Publieke grondregie bij ruimtelijke realisaties

Transcriptie

1 Publieke grondregie bij ruimtelijke realisaties onderzoek naar instrumentele en bestuurlijke-organisatorische randvoorwaarden

2 Publieke grondregie? Overheid wenst haar doelstellingen gerealiseerd te zien in een concreet ruimtelijk project zakelijk recht (of gebruiksrecht) vestigen op gronden van derden eigen overheidseigendom activeren (of valoriseren) eigen project (laten) realiseren op gronden van/in een project van derden gronden van derden mobiliseren in functie van andere derden op gronden van derden en door derden acties laten uitvoeren impact op uitgiftebeleid van derden of randvoorwaarden aan het gebruik door derden 2

3 Onderzoek vanuit dagelijkse praktijk inventarisatie huidige praktijk a.d.h.v. 20-tal cases denkschema andere aanpak aftoetsen aan praktijkervaring begeleidingsgroep bespreekt zin/onzin en hiërarchie van aanbevelingen 3

4 Conclusies huidige praktijk GRONDPOSITIE en RUP als belangrijkste instrumenten ONTEIGENING als sterk instrument, maar nauwelijks gebruikt PROCES belangrijker dan de instrumenten 4

5 Bedenkingen grondposities: zware (voor)investering van de overheid beleidsmatig gewenste rolverschuiving nr. regiefunctie RUP: ruimtelijk ordeningsinstrument, geen realisatie-overeenkomst bestaande instrumenten en procesvoering heel wat instrumenten, maar weinig activerende huiver voor open procesvoering ook (tussentijdse) ongewenste ontwikkelingen voorkomen kennis en kunde niet altijd voorhanden (ifv proces, instrumenten, haalbaarheid businesscase) 5

6 Denkschema activeren van eigenaars vlaamse overheid ondersteunt besluit(en) proces initiatiefnemende overheid faciliteert niet akkoord akkoord uitvoering uit kracht van wet instrumenten contract(en) uitvoering (via instrumenten) 6

7 Denkschema 7

8 Algemene conclusie publieke grondregie is samenspel van governance, instrumenten en businesscase 8

9 Belangrijkste werkpunten adequate procesvoering zo ruim mogelijk gedragen projectvoorstel vrijwillige samenwerking voorwaarden: projecteigenaarschap, procesregie, kunde inzake ontwerp / uitvoerbaarheid (instrumenten) / business case (financiële waardering) ondersteuning procesvoering kwaliteitsgarantie inzake procesregie / ontwerp / uitvoerbaarheid (instrumenten) / business case (financiële waardering) aangepast aan de behoeften 9

10 Belangrijkste werkpunten (2) belang van waardebepaling realistische verwachtingen gelijkwaardige behandeling en billijke vergoedingen haalbaar businessplan (tussentijdse) contractvorming duidelijkheid over engagementen tijdens proces afspraken verankeren 10

11 Belangrijkste werkpunten (3) instrumenten uit kracht van wet in bebouwde context uitvoerbaarheid garanderen (ev. stok achter de deur) evenwicht met bescherming eigendomsrecht (billijke vergoeding, evenwaardige compensatie) modaliteiten om vrijwilligheid te stimuleren boven maatregelen uit kracht van wet vrijwilligheid stimuleren (afwachten uitvoering uit kracht van wet minder interessant) risico s beperkten (tijd, procedures, financiële onduidelijkheid) 11

12 Kritische reflectie uit eigen praktijk zijn we klaar voor open procesvoering? overheden niet altijd de meest betrouwbare partner afstemming tussen overheden/overheidsinstanties aanhouden standpunt (onderlinge) engagementen vastleggen verwachtingen (bewust?) niet altijd duidelijk instrumenten om ongewenste ontwikkelingen/speculatie te voorkomen realisme bij grondeigenaars koken kost geld, zeker in de open ruimte 12

13 Peter Peeters (freelance) Wouter Dernau Tom Swerts