1 Toepassingsgebied en gebruik 3 1.1 Onderwerp en toepassingsgebied 3 1.2 Verplichtingen

Nadere informatie

Certificatieschema IV-EG en WV-EG INSTALLATIE- / WERKVERANTWOORDELIJKE ELEKTRISCHE EINDGEBRUIKER INSTALLATIES MET RESTLADING

Certificatieschema IV-EG en WV-EG INSTALLATIE- / WERKVERANTWOORDELIJKE ELEKTRISCHE EINDGEBRUIKER INSTALLATIES MET RESTLADING Pagina 1 van 17 Certificatieschema IV-EG en WV-EG INSTALLATIE- / WERKVERANTWOORDELIJKE ELEKTRISCHE EINDGEBRUIKER INSTALLATIES MET RESTLADING Stichting Persoonscertificatie Energietechniek p/a ing. R. Bijvoets

Nadere informatie

INHOU D. Hoofdstuk 1 ELEKTROTECHNISCHE RISICO S 1

INHOU D. Hoofdstuk 1 ELEKTROTECHNISCHE RISICO S 1 INHOU D INLEIDING XVII Hoofdstuk 1 ELEKTROTECHNISCHE RISICO S 1 1.1 DIRECTE RISICO S VAN ELEKTRICITEIT 2 1.1.1 Stroom door menselijk lichaam 2 1.1.1.1 Stroomsterkte, tijdsduur en effect 2 1.1.1.2 Spanning

Nadere informatie

HSE guidelines. Smei 2015 ELEKTRISCHE GEVAREN HSE LIFE THE NATIONAL OIL&GAS INDUSTRY STANDARD FOR PROFESSIONALS

HSE guidelines. Smei 2015 ELEKTRISCHE GEVAREN HSE LIFE THE NATIONAL OIL&GAS INDUSTRY STANDARD FOR PROFESSIONALS HSE guidelines Smei 2015 ELEKTRISCHE GEVAREN HSE LIFE THE NATIONAL OIL&GAS INDUSTRY STANDARD FOR PROFESSIONALS Werk veilig of werk niet Bij werkzaamheden aan elektrische installaties en systemen zijn strikte

Nadere informatie

Veilige installatie, wat is dat? Veilig werken, hoe doe je dat? RI&E, wat wordt. Aanbevelingen. Mijn stellingen:

Veilige installatie, wat is dat? Veilig werken, hoe doe je dat? RI&E, wat wordt. Aanbevelingen. Mijn stellingen: Mijn stellingen: Werkgevers worden te weinig geprikkeld en Elektrische installaties passen zelden bij de bedrijfsvoering. Annette Oorschot Kuipers Inspectie SZW Expertisecentrum VEP aoorschot@inspectieszw.nl

Nadere informatie

Inhoud. Inleiding... 3. De dagelijkse praktijk... 3

Inhoud. Inleiding... 3. De dagelijkse praktijk... 3 Inhoud Inleiding... 3 De dagelijkse praktijk... 3 Bepalingen uit de NEN 3140 en EN 50110... 4 Informatie-uitwisseling en organisatie... 4 Training, opleiding en aanwijzing... 5 Nota bene... 5 Tot slot...

Nadere informatie

BEI BS KEGROB Bedrijfsvoering van Elektrische Installaties Branche Supplement KEGROB

BEI BS KEGROB Bedrijfsvoering van Elektrische Installaties Branche Supplement KEGROB BEI BS KEGROB Bedrijfsvoering van Elektrische Installaties Branche Supplement KEGROB Dit is een uitgave van de Kontaktgroep Elektrotechniek Grote Bedrijven Versie oktober 2018 Inhoudsopgave 1. Voorwoord...

Nadere informatie

Update NEN 3140: de belangrijkste veranderingen op een rij

Update NEN 3140: de belangrijkste veranderingen op een rij Update NEN 3140: de belangrijkste veranderingen op een rij Update NEN 3140: de belangrijkste veranderingen op een rij De NEN 3140, het Arbobesluit rondom de bedrijfsvoering van elektrische installaties,

Nadere informatie

BIJLAGE 5: proefexamen NEN 3140

BIJLAGE 5: proefexamen NEN 3140 Examenopgaven: NEN 3140 nen-001 IJLGE 5: proefexamen NEN 3140 enodigdheden: dit examen antwoordformulier (waarop u uw antwoorden noteert) Potlood en gum Lees de volgende aanwijzingen goed door! it examen

Nadere informatie

Welke competenties zijn belangrijk voor de NEN 3140 installatieverantwoordelijke en werkverantwoordelijke?

Welke competenties zijn belangrijk voor de NEN 3140 installatieverantwoordelijke en werkverantwoordelijke? Welke competenties zijn belangrijk voor de NEN 3140 installatieverantwoordelijke en werkverantwoordelijke? September 17, 2018 Rob Kaspers Als trainer in softskills en elektrische veiligheid laat ik je

Nadere informatie

NORM NORM NEN 3140+A1 NEN

NORM NORM NEN 3140+A1 NEN NORM NORM iew Dit document mag slechts op een stand-alone PC worden geinstalleerd. Gebruik op een netwerk is alleen. toestaan als een aanvullende licentieovereenkomst voor netwerkgebruik met NEN is afgesloten.

Nadere informatie

Veilig werken met elektriciteit. (en meten) Thema 2016

Veilig werken met elektriciteit. (en meten) Thema 2016 Veilig werken met elektriciteit. (en meten) Thema 2016 Even voorstellen Naam Anton Kerkhofs Bedrijf SBK Opleidingen Functie Trainer Adviseur - Auteur Telefoon 06 5252 2392 E-mail a.kerkhofs@sbkopleidingen.nl

Nadere informatie

Whitepaper. NEN 3140 Veilige Bedrijfsvoering. Kennisbanken. Daarmee haalt u dé experts in huis. kennisbanken.nl/nen3140

Whitepaper. NEN 3140 Veilige Bedrijfsvoering. Kennisbanken. Daarmee haalt u dé experts in huis. kennisbanken.nl/nen3140 Whitepaper NEN 3140 Veilige Bedrijfsvoering 1 Whitepaper NEN 3140 Veilige Bedrijfsvoering Ing. N.J. (Nico) Kluwen Kennisbanken. Daarmee haalt u dé experts in huis. Whitepaper NEN 3140 Veilige Bedrijfsvoering

Nadere informatie

BEI BS KEGROB Bedrijfsvoering van Elektrische Installaties Branche Supplement KEGROB

BEI BS KEGROB Bedrijfsvoering van Elektrische Installaties Branche Supplement KEGROB BEI BS KEGROB Bedrijfsvoering van Elektrische Installaties Branche Supplement KEGROB Dit is een uitgave van de Kontaktgroep Elektrotechniek Grote Bedrijven Versie juni 2019 Inhoudsopgave 1. Voorwoord...

Nadere informatie

Basisinspectiemodule

Basisinspectiemodule Basisinspectiemodule Elektrische installaties en werkzaamheden Deze BasisInspectieModule (BIM) is opgesteld aan de hand van de stand van de techniek en is geschreven voor intern gebruik bij de Inspectie

Nadere informatie

info@menstech.nl NEN 3140 EN-NEN-50110-1 Hoe zit het nu?

info@menstech.nl NEN 3140 EN-NEN-50110-1 Hoe zit het nu? NEN 3140 EN-NEN-50110-1 Hoe zit het nu? Waar komt aan bod Veilig werken met de NEN3140 Wie regelt wat Wie is daar verantwoordelijk voor Vragen rond opleiden van medewerkers Aanwijsbeleid Veilig werken

Nadere informatie

E Niet-elektrotechnische werkzaamheden uitvoeren in stations, schakeltuinen of verdeelkasten

E Niet-elektrotechnische werkzaamheden uitvoeren in stations, schakeltuinen of verdeelkasten Doel Veilig niet-elektrotechnische werkzaamheden in stations, schakeltuinen, of verdeelkasten uitvoeren en als dat nodig is hierop toezicht houden. Toepassingsgebied Deze VWI geldt voor activiteiten die

Nadere informatie

Certificatieschema VP-EG VAKBEKWAAM PERSOON ELEKTRISCHE EINDGEBRUIKER INSTALLATIES MET RESTLADING

Certificatieschema VP-EG VAKBEKWAAM PERSOON ELEKTRISCHE EINDGEBRUIKER INSTALLATIES MET RESTLADING Pagina 1 van 17 Certificatieschema VP-EG VAKBEKWAAM PERSOON ELEKTRISCHE EINDGEBRUIKER INSTALLATIES MET RESTLADING Stichting Persoonscertificatie Energietechniek p/a ing. R. Bijvoets Schokkerlaan 18, 1503

Nadere informatie

Basisinspectiemodule Elektrische installaties en werkzaamheden

Basisinspectiemodule Elektrische installaties en werkzaamheden Basisinspectiemodule Elektrische installaties en werkzaamheden Deze BasisInspectieModule (BIM) is opgesteld aan de hand van de stand van de wetenschap en is geschreven voor intern gebruik bij de Inspectie

Nadere informatie

Certificatieschema VP-EG VAKBEKWAAM PERSOON ELEKTRISCHE EINDGEBRUIKER INSTALLATIES MET RESTLADING

Certificatieschema VP-EG VAKBEKWAAM PERSOON ELEKTRISCHE EINDGEBRUIKER INSTALLATIES MET RESTLADING Pagina 1 van 17 Certificatieschema Certificatieschema VP-EG VAKBEKWAAM PERSOON ELEKTRISCHE EINDGEBRUIKER INSTALLATIES MET RESTLADING Stichting Persoonscertificatie Energietechniek p/a ing. R. Bijvoets

Nadere informatie

<LOGO GEMEENTE> VOORBEELD Handboek bedrijfsvoering van elektrische installaties NEN 3140+A1:2015. Gemeente VOORBEELD Straatnaam AB Voorbeeld

<LOGO GEMEENTE> VOORBEELD Handboek bedrijfsvoering van elektrische installaties NEN 3140+A1:2015. Gemeente VOORBEELD Straatnaam AB Voorbeeld VOORBEELD Handboek bedrijfsvoering van elektrische installaties NEN 3140+A1:2015 Gemeente VOORBEELD Straatnaam 00 1234 AB Voorbeeld Datum: 00-00-0000 Projectnummer: BN. Info: www.beheernet.nl Mail: info@beheernet.nl

Nadere informatie

E Niet-elektrotechnische werkzaamheden uitvoeren in stations, schakeltuinen of verdeelkasten

E Niet-elektrotechnische werkzaamheden uitvoeren in stations, schakeltuinen of verdeelkasten Doel Veilig niet-elektrotechnische werkzaamheden in stations, schakeltuinen, of verdeelkasten uitvoeren en als dat nodig is hierop toezicht houden. Toepassingsgebied Deze VWI geldt voor activiteiten die

Nadere informatie

Certificatieschema IV/WV - HS + LS INSTALLATIE- OF WERKVERANTWOORDELIJKE HOOG- en LAAGSPANNING

Certificatieschema IV/WV - HS + LS INSTALLATIE- OF WERKVERANTWOORDELIJKE HOOG- en LAAGSPANNING Pagina 1 van 10 Certificatieschema Certificatieschema IV/WV - HS + LS INSTALLATIE- OF WERKVERANTWOORDELIJKE HOOG- en LAAGSPANNING Stichting Persoonscertificatie Energietechniek p/a ing. R. Bijvoets Schokkerlaan

Nadere informatie

Certificatieschema VP-HS VAKBEKWAAM PERSOON HOOGSPANNING

Certificatieschema VP-HS VAKBEKWAAM PERSOON HOOGSPANNING Pagina 1 van 16 Certificatieschema Certificatieschema VP-HS VAKBEKWAAM PERSOON HOOGSPANNING Stichting Persoonscertificatie Energietechniek p/a ing. R. Bijvoets Schokkerlaan 18, 1503 JP ZAANDAM 075 6354236

Nadere informatie

Veiligheid bij werken aan elektrische installaties

Veiligheid bij werken aan elektrische installaties Veiligheid bij werken aan elektrische installaties 1 BA4 BA5 Wettelijke voorschriften betreffende elektrische installaties Implementatie Art. 47 van het AREI 2 Situering Mag een onderwijzer of kleuterjuf

Nadere informatie

INHOUD. Pagina 2 van 42. PlusPort B.V. 2010

INHOUD. Pagina 2 van 42. PlusPort B.V. 2010 Handleiding NEN3140 INHOUD Inhoud... 2 1 Inleiding... 3 1.1 Onderwerp en toepassingsgebied... 3 1.2 Geldigheid... 3 1.3 Over AOC Snijders Academy... 3 1.4 Contact... 4 2 Definities... 5 2.1 Totaal... 5

Nadere informatie

Certificatieschema IV/WV - HS en LS INSTALLATIE- / WERKVERANTWOORDELIJKE HOOG- en LAAGSPANNING

Certificatieschema IV/WV - HS en LS INSTALLATIE- / WERKVERANTWOORDELIJKE HOOG- en LAAGSPANNING Pagina 1 van 18 Certificatieschema Certificatieschema IV/WV - HS en LS INSTALLATIE- / WERKVERANTWOORDELIJKE HOOG- en LAAGSPANNING Stichting Persoonscertificatie Energietechniek p/a ing. R. Bijvoets Schokkerlaan

Nadere informatie

Certificatieschema VP-HS+LS VAKBEKWAAM PERSOON HOOG- en LAAGSPANNING

Certificatieschema VP-HS+LS VAKBEKWAAM PERSOON HOOG- en LAAGSPANNING Pagina 1 van 16 Certificatieschema Certificatieschema VP-HS+LS VAKBEKWAAM PERSOON HOOG- en LAAGSPANNING Stichting Persoonscertificatie Energietechniek p/a ing. R. Bijvoets Schokkerlaan 18, 1503 JP ZAANDAM

Nadere informatie

Veilig werken met apparaten en machines

Veilig werken met apparaten en machines Published on Arbocatalogus voor de vlakglasbranche (http://www.arbocatalogus-vlakglas.nl) Veilig werken met apparaten en machines Oplossing status: Goedgekeurd door Inspectie SZW Een machine is een arbeidsmiddel,

Nadere informatie

VEI-Warmte. Veiligheid Elektrische Installaties Warmte

VEI-Warmte. Veiligheid Elektrische Installaties Warmte VEI-Warmte Veiligheid Elektrische Installaties Warmte Uitgave 2013 <

Nadere informatie

... Think safety! Werken met. Elektriciteit. VGM Algemeen. Milieu. Gezondheid. Veiligheid

... Think safety! Werken met. Elektriciteit. VGM Algemeen. Milieu. Gezondheid. Veiligheid ... Think safety! Werken met VGM Algemeen Milieu Gezondheid Veiligheid 1 Werken met 2 ... Think safety! Gasunie is een van de grootste gasinfrastructuurbedrijven in Europa. Veiligheid heeft binnen ons

Nadere informatie

Certificatieschema IV-LS en WV-LS INSTALLATIE- / WERKVERANTWOORDELIJKE LAAGSPANNING

Certificatieschema IV-LS en WV-LS INSTALLATIE- / WERKVERANTWOORDELIJKE LAAGSPANNING Pagina 1 van 18 Certificatieschema Certificatieschema IV-LS en WV-LS INSTALLATIE- / WERKVERANTWOORDELIJKE LAAGSPANNING Stichting Persoonscertificatie Energietechniek p/a ing. R. Bijvoets Schokkerlaan 18,

Nadere informatie

BEDRIJFSVOERING ELEKTRISCHE INSTALLATIE Richtlijn voor toepassen wet- en regelgeving elektrische veiligheid

BEDRIJFSVOERING ELEKTRISCHE INSTALLATIE Richtlijn voor toepassen wet- en regelgeving elektrische veiligheid BEDRIJFSVOERING ELEKTRISCHE INSTALLATIE Richtlijn voor toepassen wet- en regelgeving elektrische veiligheid Kenmerk:CvB UIT-1099 Datum: 26-03-2015 Auteur: J.M.J. Sanders H.J.M. Holtkamp Inhoudsopgave 1.

Nadere informatie

Opleidingscatalogus NEN 3140 / NEN 3840 / NEN 1010 / NEN-EN-IEC 60204 V15.1

Opleidingscatalogus NEN 3140 / NEN 3840 / NEN 1010 / NEN-EN-IEC 60204 V15.1 Opleidingscatalogus NEN 3140 / NEN 3840 / NEN 1010 / NEN-EN-IEC 60204 V15.1 NEN 1010 Basis Training Elektrotechnici die belast zijn met de aanleg van installaties, en voor medewerkers die belast worden

Nadere informatie

Dit document is alleen geldig op de aangegeven printdatum, tenzij de volgende gegevens zijn ingevuld:

Dit document is alleen geldig op de aangegeven printdatum, tenzij de volgende gegevens zijn ingevuld: Documentgegevens Titel Werkgebied Sanctiebeleid bij niet naleven van de regels, voorschriften en instructies Personeel: Arbo Dit document is alleen geldig op de aangegeven printdatum, tenzij de volgende

Nadere informatie

Certificatieschema BD-HS BEDIENINGSDESKUNDIGE HOOGSPANNING

Certificatieschema BD-HS BEDIENINGSDESKUNDIGE HOOGSPANNING Pagina 1 van 15 Certificatieschema BD-HS BEDIENINGSDESKUNDIGE HOOGSPANNING Stichting Persoonscertificatie Energietechniek p/a ing. R. Bijvoets Schokkerlaan 18, 1503 JP ZAANDAM 075 6354236 Alle rechten

Nadere informatie

Certificatieschema THP HS LNB (THP LNB)

Certificatieschema THP HS LNB (THP LNB) Pagina 1 van 8 Certificatieschema THP HS LNB (THP LNB) Stichting Persoonscertificatie Energietechniek Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd

Nadere informatie

Pagina 1 van 7 STIPEL 40150:2019 VOP TR (BEI BHS)

Pagina 1 van 7 STIPEL 40150:2019 VOP TR (BEI BHS) Pagina 1 van 7 STIPEL 40150:2019 VOP TR (BEI BHS) Beoordelingseisen voor de persoonscertificatie van veilig werken met de bevoegdheden van voldoende onderricht persoon aan elektrische installaties in energievoorzieningssystemen

Nadere informatie

Inhoud. Inleiding... 3. Aandachtspunten voor de toolboxmeeting... 3 Werken onder spanning als het echt niet anders kan... 3

Inhoud. Inleiding... 3. Aandachtspunten voor de toolboxmeeting... 3 Werken onder spanning als het echt niet anders kan... 3 Inhoud Inleiding... 3 Aandachtspunten voor de toolboxmeeting... 3 Werken onder spanning als het echt niet anders kan... 3 2 Inleiding Werken onder spanning is risicovol werk. Dit is de reden waarom sociale

Nadere informatie

E DEF Niet-elektrotechnische werkzaamheden uitvoeren in stations, schakeltuinen of verdeelkasten

E DEF Niet-elektrotechnische werkzaamheden uitvoeren in stations, schakeltuinen of verdeelkasten Doel Veilig niet-elektrotechnische werkzaamheden in stations, schakeltuinen, of verdeelkasten uitvoeren en als dat nodig is hierop toezicht houden. Toepassingsgebied Deze VWI geldt voor activiteiten die

Nadere informatie

Veilig werken aan elektrische installaties

Veilig werken aan elektrische installaties Katern voor scholing, her- en bijscholing 61 inhoud 1 Veilig werken aan elktrische installaties 4 Fotowedstrijd 5 Cursussen 5 Otib-nieuws Veilig werken aan elektrische installaties Een uitgave van Intech

Nadere informatie

/ 12 t. NEN 3140 Veiligheidshandboek Rijkswaterstaat. /ze,fç. Rijkswaterstaat Ministerie van Infrastructuur en Milieu

/ 12 t. NEN 3140 Veiligheidshandboek Rijkswaterstaat. /ze,fç. Rijkswaterstaat Ministerie van Infrastructuur en Milieu Rijkswaterstaat Ministerie van Infrastructuur en Milieu NEN 3140 Veiligheidshandboek Rijkswaterstaat Werken met en aan laagspanningsinstallaties Voor intern- Datum Versie Status en extern gebruik Februari

Nadere informatie

Werkplan (deel hoogspanning)

Werkplan (deel hoogspanning) NETSCHAKEL: Jaar-week Opmerkingen/bijzonderheden: Vergunningnummer: Opsteller: CWV/WV *): Tel. : 06- Akkoord: OIV : Tel. : 06- : Station Verbinding : Veld : Circuit : VNB periode d, d/n, oa, etc Ttijd

Nadere informatie

MODEL INSPECTIERAPPORT NR. :.. ELEKTRISCHE INSTALLATIE INSPECTIEDATUM

MODEL INSPECTIERAPPORT NR. :.. ELEKTRISCHE INSTALLATIE INSPECTIEDATUM MODEL INSPECTIERAPPORT NR. :.. ELEKTRISCHE INSTALLATIE INSPECTIEDATUM -..-2013 1 Inhoudsopgave 1. Inleiding... 4 2. Algemene gegevens... 5 2.1 Opdrachtgever en objectgegevens... 5 2.2 Installatiegegevens...

Nadere informatie

Opdracht 1: bepaal welke apparatuur u periodiek wilt laten keuren en welke niet.

Opdracht 1: bepaal welke apparatuur u periodiek wilt laten keuren en welke niet. Werkblad keuring apparatuur U heeft een werkplaats, een keuken en een kantoor: Werkplaats: elektrisch handgereedschap, kolomboormachine, slijpmachine, vast aangesloten draaibank (apparatuur wordt vervangen

Nadere informatie

De link tussen Arbowet, Arbobesluit en nen 3140

De link tussen Arbowet, Arbobesluit en nen 3140 Katern voor scholing, her- en bijscholing 66 inhoud 1 De link tussen Arbowet, Arbobesluit en nen 3140 5 Otib-nieuws De link tussen Arbowet, Arbobesluit en nen 3140 Een uitgave van Intech Elektro en ICT

Nadere informatie

opleidingen NEN A Eisen aan de organisatie, de medewerkers en de techniek

opleidingen NEN A Eisen aan de organisatie, de medewerkers en de techniek opleidingen NEN 3140 +A2 2018 Eisen aan de organisatie, de medewerkers en de techniek SBK Opleidingen april 2019 NEN 3140 +A2 2018 In december 2018 is de nieuwe NEN 3140+A2 2018 verschenen. Het is De Norm

Nadere informatie

Voorlichting, onderricht & Toezicht

Voorlichting, onderricht & Toezicht Interne instructie Arbeidsinspectie Voorlichting, onderricht & Toezicht INHOUDSOPGAVE 1. INLEIDING 2. AANPAK 2.1 Wettelijke grondslag 2.2 Inspectie 2.3 Handhaving 3. SCHEMA STAPPEN BIJ HANDHAVING Vastgesteld

Nadere informatie

Integrated Management System

Integrated Management System Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 1 1. Doel... 1 2. Toepassingsgebied... 1 3. Referenties... 1 4. Definities... 1 5. Werkwijze (werkinstructie)... 2 5.1 Aanwijzingsbeleid... 2 5.2 Veilig stellen en in bedrijf

Nadere informatie

Examenomschrijving NEN 3140 vakbekwaam persoon

Examenomschrijving NEN 3140 vakbekwaam persoon Examenomschrijving NEN 3140 vakbekwaam persoon Stichting algemene basisvaardigheden Deze examenomschrijving is goedgekeurd door het bestuur van SABV d.d. SABV, Gouda, Nederland Alle rechten voorbehouden.

Nadere informatie

ZX- ronde 28 december 2014

ZX- ronde 28 december 2014 ZX- ronde 28 december 2014 Hoogspanning. Veel radio amateurs hebben nog eindversterkers met buizen of willen die gaan kopen wel of niet tweede hands. Zonder enige vorm van kennis kan het gevaarlijk zijn

Nadere informatie

Pagina 1 van 7 STIPEL 40120:2019 THP TR (BEI BHS)

Pagina 1 van 7 STIPEL 40120:2019 THP TR (BEI BHS) Pagina 1 van 7 STIPEL 40120:2019 THP TR (BEI BHS) Beoordelingseisen voor de persoonscertificatie van veilig werken met de bevoegdheden van toeganghebbende persoon aan elektrische installaties in energievoorzieningssystemen

Nadere informatie

UPI012 Beheer en Bedrijfsvoering van Elektrotechnische Installaties versiedatum Blz. 2/24 01-10-2014

UPI012 Beheer en Bedrijfsvoering van Elektrotechnische Installaties versiedatum Blz. 2/24 01-10-2014 Blz. 2/24 01-10-2014 Blz. 3/24 01-10-2014 Inhoud 1 Doel... 4 2 Doelgroep... 4 3 Toepassingsgebied... 4 4 Definities/Afkortingen... 5 5 Referenties... 5 6 Werkwijze... 6 6.1 Taken, verantwoordelijkheden

Nadere informatie

De doelstellingen van de Arbowet zijn: het verbeteren van de veiligheid en gezondheid van medewerkers

De doelstellingen van de Arbowet zijn: het verbeteren van de veiligheid en gezondheid van medewerkers 1. Wetgeving 1.1 Arbowet In januari 2007 is de Arbowet 2007 van kracht geworden. Het begrip Arbo staat voor Arbeidsomstandigheden en heeft betrekking op Veiligheid, Gezondheid en Welzijn (VGW). De Arbowet

Nadere informatie

Veiligheid en elektrotechniek

Veiligheid en elektrotechniek Veiligheid en elektrotechniek A.A.M. Schilders 2007 Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar worden gemaakt door middel van druk, fotokopie of op andere

Nadere informatie

Certificatieschema IV HS LNB (IV LNB)

Certificatieschema IV HS LNB (IV LNB) Pagina 1 van 9 Certificatieschema IV HS LNB (IV LNB) Stichting Persoonscertificatie Energietechniek Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd

Nadere informatie

HSE guidelines. mei 2015 ELEKTRISCHE GEVAREN HSE LIFE THE NATIONAL OIL&GAS INDUSTRY STANDARD FOR PROFESSIONALS

HSE guidelines. mei 2015 ELEKTRISCHE GEVAREN HSE LIFE THE NATIONAL OIL&GAS INDUSTRY STANDARD FOR PROFESSIONALS HSE guidelines S mei 2015 ELEKTRISCHE GEVAREN HSE LIFE THE NATIONAL OIL&GAS INDUSTRY STANDARD FOR PROFESSIONALS Werk veilig of werk niet Bij werkzaamheden aan elektrische installaties en systemen zijn

Nadere informatie

juni 2011 GEVAREN DOOR ELEKTRICITEIT VGWM Veiligheid Welzijn A WAY OF LIVING Standaards voor professionals, wees alert!

juni 2011 GEVAREN DOOR ELEKTRICITEIT VGWM Veiligheid Welzijn A WAY OF LIVING Standaards voor professionals, wees alert! GEVAREN DOOR ELEKTRICITEIT VGWM juni 2011 A WAY OF LIVING Veiligheid Gezondheid Welzijn Milieu VGWM Standaards voor professionals, wees alert! Werk veilig of werk niet Leer de situatie op de installatie

Nadere informatie

Basisinspectiemodule Arbozorg: VOeT (Voorlichting, Onderricht en Toezicht)

Basisinspectiemodule Arbozorg: VOeT (Voorlichting, Onderricht en Toezicht) Basisinspectiemodule Arbozorg: VOeT (Voorlichting, Onderricht en Toezicht) Deze BasisInspectieModule (BIM) is opgesteld aan de hand van de stand van de wetenschap en professionele dienstverlening en is

Nadere informatie

Nieuws1010 Onafhankelijke uitgave van Meer1010

Nieuws1010 Onafhankelijke uitgave van Meer1010 Van PAGINA der Meer1 Oktober 2012-1 Intech E&I van september 2012 Rubriek Technische vragen HELPDESK UNETO-VNI HELPT VAN DE WAL IN DE SLOOT In Intech E&I van september 2012 is in de rubriek Technische

Nadere informatie

Veilig meten met passende, veilige meetapparatuur

Veilig meten met passende, veilige meetapparatuur Veilig meten met passende, veilige meetapparatuur Elektrotechnici verrichten bij hun werkzaamheden regelmatig metingen. Bijvoorbeeld om een waarde van een spanning te meten, een storing te zoeken, spanningsloosheid

Nadere informatie

Certificatieschema VOP MS Distributie (VOP MS)

Certificatieschema VOP MS Distributie (VOP MS) Pagina 1 van 7 Certificatieschema VOP MS Distributie (VOP MS) Stichting Persoonscertificatie Energietechniek Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een

Nadere informatie

PTC Praktijk Trainings Centrum

PTC Praktijk Trainings Centrum PTC Praktijk Trainings Centrum Veiligheid en productiviteit op een hoger niveau www.ptcopleidingen.nl Het begint met kennis Het spreekt voor zich dat het opleiden van uw medewerkers in veel gevallen wettelijk

Nadere informatie

Highlights uit nieuwe HS norm:

Highlights uit nieuwe HS norm: Highlights uit nieuwe HS norm: NEN-EN-IEC 61936-1 en NEN-EN 50522 Nieuw NEN-EN-IEC bepalingen Veiligheidsbepalingen voor hoogspanningsinstallaties: NEN 1041 vervallen sinds: 1 oktober 2012 NEN 61936-1

Nadere informatie

Checklist ELEKTRISCHE INSTALLATIE in utiliteitsgebouwen

Checklist ELEKTRISCHE INSTALLATIE in utiliteitsgebouwen Project Projectnr. Opdrachtgever Werkadres Reden van inspectie Oplevering Wijziging Periodieke inspectie Netaansluiting 1-fase 3-fase Stroomstelsel TN-stelsel TT-stelsel IT-stelsel Inspectie uitgevoerd

Nadere informatie