Door: Joël Sterrenburg

Transcriptie

1 Zeehonden Door: Joël Sterrenburg 1

2 Voorwoord Ik heb dit onderwerp gekozen, omdat ik zeehonden hele lieve schattige dieren vind. Mij lijkt het leuk om er één een keertje van dichtbij te zien. Ook zou ik er graag meer over te weten willen komen door mij in dit werkstuk te verdiepen. 2

3 INHOUDSOPGAVE Voorwoord blz. 2 Inhoudsopgave..blz. 3 Inleiding..blz. 4 Hoofdstuk 1 De zeehond......blz. 5 Hoofdstuk 2 De jongen.....blz. 6 Hoofdstuk 3 Soorten zeehonden..blz. 7 Hoofdstuk 4 Voedsel en drinken. blz. 10 Hoofdstuk 5 Bedreigingen blz. 11 Hoofdstuk 6 Ecomare...blz. 12 Nawoord...blz. 13 Bibliografie blz. 14 Vragen..blz. 15 Woordenweb..blz. 16 3

4 Inleiding Ik ga in dit werkstuk vertellen wanneer de jongen worden geboren, hoelang de zwangerschap duurt, hoe snel ze kunnen zwemmen, of ze een lange of korte snuit hebben, hoeveel zeehonden in Nederland leven, welke soorten er bestaan en of zeehonden eieren leggen enz. Verder hoop ik dat u zult genieten van dit werkstuk en het interessant zult vinden. 4

5 HOOFDSTUK 1 DE ZEEHOND Rob is een andere naam voor zeehond. Zeehonden zijn zoogdieren. Dit betekent dat ze warmbloedig zijn en dat ze aan de oppervlakte moeten komen om te ademen. Zeehonden vormen een familie van zeezoogdieren ze behoren tot de roofdieren. Zeehonden in Nederland komen het meest voor in de Waddenzee, Oosterschelde en Westerschelde. Op de bodem van de zee vangen ze krabben en kreeften. Zeehonden zijn doorgaans wit van kleur als ze geboren worden. Zeehonden hebben korte stugge haren en bijna geen onder vacht. Ze houden met een dikke speklaag de lichaamswarmte vast. Ze hebben goed ontwikkelde tastharen, niet alleen in de snor, maar ook in de wenkbrauwen. de meeste soorten hebben een gevlekte vacht. Zeehonden hebben geen oorschelp. Zeehonden zijn goede zwemmers. De achter vinnen zijn groter dan de voorvinnen, met deze achter vinnen zwemmen ze. Ze kunnen een snelheid van 35 kilometer per uur halen. Ze kunnen 275 m diep duiken en 18 minuten onder water blijven. Zeehonden, en dan vooral gewone zeehonden, hebben een vriendelijke uitstraling: rond koppie, zacht velletje, grote bruine kijkers. Ondanks dat uiterlijk zijn en blijven het roofdieren met een bek vol scherpe tanden. Een mannetje heet bul, een vrouwtjes zeehond heet een wijfje en een jong heet een pup of een kalf. Ze leven in een kolonie. Gewone zeehonden worden 120 tot 195 centimeter lang en 45 tot 130 kilogram zwaar. Vrouwtjes worden meestal 120 tot 156 centimeter lang en mannetjes worden meestal 130 tot 195 centimeter lang. Mannetjes worden maximaal 26 jaar oud en vrouwtjes worden maximaal 32 jaar oud. 5

6 HOOFDSTUK 2 DE JONGEN Vanaf eind juni tot half juli worden met laag water de jongen geboren op de zandbanken. De zandbanken in de Waddenzee zijn maar een paar uur droog en dan word het alweer vloed. Enkele uren na de geboorte moet het jong dus al kunnen zwemmen. Zeehonden zijn doorgaans wit van kleur als ze geboren worden. Een jong blijft vijf weken bij zijn moeder in deze periode drinkt hij melk bij haar. Zeehonden melk is erg voedzaam, het lijkt wel slagroom met een vet gehalte van 45%. De jongen groeit er hard van. Binnen een maand gaat het gewicht van 8 naar 30 kilo. Ondertussen leert hij spelenderwijs zijn voedsel vangen. Rond Augustus stoot ze haar jong af. De vrouwtjes zijn op hun vierde jaar volwassen, de mannetjes op hun zesde jaar. Tussen de oudere en jongere mannetjes zijn vaak flinke vecht partijen naar de paartijd stopt dit. Tijdens de paartijd maken mannetjes grommende en borrelende geluiden. Het vrouwtje is van december tot eind juni in verwachting. 6

7 HOOFDSTUK 3 SOORTEN ZEEHONDEN Gewone zeehonden worden in ons land hoofdzakelijk op en langs zandbanken in de Waddenzee gezien. Ze komen ook voor in Zeeland, in de Oosterschelde. Zeehonden komen in de hele Noordzee voor, vooral in de kust gebieden verder vinden we ze in de noordelijke Atlantische oceaan, de Ierse zee en de Oostzee. Er komen er ongeveer 7000 voor in Nederland. Zonlicht is heel belangrijk voor een zeehond. Het zorgt voor de aanmaak van noodzakelijke vitamines. Een gewone zeehond is 1,5 meter lang en weegt 59 kilo. De jongen worden in de zomer geboren. Hij heeft een korte snuit Grijze zeehonden komen in Europa voor in de Oostzee, langs de kusten van Noorwegen, de Britse eilanden, IJsland, de Wadden- en Noordzee. Ze leven in groepen bij elkaar. In de Waddenzee kwamen ze eeuwenlang niet voor, maar in de vroege middeleeuwen waren ze gewoon, net als de gewone zeehond. Er komen er ongeveer 2000 in Nederland voor. We denken dat ze zijn uitgeroeid door mensen. Bij opgravingen in terpen en andere woongebieden zijn botten van grijze zeehonden gevonden. Sinds de jaren 80 van de vorige eeuw zijn ze terug in de Waddenzee. Er is een groep op richel, een zandplaat tussen Vlieland en Terschelling. Er leven daar honderden dieren. Verder zijn ze ook bij Texel en op zandbanken in Duitsland en Denemarken te vinden. 7

8 Grijze zeehonden herken je makkelijk aan hun forse puntsnuit. Ze worden veel groter dan gewone zeehonden. Een volwassen mannetje kan meer dan twee meter lang worden en weegt dan minstens 250 kilo. Ze zijn overigens lang niet altijd grijs. Grijze zeehonden worden niet geboren in de zomer op een wadplaat, maar in de winter op een verlaten eilandje, of een rustig plekje aan de kust. Als ze geboren worden hebben ze een lange wollige vacht. Een paar andere soorten zeehonden die in Noord-Europa voorkomen en afdwalen naar het waddengebied; De kleine zeehond of ringelrob leeft in het noordelijk deel van de Oostzee en in het noordpoolgebied. Hij is te herkennen aan het kleine formaat, het korte brede lijf en de lichte, ringvormige kleurvlekken. Vroeger kwamen er voor in het Oostzeegebied. Tegenwoordig zijn er nog maar zo n Zadelrobben komen uit het hoge noorden. Ze leven in grote groepen. Het zijn vast en zeker de beste zwemmers onder de zeehonden. Volwassen dieren zijn te herkennen aan de grote donkere zadelvormige vlek op de rug. Een zadelrob is 1,5 meter groot en weegt 136 kilo. Ook de klapmuts is een soort uit het hoge noorden die af en toe in de Waddenzee opduikt. Deze soort heeft een vergrote neus die hij binnenste buiten kan stulpen. De mannetjes doen dat om indruk te maken. Exotische zeehonden mogen niet uitgezet worden in het waddengebied om besmetting met vreemde ziektes te voorkomen. Ze worden daarom losgelaten op volle zee, met behulp van een vissersboot of een helikopter. 8

9 De Zuid-Afrikaanse zeebeer is een oorrob/oorzeehond. Hij kan twee meter groot worden en weegt 358 kilo. Zeeberen hebben een dichte ondervacht. Ze leven hoofdzakelijk op het zuidelijk halfrond. Zij planten zich voort in meer dan twintig kolonies, voornamelijk op rotsachtige eilandjes voor de kust. Deze soort - één van de grootste pelsrobben, misschien de grootste van allemaal, werd in het verleden op gejaagd, maar sinds meer dan een eeuw mag er alleen met vergunning op worden gejaagd.. De jongen worden eind november, begin december geboren.. Zuidafrikaanse zeeberen voeden zich voornamelijk met kleine, aan de oppervlakte van het water levende visjes, schaaldieren en inktvissen. Er zijn ongeveer zeeberen. Baardrobben/zeehonden zoeken met hun grote snorren op de bodem van de zee naar week-en schaaldieren. Zeeolifanten zijn de reuzen van de familie. De mannetjes zijn 5 meter lang en wegen 4000 kg. Tijdens het paarseizoen groeit hun neus uit tot een slurf, vandaar hun naam. 9

10 HOOFDSTUK 4 VOEDSEL EN DRINKEN De vissers langs de kusten van Schotland en Noorwegen zijn niet gelukkig met de grote zeehondenkolonies. Ze eten veel vis, vinden ze. Er is onderzocht of zeehonden de visserij schade toebrengen. Dat valt wel mee: ze eten minder dan wat de vissers zelf vangen aan onbruikbare vis. Toch kun je je voorstellen, dat het voor een visser niet leuk is, om te zien dat zeehonden de vis voor zijn neus wegkapen. Bovendien hebben sommige zeehonden ontdekt dat het makkelijk is om vis uit fuiken te halen. Met hun sterke flippers en grote nagels proberen ze de netten kapot te scheuren. Met sterke nylon netten lukt ze dat niet. Hoe dan ook: in Noorwegen, Schotland en IJsland vindt men, dat ze de aantallen zeehonden moeten beperken. Ze schieten ze af met een geweer. Zeehonden eten een verscheidenheid aan rifbewoners, waaronder octopussen, kreeften, botten, kongeralen en murenen. Ze vangen hun prooi door in spleten in het rif te zoeken, waarbij ze waarschijnlijk hun snorharen gebruiken om bewegingen waar te nemen. Afhankelijk van de grootte van de prooi slikken ze hem in zijn geheel door of gebruiken ze hun scherpe, puntige tanden om hem vast te pakken en in stukjes te scheuren. Af en toe jagen robben op andere robben. Dit gebeurt vooral in het zuidpoolgebied, waar de zeeluipaard krabbeneters, die daar talrijk zijn, aanvalt en opeet. Ook lussen zeehonden graag kabeljauw. Ze lussen ook plankton en krill. Bij dierentuinen en bij Ecomare wordt er aan de zeehonden veel vis aangeboden. 10

11 HOOFDSTUK 5 BEDREIGEINGEN Ondanks dat de mensen graag naar zeehonden kijken, wordt er ook jacht op ze gemaakt. Niet alleen om hun prachtige vacht, maar ook om de olie. Voordat we elektriciteit gebruikten maakten de mensen licht door allerlei soorten olie te verbranden. Verder werd zeehonden olie gebruikt om verf, zeep en smeermiddel te maken. Ook werd er jacht op ze gemaakt vanwege hun vacht. Door diverse protesten heeft het zeehonden ras zich weer kunnen uitbreiden. Zeehonden hebben ook te maken met andere gevaren, waaronder verdrinking in de visnetten, voedseltekorten veroorzaakt door overbevissing en watervervuiling. Op de open zee vormen Orka s een groot gevaar voor de (jonge) zeehonden. Orka s verzamelen zich in groepen om de zeehonden te omsingelen en aan te vallen. Zeehondenziekte hiervan zijn in1988 en 2002 de zeehonden in de Waddenzee het slachtoffer geworden. Het was de besmettelijke virusziekte PDV. Mogelijk zijn zeehonden besmet gemaakt via contact met landroofdieren. De zieke dieren worden sloom en lusteloos en sterven binnen een paar dagen. Door de samenwerking van Ecomare en Pieterburen is het wetenschappers in 1988 gelukt om een vaccin te maken. 11

12 HOOFDSTUK 6 ECOMARE Ecomare biedt hulp aan zieke zeehonden. Zieke en gewonde zeehonden worden opgevangen door Ecomare en goed verzorgd, totdat ze weer helemaal gezond zijn. Dan worden de zeehonden losgelaten en kunnen ze weer in het wild leven. Als een dier zo zwaar gewond of ernstig ziek is, dat hij niet meer te redden is, moet hij inslapen. Alle zeehonden die ze vrijlaten, krijgen een chip. Uit de terugmeldingen blijkt dat in ecomare opgevangen dieren zich goed kunnen aanpassen aan het leven in de wilde natuur; 90% van de uitgezette zeehonden leeft nog na het eerste jaar. Dat is veel. Van de pasgeboren jongen in de natuur is na een jaar nog maar 60% nog in leven. Ecomare heeft 18 vaste zeehonden die waarschijnlijk altijd bij ecomare blijven dit zijn vooral gehandicapte en oudere dieren die zich niet meer kunnen redden in de vrije natuur. Ecomare ligt in Nationaal Park Duinen van Texel en omvat: Museum met uitgebreide exposities en ondergronds zeeaquarium. Centrum voor natuur- en milieueducatie met excursies en natuurprogramma s voor scholen, kinderen en volwassenen. Informatiecentrum over wadden, kust en Noordzee. Vogelopvang, o.a. voor olieslachtoffers. Nederlands eerste zeehondenopvang met een vaste groep zeehonden. Vaste groep bruinvissen. 12

13 NAWOORD Ik vond het leuk om dit werkstuk te maken. Ook omdat we zelf in Zeeland en bij Neeltje Jans zeehonden hebben gezien. Ik heb me verdiept in de informatie en heb zelf hierdoor ook veel geleerd rondom het leven van een zeehond. Ter voorbereiding heb ik g d met Ecomare voor informatie over de zeehond. Ook ben ik naar de bibliotheek geweest, verder heb ik informatie op internet opgezocht. Dit was mijn tweede werkstuk, dus ik vond het wel weer spannend. Verder heb ik goed naar de voorbeeldwerkstukken van de vorige groep 8 gekeken. Ik vind dat ik een mooi eindresultaat heb en ik heb hiervan veel geleerd. Ik hoop dat u als lezer ook heeft genoten!!!!!!!!!!!!! 13

14 BIBLIOGRAFIE Werkstukpakket aangevraagd bij Ecomare. Het boek ROBBEN dieren families, auteur Ron Hirschi, 2005 Etten-Leur. Het boek ZEEHONDEN vissers van het hoge Noorden, auteur Valérie Tracqui, 2011 Leidschendam. Diverse sites op internet rondom de zeehond. 14

15 Vragen van het werkstuk over zeehonden 1 Wat eten zeehonden? 2 Wat drinken zeehonden? 3 W elke soorten zeehonden zijn er? 4Wanneer worden jongen geboren? 5 Hebben zeehonden haar of een gladde huid? 6 Zijn ze lief of gevaarlijk? 7 Waar leven zeehonden? 8 Hoe leven zeehonden? 9 Hoeveel leven er in Nederland? 10 Hebben ze een lange of een korte snuit? 11 Zijn het zoogdieren? 12 Hoeveel kilometer per uur kunnen ze? 13 In welke landen komen ze voor? 14 Komen ze alleen in het water of ook heel veel op het land voor? 15 Hoe heet een mannetje? 16 Hoe heet een vrouwtje? 17 Hoe heet een baby? 18 Hoe groot is een jong als hij geboren word? 19 Hoe zwaar weegt een jong als hij geboren word? 20 Hoe oud kunnen zeehonden worden? 21 Hoe groot kunnen zeehonden worden? 22 Hoe zwaar kunnen zeehonden worden? 23 Leggen zeehonden eieren? 24 Worden ze bedreigd? 25 Hoe lang duurt de zwangerschap? 15