Goede zorg, beter recht?

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Goede zorg, beter recht?"

Heidi Christiaens
6 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Goede zorg, beter recht? Mr.dr. Rolinka Wijne WAA JAARCONGRES 2017

2 Proportionele aansprakelijkheid en de verloren kans WAA-congres, 24 november

3 DISCLOSURE Ik ben eigenaar van Wijne Health Law, lid-jurist Regionaal Tuchtcollege voor de Gezondheidszorg te Amsterdam, rechtsgeleerde beoordelingscommissie LZA/LP, docent gezondheidsrecht UvA, medewerker Wetenschappelijk Bureau Holla advocaten, voorzitter Geschilleninstantie Verloskunde. Er is geen sprake van belangenverstrengeling of een financieel belang in relatie tot deze presentatie. mr. dr. Rolinka Wijne, 3

4 DE CASUS 4

5 condicio sine qua non-verband alle grondslagen vereisen een csqn-verband tussen gebeurtenis en schade op de patiënt rust de last te stellen en te bewijzen dat schade was uitgebleven zonder gebeurtenis (art.150 Rv) niet zonder problemen 5

6 blijft probleem bestaan dat er een mogelijkheid is dat Willemijns toestand aan schade heeft bijgedragen/ook zonder fout artsen zou zijn overleden/oorzaak is van de schade 6

7 de causaliteitsonzekerheid in ogenschouw genomen hoe zou u deze casus oplossen? proportioneel verloren kans welk percentage? 7

8 proportionele aansprakelijkheid als alternatief? bij onzekerheid over de oorzaak van de schade uitgangspunten art. 6:99 BW en art. 6:101 BW terughoudend mee omgaan HR 24 december 2010, NJ 2011, 251 en HR 21 december 2012, NJ 2013, 237 billijkheidscorrectie niet aanvaard HR 14 december 2012, NJ 2013, 236 8

9 9

10 benadering van de verloren kans als alternatief? bij onzekerheid over de invloed van de normschending op de omvang van de schade normschending heeft de patiënt een bepaalde kans ontnomen geen terughoudende benadering HR 21 december 2012, NJ 2013,

11 11

12 wanneer proportionele aansprakelijkheid en wanneer de benadering van de verloren kans? HR: proportionele aansprakelijkheid wanneer onzekerheid bestaat over csqn-verband normschending en schade: je bepaalt de kans dat er causaal verband is tussen fout en schade (per 100 personen) HR: benadering verloren kans wanneer onzeker is of en in hoeverre zonder fout de kans op succes zich zou hebben gerealiseerd: je bepaalt de succeskans die verloren is gegaan (per 100 personen) HR 21 december 2012, NJ 2013, 237 HR 23 december 2016, ECLI:NL:2016:2987 HR 27 oktober 2017, ECLI:NL:2017:278 12

13 Alles of niets: tkk / od CSQN schade Proportionele aansprakelijkheid: 90% kans op CSQN 100% Kansverlies: 80% 70% 60% 100% kansschade 100% 90% 80% 70% 60% 13

14 wanneer proportionele aansprakelijkheid en wanneer de benadering van de verloren kans? in de praktijk loopt het door elkaar lijkt een voorkeur te bestaan voor de verloren kans, waarom? kans% blijkt in elk geval moeilijk te berekenen 14

15 proportionele aansprakelijkheid: attributief risico = (relatief risico minus 1) gedeeld door relatief risico x 100 proportionele aansprakelijkheid: (kans op gezondheidsschade met fout minus kans op gezondheidsschade zonder fout) gedeeld door kans op gezondheidsschade met fout x 100 je bepaalt de kans dat er csqn verband is 15

16 p = 100 type casus infectie door hechten wond in % Zit patiënt hierin? geen schade extra schade door fout (30) schade zonder fout (40) /40 = 1,75, dus (1,75-1 : 1,75) x 100 = 42,9% 0 zonder fout met fout of (70-40) : 70 x 100 = 42,9% 16

17 kansverlies: winnen de kans op vermijding van (verdere) gezondheidsschade zonder fout minus de kans op vermijding van (verdere) gezondheidsschade met fout kansverlies: de kans op het intreden van (verdere) gezondheidsschade met fout minus de kans op het intreden van (verdere) gezondheidsschade zonder fout je bepaalt de kans die verloren is 17

18 p = 100 type casus overlijden door onbehandelde meningitis 100 in % winnen 70 geen schade extra schade door fout (60) schade zonder fout (40) = 60% (vermijden) 10 0 zonder fout met fout = 60% (intreden) 18

19 waar zitten de problemen (I)? kansverlies = de kans op het intreden van (verdere) gezondheidsschade in de situatie met fout 100% minus de kans op het intreden van (verdere) gezondheidsschade in de situatie zonder fout voorwaardelijke kans = kans op schade die je voor gebeurtenis weet 19

20 maar: CONDICIO SINE QUA NON in veel gevallen is voorwaardelijke kans op schade bij normschending niet 100%, maar kleiner: sommige patiënten lijden wel schade bij een fout en sommige patiënten lijden geen schade bij een fout terwijl er ook nog steeds een groep is die zonder fout schade lijdt type infectie kwestie(s) 20

21 uit de informatie betreffende de casus blijkt dat bij een te late behandeling van borstkanker een patiënt in veel gevallen komt te overlijden die (voorwaardelijke) kans is 90% ook bij een tijdige behandeling heeft een patiënt een kans op overlijden die (voorwaardelijke) kans is 20% 21

22 situatie van Willemijn: overlijden door mammacarcinoom p = 100 in % ? geen schade extra schadegevallen door fout (70) hoe dan ook schade (20) 0 0 mnd 5 mnd 22

23 feitelijk is onduidelijk of fout de oorzaak is van de schade in die gevallen kies je (ook volgens Hoge Raad) voor de proportionele benadering: je bepaalt de kans dat handelen arts csqn is voor schade 23

24 situatie van Willemijn: overlijden door mammacarcinoom 100 p = 100 in % geen schade extra schadegevallen door fout (70) hoe dan ook schade (20)? 0 0 mnd 5 mnd 24

25 waarom niet 90-20? 25

26 waar zitten de problemen (II)? kansverlies = de kans op het intreden van (verdere) gezondheidsschade in de situatie met fout minus de kans op het intreden van (verdere) gezondheidsschade in de situatie zonder fout concreet/abstract schade ingetreden / schade niet ingetreden waar houd je rekening mee? 26

27 type casus recidivekans door delay in behandeling carcinoom in % mogelijk schade in de toekomst, wens om nu af te wikkelen geen recidive recidive zonder fout met fout 85% - 55% = 30% (vermijden) of 45% - 15% = 30% (intreden) 27

28 een voorbeeld, dystrofie bij dichtplakken wond Rb Maastricht 13 juli 2005, JA 2006, 44 kans op dystrofie zonder dichtplakken wond is 2% kans op dystrofie bij dichtplakken wond is 4% Rb: kansen zo klein, afwijzing 2% (4% min 2%) 28

29 wat is juiste %? wat deed de rechtbank? 29

30 p = in % geen dystrofie extra dystrofie door dichtplakken dystrofie ook bij niet dichtplakken niet dicht wel dicht 30

31 nog een voorbeeld, hersenbloeding bij bevalling door hoge bloeddruk Hof Den Haag 28 april 2009, ECLI:NL:GHSGR:2009:BI4768 kans op ontstaan hersenbloeding bij bewaking vrouw is 0, kans op ontstaan hersenbloeding zonder bewaking is kans 0,00881 Hof: kansen zo klein, afwijzing 0,001635% (0,00881% min 0,007175%) 31

32 wat is juiste %? wat deed het Hof? 32

33 p =100 in % geen hersenbloeding extra hersenbloeding door bewaking hersenbloeding ondanks bewaking 0 wel bewaking geen bewaking NB aangepaste schaal 33

34 deskundige in deze zaak benadrukte het belang en de juistheid van het bepalen van het attributieve risico deskundige is emeritus hoogleraar Kwaliteit van zorg, voorheen Medische besliskunde het verhaal van de deskundige 34

Vergelijkbare documenten

Verlies van een kans bij medische aansprakelijkheid

Verlies van een kans bij medische aansprakelijkheid NIS 13 september 2012 August Van Rb. Alkmaar 3 oktober 2002, LJN AE8326 Uitgangspunten: Tijdige behandeling: Te late behandeling: 30% kans op overlijden