Doctoreren.

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Doctoreren."

Transcriptie

1 Doctoreren

2 Grafisch ontwerp: Fotografie: Edelweiss Opmaak: Formele aspecten 5 Het doctoraat Componenten De taal van het proefschrift Toelatingsvoorwaarden Inschrijving 8 De predoctorale opleiding 11 De vakgebieden 14 De begeleiding 14 Begeleiding van doctorandi De promotor De doctoraatsbegeleidingscommissie (DBC) De onderzoeksgroep De Doctoral Schools De doctoraatsopleiding Haal meer uit je doctoraat Het gezamenlijk doctoraat 21 Het financiële aspect 21 Essentieel Broodnodig De rol van studieresultaten Financieringsbronnen De afdeling Onderzoekscoördinatie van de Universiteit Gent 23 Toelichting bij de verschillende financieringsmogelijkheden Assistentenmandaten-bezoldigd assistent Persoonsgebonden doctoraatsprojecten Aanstelling op een onderzoeksproject Andere aanstellingen Je betaalt alles zelf 30 Overzicht 31 Sociale en fiscale aspecten 32 Werkingskredieten en aanvullende financiering 35 Met een doctorstitel gewapend naar de arbeidsmarkt 39 Doctoreren: concrete stappen 39 A. Je hebt een Belgisch masterdiploma 41 B. Je hebt geen Belgisch masterdiploma 42 Addendum Nuttige adressen Nuttige websites Infosessies

3 Doctoreren aan de Universiteit Gent Creativiteit gezocht Je hebt je masterdiploma op zak. Je gaat op zoek naar een geschikte baan of je kiest voor een verdere studie. Voor alle afgestudeerden behoort ook doctoreren tot de mogelijkheden; voor sommigen is dat meteen een gedroomde eerste baan. Op het vlak van onderzoek en wetenschappelijke dienstverlening heeft de Universiteit Gent een stevige reputatie opgebouwd. Er zijn aan onze universiteit een aanzienlijk aantal onderzoekscentra en laboratoria, verspreid over alle wetenschappelijke domeinen. Projecten in diverse disciplines vinden internationale weerklank en genieten wereldfaam. De Universiteit Gent wil maximale kansen bieden voor de creatieve input van jonge onderzoekers. Een hoge graad van expertise en de gepaste omkadering zijn alvast aanwezig. Voel je dan ook steeds welkom om het korps van wetenschappers aan onze universiteit te vervoegen. Deze brochure is bedoeld als een uitnodiging en een eerste wegwijzer voor degenen die overwegen om aan de Universiteit Gent een doctoraat aan te vatten. Durf Denken: dat is het credo van de Universiteit Gent. Kritische en onafhankelijke breinen studeren, onderzoeken, werken aan de Universiteit Gent. Ieder jaar dragen we deze boodschap uit via een creatieve en onderscheidende campagne. Ieder jaar roepen we onszelf en de buitenwereld op om mee te durven denken. 3

4 Uitsluitend voor bollebozen? Het voorbereiden en het schrijven van je masterscriptie of eindverhandeling was een proef die je met verve hebt doorstaan. Zelfstandig een stukje wetenschap ontsluieren, vind je een uitdaging. Je diepgaande interesse voor een bepaald vakgebied, gekoppeld aan een brede maatschappelijke belangstelling én de bereidheid om je een aantal jaren in te zetten voor vernieuwend wetenschappelijk onderzoek, zijn dé basisvoorwaarden om aan een doctoraat te beginnen. Doordringen tot de kern Doctoreren is een doorgedreven vorm van wetenschappelijke specialisering. De doctorstitel kan je pas verkrijgen na een intensieve periode (meerdere jaren) van zelfstandige studie en wetenschappelijk onderzoek over een bepaald onderwerp, onder begeleiding van een promotor. In die periode dring je door tot de kern van fundamentele of concrete vraagstukken binnen je vakgebied, met de bedoeling hieraan een originele bijdrage te leveren. Het eindresultaat van dit onderzoek schrijf je neer in een proefschrift, dat je voor een jury verdedigt. Wie dit succesvol doet, mag de titel dragen van doctor. Kritische reflectie, creativiteit en doorzetting vormen de middelen, een originele bijdrage aan de wetenschap is het doel; de doctorstitel tenslotte, de kroon op het werk. Team-work Doctoreren gebeurt in zeer nauw overleg met je faculteit, vakgroep en promotor. In sommige vakgroepen kom je terecht in een onderzoeksgroep waarin je eigen onderzoek een duidelijke plaats krijgt. Ongeacht de grootte van het team ga je steeds in contact treden met onderzoekers die reeds werk hebben verzet op jouw domein of gelijkaardig onderzoek verrichten en dankzij het internet kan dat wereldwijd. Ook het contact met andere onderzoekers in je faculteit en in je Doctoral School is belangrijk. Je wisselt informatie uit, pleegt overleg, rapporteert tussentijds en je tilt jezelf geleidelijk aan op een hoger wetenschappelijk niveau. Jobs in research, industrie, dienstverlening,, Het diploma van doctor is de hoogste graad die je in Vlaanderen aan de universiteit kan behalen. Wie ervoor openstaat, krijgt tijdens deze creatieve wetenschappelijke periode ruime kansen om een aantal pijlen op de boog te verzamelen, nuttig met het oog op de instap op de arbeidsmarkt. Een doctoraatstitel wordt o.m. op prijs gesteld omdat het diploma blijk geeft van ervaring in het zelfstandig verrichten van wetenschappelijk onderzoek. Het behalen van een doctoraat kan een aanloop vormen tot bepaalde researchfuncties of een carrière in het bedrijfsleven, niet in het minst omwille van de internationale ervaring die de doctoraatsstudent heeft opgebouwd. Academische carrière De titel van doctor is een voorwaarde voor wie een academische carrière binnen de universiteit of een andere wetenschappelijke instelling ambieert. Wie wil doceren in de academische bachelor- en masteropleidingen, moet eveneens een doctorsdiploma kunnen voorleggen. 4

5 Formele aspecten Onderzoeksonderwerp, promotor en financiering blijken onontbeerlijke ingrediënten in de receptuur. Vele doctorandi volgen bovendien een doctoraatsopleiding. Het hele proces is ingebed in een aantal formele regels zoals toelatingsvoorwaarden, inschrijvingsmodaliteiten, examenvorm enz. Zoals in de inleiding wordt geschetst, gaat er een en ander aan vooraf eer je de titel van doctor opgespeld krijgt. We werpen eerst een blik op de formele aspecten van doctoreren. Het doctoraat >> Componenten Start van het doctoraat Vóór je aan een doctoraat kan beginnen, is het belangrijk dat je je ideeën afbakent tot een degelijk onderzoeksvoorstel en een promotor zoekt die jou inhoudelijk het beste kan begeleiden. Vervolgens leg je je onderzoeksproject voor aan de faculteit. Je hebt haar toestemming nodig om je in te schrijven voor het doctoraat en de doctoraatsopleiding. Deze beide inschrijvingen gebeuren sinds het opstarten van de Doctoral Schools automatisch samen. Het studiewerk Gedurende een aantal jaren leg je je intensief toe op een afgebakend onderwerp binnen een vakgebied met als grote doel een originele bijdrage te leveren aan de wetenschap. Dit onderzoekswerk impliceert niet enkel omstandig laboratorium- of veldwerk, uitvoerige studie van de vakliteratuur, het publiceren van wetenschappelijke artikels en het bijwonen van wetenschappelijke congressen, symposia, seminaries e.d., maar vooral heel wat denkwerk, kritische zin en inventiviteit. Je wordt geacht in staat te zijn dit allemaal zelfstandig te plannen, te organiseren en aan te pakken, weliswaar onder begeleiding van een promotor en met de ondersteuning van een Doctoral School (hierover verder meer). Dit studiewerk neemt een aantal jaren in beslag en vormt de voorbereiding op het eigenlijke doctoraatsexamen. Je kan ten vroegste twee jaar na het behalen van je basisdiploma een doctoraat behalen. De meeste doctoraatsstudenten doen er echter drie à zes jaar over. 5

6 Het wetenschappelijk verslag / examen Het eindresultaat van je onderzoek verwoord je in een doctoraatsproefschrift. Dit is een uitgebreid wetenschappelijk verslag over de problematiek, de activiteiten en de onderzoeksresultaten betreffende je doctoraatsonderwerp. De verdere vereisten waaraan dit proefschrift moet voldoen, worden per faculteit bepaald. Het doctoraatsproefschrift vormt het eerste deel van het doctoraatsexamen. Zodra je je proefschrift in het vereiste aantal exemplaren (afhankelijk van de faculteit) hebt ingediend, wordt er door de faculteit een examencommissie aangesteld en een leescommissie aangeduid. De examencommissie beoordeelt het proefschrift en de waarde van het onderzoek. Haar oordeel bepaalt of je, al dan niet na het aanbrengen van correcties in het proefschrift, wordt toegelaten tot het tweede gedeelte van het examen: de openbare mondelinge verdediging van het proefschrift. De verdediging Het is pas als het doctoraatsproefschrift door de faculteit is aanvaard dat het tweede gedeelte van het examen kan volgen: de openbare mondelinge verdediging. Hierbij verdedig je voor de examenjury de werkwijze, de resultaten en eventueel de stellingen die in het proefschrift zijn geponeerd. 6

7 De doctoraatsverdediging is één van de grootste uitdagingen in de carrière van jonge onderzoekers. De verdediging is - ook al is het een echt examen - een feestelijk moment, waarop je onderzoekswerk van de voorbije jaren de erkenning van een doctoraatstitel krijgt. Tijdens de openbare verdediging krijg je de kans de kernideeën van je onderzoek uiteen te zetten voor een publiek van experts, collega s, vrienden en familie. De verdediging duurt één à twee uur. De leden van de leescommissie leveren commentaar bij je werk en vragen waar nodig toelichting of verantwoording, maar ook het publiek kan vragen stellen. Onmiddellijk na de verdediging beraadslaagt de examencommissie over het examen en wordt het resultaat bekendgemaakt: geslaagd of niet geslaagd. Aan een doctoraat worden geen graden (onderscheiding, grote onderscheiding ) toegekend. Alleen wie effectief de titel van doctor heeft behaald, mag deze titel ook voeren. De universiteit volgt met belangstelling de resultaten van je onderzoek. Je wordt uitgenodigd om de resultaten mee te delen aan de afdeling Communicatie van de Universiteit Gent. De pers wordt regelmatig op de hoogte gebracht van het meest recente onderzoek; op die manier kan ook het brede publiek kennis maken met je onderzoeksbevindingen. De universiteit vraagt aan alle doctores om een gedrukt én een digitaal exemplaar van hun doctoraatsproefschrift en een Engelstalige samenvatting ter beschikking te stellen van de universiteitsbibliotheek. Meer gegevens over de examenprocedure vind je in het bijzonder examenreglement voor het doctoraat, opgenomen in het Onderwijs- en Examenreglement. Zie: > over de UGent > reglementen en decreten > onderwijs > reglementen > onderwijs- en examenreglement. Ook in de aanvullende facultaire reglementen kunnen bepalingen over het doctoraatsexamen opgenomen zijn. Zie facultaire websites: > faculteiten. >> De taal van het proefschrift Het doctoraatsproefschrift wordt in het Nederlands of in het Engels opgesteld en ook de verdediging gebeurt in het Nederlands of in het Engels. De faculteit kan, na een gemotiveerde aanvraag van de doctorandus/a, toestaan dit deels of geheel in een andere taal te doen. Een samenvatting in het Nederlands is altijd vereist. Het Engels is in de academische wereld veruit de belangrijkste taal in zowat alle vakgebieden. Zelfs als je je proefschrift in het Nederlands schrijft, is het van belang dat je je in het kader van je doctoraatsstudie goed leert uitdrukken in het Engels en dat je je eigen vakterminologie goed beheerst. Meer informatie hierover vind je in het bijzonder examenreglement voor het doctoraat en in de aanvullende facultaire reglementen. 7

8 >> Toelatingsvoorwaarden Als algemene toelatingsvoorwaarde voor de inschrijving voor het doctoraat en de doctoraatsopleiding geldt dat je in het bezit bent van een diploma van een masteropleiding ( nieuwe structuur ) of een als gelijkwaardig beschouwd diploma uit de oude structuur : een academisch tweedecyclusdiploma of masterdiploma (universiteit of hogeschool); een diploma van burgerlijk ingenieur polytechnicus of van licentiaat behaald aan de Koninklijke Militaire School. In sommige gevallen vraagt het universiteitsbestuur om een bijkomend onderzoek, waarin gepeild wordt of je geschikt bent om in de betrokken discipline wetenschappelijk onderzoek uit te voeren en de resultaten ervan in een proefschrift neer te leggen. De faculteiten kunnen vrijstelling verlenen om aan deze bijkomende voorwaarden te voldoen. Bijkomende studies of andere relevante ervaring spelen hierbij een rol. Ben je in het bezit van een buitenlands diploma, dan is het opleggen van bijkomende voorwaarden, onder de vorm van een predoctorale opleiding, een vaak gebruikte procedure (hierover verder meer). Ben je niet in het bezit van een masterdiploma, dan kan het universiteitsbestuur je toelaten tot de inschrijving voor een predoctorale opleiding, als voorbereiding op het eigenlijke doctoraatsonderzoek. >> Inschrijving De inschrijving voor het doctoraat omvat drie componenten: de eerste inschrijving, de jaarlijkse herinschrijving (een doctoraatsstudie loopt immers meestal over meerdere jaren) en de inschrijving voor het doctoraatsexamen. Voor je eerste inschrijving heb je vooraf van de faculteit de formele toelating nodig om te doctoreren. Vervolgens moet je je bij de afdeling Studentenadministratie en Studieprogramma s (alle adressen vind je op het einde van deze brochure) officieel laten inschrijven voor het lopend academiejaar (eerste inschrijving). Dit gebeurt meteen bij aanvang van het doctoraatsonderzoek. Voor studenten afkomstig uit een door de OESO erkend ontwikkelingsland is de inschrijving vóór 1 januari van het lopende academiejaar een absolute verplichting. Wie aangesteld wordt als assistent (AAP) moet binnen één jaar na aanstelling een doctoraatsonderwerp door de faculteitsraad laten goedkeuren en zich vervolgens formeel laten inschrijven als doctoraatsstudent. In de daaropvolgende jaren van de voorbereiding van het doctoraatsproefschrift moet je je jaarlijks opnieuw inschrijven (herinschrijving). Dit is volledig gratis. De (her)inschrijving is meer dan een formaliteit. Zowel de eerste inschrijving als de jaarlijkse herinschrijvingen zijn administratief belangrijk en verplicht. Zonder formele inschrijving heb je bovendien geen toegang tot het aantrekkelijke aanbod van de Doctoral Schools (hierover verder meer). Voor de eigenlijke verdediging moet je je afzonderlijk inschrijven voor het doctoraatsexamen. Dit kan je doen van zodra de examencommissie je proefschrift ontvankelijk heeft verklaard. Wie door nalatigheid het inschrijvingsgeld (nog) niet vereffend 8

9 heeft, mag het doctoraatsproefschrift niet verdedigen. Aanvragen voor het doctoraat en de doctoraatsopleiding moeten gericht worden aan de Facultaire Studentenadministratie (FSA). De inschrijvingsformaliteiten daarentegen gebeuren op de afdeling Studentenadministratie en Studieprogramma s. De inschrijvingsbedragen en -formulieren vind je op: > onderwijs en studie > inschrijving en administratie > inschrijven > formulieren, en > inschrijving en administratie > studiegeld. Ben je in het bezit van een buitenlands diploma, dan moet je een specifieke procedure volgen. Informatie hierover (ook in het Engels) is verkrijgbaar op het Adviescentrum voor Studenten. De predoctorale opleiding Behaalde je je masterdiploma in het buitenland of ben je niet in het bezit van een masterdiploma, dan kan de verplichting opgelegd worden om een predoctorale opleiding te volgen vooraleer je aan je doctoraatsonderzoek mag beginnen. Het studieprogramma van een predoctorale opleiding laat je o.m. toe om aan de noodzakelijke achtergrond te bouwen om aan wetenschappelijk onderzoek te doen. Het programma wordt georganiseerd als een specifieke vorm van postgraduaatsopleiding. Je volgt een pakket opleidingsonderdelen en legt hierover examen af. Ben je geslaagd, dan krijg je een postgraduaatsgetuigschrift, op basis waarvan je tot het doctoraat kan worden toegelaten. In die zin kan de predoctorale opleiding beschouwd worden als een voorbereidende aanloop naar een doctoraat(sopleiding). De predoctorale opleiding wordt samengesteld in overleg met een mentor, aangesteld door de faculteit. Ben je in het bezit van een einddiploma van een buitenlandse universiteit of gelijkwaardige instelling, dan bedraagt de studieomvang al naargelang van je vooropleiding 60 of 120 studiepunten. Ben je niet in het bezit van een masterdiploma, dan omvat de predoctorale opleiding minimum 20 studiepunten. Aan de hand van je individuele voortraject wordt een opleidingspakket samengesteld. De faculteit kan op grond van eerder verworven competenties (EVC s) of eerder verworven kennis (EVK s) vrijstellingen verlenen van bepaalde onderdelen van het predoctorale programma. De verplichting die vroeger gold voor hogeschool-afgestudeerden met een tweedecyclusdiploma om een predoctorale opleiding te volgen alvorens zich in te schrijven voor het doctoraat, is in het kader van het academiseringsproces van de hogescholen niet langer van kracht. 9

10 10

11 De vakgebieden Doorgaans doctoreer je in het verlengde van je basisopleiding. Als licentiaat of master in de wiskunde bereid je je voor op een doctoraat in de wetenschappen: wiskunde; als licentiaat of master in de wijsbegeerte op een doctoraat in de wijs begeerte. Het is ook mogelijk om een andere doctorstitel, al dan niet in een andere faculteit, te behalen. Zo is het perfect denkbaar dat je als master in de biotechnologie, doctor in de medische wetenschappen wordt. Je dient een aanvraag in bij de faculteit waar je wenst te doctoreren en op grond van de situering van het doctoraatsonderwerp wordt beslist welke doctorstitel zal worden uitgereikt. Universiteiten kiezen autonoom welke doctorstitels ze uitreiken. Daardoor is het mogelijk om als houder van een diploma van master in de muziek en podiumkunsten behaald aan een hogeschool aan de Universiteit Gent te doctoreren in je eigen studiegebied Kunsten, in plaats van - zoals vroeger - in het studiegebied Kunstwetenschappen. Men kan doctoreren in alle studiegebieden die binnen de academische basisopleidingen worden aangeboden. Aan de Universiteit Gent worden onderstaande doctorstitels uitgereikt: Faculteit Letteren en Wijsbegeerte Doctor in de wijsbegeerte Doctor in de moraalwetenschappen Doctor in de moraalwetenschappen: morele begeleiding Doctor in de taalkunde Doctor in de letterkunde Doctor in de vertaalwetenschap Doctor in de taal - en letterkunde: latijn en grieks Doctor in de taal - en letterkunde: romaanse talen Doctor in de taal - en letterkunde: germaanse talen Doctor in de geschiedenis Doctor in de kunstwetenschappen Doctor in de archeologie Doctor in de vergelijkende cultuurwetenschap Doctor in de oosterse talen en culturen Doctor in de oost-europese talen en culturen Doctor in de afrikaanse talen en culturen 11

12 Doctor in de kunsten: beeldende kunsten Doctor in de kunsten: audiovisuele kunsten Doctor in de kunsten: muziek Doctor in de kunsten: drama Faculteit Rechtsgeleerdheid Doctor in de rechten Doctor in het notariaat Doctor in de criminologische wetenschappen Faculteit Politieke en Sociale Wetenschappen Doctor in de politieke wetenschappen Doctor in de sociologie Doctor in de communicatiewetenschappen Doctor in de EU-studies Faculteit Psychologie en Pedagogische Wetenschappen Doctor in de psychologie Doctor in de pedagogische wetenschappen Doctor in het sociaal werk Faculteit Economie en Bedrijfskunde Doctor in de economische wetenschappen Doctor in de toegepaste economische wetenschappen Faculteit Wetenschappen Doctor in de wetenschappen Doctor in de wetenschappen: wiskunde Doctor in de wetenschappen: fysica Doctor in de wetenschappen: informatica Doctor in de wetenschappen: chemie Doctor in de wetenschappen: biologie Doctor in de wetenschappen: geografie Doctor in de wetenschappen: geologie Doctor in de wetenschappen: geomatica en landmeetkunde Doctor in de wetenschappen: biochemie Doctor in de wetenschappen: biotechnologie Doctor in de wetenschappen; biochemie en biotechnologie Doctor in de wetenschappen: sterrenkunde Doctor in de statistische data-analyse Faculteit Ingenieurswetenschappen Doctor in de ingenieurswetenschappen Doctor in de ingenieurswetenschappen: bouwkunde Doctor in de ingenieurswetenschappen: scheepsbouwkunde Doctor in de ingenieurswetenschappen: chemische technologie Doctor in de ingenieurswetenschappen: toegepaste natuurkunde Doctor in de ingenieurswetenschappen: materiaalkunde Doctor in de ingenieurswetenschappen: textiel 12

13 Doctor in de ingenieurswetenschappen: elektrotechniek Doctor in de ingenieurswetenschappen: werktuigkunde-elektrotechniek Doctor in de ingenieurswetenschappen: computerwetenschappen Doctor in de ingenieurswetenschappen: architectuur Doctor in de ingenieurswetenschappen: maritieme techniek Doctor in de ingenieurswetenschappen: textielkunde Doctor in de ingenieurswetenschappen: fotonica Doctor in de ingenieurswetenschappen: biomedische ingenieurstechnieken Doctor in de ingenieurswetenschappen: bedrijfskundige systeemtechnieken en operationeel onderzoek Faculteit Bio-Ingenieurswetenschappen Doctor in de toegepaste biologische wetenschappen Doctor in de toegepaste biologische wetenschappen: scheikunde Doctor in de toegepaste biologische wetenschappen: landbouwkunde Doctor in de toegepaste biologische wetenschappen: land- en bosbeheer Doctor in de toegepaste biologische wetenschappen: milieutechnologie Doctor in de toegepaste biologische wetenschappen: cel- en genbiotechnologie Faculteit Geneeskunde en Gezondheidswetenschappen Doctor in de medische wetenschappen Doctor in de biomedische wetenschappen Doctor in de tandheelkunde Doctor in de sociale gezondheidswetenschappen: logopedie en audiologie Doctor in de sociale gezondheidswetenschappen: voedings- en dieetleer Doctor in de sociale gezondheidswetenschappen: medisch-sociale wetenschappe n Doctor in de motorische revalidatie en kinesitherapie Doctor in de lichamelijke opvoeding Faculteit Diergeneeskunde Doctor in de diergeneeskundige wetenschappen Faculteit Farmaceutische Wetenschappen Doctor in de farmaceutische wetenschappen 13

14 Doctoreren aan de universiteit vraagt een grote individuele inzet: veel zelfstudie, veel zelfstandig werk, maar is verre van een solo-activiteit. De begeleiding Begeleiding van doctorandi >> De promotor Centraal in de begeleiding van het doctoraatsonderzoek staat de promotor. Elke doctoraatsstudent heeft minstens één promotor die behoort tot het zelfstandig academisch personeel van de Universiteit Gent (en/of mandaathouder is van het FWO met een aanstelling van onbepaalde duur). De promotor wordt door de faculteit als dusdanig formeel aangeduid. In bepaalde gevallen stelt de faculteit meerdere promotoren aan. Dit is bv. het geval als je doctoraatsonderzoek in een faculteitsoverkoepelend of interdisciplinair domein wordt uitgevoerd. Indien je promotor niet behoort tot de faculteit waarin het onderzoeksdomein is gesitueerd, dan wordt het voorgestelde promotorschap ter goedkeuring aan de faculteitsraad voorgelegd. Het is van groot belang een promotor te vinden die achter je onderzoek staat, met wie de gehele onderzoeksproblematiek bespreekbaar is en die je de nodige logistieke middelen ter beschikking stelt. Je promotor onderschrijft een engagement m.b.t. het toezien op het vlot verloop van de doctoraatsstudie vanaf de formele aanvraag tot doctoreren tot en met het voordragen van het proefschrift bij de faculteit. Hij/zij zit tevens de eventuele doctoraatsbegeleidingscommissie voor. Het zoeken naar een passend onderzoeksonderwerp en de meest aangewezen promotor zijn moeilijk los van elkaar te zien; je vindt hierover meer elders in de brochure. >> De doctoraatsbegeleidingscommissie (DBC) Wanneer je tot het doctoraat en de doctoraatsopleiding wordt toegelaten, wordt in vele gevallen een doctoraatsbegeleidingscommissie (DBC) samengesteld. In een aantal faculteiten is dit zelfs verplicht. De DBC bestaat minstens uit je promotor en twee andere experts, waarvan minstens één van buiten je vakgroep. Ook externe deskundigen, of professoren verbonden aan een andere universiteit, kunnen dus lid zijn van de DBC. Je DBC wordt doorheen je hele studie- en onderzoeksperiode minstens éénmaal per 14

15 jaar gevraagd om je werk te evalueren en indien nodig suggesties te formuleren die kunnen leiden tot een wijziging of een nieuwe stimulans in de aanpak van je onderzoek. Jaarlijks breng je hiervoor verslag uit aan de DBC over de vorderingen van je doctoraatsonderzoek. Op deze manier word je gestimuleerd om regelmatig je onderzoeksproblematiek en -resultaten te verwoorden en word je geconfronteerd met andere visies en gezichtspunten over de uitwerking van je doctoraatsproject. Je DBC brengt op haar beurt verslag uit over de vordering van je onderzoek en desgevallend de doctoraatsopleiding. Het voortgangsrapport is sinds de invoering van de Doctoral Schools verplicht. Het voortgangsrapport en het advies van de DBC hierover zijn belangrijke documenten. Een positieve tussentijdse evaluatie kan een voorwaarde zijn om het doctoraatsonderzoek verder te zetten. Om de belasting minimaal te houden, is het sjabloon van het voortgangsrapport zo flexibel mogelijk: wie een aanvraag voor een hernieuwing van een onderzoeksbeurs voorbereidt, heeft op die manier eigenlijk al het grootste werk voor een dergelijk rapport afgeleverd. >> De onderzoeksgroep In sommige vakgroepen word je opgenomen in een team - in omvang variërend van minder dan een handvol tot meer dan 20 personen- van beginnende en ervaren onderzoekers werkzaam in eenzelfde onderzoeksdomein. Het is niet ongebruikelijk dat er binnen dergelijke onderzoeksgroep geregeld bijeenkomsten zijn waarin elk de vorderingen in zijn of haar onderzoek naar voren brengt en er ruimte is voor vragen en voorstellen. Niet alleen worden onderzoekservaringen uitgewisseld; als jonge doctorandus/a leer je hier ook om te presenteren en te rapporteren. Een belangrijke troef voor een doctor is immers zeer ingewikkelde materie op accurate wijze in heldere taal uiteen te kunnen zetten. >> De Doctoral Schools Sedert het academiejaar investeert de Universiteit Gent fors in een betere omkadering van het hele doctoraatsgebeuren. Deze omkadering wordt aangeboden door vijf Doctoral Schools: Arts, Humanities and Law Social and Behavioural Sciences Natural Sciences (Bioscience) Engineering Life Sciences and Medicine In een aantal faculteiten was de opleiding en begeleiding van doctorandi reeds goed uitgebouwd via de doctoraatsopleiding of in dynamische onderzoeksgroepen, maar dat was niet voor alle doctorandi het geval. Via de Doctoral Schools wordt een welbepaald budget voorzien om activiteiten en opleidingen te financieren. Bij je inschrijving voor het doctoraat en de doctoraatsopleiding word je automatisch lid van de Doctoral School van jouw keuze. Elk van de vijf Doctoral Schools neemt initiatieven om de kwaliteit van de doctorate n te garanderen, om doctorandi begeleiding te bieden bij hun 15

16 doctoraatsonderzoe k en om aan het doctoraat een grotere uitstraling te geven, zowel internationaal als op maatschappelijk vlak. Een doctoraatsdiploma is immers niet langer een exclusieve voorbereiding op een academische carrière. Het is een bewijs van onderzoekservaring en onderzoekscompetentie, dat zowel binnen het hoger onderwijs als in de industrie en dienstverleningssector een beduidende meerwaarde vormt. In nauw overleg met de faculteiten organiseren de Doctoral Schools enerzijds gespecialiseerde, vakinhoudelijke opleidingen en anderzijds ook workshops in onderzoeksvaardigheden en transferable skills (hierover verder meer). Voorts worden gastlezingen, informatiesessies en contacten met bedrijven opgezet. Op die manier krijg je de mogelijkheid je kennis te verdiepen en verbreden en kan je promotor meer tijd en energie vrijmaken voor de inhoudelijke begeleiding van je doctoraatsonderzoek. De Doctoral Schools stimuleren de contacten tussen doctorandi uit aanverwante disciplines, uit verschillende faculteiten en zelfs uit binnen- en buitenlandse universiteiten. Onder andere om deze reden is de voertaal van de Doctoral Schools het Engels. Bovendien is het aantal internationale doctorandi aan onze universiteit vrij groot. Engels is ook in bijna elke wetenschappelijke discipline de internationale lingua franca geworden. Via de Doctoral Schools kan je al meteen op een spontane, natuurlijke wijze deel uitmaken van deze internationale onderzoeksomgeving. Door het Engels als werktaal te gebruiken, krijg je de kans om je academisch Engels taalgebruik en algemene communicatieve vaardigheden in het Engels gaandeweg te verfijnen. Wie meer wil weten over de Doctoral Schools, surft best even naar de website: >> De doctoraatsopleiding De doctoraatsopleiding wordt aangeboden door de Doctoral Schools, maar de reglementering errond wordt op het niveau van de faculteit bepaald. De doctoraatsopleiding is in sommige faculteiten en voor sommige studenten geheel of gedeeltelijk verplicht. Om te weten of deze verplichting voor jou geldt, vraag je best het facultair doctoraatsreglement aan bij de Doctoral Schools Ondersteuningscel. Dit reglement is ook te vinden via > faculteiten. Ook zonder verplichting kan je de doctoraatsopleiding voor een deel of in zijn geheel volgen. Wie zich inschrijft voor het doctoraat schrijft zich automatisch (en kosteloos) in voor de doctoraatsopleiding. Elke doctorandus/a heeft het recht om de volledige opleiding van 60 ECTS credits te volgen. Wie alle studiepunten behaalt, krijgt het getuigschrift van de doctoraatsopleiding. De doctoraatsopleiding wordt om diverse redenen sterk aanbevolen: het is een gelegenheid om je horizon te verbreden, om je onderzoeksvaardigheden aan te scherpen, om je kennis van je vakgebied te verdiepen en om gratis opleidingen te volgen die een belangrijke meerwaarde kunnen zijn in je zoektocht naar een job ná het doctoraat. Flexibel pakket De doctoraatsopleiding aangeboden door de Doctoral Schools bestaat uit een 16

17 flexibel opleidingspakket, dat individueel voor en vaak in samenspraak met jou wordt vastgelegd. De opleiding bestaat uit vier onderdelen; voor elke categorie moet je een invulling maken binnen een vastgelegd minimum en maximum aantal credits: 1 Verdiepende opleidingsonderdelen waarin je voor je doctoraatsonderzoek relevante kennis verwerft. Tot deze categorie behoren reguliere opleidingsonderdelen uit de Master- of Manama-opleidingen van de Universiteit Gent of van andere universiteiten in binnen- of buitenland, opleidingsonderdelen die specifiek voor doctorandi door één van de Doctoral Schools worden georganiseerd, opleidingen in het kader van Permanente Vorming, onderdelen van een doctoraatsopleiding aan een andere binnen- of buitenlandse universiteit en in sommige gevallen ook reguliere opleidingsonderdelen uit de Bacheloropleidingen, Schakel- of Voorbereidingsprogramma s van de Universiteit Gent, 2 Transferable skills seminars: workshops, seminaries, informatieve sessies en trainingsprogramma s gericht op het verwerven van vaardigheden en een verbreding van je kennis, niet op nieuwe kennis zelf (hierover verder meer). 3 Onderzoeksgerelateerde activiteiten: bv. publicaties, deelname aan conferenties, internationale onderzoeksverblijven en dergelijke meer. 4 De doctoraatsverdediging. Er worden drie studiepunten toegekend voor de doctoraatsverdediging, want het getuigschrift van de doctoraatsopleiding wordt niet uitgereikt als het doctoraat zelf niet behaald wordt. Transferable skills De term transferable skills klinkt nog vrij nieuw in onze universiteit, maar verschillende faculteiten organiseren reeds dergelijke opleidingen, o.m. als navorming en ook steeds meer in de masteropleidingen. Doctorandi hebben meer dan vroeger nood aan een verbreding van hun kennis en ervaring om hun onderzoek tot een goed einde te brengen én om daarna met succes te solliciteren naar een andere job. De kloof tussen de universiteit en het bedrijfsleven of de dienstverleningssector is dikwijls nog groot. De vaardigheidstraining kan heel diverse gebieden bestrijken, zoals: communicatie (academic writing in English, wetenschapscommunicatie, onderwijs op academisch niveau, ) onderzoek en valorisatie (statistiek, intellectual property, ) netwerking en teamwork (teambuilding, vergadertechnieken, onderzoeksbegeleiding, ) career management (financieel management, een business plan schrijven, ). >> Haal meer uit je doctoraat Het is de bedoeling van de Doctoral Schools en de doctoraatsopleiding die er wordt aangeboden, om doctorandi méér te bieden dan enkel een doctoraatsdiploma. Door op een meer bewuste manier met onderzoek bezig te zijn, en jezelf te verrijken met extra opleidingen, werk je niet alleen aan een doctoraatsproefschrift, maar ook aan de vorming van jezelf als onderzoeker. De onderzoeksgerelateerde activiteiten, die het derde deel van het opleidingspakket van de doctoraatsopleiding uitmaken, leveren daartoe ook een belangrijke bijdrage. 17

18 Networking Even belangrijk in je opleiding als onderzoeker is deelnemen aan conferenties met een mondelinge presentatie of poster of als lid van een discussiepanel. Op conferenties komen specialisten in je vakgebied samen, je leert er jonge en ervaren collega s kennen en zowel tijdens de formele panelsessies als tijdens de sociale activiteiten krijg je ruim de kans om van gedachten te wisselen met experts van over de hele wereld. Je leert spreken voor een publiek van geïnteresseerde luisteraars, waarschijnlijk zelfs in het Engels, en je leert gebruik te maken van de technologische middelen en software applicaties die daarvoor voorhanden zijn (Power Point presentaties, resultaten omzetten naar grafieken e.d.). Je vindt aankondigingen van conferenties in vele vaktijdschriften. Voor een aantal disciplines circuleren eveneens mailinglists waarop dergelijke informatie wordt verspreid. Je promotor kan je hierover meer informatie verstrekken. Internationale ervaring Internationale ervaring opdoen vormt een cruciale component van een onderzoekscarrière. Contacten met internationale collega s onderhouden en aan internationale conferenties deelnemen maken daar deel van uit, maar een onderzoeksverblijf in het buitenland is toch nog een heel andere ervaring. Je kan een korte periode verblijven in een land waar onderzoeksmateriaal te vinden is, waar een expert in je vakgebied jou nieuwe technieken of nieuwe visies bijbrengt of waar een bibliotheek een speciale collectie bevat die voor jou interessant is. Je kan ook voor een langere periode aan een buitenlandse universiteit verblijven waar je echt de kans krijgt om ondergedompeld te worden in een andere universitaire omgeving en in een totaal verschillende cultuur. Dergelijke ervaringen verruimen niet alleen je blik op de wereld, ze dagen je ook uit om nog meer zelfstandig te werken, initiatief te nemen en algemeen aanvaardbare praktijken, gewoontes of procedures in je werkomgeving thuis in vraag te stellen. Buitenlandse studiebezoeken of congressen selecteer je evenwel doelgericht en bereid je goed voor: je doctoraat blijft de voornaamste focus. Internationale mobiliteit van onderzoekers is inmiddels een prioriteit in het Europese onderzoeksbeleid. Vanuit diverse hoeken worden doctoraatsstudenten dan ook gestimuleerd om naar het buitenland te trekken. Er zijn heel wat mogelijkheden om financiering te vinden om voor een kortere of langere periode in het buitenland te werken als onderzoeker. Sommige doctorandi genieten van werkingsmiddelen waarmee een onderzoeksverblijf in het buitenland geheel of gedeeltelijk vergoed kan worden. Daarnaast kan je financiering aanvragen bij instanties zoals het FWO-Vlaanderen en de Belgian American Educational Foundation. Meer informatie over financieringskanalen vind je verder in deze brochure. Publiceren Aan wetenschappelijk onderzoek doen, doe je niet louter voor jezelf, hoewel je diepgaande interesse in je onderzoeksonderwerp je belangrijkste drijfveer vormt. Je maakt deel uit van een vak- of onderzoeksgroep en je legt contacten, ook internationaal, met onderzoekers die aanverwante onderwerpen bestuderen. Een van de manieren waarop de (academische) wereld met je onderzoek kan kennismaken, is via publicaties. Wetenschappelijke artikels schud je niet zomaar uit je mouw; integendeel, schrijven is vaak een arbeidsintensief proces. Publicaties zijn in eerste instantie nuttig om je 18

19 gedachten en bevindingen te leren organiseren, te structureren en met overtuigingskracht te verwoorden. Hou tevens voor ogen dat publiceren een dialoog aangaan is met andere onderzoekers. Mogelijks krijg je vanuit diverse hoeken reactie op je artikels. Veel hangt af van de kwaliteit van je werk, en van hoe en waar je publiceert. Wees niet bang van kritische reflecties van anderen; je kan er veel uit leren. Wie publicaties voorlegt aan de redactie van een tijdschrift met peer-review, krijgt nuttige feedback van de editors - zelfs (en vooral) als je artikel niet wordt aanvaard. Het is de manier bij uitstek om je onderzoeksideeën te toetsen aan een ruimer publiek dan je onmiddellijke collega s, een publiek dat weliswaar specialist is op jouw terrein. Durf hoog te mikken en bied je artikels aan gereputeerde tijdschriften aan. Slaag je erin een onderdeel van je onderzoek in een tijdschrift met peer-review te publiceren, dan krijg je meteen een bevestiging dat je onderzoek goed geargumenteerd, grensverleggend en methodologisch onderbouwd is. Precies daarom zijn (internationale) publicaties zo belangrijk als kwaliteitsindicator van je verrichte onderzoekswerk. Over het algemeen geldt het Web of Science (enkel toegankelijk binnen het UGentportaal) als kwaliteitscriterium voor wetenschappelijke publicaties. Artikels in tijdschriften die daarin zijn opgenomen, worden ook A1-publicaties genoemd. De publicatiecultuur in de alfawetenschappen verschilt nogal van die in de exacte, medische en toegepaste wetenschappen. In de humane wetenschappen genieten publicaties in boekvorm bij een gerenommeerde uitgeverij ook een hoge status. De Universiteit Gent heeft daarom een onafhankelijke selectie gemaakt van zowel uitgevers als tijdschriften die niet voorkomen in het Web of Science, maar toch een internationale wetenschappelijke reputatie genieten. Voor meer informatie: > onderzoek > doctoreren >> Het gezamenlijk doctoraat Tenslotte vermelden we nog dat een gezamenlijk doctoraat ook tot de mogelijkheden behoort. In dat geval ben je als doctorandus/a ingeschreven aan twee (of meer) instellingen voor hoger onderwijs, heb je in elk van deze instellingen een promotor en krijg je een double of joint degree van deze instellingen indien je slaagt voor het doctoraatsexamen. Het kan gaan om een samenwerking tussen twee Vlaamse universiteiten, maar in de meeste gevallen gaat het om internationale doctoraten. Je moet minstens zes maanden aan elk van de instellingen verblijven en voor elk gezamenlijk doctoraat wordt een individueel contract afgesloten. Je kan van bij de start van je onderzoek met een gezamenlijk doctoraat beginnen, maar ook indien je reeds enige tijd bezig bent met je doctoraatsonderzoek kan eventuele samenwerking met een internationale copromotor gaandeweg leiden tot een bestendiging van deze samenwerking via een gezamenlijke doctoraatsovereenkomst. Niet alle landen laten gezamenlijke doctoraten toe; informeer je dus goed wanneer je aan een gezamenlijk doctoraat denkt. De Universiteit Gent heeft een specifiek doctoraatsreglement voor gezamenlijke doctoraten. Je vindt meer informatie over dit statuut en de mogelijkheden ervan op e > onderzoek > doctoreren 19

20 20

21 Het financiële aspect Essentieel Er zijn meerdere mogelijkheden om je doctoraatsstudie financieel te overbruggen. >> Broodnodig Tijdens je doctoraatsstudie maak je het onderzoeken tot je beroep; je vervolmaakt je via de eventuele doctoraatsopleiding en je bereidt je voor op het behalen van het hoogste universitair diploma in het land. Het voltooien van een doctoraat vergt vaak meerdere jaren opzoekings- en studiewerk. Daarenboven zijn er extra kosten verbonden aan je doctoraatsstudie zoals bv. deelname aan congressen en symposia in binnen- en/of buitenland, het drukklaar maken van je proefschrift e.d. Genoeg redenen om er zoveel mogelijk naar te streven een statuut te verkrijgen dat je toelaat het doctoraatsonderzoek te verrichten en gelijktijdig een volwaardig inkomen te verwerven. Dit betekent echter niet dat je niet mag doctoreren zonder financiering. Een aantal jonge onderzoekers, vooral in de medische en humane wetenschappen, slaagt er zelfs in om een job buiten de universiteit te combineren met een succesvol doctoraat. In de marge vermelden we even dat, noch voor het volgen van een (pre)doctorale opleiding, noch voor een doctoraat, studiefinanciering kan aangevraagd worden bij de Vlaamse Gemeenschap. Het zgn. jokerkrediet kan ook niet gebruikt worden voor dit doel. >> De rol van studieresultaten Hoe beter je studieresultaten, hoe meer kans je maakt op financiering van je doctoraatsstudie en hoe gemakkelijker je een promotor vindt. Vooral afstudeergraden zijn belangrijk: de masterproef die je afwerkt, is immers een eerste proeve van zelfstandig en origineel onderzoekswerk. Wie daarin goed slaagt én blijk geeft van veel belangstelling en inzet, zal gemakkelijker een promotor vinden bij wie het doctoraatsonderzoek kan worden uitgevoerd. In de meeste gevallen is de begeleider van je eindverhandeling ook de persoon die jou het best op weg kan zetten voor de financiering van je doctoraat. Studieresultaten zijn dus belangrijk. Vergeet echter niet dat je aanvraag voor financiering ook op andere aspecten wordt beoordeeld zoals bv. je motivatie, het gekozen 21

22 onderzoeksonderwerp, de voorgestelde aanpak. Dit vereist dus een grondige voorbereiding. Vaak wordt de financiering niet voor de gehele onderzoeksperiode vastgelegd, maar worden je onderzoeksresultaten tussentijds geëvalueerd en moet je het verder zetten van je doctoraat jaarlijks of om de twee jaar motiveren. >> Financieringsbronnen Er zijn meerdere financieringsbronnen of financieringskanalen om de periode van je doctoraatsonderzoek te financieren. Waarvoor je kandideert, wordt mogelijks in samenspraak met de promotor bepaald. Het contacteren van een promotor en het maken van afspraken m.b.t. het doctoraatsonderzoek zijn dan ook belangrijke (en soms zelfs de eerste) stappen in het zoeken naar financiering. Hou er rekening mee dat er voor de diverse financieringsmogelijkheden vaak veel meer gegadigden dan uitverkorenen zijn. Financiering voor het doctoraat kan gebeuren via: een assistentenmandaat - bezoldigd assistent; een persoonsgebonden doctoraatsproject (bv. FWO-Vlaanderen, IWT- Vlaanderen, BOF); een aanstelling op een onderzoeksproject dat door je promotor werd aangevraagd (bv. FWO-Vlaanderen, IWT-Vlaanderen, BOF, POD Wetenschapsbeleid, etc.) een aantal andere categorieën. Bij elk van deze statuten hoort een bepaalde aanvraagprocedure, een bepaalde (aanstellings)vorm (beurs of arbeidscontract) en een bepaalde reglementering (toekenningsvoorwaarden, duur, e.a.). Een aantal van deze statuten zijn specifiek bedoeld om iemand toe te laten een doctoraat voor te bereiden en kunnen dus niet gecombineerd worden met een andere activiteit of opleiding. >> De afdeling onderzoekscoördinatie van de Universiteit Gent De afdeling Onderzoekscoördinatie adviseert en begeleidt de onderzoekers van de Universiteit Gent bij het verwerven van externe onderzoeksfinanciering. Dit geldt zowel voor de promotoren als voor jonge onderzoekers. De afdeling Onderzoekscoördinatie kan je helpen bij het exploreren van financieringsmogelijkheden vanaf het ogenblik dat je doctoraatsplannen een vaste vorm aannemen én als je een promotor gevonden hebt die je werk wil begeleiden. Ook de medewerkers van de Doctoral Schools kunnen je meer informatie verschaffen over administratieve procedures en over diverse statuten zoals doctoraatsbursaal of wetenschappelijk medewerker. Meer informatie over onderzoeksfinanciering vind je op de website: > onderzoek > Onderzoeksfinanciering. 22

23 Toelichting bij de verschillende financieringsmogelijkheden >> Assistentenmandaten bezoldigd assistent Assistent kan je worden door te solliciteren naar een specifieke vacature binnen een vakgroep. Als assistent behoor je tot het Assisterend Academisch Personeel (AAP) van de universiteit. Je staat het Zelfstandig Academisch Personeel (ZAP = de professor en) bij in hun opdrachten: je ondersteunt en begeleidt het academisch onderwijs (oefeningen, practica, lessen); je voert wetenschappelijk onderzoek uit en des gevallend assisteer je bij de wetenschappelijke dienstverlening aan de gemeensch ap. Het wetenschappelijk onderzoek heeft de specifieke bedoeling te leiden tot een doctoraat; het is dan ook verplicht om ten laatste een jaar na je aanstelling als assistent een onderzoeksplan voor je doctoraat voor te leggen. Soms is het even zoeken naar een evenwicht tussen de onderwijstaken en het eigen onderzoek. Een dergelijke combinatie verschaft je evenwel nuttige onderwijservaring. Door oefeningen of praktijklessen te geven leer je wetenschappelijke inhouden op een duidelijke en gestructureerde manier over te brengen naar je studenten - een aanpak die je wellicht ook zal helpen je onderzoekswerk beter te organiseren. De communicatie met je studenten leert je eveneens hoe je constructiev e feedback geeft en zal je beslist helpen om je eigen onderzoeksargumenten beter te verwoorden of om te anticiperen op mogelijke kritiek. Een assistentenmandaat is een aanstelling voor twee jaar en is tweemaal verlengbaar. Onder uitzonderlijke voorwaarden kan hier een zevende jaar aan toegevoegd worden. Je ontvangt een wedde van de universiteit; zoals elke loontrekkende betaal je belastingen. Assistenten hebben het recht om tenminste de helft van hun werktijd aan de voorbereiding van het doctoraatsproefschrift te besteden, via wetenschappelijk onderzoek of het volgen van academisch onderwijs. Alle nieuwe aanstellingen als assistent gebeuren op basis van de vacantverklaring van een functie met welomschreven functie-inhoud. Deze vacatures verschijnen o.m. in het Staatsblad en zijn terug te vinden op de UGent-website: > vacatures aan de UGent. Het is daarnaast raadzaam om geregeld bij een potentiële promotor of bij de vakgroep te informeren of er binnenkort plaatsen vacant komen. >> Persoonsgebonden doctoraatsprojecten Je kan ook zelf een beurs aanvragen om doctoraatsonderzoek te verrichten. Een beurs wordt op competitieve basis uitgereikt aan de kandidaten met het beste c.v. en het beste onderzoeksproject. Verschillende instanties kennen beurzen voor doctoraatsprojecten toe: A het Bijzonder Onderzoeksfonds (BOF) B het FWO-Vlaanderen C het IWT-Vlaanderen D andere externe financieringskanalen. 23

24 De beurzen zijn specifiek bedoeld om een doctoraat voor te bereiden. De toekenning gebeurt op naam. In tegenstelling tot een aanstelling op een onderzoeksproject of als assistent, kan je bij het verzaken of onderbreken van dit doctoraatsproject dan ook niet vervangen worden. Tussen de beurzen van het BOF, het FWO en het IWT bestaan kleine verschillen. De FWO-beurzen zijn doorgaans de meest prestigieuze en worden ook meestal uitgereikt aan kandidaten met hoge afstudeergraden. Wil je een FWO-beurs aanvragen en daarvoor in het laatste jaar van je masteropleiding nog proberen een hoge graad te behalen, kan het interessant zijn de aanvraag voor een doctoraatsmandaat (gewoonlijk in februari) een jaartje uit te stellen. Voor de financieringsaanvraag voor een BOF-mandaat, of voor een aanstelling in het kader van een onderzoeksproject, geldt geen leeftijdsbeperking of nationaliteitsbeperking. De IWT-beurzen gelden voorlopig dan weer enkel voor wetenschappen, toegepaste wetenschappen en biomedische wetenschappen, aangezien het financiering betreft die technologische en wetenschappelijke innovatie aanmoedigt. A Bijzonder Onderzoeksfonds (BOF): doctoraatsmandaat Jaarlijks kent de Universiteit Gent, na advies van de Onderzoeksraad, nieuwe doctoraatsmandaten toe ten laste van het Bijzonder Onderzoeksfonds. Deze mandaten zijn bedoeld voor doctoraatsstudenten, met het oog op het behalen van een doctoraat binnen een periode van vier jaar. De initiële duur bedraagt twee jaar. Na een tussentijdse evaluatie, waarbij de Onderzoeksraad bekijkt in hoeverre het mandaat daadwerkelijk gaat uitmonden in het vooropgestelde doctoraat, kan een tweede termijn van twee jaar worden toegekend. De oproep voor het indienen van voorstellen wordt jaarlijks door de Onderzoeksraad gelanceerd en bekendgemaakt via Berichten over Onderzoek en de website van de afdeling Onderzoekscoördinatie: > onderzoek > financiering > BOF. Je dient er rekening mee te houden dat de indiendatum in de periode mei/juni is gesitueerd en dat het mandaat reeds start in oktober daaropvolgend. Heb je een aanvraag bij het FWO ingediend (zie verder) en werd je geklasseerd, maar behaalde je net geen beurs, dan word je automatisch mee opgenomen in de selectie voor BOF-doctoraatsmandaten. 24 B FWO-Vlaanderen B1 FWO-aspirant Jaarlijks kent het FWO-Vlaanderen voor alle studierichtingen aspirantenmandaten toe. Deze mandaten beginnen op 1 oktober, hebben een looptijd van twee jaar en kunnen éénmaal worden verlengd (met twee jaar). Behaal je als aspirant een doctoraat op proefschrift gedurende de eerste termijn van je mandaat, dan kan je geen verlenging van het mandaat aanvragen. Nieuwe aanvragen en aanvragen voor een verlenging dienen vóór de uiterste indiendatum (doorgaans in januari/februari) elektronisch te worden ingediend bij het FWO-Vlaanderen. Er zijn een aantal formele voorwaarden waaraan je als kandidaat-aspirant moet voldoen: beschikken over de nationaliteit van één van de lidstaten van de EU of over een masterdiploma van één van deze lidstaten (incl. Liechtenstein, Noorwegen en IJsland); houder zijn van een diploma dat aan een universiteit in de Vlaamse

25 Gemeenschap vereist wordt voor de inschrijving voor het doctoraat of laatstejaarsstudent zijn op het ogenblik van de aanvraag; de leeftijd van 31 jaar niet bereikt hebben; niet meer dan twee jaar wetenschappelijke anciënniteit hebben. Het onderzoeksproject, dat je als aspirant zelf voorstelt en uitschrijft, dient te worden doorgevoerd onder de leiding van een promotor, die vast verbonden is aan een Vlaamse universiteit. Dit kan eventueel in samenwerking met een promotor verbonden aan een Vlaamse of federale wetenschappelijke instelling. Het volledige reglement m.b.t. het mandaat van aspirant, de deadlines en de formulieren voor het indienen van aanvragen zijn beschikbaar op de website van het FWO-Vlaanderen: B2 Klinische doctoraatsbeurzen Het FWO-Vlaanderen ondersteunt het fundamenteel klinisch onderzoek door halftijdse mandaten aan jonge clinici te verlenen voor het afwerken van een doctoraat. Dit mandaat is bestemd voor dierenartsen en voor artsen, tandartsen en apothekers erkend als geneesheer-specialist, tandarts-specialist of apotheker-specialist in België. Je kan een klinische doctoraatsbeurs aanvragen als je bovendien voldoet aan de volgende voorwaarden: houder zijn van een diploma dat aan een universiteit in de Vlaamse Gemeenschap vereist wordt voor de inschrijving voor het doctoraat of laatstejaarsstudent zijn op het ogenblik van de aanvraag; op het ogenblik van de aanvraag en tot minimum de einddatum van het aangevraagde mandaat aangesteld zijn in een academisch ziekenhuis of een dierenkliniek verbonden aan een universiteit in de Vlaamse Gemeenschap en er een voltijdse klinische functie uitoefenen; in het verleden niet genoten hebben van een pre-doctoraal mandaat van het FWO-Vlaanderen, zelfs niet gedeeltelijk. Iedere aanvraag dient vergezeld te zijn van een attest van de directeur van het betrokken universitair ziekenhuis of van de vakgroepvoorzitter van de betrokken dierenkliniek en van de decaan van de betrokken faculteit, waarin bevestigd wordt dat je, zo het mandaat toegekend wordt, halftijds zal vrijgesteld worden van je huidige opdracht, om een doctoraat op proefschrift te kunnen afwerken. Het mandaat vangt aan op 1 oktober, duurt twee jaren en kan niet hernieuwd worden. De aanvragen dienen vóór de uiterste indiendatum (in de periode januari/februari) te worden ingediend bij het FWO-Vlaanderen. Het volledige reglement m.b.t. de klinische doctoraatsbeurzen, de deadlines en de formulieren voor het indienen van aanvragen zijn beschikbaar op de website van het FWO-Vlaanderen: B3 Bijzondere doctoraatsbeurzen Personen die een vaste betrekking hebben (bv. bij de overheid), kunnen bij het FWO-Vlaanderen een bijzondere doctoraatsbeurs aanvragen. In dit geval dien je hetzij een terbeschikkingstelling van een jaar aan te vragen voor een wetenschappelijke opdracht of voor een opdracht van algemeen belang, hetzij een jaar verlof zonder wedde (géén loopbaanonderbreking) te nemen, met de zekerheid je betrekking op het einde van dit verlof opnieuw op te nemen. Voorts 25

26 26

27 voldoe je o.m. aan volgende voorwaarden: je hebt de nationaliteit van één van de lidstaten van de Europese Unie of Europese Economische Ruimte; je bent houder van een diploma dat aan een universiteit in de Vlaamse Gemeenschap vereist wordt voor de inschrijving voor een doctoraat. Een bijzondere doctoraatsbeurs heeft een duur van één jaar, waardoor je je gedurende dat jaar voltijds aan het doctoraat kan wijden. Je kan niet voor deze beurs postuleren indien je vroeger reeds een pre-doctoraal mandaat van het FWO-Vlaanderen, zelfs gedeeltelijk, genoten hebt. Clinici kunnen zich voor deze beurs geen kandidaat stellen. De aanvragen dienen vóór de uiterste indiendatum (in de periode januari/februari) te worden ingediend bij het FWO-Vlaanderen. Het volledige reglement m.b.t. de bijzondere doctoraatsbeurzen, de deadlines en de formulieren voor het indienen van aanvragen zijn beschikbaar op de website van het FWO-Vlaanderen: C IWT-Vlaanderen C1 IWT-specialisatiebeurzen Specialisatiebeurzen van het IWT-Vlaanderen zijn (voorlopig) enkel toegankelijk voor doctorandi in de wetenschappen, ingenieurswetenschappen, bio-ingenieurswetenschappen, farmaceutische wetenschappen, diergeneeskundige wetenschappen, geneeskunde, tandheelkunde of biomedische wetenschappen. Via de specialisatiebeurzen wordt aan jonge onderzoekers de mogelijkheid geboden om een doctoraatsproefschrift voor te bereiden op basis van een eigen onderzoeksproject met een mogelijk toegepast karakter. De uitvoering gebeurt onder de wetenschappelijke begeleiding van een lid van het zelfstandig academisch personeel of een onderzoeksleider of -directeur van het FWO-Vlaanderen. Een IWT-specialisatiebeurs wordt toegekend voor een termijn van twee jaar die éénmalig verlengbaar is met een tweede termijn van twee jaar. Je kandidatuur voor een eerste termijn moeten worden ingediend tussen 1 augustus en half september. De exacte uiterste indiendatum wordt jaarlijks bekendgemaakt op de IWT-website. De toekenningen gebeuren in de tweede helft van december. De startdatum is steeds de eerste dag van een maand gelegen tussen oktober en januari van hetzelfde academiejaar. Het IWT-Vlaanderen sluit met de bursaal en met de universiteit waartoe zijn wetenschappelijke promotor behoort, een overeenkomst af waarin de voorwaarden voor de toekenning en het behoud van de specialisatiebeurs worden vastgelegd. De voornaamste kandidaatsvoorwaarden zijn: houder zijn van een academische graad van de tweede cyclus in het studiegebied wetenschappen, toegepaste wetenschappen, landbouwkundige en toegepaste biologische wetenschappen, farmaceutische wetenschappen, diergeneeskundige wetenschappen, geneeskunde, tandheelkunde of biomedische wetenschappen; het basisdiploma van de tweede cyclus hebben behaald met tenminste de vermelding onderscheiding, of met een gelijkwaardige vermelding; de leeftijd van 28 jaar niet bereikt hebben op 31 december van het kalenderjaar waarin de eerste termijn wordt aangevraagd; onderdaan zijn van een lidstaat van de Europese Unie; minder dan 18 maanden voorafgaand doctoraatswaardig onderzoek hebben uitgevoerd. 27

28 Alle informatie m.b.t. de IWT-specialisatiebeurzen is te vinden op de website van het IWT-Vlaanderen: C2 Baekeland programma nieuw! In 2009 lanceert het IWT een programma waardoor nieuwe kansen ontstaan om te doctoreren in nauwe samenwerking met het Vlaamse bedrijfsleven. Het onderzoek in het kader van dit Baekeland programma is gericht op het behalen van een doctoraat. Tegelijk heeft het onderzoek een economische finaliteit en biedt het een meerwaarde voor het bedrijf. Het bedrijf treedt op als hoofdaanvrager van de financiering, is betrokken bij de strategische oriëntatie van het onderzoek en staat in voor cofinanciering van het project. Als doctoraatsstudent ben je werkzaam aan de universiteit of in het bedrijf. Je hebt een promotor aan de universiteit, waar je ook de doctoraatstitel behaalt. Meer informatie wordt in de loop van 2009 verwacht op de website van het IWT-Vlaanderen: D Persoonsgebonden doctoraatsprojecten van andere externe financieringskanalen Een aantal organisaties reiken doctoraatsmandaten uit op competitieve basis, o.m. VITO (Vlaamse Instelling voor Technologisch Onderzoek): onderzoeksmandaten voor doctorandi (onderzoek vindt plaats in de laboratoria van VITO in Mol): > lanceer je carrière > doctoreren; SCK-CEN (Studiecentrum voor Kernenergie): onderzoeksmandaten voor doctorand i (onderzoek vindt plaats in de laboratoria van SCK in Mol): ww w.sckcen. be > over SCK-CEN > carrièremogelijkheden; VZW Wetenschappelijk Onderzoek Multiple Sclerose (WOMS), Boemerangstraat 4, 3900 Overpelt: doctoraatsbeurzen; Steunfonds Marguerite-Marie Delacroix, Delportestraat 2, 3300 Tienen: beurze n voor navorsing ten gunste van personen met een mentale handicap; VLIR-UOS: doctoraatsbeurzen voor EU-onderzoekers verbonden aan een Vlaamse universiteit met als doel de expertise inzake de Derde Wereld en de ontwikkelingssamenwerking aan de Vlaamse universiteiten te handhaven en te vergroten: > oproepen > Vlaamse doctoraatsbeurzen. 28 >> Aanstelling op een onderzoeksproject Aan de universiteit worden talrijke onderzoeksprojecten uitgevoerd met de financiële steun van o.a. het FWO-Vlaanderen, het IWT-Vlaanderen, de Vlaamse Gemeenschap, de provincies, de Europese Unie, federale ministeries, bedrijven en private ondernemingen. Ook de Universiteit Gent kent, op advies van de Onderzoeksraad, onderzoeksprojecten toe aan professoren. Het verwerven van een onderzoeksproject vergt initiatief en aangehouden inzet van een promotor. Op dergelijke projecten zijn doorgaans jonge onderzoekers tewerkgesteld. Het onderzoekswerk dat in het kader van een dergelijk project uitgevoerd wordt, kan eveneens leiden tot een doctoraat. Vanuit onderstaande instanties zijn er regelmatig terugkerende oproepen voor onderzoeksprojecten: Bijzonder Onderzoeksfonds: geconcerteerde onderzoeksacties; Bijzonder Onderzoeksfonds: twee- tot vierjarige projecten;

29 FWO-Vlaanderen: onderzoeksprojecten; Federale InterUniversitaire Attractiepolen (IUAP); Europese Unie (7de kaderprogramma en andere onderzoeksprogramma s); Federale ministeries, o.a. Programmatorische OverheidsDienst (POD) Wetenschapsbeleid; Vlaamse Gemeenschap: diverse types onderzoeksopdrachten, bv. Steunpunten voor beleidsrelevant onderzoek; IWT-Vlaanderen: diverse types onderzoeksprogramma s; Industrie. Om een aanstelling op een onderzoeksproject te bekomen kan je solliciteren voor een openstaande plaats op een reeds toegekend project, of in samenspraak met de promotor een projectvoorstel uitwerken waarop je aangesteld wordt wanneer dit project wordt toegekend. Je dient er rekening mee te houden dat tussen de uiterste indiendatum van de projectaanvraag en de eigenlijke startdatum van een goedgekeurd project al vlug één jaar kan verlopen. De vacatures voor aanstellingen als onderzoeker (als wetenschappelijk medewerker of doctoraatsbursaal) worden in vele gevallen bekend gemaakt op de UGentwebsite ( > vacatures aan de UGent), maar promotoren kunnen ook zelf afgestudeerden aanspreken met de vraag of zij in het kader van een dergelijk project onderzoek willen uitvoeren en al dan niet een doctoraat behalen. >> Andere aanstellingen Ook de hogescholen hebben middelen om wetenschappelijk personeel aan te stellen en doctoraatsonderzoek te stimuleren. In dat geval ben je wellicht personeelslid bij de betreffende hogeschool én schrijf je je tegelijkertijd in als doctoraatsstudent aan de Universiteit Gent. Je kan dan van alle faciliteiten van je statuut als doctoraatsstudent gebruik maken, je hebt recht op begeleiding van een promotor van de UGent en op het aanbod van de Doctoral Schools. Aan de universiteit bestaan naast de mogelijkheden van assistentschap, tewerkstelling via een persoonsgebonden doctoraatsproject of via een onderzoeksproject nog andere mogelijkheden voor aanstellingen. Voorbeelden zijn: praktijkassistent, plaatsvervangend assistent, wetenschappelijk medewerker op onderwijsprojecten e.d. Onderzoek is hier eerder uitzonderlijk dan de essentie van de opdracht. De mogelijkheden om met een dergelijk statuut aan een doctoraat te werken zijn dan ook klein. Deze aanstellingen kunnen je eventueel wel een opstap bieden naar doctoraatsonderzoek. >> Je betaalt alles zelf Als je niet over een of andere vorm van financiering voor een aanstelling aan de universiteit beschikt, kan je overwegen om een job te zoeken die je genoeg ruimte laat voor je doctoraatsonderzoek. Een voor de hand liggende oplossing is dit niet en dus eerder uitzondering dan regel. Een speciaal geval vormen de personen die een vaste benoeming bij de overheid hebben omdat zij in bepaalde gevallen aanspraak kunnen maken op een bijzondere doctoraatsbeurs van het FWO-Vlaanderen gedurende één jaar (zie p. 25, B.3). 29

30 Overzicht hieronder volgt een schematisch overzicht van de aangehaalde financieringskanalen Type Intern Extern statuut Assistentenmandaten Universiteit Gent assistent Doctoraatsmandaten financiering is steeds persoonsgebonden FWO-aspirantschap en klinische doctoraatsbeurs FWO-Vlaanderen doctoraatsbursaal IWT-specialisatiebeurs IWT-Vlaanderen doctoraatsbursaal Doctoraatsmandaat Bijzonder Onderzoeksfonds (BOF) Universiteit Gent (Bijzonder Onderzoeksfonds) doctoraatsbursaal of arbeidscontract als wetenschappelijk medewerker Andere doctoraatsmandaten b.v.: VITO, WOMS, VLIR,... doctoraatsbursaal Wetenschappelijk mede Werker op een onderzoeksproject financiering is niet persoonsgebonden Universiteit Gent (Bijzonder Onderzoeksfonds) o.m. FWO-Vlaanderen, IUAP, Europese Unie, federale ministeries, Vlaamse Gemeenschap, Provincies, SBO-programma, IWT-Vlaanderen, VLIR-UOS, private ondernemingen doctoraatsbursaal of arbeidscontract als wetenschappelijk medewerker andere Wetenschappelijke mede Werkers Universiteit Gent (b.v. praktijk assistent) externe dienst verlening (o.m. bedrijven / private instellingen) doctoraatsbursaal (uitzonderlijk) of arbeidscontract als wetenschappelijk medewerker andere eigen middelen Bijzondere doctoraatsbeurs FWO voor wie een vaste benoeming bij de overheid heeft FWO-Vlaanderen 30

31 Sociale en fiscale aspecten Na het afstuderen Als je afstudeert en je wil doctoreren maar je hebt nog geen nieuws over de financiering van je onderzoek, dan laat je je best bij de VDAB als schoolverlater inschrijven. Krijg je naderhand een positieve beslissing, dan stel je de VDAB hiervan op de hoogte. Is de beslissing negatief, dan heb je al een deel van je wachttijd doorlopen. Tijdens de wachttijd van negen maanden ontvang je - voor zover je nog geen 25 bent - verder kinderbijslag (binnen bepaalde inkomensgrenzen) en blijf je zoals voorheen in regel met de ziekteverzekering. Na beëindiging van de wachttijd ontvang je een uitkering als schoolverlater (bedrag afhankelijk van leeftijd en gezinssituatie: samenwonend / alleenstaand / gezinshoofd). Een van de voorwaarden om wachtuitkeringen als schoolverlater te ontvangen, is dat je beschikbaar bent voor de arbeidsmarkt. Dit is niet evident als je je daadwerkelijk aan een doctoraat wil wijden. Wat de ziekteverzekering betreft, dien je na het doorlopen van je wachttijd zelf een aansluiting te regelen. Kinderbijslag De meeste doctorandi komen in de praktijk niet in aanmerking voor kinderbijslag omdat aan alle voorwaarden tegelijk moet voldaan worden, te weten: - je moet jonger dan 25 jaar zijn; - je moet voor minstens 27 studiepunten ingeschreven zijn; - je moet minder dan 240 uren per kwartaal werken. Wie voltijds werkt aan een doctoraat met een arbeidscontract of daarmee gelijkgesteld (bv. FWO- of IWT-beurs) komt dus niet in aanmerking voor kinderbijslag. Heb je vragen over bovenstaande materie, dan neem je best contact op met de afdeling Persoonlijke Sociale Voorzieningen van de universiteit. Verschillende statuten Afhankelijk van de manier waarop je doctoraatsonderzoek gefinancierd wordt, heb je als doctorandus/a een verschillend sociaal en fiscaal statuut. Als gevolg hiervan verschillen bv. de netto-lonen. De verschillende statuten hebben in principe geen impact op je mogelijkheden om te doctoreren. Assistenten krijgen een arbeidscontract bij de Universiteit Gent. Wie wordt aangesteld op een onderzoeksproject of een doctoraatsmandaat van het Bijzonder Onderzoeksfonds van de Universiteit Gent, kan aangesteld worden als doctoraatsbursaal (Dehousse-bursaal). In dat geval blijft de loonkost voor de promotor of voor de universiteit relatief laag. Zelf ontvang je een fiscaal vrijgestelde beurs. Als doctoraatsbursaal moet je je - verplicht! - inschrijven voor het doctoraat en de doctoraatsopleiding aan de Universiteit Gent. Je bent ook verplicht je voltijds te wijden aan het verrichten van onderzoek in het kader van de voorbereiding van een doctoraatsproefschrift. Het statuut kan dus niet gecombineerd worden met een andere opleiding of beroepsactiviteit. Vóór de aanvang van de beurs mag de kandidaat slechts in beperkte mate als assistent of gelijkgesteld personeel werkzaamheden hebben verricht. Wie niet in aanmerking komt voor het statuut van 31

32 doctoraatsbursaal krijgt een arbeidscontract als wetenschappelijk medewerker. Dat is bv. het geval als de kandidaat al een aantal jaren wetenschappelijke anciënniteit heeft. Aspiranten van het FWO-Vlaanderen en houders van een specialisatiebeurs van het IWT ontvangen een fiscaal vrijgestelde beurs. Met vragen over de verschillende statuten kan je terecht bij de Directie Personeel en Organisatie of bij de afdeling Onderzoekscoördinatie van de Universiteit Gent. Wie van een fiscaal vrijgestelde beurs van het FWO-Vlaanderen of het IWT-Vlaanderen geniet, kan ook daar meer informatie over het sociaal en fiscaal statuut van deze beurs verkrijgen. Werkingskredieten en aanvullende financiering Aan het doctoraatsonderzoek zijn er kosten verbonden zoals bv. deelname aan congressen en symposia, drukklaar maken van het proefschrift. Hiervoor wordt in de meeste statuten een werkingskrediet toegekend aan de promotor ten behoeve van het doctoraatsonderzoek. Houders van een persoonsgebonden mandaat van het FWO, BOF en IWT beschikken op die manier over werkingsmiddelen. Voor wetenschappelijke medewerkers op onderzoeksprojecten is het werkingskrediet afhankeli jk van de projecttoekenning. Naast deze vaste werkingskredieten die automatisch aan een project of een mandaat worden gekoppeld, kan je via competitieve selectie aanvullende werkingskredieten verwerven bij interne of externe instellingen. Een greep uit het aanbod: Elke faculteit beschikt over een eigen facultair onderzoeksfonds. De faculteit bepaalt in een eigen reglement op welke wijze deze middelen worden verdeeld, maar veelal kunnen ook doctorandi of promotoren van doctoraatsonderzoek er gebruik van maken. FWO-Vlaanderen (congreskredieten): ; Human Frontier Science Program (kredieten voor basisonderzoek): ; European Science Foundation (beurzen voor deelname aan ESF workshops en conferenties): ; Van Goethem-Brichant Stichting - Revalidatie en socio-professionele integratie (leningen, prijzen, toelages): fondation.vangoethembrichant@gmail.com Universitaire Stichting (subsidies voor publicaties: boeken en tijdschrift artikels): > wetenschappelijke activiteiten 32 Bovendien worden bij diverse instanties vrij veel middelen vrijgemaakt om de internation ale mobiliteit van onderzoekers te ondersteunen. De volgende instanties verlenen financiering, gewoonlijk op competitieve basis, voor korte of middellange buitenlandse verblijven: FWO-Vlaanderen (kredieten voor kort verblijf in het buitenland): ; Bilaterale akkoorden van de Vlaamse Gemeenschap (beurzen voor studie of onderzoek in het buitenland): > hogeronderwijs > studeren in het buitenland > cultureleakkoorden en bilaterale samenwerking ; Marie Curie Fellowships bij door de Europese Commissie gefinancierde

33 gastinstellinge n (korte verblijven bij universiteiten, onderzoeksinstellingen en bedrijven): ; Belgisch-Duits cultureel akkoord (beurzen voor korte verblijven in Duitsland voor jonge onderzoekers): ; BAEF- beurzen (studie- of onderzoeksverblijf van een jaar aan een Amerikaanse universiteit): ; Fulbright Foundation (studie- of onderzoeksverblijf aan een Amerikaanse universite it): ; EMBO short fellowships (reisbeurzen binnen het domein van de moleculaire biologie): ; Experimental Psychology Society (reisbeurzen): ; The Company of Biologists (reisbeurzen binnen een aantal domeinen van de biologie): ; The Wenner Gren Foundation for anthropological research (reisbeurzen naar bibliotheken, dissertation fieldwork grants omtrent antropologisch basisonderzoek): ; Belgisch Historisch Instituut Rome (kredieten voor Italië bij voorkeur voor persone n met een historische, archeologische, kunsthistorische of filologische opleiding; voor onderzoek in archieven, bibiotheken,opgravingssites en musea): > beurzen ; Alexander S. Onassis Foundation (kredieten voor korte verblijven in Griekenland voor onderzoek in de humane en politieke wetenschappen, rechten en economie en architectuur): ; B.F.V.U.G, Belgische Federatie voor Vrouwelijke Universitair Gediplomeerden (kredieten voor buitenlandse verblijven voor vrouwelijke doctorandi); en vele andere Gezamenlijke doctoraten zijn een specifieke vorm van internationaal mobiele doctorate n. Het BOF van de Universiteit Gent voorziet in extra financiering voor deze doctoraten. Meer informatie is te vinden op de UGent-website: > onderzoek > doctoreren > BOF > mobiliteitskrediet voor doctorandi. Hoger in deze brochure vind je meer informatie over het gezamenlijk doctoraat. Behalve op de voormelde websites vind je informatie over werkingskredieten en andere vormen van aanvullende financiering in de Berichten over Onderzoek. > onderzoek > nieuwsbrief 33

34 34

35 Met een doctorstitel gewapen d naar de arbeidsmarkt Het beeld van de onderzoeker die zich opsluit in een ivoren toren is compleet achterhaald. De graad van doctor staat in bepaalde Europese landen zeer hoog aangeschreven, zelfs met bijhorende sociale status. In België is een doctorstitel een absolute voorwaarde voor wie een academische carrière binnen een universiteit of een andere wetenschappelijke instelling voor ogen heeft. Wie in het hoger academisch onderwijs wil doceren moet eveneens een doctorstitel kunnen voorleggen. De doorgroeimogelijkheden aan deze instellingen zijn evenwel beperkt. In bepaalde takken van de industrie worden specifiek voor doctores diverse aantrekkelijke kansen geboden. Voor sommige overheidsbetrekkingen werft men enkel doctores aan omwille van hun expertise. In een aantal gevallen worden zij aan een hoger barema aangeworven. Motivatie eerst Alhoewel een doctoraat een mooie aanloop betekent naar een boeiende loopbaan in de academische wereld, research, bedrijfsleven of non-profit sector, wordt de keuze om een doctoraat aan te vatten eerder zelden ingegeven door financiële overwegingen of lonkende carrièreperspectieven. Een veel grotere rol speelt de intrinsieke motivatie om actief aan wetenschappelijk onderzoek te doen in een boeiende en stimulerende omgeving, in nauw contact met de internationale wetenschappelijke onderzoeksgemeenschap. De meeste doctoraatsstudenten ervaren hun doctoraatsstudie dan ook als een creatieve en zeer leerrijke periode in hun leven. Meerwaarde In de loop van je doctoraatsstudie vergaar je een pak bijkomende kennis. De marktwaarde hiervan is sterk afhankelijk van het onderzoeksdomein en van de arbeidsmarktsector. Wie zich als doctoraatsstudent over een meer technologisch of toepassingsgericht onderwerp buigt, heeft een heuse troef in handen. Soms worden doctorandi nog voor het afronden van hun doctoraatsonderzoek door de industrie van de universiteit weggekaapt omwille van hun specifieke know-how. 35

36 36 Kennis is evenwel niet tijdsbestendig. De echte meerwaarde van een doctoraat situeert zich dan ook vooral in de vormende waarde die ervan uit gaat. Je doet werkervaring op in een academische onderzoeksomgeving. Je leert zelfstandig plannen, coördineren, evalueren en in teamverband functioneren. Een omstandige onderzoeksopdracht tot een goed einde brengen, inclusief het neerschrijven van de onderzoeksresultaten, is niet eenvoudig en vormt een oefening in stressbestendigheid en langetermijnplanning. In diverse sectoren wordt dit, samen met het geoefend analytisch denken en probleemoplossend vermogen van een doctor, wel degelijk op prijs gesteld. Tijdens je doctoraatsperiode heb je geleerd een ingewikkelde materie eenvoudig voor te stellen, te verwoorden en met overtuiging naar voor te brengen. Je bent gewoon op mature wijze inhoudelijk te discussiëren en dialogeren. Wie de doctoraats periode bovendien aangrijpt om ook communicatie- en managementvaardigheden en talenkennis bij te spijkeren en een netwerk van (internationale) contacten uit te bouwen, is duidelijk in het voordeel. Op de arbeidsmarkt zijn onderzoeker s immers vooral gegeerd omwille van hun groot zelfstandig leervermoge n en volharding, hun creativiteit en oog voor innovatie. Een en ander compenseert veelal ruimschoots de latere instap op de arbeidsmarkt. Een doctor in spe timmert gaandeweg aan zijn c.v. zou een goede slagzin kunnen

37 zijn om te duiden dat een doctoraat zoveel meer is dan je doctoraatsonderzoek. Veel hangt van jezelf af; benut de talrijke kansen die je krijgt tijdens de doctoraatsstudie en bereid op die manier je stap naar de arbeidsmarkt voor. Het beeld van de onderzoeker die zich opsluit in een ivoren toren is compleet achterhaald; een brede kijk op de wereld, kennis gekoppeld aan maturiteit en onmiddellijk inzetbare vaardigheden en ervaring doen het des te meer. Internationale ervaring Doctores met internationale ervaring hebben een duidelijke streep voor op de arbeidsmarkt. Dergelijke ervaring is immers een bewijs van je zin voor initiatief, zelfstandigheid, interculturele ervaring, kortom van je open blik op de wereld en goede sociale vaardigheden. Ook de arbeidsmarkt ondergaat een onomkeerbaar internationalisering sproces en een bepaalde mate van international exposure vormt een pluspunt voor aanwerving. Naar de arbeidsmarkt en dan pas doctoreren? In tegenstelling tot andere landen is in ons land een eventueel tijdelijke terugkeer naar de universiteit na een aantal jaren op de arbeidsmarkt eerder ongebruikelijk. Veel heeft te maken met het financieringssysteem dat voor een belangrijk deel gebaseerd is op doctoraatsbeurzen voor recent afgestudeerden en het Belgische systeem van sociale zekerheid dat gekoppeld is aan een studentenstatuut of aan een statuut als werkende of werkzoekende. Indien je reeds enkele jaren geleden de universiteit hebt verlaten, mag je deze elementen echter niet beschouwen als een nadeel om een onderzoekscarrière uit te bouwen. De overheid stimuleert immers de samenwerking tussen de industriële en de academische sector en na enkele jaren werkervaring in de privésector kan je de ideale kandidaat zijn om dergelijk onderzoek met een sterke maatschappelijke of economische valorisatie uit te voeren. Bovendien heb je ook al enige maturiteit verworven, inzicht in een specifiek toegepast domein en weet je al beter wat je van een onderzoekscarrière kan verwachten dan een pas afgestudeerde. Verschillende researchers uit de industrie of lesgevers uit het middelbaar of hoger onderwijs spenderen na een aantal jaren werkervaring opnieuw enkele jaren aan de universiteit, met het oog op het opdoen van specifieke kennis en het behalen van een doctoraat. Om de samenwerking tussen de universiteit en de industrie te bevordere n werd recent het Baekeland programma in het leven geroepen, waarover hoger meer informatie te vinden is. Kijk ook op de UGent-website voor info over wetenschappelijke vacatures en links naar websites met wetenschappelijke jobaanbiedingen. > onderzoek > doctoreren > de doctoraatstitel en wat dan? 37

38 38

39 Doctoreren: concrete stappen Je voelt veel voor wetenschappelijk onderzoek en je bent bereid jezelf een aantal jaren in intensieve studie en onderzoekswerk onder te dompelen. Je hebt deze brochure grondig gelezen, je voelt veel voor wetenschappelijk onderzoek en je bent bereid jezelf een aantal jaren in intensieve studie en onderzoekswer k onder te dompelen. Dan resten je nog de volgende stappen: >> A. Je hebt een Belgisch masterdiploma Je bezit het vereiste diploma om een doctoraat aan te vatten: een masterdiploma van de Universiteit Gent, van een andere Belgische universiteit of van een Vlaamse hogeschool. A1 Zoek een onderwerp en een promotor Neem contact op met de promotor van je masterproef of met de professor(en) in wiens vakgebied je overweegt te doctoreren; maak bij voorkeur een afspraak, zodat de professor de nodige tijd voor je kan vrijmaken. Ook indien je je masterdiploma aan een andere universiteit of een hogeschool behaalde, kan je zelf contact opnemen met een specialist in je vakgebied aan de Universiteit Gent. Ben je daar nog naar op zoek, dan biedt de databank van onderzoeksprojecten aan de Universiteit Gent een goede startplek: > onderzoek > onderzoeksacti viteiten > iweto. Het is een pluspunt als je een weloverwogen voorstel i.v.m. een doctoraatsonderwerp naar voren kan brengen; je probeert de mogelijke promotor te overtuigen van het nut en het belang van je toekomstig onderzoek. Bespreek een mogelijke onderzoeksaanpak. Pols eveneens of hij/zij bereid is als je promotor op te treden en welke logistieke of andere steun hij/zij je tijdens je doctoraatsstudie zou kunnen verlenen. Indien je nog geen bepaald onderzoeksthema hebt, geef dan aan waarin je specifiek bent geïnteresseerd en informeer naar de mogelijke onderwerpen. Ga gerust bij meerdere potentiële promotoren langs indien je nog geen geschikt onderwerp en/of promotor gevonden hebt. Surf naar de websites van de diverse vakgroepen en onderzoekseenheden. Vraag naar brochures en bekijk geregeld de ad valvas berichten over onderzoeksonder- 39

40 werpen en projectvoorstellen. Sommige faculteiten organiseren doctoraatssymposia waar jonge onderzoekers hun werk voorstellen: de gelegenheid bij uitstek voor een verkenningsronde. Aarzel niet langs te gaan bij de vakgroepen die onderzoek verrichten in een domein dat jou interesseert. Praat met assistenten en andere onderzoekers over hun onderzoeksonderwerp en -ervaringen. A2 Zoek financiering Bespreek met de mogelijke promotor eveneens eventuele beschikbare assistentschappen of andere vormen van financiering. Vraag in welke mate hij/zij bereid is om je eventuele financieringsaanvraag te steunen en hoe hij/zij je kansen daaromtrent inschat. Over de beschikbare financieringskanalen, de voorwaarden en de te volgen procedure kan je ook zelf informatie verzamelen. Zie ook de rubriek Het financiële aspect, eerder in deze brochure en de webpagina: > doctoreren > kan ik doctoreren? Vergeet niet dat aanvraagprocedures voor een beurs of andere financiering vaak meer dan een jaar in beslag nemen. Begin er dus tijdig aan. A3 Vraag het facultair reglement aan Op de Facultaire Studentenadministratie kan je ondertussen het facultair reglement betreffende het doctoraatsexamen aanvragen. Ook te consulteren via: be > faculteiten, of aan te vragen bij de Doctoral Schools Ondersteuningscel. Informeer eveneens naar de modaliteiten en de inhoud van een eventuele doctoraatsopleiding. Indien je een doctoraatsopleiding zal volgen, bespreek je met je promotor uit welke opleidingsonderdelen het programma zal bestaan. Kijk ook uit naar de activiteiten van de Doctoral Schools. A4 Doe een officiële aanvraag bij de faculteit Als je een geschikt onderwerp en dito promotor gevonden hebt, doe je een officiële aanvraag bij de faculteit om tot de doctoraatsstudie en de doctoraatsopleiding te worden toegelaten. Hiervoor gelden specifieke procedures en worden specifieke formulieren gebruikt. Kijk hiervoor op de website van de afdeling Studentenadministratie en Studieprogramma s van de universiteit, de facultaire websites en/of bij de Facultaire Studentenadministraties. A5 Inschrijving Als je de toelating tot de doctoraatsstudie hebt verkregen van de faculteit, schrijf je je in voor het doctoraat en de doctoraatsopleiding bij de afdeling Studentenadministratie en Studieprogramma s (zie ook rubriek inschrijving eerder in deze brochure). Bij de inschrijving breng je de officiële toelating van de faculteit (stap 4), een kopie van je masterdiploma en een kopie van je identiteitskaart mee. Met het vereffenen van het inschrijfgeld (voor bedroeg dit 256,60 EUR) bevestig je je inschrijving. Vervolgens voer je je doctoraatsonderzoek uit in overleg met je promotor en/of doctoraatsbegeleidingscommissie. Voor de verdere stappen verwijzen we naar de facultaire reglementen en naar het administratief draaiboek voor doctorandi: > onderzoek > doctoreren > administratief draaiboek. 40

41 >> B. Je hebt geen Bbelgisch masterdiploma Dan zijn er de volgende mogelijkheden: B1 Je bezit een Vlaams diploma van het hoger onderwijs dat geen rechtstreekse toegang biedt tot een doctoraat In de meeste gevallen loopt deze weg via een predoctorale opleiding van minimum 20 studiepunten. Instappen in een masterprogramma aan de universiteit, al dan niet via een voorbereidingsprogramma, vormt een alternatieve toegang tot het doctoraat, waarover je je best ook informeert. Je richt in ieder geval je toelatingsaanvraag tot het doctoraat rechtstreeks naar de decaan van de faculteit. Deze zal je aanvraag, na omstandig onderzoek, doorsturen naar mogelijke promotor(en). In bepaalde gevallen kan de faculteit om bijkomende gegevens verzoeken of je uitnodige n voor een persoonlijk gesprek. De faculteit bepaalt desgevallend de studieomvang en het programma van de predoctorale proef die je moet afleggen. Als je naderhand slaagt voor de predoctorale proef, volg je hierna de stappen zoals vermeld onder A. 2, 3, 4 en 5. B2 Je behaalde je diploma buiten België Studenten die op basis van een buitenlands diploma aan de Universiteit Gent willen verder studeren of doctoreren, moeten een specifieke toelatingsprocedure doorlopen. Dit kan enkele maanden in beslag nemen. Informeer je eerst over de administratieve implicaties en vraag dan pas op het rectoraat een application form aan, i.e. het formulier voor een toelatingsaanvraag. Daarop staat vermeld welke documenten en gegevens je bij je aanvraag moet voegen; o.m. een gelegaliseerde kopie van je diploma en indien nodig een beëdigde vertaling in het Nederlands, Frans, Engels of Duits. Het legaliseren dient te gebeuren in de Belgische ambassade in het land waar het diploma is uitgereikt. In tegenstelling tot studenten met een buitenlands diploma die willen (verder) studeren aan de Universiteit Gent, dienen studenten die een aanvraag doen voor een doctoraat, geen rekening te houden met deadlines voor indiening van hun aanvraagdossier. Je application form en de begeleidende stukken richt je aan de afdeling Studentenadministratie en Studieprogramma s. Eerst zal worden onderzocht of je aan de toelatingsvoorwaarden tot het doctoraat en de doctoraatsopleiding voldoet en of de Universiteit Gent voldoende begeleiding kan bieden voor je onderzoek. Is dit het geval, dan ontvang je een toelatingsbrief van de rector om te doctoreren. Daarna volg je verder de stappen zoals vermeld onder A. 2, 3 en 5. Indien je reeds afspraken over doctoreren hebt gemaakt met een promotor en over financiering beschikt voor doctoraatsonderzoek, vraag je best aan deze promotor om contact op te nemen met de afdeling Studentenadministratie en Studieprogramma s, om na te gaan of een verkort traject in de aanvraagprocedure mogelijk is, zodat je sneller met je doctoraatsonderzoek kan beginnen. Wie een buitenlands diploma heeft, moet in sommige gevallen een één- of tweejarige predoctorale opleiding volgen (60 of 120 studiepunten), waarna wordt geëvalueerd of je geschikt bent voor het doctoraatsonderzoek. Meer informatie over de predoctorale opleiding vind je elders in deze brochure. Voor buitenlandse studenten is er op het Adviescentrum voor Studenten Engelstalige 41

42 informatie beschikbaar over de diverse studiemogelijkheden aan de Universiteit Gent - o.m. over doctoreren - en de specifieke aanmeldings- en inschrijfprocedure. Zie ook: > prospective students > international degree students. Het administratief draaiboek voor doctorandi vind je ook op het web: > onderzoek > doctoreren > administratief draaiboek >> Addendum NUTTIGE ADRESSEN Adviescentrum voor Studenten, Afdeling Studieloopbaanadvies Sint-Pietersplein 7, 9000 Gent, T 09/ , F 09/ , acs@ugent.be Afdeling Onderzoekscoördinatie Rectoraat, Sint-Pietersnieuwstraat 25, 9000 Gent, T 09/ , F 09/ , aoc@ugent.be Afdeling Studentenadministratie en Studieprogramma s Rectoraat, Sint-Pietersnieuwstraat 25, 9000 Gent, T 09/ , F 09/ , helpdesk.studadmin@ugent.be Associatie Universiteit Gent Het Pand, Onderbergen 1, 9000 Gent, T 09/ , F 09/ , info@augent.be, Doctoral Schools Ondersteuningscel, Directie Onderzoeksaangelegenheden Rectoraat, Sint-Pietersnieuwstraat 25, 9000 Gent, T 09/ & 09/ , F 09/ , doctoralschools@ugent.be Fonds voor Wetenschappelijk Onderzoek (FWO-Vlaanderen) Egmontstraat 5, 1000 Brussel, T 02/ , IWT-Vlaanderen (Instituut voor de aanmoediging van Innovatie door Wetenschap en Technologie in Vlaanderen) Bischoffsheimlaan 25, 1000 Brussel, T 02/ , F 02/ , Afdeling Persoonlijke Sociale Voorzieningen Sint-Pietersnieuwstraat 47, 9000 Gent, T 09/ of 09/ , F 09/ , socialedienst@ugent.be Facultaire Studentenadministratie: Faculteit Letteren en Wijsbegeerte Blandijnberg 2, lok. 0.60, 9000 Gent, T 09/ Faculteit Rechtsgeleerdheid Volderstraat 3, lok , 9000 Gent, T 09/ Faculteit Wetenschappen K.L. Ledeganckstraat 35, 1e verdieping, 9000 Gent, T 09/ Faculteit Geneeskunde en Gezondheidswetenschappen Voldersstraat 3, lok , 9000 Gent, T 09/

Besluit inzake het inrichten van de Doctoraatsopleiding Vrije Universiteit Brussel

Besluit inzake het inrichten van de Doctoraatsopleiding Vrije Universiteit Brussel Besluit inzake het inrichten van de Doctoraatsopleiding Vrije Universiteit Brussel Gelet op het decreet van 12 juni 1991 betreffende de universiteiten in de Vlaamse Gemeenschap, zoals gewijzigd, verder

Nadere informatie

Doctoraatsreglement van de FPPW

Doctoraatsreglement van de FPPW FACULTEIT PSYCHOLOGIE EN PEDAGOGISCHE WETENSCHAPPEN Doctoraatsreglement van de FPPW Unaniem goedgekeurd door de Faculteitsraad op 17 september 2014 1. Inleiding Dit reglement bevat faculteitsspecifieke

Nadere informatie

Doctoreren. www.ugent.be

Doctoreren. www.ugent.be Doctoreren 2010 www.ugent.be 1 5 Formele aspecten 5 Het doctoraat Componenten De taal van het proefschrift toelatingsvoorwaarden Inschrijving Doctoreren aan Je hebt je masterdiploma 9 De predoctorale opleiding

Nadere informatie

Doctoreren aan de Universiteit Gent

Doctoreren aan de Universiteit Gent Doctoreren 1 5 Formele aspecten 5 Het doctoraat Componenten De taal van het proefschrift toelatingsvoorwaarden Inschrijving 9 De predoctorale opleiding 11 De vakgebieden 14 De begeleiding 14 Begeleiding

Nadere informatie

! " #" $ % & $ & "! ' ( ) & ) & ) * + *,+ *,+ + -.& / 0 (

!  # $ % & $ & ! ' ( ) & ) & ) * + *,+ *,+ + -.& / 0 ( De tekst in cursief is het Aanvullend facultair reglement betreffende het doctoraat in de wetenschappen en het doctoraat in de toegepaste biologische wetenschappen De bijzondere bepalingen en criteria

Nadere informatie

Katholieke Universiteit Brussel. Katholieke Universiteit Leuven

Katholieke Universiteit Brussel. Katholieke Universiteit Leuven Academiejaar 2002-2003 UNIVERSITAIR ONDERWIJS Aantal uitgereikte diploma's voor het academiejaar 2001-2002 per universiteit Katholieke Universiteit Brussel Taal- en letterkunde Germaanse talen eerste cyclus

Nadere informatie

Aantal uitgereikte diploma's voor het academiejaar 2003-2004 ingedeeld per cyclus, studiegebied, nationaliteit en geslacht - per universiteit

Aantal uitgereikte diploma's voor het academiejaar 2003-2004 ingedeeld per cyclus, studiegebied, nationaliteit en geslacht - per universiteit Academiejaar 2004-2005 UNIVERSITAIR ONDERWIJS Aantal uitgereikte diploma's voor het academiejaar 2003-2004 ingedeeld per cyclus, studiegebied, en geslacht - per universiteit Katholieke universiteit Brussel

Nadere informatie

Katholieke Universiteit Brussel

Katholieke Universiteit Brussel Academiejaar 2003-2004 UNIVERSITAIR ONDERWIJS Aantal uitgereikte diploma's voor het academiejaar 2002-2003 ingedeeld per cyclus, studiegebied, nationaliteit en geslacht - per universiteit Katholieke Universiteit

Nadere informatie

FACULTEIT GENEESKUNDE EN FARMACIE VRIJE UNIVERSITEIT BRUSSEL Laarbeeklaan Brussel AANVULLEND FACULTAIR DOCTORAATSREGLEMENT

FACULTEIT GENEESKUNDE EN FARMACIE VRIJE UNIVERSITEIT BRUSSEL Laarbeeklaan Brussel AANVULLEND FACULTAIR DOCTORAATSREGLEMENT FACULTEIT GENEESKUNDE EN FARMACIE VRIJE UNIVERSITEIT BRUSSEL Laarbeeklaan 103 1090 Brussel AANVULLEND FACULTAIR DOCTORAATSREGLEMENT Dit document is een aanvulling op het Centraal Reglement voor de toekenning

Nadere informatie

Formulier om de toelating te vragen tot de eerste inschrijving voor het doctoraat in de FPPW 1

Formulier om de toelating te vragen tot de eerste inschrijving voor het doctoraat in de FPPW 1 FACULTEIT PSYCHOLOGIE EN PEDAGOGISCHE WETENSCHAPPEN Formulier om de toelating te vragen tot de eerste inschrijving voor het doctoraat in de FPPW 1 1. Informatie over de kandidaat-doctoraatsstudent Naam:...

Nadere informatie

Je wil studeren aan een hogeschool of universiteit. Op het internet kan je hierover alle informatie vinden die je nodig hebt.

Je wil studeren aan een hogeschool of universiteit. Op het internet kan je hierover alle informatie vinden die je nodig hebt. EEN OPLEIDING KIEZEN Je wil studeren aan een hogeschool of universiteit. Op het internet kan je hierover alle informatie vinden die je nodig hebt. Wat moet je doen? 1. Lees de instructie en de zoektips

Nadere informatie

DE STRUCTUUR VAN HET HOGER ONDERWIJS

DE STRUCTUUR VAN HET HOGER ONDERWIJS Het hoger onderwijs in Vlaanderen kent twee soorten onderwijs: het hoger professioneel onderwijs en het academisch onderwijs. Je kan een opleiding volgen aan een hogeschool of aan een universiteit. Bron:

Nadere informatie

TOELATINGSVOORWAARDEN

TOELATINGSVOORWAARDEN Interfacultair Departement LerarenOpleiding TOELATINGSVOORWAARDEN Academiejaar 2019 2020 De educatieve master vervangt de specifieke lerarenopleiding en combineert vakken met een onderwijsfocus met domeinspecifieke

Nadere informatie

HET PERSONEELSBESTAND AAN DE VLAAMSE UNIVERSITEITEN OP 1 FEBRUARI 2008 EN DE PERSONEELSEVOLUTIE SINDS 1992

HET PERSONEELSBESTAND AAN DE VLAAMSE UNIVERSITEITEN OP 1 FEBRUARI 2008 EN DE PERSONEELSEVOLUTIE SINDS 1992 HET PERSONEELSBESTAND AAN DE VLAAMSE UNIVERSITEITEN OP 1 FEBRUARI 2008 EN DE PERSONEELSEVOLUTIE SINDS 1992 In oktober 2008 is het jaarlijkse overzicht Statistische gegevens betreffende het personeel aan

Nadere informatie

Doctoraatsreglement van de FPPW

Doctoraatsreglement van de FPPW FACULTEIT PSYCHOLOGIE EN PEDAGOGISCHE WETENSCHAPPEN Doctoraatsreglement van de FPPW Unaniem goedgekeurd door de Faculteitsraad op 7 oktober 2015 1. Inleiding Dit reglement bevat faculteitsspecifieke bepalingen

Nadere informatie

HET PERSONEELSBESTAND AAN DE VLAAMSE UNIVERSITEITEN OP 1 FEBRUARI 2009 EN DE PERSONEELSEVOLUTIE SINDS 1992: KENNISGEVING

HET PERSONEELSBESTAND AAN DE VLAAMSE UNIVERSITEITEN OP 1 FEBRUARI 2009 EN DE PERSONEELSEVOLUTIE SINDS 1992: KENNISGEVING HET PERSONEELSBESTAND AAN DE VLAAMSE UNIVERSITEITEN OP 1 FEBRUARI 2009 EN DE PERSONEELSEVOLUTIE SINDS 1992: KENNISGEVING In oktober 2009 is het jaarlijkse overzicht Statistische gegevens betreffende het

Nadere informatie

STUDIEGIDS (v. 3.0) INLEIDING

STUDIEGIDS (v. 3.0) INLEIDING STUDIEGIDS (v. 3.0) DEZE STUDIEGIDS GEEFT EEN OVERZICHT VAN DE OPLEIDINGEN EN DE VOORWAARDEN. VANAF 2014 KUNNEN SOMMIGE COLLEGES VIA INTERNET GEVOLGD WORDEN. ANDERE COLLEGES VEREISEN DAT DE STUDENT DE

Nadere informatie

OVERZICHT. Inleiding... 4 Organisatie van het hoger onderwijs in Vlaanderen... 5 Tabel 1: Aantal inschrijvingen in het hoger onderwijs...

OVERZICHT. Inleiding... 4 Organisatie van het hoger onderwijs in Vlaanderen... 5 Tabel 1: Aantal inschrijvingen in het hoger onderwijs... HOGER ONDERWIJS IN CIJFERS - BEKNOPT /////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// ACADEMIEJAAR 2016-2017 OVERZICHT Inleiding...

Nadere informatie

INHOUD. Geschiedenis Missie Structuur Onderwijs. Internationaal Netwerk Rankings Personeel Onderzoek

INHOUD. Geschiedenis Missie Structuur Onderwijs. Internationaal Netwerk Rankings Personeel Onderzoek INHOUD Geschiedenis Missie Structuur Onderwijs Internationaal Netwerk Rankings Personeel Onderzoek 2 200 JAAR GESCHIEDENIS 3 TIJDSLIJN 1817 1876-1890 1991 2013 2017 Plechtige opening Onderzoek wordt Naamsverandering

Nadere informatie

Bijzondere examenreglementen

Bijzondere examenreglementen Bijzondere examenreglementen Versie goedgekeurd door de Academische raad d.d. 14.05.2007 Examenreglement van de K.U.Leuven 2007-2008 Onderafdeling 1 - Bijzondere bepalingen in verband met de verhandeling

Nadere informatie

RAAD VAN STATE afdeling Wetgeving

RAAD VAN STATE afdeling Wetgeving RAAD VAN STATE afdeling Wetgeving advies 60.262/1 van 16 november 2016 over een ontwerp van besluit van de Vlaamse Regering tot wijziging van artikel 3 van het besluit van de Vlaamse Regering van 29 mei

Nadere informatie

Universiteitsbreed OO Coaching en Diversiteit is probleemloos op te nemen met een diplomacontract (= binnen het curriculum) in volgende opleidingen:

Universiteitsbreed OO Coaching en Diversiteit is probleemloos op te nemen met een diplomacontract (= binnen het curriculum) in volgende opleidingen: Universiteitsbreed OO Coaching en Diversiteit is probleemloos op te nemen met een diplomacontract (= binnen het curriculum) in volgende opleidingen: OPGELET: Vind je jouw opleiding niet terug in onderstaande

Nadere informatie

INFOSESSIE DOCTORAATSPORTFOLIO

INFOSESSIE DOCTORAATSPORTFOLIO INFOSESSIE DOCTORAATSPORTFOLIO Welkom Waarom zijn we hier vandaag? Reglementair kader? Ø Artikel 27(a) van het Centraal Reglement voor de Toekenning van de Academische Graad van Doctor: De Vrije Universiteit

Nadere informatie

Doctoraatsreglement DC Pag. 1 van 5

Doctoraatsreglement DC Pag. 1 van 5 DOCTORAATSREGLEMENT 1) Doel van het mandaat De onderzoeksmandaten zijn bestemd voor gediplomeerden van het hoger onderwijs van universitair niveau die een onderzoekproject uitvoeren met het doel een doctoraat

Nadere informatie

FACULTEIT DER LETTEREN en WIJSBEGEERTE REGLEMENT VOOR DE TOEKENNING VAN DE ACADEMISCHE GRAAD VAN DOCTOR

FACULTEIT DER LETTEREN en WIJSBEGEERTE REGLEMENT VOOR DE TOEKENNING VAN DE ACADEMISCHE GRAAD VAN DOCTOR FACULTEIT DER LETTEREN en WIJSBEGEERTE REGLEMENT VOOR DE TOEKENNING VAN DE ACADEMISCHE GRAAD VAN DOCTOR AANGEVULD MET HET AANVULLEND FACULTAIR REGLEMENT Deze bundel omvat de integrale tekst van het Centraal

Nadere informatie

KATHOLIEKE UNIVERSITEIT LEUVEN

KATHOLIEKE UNIVERSITEIT LEUVEN KATHOLIEKE UNIVERSITEIT LEUVEN 2003-2004 Rechtstreekse toelating tot de tweede cyclus vanuit andere academische opleidingen en studieduurverkorting in eerste cyclus en/of tweede cyclus Goedgekeurd door

Nadere informatie

REGLEMENT MET BETREKKING TOT HET BEHALEN VAN DE ACADEMISCHE GRAAD VAN DOCTOR AAN DE UNIVERSITEIT HASSELT/TRANSNATIONALE UNIVERSITEIT LIMBURG

REGLEMENT MET BETREKKING TOT HET BEHALEN VAN DE ACADEMISCHE GRAAD VAN DOCTOR AAN DE UNIVERSITEIT HASSELT/TRANSNATIONALE UNIVERSITEIT LIMBURG REGLEMENT MET BETREKKING TOT HET BEHALEN VAN DE ACADEMISCHE GRAAD VAN DOCTOR AAN DE UNIVERSITEIT HASSELT/TRANSNATIONALE UNIVERSITEIT LIMBURG Goedgekeurd door de Raad van Bestuur op 12 december 2006 en

Nadere informatie

Informatie voor docenten

Informatie voor docenten Informatie voor docenten Overzicht stagemogelijkheden FEB-studenten die een stage willen verrichten, hebben volgende mogelijkheden. 1. Stageproject (Internship project) als studenten stage lopen in een

Nadere informatie

Bachelor in de wijsbegeerte: 10 opties voor je toekomst

Bachelor in de wijsbegeerte: 10 opties voor je toekomst HOGER INSTITUUT VOOR WIJSBEGEERTE Bachelor in de wijsbegeerte: 10 opties voor je toekomst Combineer filosofie met een andere opleiding (rechten, sociologie, psychologie, geschiedenis ) Beste (toekomstige)

Nadere informatie

Goedgekeurd door de Raad van Bestuur op 12 december 2006 en aangepast door de Raad van Bestuur op 12 maart 2007 en 12 november 2008.

Goedgekeurd door de Raad van Bestuur op 12 december 2006 en aangepast door de Raad van Bestuur op 12 maart 2007 en 12 november 2008. VOORSTEL TOT WIJZIGING VAN HET REGLEMENT MET BETREKKING TOT HET BEHALEN VAN DE ACADEMISCHE GRAAD VAN DOCTOR AAN DE UNIVERSITEIT HASSELT/TRANSNATIONALE UNIVERSITEIT LIMBURG Goedgekeurd door de Raad van

Nadere informatie

UGent academiejaar

UGent academiejaar UGent academiejaar 2015-2016 Opleiding Aantal International Doctoral College in Fusion Science and Engineering (FUSION-DC) 1 International Master of Science in Biomedical Engineering 1 Master of Arts in

Nadere informatie

BASISONDERWIJS Leerlingen. HOGER ONDERWIJS Studenten. A Hoger beroepsonderwijs. B Hogescholen/universiteiten

BASISONDERWIJS Leerlingen. HOGER ONDERWIJS Studenten. A Hoger beroepsonderwijs. B Hogescholen/universiteiten HOGER ONDERWIJS Studenten A Hoger beroepsonderwijs 1 cursisten HBO5 verpleegkunde (1) 3 inschrijvingen in de specifieke lerarenopleiding (1) 1 inschrijvingen naar finaliteit (1)(2) go vgo ogo Totaal cursisten

Nadere informatie

Doctoreren in de Faculteit PPW

Doctoreren in de Faculteit PPW FACULTEIT PSYCHOLOGIE EN PEDAGOGISCHE WETENSCHAPPEN Doctoreren in de Faculteit PPW Goedgekeurd door de Faculteitsraad op 15 december 1999 Gewijzigd door de Faculteitsraad op 15 december 2004 Gewijzigd

Nadere informatie

Decreet betreffende de universiteiten in de Vlaamse Gemeenschap

Decreet betreffende de universiteiten in de Vlaamse Gemeenschap Decreet betreffende de universiteiten in de Vlaamse Gemeenschap Artikel 1 Dit decreet regelt een aangelegenheid zoals bedoeld bij artikel 59bis van de Grondwet. HOOFDSTUK I Algemene bepalingen AFDELING

Nadere informatie

Deel 1 SCHOOLBEVOLKING. Hoofdstuk 5 : Hoger onderwijs. 5.2. Universitair onderwijs

Deel 1 SCHOOLBEVOLKING. Hoofdstuk 5 : Hoger onderwijs. 5.2. Universitair onderwijs Deel 1 SCHOOLBEVOLKING 1 Hoofdstuk 5 : Hoger onderwijs 5.2. Universitair onderwijs DEFINITIE VAN BEGRIPPEN IN HET Academiejaar: een periode van één jaar die ten vroegste op 1 september en uiterlijk op

Nadere informatie

INHOUD. Geschiedenis Missie Structuur Personeel. Onderwijs Onderzoek Internationaal Netwerk Rankings

INHOUD. Geschiedenis Missie Structuur Personeel. Onderwijs Onderzoek Internationaal Netwerk Rankings INHOUD Geschiedenis Missie Structuur Personeel Onderwijs Onderzoek Internationaal Netwerk Rankings 2 200 JAAR GESCHIEDENIS 3 TIJDSLIJN 1817 Plechtige opening 1876-1890 Onderzoek wordt 1991 Naamsverandering

Nadere informatie

Master of Science in de revalidatiewetenschappen en de kinesitherapie Master of Science in de lichamelijke opvoeding en de bewegingswetenschappen

Master of Science in de revalidatiewetenschappen en de kinesitherapie Master of Science in de lichamelijke opvoeding en de bewegingswetenschappen Master of Science in de revalidatiewetenschappen en de kinesitherapie Master of Science in de lichamelijke opvoeding en de bewegingswetenschappen Bachelor of Science in de biomedische wetenschappen (Kortrijk)

Nadere informatie

INNOVEREND ONDERNEMEN

INNOVEREND ONDERNEMEN ACADEMISCH PROGRAMMA INTERUNIVERSITAIR POSTGRADUAAT INNOVEREND ONDERNEMEN VOOR INGENIEURS Innovate Create Design Geef de wereld van morgen mee vorm Het Postgraduaat Innoverend Ondernemen voor ingenieurs

Nadere informatie

VRIJE UNIVERSITEIT BRUSSEL Toelatingsvoorwaarden tot de masters ACADEMIEJAAR

VRIJE UNIVERSITEIT BRUSSEL Toelatingsvoorwaarden tot de masters ACADEMIEJAAR VRIJE UNIVERSITEIT BRUSSEL Toelatingsvoorwaarden tot de masters ACADEMIEJAAR 2011-2012 Studiegebied Wetenschappen Master in de Wiskunde (120 SP) Bachelor in de Wiskunde Master in de Fysica en de Sterrenkunde

Nadere informatie

Sint-Jozefscollege: studierichtingen 3 de graad ASO

Sint-Jozefscollege: studierichtingen 3 de graad ASO Economie-Moderne Talen Economie Moderne Talen natuurwetenschappen 2 2 Duits 3 3 Engels 3 3 Frans 4 4 economie 5 5 wiskunde 3 3 In deze studierichting wordt inzicht in het economisch gebeuren gecombineerd

Nadere informatie

Onderstaande opsomming bevat relevante bepalingen van het structuurdecreet en het flexibiliseringsdecreet.

Onderstaande opsomming bevat relevante bepalingen van het structuurdecreet en het flexibiliseringsdecreet. 22/08 (2006-2007) doc. nr. 2corr. VOORSTEL VOOR EEN REGLEMENT MET BETREKKING TOT HET BEHALEN VAN DE ACADEMISCHE GRAAD VAN DOCTOR AAN DE UNIVERSITEIT HASSELT/TRANSNATIONALE UNIVERSITEIT LIMBURG Goedgekeurd

Nadere informatie

Facultair reglement Mobiliteitsfonds FPPW

Facultair reglement Mobiliteitsfonds FPPW FACULTEIT PSYCHOLOGIE EN PEDAGOGISCHE WETENSCHAPPEN Facultair reglement Mobiliteitsfonds FPPW Unaniem goedgekeurd door de Faculteitsraad op 8 oktober 2014 Hoofdstuk 1. Algemene bepalingen Artikel 1.1 Het

Nadere informatie

Overgangsmaatregelen per opleiding: overzicht academiejaar 2009-2010 (versie 5 oktober 2009)

Overgangsmaatregelen per opleiding: overzicht academiejaar 2009-2010 (versie 5 oktober 2009) Inhoud: 1. 2009-2010: geordend per faculteit a. speciale overgangsmaatregelen omvorming naar BaMa b. overgangsmaatregelen bij verschuivingen in BaMa-opleidingsaanbod 2. faculteitsoverschrijdend: speciale

Nadere informatie

Besluit van de Vlaamse Regering houdende de vastlegging van de lijst van educatieve masteropleidingen

Besluit van de Vlaamse Regering houdende de vastlegging van de lijst van educatieve masteropleidingen Besluit van de Vlaamse Regering houdende de vastlegging van de lijst van educatieve masteropleidingen DE VLAAMSE REGERING, Gelet op de Codex Hoger Onderwijs van 11 oktober 2013, bekrachtigd bij het decreet

Nadere informatie

FACULTEIT DER LETTEREN EN WIJSBEGEERTE MASTERPROEF GESCHIEDENIS REGLEMENT

FACULTEIT DER LETTEREN EN WIJSBEGEERTE MASTERPROEF GESCHIEDENIS REGLEMENT FACULTEIT DER LETTEREN EN WIJSBEGEERTE MASTERPROEF GESCHIEDENIS REGLEMENT ACADEMIEJAAR 2013-2014 INHOUD 1. De plaats van de Masterproef in de opleiding 3 2. Toelatingsvoorwaarden 3 3. Het onderwerp van

Nadere informatie

Indeling hoger onderwijs

Indeling hoger onderwijs achelor & master Sinds enkele jaren is de structuur van het hoger onderwijs in België afgestemd op die van andere Europese landen. Hierdoor kan je makkelijker switchen tussen hogescholen en universiteiten

Nadere informatie

Toelatingsvoorwaarden Academiejaar 2011-2012 Rechtstreekse instroom tot de master-opleidingen

Toelatingsvoorwaarden Academiejaar 2011-2012 Rechtstreekse instroom tot de master-opleidingen Toelatingsvoorwaarden Academiejaar 2011-2012 Rechtstreekse instroom tot de master-opleidingen Dit document bevat het overzicht van de toelatingsvoorwaarden alle initiële masteropleidingen, schakel- en

Nadere informatie

DOCTOREREN AAN DE FACULTEIT LETTEREN EN WIJSBEGEERTE

DOCTOREREN AAN DE FACULTEIT LETTEREN EN WIJSBEGEERTE DOCTOREREN AAN DE FACULTEIT LETTEREN EN WIJSBEGEERTE INHOUDSOPGAVE Inhoudsopgave 2 1 Algemene introductie 4 1.1 Waarom doctoreren 4 1.2 Letteren en Wijsbegeerte als onthaalinstelling 4 1.3 Mogelijke doctoraten

Nadere informatie

Interuniversitaire. Permanente Vorming Arbeidsgeneeskunde

Interuniversitaire. Permanente Vorming Arbeidsgeneeskunde Interuniversitaire Permanente Vorming Arbeidsgeneeskunde Inleiding De GSO-er (geneesheer-specialist in opleiding) in de Arbeidsgeneeskunde moet 2 jaar stage doen in een erkende stagedienst onder de begeleiding

Nadere informatie

Dubbeltalent gezocht. VUmc Zigma Zij-Instroomprogramma Geneeskunde Master Amsterdam

Dubbeltalent gezocht. VUmc Zigma Zij-Instroomprogramma Geneeskunde Master Amsterdam Dubbeltalent gezocht VUmc Zigma 2019-2020 Zij-Instroomprogramma Geneeskunde Master Amsterdam De opleiding Ben je een talentvolle student met interesse in en ervaring met wetenschap pelijk onderzoek? Misschien

Nadere informatie

REGLEMENT FACULTAIR MOBILITEITS- EN SABBATICALFONDS

REGLEMENT FACULTAIR MOBILITEITS- EN SABBATICALFONDS REGLEMENT FACULTAIR MOBILITEITS- EN SABBATICALFONDS Laatst goedgekeurd door: Faculteitsraad Op datum van: 7 november 2018 Datum inwerkingtreding: 1 december 2018 Faculteit Recht en Criminologie Decanaat

Nadere informatie

onderwijs- en examenreglement

onderwijs- en examenreglement onderwijs- en examenreglement academiejaar 2016-2017 Goedgekeurd door de Raad van Bestuur op 13 mei 2016. Alle rechten voorbehouden. p.1 deel IV de predoctorale opleiding, het doctoraat en de doctoraatsopleiding

Nadere informatie

Het hoger onderwijs verandert

Het hoger onderwijs verandert achelor & master Sinds september 2004 is de hele structuur van het hoger onderwijs veranderd. Die nieuwe structuur werd tegelijkertijd ingevoerd in andere Europese landen. Zo sluiten opleidingen in Vlaanderen

Nadere informatie

Prof. dr. Katrien Antonio 3 april 2019

Prof. dr. Katrien Antonio 3 april 2019 Master in het management Master in de beleidseconomie Master in de bedrijfseconomie en het bedrijfsbeleid Master of International Business Economics and Management Prof. dr. Katrien Antonio 3 april 2019

Nadere informatie

AP- Koninklijk Conservatorium Antwerpen Vademecum Onderzoeksproject

AP- Koninklijk Conservatorium Antwerpen Vademecum Onderzoeksproject AP- Koninklijk Conservatorium Antwerpen Vademecum Onderzoeksproject 2014-2015 2 Inleiding Dit boekje is een handleiding voor het opleidingsonderdeel Onderzoeksproject Muziek. Het Onderzoeksproject Muziek

Nadere informatie

Voorwoord. Ik hoop dat dit naslagwerk met personeelsstatistieken een geschikt hulpmiddel zal zijn bij al uw opzoekingen. B. Van Camp Voorzitter

Voorwoord. Ik hoop dat dit naslagwerk met personeelsstatistieken een geschikt hulpmiddel zal zijn bij al uw opzoekingen. B. Van Camp Voorzitter Voorwoord Hierbij vindt u de jaarlijkse VLIR publicatie Statistische gegevens betreffende het personeel aan de Vlaamse universiteiten (telling 01-02-2006). De Vlaamse universiteiten willen hiermee inzicht

Nadere informatie

Besluit van de Vlaamse Regering houdende de vastlegging van de lijst van educatieve masteropleidingen

Besluit van de Vlaamse Regering houdende de vastlegging van de lijst van educatieve masteropleidingen Besluit van de Vlaamse Regering houdende de vastlegging van de lijst van educatieve masteropleidingen DE VLAAMSE REGERING, Gelet op de Codex Hoger Onderwijs van 11 oktober 2013, bekrachtigd bij het decreet

Nadere informatie

Specifieke lerarenopleiding maatschappijwetenschappen en filosofie

Specifieke lerarenopleiding maatschappijwetenschappen en filosofie Specifieke lerarenopleiding maatschappijwetenschappen en filosofie www.soc.kuleuven.be/slo Waarom kiezen voor de specifieke lerarenopleiding (SLO)? Deel jij graag je kennis met anderen? Spreek je graag

Nadere informatie

Toelatingsvoorwaarden academiejaar niet-rechtstreekse instroom tot de master-opleidingen.

Toelatingsvoorwaarden academiejaar niet-rechtstreekse instroom tot de master-opleidingen. Toelatingsvoorwaarden academiejaar 2019-2020 niet-rechtstreekse instroom tot de master-opleidingen. Dit document bevat het overzicht van de toelatingsvoorwaarden van alle initiële masteropleidingen, schakel-

Nadere informatie

UNIVERSITEIT GENT Onderwijs- en examenreglement Academiejaar

UNIVERSITEIT GENT Onderwijs- en examenreglement Academiejaar UNIVERSITEIT GENT Onderwijs- en examenreglement Academiejaar 2017-2018 Goedgekeurd door de Raad van Bestuur op 5 mei 2017. Alle rechten voorbehouden. p.1 Deel IV De predoctorale opleiding, het doctoraat

Nadere informatie

Bruggen naar ingenieurswetenschappen

Bruggen naar ingenieurswetenschappen LEUVEN t Bruggen naar ingenieurswetenschappen Master in de ingenieurswetenschappen voor bachelors en masters in de industriële wetenschappen Faculteit Ingenieurswetenschappen Welkom aan de KU Leuven, een

Nadere informatie

V R IJ E U N I V E R S I T E I T B R U S S E L VOORBEREIDINGSPROGRAMMA S VUB 2014-2015

V R IJ E U N I V E R S I T E I T B R U S S E L VOORBEREIDINGSPROGRAMMA S VUB 2014-2015 V R IJ E U N I V E R S I T E I T B R U S S E L VOORBEREIDINGSPROGRAMMA S VUB 2014-2015 Rectoraat Departement Onderwijsbeleid / Cel Curriculumbeheer (auteur E. Van Cromphout) finale versie 18.06.2014 1

Nadere informatie

Postacademische opleiding. Offshore windenergie Permanente vorming

Postacademische opleiding. Offshore windenergie Permanente vorming Postacademische opleiding Offshore windenergie 2016-2017 Permanente vorming Tegen 2020 wil België 13% van haar energie uit hernieuwbare energiebronnen halen. Windenergie speelt daarin een cruciale rol.

Nadere informatie

Postgraduaat Research Valorisation in Engineering Technology

Postgraduaat Research Valorisation in Engineering Technology Postgraduaat Research Valorisation in Engineering Technology Tech market driven in an entrepreneurial context Faculteit Industriële Ingenieurswetenschappen Waarom kiezen voor dit postgraduaat? Bedrijven

Nadere informatie

REGLEMENT Doctoraatsopleiding en Doctoraat HIW

REGLEMENT Doctoraatsopleiding en Doctoraat HIW REGLEMENT Doctoraatsopleiding en Doctoraat HIW Goedgekeurd door het Faculteitsbestuur van het HIW op 09.11.2011, door de Faculteitsraad van het HIW op 16.11.2011 en door het Groepsbestuur Humane Wetenschappen

Nadere informatie

Postgraduaat RESEARCH VALORISATION IN ENGINEERING TECHNOLOGY

Postgraduaat RESEARCH VALORISATION IN ENGINEERING TECHNOLOGY Postgraduaat RESEARCH VALORISATION IN ENGINEERING TECHNOLOGY Valorisatie van onderzoek in Engineering Technology Faculteit Industriële Ingenieurswetenschappen Waarom kiezen voor dit postgraduaat? Je wilt

Nadere informatie

Vraag nr. 38 van 16 oktober 2012 van GOEDELE VERMEIREN

Vraag nr. 38 van 16 oktober 2012 van GOEDELE VERMEIREN VLAAMS PARLEMENT SCHRIFTELIJKE VRAGEN PASCAL SMET VLAAMS MINISTER VAN ONDERWIJS, JEUGD, GELIJKE KANSEN EN BRUSSEL Vraag nr. 38 van 16 oktober 2012 van GOEDELE VERMEIREN Hoger onderwijs Studenten zonder

Nadere informatie

Valérie Gillis. Universiteit Antwerpen Departement Communicatie. In opdracht voor International Students Office

Valérie Gillis. Universiteit Antwerpen Departement Communicatie. In opdracht voor International Students Office Valérie Gillis Universiteit Antwerpen Departement Communicatie In opdracht voor International Students Office +32 3 265 31 89 internationalstudents@uantwerpen.be Hoger onderwijs in Vlaanderen Twee cycli:

Nadere informatie

TOELATINGSVOORWAARDEN Specifieke LerarenOpleiding (SLO)

TOELATINGSVOORWAARDEN Specifieke LerarenOpleiding (SLO) Interfacultair Departement LerarenOpleiding TOELATINGSVOORWAARDEN Specifieke LerarenOpleiding (SLO) Academiejaar 2016 2017 TOELATINGSVOORWAARDEN VOOR HOUDERS VAN EEN MASTERDIPLOMA Dit document bevat het

Nadere informatie

FAQ Frequently Asked Questions Master na master Notariaat

FAQ Frequently Asked Questions Master na master Notariaat FAQ Frequently Asked Questions Master na master Notariaat TOELATINGSVOORWAARDEN... 1 INSCHRIJVING... 2 STUDIETRAJECT... 2 STAGE... 4 WERKEN EN STUDEREN... 4 CURSUSMATERIAAL... 5 LESSENROOSTER... 5 EXAMENS...

Nadere informatie

Commissie Hoger Onderwijs Vlaanderen

Commissie Hoger Onderwijs Vlaanderen Commissie Hoger Onderwijs Vlaanderen Oordeel bij de aanvraag tot inrichting van een anderstalige equivalente initiële bachelor- of masteropleiding (Codex Hoger Onderwijs dd. 20 december 2013, deel 2. Structuur

Nadere informatie

UGENT opleidingen op de Verderstudeerbeurs

UGENT opleidingen op de Verderstudeerbeurs UGENT opleidingen op de Verderstudeerbeurs Open Universiteit Universitair Centrum voor Talenonderwijs Innoverend ondernemen voor ingenieurs Wijsbegeerte Research Master Philosophy Moraalwetenschappen Tolken

Nadere informatie

BASISONDERWIJS Leerlingen. HOGER ONDERWIJS Studenten en cursisten. A Hoger beroepsonderwijs. B Hogescholen/universiteiten

BASISONDERWIJS Leerlingen. HOGER ONDERWIJS Studenten en cursisten. A Hoger beroepsonderwijs. B Hogescholen/universiteiten BASISONDERWIJS Leerlingen HOGER ONDERWIJS Studenten en cursisten A Hoger beroepsonderwijs 1 cursisten HBO5 verpleegkunde (1) 3 inschrijvingen in de specifieke lerarenopleiding van het volwassenenonderwijs

Nadere informatie

Status februari 2016

Status februari 2016 Status februari 2016 Bachelor of Science in de toegepaste economische wetenschappen Bachelor of Science in de toegepaste economische wetenschappen Kortrijk Bachelor of Science in de psychologie Bachelor

Nadere informatie

Doctoraatsreglement DC Pag. 1 van 6

Doctoraatsreglement DC Pag. 1 van 6 DOCTORAATSREGLEMENT 1) Doel van het mandaat De onderzoeksmandaten zijn bestemd voor gediplomeerden van het hoger onderwijs van universitair niveau die een onderzoekproject uitvoeren met het doel een doctoraat

Nadere informatie

VUmc Zigma Zij-Instroomprogramma Geneeskunde Master Amsterdam. Dubbeltalent gezocht

VUmc Zigma Zij-Instroomprogramma Geneeskunde Master Amsterdam. Dubbeltalent gezocht VUmc Zigma 2018-2019 Zij-Instroomprogramma Geneeskunde Master Amsterdam Dubbeltalent gezocht Ben je een talentvolle student met interesse in en ervaring met wetenschappelijk onderzoek? Misschien kun jij

Nadere informatie

DE VLAAMSE REGERING, Gelet op de Codex Hoger Onderwijs van 11 oktober 2013, bekrachtigd bij het decreet van 20 december 2013, artikel II.

DE VLAAMSE REGERING, Gelet op de Codex Hoger Onderwijs van 11 oktober 2013, bekrachtigd bij het decreet van 20 december 2013, artikel II. Besluit van de Vlaamse Regering tot vaststelling van de lijst van de bachelor- en masteropleidingen en afstudeerrichtingen binnen een masteropleiding met een bijkomende titel DE VLAAMSE REGERING, Gelet

Nadere informatie

FACULTEIT VOOR PSYCHOLOGIE & EDUCATIEWETENSCHAPPEN CENTRAAL REGLEMENT VOOR DE TOEKENNING VAN DE ACADEMISCHE GRAAD VAN DOCTOR

FACULTEIT VOOR PSYCHOLOGIE & EDUCATIEWETENSCHAPPEN CENTRAAL REGLEMENT VOOR DE TOEKENNING VAN DE ACADEMISCHE GRAAD VAN DOCTOR FACULTEIT VOOR PSYCHOLOGIE & EDUCATIEWETENSCHAPPEN CENTRAAL REGLEMENT VOOR DE TOEKENNING VAN DE ACADEMISCHE GRAAD VAN DOCTOR Reglement : Toepassingsgebied. aangevuld met het AANVULLEND FACULTAIR REGLEMENT

Nadere informatie

De Campus Cup Vlaamse Hogescholen en Universiteiten erkend door het Vlaams Ministerie van Onderwijs

De Campus Cup Vlaamse Hogescholen en Universiteiten erkend door het Vlaams Ministerie van Onderwijs De Campus Cup Vlaamse Hogescholen en Universiteiten erkend door het Vlaams Ministerie van Onderwijs 1. Artesis Plantijn Hogeschool 2. Arteveldehogeschool 3. Erasmushogeschool 4. Hogere Zeevaartschool 5.

Nadere informatie

Wat na het afstuderen? Karel De Middeleir Adviescentrum voor Studenten Universiteit Gent

Wat na het afstuderen? Karel De Middeleir Adviescentrum voor Studenten Universiteit Gent Wat na het afstuderen? Karel De Middeleir Adviescentrum voor Studenten Universiteit Gent Deel 1. Opties na de master? Deel 2. Nadenken over je loopbaan Keuzes maken voor je loopbaan Je professionele loopbaan

Nadere informatie

DOCTORAATSVEREISTE BIJ TOEGANG TOT EEN BETREKKING VAN WETENSCHAPPELIJK DIRECTEUR EN ALGEMEEN DIRECTEUR BIJ EEN VLAAMS WETENSCHAPPELIJKE INSTELLING

DOCTORAATSVEREISTE BIJ TOEGANG TOT EEN BETREKKING VAN WETENSCHAPPELIJK DIRECTEUR EN ALGEMEEN DIRECTEUR BIJ EEN VLAAMS WETENSCHAPPELIJKE INSTELLING ADVIES 94 DOCTORAATSVEREISTE BIJ TOEGANG TOT EEN BETREKKING VAN WETENSCHAPPELIJK DIRECTEUR EN ALGEMEEN DIRECTEUR BIJ EEN VLAAMS WETENSCHAPPELIJKE INSTELLING 22 september 2005 ADVIES 94 DOCTORAATSVEREISTE

Nadere informatie

Voor wie is het leerkrediet (en dus deze folder)?

Voor wie is het leerkrediet (en dus deze folder)? Leerkrediet Informatie Voor wie is het leerkrediet (en dus deze folder)? Diplomacontract: je volgt een opleiding met de bedoeling een diploma te behalen voor de volledige opleiding Creditcontract: je volgt

Nadere informatie

INFORMATIEBERICHT. Communicatieverantwoordelijke Graad A1-A3

INFORMATIEBERICHT. Communicatieverantwoordelijke Graad A1-A3 INFORMATIEBERICHT Communicatieverantwoordelijke Graad A1-A3 Stad Zottegem gaat over tot de aanleg van een (m/v) wervingsreserve van 3 jaar, maximaal verlengbaar met 2 jaar, van een (m/v) communicatieambtenaar

Nadere informatie

VUmc Zigma Zij-Instroomprogramma Geneeskunde Master Amsterdam. Dubbeltalent gezocht

VUmc Zigma Zij-Instroomprogramma Geneeskunde Master Amsterdam. Dubbeltalent gezocht VUmc Zigma 2017-2018 Zij-Instroomprogramma Geneeskunde Master Amsterdam Dubbeltalent gezocht Ben je een talentvolle student met interesse in en ervaring met wetenschappelijk onderzoek? Misschien kun jij

Nadere informatie

Verder studeren in het hoger onderwijs

Verder studeren in het hoger onderwijs Verder studeren in het hoger onderwijs (vermelde richtingen: studenten zitten minstens in hun 2 de jaar nieuwe structuur Bachelor) Na EM (Economie - Moderne Talen) Academische Bachelor Communicatiewetenschappen

Nadere informatie

Studie naar Innovatiegerichtheid en arbeidsmarktpositie van IWT doctorandi

Studie naar Innovatiegerichtheid en arbeidsmarktpositie van IWT doctorandi agentschap voor Innovatie door Wetenschap en Technologie 83 November 2014 Studie naar Innovatiegerichtheid en arbeidsmarktpositie van IWT doctorandi Sarah Botterman (GFK Belgium) Colofon Wilt u meer weten

Nadere informatie

RICHTLIJNEN VOORBEREIDING MASTERPROEF MASTER GEOGRAFIE & MASTER GEOMATICA EN LANDMEETKUNDE

RICHTLIJNEN VOORBEREIDING MASTERPROEF MASTER GEOGRAFIE & MASTER GEOMATICA EN LANDMEETKUNDE RICHTLIJNEN VOORBEREIDING MASTERPROEF MASTER GEOGRAFIE & MASTER GEOMATICA EN LANDMEETKUNDE 1. OVERZICHT BELANGRIJKE DATA Vr 29/01/16 (DATVMP1): deadline keuze Voorbereiding Masterproef Vr 05/02/16 (DATVMP2):

Nadere informatie

Reglement beurzen Emmanuel van der Schueren (EvdS)

Reglement beurzen Emmanuel van der Schueren (EvdS) Pagina 1 van 12 Reglement beurzen Emmanuel van der Schueren (EvdS) 1. Algemeen reglement beurzen Emmanuel van der Schueren (EvdS) Art1. Kom op tegen Kanker streeft haar missie na door biomedisch wetenschappelijk

Nadere informatie

Schakelprogramma s UHasselt

Schakelprogramma s UHasselt 2017-2018 Schakelprogramma s UHasselt Heb je een professioneel bachelordiploma op zak en wil je een academische master behalen? Dat kan! Via een schakelprogramma kun je doorstromen naar een bepaalde master.

Nadere informatie

Doctoraatsreglement Rechten en Criminologische Wetenschappen (juni 2008)

Doctoraatsreglement Rechten en Criminologische Wetenschappen (juni 2008) B-3000 Doctoraatsreglement Rechten en Criminologische Wetenschappen (juni 2008) Afdeling I. Het doctoraat Algemene bepalingen Artikel 1. Een proefschrift is het resultaat van origineel en wetenschappelijk

Nadere informatie

LIJST VAN DE TOELATINGSVOORWAARDEN TOT DE BRUGPROGRAMMA S (HORIZONTALE INSTROOM)

LIJST VAN DE TOELATINGSVOORWAARDEN TOT DE BRUGPROGRAMMA S (HORIZONTALE INSTROOM) UNIVERSITEIT GENT ACADEMIEJAAR 2019-2020 LIJST VAN DE TOELATINGSVOORWAARDEN TOT DE BRUGPROGRAMMA S (HORIZONTALE INSTROOM) FACULTEIT INGENIEURSWETENSCHAPPEN EN ARCHITECTUUR STUDIEGEBIED: TOEGEPASTE WETENSCHAPPEN

Nadere informatie

ONDERZOEKSGROEP KLINISCHE PSYCHOLOGIE

ONDERZOEKSGROEP KLINISCHE PSYCHOLOGIE FACULTEIT PSYCHOLOGIE EN PEDAGOGISCHE WETENSCHAPPEN ONDERZOEKSGROEP KLINISCHE PSYCHOLOGIE TIENSESTRAAT 102 B 3000 LEUVEN Brochure Permanente Vorming in de Psychologische Interventies 1. Wat is de Permanente

Nadere informatie

Omvorming naar de masteropleidingen

Omvorming naar de masteropleidingen Omvorming naar de masteropleidingen Data van indiening van de ingevulde formulieren: Dit beperkt formulier op 4 oktober 2002 Uitgebreider formulier (met o.m. de doelstellingen en eindtermen) uiterlijk

Nadere informatie

SCHAKELPROGRAMMA S UHASSELT

SCHAKELPROGRAMMA S UHASSELT SCHAKELPROGRAMMA S UHASSELT Heb je een professioneel bachelordiploma op zak en wil je een academische master behalen? Dat kan! Via een schakelprogramma kun je doorstromen naar een bepaalde master. Het

Nadere informatie

Studiegelden 2012-2013: raad van bestuur B1565/165/23.04.2012

Studiegelden 2012-2013: raad van bestuur B1565/165/23.04.2012 Studiegelden 2012-2013: raad van bestuur B1565/165/23.04.2012 Uitgangspunten Algemene Onderwijsregeling 2012-2013 1. Alle nieuwe studenten betalen het studiegeld volgens het tarief van een niet- beurstariefstudent.

Nadere informatie

Richtlijnen masterproef: vraagstellingen

Richtlijnen masterproef: vraagstellingen Richtlijnen masterproef: vraagstellingen Master Geografie Master Geomatica & Landmeetkunde Academiejaar 2018-2019 1 BELANGRIJKE DATA Vr 21/12/19 DATVMP1 deadline keuze masterproef: vraagstellingen Vr 01/02/19

Nadere informatie

EXAMENCONTRACT VOOR HET VERWERVEN VAN EEN DIPLOMA

EXAMENCONTRACT VOOR HET VERWERVEN VAN EEN DIPLOMA EXAMENCONTRACT VOOR HET VERWERVEN VAN EEN DIPLOMA TUSSEN DE ONDERGETEKENDEN, De Vrije Universiteit Brussel met zetel te 1050 Brussel, Pleinlaan 2, die rechtspersoonlijkheid geniet bij wet van 28 mei 1970

Nadere informatie

REGLEMENT DOCTORAATSPROGRAMMA SOCIALE WETENSCHAPPEN

REGLEMENT DOCTORAATSPROGRAMMA SOCIALE WETENSCHAPPEN FACULTEIT SOCIALE WETENSCHAPPEN pagina 1 van 14 REGLEMENT DOCTORAATSPROGRAMMA SOCIALE WETENSCHAPPEN Artikel 1 De academische graad van Doctor in de Sociale Wetenschappen wordt behaald na openbare verdediging

Nadere informatie

Vragenlijst deelnemers Vlaams Lerend Netwerk STEM SO

Vragenlijst deelnemers Vlaams Lerend Netwerk STEM SO Vragenlijst deelnemers Vlaams Lerend Netwerk STEM SO 1. Persoonlijke gegevens Naam school:.. Provincie school: o Antwerpen o Limburg o Oost- Vlaanderen o Vlaams- Brabant o West- Vlaanderen Wat is je functie?

Nadere informatie

Commissie Hoger Onderwijs Vlaanderen

Commissie Hoger Onderwijs Vlaanderen Commissie Hoger Onderwijs Vlaanderen Oordeel bij de aanvraag tot inrichting van een anderstalige equivalente initiële bachelor- of masteropleiding (Codex Hoger Onderwijs dd. 20 december 2013, deel 2. Structuur

Nadere informatie