KOMO attest-met-productcertificaat K21382/04

Transcriptie

1 KOMO attest-met-productcertificaat Nummer K21382/04 Vervangt K21382/03 Uitgegeven d.d Geldig tot Onbepaald Pagina 1 van 12 Spapen Timmerwerken VERKLARING VAN KIWA Dit attest-met-productcertificaat is op basis van BRL 0801 "Houten gevelelementen" d.d. 20 december 2011, inclusief wijzigingsblad d.d. 2 januari 2013 afgegeven conform het Kiwa- Reglement voor Productcertificatie. Kiwa verklaart dat: het gerechtvaardigd vertrouwen bestaat dat de door de certificaathouder geleverde houten gevelelementen bij aflevering aan de in dit attest-met-product-certificaat vastgelegde technische specificaties voldoen, mits de houten gevelelementen voorzien zijn van het KOMO -merk op een wijze als aangegeven in dit attest-met-productcertificaat; de met deze gecertificeerde producten samengestelde bouwdelen prestaties leveren die in dit attest-met-productcertificaat omschreven zijn, mits: de vervaardiging van de bouwdelen geschiedt overeenkomstig de in dit attest-metproductcertificaat vastgelegde verwerkingsmethoden; voldaan wordt aan de in dit attest-met-productcertificaat omschreven toepassingsvoorwaarden. Kiwa verklaart, dat met inachtneming van het bovenstaande de houten gevelelementen in hun toepassing voldoen aan de eisen van het Bouwbesluit, zoals gespecificeerd op bladzijde 4 van deze kwaliteitsverklaring. Kiwa verklaart dat voor dit attest-met-productcertificaat geen controle plaatsvindt op de productie van de overige onderdelen van de bouwdelen, noch op de vervaardiging van de bouwdelen. Dit certificaat is een erkende kwaliteitsverklaring voor het Bouwbesluit overeenkomstig de Tripartiete overeenkomst (Stscourant 132, 2006) en de Woningwet. Het certificaat is opgenomen in het Overzicht van erkende kwaliteitsverklaringen in de bouw op de website van SBK: Bouke Meekma Kiwa Het certificaat is opgenomen in het overzicht op de website van Stichting KOMO: Advies: raadpleeg om na te gaan of dit certificaat geldig is. Kiwa Nederland B.V. Sir Winston Churchilllaan 273 Postbus AB RIJSWIJK Tel Fax info@kiwa.nl Certificaathouder Spapen Timmerwerken Akkerstraat PJ GILZE T F Bouwbesluit Beoordeeld is: kwaliteitssysteem product prestatie product in toepassing Periodieke controle

2 INHOUDSOPGAVE 1. BOUWBESLUITINGANG TECHNISCHE SPECIFICATIE ONDERWERP Productspecificatie Merken NIET TOT DE LEVERING BEHORENDE WERKZAAMHEDEN EN MATERIALEN AANSLUITING AANGRENZENDE BOUWDELEN VERWERKING ALGEMEEN TRANSPORT EN OPSLAG MONTAGE, BEGLAZING EN AFWERKING Montage Beglazing Afwerking van overeenkomstig Concept I geleverde gevelelementen Afwerking van overeenkomstig Concept II geleverde gevelelementen ONDERHOUD AANVULLENDE VOORSCHRIFTEN T.B.V. LAAG RELIEFDORPELS PRESTATIES TECHNISCHE BOUWVOORSCHRIFTEN UIT HET OOGPUNT VAN VEILIGHEID Algemene sterkte van de bouwconstructie, BB-afdeling Afscheiding van vloer, trap en hellingbaan, BB-afdeling Beweegbare constructieonderdelen, BB-afdeling Beperking van het ontstaan van een brandgevaarlijke situatie, BB- afdeling Beperking van het ontwikkelen van brand en rook, BB-afdeling Beperking van uitbreiding van brand (WBDBO), BB-afdeling Verdere beperking van uitbreiding van brand en beperking van verspreiding van rook, BB- afdeling Inbraakwerendheid, BB- afdeling TECHNISCHE BOUWVOORSCHRIFTEN UIT HET OOGPUNT VAN GEZONDHEID Bescherming tegen geluid van buiten nieuwbouw, BB-afdeling Geluidwering tussen ruimten nieuwbouw, BB-afdeling Wering van vocht, BB-afdeling Beperking van de aanwezigheid van schadelijke stoffen en ioniserende straling, Bouwbesluit afdeling Bescherming tegen ratten en muizen, BB-afdeling TECHNISCHE BOUWVOORSCHRIFTEN UIT HET OOGPUNT VAN BRUIKBAARHEID Bereikbaarheid en toegankelijkheid - nieuwbouw, BB-afdeling TECHNISCHE BOUWVOORSCHRIFTEN UIT HET OOGPUNT VAN ENERGIEZUINIGHEID EN MILIEU, NIEUWBOUW Energiezuinigheid - nieuwbouw BB-afdeling VOORSCHRIFTEN INZAKE INSTALLATIES Tegengaan van veel voorkomende criminaliteit, BB-afdeling OVERIGE PRESTATIES Sterkte verbindingen kozijnen en ramen; BRL 0801 art Stijfheid gevelelementen; BRL 0801 art Stijfheid borstweringen / panelen; BRL 0801 art Luchtdoorlatendheid, aanvullende eis; BRL 0801 art Beperking inwendige condensatie in borstweringen; BRL 0801 art WENKEN VOOR DE GEBRUIKER VERORDENING BOUWPRODUCTEN LIJST VAN VERMELDE DOCUMENTEN* Pagina 2 van 12

3 1. BOUWBESLUITINGANG Nr artikel; leden afdeling grenswaarde/ bepalingsmethode ; 1, 2 2.4; 1 t/m ; , 1 t/m ; 1 t/m ; 1 t/m (2.51; 2 t/m 4) ; 1, (2.57 en 2.58) ; 1, ; 1 t/m ; (2.68; 5) ; 1 t/m 4, 6, (2.84) (2.94) Algemene sterkte van de bouwconstructie Afscheiding van vloer, trap en hellingbaan Beweegbare constructieonderdelen Beperking van het ontstaan van een brandgevaarlijke situatie Beperking van het ontwikkelen van brand en rook Beperking van uitbreiding van brand Verdere beperking van uitbreiding van brand en beperking van verspreiding van rook Inbraakwerendheid, nieuwbouw (3.6); 1 t/m (3.6); 1 t/m ; 1 t/m ; 1 t/m (3.16 en 3.17) Bescherming tegen geluid van buiten, nieuwbouw Geluidwering tussen ruimten, nieuwbouw Uiterste grenstoestand van de bouwconstructie, bepaling volgens de van toepassing zijnde Eurocodes en/of NEN-normen. Aanwezigheid Hoogte Openingen Overklauterbaarheid Hinder Brandklasse A1 volgens NEN-EN ter plaatste van stookplaats, schacht, koker of kanaal Binnenoppervlak Buitenoppervlak Constructieonderdeel WBDBO 30 minuten, volgens NEN 6068 WBDBO 30 minuten, volgens NEN 6068 Volgens NEN 5087 bereikbare elementen voldoen ten minste aan weerstandklasse 2 volgens NEN 5096 Karakteristieke geluidwering tussen buitenlucht en verblijfsgebied 20 db en tussen buitenlucht en verblijfsruimte 18 db of db(a) volgens NEN 5077 Karakteristiek lucht-geluidniveauverschil 47 db volgens NEN 5077 Gewogen contact-geluidniveauverschil 59 db volgens NEN 5077 prestaties volgens kwaliteitsverklaring Geschikt voor de toepassing (situatie en hoogte van het gebouw) Voldoen aan de eisen voor een vloerafscheiding op de daarvoor geldende hoogte Niet beoordeeld Niet beoordeeld Brand- en rookklasse D-s2 Brandklasse D Voldoet aan Ministeriële regel Niet beoordeeld Niet beoordeeld Afhankelijk van toepassing klasse 2 of 3 Karakteristieke geluidwering is niet bepaald. Door middel van berekeningen, dan wel beproevingen volgens NEN 5077 moet worden aangetoond dat de geluidwering van de totale constructie aan de eis voldoet Karakteristiek lucht-geluidniveauverschil en gewogen contact-geluidniveauverschil zijn niet bepaald. Door middel van berekeningen, dan wel beproevingen volgens NEN 5077 moet worden aangetoond dat de geluidwering van de totale constructie aan de eis voldoet ; 1 Wering van vocht Waterdicht, volgens NEN 2778 Gevelelementen zijn waterdicht tot de vermelde maximalle toetsingsdruk ; 1 t/m Spuivoorziening ; 1 Beperking van de aanwezigheid van schadelijke stoffen en ioniserende straling , 1 t/m 3 Bescherming tegen ratten en muizen Capaciteit 6 dm³/s per m² of 3 dm³/s per m² volgens NEN 1087 Volgens voorschriften Ministeriële Regeling Binnendringen van ratten en muizen wordt tegengegaan t/m 8 Daglicht Equivalent daglichtoppervlakte 10% van de vloeroppervlakte of 0,5 m² volgens NEN ; 1, ; 1 t/m 4 Bereikbaarheid en toegankelijkheid, nieuwbouw Vrije breedte doorgang 0,85 m en vrije hoogte 2,3 m Hoogteverschil 0,02 m Niet beoordeeld Geen afgifte van schadelijke stoffen en/of ioniserende straling te verwachten Geen onafsluitbare openingen > 0,01 m. Niet beoordeeld opmerkingen i.v.m. toepassing Op de gevelelementen gemonteerde doorvalbeveiligingen en/of balkonafscheidingen vallen niet onder dit certificaat. Beeldmerk van KOMO én vermelding weerstandsklasse inbraakwerendheid overeenkomstig Gevelelementen zijn geschikt om aan de eis te kunnen voldoen Gevelelementen zijn geschikt om aan de eis te kunnen voldoen In welke situatie en tot welke hoogte toepasbaar volgens Pagina 3 van 12

4 Nr artikel; leden afdeling grenswaarde/ bepalingsmethode ; 4 5.4; 1, 2 Energiezuinigheid, nieuwbouw ; 1 Tegengaan van veel voorkomende criminaliteit, nieuwbouw en bestaande bouw Warmtedoorgangscoëfficiënt 2,2 W/m² K volgens NEN 1068 Luchtvolumestroom van het totaal aan gebieden en ruimten 0,25 dm 3 /s/m 2, volgens blowerdoortest Voorkomen van veel voorkomende criminaliteit in woongebouwen prestaties volgens kwaliteitsverklaring Vermelding bijdrage van kieren en aansluitnaden aan luchtvolumestroom Gevelelement is geschikt voor toepassing van deurdranger opmerkingen i.v.m. toepassing Zie voorwaarden paragraaf TECHNISCHE SPECIFICATIE 2.1 ONDERWERP Houten gevelelementen bestaande uit een kozijn met daarin opgenomen, beweegbare delen, (on)doorzichtige vakvullingen en ventilatievoorzieningen, bestemd voor het vullen van gevelopeningen. De kwaliteitsverklaring heeft geen betrekking op de ventilatievoorziening zelf. De gevelelementen hebben geen dragende functie en zijn niet bedoeld om aan de stabiliteit van het bouwwerk bij te dragen. Prestaties zoals vermeld in hoofdstuk 4 van dit attest-met-productcertificaat zijn gebaseerd op de eisen voor nieuwbouw. Houten gevelelementen voldoen daarmee tevens aan de eisen voor bestaande bouw waarvoor het van rechtens verkregen niveau van toepassing is Productspecificatie Het ontwerp en de uitvoering van de houten gevelelementen en de daarin toegepaste materialen zijn geheel overeenkomstig de KVT. De gevelelementen kunnen geheel of gedeeltelijk zijn voorzien van spouwlatten. De houten gevelelementen kunnen uitsluitend worden geleverd overeenkomstig de Concepten I en II. Concepten III en IV vallen buiten dit attest-met-productcertificaat. Dit geldt tevens voor gevelelementen met daarop bevestigde doorvalbeveiligingen of balkonafscheidingen. Toelichting Concepten - Concept I, Traditioneel Een traditioneel loofhouten kozijn, voorzien van een dekkend grondlaksysteem dat inclusief verwerkings- en onderhoudsvoorschriften aan de bouw wordt geleverd. - Concept II, Bouwfase bestendig Een naald-of loofhouten kozijn, voorzien van een dekkend of transparant voorlaksysteem en afdekdorpels dat dat inclusief verwerkings- en onderhoudsvoorschriften aan de bouw wordt geleverd. - Concept III, Industrieel eindproduct Een compleet beglaasd, dekkend of transparant afgelakt en afgemonteerd naald-of loofhouten kozijn, dat door of onder verantwoordelijkheid van de certificaathouder in de bouw wordt geplaatst. Deze kozijnen worden inclusief onderhoudsvoorschriften opgeleverd. - Concept IV, Totaalplan Een volgens Concept III opgeleverd kozijn dat daarnaast door of onder verantwoordelijkheid van de certificaathouder wordt onderhouder volgens een overeengekomen prestatiecontract Merken De geleverde houten gevelelementen worden duidelijk gemerkt met een kunststof merkteken met opdruk: - beeldmerk KOMO (zie voorblad); - certificaatnummer 21382; - vermelding weerstandsklasse (zie paragraaf 4.1.6): - Klasse 0, wit merkteken; - Klasse 2, grijs merkteken; - Klasse 3, groen merkteken. Plaats van het desbetreffende kunststof merkteken bij compleet geleverde houten gevelelementen: - (stolp)-deur : in hangstijl op ca. 150 mm vanaf sponninghoek (bij stolpdeuren in hangzijde van actief deel); - (stolp)-draaivalramen : in hangstijl (van actief deel) op ca. 150 mm van een kozijnhoek; - val-/uitzetraam : in een kozijnstijl op ca. 150 mm vanaf sponninghoek van de sluitzijde; - hefschuifpui : in sluitlat op ca. 150 mm vanaf kozijnhoek; - vast glas : in de sponning van een stijl op ca. 150 mm vanaf sponninghoek; - combinatiekozijnen : ter plaatse van het grootste bewegende deel zoals hierboven beschreven. Plaats van het kunststof merkteken bij inbraakwerende deurkozijnen zonder meegeleverde deur(en): - (stolp)-deur : in sluitstijl op ca. 150 mm vanaf sponninghoek (bij stolpdeuren in hangzijde van passief deel); - combinatiekozijnen : ter plaatse van (de opening van) het grootste bewegende deel zoals hierboven beschreven. 2.2 NIET TOT DE LEVERING BEHORENDE WERKZAAMHEDEN EN MATERIALEN De montage, beglazing en afwerking van de gevelelementen dient te gebeuren overeenkomstig paragraaf 3.3. Pagina 4 van 12

5 2.3 AANSLUITING AANGRENZENDE BOUWDELEN De aansluiting aan aangrenzende bouwdelen dient overeenkomstig de eisen van BRL 0801 en de voorschriften van de KVT te worden voorzien van een verankering, waterkering, luchtdichting, dampremming en indien relevant een koudebrugisolatie. 3. VERWERKING 3.1 ALGEMEEN De houten gevelelementen kunnen worden geleverd overeenkomstig de concepten I en II. Hierbij zijn de voorwaarden uit de paragraaf en afhankelijk van het geleverde concept, de paragrafen en van toepassing. Aanvullend hierop dienen te allen tijde de meegeleverde verwerkings- en onderhoudsvoorschriften te worden nageleefd. 3.2 TRANSPORT EN OPSLAG Het transport en de opslag van de houten gevelelementen moeten worden uitgevoerd in overeenkomstig de katernen 71 en 72 van de KVT. Houten gevelelementen moeten tijdens het transport, de opslag en gedurende de ruwbouwfase in de bouw tegen vormveranderingen, beschadigingen en langdurig nat worden beschermd. Tijdelijke voorzieningen zoals koppellatten, schoren, beschermlatten enzovoorts, dienen voor aanvang van het transport te zijn aangebracht en moeten gedurende de verdere verwerking op de bouwplaats worden gehandhaafd. Gevelelementen moeten in verticale stand worden vervoerd. Beweging tijdens het transport moet zoveel mogelijk worden beperkt. De opslag dient verticaal, bij voorkeur op verhard terrein, voldoende vrij van de ondergrond en zodanig overdekt plaats te vinden dat over het gehele oppervlak bescherming wordt geboden tegen zonnestraling en neerslag. Bij opslag onder zeil dient in ventilatie rondom het timmerwerk te zijn voorzien. 3.3 MONTAGE, BEGLAZING EN AFWERKING Montage In het houten gevelelement mogen alleen beperkt draadnagels worden aangebracht ten behoeve van het stellen. Ontstane gaten dienen achteraf te worden gerepareerd. Houten gevelelementen mogen niet te star worden bevestigd. De uitvoering en het aantal bevestigingsmiddelen moeten daarop zijn afgestemd. In de aansluiting van kozijnconstructies met het binnenspouwblad dient rondgaand in één vlak een luchtdichting tegen de spouwzijde van het binnenspouwblad te worden aangebracht. Bij de aansluiting van het kozijn op het bouwkundige kader moeten smalle naden (capillairen) worden voorkomen. Bij de aansluiting van horizontaal te koppelen delen dient in de ruimte tussen de stijlen zover mogelijk naar binnen toe een luchtdichting te worden aangebracht, welke aansluit op de luchtdichting aan het bouwkundig kader. De naden aan de buitenzijde dienen waterdicht te worden afgesloten waarbij tevens rekening moet worden gehouden met de te verwachten werking van de kozijnen. De bovenzijde van spouwlat/stelkozijn en kozijn dient beschermd te worden met een waterdicht materiaal. De waterdichte laag dient het onderliggende kozijn ten minste 100mm te overlappen. Bij het aanbrengen van de raamdorpelstenen onder de houten gevelelementen mag de onderzijde van de onderdorpel niet worden gebruikt als stelregel. De raamdorpelstenen, aluminium waterslagen e.d. moeten minimaal 5 mm vrij blijven van de onderdorpel. Eventueel aangebrachte stellatten en tijdelijke verstevigings- en beschermingsmaatregelen mogen pas worden verwijderd nadat het gehele kozijn is ingemetseld en verankerd. Na de montage moet worden gezorgd voor een goede bescherming. Tot beschermingsmaatregelen behoren: - het voorkomen van beschadiging, in het bijzonder de bovenzijde van onder- en/of tussendorpels; - het zo spoedig mogelijk aanbrengen van vakvullingen, zoals draaiende delen, glas e.d.; - het tegengaan van het bevestigen van steigeronderdelen e.d.; - voorafgaande aan het opnemen van vaste delen zoals glas, de sponningen voorzien van de eindafwerking volgens paragraaf (Concept I) of (concept II) Beglazing De beglazing van beweegbare delen en vaste vullingen dient overeenkomstig KVT, Katern 12 dan wel NPR 3577 uitgevoerd te worden met gebruikmaking van overeenkomstig BRL 0801 gekeurde producten en hulpmaterialen. Bij binnenbeglazing moet onder het binnenste glasblad een kitril worden aangebracht (hieldichting). Deze dient over de gehele onder- of tussendorpel en van daaraf ten minste 100 mm hoog opgezet aangebracht te worden. Bij gebouwhoogtes boven de 40 meter moet de hieldichting rondom de gehele ruit worden doorgezet. De topafdichtingen moeten minimaal 4mm breed zijn, 6 mm diep en volledig volgespoten zijn. Het kitwerk dient afwaterend te worden uitgevoerd Afwerking van overeenkomstig Concept I geleverde gevelelementen De volgens Concept I geleverde houten gevelelementen zijn voorzien van een dekkend grondlaksysteem met een droge laagdikte van 100mµ. De eindafwerking dient binnen 6 maanden na levering aangebracht te zijn. De eindafwerking dient in minimaal 2 lagen te worden aangebracht en moet een droge laagdikte hebben van minimaal 50 mµ. Voordat de eindafwerking wordt aangebracht dienen de grondlagen goed te worden gecontroleerd. Hierbij moeten de grondlagen worden schoongemaakt, ontvet en licht geschuurd. Aangetroffen gebreken en beschadigingen moeten worden hersteld. Pas na de controle op de laagdikte mag worden afgeschilderd. Grondlagen mogen niet worden weggeschuurd. Hang-en sluitwerk en tochtprofielen mogen niet worden overgeschilderd. Pagina 5 van 12

6 3.3.4 Afwerking van overeenkomstig Concept II geleverde gevelelementen De volgens Concept II geleverde houten gevelelementen zijn voorzien van een op de eindkleur afgestemd transparant of dekkend voorlaksysteem met een droge laagdikte van 140 mµ. De eindafwerking van het transparant voorlaksysteem dient binnen 6 maanden na levering aangebracht te zijn. De eindafwerking dient in minimaal 2 lagen te worden aangebracht en moet een droge laagdikte hebben van minimaal 50 mµ. De eindafwerking van het dekkend voorlaksysteem dient binnen 18 maanden na levering aangebracht te zijn. De eindafwerking dient moet een droge laagdikte hebben van minimaal 30 mµ. Voordat de eindafwerking wordt aangebracht dienen de grondlagen goed te worden gecontroleerd. Hierbij moeten de grondlagen worden schoongemaakt, ontvet en licht geschuurd. Aangetroffen gebreken en beschadigingen moeten worden hersteld. Pas na de controle op de laagdikte mag worden afgeschilderd. Grondlagen mogen niet worden weggeschuurd. Hang- en sluitwerk en tochtprofielen mogen niet worden overgeschilderd. Meegeleverde houten neuslatten/dorpelafdekkers dienen conform de verwerkingsvoorschriften te worden aangebracht. Neuslatten en dorpelafdekkers moeten met roestvaststalen schroeven worden bevestigd, waarbij de minimale hechtlengte in het hout 20 mm dient te bedragen. De beëindiging van aluminium dorpelafdekkers dient volgens de verwerkingsvoorschriften van de desbetreffende producent/ leverancier plaats te vinden. 3.4 ONDERHOUD Afhankelijk van de gekozen eindafwerking en de expositieomstandigheden dient periodiek deskundig onderhoud plaats te vinden. Hiervoor kan gebruik worden gemaakt van een indicerend onderhoudsschema. Factoren die bijdragen aan een hogere onderhoudsfrequentie van de houten gevelelementen zijn: - een situering op het zuiden/westen; - een onbeschutte ligging; - een transparante afwerking; - een donkere afwerking. Voorts dienen hang- en sluitwerk, sloten en ventilatieroosters periodiek volgens de onderhoudsvoorschriften op functioneren te worden gecontroleerd en te worden onderhouden. 3.5 AANVULLENDE VOORSCHRIFTEN T.B.V. LAAG RELIEFDORPELS Voor laag reliëfdorpels dienen te toepassingsvoorwaarden, verwerkingsvoorschriften en onderhoudsadviezen van de desbetreffende producent/leverancier te worden gehanteerd. Gedurende de opslag op de bouw en na de montage dienen de dorpels te worden afgedekt om deze tegen de weersinvloeden en belastingen tijdens de bouwfase te beschermen. Eventueel aangebrachte stellatten en tijdelijke verstevigingsmaatregelen mogen pas worden verwijderd nadat het gehele kozijn is ingemetseld en verankerd. 4. PRESTATIES 4.1 TECHNISCHE BOUWVOORSCHRIFTEN UIT HET OOGPUNT VAN VEILIGHEID Algemene sterkte van de bouwconstructie, BB-afdeling 2.1 Bouwbesluit, artikel; leden: 2.2, 2.3; 1, 2 en 2.4; 1 t/m 3. Het houten gevelelement, geplaatst in een buitengevel bezwijkt gedurende de ontwerplevensduur niet bij de fundamentele belastingscombinaties als bedoeld in NEN-EN De sterkte is daarbij bepaald op basis van de van toepassing zijnde windstuwdruk overeenkomstig Tabel NB.4 uit de Nationale Bijlage van NEN-EN , rekening houdend met de van toepassing zijnde windvormfactoren, veiligheidscoëfficiënten en modificatiefactoren. Daarbij zijn de volgende uitganspunten gehanteerd: - De sterkteklasse van het hout bedraagt ten minste C24, bepaald conform NEN-EN De (dubbele) beglazing is uitgevoerd overeenkomstig Katern 12 van de KVT. Het eigen gewicht van het glas bedraagt maximaal 25 kg/m 2. - Klimaatklasse 2 (Service class 2) overeenkomstig NEN-EN , artikel is van toepassing. - De volgende partiële factoren voor gezaagd hout zijn van toepassing: - uiterste grenstoestand : γ M,UGT = 1,3; - bruikbaarheidsgrenstoestand : γ M, BGT = 1,0. - Gevolgklasse CC2 overeenkomstig tabel NB.20-B1 NEN-EN 1990/NB en betrouwbaarheidsklasse RC2 zijn van toepassing. - De kozijnverbindingen voldoen aan de eisen uit BRL De raam- en (hef)schuifverbindingen voldoen aan de eisen uit BRL De maximale kozijnbreedte bedraagt mm; - De maximale kozijnhoogte bedraagt mm (verdiepingshoogte); - De maximale oppervlakte van het kozijn bedraagt 12,5 m 2. De van toepassing zijnde windstuwdruk dient te worden bepaald op basis van de geldende windgebieden en terreincategorieën overeenkomstig NEN-EN /NB, zoals informatief weergegeven in figuren 1 en 2. Bij afwijkende uitgangspunten moet worden vastgesteld of aan de eisen wordt voldaan. Pagina 6 van 12

7 Figuur 1 Windgebieden Gebied I : Markermeer, IJsselmeer, Waddenzee, Waddeneilanden en de provincie Noord-Holland ten noorden van de gemeenten Heemskerk, Uitgeest, Wormerland, Purmerend en Edam- Volendam. Gebied II : Het resterende deel van de provincie Noord-Holland, het vasteland van de provincies Groningen en Friesland en de provincies Flevoland, Zuid-Holland en Zeeland. Gebied III : Het resterende deel van Nederland. Figuur 2 Terreincategorieën Categorie 0 Categorie II Categorie III : Zee of kustgebied : Onbebouwd gebied : Bebouwd gebied Toelichting: De van toepassing zijnde terreincategorie moet worden bepaald op basis van de definities uit NEN-EN /NB. Terreincategorie 0 komt met name voor bij de Noordzeekust, aan de Waddenzee, het IJsselmeer en de Zeeuwse meren Afscheiding van vloer, trap en hellingbaan, BB-afdeling 2.3 Bouwbesluit, artikel; leden: 2.17; 1, 2.18; 1 t/m 4, 2.19; 1 t/m 4 en Bij een hoogteverschil 1 m tussen een vloer en de aansluitende vloer, terrein of water kunnen houten gevelelementen als afscheiding dienen. Houten gevelelementen die mede als afscheiding moeten dienen mogen tot een hoogte tot 0,85 m vanaf de vloer niet zijn voorzien van al dan niet te openen delen en/of tussen de 0,2 en 0,7 m hoogte boven de vloer niet voorzien in een opstapmogelijkheid. Houten gevelelementen met daarop gemonteerde doorvalbeveiligingen en/of balkonafscheidingen vallen niet onder dit KOMO attest-met productcertificaat. Toepassingsvoorwaarde Het achteraf monteren van doorvalbeveiligingen en/of balkonafscheidingen, zonneschermen e.d. op het houten gevelelement is niet toegestaan Beweegbare constructieonderdelen, BB-afdeling 2.7 Bouwbesluit, artikel; leden: 2.51; 1 t/m 4 en 2.53; 2 t/m 4. De mogelijkheid van hinder als gevolg van bewegende delen is in het kader van dit attest-met-productcertificaat niet bepaald Beperking van het ontstaan van een brandgevaarlijke situatie, BB- afdeling 2.8 Bouwbesluit, artikel; leden: 2.57, 2.58; 1, 2 en De onbrandbaarheid is niet bepaald. Ter plaatse of in de nabijheid van een stookplaats en/of in de nabijheid van een voorziening voor de afvoer van rook, dienen voorzieningen te worden aangebracht, zodanig dat wordt voldaan aan de artikelen van het Bouwbesluit Beperking van het ontwikkelen van brand en rook, BB-afdeling 2.9 Bouwbesluit, artikel; leden: 2.67 en 2.68; 1 t/m 5, 2.70; 1, 2.72 en De brand- en rookklasse van de houten gevelelementen behoort tot klasse D respectievelijk klasse s2, bepaald overeenkomstig NEN-EN Beperking van uitbreiding van brand (WBDBO), BB-afdeling Verdere beperking van uitbreiding van brand en beperking van verspreiding van rook, BB- afdeling 2.11 Bouwbesluit, artikel; leden: 2.84; 1 t/m 4, 6 en 7, 2.86 respectievelijk 2.94 en De bijdrage van de houten gevelelementen aan de weerstand tot branddoorslag en brandoverslag is in het kader van dit attest-metproductcertificaat niet bepaald. Of de weerstand tegen branddoorslag en brandoverslag tussen ruimten voldoet aan de genoemde artikelen uit het Bouwbesluit, moet worden bepaald overeenkomstig NEN Pagina 7 van 12

8 Toepassingsvoorbeeld NPR 6091 geeft veilige afstanden tussen gevelopeningen van verschillende brandcompartimenten. Boven deze afstand wordt de vereiste weerstand tegen brandoverslag gerealiseerd Inbraakwerendheid, BB- afdeling 2.15 Bouwbesluit, artikel; leden: De houten gevelelementen die overeenkomstig paragraaf als zodanig zijn gemerkt behoren na correcte montage, beglazing en afhangen van eventuele deuren, tot weerstandklasse 0, 2 of 3, bepaald overeenkomstig NEN Toepassingsvoorwaarde Weerstandsklasse 2 is van toepassing op deuren, ramen, kozijnen en daarmee gelijk te stellen constructieonderdelen van een nietgemeenschappelijke ruimte van een woonfunctie die volgens NEN 5087 bereikbaar zijn voor inbraak. Uitsluitend in overige gevallen kan worden volstaan met weerstandsklasse 0 (niet inbraakwerend). 4.2 TECHNISCHE BOUWVOORSCHRIFTEN UIT HET OOGPUNT VAN GEZONDHEID Bescherming tegen geluid van buiten nieuwbouw, BB-afdeling 3.1 Bouwbesluit, artikel; leden: 3.2, 3.3; 1/m 4 en 3.3. Kozijnen, ramen en borstweringen en bouwkundige aansluitingen conform KVT, exclusief ventilatievoorzieningen zijn geschikt om de geluidwering van de uitwendige scheidingsconstructie van een verblijfsgebied, voor zover de constructie de scheiding vormt met de buitenlucht, bepaald overeenkomstig NEN 5077 te laten voldoen aan artikel 3.1 van het Bouwbesluit. Voor het berekenen van de geluidwering van de totale uitwendige scheidingsconstructie kunnen waarden voor de andere onderdelen (zoals ventilatieroosters, suskasten etc.) ontleend worden aan andere KOMO -kwaliteitsverklaringen Toepassingsvoorwaarde Van geval tot geval dient voor de uitwendige constructie door berekening of beproeving volgens NEN 5077, dan wel door toetsing aan NPR 5070, te worden aangetoond dat aan de eisen wordt voldaan Geluidwering tussen ruimten nieuwbouw, BB-afdeling 3.4 Bouwbesluit, artikel; leden: 3.16; 1 t/m 4, 3.17; 1 t/m 7 en Kozijnen, ramen en borstweringen en bouwkundige aansluitingen conform KVT, exclusief ventilatievoorzieningen zijn geschikt om de karakteristieke isolatie-index voor luchtgeluid en de isolatie-index voor contactgeluid voor de geluidsoverdracht van een besloten ruimte naar een andere verblijfsruimte van een aangrenzende gebruiksfunctie van een ander perceel, dan wel van een verblijfsruimte naar een andere verblijfsruimte van dezelfde woonfunctie te laten voldoen. Voor het berekenen van de geluidwering van de totale uitwendige scheidingsconstructie kunnen waarden voor de andere onderdelen (zoals ventilatieroosters, suskasten etc.) ontleend worden aan andere KOMO -kwaliteitsverklaringen. Toepassingsvoorwaarde Van geval tot geval dient voor de uitwendige constructie door berekening of beproeving volgens NEN 5077, dan wel door toetsing aan NPR 5070, te worden aangetoond dat aan de eisen wordt voldaan Wering van vocht, BB-afdeling 3.5 Bouwbesluit, artikel; leden: 3.21; 1. De gevelvulling, met inbegrip van de aansluiting aan de aanliggende delen van de uitwendige scheidingsconstructie is in onbeschutte situatie waterdicht, bepaald overeenkomstig NEN Deze waarde echter niet hoger dan de maximale waarde die in tabel 1 voor de verschillende gevelelementen is vermeld. Bij combinatiekozijnen is de meest ongunstige waarde representatief voor het gehele gevelelement. Tabel 1 - Maximale waarde waterdichtheid van de verschillende gevelelementen bij toetsingsdruk in Pa Dikte raam- (hefschuif)deurhout minimaal n.v.t. 38 mm 54 mm 67 mm 54 mm 67 mm Rondgaand kader - Nee Ja Ja Ja Ja Afstand buitenaanslag - luchtdichting mm 20 mm Vakvulling Sponning Toetsingsdruk luchtdoorlatendheid en waterdichtheid [Pa] Vaste beglazing (nat) buiten/binnen Borstwering sandwich buiten/binnen Borstwering samengesteld buiten/binnen Naar buiten draaiend raam buiten Dubbel naar buiten draaiende ramen buiten Uitzetraam buiten Verhuis / vast raam buiten Naar buiten draaiende deur buiten Dubbel naar buiten draaiende deuren buiten Naar binnen draaiend raam binnen Dubbel naar binnen draaiende ramen binnen Frans balkon raamstel binnen Draaivalraam binnen Draai-draaivalraam binnen Valraam binnen Pagina 8 van 12

9 Dikte raam- (hefschuif)deurhout minimaal n.v.t. 38 mm 54 mm 67 mm 54 mm 67 mm Rondgaand kader - Nee Ja Ja Ja Ja Afstand buitenaanslag - luchtdichting mm 20 mm Vakvulling Sponning Toetsingsdruk luchtdoorlatendheid en waterdichtheid [Pa] Verhuis / vast raam binnen Naar binnen draaiende deur bij laag reliëfdorpel binnen Dubbel naar binnen draaiende deuren bij laag reliëfdorpel binnen Parallel schuifkiep binnen Schuifraam Hefschuifpui Koppeldetail horizontaal Koppeldetail verticaal Samengestelde onderdorpeldeur Met betrekking tot de waterdichtheid kan op basis van de waarden uit tabel 1 het toepassingsgebied van de gevelelementen worden bepaald. Deze is mede afhankelijk van de toetsingsdruk in Pa overeenkomstig NEN Tabel 2 geeft de toetsingsdruk in Pa weer, afhankelijk van de hoogte van de dakrand boven het maaiveld, gerelateerd aan de windgebieden en de terreincategorieën kust, bebouwd en onbebouwd. Prestaties bij gebouwen met een dakrandhoogte groter dan 60 m 1 kunnen bij de leverancier worden opgevraagd. Tabel 2 - Toepassingsgebied van de gevelvulling, afhankelijk van de maximale toetsingsdruk in Pascal Hoogte dakrand Maximale toetsingsdruk in Pascal boven maaiveld [m] 1) Windgebied I Windgebied II Windgebied III Kust Onbebouwd Bebouwd Kust Onbebouwd Bebouwd Onbebouwd Bebouwd Toelichting 1. Voor de indeling in windgebieden en terreincategorieën wordt verwezen naar de figuren 1 en 2 in paragraaf van dit attestmet-productcertificaat en daarbij behorende toelichting. 2. Voor tussenliggende waarden (veelvouden van 50 Pa) mag in verband met de hoogte rechtlijnig geïnterpoleerd worden. 3. De eisen uit het bouwbesluit en daarmee de prestaties van de houten gevelelementen zijn gebaseerd op de normatief geldende omstandigheden. In de praktijk kan het voorkomen de normatief geldende omstandigheden gedurende piekmomenten tot een factor 2 worden overschreden. Tijdens deze piekmomenten kunnen lekkages ontstaan Beperking van de aanwezigheid van schadelijke stoffen en ioniserende straling, Bouwbesluit afdeling 3.9 Bouwbesluit, artikel; leden: De in een houten gevelelement toegepaste materialen voldoen aan de voorschriften. Er is geen afgifte van schadelijke stoffen en/of ioniserende straling te verwachten Bescherming tegen ratten en muizen, BB-afdeling 3.10 Bouwbesluit, artikel; leden: 3.69; 1 t/m 3. De houten gevelelementen hebben geen openingen > 1 cm. Toepassingsvoorwaarde Voeg-, aansluit- en ventilatieopeningen die breder dan 1 cm zijn, dienen van afsluitbare (ventilatie)roosters te worden voorzien. 4.3 TECHNISCHE BOUWVOORSCHRIFTEN UIT HET OOGPUNT VAN BRUIKBAARHEID Bereikbaarheid en toegankelijkheid - nieuwbouw, BB-afdeling 4.4 Bouwbesluit, artikel; leden: 4.22; 1 en 2, t/m 4. De houten gevelelementen zijn ter plaatse van een deuropening geschikt voor een vrije doorgang met een breedte van ten minste 0,85 m en een hoogte van ten minste 2,3 m. Pagina 9 van 12

10 De drempelhoogte bedraagt ten hoogste 0,02 m ter plaatse van de toegang van een woning of woongebouw of een (bijzondere) toegankelijkheidssector ten opzichte van de vloer van een aangrenzende ruimte of het aansluitende terrein. Toepassingsvoorwaarden 1. De breedte van de deuropening is mede afhankelijk van de vorm en afmetingen van de deur en het kozijn en tot welke stand de deur kan worden geopend. 2. Bij toepassing in bestaande bouw zijn de afmetingen van de houten gevelelementen mogelijk afhankelijk van de bestaande gevelopening. 3. Bij de bepaling van het hoogteverschil dient rekening te worden gehouden met een eventuele sluitstrip of geleiderail. 4.4 TECHNISCHE BOUWVOORSCHRIFTEN UIT HET OOGPUNT VAN ENERGIEZUINIGHEID EN MILIEU, NIEUWBOUW Energiezuinigheid - nieuwbouw BB-afdeling 5.1 Bouwbesluit, artikel; leden: 5.3; 4 en 5.4; 1 en 2. Kozijnen, ramen en borstweringen en bouwkundige aansluitingen conform KVT, exclusief ventilatievoorzieningen zijn geschikt om te voldoen aan de eis voor de warmtedoorgangscoëfficiënt van gemiddeld 1,65 W/m 2 K met een maximum van 2,2 W/m 2 K, bepaald overeenkomstig NEN Toepassingsvoorwaarden 1. Kozijnen en ramen moeten zijn voorzien van glas en/of sandwichpaneel met een U-waarde 1,1 W/m 2 K. De totale oppervlakte van het glas en/of sandwichpaneel ten opzichte van het totale oppervlak van het gevelelement is daarbij afhankelijk van de thermische geleidbaarheid (λ) van de toegepaste houtsoort: Zie tabel 3 voor de minimale glaspercentages bij warmtedoorgangscoëfficiënten 1,65 W/m 2 K en 2,2 W/m 2 K. Tabel 3 Minimale glaspercentages bij toepassing van kozijnen met een (draai)-raam 1) Warmtedoorgangscoëfficiënt Minimaal percentage glasoppervlak [%] λ: 0,11 W/m K λ: 0,13 W/m K λ: 0,16 W/m K λ: 0,18 W/m K 1,65 W/m 2 K niet mogelijk 1) niet mogelijk 1) 2,20 W/m 2 K In deze gevallen is het niet mogelijk om met het houten gevelelement aan de gestelde eis te voldoen. 2. (Hef-schuif)-deuren moeten voldoen aan de eisen voor toepassing in nieuwbouw overeenkomstig BRL 0803 Houten buitendeuren. De totale oppervlakte van het glas ten opzichte van het totale oppervlak van een massieve stapeldorpeldeur is daarbij afhankelijk van de thermische geleidbaarheid (λ) van de toegepaste houtsoort en de opbouw en maatvoering van de deur. Zie tabel 4 voor de minimale glaspercentage bij een warmtedoorgangscoëfficiënt van 2,20 W/m 2 K. Tabel 4 Minimale glaspercentages bij toepassing van stapeldorpeldeuren 1) 2) Opbouw (hefschuif)-deur Minimaal percentage glasoppervlak [%] (930 x 2325 mm) 1) λ: 0,11 W/m K λ: 0,13 W/m K λ: 0,16 W/m K λ: 0,18 W/m K Dikte 54 tot 67 mm, één glasvlak Dikte 54 tot 67 mm, twee glasvlakken ) Dikte 67 mm, één glasvlak Dikte 67 mm, twee glasvlakken Opbouw (hefschuif)-deur Minimaal percentage glasoppervlak [%] (1500 x 2325 mm) 1) λ: 0,11 W/m K λ: 0,13 W/m K λ: 0,16 W/m K λ: 0,18 W/m K Dikte 54 tot 67 mm, één glasvlak Dikte 54 tot 67 mm, twee glasvlakken Dikte 67 mm, één glasvlak Dikte 67 mm, twee glasvlakken Bij de berekeningen is uitgegaan van een houten kozijn in combinatie met een laag-reliëfdorpel/hardstenen onderdorpel met een U f-waarde 5,8 W/m K. In afwijking op 1) is in deze situatie het percentage bepaald op basis van de combinatie van een houten kozijn met een laagreliëfdorpel met een U f-waarde 3,1 W/m K. 3. Bij toepassingsvoorwaarden, afwijkend ten opzichte van punten 1 en 2, dient zo nodig overeenkomstig NEN 1068 te worden bepaald of aan de eis wordt voldaan. De luchtvolumestroom van het binnen de thermische schil gelegen deel van een gebouw waarin zich verblijfsgebieden, toiletruimte en badruimte bevinden mag maximaal 0,2 m 3 /s bedragen, bepaald overeenkomstig NEN Toelichting Er is geen methode beschikbaar om de bijdrage aan de luchtvolumestroom van de afzonderlijke ramen, deuren en kozijnen te bepalen. Om te kunnen inschatten of het aannemelijk is dat aan de eis zal worden voldaan kan een inschatting worden gedaan op basis van NEN-EN In paragraaf 5.3 van dit attest-met-productcertificaat zijn prestaties, bepaald overeenkomstig NEN-EN 1026 weergegeven. Pagina 10 van 12

11 4.5 VOORSCHRIFTEN INZAKE INSTALLATIES Tegengaan van veel voorkomende criminaliteit, BB-afdeling 6.11 Bouwbesluit, artikel; leden: 6.51; 1. De houten gevelelementen zijn geschikt voor toepassing van een zelfsluitende deur die van buitenaf niet zonder sleutel kan worden geopend. Toepassingsvoorwaarde Ter bepaling van het type en aantal scharnieren moet het deurgewicht worden vastgesteld. Bij toepassing van een deurdranger moet het gewicht van de deur met 37% worden verhoogd. Voorbeeld: bij een totaal deurgewicht van 100 kg moeten scharnieren worden toegepast welke zijn geschikt voor een totaal deurgewicht van 137 kg. 5. OVERIGE PRESTATIES 5.1 Sterkte verbindingen kozijnen en ramen; BRL 0801 art. 6.1 De sterkte van de verbindingen van kozijnen en ramen, vervaardigd overeenkomstig KVT, voldoet aan BRL Stijfheid gevelelementen; BRL 0801 art. 6.2 De stijfheid van de gevelelementen, vervaardigd overeenkomstig KVT, voldoet aan BRL Stijfheid borstweringen / panelen; BRL 0801 art. 6.3 Borstweringen, vervaardigd overeenkomstig KVT buigen, gemeten over de lengte bij de ongunstigste combinatie van belastingen, door tot maximaal 0,02 x de lengte van de beschouwde overspanning met een maximum van 18 mm. 5.4 Luchtdoorlatendheid, aanvullende eis; BRL 0801 art. 6.4 Bij de toetsingsdrukken zoals weergegeven in tabel 1 van dit attest-met-productcertificaat voldoen de betreffende typen elementen aan de volgende eisen, bepaald overeenkomstig NEN-EN 1026: - ten hoogste 0,5 m³/uur per m 1 naad (aansluiting- en beglazingsvoegen waarbij de spouwlat is bevestigd op het binnenblad, roosters en panelen); - ten hoogste 9,0 m³/uur per m 1 kier (hang- en sluitnaden); - geen grotere plaatselijke bijdrage aan de luchtvolumestroom van ten hoogste 1,8 m 3 /uur teneinde (plaatselijke) tochtverschijnselen te voorkomen. 5.5 Beperking inwendige condensatie in borstweringen; BRL 0801 art. 6.5 Borstweringen van gevelelementen, vervaardigd overeenkomstig KVT, zijn geschikt voor toepassing in klimaatklasse II. Hierbij treedt, berekent overeenkomstig de aangepaste Glaser-methode, geen inwendige condensatie op van meer dan 1,5 gr/m 2 /etmaal als gevolg van dampdiffusie. 6. WENKEN VOOR DE GEBRUIKER 6.1 Inspecteer bij aflevering van de onder technische specificatie vermelde producten of: - geleverd is wat is overeengekomen; - het merk en de wijze van merken juist zijn; - de producten geen zichtbare gebreken vertonen als gevolg van transport en dergelijke. 6.2 Keur bij aflevering van de onder verwerking vermelde producten of deze voldoen aan de daarin genoemde specificatie. 6.3 Indien u op grond van het hiervoor gestelde tot afkeuring overgaat, neem dan contact op met: - Spapen Timmerwerken en zo nodig met: - Kiwa Nederland B.V. 6.4 Voer de opslag, het transport en de verwerking uit overeenkomstig de onder verwerking genoemde bepalingen. 6.5 Neem de onder prestaties genoemde toepassingsvoorwaarden in acht. 7. VERORDENING BOUWPRODUCTEN Indien op een bouwproduct een Europese geharmoniseerde technische specificatie van toepassing is mogen de uitspraken in dit KOMO attest-met-productcertificaat niet worden gebruikt ter vervanging van de CE-markering op dat bouwproduct en/of vervanging van de bijbehorende verplichte prestatieverklaring. Pagina 11 van 12

12 8. LIJST VAN VERMELDE DOCUMENTEN* Bouwbesluit Bouwbesluit 2012 Stb. 2011, 416, 676 en de Regeling Bouwbesluit 2012 Stb. 2012, 256. NEN 1068 Thermische isolatie van gebouwen Rekenmethoden, inclusief wijzigingsblad A5: 2008 NEN 2057+C1 Daglichtopeningen van gebouwen - Bepaling van de equivalente daglichtoppervlakte van een ruimte NEN 2686 Luchtdoorlatendheid van gebouwen Meetmethode, inclusief wijzigings-blad A2: 2008 NEN 2778 Vochtwering in gebouwen Bepalingsmethoden, inclusief wijzigingsblad A4: 2011 NEN 5077 NEN 5087 NEN 5096 NEN 6068+C1 NEN-EN 338 NEN-EN 1026 NEN-EN 1990+A1+A1/C2 NEN-EN A1+C1 NEN-EN C1+A1 NEN-EN NEN-EN A1 NEN-EN-ISO NPR 3577 NPR 5070 NPR 6091 KVT BRL 0803 BRL 0819 BRL 2339 Geluidwering in gebouwen Bepalingsmethoden voor de grootheden geluidwering van uitwendige scheidingsconstructies, luchtgeluidisolatie, contactgeluidisolatie, geluidniveaus veroorzaakt door installaties en nagalmtijd, inclusief correctieblad C2: 2011 Inbraakveiligheid van woningen - Bereikbaarheid van dak- en gevelelementen: deuren, ramen en kozijnen Inbraakwerendheid - Dak- of gevelelementen met deuren, ramen, luiken en vaste vullingen - Eisen, classificatie en beproevingsmethoden Bepaling van de weerstand tegen branddoorslag en brandoverslag tussen ruimten Hout voor constructieve toepassingen - Sterkteklassen Ramen en deuren - Luchtdoorlatendheid beproevingsmethode Eurocode Grondslagen van het constructief ontwerp, inclusief nationale bijlage NB:2011 Eurocode 1: Belastingen op constructies Deel 1-4: Algemene belastingen Windbelasting, inclusief nationale bijlage NB:2011 Eurocode 5: Ontwerp en berekening van houtconstructies Deel 1-1: Algemeen Gemeenschappelijke regels en regels voor gebouwen, inclusief nationale bijlage NB:2011 Glas voor gebouwen - Eisen voor beglazing - Regels voor beglazen Brandclassificatie van bouwproducten en bouwdelen Deel 1: Classificatie op grond van resultaten van beproeving van het brandgedrag Glas voor gebouwen - Eisen aan de beglazing - Beglazingsblokjes Beglazen van gebouwen Geluidwering in woongebouwen - Voorbeelden van wanden en vloeren in steenachtige draagconstructies Computerprogramma van het NEN voor het bepalen van de weerstand tegen brandoverslag volgens de NEN 6068:2004. Het programma vervangt de gedrukte NPR 6091 Weerstand tegen brandoverslag uit Kwaliteit van houten gevelelementen. Omschrijving materialen en halfproducten en voorwaarden voor de samenstelling Houten buitendeuren Verbindingstechnieken in houten gevelelementen Lijmen voor niet-dragende toepassingen * Voor de juiste versie van de vermelde normen wordt verwezen naar het laatste wijzigingsblad bij BRL 0801 Pagina 12 van 12