Monitoring en het belang van dialogische feedback. Karine Van Tricht UPC KU Leuven, 16 december 2014

Transcriptie

1 Monitoring en het belang van dialogische feedback Karine Van Tricht UPC KU Leuven, 16 december 2014

2 In deze presentatie Wat is kwaliteit? Wat is monitoring? Het Dialogisch Feedback Protocol Een illustratie

3 Wat is kwaliteit? In de zakenwereld & de industrie In de gezondheidszorg en de geneeskunde In de economische politiek en de farmaceutische industrie In de psychotherapie

4 Kwaliteit in de zakenwereld en industrie Maat voor uitmuntendheid, zonder defecten of significante afwijkingen Verkregen door het strikt en consistent volgen van welbepaalde standaarden om uniformiteit te bereiken en alzo tegemoet te komen aan de vraag of de vereisten van de gebruiker Succes wordt bereikt dankzij kwaliteitscontroles, optimalisatie van het productieproces, de efficiëntie en de kosteneffectiviteit RESULTAATSVERBINTENIS

5 Kwaliteit in de gezondheidszorg en geneeskunde De mate waarin gezondheidszorgvoorzieningen erin slagen om de kans op goede resultaten te verhogen, hetzij voor het individu, hetzij voor een populatie In overeenstemming met de huidige professionele kennis ter zake Gebaseerd op: Sterke klinische evidentie Technische Competentie Goede Communicatie Gedeelde besluitvorming INSPANNINGSVERBINTENIS Institute of Medicine Met dank aan Prof. Dr. J. Pirenne

6 Kwaliteit in de geneeskunde Patients and physicians should know the outcome of the medical care they receive and give so that patients can choose good care and physicians can learn from their mistakes and improve care Ernest Amory Codman ( ): A prophet to modern medicine. The pioneer of healthcare registries. Hicks & Makary, BJM 2013

7 Kwaliteit in LTxProgramma INSPANNINGSVERBINTENIS Verplichting van middelen, niet van resultaten Best aanbevolen zorg pre, peri en posttransplantatie Best mogelijke outcome Hoogste overlevingskans posttransplantatie Laagste mortaliteit pre transplantatie

8 Kwaliteit in LTxProgramma INSPANNINGSVERBINTENIS Best aanbevolen zorg pre, peri en posttransplantatie Best mogelijke outcome Hoogste overlevingskans posttransplantatie Laagste mortaliteit pre transplantatie KWALITEITSINDICATOREN Multidisciplinair team Protocols/procedures/patiëntkenmerken Permanentie/capaciteit

9 Kwaliteit in de economische politiek en farmaceutische industrie Medicatiegebruik wordt sterk aanbevolen als manier om de lasten van de stoornis te bestrijden Onze gezondheid is onze eigen verantwoordelijkheid Levensstijltraining wordt de norm Dehue (2014) Betere mensen, over gezondheid als keuze en koopwaar.

10 Kwaliteit in de GGZ Psychologen moeten de sterktes en beperkingen herkennen van evidentie die verkregen wordt op basis van verschillende types onderzoek. Onderzoek moet klinisch relevant en intern valide zijn. Psychotherapie Evidence Based Practice Treatment Focused Research RCT onderzoek Practice Based Evidence Patient Focused Research Single Case Design N=1 (APA, 2006)

11 Kwaliteit in de GGZ Medisch model Evidence Based Practice Treatment Focused Research RCT

12 Kwaliteit in de GGZ Economisme - accountability BEWIJS DAT WAT JE DOET WERKT! (Effectiviteit) Meten is Weten Registreren Controleren Winst Genereren BEWIJS DAT JE (hard genoeg) WERKT! (Efficiëntie)

13 UITKOMSTENMANAGEMENT Klinische uitkomsten Symptoomreductie Functionele uitkomsten Kwaliteit van leven / niveau van functioneren Tevredenheidsmetingen Rendabiliteit Proces Financiële kosten, tijdsinvestering van cl en hv, budgetten, kosten/baten Veranderingsmechanismen, helpende aspecten

14 Kwaliteit in de psychotherapie Top-down Evidence Based Practice Treatment Focused Research RCT 70-80% effectiviteit Resultaten verbeteren niet sinds invoering EBP Common factors theory Externe validiteit, innovatie & creativiteit veranderingsmechanismen Gemiddelde cl, confirmerend

15 Kwaliteit in de psychotherapie Bottom-up Practice Based Evidence Patient Focused Research Single Case Design N=1 Monitoring Brug tussen onderzoek en praktijk Therapeutisch instrument Complexiteit en specificiteit Werkzame processen

16 Terminologie Monitoring Outcome management Routine Outcome Monitoring Routine Outcome Measurement Outcome Monitoring Feedback Progress Monitoring Measurement Feedback Oriented Therapy Client Directed Outcome Informed Therapy Patient Informed Therapy Rommen Monitoring Qitten Cliënten- feedback Tracken

17 Technische definitie Het op een systematische manier, sessie per sessie, verzamelen van gegevens over outcome (klachten en symptomen) en proces (helpende en storende gebeurtenissen) in therapie Met de bedoeling deze feedback zo snel als mogelijk terug te koppelen naar therapeut en cliënten Met de bedoeling de resultaten van deze unieke therapie te bevorderen

18 Monitoring WERKT.!. Verbeterde outcome Bickman, 2008; 2011* Duncan & Sparks, 2009; 2010 Reese, Toland, & Slone, 2010** Anker, Duncan & Sparks, 2009** Miller, Duncan, Brown, Sorrell, & Chalk, 2006 *= bij jongeren **= in partnerrelatietherapie

19 Monitoring WERKT.!. Verminderde drop-out & betere dosis/effect ratio Shimokawa, Lambert, & Smart, 2010 Westmacott, Hunsley, Best, Rumstein-McKean, & Schindler, 2010

20 Monitoring werkt.?. Impact op outcome is minder consistent Meestal klein positief effect ivm controlegroep Voornamelijk bij NOT cliënten Mss effectiever als T en Cl feedback krijgen De Jong et al., 2014

21 Sterkste effect Monitoring werkt.?. in NOT kortdurende therapieën wanneer T én Cl feedback krijgen Klein effect in langdurige therapie De Jong et al., 2014

22 Monitoring heeft potentieel.!. Past binnen een meten is weten cultuur Stinckens, Smits, Rober & Claes, 2012 Buwalda, Nugter, van Tilburg & Beekman, 2013 Accuratere diagnostiek en communicatie De Jong, 2014

23 Monitoring heeft potentieel.!. Dicht de kloof tussen wetenschapper en clinicus Stinckens, Smits, Rober, & Claes, 2012 Pinsof, Goldsmith, & Latta, 2012

24 Monitoring heeft potentieel.!. Inzicht in hulpvraag en doelgerichtheid Haber, Carlson & Braga, 2014 Co-constructie van samenwerkingsrelatie Sundet 2010; 2011; 2012 Motivatie en empowerment van Cl De Jong, 2014 Ervaren als nuttig en helpend Anker et al., 2011

25 Maar weinig gebruikt 67% maakt geen gebruik van monitoring zelfs als ze geloven dat hun cliënten erbij gebaat zijn (Walter et al., 1998; Willis et al. 2009) Therapeuten zijn aarzelend, afwachtend, wantrouwend of uitgesproken negatief (Trauer et al. 2009) Klinisch oordeel is nogthans slechte detector van negatieve verandering (Hannan et al. 2005; Hatfield, McCullough, Frantz, & Krieger, 2010) Smits et al., 2014; De Jong, 2014

26 En soms contraproductief.!. Top-down of verplichte implementatie: Onbetrouwbare, onvolledige data Meer onvolledige monitoring trajecten Minder bereidheid bij cliënten om te participeren (Walter et al., 1998) Meer rapportage van storende dan van helpende processen (Smits et al., 2014) Geen positief effect op outcome (De Jong et al., 2012) Smits et al., 2014

27 Monitoring in RGT? Complexiteit van onderzoeksopzet Meer onderzoek bij koppels dan bij gezinnen (Bickman, 2008; 2011 Reese, Toland, & Slone, 2010 Anker, Duncan & Sparks, 2009 Pinsof, 2011)

28 Common factors in RGT Relationele conceptualisering Breder systeem ipv IP Dialoog vol spanningen met real life consequences Meervoudige stemmen van Ja tot Neen Unieke conceptualisering van de alliantie (Sprenkle & Blow, 2004; Friedlander, Escudero, Heatherington & Diamond, 2011)

29 Een unieke conceptualisering van de alliantie in RGT Engagement in therapie Emotionele verbondenheid met T Veiligheid Gezamenlijke therapiedoelen (SOFTA; Friedlander, Escudero, Heatherington & Diamond, 2011)

30 Meetinstrumenten als conversational tools en collaboration enhancing tools, eerder dan als meet-intrumenten Client Feedback Note verhoogt inzicht in complexe therapieën en co-construeert het therapeutisch proces (Sundet, 2014; 2012; 2011; 2010; 2009; Haber, 2014)

31 Feedback Protocol RGT

32 Uitgangspunten Creëren van een feedback cultuur Openen van een dialogische ruimte Meerstemmigheid Enactment Neen, aarzelingen, stilte Bijzondere aandacht voor het kind of de mentaal zwakkere

33 Uitdagingen A-theoretisch Idiosyncratisch Keuze van instrumenten Kindvriendelijk Niet-pathologiserend Procesgericht

34 Uitdagingen Implementatie in therapie In de sessie: Apart / samen Huiswerk: Apart / samen Papier en pen / elektronisch

35 Uitdagingen Afstemming Heldere introductie Open, nieuwsgierig, geïnteresseerd, niet-veroordelend Veilige haven Feedbackloops: hoe, wat, wanneer

36 Feedback Protocol RGT Instrumentarium Vragenlijst Vorige Hulpverleners Bezorgdheden Vragenlijst Dialogische Feedback Schaal Instrument voor Dialogische Feedback Tijdstip van afname Intake Intake, S1, om de 4 sessie, Te, FU Op het eind van elke sessie Op het eind van elke sessie Dezelfde instrumenten kunnen gebruikt worden om leerkrachten, grootouders en andere mantelzorgers of professionelen in het proces te betrekken Van Tricht, K., Sundet, R. & Rober, P. (in progress). Feedback Informed Therapy: The Introduction of Dialogical Feedback Measurements

37 Vragenlijst Vorige Hulpverlening De eerdere ervaringen als gids voor deze therapie Impliciete richtlijnen die de kans op een helende ontmoeting vergroten Bij intake aanbieden samen met de Bezorgdheden Vragenlijst Bespreking tijdens de eerste sessie

38 Vragenlijst vorige hulpverlening (VVH Rober & Van Tricht, 2014) V R A G E N L I J S T V O R I G E H U L P V E R L E N I N G Naam: Datum:. Hebt u vroeger al therapie of een andere vorm van psychosociale hulpverlening gehad? Eén of meer keren? Kan je dit toelichten? Wat was uw positieve ervaring met deze hulpverlening? Op welke manier is het voor u of uw gezin nuttig geweest? Wat was uw negatieve ervaring met deze hulpverlening? Op welke manier was het niet nuttig voor u of voor uw gezin? Wat heeft u gekwetst of teleurgesteld? (Rober & Van Tricht, 2014)

39 Bezorgdheden Vragenlijst Versie voor kinderen, ado/volw, koppels Introductie Geen meetinstrument Hulpmiddel om te praten over de zorgen Voor zoveel mogelijk gezinsleden T0, T1, T4 Te, Tfu Bespreking tijdens de eerste sessie Gemeenschappelijkheden en verschillen Eenieders stem Aarzelingen risico s goeie redenen

40 Naam:. Bezorgdheden Vragenlijst voor kinderen Datum: (BV-kind; Rober & Van Tricht, 2014) Een gezinstherapeut is iemand die praat met gezinnen, wanneer iemand in het gezin zich zorgen maakt over iets. Wie in jullie gezin maakt zich op dit moment het meest zorgen? ik mama papa broer zus iemand anders... Hoe bezorgd is die persoon op dit moment op een schaal van 0 tot 10 wanneer 0 betekent "helemaal niet" bezorgd en 10 betekent "heel erg" bezorgd? Kan jij vertellen waar die persoon zich zorgen over maakt OF kan je dat tekenen? Kan jij vertellen waarom die persoon therapie belangrijk vindt OF kan je dat tekenen? (BV-kind, p1)

41 Als jij niet het meest bezorgd bent, hoeveel zorgen maak jij je dan op een schaal van 0 tot 10 wanneer 0 betekent "helemaal niet" bezorgd en 10 betekent "heel erg" bezorgd? Kan jij vertellen waar jij je zorgen over maakt OF kan je dat tekenen? Kan jij vertellen waarom jij therapie belangrijk vindt OF kan je dat tekenen? (BV-kind, p.2)

42 Naam:. Bezorgdheden Vragenlijst voor adolescenten & volwassenen Datum: (BV-a/v; Rober & Van Tricht, 2014). Een gezinstherapeut is iemand die praat met gezinnen, wanneer iemand in het gezin zich zorgen maakt over iets. Wie in jullie gezin maakt zich op dit moment het meest zorgen? ik iemand anders, namelijk... Hoe bezorgd is die (meest bezorgde) persoon op dit moment op een schaal van 0 tot 10 wanneer 0 betekent "helemaal niet" bezorgd en 10 betekent "heel erg" bezorgd? Kan je vertellen waar die persoon zich zorgen over maakt? Kan je vertellen waarom die persoon therapie belangrijk vindt? (BV-ado&volw, p.1)

43 Als jij niet het meest bezorgd bent, hoeveel zorgen maak jij je dan op een schaal van 0 tot 10 wanneer 0 betekent "helemaal niet" bezorgd en 10 betekent "heel erg" bezorgd? Kan je vertellen waar jij je zorgen over maakt? Kan je vertellen waarom jij therapie belangrijk vindt? (BV ado&volw p.2)

44 Naam:. Bezorgdheden Vragenlijst voor Partnerrelatietherapie Datum: (BV-PRT; Rober & Van Tricht, 2014) Een partnerrelatietherapeut is iemand die praat met koppels, wanneer iemand in het koppel zich zorgen maakt over iets. Wie in jullie koppel maakt zich op dit moment het meest zorgen? Ik Mijn partner Beide Hoe bezorgd ben jij op dit moment op een schaal van 0 tot 10 wanneer 0 betekent "helemaal niet" bezorgd en 10 betekent "heel erg" bezorgd? Kan jij in enkele regels omschrijven waar jij je zorgen over maakt? Kan jij in enkele regels omschrijven waarom jij therapie op dit moment wel of niet zinvol vindt?

45 Hoeveel zorgen maakt je partner zich (volgens jou) op dit moment op een schaal van 0 tot 10 wanneer 0 betekent "helemaal niet" bezorgd en 10 betekent "heel erg" bezorgd? Kan jij in enkele regels omschrijven waarover je denkt dat je partner zich zorgen maakt? Kan jij in enkele regels omschrijven waarom je denkt dat je partner therapie op dit moment wel of niet zinvol vindt? Bezorgdheden Vragenlijst voor Partnerrelatietherapie (p.2) (Rober en Van Tricht, 2014)

46 Naam:. Bezorgdheden Vragenlijst (follow-up) voor adolescenten & volwassenen Datum: (BV-a/v; Rober & Van Tricht, 2014). Een gezinstherapeut is iemand die praat met gezinnen, wanneer iemand in het gezin zich zorgen maakt over iets. Wie in jullie gezin maakt zich op dit moment het meest zorgen over dingen die moeilijk lopen in het gezin? ik iemand anders, namelijk... Hoe bezorgd is die (meest bezorgde) persoon op dit moment op een schaal van 0 tot 10 wanneer 0 betekent "helemaal niet" bezorgd en 10 betekent "heel erg" bezorgd? Kan je vertellen waar die persoon zich zorgen over maakt? (BV-fu, p.1)

47 Als jij niet het meest bezorgd bent, hoeveel zorgen maak jij je dan op een schaal van 0 tot 10 wanneer 0 betekent "helemaal niet" bezorgd en 10 betekent "heel erg" bezorgd? Kan je vertellen waar jij je zorgen over maakt? Als je terug kijkt op de therapie, hoe nuttig heb je de therapie ervaren in jullie zoeken naar tevredenheid en evenwicht, op een schaal van 0 tot 10, wanneer 0 betekent "helemaal niet" nuttig en 10 betekent "heel erg" nuttig? Kan je vertellen wat jij in de therapie vooral gewaardeerd hebt? (BV-fu, p.2)

48 Dialogische Feedback Schaal Versie voor ado/volw Introductie Neem even de tijd om terug te blikken op de sessie Aan het eind van elke sessie Bespreking op het eind of begin van volgende sessie Dialogische invalshoek die spanningsvelden centraal stelt Wat valt op? Hebben jullie vragen aan mekaar? Proces, evolutie, rode draad

49 Dialogische Feedback Schaal (DFS; Rober & Van Tricht, 2014) Naam:. Datum: 1. Heb je verteld wat je wou vertellen tijdens deze sessie? Helemaal niet Helemaal Toelichting: 2. Heb je je begrepen gevoeld door de therapeut(en) tijdens deze sessie? Helemaal niet Helemaal Hierin heb ik me niet begrepen gevoeld: Hierin heb ik me wel begrepen gevoeld:

50 3. Heb je je begrepen gevoeld door je partner/de andere gezinsleden tijdens deze sessie? Helemaal niet Helemaal Hierin heb ik me niet begrepen gevoeld: Hierin heb ik me wel begrepen gevoeld: 4. Wat heeft je het meest verrast tijdens deze sessie? 5. Wat heeft je het meest geraakt tijdens deze sessie? (DFS p.2)

51

52 (DFS-t p.2)

53 Instrument voor Dialogische Feedback Voor kinderen en ouders Introductie Hulpmiddel om na te denken over de sessie Voor alle aanwezigen Aan het eind van elke sessie Aandacht voor het proces van het invullen Bespreking op het eind en begin van volgende sessie Wat valt op? Hebben jullie vragen aan mekaar? Proces, evolutie, rode draad

54 Naam:. Datum :.. Instrument voor Dialogische Feedback (IDF; Rober & Van Tricht, 2014) Deze 2 mannetjes zijn vandaag samen met jullie in de sessie geweest. Wat denkt hij over het gesprek? Wat denkt hij over het gesprek?

55 Pilootstudies Belang van feedback bestudeert bij cliënten en hulpverleners Zes therapieën via Feedback Protocol Elke sessie videoregistratie met 2 camera s Coaching externe projectmedewerkers

56