Aanpassing verordeningen WWB

Transcriptie

1 Aanpassing verordeningen WWB Gevolgen afschaffing huishoudinkomenstoets Juni 2012 Deze publicatie is gemaakt door Stimulansz in opdracht van het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Stimulansz spreekt haar dank uit aan alle auteurs, co-auteurs en expertpanels, die hebben bijgedragen aan de totstandkoming van de publicatie. Aan de totstandkoming van deze publicatie is de grootst mogelijke zorg besteed. Stimulansz kan echter niet aansprakelijk worden gesteld voor eventuele onjuistheden, noch kunnen aan de inhoud rechten worden ontleend.

2 Inhoudsopgave 1 Algemeen 3 2 De Toeslagenverordening Algemeen Consequenties voor de verschillende doelgroepen Aandachtspunten en tekstsuggesties voor aanpassing van de Toeslagenverordening 5 3 De Maatregelenverordening WWB Consequenties van de wetswijziging voor het Maatregelenbeleid Aandachtspunten en tekstsuggesties voor aanpassing van de Maatregelenverordening WWB 8 4 De Verordening Langdurigheidstoeslag Consequenties wetswijziging voor de Verordening Langdurigheidstoeslag Overgangsrecht Aandachtspunten en tekstsuggesties voor de aanpassing van de Verordening ldt WWB 10 Gevolgen afschaffing huishoudinkomenstoets voor verordeningen, Stimulansz in opdracht van SZW,juni

3 1 Algemeen Op 1 januari 2012 is de Wet tot wijziging van de Wet werk en bijstand (WWB) en samenvoeging van die wet met de Wet investeren in jongeren (WIJ) gericht op bevordering van deelname aan de arbeidsmarkt en vergroting van de eigen verantwoordelijkheid van uitkeringsgerechtigden (kortweg: Wet Aanscherping WWB) in werking getreden. Eén van de grote wijzigingen uit dit wetsvoorstel betrof de nieuwe definities van gezin. Op grond van deze definitie bestond een gezin uit: de gehuwden tezamen, de gehuwden met hun minderjarige en / of meerderjarige kinderen, de alleenstaande ouder met minderjarige én meerderjarige kinderen; en de alleenstaande met één of meer meerderjarige kinderen; die in dezelfde woning hun hoofdverblijf hebben, en de kinderen en aangehuwd kinderen van die kinderen. In het Begrotingsakkoord is afgesproken dat deze zogenoemde huishoudinkomenstoets wordt afgeschaft. Er is voor gekozen om dat met terugwerkende kracht per 1 januari 2012 te doen. Dat betekent dat de verordeningen aangepast moeten worden. Het gaat hier met name om de verordening Toeslagen en verlagingen, Maatregelen en Langdurigheidstoeslag. Omdat het wetsvoorstel met terugwerkende kracht inwerking treedt, zijn de huidige verordeningen vanaf het moment dat dit wetsvoorstel in het Staatsblad is gepubliceerd, op bepaalde onderdelen onverbindend in verband met strijd met hogere wetgeving. De aangepaste verordeningen zullen om die reden met terugwerkende kracht inwerking moeten treden. Voor een bepaalde groep blijft de huishoudinkomenstoets echter wel van kracht. Het gaat daarbij om de groep die voordeel heeft van de huishoudinkomenstoets. Voor deze groep wordt dit nog tot 1 januari 2013 toegepast. Het ligt voor de hand om in de nieuwe verordening een bepaling op te nemen dat voor deze groep de huidige verordeningen van kracht blijven tot 1 januari Gevolgen afschaffing huishoudinkomenstoets voor verordeningen, Stimulansz in opdracht van SZW,juni

4 2 De Toeslagenverordening 2.1 Algemeen In artikel 8 lid 1 onderdeel c en 30 WWB is geregeld dat de gemeenteraad bij verordening dient vast te stellen voor welke categorieën de landelijk vastgestelde norm verhoogd of verlaagd moet worden en op grond van welke criteria dit geschiedt. De volgende toeslagen en verlagingen zijn mogelijk op grond van de WWB: een toeslag voor de alleenstaande (ouder) die de algemene bestaanskosten niet volledig met een ander kan delen (art. 25 WWB); een verlaging voor gehuwden die de algemene bestaanskosten kunnen delen met een ander (art. 26 WWB); een verlaging als er lagere algemene bestaanskosten zijn in verband met de woonsituatie (art. 27 WWB); een verlaging in verband met het recent hebben beëindigd van een scholing of opleiding waarvoor aanspraak bestond op een tegemoetkoming in de schoolkosten dan wel studiefinanciering (art. 28 WWB); een verlaging van de toeslag in verband met de leeftijd van 21 of 22 jaar bij alleenstaanden (art. 29 WWB). De systematiek van het toeslagen- en verlagingenmodel blijft in stand na de afschaffing van de huishoudinkomenstoets. Hier wijzigt met name het een en ander in de terminologie. Maar daarnaast heeft een aantal gemeenten afzonderlijke bepalingen opgenomen voor gezinnen die bestaan uit drie of meer gezinsleden. Deze artikelen komen te vervallen. 2.2 Consequenties voor de verschillende doelgroepen De intrekking van de huishoudinkomenstoets heeft voor de Toeslagenverordening de nodige consequenties. Deze consequenties hebben betrekking op de rol van de volgende personen binnen het huishouden: a. Inwonende meerjarige kinderen of ouders b. Medebewoners c. Inwonende studerende of schoolgaande meerderjarige kinderen d. Zorgbehoevenden Voordat per onderdeel van de verordening wordt beschreven welke consequenties de wetswijziging heeft en hoe daarop ingespeeld kan worden, worden de gewijzigde rollen van de bovengenoemde personen binnen de bijstandverlening en de gevolgen voor het toeslagenbeleid kort besproken. a. Inwonende meerderjarige kinderen of ouders Meerderjarige kinderen en hun ouders behoren als gevolg van de afschaffing van de huishoudinkomenstoets niet langer tot hetzelfde gezin voor de WWB. Dat betekent dat ouders en meerderjarige kinderen weer afzonderlijk van elkaar aanspraak kunnen maken op bijstand. Een gevolg daarvan is dat de woonkosten weer gedeeld kunnen worden met ouders of met meerderjarige kinderen. De doelgroep voor het toeslagenbeleid wordt daarmee vergroot. Voor 1 januari 2012 werd in een aantal gemeenten aangenomen dat inwonende kinderen of ouders meer kosten kunnen delen dan andere medebewoners. In de Toeslagenverordening was dat verwerkt in de vorm van een lagere toeslag c.q. hogere verlaging voor dergelijke medebewoners dan voor anderen. Als gevolg van de huishoudinkomenstoets behoorde maar een klein deel van de meerderjarige inwonende kinderen niet tot het gezin. Dat betrof de zorgbehoevende gezinsleden en de studerende kinderen met een inkomen van minder dan 1.059,49. Zij konden de woonkosten delen met de ouders als het inkomen tussen de 604,15 en 1.059,49 lag. In het kader van deregulering heeft een aantal gemeenten ervoor gekozen om te stellen dat deze kosten niet gedeeld konden worden. b. Medebewoners Gevolgen afschaffing huishoudinkomenstoets voor verordeningen, Stimulansz in opdracht van SZW,juni

5 Een aantal gemeenten heeft in de verordening opgenomen dat er geen verlaging wordt toegepast vanwege het kunnen delen van de woonkosten met een medebewoner, als het een gezin van drie of meer meerderjarige personen betreft. c. Inwonende studerende of schoolgaande meerderjarige kinderen Inwonende studerende of schoolgaande meerderjarige kinderen werden onder de huishoudinkomenstoets niet als meerderjarige kinderen beschouwd, als het inkomen lager was dan 1.059,49. Dat betekent dat de woonlasten wel met deze inwonende kinderen gedeeld kon worden zolang hun inkomen hoger was dan 604,15 1 en lager dan 1.059,49. Om uitvoeringstechnische redenen hebben veel gemeenten ervoor gekozen om te stellen dat de kosten helemaal niet gedeeld kunnen worden met inwonende meerderjarige kinderen. Er was immers maar een hele kleine groep meerderjarige inwonende kinderen die niet tot het gezin gerekend werden. Nu behoren inwonende meerderjarige kinderen niet meer tot het gezin en is het wellicht toch wenselijk om hier een lagere toeslag of een verlaging toe te passen op grond van het feit dat de woonkosten gedeeld kunnen worden. d. Zorgbehoevenden Een zorgbehoevend gezinslid kon onder de huishoudinkomenstoets een verzoek indienen om niet als gezinslid te worden aangemerkt. Het college kan dit verzoek al dan niet inwilligen, afhankelijk van de (verwachte) duur van de zorg. Naast deze term zorgbehoevend gezinslid die per 1 januari 2012 was geïntroduceerd hadden we ook nog het zorgbehoevend tweedegraads familielid. Op grond van artikel 3, tweede lid onderdeel a WWB kan er geen gezamenlijke huishouding worden aangenomen als er sprake is van bloedverwanten in de tweede graad en er bij één van beide sprake is van zorgbehoefte. Hier was door de jurisprudentie een andere definitie van zorgbehoefte geformuleerd dan voor het zorgbehoevend gezinslid (bloedverwant in de eerste graad), zodat gemeenten deze termen goed moesten definiëren in de verordening. Deze definities moeten nu nogmaals bekeken worden. 2.3 Aandachtspunten en tekstsuggesties voor aanpassing van de Toeslagenverordening In deze paragraaf worden wetstechnische en beleidsmatige aandachtspunten besproken en worden tekstsuggesties gedaan voor aanpassing van de Toeslagenverordening WWB, die inspelen op de hierboven geconstateerde wijzigingen. Voor de tekstsuggesties is uitgegaan van de tekst en opbouw van de model- Toeslagenverordening van de VNG. a. Algemene bepalingen begripsomschrijvingen 1. Gehanteerde begrippen hebben een andere betekenis gekregen door de wetswijziging. Dat heeft twee consequenties waarmee in de verordening rekening moet worden gehouden: Niet langer is het recht op bijstand gekoppeld aan de status van gezin maar aan de status van alleenstaande, alleenstaande ouder of gehuwden. De gezinsnorm is weer vervangen door de gehuwdennorm. Waar in de verordening de begrippen gehuwden en gehuwdennorm zijn vervangen door gezin of gezinsleden en gezinsnorm zullen deze begrippen weer teruggezet moeten worden. Aandachtspunt 1: gezinsnorm vervangen door gehuwdennorm. Omschrijving gezin of gezinsleden resp. gezinsnorm elders in de verordening vervangen door gehuwden en gehuwdennorm. Tekstsuggestie Artikel 1 Begripsomschrijving In deze verordening wordt verstaan onder: Gehuwdennorm: de norm bedoeld in artikel 21 onderdeel c van de wet. 2. Een tweede consequentie is dat in de verordening gebruikte verwijzingen niet meer kloppen. De norm voor de alleenstaande, alleenstaande ouder en gezin zijn allemaal op een andere plaats in de WWB 1 Artikel 25, eerste lid WWB Gevolgen afschaffing huishoudinkomenstoets voor verordeningen, Stimulansz in opdracht van SZW,juni

6 terechtgekomen. De alleenstaandennorm wordt genoemd in artikel 21, onderdeel a WWB (was: artikel 20, eerste lid, onderdeel b). De alleenstaande oudernorm wordt gevonden in artikel 21, onderdeel b WWB (was: artikel 20, tweede lid, onderdeel b) en de gezinsnorm staat vermeld in artikel 21, onderdeel c WWB (was: artikel 21, eerste lid). Aandachtspunt 2: voorzover in de verordening verwijzingen zijn opgenomen, dienen deze aangepast te worden aan de nieuwe tekst van de WWB. b. De toeslag i.v.m. kunnen delen van kosten De norm voor een alleenstaande (ouder) wordt verhoogd indien de kosten van het bestaan niet geheel of gedeeltelijk kunnen worden gedeeld. In paragraaf 2.2 zijn verschillende situaties beschreven die consequenties kunnen hebben voor het kunnen delen van kosten en de hoogte van de toeslag. Aandachtspunt 3 (optioneel): als er om uitvoeringstechnische of beleidsmatige redenen in de verordening is afgezien van de extra verlaging van de toeslag of norm bij een inwonend kind, dan kan overwogen worden om dit weer aan te passen in de verordening. De mogelijkheid om de toeslag aan te passen bij een inwonend kind komt dan weer terug. Aandachtspunt 4: uit een oogpunt van eenvoud en uitvoerbaarheid hebben veel gemeenten bepaald dat de kosten niet gedeeld kunnen worden met een inwonend studerend of schoolgaand kind met resp. WSF2000 of WTOS. Omdat zowel studerende als niet studerende minderjarige kinderen straks niet meer tot het gezin van hun ouders behoren, kan het wenselijk zijn om het onderscheid tussen deze twee groepen te laten vervallen. Tekstsuggestie Artikel 3 Toeslagen (lid nummer) Voor de toepassing van dit artikel worden kinderen van 18 jaar of ouder doch jonger dan 21 met een inkomen van ten hoogste de norm bedoeld in artikel 20, lid 1, onder a, van de wet vermeerderd met 10% van de gehuwden norm niet in aanmerking genomen als een ander die in dezelfde woning zijn hoofdverblijf heeft. (lid nummer) In aanvulling op het (lid nummer) lid worden ook kinderen van 21 jaar en ouder niet in aanmerking genomen voorzover zij studiefinanciering ontvangen op grond van de Wet studiefinanciering 2000 en hun verdere inkomsten dusdanig beperkt zijn dat zij in combinatie met de studiefinanciering het bedrag genoem d in artikel 3.18 WSF2000 niet overschrijden. Deze tekstsuggestie vervangt in de Toeslagenverordening van de VNG lid 4. c. De verlaging i.v.m. het kunnen delen van kosten De verlaging voor het gezin met een medebewoner is in zekere zin spiegelbeeldig aan het verstrekken van een toeslag i.v.m. medebewoning. Zie aandachtspunten 3 en 4. Aandachtspunt 5: indien in de verordening een bepaling is opgenomen dat afgezien wordt van een verlaging van de norm in verband met medebewoning als het gezin bestaat uit drie of meer gezinsleden, dan kan deze bepaling worden geschrapt. d. Afzien van verlaging norm of toeslag bij zorgbehoefte In veel gemeenten is in de verordening een specifieke bepaling opgenomen die regelt dat een verlaging van norm of toeslag niet plaatsvindt als er sprake is van een medebewoner die zorgbehoevend is. Bij de begripsbepaling van zorgbehoevende is vaak aangesloten bij de omschrijving uit artikel 4, vijfde lid WWB. Dat artikel is komen te vervallen. Hier zal dus een nieuwe begripsomschrijving moeten worden gegeven. Aandachtspunt 6: indien in de verordening een specifieke bepaling is opgenomen m.b.t. zorgbehoevenden, overwegen of deze begripsbepaling moet worden aangepast. Gevolgen afschaffing huishoudinkomenstoets voor verordeningen, Stimulansz in opdracht van SZW,juni

7 Tekstsuggesties Artikel 1 Begripsomschrijving In deze verordening wordt verstaan onder: Zorgbehoefte: het vanwege ziekte blijvend niet in staat zijn een eigen huishouding te voeren, omdat hij dagelijks is aangewezen op intensieve zorg van anderen dan wel aanspraak kan maken op een plaats in een AWBZinstelling, maar daarvan heeft afgezien of daarvoor nog op een wachtlijst staat. Artikel 3 Toeslagen (lid nummer) In afwijking van de voorgaande leden/het lid* bedraagt de toeslag 20 procent van de gehuwdennorm voor de zorgbehoevende en voor de belanghebbende die de zorgbehoevende verzorgt. Artikel 4 Verlaging (lid nummer) In afwijking van de voorgaande leden / het lid* wordt geen verlaging toegepast voor de zorgbehoevende en voor de belanghebbende die de zorgbehoevende verzorgt. * lid nummer bepalen e. Slotbepalingen Er is geen specifiek overgangsrecht opgenomen in de wijzigingswet ten aanzien van het toeslagen- of verlagingenbeleid. Dat betekent dat de huidige toeslagenverordening onverbindend is op een aantal onderdelen per datum dat deze wet in werking is getreden. Voor een beperkte groep blijft de huishoudinkomenstoets echter van toepassing tot 1 januari Voor deze groep moeten de verordeningen inclusief huishoudinkomenstoets van toepassing blijven. Aandachtspunt 7: De verordening inclusief huishoudinkomenstoets moet van toepassing blijven op de groep die onder het overgangsrecht valt. Tekstsuggestie Artikel (artikel nummer) Overgangsrecht In afwijking van artikel (artikel nummer, inwerkingtreding) is deze verordening vanaf 1 januari 2013 van toepassing op de belanghebbenden op wie op grond van artikel 78# van de wet de huishoudinkomenstoets nog tot 1 januari 2013 wordt toegepast. Tot 1 januari 2013 gelden de bepalingen uit (citeertitel verordening). Gevolgen afschaffing huishoudinkomenstoets voor verordeningen, Stimulansz in opdracht van SZW,juni

8 3 De Maatregelenverordening WWB De bijstand wordt afgestemd op de mogelijkheden, mogelijkheden en middelen van de belanghebbende. Worden de aan de bijstand verbonden verplichtingen niet of onvoldoende nagekomen, maakt de belanghebbende zich schuldig aan tekortschietend besef van verantwoordelijkheid in de voorziening in het bestaan of gedraagt de belanghebbende zich agressief jegens het college, dan verlaagt het college de bijstand, overeenkomstig de verordening, bedoeld in artikel 8 lid 1 onderdeel b WWB. In die Maatregelenverordening is geregeld in welke gevallen de bijstand verlaagd wordt en wat de duur en hoogte van de verlaging is. De wetswijziging werkt langs verschillende lijnen door in het Maatregelenbeleid. 3.1 Consequenties van de wetswijziging voor het Maatregelenbeleid De wetswijziging heeft de volgende consequenties die van belang zijn voor het Maatregelenbeleid. De gedragingen van meerderjarige gezinsleden die tot vanaf 1 januari 2012 tot het gezin werden gerekend, hebben nu geen gevolgen meer voor de maatregelen. a. Gedragingen met consequenties voor het gezin Door de afschaffing van de gezinsdefinitie zoals die per 1 januari 2012 was ingevoerd, gaat het hier weer om alleenstaanden, alleenstaande ouders en gehuwden. Als één van de gehuwden of ongehuwd samenwonenden de aan de bijstand verbonden verplichtingen niet of onvoldoende nakomt, wordt de gehuwdennorm verlaagd, ook als de reden van de verlaging buiten de schuld van de andere echtgenoot of ongehuwd samenwonende ligt. Maar eventuele gedragingen van inwonende kinderen of ouders hebben geen gevolgen voor de uitkering. 3.2 Aandachtspunten en tekstsuggesties voor aanpassing van de Maatregelenverordening WWB In deze paragraaf worden wetstechnische en beleidsmatige aandachtspunten besproken en worden tekstsuggesties gedaan voor aanpassing van de Maatregelenverordening die inspelen op de hierboven geconstateerde wijzigingen. Voor de tekstsuggesties is uitgegaan van de tekst en opbouw van de model- Maatregelenverordening van Stimulansz/VNG. a. Algemene bepalingen begripsomschrijvingen De begrippen alleenstaande, alleenstaande ouder, gehuwde en gezin hebben een andere betekenis gekregen door de wetswijziging. Niet langer is het recht op bijstand gekoppeld aan de status van gezin maar aan de status van gehuwden. De gezinsnorm als centrale norm waaraan de toeslagen en verlagingen kunnen worden gerelateerd is vervangen door de gehuwdennorm. Meestal worden de betreffende begrippen in de Maatregelenverordening niet gebruikt 2, is dat echter wel het geval, dan dient nagegaan te worden of aanpassing moet plaatsvinden. Dit zal vooral daar spelen als de begrippen gezin of gezinsnorm worden gebruikt. Ook is het denkbaar dat in de verordening verwijzingen naar wetsartikelen worden gebruikt ter verduidelijking van gebruikte begrippen. Het is denkbaar dat deze aangepast moeten worden. Aandachtspunt 1: nagaan of gebruikte begrippen moeten worden gewijzigd. Onderzoeken of in de verordening gebruikte verwijzingen moeten worden aangepast. b. Afstemmingsbepaling gezinnen met drie of meer meerderjarige gezinsleden Hoewel het uitgangspunt van de wetgever is geweest dat de omvang van het gezin niet van invloed zou moeten zijn op de hoogte en duur van de sanctionering, was daar in de praktijk bij enkele gemeenten behoefte aan, mede gelet op het individualiseringsbeginsel. Op grond van dit beginsel dient de bijstand mede afgestemd te worden op 42 Idem model-maatregelenverordening WWB van Stimulansz/VNG Gevolgen afschaffing huishoudinkomenstoets voor verordeningen, Stimulansz in opdracht van SZW,juni

9 de omstandigheden van de belanghebbende en het gezin. Als in beleidsregels of werkinstructies is opgenomen of en zo ja, op welke wijze met de gezinssamenstelling rekening werd gehouden, dan moeten die bepalingen worden geschrapt. Aandachtspunt 2: bepalen of rekening is gehouden met de gezinssamenstelling bij het opleggen van een maatregel en deze bepalingen schrappen. c. Slotbepalingen Er is geen specifiek overgangsrecht opgenomen in de wijzigingswet ten aanzien van het maatregelenbeleid. Dat betekent dat de huidige maatregelenverordening onverbindend kan zijn op een aantal onderdelen per datum dat deze wet in werking is getreden. Voor een beperkte groep blijft de huishoudinkomenstoets echter van toepassing tot 1 januari Voor deze groep moeten de verordeningen inclusief huishoudinkomenstoets van toepassing blijven. Aandachtspunt 3: De verordening inclusief huishoudinkomenstoets moet van toepassing blijven op de groep die onder het overgangsrecht valt. Tekstsuggestie Artikel (artikel nummer) Overgangsrecht In afwijking van artikel (artikel nummer, inwerkingtreding) is deze verordening vanaf 1 januari 2013 van toepassing op de belanghebbenden op wie op grond van artikel 78# van de wet de huishoudinkomenstoets nog tot 1 januari 2013 wordt toegepast. Tot 1 januari 2013 gelden de bepalingen uit (citeertitel verordening). Gevolgen afschaffing huishoudinkomenstoets voor verordeningen, Stimulansz in opdracht van SZW,juni

10 4 De Verordening Langdurigheidstoeslag Om in aanmerking te komen voor de langdurigheidstoeslag moet aan een aantal voorwaarden zijn voldaan: De belanghebbende moet 21 jaar of ouder, maar jonger 65 jaar zijn; Langdurig een laag inkomen hebben Geen in aanmerking te nemen vermogen hebben, en Geen uitzicht te hebben op inkomensverbetering. Het is aan de gemeenteraad opgedragen om in een verordening te bepalen wat onder langdurig een laag inkomen moet worden verstaan. Bovendien kan uit de wetsgeschiedenis worden afgeleid dat die verordeningsplicht ook geldt voor het geen uitzicht hebben op inkomensverbetering 3. De wetswijziging werkt langs verschillende lijnen door in de Verordening Langdurigheidstoeslag. 4.1 Consequenties wetswijziging voor de Verordening langdurigheidstoeslag Wijziging betekenis begrippen Door de gewijzigde betekenis van de begrippen alleenstaande, alleenstaande ouder, gehuwde en gezin, alsmede de in voering van de huishoudinkomenstoets, moesten alle meerderjarige gezinsleden voldoen aan de criteria uit artikel 36 WWB. Door het terugdraaien van de huishoudinkomenstoets en deze begripsbepalingen, zal het aantal mensen dat gebruik kan maken van de langdurigheidstoeslag toenemen. 4.2 Overgangsrecht Voor gezinnen die een hogere uitkering ontvangen als gevolg van de huishoudinkomenstoets geldt overgangsrecht tot 1 januari Deze gezinnen houden de voor hun meest gunstige uitkering tot 1 januari Maar dat betekent wel dat zij ook voor de langdurigheidstoeslag onder deze regels van de huishoudinkomenstoets vallen. Terugwerkende kracht De langdurigheidstoeslag wordt voor een jaar toegekend en moet jaarlijks worden aangevraagd. Algemeen aanvaard is dat de toeslag met terugwerkende kracht ineens voor meerdere jaren kan worden aangevraagd 4. Voor het jaar 2012 zal het inkomen getoetst moeten worden aan de toepasselijke bijstandsnorm. Dat betekent voor de meeste gevallen dat getoetst wordt aan de norm alleenstaande, alleenstaande ouder of gehuwden. Voor de groep die onder het overgangsrecht valt, wordt getoetst aan de gezinsnorm. 4.3 Aandachtspunten en tekstsuggesties voor de aanpassing van de Verordening ldt WWB In deze paragraaf worden wetstechnische en beleidsmatige aandachtspunten besproken en worden tekstsuggesties gedaan voor aanpassing van de verordening Langdurigheidstoeslag die inspelen op de hierboven geconstateerde wijzigingen. Voor de tekstsuggesties is uitgegaan van de tekst en opbouw van de modelverordening Langdurigheidstoeslag van Stimulansz. a. Algemene bepalingen begripsomschrijvingen In veel verordeningen worden bij de begripsomschrijvingen in artikel 1 geen begrippen gebruikt waarvan de betekenis gewijzigd wordt door de wetswijziging of waarvan de betekenis herzien moet worden. Als het begrip gezinsnorm wordt gebruikt, dan moet dit worden vervangen door gehuwdennorm (zie tekstsuggestie). In de verordening van Stimulansz wordt op enkele plaatsen het begrip belanghebbende gebruikt. Als onder het begrip belanghebbende mede wordt verstaan: het gezin, dan hoeft hier niets gewijzigd te worden. De term gezin komt nog steeds voor in de WWB. 50 Memorie van Antwoord, EK , 31441, nr. C, p. 1. Idem Rb. Arnhem 8 juni 2010, LJN: BM Zie de wetsgeschiedenis: TK , , nr. 3, p. 17. Er geldt geen verjaringstermijn voor het aanvragen van de langdurigheidstoeslag. Zie ook CRvB 22 juli 2008, LJN: BD8637 Gevolgen afschaffing huishoudinkomenstoets voor verordeningen, Stimulansz in opdracht van SZW,juni

11 Tekstsuggestie Artikel 1 Begripsomschrijving In deze verordening wordt verstaan onder: Gehuwdennorm: de norm bedoeld in artikel 21 onderdeel c van de wet. b. Hoogte van de langdurigheidstoeslag In de regel wordt in het artikel waarin de hoogte van de langdurigheidstoeslag bepaald, een drietal normbedragen genoemd, gekoppeld aan de begrippen alleenstaande, alleenstaande ouder en gezin. Omdat het recht op langdurigheidstoeslag niet meer gekoppeld is aan gezin maar aan gehuwden dient het begrip gezin hier vervangen te worden door gehuwden. Aandachtspunt 2: De normbedragen moeten worden gekoppeld aan de nieuwe definities van alleenstaande, alleenstaande ouder en gezin. c. Niet rechthebbende partner In de modelverordening van Stimulansz is volledigheidshalve opgenomen dat bij niet-rechthebbende gezinsleden de norm alleenstaande (ouder) wordt verstrekt als er slechts één rechthebbend gezinslid overblijft. Omdat gezin vervangen is door gehuwden dient de regeling aangepast te worden. Zie tekstsuggestie. Aandachtspunt 3: regeling dat bij niet-rechthebbend gezinslid de langdurigheidstoeslag wordt verstrekt naar de norm voor alleenstaande (ouder) als er slechts nog één rechthebbend gezinslid is vervangen door regeling dat bij niet-rechthebbende partner de langdurigheidstoeslag wordt verstrekt naar de norm voor een alleenstaande (ouder). Tekstsuggestie Artikel Hoogte van de toeslag (lid nummer) In afwijking van het eerste lid bedraagt de langdurigheidstoeslag voor de belanghebbende die gehuwd is met een persoon die van het recht op langdurigheidstoeslag is uitgesloten op grond van de artikelen 11 en 13 van de wet, het bedrag dat voor een alleenstaande of alleenstaande ouder geldt. d. Indexeringsregeling In veel gemeenten is in de verordening opgenomen dat de normbedragen periodiek worden aangepast met een percentage dat overeenkomt met het procentuele verschil tussen de gezinsnorm per 1 januari van dat jaar en de gezinsnorm van het daaraan voorafgaande jaar. Aandachtspunt 4: als in de indexeringsregeling het begrip gezinsnorm wordt gebruikt, dit begrip vervangen door: gehuwdennorm, bedoeld in artikel 21 onderdeel c van de wet. e. Gezin met drie of meer meerderjarige gezinsleden Als besloten was om voor gezinnen met drie of meer meerderjarige gezinsleden een gunstiger regeling te treffen, dan moeten deze artikelen worden geschrapt. Denk aan: kortere referteperiode hogere inkomensgrens (indien mogelijk, tot maximaal 110%) hoger normbedrag soepeler invulling van uitzicht op inkomensverbetering (zoals bijvoorbeeld afzien van toetsing op arbeidsverplichtingen) combinatie van deze mogelijkheden Gevolgen afschaffing huishoudinkomenstoets voor verordeningen, Stimulansz in opdracht van SZW,juni

12 Aandachtspunt 5: is besloten om voor grote gezinnen een soepeler regime te creëren? Zo ja, deze afwijkingsbepalingen schrappen uit de verordening. f. Overgangsrecht Er is geen specifiek overgangsrecht opgenomen in de wijzigingswet ten aanzien van de langdurigheidstoeslag. Dat betekent dat de huidige toeslagenverordening onverbindend kan zijn op een aantal onderdelen per datum dat deze wet in werking is getreden. Voor een beperkte groep blijft de huishoudinkomenstoets echter van toepassing tot 1 januari Voor deze groep moeten de verordeningen inclusief huishoudinkomenstoets van toepassing blijven. Aandachtspunt 6: De verordening inclusief huishoudinkomenstoets moet van toepassing blijven op de groep die onder het overgangsrecht valt. Tekstsuggestie Artikel (artikel nummer) Overgangsrecht In afwijking van artikel (artikel nummer, inwerkingtreding) is deze verordening vanaf 1 januari 2013 van toepassing op de belanghebbenden op wie op grond van artikel 78# van de wet de huishoudinkomenstoets nog tot 1 januari 2013 wordt toegepast. Tot 1 januari 2013 gelden de bepalingen uit (citeertitel verordening). Gevolgen afschaffing huishoudinkomenstoets voor verordeningen, Stimulansz in opdracht van SZW,juni