1 Evaluatie meetresultaten testveld kleine windturbines Zeeland

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "1 Evaluatie meetresultaten testveld kleine windturbines Zeeland"

Transcriptie

1 1 Evaluatie meetresultaten ste Een evaluatie van de meetresultaten aan elf kleine windturbines te Schoondijke, Zeeland, testjaar april 2008 tot april 2009 Rapport R01 19 mei 2009

2 . c Ingreenious BV. Niets uit deze publicatie mag worden vermenigvuldigd en (of) openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke andere wijze ook, zonder vermelding van de bron en de schrijver. Opdrachtgever: Projectgroep testveld kleine windturbines (kwt) Zeeland Rapport nummer: R01 Datum: 19 mei 2009 Auteur: dr.ir.ing. Sander Mertens sandermertens@ingreenious.com Omslagfoto: Testopstelling van kleine windturbines op het testpark te Schoondijke, met dank aan projectgroep testveld kwt: Zeeuwind, DELTA, Provincie Zeeland, gemeente Sluis en Greenlab (een samenwerkingsverband tussen Greenchoice en Eneco).

3 Samenvatting Op dit moment is er nog weinig bekend over het rendement van de kleine windturbines. Daarom hebben DELTA N.V., de Provincie Zeeland, de Gemeente Sluis, Zeeuwind en Greenlab (een jointventure tussen ENECO en Greenchoice) de handen ineen geslagen om een test van kleine windturbines op te zetten. Gedurende een jaar (april 2008 tot april 2009) is op een testveld de windsnelheid en de energieopbrengst van elf kleine windturbines gemeten. De resultaten van de metingen zijn in dit rapport verwerkt zodat de windturbines onderling vergeleken kunnen worden en zodat de resultaten van de metingen geïnterpreteerd kunnen worden. Uit de meetresultaten blijkt dat de uurgemiddelde windsnelheid op het testveld Schoondijke 3.8 [m/s] was, terwijl die door de projectgroep testveld kwt was ingeschat op 6 [m/s]. De gerealiseerde energieopbrengst zal hiermee zakken naar ongeveer 30% van de verwachte energieopbrengst. In het algemeen is het om teleurstellingen rond de energieopbrengst te voorkomen, voorafgaand aan de plaatsing van kleine windturbines, verstandig om de windsnelheid te meten. Uit de meetresultaten blijkt verder een grote spreiding in de investering-baten ratio s die alleen voor kan komen bij een relatief jonge markt met navenant hoge prijzen voor enkele kleine windturbines. Ondanks de lage windsnelheid tijdens het testjaar en ondanks de jonge markt, laten de meetresultaten zien dat de betere kleine windturbines (de Montana en de Skystream) vergelijkbare investering-baten ratio s hebben met zonnepanelen (zie figuur op de volgende pagina). Het is dan ook zinnig de ontwikkelingen in de jonge markt van kleine windturbines te stimuleren. Dit kan het beste gebeuren door de reeds opgezette Nederlandse certificering te ondersteunen en het plaatsingsbeleid voor gecertificeerde windturbines te versoepelen. De kwaliteit van de kleine windturbines zal hierdoor verbeteren en de markt voor gecertificeerde kleine windturbines zal hierdoor vergroot worden. Een ondersteunende subsidie voor gecertificeerde windturbines kan de markt verder vergroten. Certificering is in het voorgaande dus steeds een randvoorwaarde voor de fabrikant of leverancier om in aanmerking te komen voor een verbetering van de markt. I

4 Ingreenious BV II

5 Inhoudsopgave 1 Inleiding 1 2 Uitgangspunten 2 3 Windsnelheid 4 4 Verwachte energieopbrengst 8 5 Evaluatie testresultaten Investering Efficiëncy Investering-Baten ratio Discussie van de resultaten en conclusies 16 Bibliografie 17 Appendices 18 A Meetresultaten 19 B Windrozen 21 C Weibull 25 D Inleiding Beoordelingsrichtlijn 28 III

6 Hoofdstuk 1 Inleiding De leden van de projectgroep testveld kwt, Zeeuwind, DELTA, Provincie Zeeland, gemeente Sluis en Greenlab (een samenwerkingsverband tussen Greenchoice en Eneco), worden vaak benaderd met vragen rond kleine windturbines, maar ze konden die vragen niet beantwoorden omdat het aan gegevens rond kleine windturbines ontbrak. Ze besloten daarom om de kleine windturbines zelf te gaan testen. Het testveld Schoondijke werd geboren. Het testveld Schoondijke is een braakliggend industrieterrein in de gemeente Sluis waar elf kleine windturbines staan opgesteld. Gedurende een testjaar (april 2008 tot april 2009) zijn bij deze windturbines de prestaties gemeten en is de uurgemiddelde windsnelheid opgeslagen in een database (gelogd). Dit rapport is een evaluatie en verwerking van de meetresultaten aan kleine windturbines op het testveld Schoondijke. Het rapport geeft fabrikanten en leveranciers van kleine windturbines inzicht in gewenste ontwikkelingen aan hun kleine windturbine en het geeft potentiële kopers ondersteuning bij de aanschaf van een kleine windturbine. De windturbines worden onderling vergeleken en de resultaten worden gebruikt voor een inschatting van de volwassenheid van de kleine windturbines. Eén en ander geeft aanleiding tot de hamvraag rond die ontwikkeling: als er iets moet gebeuren, wat moet er dan gebeuren? Dit rapport biedt een antwoord op deze vraag. 1

7 Hoofdstuk 2 Uitgangspunten De elf kleine turbines staan opgesteld in een lijn ongeveer loodrecht op het Zuidwesten. De onderlinge afstand tussen de turbines is 20 tot 25 meter. In het midden van de lijnopstelling, op een afstand van 25 meter haaks op de lijnopstelling, ten Zuidwesten van de lijnopstelling, is een mast voor het meten van de windsnelheid opgesteld. Figuur 2.1 geeft een overzicht van de geteste kleine windturbines te Schoondijke. Figuur 2.1: Overzichtsfoto van de op het testveld Schoondijke geteste elf kleine windturbines en de meetmast voor meting van de windsnelheid. 2

8 Ingreenious BV HOOFDSTUK 2. UITGANGSPUNTEN De meethoogte van de windsnelheid ligt op 12 meter boven het maaiveld en de meting behelst het twaalf keer per uur loggen (opslaan in een database) van de windsnelheid die op dat moment gemeten wordt (de momentane windsnelheid). De uurgemiddelde windsnelheid is daaruit bepaald als gemiddelde van de 12 gelogde momentane windsnelheden. De meetresultaten zijn afkomstig van de database [1] 1 van het projectteam en de officiële sheet met de meetresultaten van het testjaar [2], dat liep van april 2008 tot april De volgende elf turbines werden gedurende het testjaar bemeten. Leverancier Naam Windturbine CFC wind + Energy BV WRE.030 & WRE.060 AquaSolar Skystream 3.7 Bettink service & Onderhoud BV Airdolphin Fenergy Den Haag Swift Home Energy BV Energyball Fortis Windenergy Passaat & Montana Turby BV Turby Eco-Energy - Rietpol Ampair Multicare Beheer BV Windwalker 2 Tabel 2.1: De elf kleine windturbines die op het testveld te Schoondijke gedurende het testjaar zijn bemeten. 1 Een bronverwijzing is in dit rapport te herkennen aan een nummer tussen vierkante haken zoals [1]. Alle bronnen zijn in een Bibliografie voor de bijlagen opgenomen. 3

9 Hoofdstuk 3 Windsnelheid Van de nabij Schoondijke gelegen KNMI meetstations Vlissingen, Cadzand en Hoofdplaat ligt het KNMI meteostation Hoofdplaat het dichtst 1 bij het testveld Schoondijke (zie figuur 3.1). Figuur 3.1: Ligging van de KNMI meetstations Cadzand, Vlissingen en Hoofdplaat rondom het testveld Schoondijke. We zullen Hoofdplaat daarom gebruiken voor een vergelijk met de wind op Schoondijke. Uit de tijdens het testjaar gemeten windsnelheid te Schoondijke en de potentiële windsnelheid 2 op 1 KNMI meetstation Hoofdplaat ligt hemelsbreed op 8 km afstand van het testveld Schoondijke. 2 De potentiële windsnelheid is de windsnelheid bepaald uit meetgevens op 10 meter hoogte en teruggerekend naar een bodemruwheid van weideland. 4

10 Ingreenious BV HOOFDSTUK 3. WINDSNELHEID KNMI meetstation Hoofdplaat (bron: KNMI [8]) is een windroos en gemiddelde windsnelheid bepaald met behulp van software van Ingreenious. Het resultaat is in Bijlage B weergegeven. Vergelijk van de windrozen van Schoondijke en Hoofdplaat maakt het volgende duidelijk. De kans op wind uit een bepaalde windrichting is bij Schoondijke en Hoofdplaat ongeveer gelijk. De uurgemiddelde windsnelheid in Schoondijke tijdens het testjaar is met u gem =3,8 [m/s] aanzienlijk lager dan de uurgemiddelde potentiële windsnelheid 4,9 [m/s] te Hoofdplaat tijdens het testjaar. Blijkbaar is de bodemruwheid, ofwel de karakterisering voor de mate waarin de obstakels de wind afremmen, in Schoondijke aanzienlijk groter dan bij Hoofdplaat. Dit lijkt in eerste instantie niet aan te sluiten op de omgeving van het testveld Schoondijke maar blijkt eenduidig uit metingen. Het is dan ook verstandig om de windsnelheid eerst gedurende enkele maanden 3 te meten alvorens verwachtingen uit te spreken over windsnelheden. Het testjaar had bij Hoofdplaat een 5% lagere gemiddelde windsnelheid vergeleken bij het gemiddelde van de afgelopen 8 jaar. Het gedrag van de wind is verder geanalyseerd met behulp van de kansdichtheidsverdeling van de windsnelheid (hoe vaak komt welke windsnelheid voor). De gemeten kansdichtheidsverdeling van de windsnelheden moet bij een dergelijke analyse vergeleken worden met een model voor de kansdichtheidsverdeling, het zogenaamde Weibull model voor de kansdichtheidsverdeling. Voor het model van de kansdichtheidsverdeling van de windsnelheid is gebruik gemaakt van de Weibull verdeling waarin twee onbekenden, namelijk k en a, opgelost moesten worden uit de vergelijking met de gemeten windsnelheden. De waarde van k en a die volgt uit de vergelijking met de gemeten windsnelheden geeft informatie over de kans op een gegeven windsnelheid. De waarde van k bepaald de vorm van de kansdichtheidsverdeling, k wordt daarom ook wel de vormparameter genoemd. De waarde van a is gekoppeld aan de gemiddelde windsnelheid en schaalt de kansdichtheidsverdeling van de wind, a wordt daarom ook wel de schaalparameter genoemd. Het resultaat van de vergelijking van de Weibull verdeling met de gemeten windsnelheden is in Bijlage C weergegeven. 3 Het vereiste aantal maanden voor een betrouwbare uitspraak over de langjarig gemiddelde windsnelheid is afhankelijk van het windaanbod. 5

11 Ingreenious BV HOOFDSTUK 3. WINDSNELHEID Vergelijk van de Weibull verdeling in het testjaar, gemeten in Schoondijke en Hoofdplaat, maakt duidelijk dat Schoondijke met vormparameter k = 1.6 een landelijk windklimaat heeft en dat Hoofdplaat met vormparameter k = 2.4 een windklimaat heeft dat op grote wateroppervlakken wordt gevonden (zie ook Wieringa [3]). De kleine k-waarde van Schoondijke geeft aan dat de windsnelheid in Schoondijke een grote variatie rond het gemiddelde kent (bijvoorbeeld als gevolg van de dagelijkse variatie (ookwel dagelijkse gang) van de windsnelheid). Die dagelijkse gang is op Hoofdplaat veel kleiner dan in Schoondijke (zie figuur 3.2). Figuur 3.2: Vergelijk van een Weibull verdeling met vormparameter k=1.6 en k=2.4 bij dezelfde gemiddelde windsnelheid u gem =3.8 [m/s]. Horizontaal is de windsnelheid uitgezet en vertikaal is de frequentie van die windsnelheid (in andere woorden: het aantal keren dat een windsnelheid is voorgekomen) uitgezet. Het moet overigens opgemerkt worden dat die relatief grote dagelijkse gang bij Schoondijke waarschijnlijk deels afkomstig is van de beperkte gegevens waarop de uurgemiddelde windsnelheid gebaseerd is (namelijk 12 windsnelheden omdat de windsnelheid eens per 5 minuten gemeten wordt). 6

12 Ingreenious BV HOOFDSTUK 3. WINDSNELHEID Tot nog toe hebben we steeds gesproken over de kans op een bepaalde windsnelheid ofwel de zogenaamde distributieve kansdichtheidsverdeling. Die distributieve kansdichtheidsverdeling kun je omzetten in een kansdichtheidsverdeling die aangeeft wat de kans is dat de windsnelheid beneden een bepaalde waarde ligt. Dit wordt de zogenaamde cumulatieve kansdichtheidsverdeling van de windsnelheid genoemd. De cumulatieve Weibull verdeling van Schoondijke (zie Bijlage C) laat zien dat de uurgemiddelde windsnelheid tijdens het testjaar gedurende ongeveer 50% van de tijd lager was dan 3 [m/s], of in andere woorden 50% van de tijd was de uurgemiddelde windsnelheid lager dan de startsnelheid van de meeste windturbines. Zo n 50% van de tijd leveren de meeste kleine windturbines dus geen energie! 7

13 Hoofdstuk 4 Verwachte energieopbrengst In dit hoofdstuk berekenen we de verwachte energieopbrengst van een kleine windturbine. We nemen daartoe een standaard vermogen/windsnelheid-curve ofwel PV-curve 1 aan, gebaseerd op de volgende kengetallen. Kengetal Waarde Efficiëncy omzetting windenergie elektrische energie: n 0.3 [-] Start windsnelheid windturbine: u ci 3 [m/s] Windsnelheid bij maximaal vermogen windturbine: u r 12 [m/s] Uit bedrijf windsnelheid windturbine: u co 22 [m/s] Tabel 4.1: Kengetallen voor de vermogenscurve van de aangenomen standaard PV-curve van een kleine windturbine (zie ook figuur 4.1 voor een afbeelding van de PV-curve). We nemen verder aan dat het vermogen tussen start en nominale windsnelheid, per vierkante meter rotoroppervlak 2, voor de standaard PV-curve benaderd kan worden door P = n 1 2 ρu3 (4.1) Hierin is n de efficiëncy van de omzetting van windenergie in elektrische energie, ρ de dichtheid van de lucht (ρ=1.25 [kg/m 3 ]) en u de windsnelheid. De PV-curve gebaseerd op deze kengetallen en het vermogen in het werkgebied volgens formule 4.1 is afgebeeld in figuur 4.1. Ter illustratie is bij deze standaard PV-curve ook de te Schoondijke gemeten Weibull verdeling afgebeeld. Het valt op dat -zoals dat in vorige paragraaf ook al was geconstateerd- de windsnelheid meestal te laag is om de windturbine in het midden van zijn werkgebied (dwz rond 6 [m/s]) te laten werken. 1 De benaming PV-curve komt van het Engels waarin Power (P) voor vermogen en Velocity (V) voor de windsnelheid gebruikt worden. 2 Het rotoroppervlak is de projectie van het door de rotorbladen bestreken oppervlak. 8

14 Ingreenious BV HOOFDSTUK 4. VERWACHTE ENERGIEOPBRENGST Figuur 4.1: PV-curve volgens de kengetallen in tabel 4.1 en formule 4.1, voor een windturbine met een rotoroppervlak (de projectie van het door de bladen bestreken oppervlak) van 1 [m 2 ]. We berekenen 3 nu de energieopbrengst met deze standaard PV-curve en de Weibull verdeling met gemiddelde windsnelheid u gem =3.8 [m/s] met vormparameter k=1.6 en k=2.4. We vinden de volgende energieopbrengsten per vierkante meter rotoroppervlak en per jaar. k-waarde Energieopbrengst [kwh/jaar.m 2 ] Tabel 4.2: Energieopbrengsten gevonden met de standaard PV-curve volgens figuur 4.1 in [kwh/jaar.m 2 ], bij gemiddelde windsnelheid u gem =3.8 [m/s] en vormparameter k=1.6 of k= Het voert te ver om de berekening hier tot in detail uit te leggen, maar in grote lijnen komt de berekening neer op de vermenigvuldiging van windturbinevermogen en het aantal uren dat dit windturbinevermogen gedurende het jaar gehaald is. 9

15 Ingreenious BV HOOFDSTUK 4. VERWACHTE ENERGIEOPBRENGST Het grote verschil in energieopbrengst bij gelijke gemiddelde windsnelheid maar verschillende k-waarde valt direct op (zie tabel 4.2). Dankzij de relatief grote kans op hogere windsnelheden bij een kansdichtheidsverdeling van de windsnelheden met k=1.6 vergeleken bij de veel kleinere kans op hogere windsnelheden bij een kansdichtheidsverdeling met k=2.4 vinden we dus een aanzienlijk hogere opbrengst bij kleine k-waarde met gelijke gemiddelde windsnelheid. Het is dus niet voldoende om alleen de gemiddelde windsnelheid te kennen, de waarde van k die uit metingen van de windsnelheid is verkregen blijkt essentieel voor een betrouwbare berekening van de energieopbrengst. Het is dan ook verstandig om de windsnelheid eerst (gedurende enkele maanden) te meten en daaruit k en de gemiddelde windsnelheid te berekenen alvorens verwachtingen uit te spreken over de energieopbrengst van de windturbine. Dit blijkt eens te meer uit het volgende. De uurgemiddelde windsnelheid op het testveld te Schoondijke was door de projectgroep vooraf ingeschat op 6 [m/s]. In het testjaar bleek de uurgemiddelde windsnelheid echter maar 3.8 [m/s]. Een berekening van de energieopbrengst van een windturbine met een standaard PV-curve en k = 1.6 toont aan dat de energieopbrengst bij 3.8 [m/s] slechts 32% is van de energieopbrengst bij 6 [m/s]. 10

16 Hoofdstuk 5 Evaluatie testresultaten 5.1 Investering Het is interessant om de totale investering voor de verschillende kleine windturbines in Schoondijke te vergelijken. We moeten daartoe de investering bepalen per vierkante meter rotoroppervlak (het rotoroppervlak is de projectie van het door de bladen bestreken oppervlak). Overigens is van te voren bekend wat de tendens is bij een dergelijk vergelijk. De kosten van de ongeveer 12 meter hoge mast wegen zwaar bij een windturbine met een klein rotoroppervlak 1. Dit vergelijk zal dus altijd laten zien dat de grotere windturbines gemiddeld voordeliger zijn. We vinden het resultaat dat in figuur 5.1 is weergegeven. De grote spreiding in de investering per vierkante meter rotoroppervlak valt direct op. Grote windturbines, met een rotordiameter van ettelijke tientallen meters, laten in de investering per vierkante meter rotoroppervlak een veel kleinere spreiding zien. Dat kan ook haast niet anders want de energieopbrengst van deze grote windturbines verschilt niet veel. Als ze te duur zijn dan prijzen ze zichzelf dus uit de markt. De dure kleine windturbines zullen bij gebrek aan evenredige prestaties ook afvallen als middel om duurzame energie te verkrijgen. Over die prestaties meer in de volgende paragrafen. 1 Als we bijvoorbeeld 3000 Euro voor de mast rekenen en we trekken dit bij alle windturbines van de investering af dan zal een kleine windturbine veel voordeliger uit de bus komen. Een dergelijke berekening is natuurlijk ook slechts een benadering, omdat de prijs van de mast als gevolg van de verschillende rotordiameters en dus de verschillende mastbelasting, voor alle turbines verschillend is. 11

17 Ingreenious BV 5.1. Investering Figuur 5.1: Totale investering per vierkante meter rotoroppervlak [Euro/m 2 ]. 12

18 Ingreenious BV 5.2. Efficiëncy 5.2 Efficiëncy De efficiëncy van de omzetting van windenergie in elektrische energie ofwel de overall efficiëncy n van de geteste kleine windturbines kan gevonden worden uit een vergelijk van de gemeten energieopbrengst E met de bekende energieopbrengst van een windturbine met de standaard PV-curve (212 [kwh/jaar.m 2 ] op Schoondijke). Omdat de kleine windturbines tijdens het testjaar vooral draaiden in het werkgebied van de PV-curve kunnen we stellen dat we n vinden uit de gemeten netto 2 energieopbrengst E volgens n = E 212 (5.1) We vinden daarmee de overall efficiëncy n van de geteste kleine windturbines gedurende het testjaar, die in figuur 5.2 is afgebeeld. Figuur 5.2: De efficiëncy van de omzetting van windenergie in elektrische energie ofwel de overall efficiëncy n van de geteste kleine windturbines, herleid met formule 5.1 uit de energieopbrengst bij een standaard PV-curve en de gemeten energieopbrengst. 2 De netto energieopbrengst E is gelijk aan de geleverde energie minus de verbruikte energie. 13

19 Ingreenious BV 5.2. Efficiëncy Uit figuur 5.2 blijkt dat de hoogste overall efficiëncy n de 30% nadert. Hoe moeten we dit interpreteren? Grote windturbines hebben tegenwoordig een efficiëncy die dicht tegen de maximaal haalbare efficiëncy van 59% (de zogenaamde Betz limiet, die volgt uit een theoretisch model voor de werking van een windturbine) aan ligt. Bij kleine windturbines zijn de verliezen relatief groot en zal de efficiëncy dus lager zijn. Verder zal de efficiëncy bij alle windturbines lager zijn als de gemiddelde windsnelheid laag is. De windturbines draaien dan eigenlijk suboptimaal. De lage gemiddelde windsnelheid tijdens het testjaar in Schoondijke zal dus suboptimale prestaties van de kleine windturbines veroorzaken. De efficiëncy wordt bij sommige kleine windturbines voor een belangrijk deel bepaald door het verbruik van energie door de windturbine. Dit is duidelijk als we de ratio bepalen van het verbruik en de levering van energie (zie figuur 5.3). Figuur 5.3: Ratio van verbruik en levering van energie. Figuur 5.3 maakt duidelijk dat sommige kleine windturbines ongeveer 50% van hun opgewekte energie verbruiken, bijvoorbeeld om de rotor op te starten als de windturbine niet zelfstartend is of om circuits in de regeling van de windturbine te bekrachtigen. Het behoeft geen uitleg dat dit de economie van sommige kleine windturbines bijzonder moeilijk maakt. 14

20 Ingreenious BV 5.3. Investering-Baten ratio 5.3 Investering-Baten ratio De resultaten die tot nu toe besproken zijn dienen vooral als achtergrond voor het resultaat dat in dit hoofdstuk wordt besproken. Het belangrijkste resultaat is natuurlijk de verhouding tussen de investering en de baten ofwel energieopbrengst. We berekenen deze verhouding voor een afschrijving van de investering in 15 jaar en vergelijken de resultaten voor de kleine windturbines ook met zonnecellen en grote windturbines (afschrijving investering eveneens vastgesteld op 15 jaar). We vinden hiermee de resultaten die in figuur 5.4 zijn afgebeeld. Figuur 5.4: Investering-baten verhouding van de geteste windturbines [Euro/kWh] na 15 jaar productie en afschrijving van de investering in 15 jaar. Ter vergelijk zijn ook het zonnepaneel en de grote windturbine in de figuur opgenomen. We zien dat de investering-baten ratio van de betere kleine windturbines tijdens het testjaar op Schoondijke ondanks de relatief lage windsnelheid vergelijkbaar is met die van zonnepanelen. Verder zien we een grote spreiding, van meer dan een factor 10, in de investering-baten ratio van de kleine windturbines. Dit kan vanuit het oogpunt van de economie van kleine windturbines alleen in een jonge markt waarin nog veel geleerd moet worden en waarin bij kopers veel onbekend is. In een volwassen markt, zoals die van grote windturbines, worden grote verschillen in de investering-baten ratio niet getollereerd. 15

21 Hoofdstuk 6 Discussie van de resultaten en conclusies De energieopbrengst op basis van de gemeten windsnelheid te Schoondijke (3.8 [m/s]) is slechts ongeveer 32% van de energieopbrengst op basis van de -door de projectgroep- vooraf ingeschatte windsnelheid (6 [m/s]). Het blijkt lastig om de windsnelheid en energieopbrengst van te voren in te schatten. Het is daarom goed om de windsnelheid te meten alvorens over te gaan tot plaatsing van kleine windturbines. De meetresultaten laten een grote spreiding zien in de prestaties van de windturbines. Dit duidt op een jonge markt die nog sterk in ontwikkeling is. Ondanks dit feit en de lage windsnelheid op het testveld Schoondijke tijdens het testjaar, blijkt de investering-baten ratio van de betere kleine windturbines al vergelijkbaar te zijn met zonnepanelen. Het is dan ook verantwoord om de ontwikkeling van kleine windturbines voort te zetten en te stimuleren, in een jonge markt zijn prijsdalingen en prestatie verbeteringen immers zeer waarschijnlijk. Momenteel is het verweven probleem voor kleine windturbines: er is een kleine markt in Nederland en dus weinig geld voor productverbetering of het product is nog niet zo goed waardoor er een kleine markt is. De stimulering van de markt zal dan ook moeten gebeuren via de twee paden die aan dit probleem ten grondslag liggen. Er zal een grotere markt gecreërd moeten worden en de kleine windturbines zullen verbeterd moeten worden. Deze twee paden kunnen en moeten samen bewandeld worden. Dit kan door certificering (het bemeten van de windturbines volgens een vast protocol) van de windturbines te stimuleren en gecertificeerde windturbines een soepeler plaatsingsbeleid te geven. In samenwerking met SenterNovem en de Nederlandse Wind Energie Associatie (NWEA) is hiervoor de Nederlandse beoordelingsrichtlijn voor kleine windturbines [4] opgezet. Dit is de eerste aanzet tot certificering van kleine windturbines in Nederland die ervoor kan zorgen dat veiligheid geborgd is, dat hinder voorkomen wordt en dat de prestaties op voorhand bekend zijn. Ter informatie is de inleiding uit de Nederlandse beoordelingsrichtlijn voor kleine windturbines opgenomen in bijlage D. Het gehele rapport is beschikbaar op de site van Senternovem [10]. 16

22 Bibliografie [1] DELTA, Database meetresultaten, 3 april 2009 [2] Tramper, N., Meetresultaten vd testperiode pdf, 14 april 2009 [3] Wieringa, J., Rijkoort, P.J., Windklimaat van Nederland, Staatsuitgeverij, Den Haag, 1983 [4] Mertens, S., Nederlandse Beoordelingsrichtlijn Kleine Windturbines, Ingreenious, november 2008 [5] april 2009 [6] april 2009 [7] windsh/windmaand-2008-december.pdf, april 2009 [8] Hydra project, Database potentiële windsnelheden KNMI, meetstation Hoofdplaat, 3 april 2009 [9] EWEA, Wind Energy the Facts, An analysis of wind energy in the EU-25, 2004 [10] nederlandse_beoordelingsrichtlijn_kleine_windturbines.asp, mei

23 Appendices 18

24 Bijlage A Meetresultaten Voor een vergelijk van de kleine windturbines met zonnepanelen en grote windturbines is gebruik gemaakt van de kengetallen vermeld in table A.1 (bronnen Zonnepanelen: [5] en [6], bronnen grote windturbine: [7] en [9]). Omzetter Euro/m 2 kwh/jaar.m 2 Zonnepaneel Grote windturbine Tabel A.1: Kengetallen van een zonnepaneel en een grote windturbine, gebaseerd op [5], [6], [7] en [9]. De officiële meetresultaten van de projectgroep testveld kwt, die bestaat uit Zeeuwind, DELTA, Provincie Zeeland, gemeente Sluis en Greenlab (een samenwerkingsverband tussen Greenchoice en Eneco) zijn in figuur B.1 gegeven. 19

25 Ingreenious BV BIJLAGE A. MEETRESULTATEN Figuur A.1: Officiële testgegevens van het testveld Schoondijke. 20

26 Bijlage B Windrozen Het windaanbod kan inzichtelijk gemaakt worden met behulp van een windroos. De winddata zijn daartoe geanalyseerd met behulp van software van Ingreenious. Met deze software kan een windroos bepaald worden die in het bijzonder geschikt is voor windenergietoepassingen. 21

27 Ingreenious BV BIJLAGE B. WINDROZEN Figuur B.1: De windroos van Schoondijke in het testjaar (april 2008 tot april 2009). 22

28 Ingreenious BV BIJLAGE B. WINDROZEN Figuur B.2: De windroos van Hoofdplaat in het testjaar (april 2008 tot april 2009). 23

29 Ingreenious BV BIJLAGE B. WINDROZEN Figuur B.3: De windroos van Hoofdplaat gemiddeld over 8 jaar (van april 2001 tot maart 2009). 24

30 Bijlage C Weibull Enkele statistische eigenschappen van de tijdens het testjaar gemeten windsnelheid te Schoondijke zijn geanalyseerd met behulp van software van Ingreenious. De software berekend via een kleinste kwadraten criterium (Engels: Least Square Fit) een beste rechte door de meetresultaten die volgens de lineariseringsmethode (zie bijvoorbeeld Wieringa [3]) zijn herschreven. De uitvoer van de software voor dit gedeelte van de berekening is steeds in het linker gedeelte van de figuur weergegeven. Het uiteindelijke resultaat van de softwarematige analyse is steeds in het rechter gedeelte van de figuur weergegeven. De meetresultaten zijn als cirkels weergegeven terwijl het resultaat van de softwarematige analyse de getrokken Weibull verdeling is. De berekende vormparameter k en schaalparameter a zijn steeds gegeven in de legenda van de figuren. 25

31 Ingreenious BV BIJLAGE C. WEIBULL Figuur C.1: De distributieve Weibull verdeling van Schoondijke in het testjaar (april 2008 tot april 2009). Kleinste kwadraten fit (Engels: Least Square fit) op 1 t/m 8 [m/s]. Figuur C.2: De cumulatieve Weibull verdeling van Schoondijke in het testjaar. 26

32 Ingreenious BV BIJLAGE C. WEIBULL Figuur C.3: De Weibull verdeling van Hoofdplaat in het testjaar. Least Square fit op 1 t/m 13 [m/s]. 27

33 Bijlage D Inleiding Beoordelingsrichtlijn Ter informatie hieronder de inleiding uit de Nederlandse Beoordelingsrichtlijn Kleine Windturbines [4]. Het gehele rapport is beschikbaar op Senternovem [10]. Potentiële kopers van kleine windturbines willen inzicht in de prestaties van verschillende windturbines om daarmee een weloverwogen keuze te maken uit het aanbod. Gemeentes willen voorafgaand aan plaatsing inzicht in de veiligheid en geluidsemissie van kleine windturbines. We hebben het echter over producten van veelal (kleine) startende ondernemers en de markt is in een aantal opzichten relatief jong. Er zijn daardoor nauwelijks objectieve gegevens van de windturbines voorhanden. Potentiële kopers en gemeentes baseren hun oordeel daarom vaak op beperkte gegevens van enkele leveranciers. Deze situatie is ongewenst omdat onvolledig of onjuist geïnformeerde betrokkenen niet tot een gefundeerde keuze voor een kleine windturbine kunnen komen. De prestaties van kleine windturbines moeten daarom volgens een objectief protocol gemeten worden maar daarnaast moet er ook een Beoordelingsrichtlijn komen om de meetresultaten te interpreteren en een objectief vergelijk van de prestaties tussen windturbines mogelijk te maken. De Nederlandse branche van kleine windturbines, vertegenwoordigd in de commissie Kleine Windturbines van de Nederlandse Wind Energie Associatie (NWEA) en SenterNovem hebben Ingreenious daarom gevraagd een Nederlandse Beoordelingsrichtlijn voor kleine netgekoppelde windturbines op te zetten die draagvlak heeft bij de aanbodkant (branche kleine windturbines) en vraagkant (gemeentes, provincies, particulieren, enz.). SenterNovem is hierbij opdrachtgever. De branche zal zorgen dat de Beoordelingsrichtlijn toegepast wordt op hun producten. Dit document is de Nederlandse Beoordelingsrichtlijn Kleine Windturbines. Het zal gebruikt worden als eerste aanzet tot certifiering van kleine windturbines in Nederland. Het beschrijft de uitgangspunten voor de beoordeling van kleine windturbines, de vereiste metingen in de ongebouwde en gebouwde omgeving, geeft een protocol voor de verwerking van de metingen en presentatie van de verwerkte meetresultaten. 28

Persmap Opening testveld Kleine Windturbines Zeeland 7 november 2007

Persmap Opening testveld Kleine Windturbines Zeeland 7 november 2007 Persmap Opening testveld Kleine Windturbines Zeeland 7 november 2007 Kleine Windturbines Kleine windturbines zijn turbines met een tiphoogte tot maximaal 15 meter en een relatief klein vermogen. Ze zijn

Nadere informatie

Testveld Kleine WindTurbines Zeeland

Testveld Kleine WindTurbines Zeeland 19 januari 2007 Niek Tramper Presentatie: Kleine versus grote windturbines Wie zijn betrokken Uitvoering van de Test Resultaten Kleine versus Groot Klein Middel Groot Vermogen 5 500 2000 kw Hoogte 15 50

Nadere informatie

Resultaten testveld kleine windturbines Schoondijke

Resultaten testveld kleine windturbines Schoondijke Resultaten testveld kleine windturbines Schoondijke Resultaten van vier jaar testen op het testveld voor kleine windturbines te Schoondijke Rapport 1001214.R03 11 december 2012 . c Ingreenious BV. No part

Nadere informatie

Als u zelf elektriciteit wilt opwekken, kan een kleine windmolen een mogelijkheid zijn.

Als u zelf elektriciteit wilt opwekken, kan een kleine windmolen een mogelijkheid zijn. DOSSIER Kleine windmolens Als u zelf elektriciteit wilt opwekken, kan een kleine windmolen een mogelijkheid zijn. Er zijn veel typen windmolens op de markt, met mast, zonder mast, horizontaal of verticaal.

Nadere informatie

Windturbines. Energie in de wind Rotor is de motor. Zeeuwind. 07 April Voor meer informatie:

Windturbines. Energie in de wind Rotor is de motor. Zeeuwind. 07 April Voor meer informatie: Zeeuwind Windturbines 07 April 2016 Opgericht in 1987 Coöperatieve Windenergie Vereniging Ruim 1900 leden (Mede)eigenaar van 14 windparken in Met 41 MW 11% van het Zeeuwse windvermogen Produceert jaarlijks

Nadere informatie

Nederlandse Beoordelingsrichtlijn Kleine Windturbines

Nederlandse Beoordelingsrichtlijn Kleine Windturbines Nederlandse Beoordelingsrichtlijn Kleine Windturbines Rapport 0803000.R07 DENB087261 november 2008 . c Ingreenious BV. Niets* uit deze publicatie mag worden vermenigvuldigd en (of) openbaar gemaakt door

Nadere informatie

Test Rapport Montana

Test Rapport Montana Test Rapport Montana Jochem Vermeir Fluid mechanics and Thermodynamics Research group (FTRG) Erasmushogeschool Brussel Nijverheidskaai, Brussels 1070, Belgium 19 september 2012 1 Omschrijving wind turbine

Nadere informatie

Opbrengst- en turbulentieberekeningen Windpark IJmond Lijnopstelling windturbines Reyndersweg Velsen-Noord

Opbrengst- en turbulentieberekeningen Windpark IJmond Lijnopstelling windturbines Reyndersweg Velsen-Noord 74100160-NMEA/PGR 11-0259 Opbrengst- en turbulentieberekeningen Windpark IJmond Lijnopstelling windturbines Reyndersweg Velsen-Noord Arnhem, 3 februari 2011 Auteurs Merih Cibis, Hans Cleijne In opdracht

Nadere informatie

Den Haag aan de wind Workshop ontmoet en groet Duurzaam Den Haag

Den Haag aan de wind Workshop ontmoet en groet Duurzaam Den Haag Den Haag aan de wind Workshop ontmoet en groet Duurzaam Den Haag Jadranka Cace, RenCom Dag van de Duurzaamheid 11 november 2010 Pilot Waarom project mini met mini windturbines windturbines in Den in Den

Nadere informatie

Opbrengstberekening Windenergie A16

Opbrengstberekening Windenergie A16 Auteurs Steven Velthuijsen MSc. Opdrachtgever Provincie Noord-Brabant Opbrengstberekening Windenergie A16 Opbrengstberekening Windenergie A16 Datum 1 februari 2018 Versie 0.2 Bosch & Van Rijn Groenmarktstraat

Nadere informatie

Opbrengstberekening Windturbines A16

Opbrengstberekening Windturbines A16 Auteurs Steven Velthuijsen MSc. Opdrachtgever Provincie Noord-Brabant Opbrengstberekening Windturbines Opbrengstberekening Windturbines Datum 4-7-2017 Versie CONCEPT Bosch & Van Rijn Groenmarktstraat 56

Nadere informatie

Informerend gedeelte bij Omzendbrief LNE/2009/01 RO/2009/01: Beoordelingskader voor de inplanting van kleine en middelgrote windturbines

Informerend gedeelte bij Omzendbrief LNE/2009/01 RO/2009/01: Beoordelingskader voor de inplanting van kleine en middelgrote windturbines Informerend gedeelte bij Omzendbrief LNE/2009/01 RO/2009/01: Beoordelingskader voor de inplanting van kleine en middelgrote windturbines Dit informerend gedeelte is zowel bedoeld voor de vergunningverlenende

Nadere informatie

Programma 19u30 Ontvangst en welkomstwoord 20u00 Toelichting recent onderzoeksproject (VUB en Erasmushogeschool) en testbank Greenbridge (Bart

Programma 19u30 Ontvangst en welkomstwoord 20u00 Toelichting recent onderzoeksproject (VUB en Erasmushogeschool) en testbank Greenbridge (Bart Programma 19u30 Ontvangst en welkomstwoord 20u00 Toelichting recent onderzoeksproject (VUB en Erasmushogeschool) en testbank Greenbridge (Bart Ryckaert Inagro) 20u15 Regelgeving windturbines in eigen beheer

Nadere informatie

Opbrengsten en Vollasturen

Opbrengsten en Vollasturen Opbrengsten en Vollasturen Jos Beurskens We@Sea / ECN www.we-at at-sea.org / www.ecn.nl De opbrengst van een windturbine 2.500 2.000 1.500 Vermogen (kw) 1.000 500 % 0 5 10 15 20 25 30 x V [m/s] = E [kwh/a]

Nadere informatie

Opbrengstberekening WP Landtong Rozenburg

Opbrengstberekening WP Landtong Rozenburg Auteurs Steven Velthuijsen MSc. Opdrachtgever Eneco Datum 9 september 2018 Versie 0.3 Versie 0.1 SV Eerste opzet 0.2 SV VKA toegevoegd 0.3 JD verwerken commentaar v0.3 Bosch & Van Rijn Groenmarktstraat

Nadere informatie

Financiële baten van windenergie

Financiële baten van windenergie Financiële baten van windenergie Grootschalige toepassing van 500 MW in 2010 en 2020 Opdrachtgever Ministerie van VROM i.s.m. Islant Auteurs Drs. Ruud van Rijn Drs. Foreno van der Hulst Drs. Ing. Jeroen

Nadere informatie

Praktische toepassing mini windturbines

Praktische toepassing mini windturbines Praktische toepassing mini windturbines Seminar Provincie Gelderland 17 april 2014 Jadranka Cace, RenCom jadranka@rencom.nl Verschillende definities voor mini windturbines Bron: WWEA 2013 IEC < 50 kw klein

Nadere informatie

Kleine en middelgrote windturbines Technische aspecten

Kleine en middelgrote windturbines Technische aspecten Kleine en middelgrote windturbines Technische aspecten Karel Van Wyngene Power-Link, Universiteit Gent 1 Inhoud - Vermogen in de wind - Types windturbines - Aanbod kleine en middelgrote windturbines -

Nadere informatie

Windenergie. Verdiepende opdracht

Windenergie. Verdiepende opdracht 2015 Windenergie Verdiepende opdracht Inleiding; In dit onderdeel leer je meer over windenergie. Pagina 1 Inhoud 1. Windenergie... 3 1.1 Doel... 3 1.2 Inhoud... 3 1.3 Verwerking... 9 Pagina 2 1. Windenergie

Nadere informatie

Windpark Nieuwegein. Slagschaduwstudie

Windpark Nieuwegein. Slagschaduwstudie Windpark Nieuwegein Slagschaduwstudie Windpark Nieuwegein Slagschaduwstudie Door: Bram Konneman Datum: 31 December 2012 Projectnummer: WIENL12093 Ecofys 2012 in opdracht van: Eneco Wind B.V. ECOFYS Netherlands

Nadere informatie

PlanMER Gemeente Emmen. Opbrengststudie Windenergie

PlanMER Gemeente Emmen. Opbrengststudie Windenergie PlanMER Gemeente Emmen Opbrengststudie Windenergie PlanMER Gemeente Emmen Opbrengststudie Windenergie Door: Helen Pater Datum: 11 juni 2015 Projectnummer: WIENL15411 Prepared: Helen Pater 21/05/2015 Reviewed:

Nadere informatie

Rapport Opbrengst Urban Wind Turbines Duurzame Energie Thuis, Frank Peetoom, juni 2008

Rapport Opbrengst Urban Wind Turbines Duurzame Energie Thuis, Frank Peetoom, juni 2008 Rapport Opbrengst Urban Wind Turbines Duurzame Energie Thuis, Frank Peetoom, juni 28 Inleiding...2 Methode van onderzoek...2 De onderzochte windturbines...2 Rekenmodellen...2 Eigenschappen van de wind...3

Nadere informatie

BLIX Consultancy BV. Hoe kies je de juiste windturbine voor je project

BLIX Consultancy BV. Hoe kies je de juiste windturbine voor je project BLIX Consultancy BV Hoe kies je de juiste windturbine voor je project In deze presentatie Introductie BLIX Hoe kies je de juiste windturbine voor je project Techniek Turbinevermogen en powercurve Aandachtspunten

Nadere informatie

PR contouren voor windturbine Vestas V90-3.0

PR contouren voor windturbine Vestas V90-3.0 74101391.006 12-7542 VERTROUWELIJK PR contouren voor windturbine Vestas V90-3.0 Arnhem, 10 januari 2013 Auteur(s) KEMA In opdracht van Eneco auteur : A. Taris beoordeeld : P. Franck 8 blz. 0 bijl. AT goedgekeurd

Nadere informatie

www.fortiswindenergy.com

www.fortiswindenergy.com Top 5 van belemmerende regelgeving voor mini wind turbines in Nederland 17 April 2014 Arnhem Johan Kuikman De Top 5 is: 1. Willekeur in toegelaten masthoogtes 2. Wetgeving tbv grote wind turbine is ook

Nadere informatie

Achtergrond en doel presentatie

Achtergrond en doel presentatie Achtergrond en doel presentatie Achtergrond Uitnodiging van de raad; Nuon heeft reeds wind turbines in de Hoofdplaatpolder; Nuon ziet mogelijkheden voor het op termijn vervanging van de huidige turbines

Nadere informatie

Opbrengstberekening Piet de Wit

Opbrengstberekening Piet de Wit Auteurs Steven Velthuijsen MSc. Opdrachtgever De Plaet BV Opbrengstberekening Piet de Wit Datum 23-3-2018 Versie CONCEPT v4 Bosch & Van Rijn Groenmarktstraat 56 3521 AV Utrecht Tel: 030-677 6466 Mail:

Nadere informatie

Geluid. De norm: 47 db L den

Geluid. De norm: 47 db L den Geluid De norm: 47 db L den Elk windenergieproject moet voldoen aan de wettelijke norm: 47 db L den bij alle geluidsgevoelige objecten in de buurt. Dit is de maximaal toegestane gemiddelde jaarlijkse geluidsdruk

Nadere informatie

LESMODULE OVER WINDENERGIE

LESMODULE OVER WINDENERGIE YOUNG ENERGY PROJECT - STUDENTEN LESMODULE OVER WINDENERGIE Inhoudsopgave Instructiebladen Les 1 Module windenergie, Instructieblad 1.1 4 Les 1 Ontdek, Instructieblad 1.2 5 Les 2 Onderzoek, Instructieblad

Nadere informatie

Wat is een kleine windturbine?

Wat is een kleine windturbine? Wat is een kleine windturbine? Provincie West-Vlaanderen, 23 juni 2014 Mark Runacres Vrije Universiteit Brussel Mark.Runacres@vub.ac.be Mobile: 0476 41 24 63 1 Overzicht Korte voorstelling van de spreker

Nadere informatie

Postbus 579 7550 AN Hengelo. S11091 V WNW Hoek van Holland

Postbus 579 7550 AN Hengelo. S11091 V WNW Hoek van Holland Postbus 579 7550 AV Hengelo (Ov.) tel: 073-534 10 53 fax: 073-534 10 28 info@ponderaservices.nl www.ponderaservices.nl Opdrachtgever: Pondera Consult BV. Postbus 579 7550 AN Hengelo Kenmerk: S11091 V WNW

Nadere informatie

Texelse Bierbrouwerij effect nieuwbouw op naastgelegen windturbine

Texelse Bierbrouwerij effect nieuwbouw op naastgelegen windturbine Notitie betreft: Texelse Bierbrouwerij effect nieuwbouw op naastgelegen windturbine datum: 8 januari 2018 referentie: van: aan: Buro SRO 1 Inleiding De Texelse Bierbrouwerij is voornemens haar faciliteiten

Nadere informatie

Opschalen, saneren of vervangen

Opschalen, saneren of vervangen Opschalen, saneren of vervangen Veel te sober ingerichte één op één vervangingsregeling SDE+ 2015 onderzoek Bosch &van Rijn i.o.v. NWEA 1000-1800 MW MEP en oudere turbines Lage energieprijzen -> geen rendabele

Nadere informatie

Handleiding Rekentool

Handleiding Rekentool Handleiding Rekentool September 14, 2012 1 Rekentool De hoofdpagina van de rekentool geeft de resultaten weer. In figuur 1 wordt een voorbeeld gegeven. De belangrijkste aspecten voor het bepalen of een

Nadere informatie

Opstelling Windpark Krammer (VKA uit het MER)

Opstelling Windpark Krammer (VKA uit het MER) Opstelling Windpark Krammer (VKA uit het MER) N Windpark Krammer W Z O Het grootste burgerinitiatief van Nederland. Coöperatie Zeeuwind Coöperatie Deltawind Zeeland samenwerking Goeree-Overflakkee leden

Nadere informatie

Windklimaat industrieterrein Aarschot

Windklimaat industrieterrein Aarschot Windklimaat industrieterrein Aarschot Prof. dr. Mark Runacres, Vakgroep Industriële ingenieurswetenschappen, Faculteit ingenieurswetenschappen, Vrije Universiteit Brussel, Pleinlaan 2, 1050 Brussel, Belgium

Nadere informatie

Onderzoek naar Opbrengst panelen met Nano coating en reiniging

Onderzoek naar Opbrengst panelen met Nano coating en reiniging Auteurs namens Solar Comfort: Rinie Evertse Aart van Driel Plaats: Geldermalsen Datum: 10 07 2016 Onderzoek naar Opbrengst panelen met Nano coating en reiniging In dit onderzoek word gekeken naar de opbrengst

Nadere informatie

land- en tuinbouwbedrijf? Kelly Mermuys, POVLT (Proclam vzw) 26 november 2010

land- en tuinbouwbedrijf? Kelly Mermuys, POVLT (Proclam vzw) 26 november 2010 Elektriciteit uit wind en zon op uw land- en tuinbouwbedrijf? Kelly Mermuys, POVLT (Proclam vzw) 26 november 2010 Inhoud Elektriciteit uit de wind: resultaten van studie Windmakers (toepassing van kleine

Nadere informatie

Informatie voor de welstandscommissie (Windpark Kabeljauwbeek-gemeente Woensdrecht)

Informatie voor de welstandscommissie (Windpark Kabeljauwbeek-gemeente Woensdrecht) Informatie voor de welstandscommissie (Windpark Kabeljauwbeek-gemeente Woensdrecht) Geachte leden van de welstandscommissie, In deze bijlage vindt u nadere informatie over windpark Kabeljauwbeek. Het windpark

Nadere informatie

VAN GRINSVEN ADVIES. It Dok 2 8447 GL Heerenveen. WNW-Landtong.TV1.doc. Fotovisualisatie van windpark Landtong te Arnhem.

VAN GRINSVEN ADVIES. It Dok 2 8447 GL Heerenveen. WNW-Landtong.TV1.doc. Fotovisualisatie van windpark Landtong te Arnhem. VAN GRINSVEN ADVIES De Bendels 9 5391 GD Nuland tel: (073) 534 10 53 fax: (073) 534 10 28 e-mail: vga@home.nl Rabobank 13.75.30.447 BTW nr: NL933.40.692.B01 Kamer van Koophandel: 16064749 milieuadvies

Nadere informatie

Alles in de wind. Over windenergie. Hoe werkt een windturbine? Tandwielkast vroeger en nu. Direct Drive

Alles in de wind. Over windenergie. Hoe werkt een windturbine? Tandwielkast vroeger en nu. Direct Drive Hoe werkt een windturbine? Het basisprincipe is eenvoudig. De rotorbladen (wieken) zitten gemonteerd op een as. Als het waait draaien de rotorbladen en gaat de as draaien. De as laat vervolgens een generator

Nadere informatie

Beleid voor kleine windturbines

Beleid voor kleine windturbines Beleid voor kleine windturbines Dienst Stedelijke Ontwikkeling en Beheer Cluster Bouwen & Milieu Afdeling Beleid & Advies November 2010 Inhoudsopgave 1. Inleiding...3 1.1 Aanleiding...3 1.2 Kleine windturbines...3

Nadere informatie

Opbrengstberekening t.b.v. MER Windpark Deil. Inleiding. Berekening. Datum: 28 september 2016 Auteur: Steven Velthuijsen

Opbrengstberekening t.b.v. MER Windpark Deil. Inleiding. Berekening. Datum: 28 september 2016 Auteur: Steven Velthuijsen Opbrengstberekening t.b.v. MER Windpark Deil Datum: 28 september 2016 Auteur: Steven Velthuijsen Inleiding In het MER voor Windpark Deil worden zes inrichtingsalternatieven met elkaar vergeleken op het

Nadere informatie

Windenergie 0900-9892. Kleine windturbines. Gebouwde omgeving

Windenergie 0900-9892. Kleine windturbines. Gebouwde omgeving Windenergie Kleine windturbines Windenergie is altijd belangrijk geweest voor Nederland. In onze geschiedenis betekende de wind een onmisbaar hulpmiddel om ons over het water voort te bewegen en om land

Nadere informatie

Windturbines en slagschaduw Deventer

Windturbines en slagschaduw Deventer Titel Windturbines en slagschaduw Deventer Datum 25 juni 2012 Auteurs: Steven Velthuijsen en Jeroen Dooper 1.1 Principe en richtlijnen Slagschaduw van een windturbine is de bewegende schaduw van de draaiende

Nadere informatie

Rapportage van de luchtkwaliteit gemeten in De Peel van 2008 tot en met 2015.

Rapportage van de luchtkwaliteit gemeten in De Peel van 2008 tot en met 2015. Provincie Noord-Brabant Rapportage van de luchtkwaliteit gemeten in De Peel van 2008 tot en met 2015. Rapport no. 4257342, 8 maart 2016 Projectverantwoordelijke: J. van Loon Provincie Noord-Brabant Cluster

Nadere informatie

Visualisatie Windmolens Kloosterlanden

Visualisatie Windmolens Kloosterlanden Visualisatie Windmolens Kloosterlanden Verre Zichtpunten Opdrachtgever Gemeente Deventer 1 Visualisatie Windmolens Kloosterlanden Verre zichtpunten februari 2011 Auteurs Steven Velthuijsen MSc. Bosch &

Nadere informatie

Het reken- en meetvoorschrift voor windturbines 2010 (concept)

Het reken- en meetvoorschrift voor windturbines 2010 (concept) M+P - raadgevende ingenieurs Müller-BBM groep geluid trillingen lucht bouwfysica Het reken- en meetvoorschrift voor windturbines 2010 (concept) E. Nieuwenhuizen Met dank aan: M. v.d. Berg (VROM) G. Geertsema

Nadere informatie

Windenergie in Brussel

Windenergie in Brussel Windenergie in Brussel Utopie of realtiteit? Els Ampe Vlaamse Club 20 september 2010 1 Klassiekers 2 Klassiekers 3 Windenergie in de stad? 4 Imagine 5 Imagine Zero energy house San Francisco 07 6 Imagine

Nadere informatie

Nauwkeurige dieptemetingen

Nauwkeurige dieptemetingen Nauwkeurige dieptemetingen overwegingen & een methode drs. ir. Eric Weijters www.weijters.net Het inmeten van een wrakveld Een in onze Nederlandse wateren goed bruikbare methode om scheepswrakken in te

Nadere informatie

Bijlage 2 Potentieelberekening energiestrategie 1/5

Bijlage 2 Potentieelberekening energiestrategie 1/5 Bijlage 2 Potentieelberekening energiestrategie 1/5 Bijlage 2 Potentieelberekening energiestrategie 2/5 Toelichting bij scenario-analyse energiebeleid Beesel Venlo Venray Deze toelichting beschrijft wat

Nadere informatie

Datum: 11 oktober 2006 Tijd: 09.00 12.00 uur

Datum: 11 oktober 2006 Tijd: 09.00 12.00 uur Tentamen Blijvende Energiebronnen (4P510) Datum: 11 oktober 2006 Tijd: 09.00 12.00 uur N.B. Aangezien de vraagstukken van dit tentamen door verschillende docenten worden beoordeeld, dient u elk vraagstuk

Nadere informatie

Monitoring windturbines pilot Energiek Wegdek

Monitoring windturbines pilot Energiek Wegdek 40560023-TDC 05-51014A Monitoring windturbines pilot Energiek Wegdek Arnhem, 6 juni 2005 auteurs R.J.F. van Gerwen, B. Taks KEMA T&D Consulting In opdracht van Ministerie van Verkeer en Waterstaat auteurs:

Nadere informatie

Examen HAVO. Wiskunde B (oude stijl)

Examen HAVO. Wiskunde B (oude stijl) Wiskunde B (oude stijl) xamen HAVO Hoger Algemeen Voortgezet Onderwijs Tijdvak 2 Woensdag 20 juni 1.0.0 uur 20 01 Voor dit examen zijn maximaal 79 punten te behalen; het examen bestaat uit 17 vragen. Voor

Nadere informatie

Spiekbriefje Frisse Wind

Spiekbriefje Frisse Wind Spiekbriefje Frisse Wind Feiten over windenergie voor feestjes, verjaardagen of andere bijeenkomsten. Er worden dan veel halve waarheden over windenergie verkondigd, en dat is jammer, want windenergie

Nadere informatie

Invloed bouwplan Molenborgh op windvang De Zuidmolen te Groesbeek OO/OO//HC BR-001

Invloed bouwplan Molenborgh op windvang De Zuidmolen te Groesbeek OO/OO//HC BR-001 Aannemingsbedrijf Janssen - Groesbeek b.v. T.a.v. de heer W. Janssen Postbus 215 6560 AE GROESBEEK Mook, 5 april 2016 Betreft: Ref.: Invloed bouwplan Molenborgh op windvang De Zuidmolen te Groesbeek OO/OO//HC

Nadere informatie

Carbon footprint 2013

Carbon footprint 2013 PAGINA i van 13 Carbon footprint 2013 Opdrachtgever: Stuurgroep MVO Besteknummer: - Projectnummer: 511133 Documentnummer: 511133_Rapportage_Carbon_footprint_2013_2.0 Versie: 2.0 Status: Def Uitgegeven

Nadere informatie

De zon schijnt ook in Duurzaam Ommerkanaal

De zon schijnt ook in Duurzaam Ommerkanaal Progamma - Uitleg Tender regeling Provincie Overijssel - Zon energie Hoe en wat? - pauze - Terugverdientijd/investering - Wijze van aanpak gezamenlijk aanvraag - Vragen? - Meenemen en/of Invullen intentieverklaring

Nadere informatie

ONDERZOEK EXTERNE VEILIGHEID WINDTURBINE DE HOEF 14 TE LEUNEN. De heer G. van de Ligt. Definitief december 2015

ONDERZOEK EXTERNE VEILIGHEID WINDTURBINE DE HOEF 14 TE LEUNEN. De heer G. van de Ligt. Definitief december 2015 715075 18 december 2015 ONDERZOEK EXTERNE VEILIGHEID WINDTURBINE DE HOEF 14 TE LEUNEN De heer G. van de Ligt Definitief Duurzame oplossingen in energie, klimaat en milieu Postbus 579 7550 AN Hengelo Telefoon

Nadere informatie

statenstukken Provinciale Staten Vragen van het statenlid dhr. Babijn (Partij voor Zeeland) ingevolge artikel 44 reglement van orde AANHANGSEL

statenstukken Provinciale Staten Vragen van het statenlid dhr. Babijn (Partij voor Zeeland) ingevolge artikel 44 reglement van orde AANHANGSEL Provinciale Staten Vragen van het statenlid dhr. Babijn (Partij voor Zeeland) ingevolge artikel 44 reglement van orde AANHANGSEL tot de notulen van de provinciale staten van Zeeland nummer 135. Vragen

Nadere informatie

Titel Opbrengstberekening t.b.v. CombiMER Windpark Oude Maas

Titel Opbrengstberekening t.b.v. CombiMER Windpark Oude Maas Titel Opbrengstberekening t.b.v. CombiMER Windpark Oude Maas Datum 8-12-16 Auteur Steven Velthuijsen Versie 3 Inleiding In het gecombineerde Plan- en ProjectMER voor Windpark Oude Maas worden verschillende

Nadere informatie

Energieprijzen in vergelijk

Energieprijzen in vergelijk CE CE Oplossingen voor Oplossingen milieu, economie voor milieu, en technologie economie en technologie Oude Delft 180 Oude Delft 180 611 HH Delft 611 HH Delft tel: tel: 015 015 150 150 150 150 fax: fax:

Nadere informatie

Vragen bijeenkomst Windmolens 6 maart 2014

Vragen bijeenkomst Windmolens 6 maart 2014 Vragen bijeenkomst Windmolens 6 maart 2014 Vragen naar aanleiding van introductie wethouder Wagemakers Hoe is de provincie tot de keuze van de twee locaties gekomen? In de provincie Zuid Holland wordt

Nadere informatie

Onderzoek. Wie is de grootste producent van duurzame elektriciteit in Nederland 2012. Auteur: C. J. Arthers, afd. Corporate Responsibility, Essent

Onderzoek. Wie is de grootste producent van duurzame elektriciteit in Nederland 2012. Auteur: C. J. Arthers, afd. Corporate Responsibility, Essent Onderzoek Wie is de grootste producent van duurzame elektriciteit in Nederland 2012 Auteur: C. J. Arthers, afd. Corporate Responsibility, Essent Datum: 9 september 2013 Vragen of reacties kunt u sturen

Nadere informatie

c. de wieklengte van een windturbine : de afstand tussen de uiterste punt van een wiek en de naaf.

c. de wieklengte van een windturbine : de afstand tussen de uiterste punt van een wiek en de naaf. Ontwerp Partiële herziening 2013 van de Omgevingsverordening provincie Groningen 2009 uitbreiding zoekgebieden windturbineparken Eemshaven en Delfzijl. Inleiding Op 22 januari 2013 hebben de gezamenlijke

Nadere informatie

Kleine windturbines. Stand van zaken. infoavond KWT 23 september 2014. Karel Van Wyngene

Kleine windturbines. Stand van zaken. infoavond KWT 23 september 2014. Karel Van Wyngene Kleine windturbines Stand van zaken Karel Van Wyngene Universiteit Gent, Power-Link Windkracht 13, Demo-disseminatieproject (NIB/FvT) Overzicht - Onderscheid KMWT - Types windturbines - Invloed locatie

Nadere informatie

Rapport. Invloed nieuwbouw Scheermanlocatie op het windaanbod van de Standerdmolen te Moergestel. Figuur 1: Bouwplan Scheermanlocatie (variant 2).

Rapport. Invloed nieuwbouw Scheermanlocatie op het windaanbod van de Standerdmolen te Moergestel. Figuur 1: Bouwplan Scheermanlocatie (variant 2). Lid NLingenieurs ISO-9001:2000 gecertificeerd Rapport Invloed nieuwbouw Scheermanlocatie op het windaanbod van de Standerdmolen te Moergestel. Rapportnummer d.d. 8 november 2010 Peutz bv Paletsingel 2,

Nadere informatie

Hans Timmers, voorzitter Bestuur NWEA

Hans Timmers, voorzitter Bestuur NWEA Hans Timmers, voorzitter Bestuur NWEA Wie we zijn: De branchevereniging voor Windenergie op Land en Windenergie op Zee. Behartiger van allerlei bedrijven in de keten, primair belang windenergie in Nederland.

Nadere informatie

Reproductie van A compound Weibull model for the description of surface wind velocity distributions : een toelichting (voorlopige versie)

Reproductie van A compound Weibull model for the description of surface wind velocity distributions : een toelichting (voorlopige versie) Reproductie van A compound Weibull model for the description of surface wind velocity distributions : een toelichting (voorlopige versie) Ilja Smits KNMI, Postbus 201, 3730 AE De Bilt Tel: 030-2206 874,

Nadere informatie

KNMI-HYDRA project. Phase report 2 and 4

KNMI-HYDRA project. Phase report 2 and 4 KNMI-HYDRA project Phase report 2 and 4 Reproduction of A compound Weibull model for description of surface wind velocity distributions : an explanation KNMI, May 2003 Reproductie van A compound Weibull

Nadere informatie

Als l groter wordt zal T. Als A groter wordt zal T

Als l groter wordt zal T. Als A groter wordt zal T Naam: Klas: Practicum: slingertijd Opstelling en benodigdheden: De opstelling waarmee gewerkt wordt staat hiernaast (schematisch) afgebeeld. Voor de opstelling zijn nodig: statief met dwarsstaaf, dun touw

Nadere informatie

Presentatie van het onderzoek: Windenergie in Dordrecht? Verkenning van kansen

Presentatie van het onderzoek: Windenergie in Dordrecht? Verkenning van kansen Presentatie van het onderzoek: Windenergie in Dordrecht? Verkenning van kansen 1 Doelstelling Dordrecht 2015 Routekaart Duurzaamheidsdoelstellingen 2010-2015: Doelstelling 2015 Duurzame energie 132 TJ

Nadere informatie

NOTITIE BEREKENING INVLOED WP DE KOOKEPAN OP STRAALVERBINDING TELE2

NOTITIE BEREKENING INVLOED WP DE KOOKEPAN OP STRAALVERBINDING TELE2 NOTITIE BEREKENING INVLOED WP DE KOOKEPAN OP STRAALVERBINDING TELE2 Datum Aan Burgerwindpark de Kookepan B.V. Van S. Flanderijn, Pondera Consult Betreft Notitie berekening invloed WP de Kookepan op straalverbinding

Nadere informatie

Het gebied ten noorden en oosten van het appartementenbouw krijgt een parkachtige inrichting.

Het gebied ten noorden en oosten van het appartementenbouw krijgt een parkachtige inrichting. Notitie betreft: Beoordeling windklimaat bestemmingsplan Sluiseiland Vianen datum: 18 september 2018 referentie: OO/ OO/ / O 16098-1-NO-002 van: O.E. Otten aan: KuiperCompagnons 1 Inleiding In ontwerp

Nadere informatie

Examen HAVO. wiskunde B (pilot) tijdvak 2 woensdag 20 juni 13.30-16.30 uur. Bij dit examen hoort een uitwerkbijlage.

Examen HAVO. wiskunde B (pilot) tijdvak 2 woensdag 20 juni 13.30-16.30 uur. Bij dit examen hoort een uitwerkbijlage. Eamen HAV 0 tijdvak woensdag 0 juni 3.30-6.30 uur wiskunde B (pilot) Bij dit eamen hoort een uitwerkbijlage.. Dit eamen bestaat uit 0 vragen. Voor dit eamen zijn maimaal 8 punten te behalen. Voor elk vraagnummer

Nadere informatie

Duurzame energie voor alle huishoudens van gemeenten 's-hertogenbosch en Oss. 23 oktober 2017

Duurzame energie voor alle huishoudens van gemeenten 's-hertogenbosch en Oss. 23 oktober 2017 1 23 oktober 2017 1 Introductie Wie zijn wij? Windpark Den Bosch BV is een onderneming die tot doel heeft om een aanzienlijke bijdrage te leveren aan de verduurzaming van de gemeente 's-hertogenbosch.

Nadere informatie

Windhinderonderzoek. Woontoren Bètaplein. Gemeente Leiden. Datum: 12 juni 2015 Projectnummer:

Windhinderonderzoek. Woontoren Bètaplein. Gemeente Leiden. Datum: 12 juni 2015 Projectnummer: Windhinderonderzoek Woontoren Bètaplein Gemeente Leiden Datum: 12 juni 2015 Projectnummer: 120728 SAB Postbus 479 6800 AL Arnhem tel: 026-357 69 11 fax: 026-357 66 11 Auteur rapport: Johan van der Burg

Nadere informatie

Waterkracht uit Getijdenbassins. Bedrijfsbezoek KIVI NIRIA 26-10-2010

Waterkracht uit Getijdenbassins. Bedrijfsbezoek KIVI NIRIA 26-10-2010 Waterkracht uit Getijdenbassins Bedrijfsbezoek KIVI NIRIA 26-10-2010 Inhoud Principe Turbines Model Vispassage Nijhuis concepten Grevelingen Conclusie La Rance (Frankrijk) Getijden energie Vloed ~ 6 uur

Nadere informatie

Changing winds. Windmills.

Changing winds. Windmills. Changing winds Windmills. Changing winds 10Kw Changing winds is de merknaam van windmolens gebouwd door: metaalconstructie Van Vlaenderen. Onze windmolens zijn er van superieure kwaliteit. We maken enkel

Nadere informatie

Oefentekst voor het Staatsexamen

Oefentekst voor het Staatsexamen Oefentekst voor het Staatsexamen Staatsexamen NT2, programma I, onderdeel lezen bij Hoofdstuk 10 van Taaltalent NT2-leergang voor midden- en hoogopgeleide anderstaligen Katja Verbruggen Henny Taks Eefke

Nadere informatie

Windroosanalyse naar de invloed van Eindhoven Airport op de lokale luchtkwaliteit in 2012

Windroosanalyse naar de invloed van Eindhoven Airport op de lokale luchtkwaliteit in 2012 TNO-rapport TNO 2013 R11473 Windroosanalyse naar de invloed van Eindhoven Airport op de lokale luchtkwaliteit in 2012 Gebouwde Omgeving Princetonlaan 6 3584 CB Utrecht Postbus 80015 3508 TA Utrecht www.tno.nl

Nadere informatie

Energie opslag. Potentiële energie van water HUMSTERLAND ENERGIE. October 29, 2018 Opgesteld door: Walther L. Walraven

Energie opslag. Potentiële energie van water HUMSTERLAND ENERGIE. October 29, 2018 Opgesteld door: Walther L. Walraven Energie opslag Potentiële energie van water HUMSTERLAND ENERGIE WWW.HUMSTERLANDENERGIE.NL October 29, 2018 Opgesteld door: Walther L. Walraven Energie opslag Potentiële energie van water Natuurkundige

Nadere informatie

Windroosanalyse naar de invloed van Eindhoven Airport op de lokale luchtkwaliteit in 2011

Windroosanalyse naar de invloed van Eindhoven Airport op de lokale luchtkwaliteit in 2011 TNO-rapport TNO-060-UT-12-01634 Windroosanalyse naar de invloed van Eindhoven Airport op de lokale luchtkwaliteit in 11 Gebouwde Omgeving Princetonlaan 6 3584 CB Utrecht Postbus 80015 3508 TA Utrecht www.tno.nl

Nadere informatie

Uitbreiding Da Vinci College, Kagerstraat 7, sectie P3356, Leiden. Invloed geplande uitbreiding op de windvang van de direct omliggende molens.

Uitbreiding Da Vinci College, Kagerstraat 7, sectie P3356, Leiden. Invloed geplande uitbreiding op de windvang van de direct omliggende molens. Uitbreiding Da Vinci College, Kagerstraat 7, sectie P3356, Leiden. Invloed geplande uitbreiding op de windvang van de direct omliggende molens. Rapportnummer O 15453-1-RA-001 d.d. 20 december 2013 Uitbreiding

Nadere informatie

Onderzoek gezondheidsrisico s. stof rond Schiphol. Module 1 Resultaten meetcampagne. Subtitle. April 2018

Onderzoek gezondheidsrisico s. stof rond Schiphol. Module 1 Resultaten meetcampagne. Subtitle. April 2018 Onderzoek gezondheidsrisico s ultrafijn stof rond Schiphol Module 1 Resultaten meetcampagne taxiënde zhrhrwh45e vliegtuigen April 2018 Subtitle Campagne taxiënde vliegtuigen Doel: Onderzoek nut en noodzaak

Nadere informatie

datum 14 februari 2017 project Sijperda-Hardy/Windhinder De Looiers, vestiging Arnhem

datum 14 februari 2017 project Sijperda-Hardy/Windhinder De Looiers, vestiging Arnhem datum 14 februari 2017 project Sijperda-Hardy/Windhinder De Looiers, vestiging Arnhem Purmerend uw kenmerk - betreft Kwalitatief windhinderonderzoek De Looiers, ons kenmerk B.2017.0043.01.N001 Purmerend

Nadere informatie

Check Je Kamer Rapportage 2014

Check Je Kamer Rapportage 2014 Check Je Kamer Rapportage 2014 Kwantitatieve analyse van de studentenwoningmarkt April 2015 Dit is een uitgave van de Landelijke Studenten Vakbond (LSVb). Voor vragen of extra informatie kan gemaild worden

Nadere informatie

Entiteit: Energiecoöperatie Dordrecht Datum: Project: Windturbine Krabbegors Versie: 1.0 Auteur: E. van den Berg Status: Concept

Entiteit: Energiecoöperatie Dordrecht Datum: Project: Windturbine Krabbegors Versie: 1.0 Auteur: E. van den Berg Status: Concept Entiteit: Energiecoöperatie Dordrecht Datum: 09-11-2016 Project: Windturbine Krabbegors Versie: 1.0 Auteur: E. van den Berg Status: Concept 1 INHOUD blz. 1. Inleiding... 3 2. Windturbine Krabbegors algemeen...

Nadere informatie

Handleiding haalbaarheidsstudie SDE+ 3 maart 2015

Handleiding haalbaarheidsstudie SDE+ 3 maart 2015 Handleiding haalbaarheidsstudie SDE+ 3 maart 2015 Inhoud 1 Inleiding 3 2 Onderbouwing van de financiering 4 2.1 Financieringsplan 4 2.2 Onderbouwing eigen vermogen en intentieverklaring van een financier

Nadere informatie

Studenten van de elektronica afdeling van het VTI testen de vorig jaar gebouwde Savonius windturbine uit.

Studenten van de elektronica afdeling van het VTI testen de vorig jaar gebouwde Savonius windturbine uit. Studenten van de elektronica afdeling van het VTI testen de vorig jaar gebouwde Savonius windturbine uit. VTI Aalst: een school van techniek en toegepaste wetenschappen. De Beer Gino, http://users.telenet.be/laboee/

Nadere informatie

Een les met WOW - Wind

Een les met WOW - Wind Een les met WOW - Wind Weather Observations Website HAVO - VWO WOW handleiding 1 Colofon Deze les is gemaakt door het Koninklijk Nederlands Aardrijkskundig Genootschap (KNAG) in opdracht van het KNMI Redactie:

Nadere informatie

Eindexamen wiskunde B havo II (oude stijl)

Eindexamen wiskunde B havo II (oude stijl) Derdegraadsfunctie In figuur 1 is de grafiek getekend van de figuur 1 functie f (x) = (x 2 1) (x 2). y y O x x p 1 Toon aan dat voor deze functie geldt f (x) = x 2 4x 1. 4p 2 Bereken voor welke waarden

Nadere informatie

Notitie. Datum: 5 februari 2013 Project: Oude Haagweg Uw kenmerk: - Locatie: Den Haag Ons kenmerk: V040746ad dvv Betreft: Windhinder

Notitie. Datum: 5 februari 2013 Project: Oude Haagweg Uw kenmerk: - Locatie: Den Haag Ons kenmerk: V040746ad dvv Betreft: Windhinder Notitie Datum: 5 februari 2013 Project: Oude Haagweg Uw kenmerk: - Locatie: Den Haag Ons kenmerk: V040746ad.00002.dvv Betreft: Windhinder Versie: 01_001 Inleiding In opdracht van Madevin te Den Haag is

Nadere informatie

Rapport. Invloed bouwplan De Hoop op windvang Wittebrinkse Molen te Zelhem. Figuur 1: De Wittebrinkse Molen te Zelhem.

Rapport. Invloed bouwplan De Hoop op windvang Wittebrinkse Molen te Zelhem. Figuur 1: De Wittebrinkse Molen te Zelhem. 5 Lid NLingenieurs ISO-9001 gecertificeerd Rapport Invloed bouwplan De Hoop op windvang Wittebrinkse Molen te Zelhem. Rapportnummer d.d. 15 januari 2015 Peutz bv Paletsingel 2, Postbus 696 2700 AR Zoetermeer

Nadere informatie

HELICON GREEN THEMA WINDENERGIE ENGINEERING Green Engineering, Helicon Opleidingen MBO Boxtel Auteur: Maarten Stassen Eindredactie: Antoinette Brugman

HELICON GREEN THEMA WINDENERGIE ENGINEERING Green Engineering, Helicon Opleidingen MBO Boxtel Auteur: Maarten Stassen Eindredactie: Antoinette Brugman HELICON GREEN ENGINEERING THEMA WINDENERGIE Green Engineering, Helicon Opleidingen MBO Boxtel Auteur: Maarten Stassen Eindredactie: Antoinette Brugman Inhoud Inleiding... 3 Windenergie als duurzame energie

Nadere informatie

Beleidsnotitie. Kleine Windturbines in de Gemeente Oude IJsselstreek

Beleidsnotitie. Kleine Windturbines in de Gemeente Oude IJsselstreek Beleidsnotitie Kleine Windturbines in de Gemeente Oude IJsselstreek Aanleiding De afgelopen periode is de interesse voor kleine windturbines in Nederland toegenomen. Verwacht wordt dat de komende jaren

Nadere informatie

Tijdelijke duurzame energie

Tijdelijke duurzame energie Tijdelijke duurzame energie Tijdelijk Uitgewerkte businesscases voor windenergie, zonne-energie en biomassa Anders Bestemmen Tijdelijke duurzame energie Inleiding In het Corporate Innovatieprogramma van

Nadere informatie

Windenergie in de Wieringermeer

Windenergie in de Wieringermeer Windenergie in de Wieringermeer J. H. Fred Jansen Nationaal Kritisch Platform Windenergie Conclusies Windenergie is geen noemenswaardig alternatief voor fossiele energie en levert geen noemenswaardige

Nadere informatie

Kleine windturbines. Presentatie Kontich. Donderdag 13 november 2014. Van 13u30 tot 17 uur. Filip Arnou Green Energy Consult

Kleine windturbines. Presentatie Kontich. Donderdag 13 november 2014. Van 13u30 tot 17 uur. Filip Arnou Green Energy Consult Kleine windturbines Presentatie Kontich. Donderdag 13 november 2014. Van 13u30 tot 17 uur Filip Arnou Green Energy Consult Windenergie De wind is een onuitputtelijke en natuurlijke bron om elektriciteit

Nadere informatie

SAMENVATTING. De gemeente Deventer heeft Pondera Consult gevraagd de verkennende studie uit te voeren. Deze ligt nu voor.

SAMENVATTING. De gemeente Deventer heeft Pondera Consult gevraagd de verkennende studie uit te voeren. Deze ligt nu voor. 1 SAMENVATTING 1. Aanleiding en doel Het op 31 mei 2017 door de gemeenteraad aangenomen initiatiefvoorstel van GroenLinks verzoekt het college van de gemeente Deventer om een verkennend onderzoek uit te

Nadere informatie