Kerncijfers. Volledig Boekjaar Resultatenrekening (in miljoen EUR)

Transcriptie

1

2 Kerncijfers Resultatenrekening (in miljoen EUR) Totale opbrengsten vóór niet-recurrente items Niet-recurrente opbrengsten Totale opbrengsten EBITDA (1) voor niet-recurrente items EBITDA (1) Afschrijvingen Bedrijfswinst (EBIT) Netto financiële kosten Winst vóór belastingen Belastingen Minderheidsbelangen Netto winst (aandeel van de groep) Kasstroom en Investeringen (in miljoen EUR) Investeringen Kasstroom uit operationele activiteiten Geldmiddelen betaald voor aanschaffing van immateriële en materiële vaste activa Netto kasstroom gegenereerd uit / (besteed in) andere investeringsactiviteiten 48-7 Vrije kasstroom (2) Netto kasstroom besteed in financieringsactiviteiten Netto toename / (afname) van kas en kasequivalenten Balans (in miljoen EUR) - Per 31 december Totaal balans Vaste activa Beleggingen, kas en kasequivalenten Eigen vermogen (aandeel van de groep) Minderheidsbelangen Schulden voor pensioenen, andere vergoedingen na uitdiensttreding en beëindigingsvoordelen Netto financiële positie Gegevens per aandeel Gewone winst per aandeel voor niet-recurrente items (in EUR) 2,57 2,39 Winst per aandeel (in EUR) (3) 3,94 2,36 Gewogen gemiddeld aantal uitstaande aandelen Gegevens over het personeel Personeelsbestand (aantal voltijdse equivalenten) Gemiddeld personeelsbestand over de periode Totale opbrengsten voor niet-recurrente elementen per werknemer (in EUR) Totale opbrengsten per werknemer (in EUR) EBITDA (1) voor niet-recurrente elementen per werknemer (in EUR) EBITDA (1) per werknemer (in EUR) Ratio (voor niet-terugkerende elementen) Return on Equity (4) 30,9% 24,9% Bruto marge (5) 60,0% 60,7% (1) Earnings Before Interests, Taxes, Depreciation and Amortization. (2) Kasstroom voor financieringsactiviteiten (3) In 2010 en 2011 de gewoone en verwaterde winsten per aandeel (in EUR) zijn indentiek (4) De nettowinst en het eigen vermogen zijn aangepast en houden geen rekening met niet-recurrente opbrengsten/kosten en de daaraan verbonden belasting impact (5) De bruto marge houdt geen rekening met niet-recurrente opbrengsten Het Belgacom Management Committee verklaart dat de verkorte geconsolideerde financiële staten, die zijn opgesteld in overeenstemming met de International Financial Reporting Standards ('IFRS'), voor zover bekend een getrouw en eerlijk beeld geven van de activa, de financiële toestand en de resultaten van Belgacom en van de entiteiten die in de consolidatie zijn opgenomen. Het financieel verslag geeft een getrouw beeld van de informatie die daarin moet worden opgenomen. Het Belgacom Management Committee is samengesteld uit Didier Bellens, Gedelegeerd Bestuurder, Scott Alcott, Executive Vice-President Consumer, Bruno Chauvat, Executive Vice- President Strategy and Content, Bart Van Den Meersche, Executive Vice-President Enterprise, Ray Stewart, Executive Vice-President Finance en CFO, en Michel Georgis, Executive Vice-President Human Resources. 2

3 Blikvangers Q Resultaten vierde kwartaal in lijn met de jaarverwachtingen Geslaagde eindejaarscampagnes en betere churn zorgen voor een sterke aangroei van het aantal klanten Belgacom TV Mobiele kaarten Vast internet Bevestiging van aantrekkelijke aandeelhouders vergoeding Voor het laatste kwartaal van 2011 rapporteerde de Belgacom Groep miljoen EUR opbrengsten, een daling op jaarbasis met 2,6%, exclusief niet-terugkerende opbrengsten. Afgezien van de regelgeving en desinvesteringen is het verschil in groepsopbrengsten het gevolg van de lagere opbrengsten van het Consumer-segment, terwijl zowel het Enterprise-segment als BICS een verbeterde opbrengstentrend te zien gaven. De Belgacom Groep bleef profiteren van toenemende opbrengsten uit sms, terwijl het succes van mobiel internet de opbrengsten uit geavanceerde mobiele data verder deed stijgen. De groepsebitda, exclusief niet-terugkerende elementen, bedroeg voor het laatste kwartaal van miljoen EUR. In vergelijking met een sterk vierde kwartaal van 2010 betekent dit een daling met 9,9%. Naast een impact van - 5 miljoen EUR van de regelgeving, werd de vergelijking op jaarbasis ook bemoeilijkt door bijgestelde voorzieningen per jaareinde, wisselkoerseffecten, desinvesteringen en gesubsidieerde Samsung-tv's, die een gecumuleerde negatieve impact op de ebitda hadden van - 22 miljoen EUR of - 4,4%. Bovendien ondervond de ebitda de impact van zowel lagere opbrengsten uit het Consumer-segment als de hogere commerciële activiteit. De gerapporteerde ebitda leidde tot een ebitdamarge van 27,6%, die door seizoensinvloeden lager lag dan in de vorige kwartalen, vooral in vergelijking met de hoge marge van 29,9% in het vierde kwartaal van In het laatste kwartaal van 2011 investeerde Belgacom 279 miljoen EUR, waarvan 20 miljoen EUR naar de aankoop van een 4G-licentie ging. In het vierde kwartaal van 2011 genereerde Belgacom 26 miljoen EUR vrije kasstroom, wat de totale vrije kasstroom voor 2011 op 788 miljoen EUR bracht. De netto financiële positie van Belgacom bleef zeer gezond, met een netto financiële schuld van miljoen EUR eind 2011, wat overeenstemt met 0,8 maal de ebitda (vóór niet-terugkerende elementen). In het vierde kwartaal van 2011 nam het aantal klanten sterk toe dankzij een geslaagde eindejaarscampagne en betere churnpercentages; het verlies van de exclusieve uitzendrechten voor het Belgisch voetbal had nog nauwelijks een impact op de churn Belgacom TV-klanten, waardoor het klantenbestand voor televisie eind 2011 uitgroeit tot mobiele kaarten, waarvan postpaid. Totaal aantal mobiele kaarten van mobielinternetkaarten. Totaal aantal mobielinternetkaarten van convergente packs, wat het totaal eind 2011 op brengt vaste internetlijnen, goed voor een totaal van internetklanten vaste spraaklijnen, met in totaal vastespraakklanten. In overeenstemming met de verbintenis van Belgacom om haar aandeelhouders een aantrekkelijke vergoeding uit te keren, keurde de Raad van Bestuur van Belgacom op 1 maart 2012 de volgende opbrengst voor de aandeelhouders goed: Over het financiële resultaat van 2011: een gewoon dividend van 1,68 EUR bruto per aandeel, bovenop het in december 2011 uitbetaalde interim-dividend van 0,50 EUR bruto per aandeel. Het gewone dividend moet nog worden goedgekeurd door de Algemene Vergadering op 18 april Ex-dividenddatum: 24/4/ Registratiedatum: 26/04/ Betaaldatum: 27/04/2012 Wat het dividend over de resultaten van 2012 betreft, willen de Raad van Bestuur en de directie van Belgacom benadrukken dat ze de aandeelhouders van Belgacom een aantrekkelijke opbrengst willen waarborgen. Daarom verbinden ze zich ertoe voor 2012 een totaal brutodividend van ten minste 2,18 EUR per aandeel uit te keren. 1 Stemt overeen met het totale aantal settopboxen: nieuwe gezinnen en secondstreamgebruikers 2 Inclusief mobiele klanten van Tango 3 Totaal aantal mobielinternetkaarten ook begrepen in totaal aantal mobiele kaarten 3

4 Toelichting door de CEO 'De financiële resultaten zijn in lijn met onze verwachtingen voor het hele jaar. De forse klantengroei is het gevolg van nieuwe initiatieven en gerichte eindejaarscampagnes die aansluiten bij onze convergentiestrategie, die vast en mobiel combineert. Dit betekent dat Belgacom, als unieke leverancier, haar klanten alle oplossingen kan aanbieden, ongeacht waar en wanneer ze die nodig hebben. Dankzij de gebundelde oplossingen bereiken we nieuwe klanten op de residentiële en de businessmarkt. Terzelfder tijd hebben we onze klantenservice drastisch verbeterd: langere openingsuren, kortere wachttijden aan de telefoon, eenvoudiger en klantvriendelijker communicatie. Dit alles heeft tot een grotere tevredenheid bij onze klanten geleid. In 2011 hebben we een aantal strategische keuzes gemaakt. We hebben daarbij vastgehouden aan onze discipline en besloten om niet de gemakkelijkste weg te kiezen, maar om ons einddoel voor ogen te houden, nl. waarde creëren. Daarom ook wilden we geen buitenissige bedragen betalen voor de uitzendrechten voor het Belgisch voetbal. Dat blijkt nu de juiste keuze te zijn geweest, want het aantal klanten dat wegens het voetbal overstapt, ligt opnieuw op de oude niveaus, toen we nog alle rechten hadden.' Didier Bellens, Gedelegeerd Bestuurder Belgacom 4

5 Financieel verslag Belgacom Groep Groepsopbrengsten Q4 11-2,6% op jaarbasis Sterke toename van het aantal klanten en initiatieven voor een betere service weerspiegeld in bedrijfskosten Ebitda van de Groep Q4 11-9,9% op jaarbasis; - 5,5% excl. voorzieningen, wisselkoerseffecten, desinvesteringen en gesubsidieerde tv's 1 26 miljoen EUR vrije kasstroom in vierde kwartaal, 788 miljoen EUR vrije kasstroom voor volledig jaar Kwartaalcijfers op groeps- en segmentniveau: pagina 23 Revenue (in miljoen EUR) % Verschil % Verschil Consumer Business Unit ,6% ,3% Enterprise Business Unit ,4% ,0% Service Delivery Engine & Wholesale ,9% ,9% Staff & Support 7 8 7,6% ,5% Internationale Carrierdiensten ,3% ,0% Eliminaties tussen de segmenten ,2% ,5% Totaal ,6% ,0% Niet-recurrente opbrengsten Totaal ,9% ,8% Exclusief niet-terugkerende opbrengsten, rapporteert de Belgacom Groep voor het vierde kwartaal van miljoen EUR opbrengsten, een daling op jaarbasis met 2,6%. In het laatste kwartaal van 2011 werden de opbrengsten door regelgevende 2 maatregelen met 9 miljoen EUR gedrukt. Afgezien van de regelgeving lagen de opbrengsten van de Groep in het vierde kwartaal 2% lager op jaarbasis, wat een gevolg was van het gecombineerde effect van: - Een minder gunstige vergelijking op jaarbasis voor de Consumer Business Unit, waarbij het verschil het gevolg was van 1) het wegvallen van het voordeel van de prijsindexering van 1 augustus 2010, 2) de verkoop van Scarlet Curacao, 3) het gratis voetbalaanbod en promotiecampagnes waardoor de opbrengsten uit televisie minder snel groeien, 4) kleinere oproepvolumes voor vaste en mobiele spraak door de milde weersomstandigheden miljoen EUR nettoverlies van opbrengsten uit desinvesteringen/overnames binnen het ICT-domein, terwijl de onderliggende opbrengsten van het Enterprise-segment bleven verbeteren. - Aanhoudend sterke groei van de opbrengsten uit mobiele data voor het Consumer- en Enterprise-segment, die beide blijven profiteren van de stijgende opbrengsten uit sms (+ 9%), terwijl het succes van mobiel internet de opbrengsten uit geavanceerde mobiele data (niet-sms) met + 34% doet groeien. - Meer opbrengsten op jaarbasis dan in de vorige kwartalen voor BICS, met zo goed als stabiele opbrengsten in het vierde kwartaal ten opzichte van 2010, dankzij grotere spraakvolumes en een sterke stijging van SMS en signalering. Belgacom sloot het jaar 2011 af met miljoen EUR opbrengsten, wat 3% minder is dan in 2010 en volledig aansluit bij onze aangekondigde opbrengstenverwachtingen. In 2011 drukten regelgevende maatregelen de opbrengsten van de Groep met 112 miljoen EUR of 1,7%. Afgezien van de impact van de regelgeving daalden de opbrengsten van Belgacom in 2011 met 1,3%, onder meer ten gevolge van desinvesteringen. Daarnaast verlaagden het gratis voetbalaanbod en de voetbalgerelateerde churn van multiplayklanten de opbrengsten in 2011 in totaal met 12 miljoen EUR, met nagenoeg dezelfde impact op de ebitda. 1 In het kader van de eindejaarscampagne van 2011 bood Belgacom nieuwe internet- en tv-klanten een Samsung-tv aan voor één euro 2 Zie pagina s 10 en 11 voor meer informatie over de regelgevende maatregelen 5

6 Bijlage 1: Evolutie van de opbrengsten in percentage Q Q Q Q Q Q Q Q GROEP (1) Variatie op jaarbasis -0,2% -0,4% -0,3% -1,5% -3,5% -3,2% -2,7% -2,6% Variatie op jaarbasis - excl regelgeving 0,2% 1,5% 2,2% 1,5% -0,3% -1,2% -1,6% -2,0% CBU (2) Variatie op jaarbasis 1,9% 0,5% -1,1% -1,0% -4,3% -2,1% -2,3% -4,6% Variatie op jaarbasis - excl regelgeving 2,5% 3,0% 2,1% 2,7% -0,1% 0,4% -0,8% -3,8% EBU (2) Variatie op jaarbasis -2,9% -1,4% -0,9% -3,2% -3,7% -2,8% -3,1% -2,4% Variatie op jaarbasis - excl regelgeving -2,3% -0,1% 1,1% -0,8% -0,8% -0,4% -1,7% -1,6% Variatie op jaarbasis - excl regelgeving & desinvesteringen/acquisities -2,3% -0,1% 1,1% -0,8% -0,8% -0,4% 0,3% 0,6% SDE&W (2) Variatie op jaarbasis -7,6% -1,7% -6,3% -6,6% -13,9% -6,1% -2,3% -3,9% Variatie op jaarbasis - excl regelgeving 8,7% 5,1% 1,9% 3,0% -3,6% -2,9% -0,8% -4,5% BICS (1) Variatie op jaarbasis 0,5% 5,4% 5,0% 4,7% -1,5% -6,5% -3,4% -0,3% (1) 2010 variatie op vergelijkbare basis: BICS proportioneel geconsolideerd aan 57.6% (2) 2010 variatie op vergelijkbare basis: aangepast voor wijzigingen in interbedrijfsopbrengsten Niet-terugkerende opbrengsten De groepsopbrengsten van 2011 omvatten ook 11 miljoen EUR niet-terugkerende opbrengsten die werden geboekt onder Staff & Support en het gevolg waren van de verkoop van een non-corefiliaal. In 2010 waren de 436 miljoen EUR nietterugkerende opbrengsten het gevolg van de verwerving van de controle over BICS op 1 januari 2010, wat in toepassing van de herziene IFRS 3 leidde tot de herwaardering van het belang dat de Groep eerder aanhield in BICS. Bedrijfskosten (in miljoen EUR) % Verschil % Verschil Kosten van aan omzetgerelateerde materialen en diensten ,0% ,7% Personeelskosten en pensioenen ,6% ,9% Andere bedrijfskosten ,8% ,1% Totaal ,6% ,7% Niet-recurrente kosten Totaal ,8% ,0% Verkoopkosten voor het vierde kwartaal bleven stabiel versus 2010 De verkoopkosten bleven in het vierde kwartaal van 2011 met 655 miljoen EUR stabiel op jaarbasis, terwijl in de vorige kwartalen een positief verschil te merken was ten gevolge van de verlaging van de mobiele terminatietarieven. Exclusief de impact van de regelgeving, stegen de verkoopkosten lichtjes in vergelijking met het vorige jaar, vooral door de sterke aangroei van het aantal klanten in het vierde kwartaal en het toenemende aandeel van de ICT-opbrengsten in het Enterprise-segment, die doorgaans gekenmerkt worden door lagere marges. Over het volledige jaar 2011 daalden de verkoopkosten met 4,7% tot miljoen EUR, door enerzijds het positieve effect van de lagere mobiele terminatietarieven en anderzijds de lagere verkoopkosten van BICS. HR-kosten beïnvloed door bijgestelde voorzieningen per jaareinde, terwijl de lagere headcount de loonindexering neutraliseert Voor het vierde kwartaal van 2011 rapporteert Belgacom 283 miljoen EUR HR-kosten, met andere woorden een stijging van 1,6%. De stijging op jaarbasis omvat het negatieve effect op jaarbasis van bijgestelde HR-voorzieningen, terwijl de lagere headcount het effect van de inflatiegebonden loonindexeringen en andere loonstijgingen neutraliseert. Tegen eind 2011 bestond het personeelsbestand van Belgacom uit fte's, of 520 minder dan eind Dat is het nettoresultaat van werknemers die het bedrijf verlieten in de context van het herstructureringsprogramma 'Peterschap', natuurlijke afvloeiing en desinvesteringen, terwijl het personeelsbestand van Belgacom werd aangevuld via een aantal bedrijfskritische aanwervingen. Over het volledige jaar 2011 lagen de HR-kosten met miljoen EUR 0,9% hoger dan het voorgaande jaar, wat onder meer toe te schrijven was aan het netto negatieve effect van bijgestelde HR-voorzieningen. Los daarvan neutraliseerde het kleinere personeelsbestand de dubbele impact van de loonindexeringen (oktober 2010 en juni 2011) en andere loonstijgingen. Bijlage 2: Aantal fte's 0 Eind 2010 Eind maanden variatie Consumer Business Unit Enterprise Business Unit Service Delivery Engine & Wholesale Staff & Support International Carrier Services Totaal

7 Lichte stijging op jaarbasis van de niet-hr-kosten in het vierde kwartaal De niet-hr-kosten van Belgacom bedroegen in het vierde kwartaal van miljoen EUR. De lichte stijging ten opzichte van dezelfde periode het jaar voordien is het gevolg van bijgestelde voorzieningen per jaareinde en volumegerelateerde kosten in het laatste kwartaal van Voor het volledige jaar 2011 rapporteerde Belgacom 860 miljoen EUR niet-hr-kosten, 1,1% minder dan het vorige jaar, inclusief een eenmalige positieve terugname van voorzieningen voor geschillen die in het tweede kwartaal van 2011 werd geboekt. Niet-terugkerende kosten In het vierde kwartaal van 2011 verving Belgacom het hospitalisatieplan van de Groep en herzag ze de raming van de voorziening voor beëindigingsvergoedingen, waardoor de voorziening geboekt onder Staff & Support met 8 miljoen EUR toenam. In dezelfde periode van 2010 herzag de Groep zijn assumpties gebruikt voor de raming van de voorziening voor beëindigingsvergoedingen, wat heeft geleid tot een vermindering van de voorziening met 7 miljoen EUR. Voor het volledige jaar 2011 bedroegen de niet-terugkerende kosten 26 miljoen EUR, wat naast de impact in het vierde kwartaal een verlies op de verkoop van 18 miljoen EUR omvat, dat in juni 2011 werd geboekt op het ogenblik dat de Belgacom Groep Telindus Spain verkocht. Bedrijfswinst vóór afschrijvingen (ebitda) (in miljoen EUR) % Verschil % Verschil Consumer Business Unit ,3% ,4% Enterprise Business Unit ,5% ,2% Service Delivery Engine & Wholesale ,6% ,7% Staff & Support ,8% ,3% Internationale Carrierdiensten ,1% ,1% Eliminaties tussen de segmenten 0 0-0,0% ,0% Totaal ,9% ,7% Niet-recurrente opbrengsten Niet-recurrente kosten Totaal ,5% ,9% Voor het vierde kwartaal rapporteert Belgacom een groepsebitda van 446 miljoen EUR, exclusief niet-terugkerende elementen. Dat is op vergelijkbare basis een daling met 9,9% tegenover de hoge groepsebitda van De vergelijking van de ebitda op jaarbasis werd bemoeilijkt door de negatieve impact op de ebitda van bijgestelde voorzieningen per jaareinde, wisselkoerseffecten, desinvesteringen en gesubsidieerde Samsung-tv's. Deze elementen hadden een gecumuleerde negatieve impact op de ebitda van het vierde kwartaal van 22 miljoen EUR, of - 4,4%. Dit komt bovenop een negatieve impact van 5 miljoen EUR (- 1%) van regelgevende maatregelen. Afgezien hiervan werd de ebitda in het vierde kwartaal beïnvloed door een daling van de brutomarge, vooral als gevolg van lagere opbrengsten uit spraak en de hogere commerciële activiteit in het Consumer-segment. De gerapporteerde ebitda resulteerde in een ebitdamarge van 27,6%, die om seizoensgebonden redenen lager lag dan in de vorige kwartalen, vooral in vergelijking met de hoge marge van 29,9% in het vierde kwartaal van De Belgacom Groep sluit het jaar 2011 af met een totale ebitda van miljoen EUR, m.a.w. 3,7% minder dan in Door de regelgeving daalde de ebitda in 2011 met 29 miljoen EUR (-1,5%). Voor het volledige jaar 2011 lag de ebitdamarge van 29,8% net onder de ebitdamarge van 30% van Afschrijvingen De 182 miljoen EUR afschrijvingen in het vierde kwartaal van 2011 lagen 24 miljoen EUR lager dan het jaar voordien, omdat 2010 afschrijvingen bevatte ten gevolge de verkorte nuttige gebruiksduur van het verouderde gsmradiotoegangsnetwerk, dat werd vervangen door Huawei-apparatuur. Daarnaast werden in 2010 de exclusieve voetbaluitzendrechten voor de voetbalseizoenen afgeschreven. De afschrijvingen daalden voor het volledige jaar 2011 tot 756 miljoen EUR, komend van 809 miljoen EUR in Netto financieel resultaat In het vierde kwartaal van 2011 stegen de netto financiële kosten lichtjes tot 25 miljoen EUR, in vergelijking met 22 miljoen EUR in Dat was vooral het gevolg van ongunstige herwaarderingen naar reële waarde van financiële instrumenten. De netto financiële kosten voor het volledige jaar 2011 stegen lichtjes tot 106 miljoen EUR, in vergelijking met 102 miljoen EUR in Dat was het gevolg van het gecombineerde effect van de stijging van de netto-uitgaven voor interesten en ongunstige herwaarderingen naar reële waarde van financiële instrumenten op jaarbasis. 7

8 Belastingen In het vierde kwartaal van 2011 bedroegen de belastingen 69 miljoen EUR tegenover 39 miljoen EUR in dezelfde periode van Dat brengt de totale belastinguitgaven voor de Groep voor het volledige jaar 2011 op 262 miljoen EUR, m.a.w. een stijging van 29 miljoen EUR ten opzichte van Het effectieve belastingtarief voortvloeiend uit de toepassing van de algemene principes van de Belgische fiscale wetgeving bedroeg in ,3%, in vergelijking met 21,6% in , wat het gevolg was van het anticipatieve gebruik van de overgedragen fiscale verliezen en andere eenmalige elementen. Nettowinst (aandeel van de Groep) In het vierde kwartaal van 2011 lag de nettowinst (aandeel van de Groep) van 169 miljoen EUR ten gevolge van de lagere ebit en hogere belastingen 61 miljoen EUR lager dan in hetzelfde kwartaal van De nettowinst (aandeel van de Groep) voor het volledige jaar 2011 kwam uit op 756 miljoen EUR, tegenover miljoen EUR voor 2010, dat gunstig werd beïnvloed door een eenmalige meerwaarde van 436 miljoen EUR. Voor de rest is de daling het resultaat van de lagere ebit en de hogere fiscale uitgaven in Investeringen (capex) (in miljoen EUR) % Verschil % Verschil Consumer Business Unit ,0% ,5% Enterprise Business Unit ,6% ,0% Service Delivery Engine & Wholesale ,7% ,0% Staff & Support ,1% ,4% Internationale Carrierdiensten ,8% ,7% Totaal ,6% ,9% In het vierde kwartaal van 2011 investeerde Belgacom 279 miljoen EUR, wat 60 miljoen EUR meer is dan voor dezelfde periode van Het investeringsniveau is om seizoensgebonden redenen hoger in het laatste kwartaal van het jaar, een effect dat ditmaal wordt versterkt door de aankoop van een 4G-licentie ter waarde van 20 miljoen EUR, een verdere fase in de uitrol van het Broadway-project. Over het volledige jaar 2011 investeerde de Belgacom Groep 777 miljoen EUR, m.a.w. 12,1% van zijn groepsopbrengsten, of 11,8% zonder rekening te houden met de capex voor het 4G-spectrum, wat dus overeenstemt met de aangekondigde jaarverwachtingen. Wat de investeringen betreft, blijft Belgacom focussen op de verdere verbetering van het bereik en de snelheid van haar vast en mobiel corenetwerk, waardoor ze resoluut de convergentiestrategie van de onderneming ondersteunt. Wat dat betreft breidde Belgacom haar FTTC 2 -netwerk verder uit om eind 2011 tot een bereik van meer dan 81% te komen. Belgacom realiseerde ook een upgrade van haar mobiele netwerk, door het gsmradiotoegangsnetwerk te vervangen door Huawei-apparatuur, en van de mobiele backhauling. Ze bleef tevens investeren in 3G-bereik en capaciteit. Kasstromen (in miljoen EUR) % Verschil % Verschil Kasstroom uit operationele activiteiten % % Geldmiddelen betaald voor aanschaffing van immateriële en materiële vaste activa % % Netto kasstroom gegenereerd uit / (besteed in) andere investeringsactiviteiten % % Netto kasstroom besteed in financieringsactiviteiten % % Netto kasstroom besteed in financieringsactiviteiten % % Netto toename / (afname) van kas en kasequivalenten % % In het vierde kwartaal van 2011 genereerde Belgacom 26 miljoen EUR vrije kasstroom. Het niveau wordt in het vierde kwartaal traditioneel beïnvloed door elementen zoals de jaarlijkse betaling van interest op langetermijnobligaties, de betaling van een dertiende maand en een dubbele btw-betaling. Zoals het voorgaande jaar betaalde Belgacom ook een voorschot op het gebruik van het 2G-spectrum en had ze iets hogere uitstromen van kasmiddelen voor kapitaaluitgaven dan in Verder was de daling op jaarbasis het gevolg van de lagere operationele cashflow, ondanks het betere resultaat van het kernbedrijfskapitaal in vergelijking met het vierde kwartaal van Belgacom sloot het jaar 2011 af met een vrije kasstroom van 788 miljoen EUR of 193 miljoen EUR minder dan in Dat jaar was er een eenmalige cashaangroei van 51 miljoen EUR door de integrale consolidatie van BICS en lagere inkomstenbelastingen als gevolg van de fusie van de juridische entiteiten en positieve eenmalige elementen. Bovendien 1 Exclusief de impact van de niet-belastbare meerwaarde van 436 miljoen EUR gerealiseerd in Fiber to the curb (glasvezel tot aan de kabelverdeler) 8

9 ondervond de vrije kasstroom in 2011 de druk van het lagere bedrijfsresultaat en het feit dat meer kasmiddelen naar investeringen gingen. De kasstroom van miljoen EUR die in 2011 werd gebruikt voor financieringsactiviteiten ligt 323 miljoen EUR hoger dan in Dat is vooral het gevolg van de aandeleninkoop in 2011 ter waarde van 100 miljoen EUR en van de terugbetaling van aflopende leningen voor een bedrag van 775 miljoen EUR, wat gedeeltelijk geneutraliseerd werd door de uitgifte in januari 2011 van een niet-achtergestelde obligatie op zeven jaar ter waarde van 500 miljoen EUR in het kader van het Euro Medium Term Note-programma. Balans en eigen vermogen In vergelijking met eind 2010 daalde de goodwill met 14 miljoen EUR tot miljoen EUR, vooral als gevolg van de verkoop van Telindus Spain. Dat werd gedeeltelijk gecompenseerd door de overname van Eudasys SAS. De immateriële en materiële vaste activa namen in 2011 met 18 miljoen EUR toe in vergelijking met eind 2010, vooral als gevolg van de geïnvesteerde capex en de toerekening van de aankoopprijs in verband met de overname van Eudasys SAS, die hoger lag dan de afschrijvingen. Het eigen vermogen daalde van miljoen EUR eind 2010 tot miljoen EUR eind 2011, vooral doordat de nettowinst die in 2011 werd gegenereerd meer dan geneutraliseerd werd door de dividenduitkering die werd goedgekeurd door de Algemene Vergadering van april, de interim dividenduitkering in december en de aandeleninkoop ter waarde van 100 miljoen EUR. In 2011 verkocht de Groep eigen aandelen aan haar topmanagement in het kader van een aandelenaankoopplan met 16,67% korting. In dezelfde periode oefenden de werknemers aandelenopties uit, waarvoor eigen aandelen werden gebruikt. In 2011 verleende de Groep aan zijn topmanagement nieuwe aandelenopties met een uitoefenprijs van 25,015 EUR. In het tweede en derde kwartaal van 2011 verwierf Belgacom in de context van het aandeleninkoopprogramma eigen aandelen voor een bedrag van 100 miljoen EUR. Om de uitstaande aandelenopties die in 2010 en 2011 werden toegekend te dekken, keurde de Raad van Bestuur op 27 oktober de omzetting goed van eigen aandelen zonder dividendrechten in eigen aandelen met dividendrechten. De netto financiële positie van Belgacom bleef heel gezond, met een financiële schuld van miljoen EUR eind Dat stemt overeen met 0,8 maal de ebitda (voor niet-terugkerende elementen) en blijft een van de laagste nettoschuldposities in de Europese telecomsector. De nettoschuld steeg met 28 miljoen EUR aangezien de cash die naar de aandeelhouders terugvloeide in de vorm van dividenden en aandeleninkopen iets hoger lag dan de vrije kasstroom van Op dezelfde datum bedroeg de uitstaande financiële schuld 1,9 miljard EUR. Op 31 januari 2011 gaf Belgacom in het kader van haar Euro Medium Term Note-programma een 'senior' nietachtergestelde obligatielening op zeven jaar uit ter waarde van 500 miljoen EUR en met vervaldag 7 februari Het doel van deze transactie was de obligaties ter waarde van 775 miljoen EUR die in november 2011 vervielen, te prefinancieren door middel van een coupon met een vaste rente van 3,875%. In maart 2011 werden de houders van de uitstaande obligaties aan 4,125% die in november 2011 vervielen, uitgenodigd hun obligaties beschikbaar te stellen met het oog op een vervroegde terugkoop door Belgacom in ruil voor een betaling in contanten. Tegen betaling van een kleine toeslag om het renteverschil op de coupon te compenseren, werd 51,5% van de initieel uitstaande obligaties met een totale waarde van 398,9 miljoen EUR op 8 maart 2011 teruggekocht. De resterende 384 miljoen EUR schuld die op 23 november 2011 verviel, werd vervolgens teruggekocht via onmiddellijk beschikbare liquide middelen. 9

10 Stand van zaken inzake wet- en regelgeving Regelgeving impact (Daling in miljoen EUR) MTR & doorwerking vast-naar-mobiel Roaming Collecting model voor Marketingnummers en -sms Andere (o.a. lagere LLU & bitstream prijzen) Totaal Geraamde impact Effectieve impact Volledig jaar 2012 Q Q Q Q FY 2011 Opbrengsten ~ 45m 29m 29m 12m 6m 76m EBITDA ~ 7m 5m 3m 2m 2m 11m Opbrengsten max. 32m 2m 3m 4m 2m 12m EBITDA max. 32m 2m 3m 4m 2m 12m Opbrengsten - 20m m EBITDA - Neutraal Neutraal Opbrengsten ~ 8m 1m 1m 2m 2m 5m EBITDA ~ 6m 1m 1m 2m 2m 5m Opbrengsten max. 85m 52m 33m 18m 9m 112m EBITDA max. 45m 9m 7m 8m 5m 29m Mobiele terminatietarieven Op 29 juni 2010 trof de Belgische regelgever (het BIPT) een definitief besluit met betrekking tot het glide path voor de MTR's voor Tot 2013, het jaar waarin voor alle operatoren symmetrie gerealiseerd zal zijn, komen er verdere stapsgewijze verlagingen. De eerste verlaging vond plaats op 1 augustus Ze werd gevolgd door verdere verlagingen op 1 januari 2011 en 1 januari 2012 voor de drie mobiele operatoren in België. De verlaging op 1 augustus 2010 verkleinde de MTR-asymmetrie beduidend, waardoor de Belgische regelgeving meer met de Europese context in overeenstemming werd gebracht. De MTR-verlaging zorgde dan wel voor verminderde opbrengsten, maar de afname van de asymmetrie had een positieve impact op de verkoopkosten van Belgacom. Verlagingen van de MTR's worden steeds weerspiegeld in de vast-naar-mobielretailtarieven van Belgacom. Belgacom verlaagde deze tarieven dienovereenkomstig op 1 augustus 2010, 1 januari 2011 en 1 januari MTR glide path Voordien* 01-aug-10* 01-jan-11* 01-Jan Jan-13 In eurocent (BTW niet inbegrepen) Proximus 7,2 4,62 3,94 2,62 1,08 Mobistar 9,02 5,05 4,29 2,79 1,08 Base 11,43 5,81 4,90 3,11 1,08 % wijziging Proximus -36% -15% -34% -55% Mobistar -44% -15% -35% -58% Base -49% -16% -36% -62% Asymmetrie Mobistar-Prox 25% 9% 9% 6% 0% Base-Prox 59% 26% 24% 19% 0% *Including inflation Op 14 juli 2010 tekenden Mobistar en KPN Group voor het Brusselse Hof van Beroep los van elkaar beroep aan tegen het besluit van het BIPT van 29 juni. Beide vroegen aan het Hof de opschorting en nietigverklaring van het besluit (in het bijzonder met betrekking tot hun eigen MTR-tarieven). Belgacom kwam in deze beroepsprocedures tussen om haar belangen te vrijwaren. Op 15 februari 2011 kwam het Hof tot een arrest in de opschortingsprocedure, waarbij het alle eisen van Mobistar en KPN Group verwierp. De procedure inzake de nietigverklaring loopt echter nog. Verdere verlaging van de tarieven voor spraakroaming In toepassing van de Roamingverordening die in juli 2009 in werking trad, werden de roamingtarieven voor spraak op 1 juli 2010, en daarna nog eens op 1 juli 2011, verlaagd. Dataroamingdiensten worden gereguleerd op wholesaleniveau op basis van een tariefplafond, en berekend op basis van het aantal kilobyte. EU roaming regelgeving Voordien 01-Jul Jul-11 Roamingtarieven voor spraak (eurocent per minuut) Retail Uitgaand Retail Inkomend Wholesale Roamingtarieven voor data (eurocent per Mb) Wholesale Daarnaast werden maatregelen doorgevoerd om torenhoge facturen bij mobiele dataroaming te vermijden, met een impact op de opbrengsten uit mobiele data. Vanaf 1 juli 2010 is op alle klanten standaard een financiële grens van 49,85 EUR (excl. btw) per maand van toepassing voor dataroaming, tenzij de klant voor opt-out heeft gekozen. Op 6 juli 2011 publiceerde de Europese Commissie een ontwerp voor een derde Roamingverordening om de huidige verordening na haar verstrijkingsdatum op 30 juni 2012 te vervangen. De ontwerpverordening voorziet (i) verdere tariefdalingen voor retailspraak en -sms en voor wholesalespraak, -sms en -data, (ii) een nieuw retailtariefplafond voor datadiensten en (iii) 'structurele maatregelen' (ontbundelde verkoop van roamingdiensten en wholesaleroamingtoegang). De nieuwe verordening moet nog door het Europees Parlement en de Europese Raad worden goedgekeurd. Ze zou geldig blijven gedurende een periode van tien jaar, van 1 juli 2012 tot 30 juni

11 Financieel collectingmodel voor diensten met verhoogd tarief Op 1 april 2010 is Belgacom waar nodig overgestapt op een financieel collectingmodel voor een gedeelte van haar diensten met verhoogd tarief, waarbij Belgacom bij de klanten int voor rekening van een derde contentprovider. Dat was een gevolg van de definitieve omzendbrieven van eind 2009 vanwege het ministerie van Financiën betreffende de toepassing van de btw op diensten met verhoogd tarief en de belasting op kansspelen. Daardoor kunnen de opbrengsten in kwestie niet langer worden beschouwd als volledige Belgacom-opbrengsten. Dit heeft een impact op de gerapporteerde opbrengsten, maar niet op de ebitda. Open netwerken Op 18 juli 2011 publiceerden de Belgische regelgevers (BIPT, VRM, CSA en Medienrat) hun definitieve besluiten inzake breedband- en televisieregelgeving. Op de televisiemarkt zullen de dominante kabeloperatoren worden gereguleerd in hun respectieve dekkingszones en dienen ze analoge televisie door te verkopen, hun digitale tv-platform open te stellen en breedband door te verkopen. Belgacom kan enkel toegang krijgen tot analoge televisie. De wholesaleprijzen van de kabelmaatschappijen zullen door de regelgevers moeten worden goedgekeurd en de verplichtingen zouden daadwerkelijk moeten worden geïmplementeerd in de tweede helft van De kabel maakt geen deel uit van de analyse van de breedbandmarkt. Op basis van het nieuwe besluit i.v.m. breedband moet Belgacom bitstreamtoegang verschaffen voor televisie (multicast). Op 4 januari 2012 verleende het BIPT zijn goedkeuring aan de alternatieve multicastoplossing van Belgacom, die gebaseerd is op gedeelde kanalen (wholesaleklanten kunnen gebruikmaken van de multicastkanalen die al op het Belgacom-netwerk aanwezig zijn als ze de overeenkomstige rechten op de inhoud verwerven). Belgacom moet tegen 4 maart 2012 een gedetailleerd referentieaanbod voorleggen. Het BIPT blijft ook sterk focussen op operationele uitmuntendheid voor wholesalediensten en heeft aangekondigd dat het de status van de wholesaleactiviteiten eind 2012 opnieuw zal bekijken. Belgacom tekende beroep aan tegen de besluiten inzake de omroepactiviteiten en breedband. Vooruitzichten Belgacom verwacht dat haar groepsopbrengsten voor 2012 ongeveer 1% lager zullen liggen dan voor Daarbij wordt rekening gehouden met een negatief effect van de regelgeving en desinvesteringen, dat gedeeltelijk wordt geneutraliseerd door een bijdrage van The Phone House in de opbrengsten. Hoewel verdere ondersteuning wordt verwacht van groeidomeinen zoals mobiele data, ICT, televisie en BICS, zal een aanhoudende erosie van spraakopbrengsten met een hoge marge een impact hebben op de ebitda. Om de uitgaven van Belgacom in de komende jaren structureel te drukken, start Belgacom een bedrijfsbreed efficiëntie-initiatief om de gehanteerde werkwijzen te verbeteren. Dit zal in de loop van 2012 een aantal bijkomende middelen vergen, maar wel met het vooruitzicht van beduidende kostenoptimaliseringen vanaf Rekening houdend met een voortdurend veranderende opbrengstenmix, de middelen die vereist zijn voor het efficiëntieinitiatief en een negatieve impact van de regelgeving raamt Belgacom dat de ebitda voor % tot 6% lager zal liggen dan voor Verder verwacht Belgacom dat voor 2012 haar groepscapex aan de bovenkant van de vork van 10%-12% van de groepsopbrengsten zal liggen. 11

12 Consumer Business Unit - CBU Zeer sterke klantengroei: televisie , Mobile , vaste data Geen verdere impact van voetbal op churnniveaus CBU blijft profiteren van sterke sms-tendensen en toenemend succes van geavanceerde data Ebitda in vierde kwartaal beïnvloed door zwakkere opbrengsten uit spraak, desinvesteringen en volumegestuurde kosten Resultatenrekening Consumer Business Unit (in miljoen EUR) % Verschil % Verschil TOTAAL SEGMENT OPBRENGSTEN ,6% ,3% Kosten van aan omzetgerelateerde materialen en diensten ,7% ,0% Personeelskosten en pensioenen ,4% ,5% Andere bedrijfskosten ,3% ,7% TOTALE BEDRIJFSKOSTEN vóór afschrijvingen ,5% ,4% TOTAAL SEGMENT RESULTAAT (1) ,3% ,4% BEDRIJFSWINST vóór afschrijvingen ,4% ,5% Afschrijvingen ,6% ,6% BEDRIJFSWINST ,5% ,6% (1) Bedrijfswinst vóór afschrijvingen en voor niet-recurrente opbrengsten en kosten Financiële en operationele kwartaalresultaten van CBU: pagina 23 Opbrengsten Voor het laatste kwartaal van 2011 rapporteert CBU 572 miljoen opbrengsten, of 4,6% minder dan in dezelfde periode het jaar voordien. Dit cijfer omvat 5 miljoen EUR (- 0,8%) negatieve impact van regelgevende maatregelen, vooral als gevolg van de lagere mobiele terminatietarieven en lagere roamingtarieven. Exclusief de regelgeving, daalden de opbrengsten van CBU op jaarbasis met 3,8%. De neerwaartse trend van de vorige kwartalen wordt veroorzaakt door 1) een minder gunstige vergelijking op jaarbasis voor vaste en mobiele spraak, 2) lagere opbrengsten van Scarlet vooral door een verkoop 1 ; en 3) het gratis voetbalaanbod en promotiecampagnes die de groei van de opbrengsten uit televisie matigden. Voor het volledige jaar 2011 rapporteerde CBU miljoen EUR opbrengsten, of een daling op jaarbasis met 3,3%. Dit cijfer omvat 54 miljoen EUR (- 2,2%) negatieve impact van regelgevende maatregelen, en 12 miljoen EUR opbrengstenverlies in verband met de beperkte uitzendrechten voor het Belgisch voetbal. (in miljoen EUR) % Verschil % Verschil Opbrengsten ,6% ,3% Van Vast ,5% ,5% Spraak ,4% ,2% Data ,8% ,4% TV ,7% ,3% Toestellen (excl. TV) ,4% ,3% Scarlet ,5% ,3% Van Mobiel ,2% ,3% Spraak ,8% ,9% Data ,0% ,4% Toestellen ,6% ,9% Tango ,6% ,4% Andere opbrengsten ,6% ,1% Vanaf 2011 werd de toerekening van de opbrengsten uit mobiele toegang aan spraak en data bijgestuurd om de tariefplannen beter te weerspiegelen. De opbrengsten van 2010 uit mobiele spraak en data werden overeenkomstig gecorrigeerd. Verlies van vaste spraaklijnen neemt af, opbrengstenverlies vergroot door het uitdovende effect van de prijsindexeringen en het zachte weer In het vierde kwartaal van 2011 daalden de opbrengsten uit vaste spraak met 11,4% op jaarbasis tot 110 miljoen EUR, voornamelijk door het verdere verlies op jaarbasis van vaste lijnen. Ook de verlaging van de vast-naar-mobieltarieven (januari 2011) en andere regelgevende maatregelen bleven op de opbrengsten uit vaste spraak wegen. Daarnaast werd de vergelijking op jaarbasis beïnvloed door 1) het wegvallen van het voordeel van de prijsindexering van augustus 2010, 2) de milde weersomstandigheden in het laatste kwartaal van 2011 vergeleken met het jaar voordien, toen het verbruik hoger lag, 1 Verkoop van Scarlet Curacao in oktober

13 en 3) het pas gelanceerde Happy Time XL-tariefplan, dat lagere volumes betalend vast-naar-mobielverkeer tot gevolg had. Dit tariefplan zorgde echter samen met de geslaagde eindejaarspromoties, de klantentevredenheidsinitiatieven en de afnemende churn wegens het voetbal voor minder verlies van vaste lijnen ( ). De ARPU voor vaste spraak daalde op jaarbasis met 5% tot 19,8 EUR, inclusief het effect van de regelgeving, de terugkerende kortingen op de packs en een zeker effect van Happy Time XL, het tariefplan waarmee in de daluren gratis van vast naar mobiel kan worden gebeld. Deze effecten werden slechts licht gecompenseerd door de prijsindexering van januari Voor het volledige jaar 2011 bedroegen de opbrengsten uit vaste spraak 454 miljoen EUR, of een daling met 10,2% op jaarbasis. CBU sloot 2011 af met een totaal van vaste spraaklijnen, hetzij minder dan eind Sterke klantengroei voor vast internet dankzij geslaagde eindejaarspromotie en lagere churn CBU sloot het vierde kwartaal van 2011 af met 82 miljoen EUR opbrengsten uit vaste data, of 1,8% minder dan in dezelfde periode het jaar voordien. In het laatste kwartaal van 2011 kreeg breedband er klanten bij, een sterke groei vergeleken met de klanten in dezelfde periode het jaar voordien. Deze sterke vooruitgang was te danken aan het succes van de eindejaarspromotie, die gericht was op het aantrekken van nieuwe internet-/tv-klanten. Daarnaast verbeterden de churnniveaus omdat minder klanten afhaakten wegens het voetbal en omdat Belgacom klanten wist te binden met aanbiedingen zoals het gratis wifihotspotnetwerk van Fon. De breedband-arpu bedroeg in het vierde kwartaal 26,1 EUR (- 5,5%) en bleef de impact voelen van de terugkerende kortingen op multiplaypacks en een veranderende klantenmix. Voor het volledige jaar 2011 genereerde CBU 332 miljoen EUR uit vaste data, hetzij 1,4% minder dan het jaar voordien, terwijl het voor vast internet zijn klantenbasis wist uit te breiden tot in totaal Versnelde groei van het aantal televisieklanten in het vierde kwartaal: De opbrengsten uit tv zijn in het vierde kwartaal met 6,7% gestegen tot 53 miljoen EUR, dankzij de aanhoudend stevige groei van het klantenbestand. De groei van de opbrengsten werd evenwel gematigd door het gratis voetbalaanbod en promotiecampagnes. Het aantal tv-klanten van CBU nam netto bijzonder sterk toe in het vierde kwartaal dankzij een geslaagde eindejaarscampagne, terwijl de churn verbeterde en niet langer te lijden had onder opzeggingen wegens het voetbal. Daardoor wist CBU nieuwe tv-abonneees aan te trekken, wat een totaal tv-klantenbestand opleverde van (+ 24% op jaarbasis), waarvan multiplestreamklanten. De tv-arpu werd evenwel beïnvloed door het gratis voetbalaanbod vanaf juli 2011 en de activerings-/installatiepromoties, waardoor de daling op jaarbasis 11,3% bedroeg en de ARPU uitkwam op 17,5 EUR. Voor het volledige jaar 2011 stegen de opbrengsten van CBU uit televisie met 14,3% tot 208 miljoen EUR. Nogmaals een sterk kwartaal wat de groei van het aantal mobiele klanten betreft: ; verdere druk op opbrengsten uit mobiele spraak De dalende trend voor opbrengsten uit mobiele spraak hield aan in het vierde kwartaal van 2011, met 136 miljoen opbrengsten, 12,8% minder dan in hetzelfde kwartaal van De daling is nog steeds voor een deel te wijten aan de impact van de regelgeving, waaronder de verlaging van de MTR's op 1 januari 2011, en de verdere verlaging van de roamingtarieven vanaf juli Voor de rest is de daling van de opbrengsten vooral het gevolg van het verdere succes van de aantrekkelijke mobiele tariefplannen en de lagere verbruiksniveaus sinds het begin van 2011, een effect dat in het vierde kwartaal enigszins versterkt werd ten gevolge van een bijkomend hoger mobiel verbruik in het vierde kwartaal van 2010, vooral door de slechte weersomstandigheden. Daarnaast werd het verschil op jaarbasis in het vierde kwartaal niet langer gunstig beïnvloed door de prijsindexering op 1 augustus Intussen bleek het laatste kwartaal van 2011 opnieuw operationeel sterk, met nieuwe mobiele klanten voor CBU. Vooral Postpaid deed het goed met nieuwe klanten dankzij welgerichte marketingcampagnes die de verkoop in zowel het indirecte als de gecontroleerde distributiekanalen ondersteunden. Dit zorgde voor een betere ratio voor Postpaid, die tegen het einde van het jaar 44,4% bedroeg, en een groter aandeel van Belgacom op de postpaidmarkt. Wat Prepaid betreft, kon CBU 5000 nieuwe klanten aantrekken via aanhoudende campagnes van Mobisud, die vooral gericht zijn op het meer promotiegevoelige klantensegment. De gemengde ARPU voor spraak daalde tot 12,2 EUR als gevolg van de regelgeving en het dalende verbruik, met 3,4% minder MoU op jaarbasis. De opbrengsten van CBU uit mobiele spraak bedroegen voor het volledige jaar miljoen EUR, hetzij een daling op jaarbasis van 11,9% Verdere groei van mobiele data in het vierde kwartaal: opbrengsten uit sms stijgen met 8,5%, opbrengsten uit geavanceerde data met 30,8% Met een opbrengstenstijging van 11% op jaarbasis in het vierde kwartaal van 2011 hield de groeitrend voor mobiele data aan. CBU bleef profiteren van stijgende opbrengsten uit sms, die er in het laatste kwartaal van ,5% op vooruitgingen, en een maandelijks sms-verbruik dat op jaarbasis met 13,5% steeg tot een gemiddelde van 273 sms'en per maand. Hierbij zijn de gratis sms'en inbegrepen, die leidden tot hogere inboundopbrengsten. Vooral de Generation- 13

14 tariefplannen, die onbeperkt sms'en combineren met een vast bedrag voor spraak en het gebruik van mobiele data, blijken een succes. Tot nu toe wijzen de resultaten en gebruikspatronen er niet op dat mobiele data-applicaties een beduidend kannibaliseringseffect hebben op sms. Ook geavanceerde mobiele data bleven groeien, zowel dankzij de groeiende populariteit van aantrekkelijke tariefplannen als de toenemende verkoop van smartphones naarmate de toestellen betaalbaarder worden. Dat leverde op jaarbasis een opbrengstengroei op van 30,8%, waarbij in het laatste kwartaal van miljoen EUR werd gegenereerd. De ARPU uit mobiele data steeg in het vierde kwartaal van 2011 op jaarbasis met 9,4% tot 8,5 EUR. Voor het jaar 2011 bedroegen de opbrengsten uit mobiele data in totaal 369 miljoen EUR, hetzij een stijging van 10,4% op jaarbasis. Bijlage 3: Detail opbrengsten uit mobiele data (in miljoen EUR) % Verschil % Verschil Opbrengsten mobiele DATA ,0% ,4% SMS - inclusief Premium SMS ,5% ,1% Geavanceerde data ,8% ,5% Bedrijfskosten CBU Verkoopkosten positief beïnvloed door lagere MTR's en verkoop In het vierde kwartaal daalden de verkoopkosten met 0,7% tot 168 miljoen EUR, daar het positieve effect van de verlaagde mobiele terminatietarieven en de verkoop van Scarlet Curacao de hogere kosten voor het werven van nieuwe klanten in het laatste kwartaal van 2011 ruimschoots goedmaakten. Voor het volledige jaar 2011 verbeterden de verkoopkosten met 8% op jaarbasis tot 624 miljoen EUR, voornamelijk dankzij de verlaging van de mobiele terminatietarieven op 1 augustus 2010 en 1 januari Exclusief de regelgeving, bleven de verkoopkosten dalen daar het verschil op jaarbasis gunstig werd beïnvloed door de initiatieven die in 2010 werden genomen om de winstgevendheid van de producten te verbeteren, en de verdwijnende migratiekosten van Scarlet, die beide een impact hadden op het eerste halfjaar. HR-kosten beïnvloed door loonindexeringen en volumegestuurde kosten De HR-kosten voor het vierde kwartaal stegen met 6,4% tot 87 miljoen EUR onder impuls van inflatiegebaseerde loonindexeringen, volumegerelateerde installatiekosten en een ongunstige impact op jaarbasis van de HR-voorzieningen per jaareinde. Dat brengt de personeelskosten voor het volledige jaar op 340 miljoen EUR, 4,5% meer dan in De niet-hr-kosten namen in het vierde kwartaal met 1,3% toe, inclusief kosten om de klantenservice te verbeteren De niet-hr-kosten van CBU in het vierde kwartaal kwamen uit op 84 miljoen EUR, een stijging met 1,3%. Hierbij zijn de kosten ter ondersteuning van het klantgerichtheidsproject inbegrepen. In totaal bedroegen de niet-hr-kosten in miljoen EUR, wat op jaarbasis 2,7% meer is. Segmentresultaat CBU Voor het vierde kwartaal van 2011 rapporteerde CBU een segmentresultaat van 233 miljoen EUR, of een daling op jaarbasis met 12,3%, inclusief een beperkte impact van de regelgeving (- 3 miljoen EUR), een impact van bijgestelde HRvoorzieningen en de verkoop van Scarlet Curacao. Daarnaast wordt de slechtere trend voor het vierde kwartaal veroorzaakt door een terugval van de directe marge ten gevolge van de opbrengstendaling en een toename van de commerciële activiteit. Voor het laatste kwartaal van 2011 rapporteerde CBU een contributiemarge van 40,8%. Dit brengt het segmentresultaat van CBU in 2011 op 1025 miljoen EUR, of 4,4% lager dan in Dit is inclusief de impact van de regelgeving ter waarde van - 17 miljoen EUR en een verlies van ca miljoen EUR door het wegvallen van de exclusieve uitzendrechten voor het Belgische voetbal. 14

15 CBU bedrijfsresultaat Variatie (absoluut bedrag) VAN VAST Aantal toegangskanalen (in duizenden) Spraak (PSTN/ISDN) IP ADSL, VDSL Verkeer (in miljoen minuten) Nationaal Vast naar Mobiel Internationaal TV (in duizenden) TV-gezinnen waarvan 'multiple settop boxes' ARPU (in EUR) ARPU Spraak 20,9 19,8-1,1 ARPU Breedband 27,6 26,1-1,5 ARPU Belgacom TV 19,7 17,5-2,2 VAN MOBIEL Aantal actieve klanten (in duizenden) Prepaid (1) Postpaid Geannualiseerde churn rate (gemengd - variatie in p.p.) 22,8% 25,2% Netto ARPU (in EUR) (2) Prepaid 15,3 14,9-0,3 Postpaid 31,4 28,6-2,8 Gemengd 22,0 20,7-1,2 Gemengd Spraak 14,2 12,2-2,0 Gemengd Data 7,8 8,5 0,7 UoU (eenheden) 345,3 373,3 28,0 MoU (min) (3) 107,5 103,8-3,6 SMS (eenheden) 240,5 273,0 32,5 (1) Prepaid bevat Mobisud klanten die voordien als MVNO werden gerapporteerd (2) 2010 ARPU's van mobiel zijn aangepast zodat ze de wijziging in de toewijzing van de opbrengsten uit mobiele toegang weergeven (3) MoU: duur van alle sprekken naar en van Proximus/per spraakklant/per maand. Vanaf 2011 werd de definitie van een spraakklant verfijnd en sluit sindsdien alle datakaarten uit. De 2010 MoU zijn overeenkomstig aangepast. Tango % Verschil % Verschil Opbrengsten (in miljoen EUR) (1) ,6% ,4% Totale mobiele actieve klanten (in '000) ,7% ,7% Gemengde mobiele netto ARPU (EUR per maand) 27,1 29,1 7,4% 26,0 28,1 8,2% (1) Total Tango revenues, i.e. fixed and mobile revenues De groeitrend die in de resultaten van de vorige kwartalen zichtbaar werd, hield aan in het vierde kwartaal, waarin de opbrengsten op jaarbasis met 12,6% stegen tot 28 miljoen EUR. Het succes van de mobiele abonnementen voor iphones werd bevorderd door de lancering van de iphone 4S. Samen met de lopende migratie van prepaid- naar postpaidaanbiedingen en de sterke verkoop van smartphones en iphones resulteerde dit in gestaag hogere opbrengsten. Daarnaast steeg de ARPU tot 29,1 EUR, hetzij 7,4% op jaarbasis. Tango kreeg er in het laatste kwartaal van klanten bij. Voor het volledige jaar 2011 rapporteert Tango 107 miljoen EUR opbrengsten, of een stijging op jaarbasis met 8,4%. 15