Vorming voor beginnende stagemeesters

Transcriptie

1 Vorming voor beginnende stagemeesters Apr. Karen Pieters (Stagecoördinator) Prof. Gert Laekeman (Voorzitter van de Stagecommissie) Prof. Veerle Foulon (Lid Stagecommissie) Apr. Marc Naegels (Ervaren stagemeester) Programma Introductie Module 1: De voorbereiding: Klaar voor de start? Module 2: Van start naar eindmeet: Hoe de stagiair begeleiden? Afsluiting en receptie Doelstellingen vorming Voorbereiden op de start van de stage Informatie, tips en hulpmiddelen aanreiken voor een goede begeleiding van de stagiair Contact en communicatie stimuleren en verbeteren Meer (praktische) informatie? Stagemap Stagewebsite: 1

2 Kennismaking Wie ben je, waar is je apotheek gelegen, hoeveel jaar sta je al in het beroep? Begeleidde je al eerder een stagiair? Waarom wil je een stagiair begeleiden? Module 1 De voorbereiding: Klaar voor de start? 2

3 Wie is de student? De opleiding Bachelor in de farmaceutische wetenschappen (3 jaar) Master in Farmaceutische Zorg (2 jaar) Master in Geneesmiddelen ontwikkeling (2 jaar) Zie stagemap p.123 De opleiding Master in Farmaceutische Zorg (2 jaar) Master in Geneesmiddelen ontwikkeling (2 jaar) apotheek stage leraren opleiding industrie stage apotheek stage leraren opleiding 3

4 Bachelor in de farmaceutische wetenschappen 5 grote lijnen: Basiswetenschappen Het geneesmiddel: aangrijpingspunten en werkingsmechanisme Het geneesmiddel: ontwikkeling, productie en analyse Farmaceutisch werkveld Mens en maatschappij Bachelor in de farmaceutische wetenschappen Basiswetenschappen Anorganische chemie Organische chemie Natuurkunde met elementen van wiskunde Het geneesmiddel: aangrijpingspunten en werkingsmechanisme Celbiologie Metabolisme en metabole regeling Celfysiologie Orgaanfysiologie en anatomie Farmacologie en farmacokinetiek Medicinale chemie Microbiologie Ziekteleer Bachelor in de farmaceutische wetenschappen Het geneesmiddel: ontwikkeling, productie en analyse Algemene plantkunde en overzicht van geneeskrachtige planten Farmaceutische biologie Farmaceutische biotechnologie Analyse van organische geneesmiddelen Biofarmaceutisch onderzoek Farmaceutische hulpstoffen Formulering en bereiding van geneesmiddelen Farmaceutisch werkveld Het geneesmiddel: van ontwikkeling tot aflevering Kennismakingsstage in een apotheek Kennismakingsstage in industrie, ziekenhuisapotheek of laboratorium voor klinische biologie Farmaceutische data-analyse Basisprincipes van dringende medische hulpverlening 4

5 Bachelor in de farmaceutische wetenschappen Mens en maatschappij Wijsbegeerte Communicatiepsychologie voor apothekers Steeds combinatie van: Hoorcolleges Oefeningen Practica Master in de farmaceutische wetenschappen Master in Farmaceutische Zorg (2 jaar) Master in Geneesmiddelen ontwikkeling (2 jaar) apotheek stage leraren opleiding industrie stage apotheek stage leraren opleiding Welke masteropleiding volgt uw stagiair? Master in de farmaceutische zorg Farmacotherapie Toxicologie Receptuurkunde Farmaco-economie Klinische chemie en medische beeldvorming Adviezen zelfzorggeneesmiddelen Dermofarmacie Fytofarmaca Diergeneesmiddelen Medische materialen thuiszorg Algemene concepten van farmaceutische zorg m.i.v. communicatie Stage in een ziekenhuisapotheek OF klinische stage 5

6 Master in de farmaceutische zorg Masterproef: Omvangrijk onderdeel van de masteropleiding: 24 ECTS (totaal 60 ECTS) Gericht op het ontwikkelen van onderzoeksvaardigheden Concept: 4 grote onderdelen mix van zelfstandig werk en groepswerk integratie van fundamenteel onderzoek en apotheekpraktijk JAAR 1 JAAR 2 LITERATUUR PROJECT PLAN ONDERZOEKS EINDRAPPORT PROJECT VOORBEELD VAN EEN THEMA Veiligheid van COX-2 inhibitoren en NSAID s in de behandeling van osteoarthrose in ambulante zorg JAAR 1 JAAR 2 LITERATUUR PROJECT PLAN ONDERZOEKS EINDRAPPORT PROJECT Individuele opdracht Elke student onderzoekt één aspect van het thema voorbereiding op groepswerk formuleren van onderzoeksvragen VOORBEELDEN VAN LITERATUUROPDRACHTEN: Gastro-intestinale veiligheid van COX-2 inhibitoren en NSAIDs Kosteneffectiviteit van COX-2 inhibitoren en NSAIDs JAAR 1 JAAR 2 LITERATUUR PROJECT PLAN ONDERZOEKS PROJECT EINDWERK Groepswerk Opstellen van onderzoeksvragen Uitdenken van methodologie Voorbereidend werk VOORBEELD: Opstellen vragenlijsten; klaar maken dossier ethische commissie Aanmaken databank; opstellen analyseplan 6

7 JAAR 1 JAAR 2 LITERATUUR PROJECT PLAN ONDERZOEKS PROJECT EINDWERK Indien mogelijk in aansluiting met de stage in een officina Concreet uitvoeren van onderzoek VOORBEELD: Bevragen van therapietrouw en levenskwaliteit bij patiënten die COX-2 inhibitoren gebruiken Verzamelen van gegevens ivm co-medicatie Analyseren van de data JAAR 1 JAAR 2 LITERATUUR PROJECT PLAN ONDERZOEKS PROJECT EINDWERK Individuele opdracht Onderzoeksresultaten bediscussiëren in het licht van de literatuur Doel: Kritische apothekers, Klaar voor een grotere rol in de gezondheidszorg Master in de farmaceutische zorg Andere onderdelen masterproef: Stage in een ziekenhuis (4 weken): Klinische stage: stage op een patiëntenafdeling Officinale stage: stage in een ziekenhuisapotheek Algemene concepten farmaceutische zorg m.i.v. communicatie 7

8 Master in de farmaceutische zorg Thema s masterproef : Therapietrouw E-zorgplan Interacties in psychiatrische ziekenhuizen Beslisbomen voor afleveren OTC geneesmiddelen Cybele MFO in het RVT Heroineverslaving Generiek geneesmiddelenbeleid in Europa Terugbetaling van geneesmiddelen in België Master in de farmaceutische zorg Wat KENNEN en KUNNEN deze studenten? Magistraal: theoretische kennis van formulering, bereiding en controle van geneesmiddelvormen vaardigheden in de bereiding van de voornaamste geneesmiddelenvormen opzoeken van informatie om een geschikte bereidingsmethode op te stellen opstellen van protocollen, rapporteren van bevindingen, Geneesmiddelen: inzicht in de wisselwerking tussen geneesmiddel en organisme theoretische kennis van de verschillende klassen van geneesmiddelen, m.i.v. indicaties, nevenwerkingen, risico s van overdosering, productnamen (beperkt, gebaseerd op ervaring in ziekenhuis) inzicht in behandelingsschema s, medicatieprofielen, Master in de farmaceutische zorg Wat KENNEN en KUNNEN deze studenten? Adviezen voor zelfzorg, m.i.v. communicatie (WHAM vragen, keuze van aanpak, adviesverstrekking) Dermofarmaca (geneesmiddelen, adviesverstrekking) Geneesmiddelen voor diergeneeskundig gebruik (geneesmiddelen, adviesverstrekking) Fytofarmaca (evidentie, toepassingen) Medische materialen voor de thuiszorg (overzicht, toepassingen) Farmaceutisch werkveld: inzicht in hoe patiënten met geneesmiddelen omgaan (patiënteninterview) inzicht in het belang van communicatie opstellen van schriftelijke informatie voor patiënten principes van medische beeldvorming principes van staalname, bepaling van klinisch biologische parameters en standaardwaarden 8

9 Master in de farmaceutische zorg Wat KENNEN en KUNNEN deze studenten? Algemene vaardigheden: opzoeken van literatuur interpreteren van wetenschappelijke artikels schrijven van een rapport stellen van onderzoeksvragen uitvoeren van onderzoeksopdrachten werken in groep presenteren Master in de geneesmiddelenontwikkeling Farmacotherapie Toxicologie Receptuurkunde Farmaco-economie Basismodule geneesmiddelenontwikkeling Keuzevakken Master in de geneesmiddelenontwikkeling Masterproef: Omvangrijk onderdeel van de masteropleiding: 24 ECTS Gericht op het ontwikkelen van (laboratorium)onderzoeksvaardigheden Concept: 2 grote onderdelen zelfstandig werk in een onderzoeksafdeling 9

10 JAAR 1 JAAR 2 ONDERZOEKS WERK ONDERZOEKS PROJECT SCHRIJVEN Praktisch onderzoek in een laboratorium Vaak gelinkt met doctoraatsonderzoek Individueel werk Onderzoeksrapport Literatuuronderzoek Schrijven van een onderzoeksvoorstel Integratie van eigen experimenteel werk en theoretische mogelijkheden Master in de geneesmiddelenontwikkeling Wat KENNEN en KUNNEN deze studenten? Magistraal: theoretische kennis van formulering, bereiding en controle van geneesmiddelvormen vaardigheden in de bereiding van de voornaamste geneesmiddelenvormen opzoeken van informatie om een geschikte bereidingsmethode op te stellen opstellen van protocollen, rapporteren van bevindingen, analyseren van een probleem, voorstellen van oplossingen Geneesmiddelen: inzicht in de wisselwerking tussen geneesmiddel en organisme theoretische kennis van de verschillende klassen van geneesmiddelen, m.i.v. indicaties, nevenwerkingen, risico s van overdosering, Master in de geneesmiddelenontwikkeling Wat KENNEN en KUNNEN deze studenten? Farmaceutisch werkveld: principes van staalname, bepaling van klinisch biologische parameters en standaardwaarden Algemeen: uitvoeren van onderzoeksopdrachten opzoeken van literatuur interpreteren van wetenschappelijke artikels schrijven van een rapport 10

11 De student Studentkenmerken Voorkennis farmaceutische zorg / geneesmiddelenontwikkeling goede cijfers / hakken over de sloot feitenkennis / praktisch inzicht apotheek thuis, voorbereidende stages, vakantiewerk, Motivatie duidelijke doelstellingen / stage als oriëntatie 9 to 5 / grenzeloze inzet patiëntenzorg / werk achter de schermen Studentkenmerken Metacognitie zelfgestuurde student extern gestuurde student stuurloze student Leerstijlen Model van Kolb De bezinner De denker De beslisser De doener Model van Vermunt Reproductiegerichte stijl Betekenisgerichte stijl Toepassingsgerichte stijl 11

12 Wie is de student die je zal begeleiden? Ken je de student die je zal begeleiden? Wat weet je over deze student? Weet je wat de student van jou verwacht? Leren tijdens de stage: Rol van de stagemeester De leeromgeving 12

13 Wat is een goede leeromgeving? Is je apotheek klaar voor het begeleiden van een stagiair? Wie zal de stagiair begeleiden? De leeromgeving Einde module 1 13

14 Module 2 Van start naar eindmeet: Hoe de stagiair begeleiden? De doelstellingen Zie stagemap p.10 Doelstellingen van de stage Afleveren van geneesmiddelen Bereiden van geneesmiddelen Administratie & logistiek Correcte opbouwende attitude Professionele communicatie Ingesteldheid levenslang leren + PraktijkKENNIS Zie evaluatieformulier (in stagemap p.76)! 14

15 Doelstellingen van de stage Geneesmiddelen afleveren met aandacht voor de patiënt Correct afleveren: Op basis van een voorschrift een juist geneesmiddel afleveren Gepast informatie verstrekken aan patiënt: Relevante informatie geven Begrijpelijke informatie geven Correcte informatie geven Voldoende informatie geven Nagaan of de patiënt de gegeven informatie begrepen heeft Doelstellingen van de stage Geneesmiddelen afleveren met aandacht voor de patiënt Posologie, interacties en nevenwerkingen bewaken: Posologie controleren Interacties opmerken en op een correcte manier afhandelen De patiënt informeren over relevante nevenwerkingen Aandacht geven aan 1 ste en 2 de uitgifte: 1 ste uitgifte: uitleggen wat de patiënt van de medicamenteuze therapie mag verwachten 2 e uitgifte: vragen stellen om na te gaan of het therapeutisch doel bereikt werd Therapietrouw (waken over over- en ondergebruik, ) Doelstellingen van de stage Geneesmiddelen afleveren met aandacht voor de patiënt Juiste adviezen voor zelfzorg geven: Passende vragen stellen vooraleer over te gaan tot aflevering van een zelfzorggeneesmiddel Een geschikt zelfzorggeneesmiddel meegeven 15

16 Doelstellingen van de stage Geneesmiddelen kwalitatief bereiden Protocolleren: Bereidingen protocolleren Bereidingsprotocols maken die bruikbaar zijn in de stageapotheek Kwaliteitsvolle bereidingen maken: Bereidingen maken die kwalitatief in orde zijn Doseringen controleren Aandacht besteden aan verpakking, etikettering en bewaring Kritisch zijn ten opzichte van zichzelf bij het maken van bereidingen Alternatieven formuleren/ Zelfstandig op zoek gaan naar oplossingen Doelstellingen van de stage Administratie en logistiek Apotheeksoftware hanteren Administratieve taken bij het afleveren correct uitvoeren Apotheek beheren Informatiebronnen gebruiken Doelstellingen van de stage Correcte opbouwende attitude Stipt Nauwkeurig Leergierig Flexibel Kritisch Gestructureerd Gemotiveerd Vriendelijk 16

17 Doelstellingen van de stage Professionele communicatie Met: patiënten en/of familieleden apotheekteam Artsen: communicatie over administratieve en farmacotherapeutische problemen verpleegkundigen, hulpverleners, gezondheidswerkers, collega apothekers Doelstellingen van de stage PraktijkKENNIS: Vakliteratuur doornemen Theorie en praktijk in elkaar laten overvloeien Oplossingen zoeken voor problemen of vragen Wetenschappelijk handelen De doelstellingen 17

18 Leeractiviteiten De stagiair is verantwoordelijk voor zijn eigen leerproces Tijdsinvulling tijdens de stage Drie tijdstippen: Begin van de stage Na enkele maanden Einde van de stage Categorieën: Afleveren geneesmiddelen en begeleiden patiënten Maken van magistrale bereidingen Verwerken van magistrale bereidingen (opzoeken van informatie, opstellen van protocols,...) Opzoeken informatie en verwerken casussen Logistiek werk Administratief werk Extra? Tijdsinvulling tijdens de stage Categorieën: Afleveren geneesmiddelen en begeleiden patiënten Maken van magistrale bereidingen Verwerken van magistrale bereidingen (opzoeken van informatie, opstellen van protocols,...) Opzoeken informatie en verwerken casussen Logistiek werk Administratief werk Extra? 18

19 Tijdsinvulling tijdens de stage Moeilijkheden? Discussiepunten? Evolutie in de tijdsbesteding? Is er een verschil tussen de tijdsbesteding van een afgestudeerde apotheker en een stagiair op het einde van de stage? Waarom wel/niet? Modulair stageplan Doelstellingen realiseren Opgesteld in samenwerking met stagemeesters LEIDRAAD voor stagemeesters en stagiairs Persoonlijke invulling van de stage Doel per item Nuttige tips Zie stagemap p.107 Modulair stageplan 1. Voorbereidende module 2. Initiatiemodule 3. Instructiemodule 4. Afwerkingsmodule Reflectie!! 5. Routinemodule 19

20 Voorbereidende module Kiezen stageplaats Verwachtingsgesprek Doornemen praktijkgerelateerde cursussen (Voorbereidende stage) Initiatiemodule Wegwijs in apotheek Leren kennen geneesmiddelen Voorschriften lezen Eenvoudige magistrale bereidingen maken Instructiemodule Start afleveren van geneesmiddelen Adviezen bij zelfzorg Magistrale bereidingen mét intensieve coaching 20

21 Afwerkingsmodule Basisvaardigheden van apotheker worden vervolmaakt minder coaching, wel opvolging Routinemodule Routine? Werken als volwaardige zelfstandige apotheker Evaluatie hierop gebaseerd Tijdsbesteding? De praktijk? Tijdsbesteding volgens studietijdmeting 7,3; 15% 2,2; 5% Afleveren geneesmiddelen en begeleiden patiënten Maken van magistrale bereidingen 2,7; 6% 2,9; 6% 3,1; 7% 19,1; 40% Verwerken van magistrale bereidingen (thuis) Opzoeken informatie en verwerken casussen Opzoeken informatie en verwerken casussen buiten de stagetijd Logistiek werk Administratief werk 10,2; 21% 21

22 Leeractiviteiten Vragen stellen Opzoeken van informatie Memoriseren Oefenen Toepassen Analyseren van problemen Kritisch handelen Bijhouden van een stagedagboek Reflecteren Protocolleren van magistrale bereidingen Stageplanning: basisprincipes Vaste stageperiode: 13 september mei 2011 Totale periode: 36 weken 26 weken apotheekstage 10 weken bijkomende activiteiten : Lesmaandagen (22 dagen) Masterproef (3 weken) Werkcollege geneesmiddelenkennis (4 dagen) Externe activiteiten georganiseerd door beroepsverenigingen, (4 dagen) Vakantie (1 week) Maximaal 4 weken voorafname voor 13 september (vanaf 5 juli 2010) Geen bijkomende activiteiten aanwezig op stageplaats Zie stagemap p.15 Stageplanning: Aandachtspunten Inplanning modulair stageplan Ten laatste na twee maanden aan de balie Aanpak bespreken met stagiair! Hoe ziet stagiair de planning? Wanneer wil hij / zij opdrachten afwerken? Laatste 4 weken (minimum) routinemodule Evaluatie van de doorlopen module? Cfr. Tussentijdse evaluaties Zie stagemap p.15 22

23 Stageplanning Stageopdrachten: Inbegrepen in 26 weken stage Tijdsbesteding! Indiendata op kalender Maandelijks mailversie van het stageplan Zie stagemap p.15 Stageplanning: stageopdrachten Toets maximale dosissen Medicatiehistoriek Formuleringsonderzoeken Reflecties Integrale Kwaliteitszorg Zie stagemap p. 31 Stageplannen bekijken Voorbeelden van stageplannen Per type student: GO of FZ 23

24 Aansturen leeractiviteiten Modulair stageplan Opdrachten Zichzelf bijsturen Bijgestuurd worden Bijsturen/Bijgestuurd worden? Reflecties Tussentijdse evaluaties Eindevaluatie Oriëntatie examen casuïstiek is een PERMANENT proces! wisselwerking stagemeester stagiair! Zie stagemap p.72 24

25 Context: Masteropleiding Doelstellingen: Zelfstandig functioneren als apotheker: praktische kennis & vaardigheden + attitude - levenslang leren Evaluatie Tussentijdse evaluaties Beoordeling en feedback opdrachten Examens (casuïstiek, geneesmiddelenkennis) Eindevaluatie Leeractiviteiten: Vragen stellen Opzoeken van Ondersteuning: Inhouden Werkvormen: modules, opdrachten, werkcolleges, hoorcolleges, Materiaal: PC, Internet, literatuur, protocollen, medicatiehistorieken Door Wie? Didactisch team: stagemeesters, docenten, Leeromgeving: Apotheek - Universiteit informatie Memoriseren Oefenen Toepassen Analyseren van problemen Kritisch handelen Bijhouden van een stagedagboek Reflecteren G R O E I Studentkenmerken: Student met theoretische kennis & vaardigheden, eigen motivatie, opvattingen en leerstijl Meer over weten? Zie tekst stagemap p Cartoon Veel succes! 25