Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding. DOCENT DANS - voltijd
|
|
- Lieven de Haan
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding DOCENT DANS - voltijd CROHO: ArtEZ Hogeschool voor de Kunsten - Arnhem ArtEZ Dansacademie
2 Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding DOCENT DANS voltijd ArtEZ Hogeschool voor de Kunsten - Arnhem ArtEZ Dansacademie Hobéon Certificering BV Datum: november 2006 Auditteam: Drs. G.J. Stoltenborg Drs. J.M.L. Algra Dr. D. Klaic Drs. D.W. Schönau MA S. Molenaar Drs. R.F.H.M. Stapert
3 INHOUDSOPGAVE 1. INLEIDING Functie van het rapport Bereik van de beoordeling Aanpak Beslisregels Hobéon Certificering Een korte schets van ArtEZ Dansacademie Een korte schets van de opleiding Docent Dans Auditteam Deelnemers visitatie Programma visitatie 8 2. BEVINDINGEN EN BEOORDELING 9 Onderwerp 1: Doelstellingen Opleiding 9 Facet 1.1. Domeinspecifieke Eisen 9 Facet 1.2. Niveau Bachelor 13 Facet 1.3. Oriëntatie HBO 16 Onderwerp 2: Programma 18 Facet 2.1. Eisen HBO 18 Facet 2.2. Relatie tussen Doelstellingen en Inhoud Programma 21 Facet 2.3. Samenhang Programma 24 Facet 2.4. Studielast 26 Facet 2.5. Instroom 28 Facet 2.6. Duur 31 Facet 2.7. Afstemming tussen Vormgeving en Inhoud 32 Facet 2.8. Beoordeling en Toetsing 34 Onderwerp 3: Inzet van Personeel 37 Facet 3.1. Eisen HBO 37 Facet 3.2. Kwantiteit Personeel 39 Facet 3.3. Kwaliteit Personeel 41 Onderwerp 4: Voorzieningen 44 Facet 4.1. Materiële Voorzieningen 44 Facet 4.2. Studiebegeleiding 46 Onderwerp 5: Interne Kwaliteitszorg 49 Facet 5.1. Evaluatie Resultaten 49 Facet 5.2. Maatregelen tot Verbetering 50 Facet 5.3. Betrekken van Medewerkers, Studenten, Alumni en Beroepenveld Onderwerp 6: Resultaten Facet 6.1. Gerealiseerd Niveau 53 Facet 6.2. Onderwijsrendement Oordeelschema Opleiding Docent Dans, voltijd INTEGRAAL OORDEEL/ ADVIES AAN NVAO 57 BIJLAGE I Curriculum Vitae auditoren eb onafhankelijkheidsverklaring auditoren BIJLAGE II Programma Visitatie 17 en 18 mei 2006
4 1. INLEIDING 1.1. Functie van het rapport Het onderhavige rapport bevat het advies aan de NVAO dat door Hobéon Certificering als Visiterende Beoordelende Instantie is opgesteld ten behoeve van de accreditatie van de in paragraaf 1.2 genoemde HBO bachelor opleiding Bereik van de beoordeling ArtEZ Hogeschool voor de Kunsten, in casu ArtEZ Dansacademie, verzorgt de (voltijd) HBO bachelor opleidingen Dans en Docent Dans alsmede de HBO master opleiding Dance Unlimited. Het onderhavige rapport heeft betrekking op: HBO bachelor opleiding Docent Dans, voltijd Croho nr De basis voor het onderzoek van Hobéon Certificering werd gevormd door de documenten die de opleiding Hobéon ter beschikking heeft gesteld. Zie Aanpak Bij zijn beoordeling van de opleiding Docent Dans is Hobéon Certificering, i.c. het door hem geformeerde auditteam, uitgegaan van het NVAO- Accreditatiekader bestaande opleidingen hoger onderwijs. Daarin staan de onderwerpen en facetten vermeld waarop een VBI zich bij de beoordeling van een HBO-opleiding moet richten. Voorts zijn daarin opgenomen de criteria aan de hand waarvan een VBI moet bepalen of de basiskwaliteit van de betreffende opleiding als voldoende kan worden beoordeeld Met betrekking tot het specifieke referentiekader van de opleiding Docent Dans geldt het volgende: De opleiding heeft zich voor wat betreft beroepsprofiel, doelstelling en opleidingscompetenties tenminste gebaseerd op het landelijk beroepsprofiel en op de daaraan gerelateerde opleidingscompetenties, zoals vastgesteld in het landelijk overleg tussen de verwante opleidingen enerzijds en het beroepenveld anderzijds. (Zie onder facet 1.1.: Domeinspecifieke Eisen ). Het auditteam heeft dit opleidingsspecifieke referentiekader beoordeeld en vervolgens vastgesteld, dat het in voldoende mate gespecificeerd is en ook passend is voor een opleiding Docent Dans op HBO-niveau. Het auditteam heeft dit kader in zijn beoordeling betrokken. Zie voorts onder facet 1.1. Hobéon Certificering Adviesrapport HBO bachelor opleiding Docent Dans, ArtEZ Dansacademie november
5 De beoordelingsprocedure van Hobéon Certificering kent twee hoofdmomenten: Documentanalyse Het gaat hier om een analyse en beoordeling van de door de opleiding aangeleverde schriftelijke informatie: Management Review 2006; Studiegids; Onderwijs- en Examenreglement OER; de in het kader van de interne sturingscyclus opgeleverde managementrapportages; onderliggende documentatie betrekking hebbend op bijvoorbeeld: - strategische keuzen en de positie in de markt; - interne organisatie; - de (systematiek van) interne kwaliteitszorg en de daarmee samenhangende evaluaties en verbetermaatregelen; - ontwikkelingen in het beroepenveld; - beroeps- en opleidingsprofielen; - (validatie) eindkwalificaties; - curriculumontwikkeling en - actualisering; - didactisch concept en werkvormen; - toetsing en beoordeling; - kwantitatief en kwalitatief personeelsbeleid; - externe relaties / alumni; - internationalisering; - instroombeleid; - studiebegeleiding; - rendement. De documentatie is Hobéon Certificering ter beschikking gesteld via het digitale documentbeheersysteem DigOport van ArtEZ. Op basis van deze door de opleiding Docent Dans aangeleverde documentatie, heeft het auditteam zich een beeld kunnen vormen van de primaire en secundaire processen van de opleiding. Het auditteam heeft dit beeld getoetst aan zaken als: ambitieniveau, toekomstgerichtheid, innovatief vermogen, kwaliteitsbewaking via interne en externe evaluatie, werkveldrelevantie, resultaatgerichtheid, continuïteit, studenten- en docentenbelangen. Voorafgaand aan de visitatie (zie hieronder) werd het management van de opleiding op de hoogte gesteld van de voorlopige bevindingen van het auditteam op basis van zijn documentanalyse. Audit De audit was gericht op een actieve controle door middel van een tweedaagse visitatie 1, uitgevoerd door een auditteam waarvan deel uitmaakten twee externe onafhankelijke deskundigen op het gebied van Dans en Cultuur, één externe deskundige op het gebied van onderwijskwaliteit en toetsen & beoordelen in het kunstvakonderwijs, één student Dans, één lead auditor vanuit Hobéon Certificering en één auditor / onderwijsdeskundige, eveneens vanuit Hobéon Certificering. Laatstgenoemde trad ook op als secretaris. 1 Visitatie heeft plaatsgevonden op 17 en 18 mei Tijdens deze visitatie heeft het auditteam ook de bachelor opleiding Dans en de master opleiding Dance Unlimited beoordeeld. De bevindingen dààrvan zijn neergelegd in afzonderlijke rapporten. Hobéon Certificering Adviesrapport HBO bachelor opleiding Docent Dans, ArtEZ Dansacademie november
6 Onder controle moet hier worden verstaan dat het auditteam op verschillende niveaus (management, coördinatie, examencommissie, docenten, studenten, staf) heeft getoetst (i) of de in de documentatie beschreven beleidsvoornemens en de daaraan gerelateerde uitvoeringsprocessen zijn geïmplementeerd en (ii) of de overige in de documentatie vervatte informatie verifieerbaar is. Deze verificatie door het auditteam geschiedde enerzijds door hetzelfde onderwerp meerdere malen en met verschillende geledingen te bespreken en anderzijds aan de hand van additionele (tijdens de visitatie verstrekte) documentatie en -daar waar het de ruimtelijke en materiële voorzieningen betreft- ook door eigen waarneming. Hieronder volgen enkele voorbeelden van de door het auditteam tijdens en/of onmiddellijk na de visitatie geraadpleegde additionele documentatie: overzicht van de samenstelling van de werkveld-gremia waarmee de opleiding overleg voert; verslagen van bijeenkomsten met het werkveld; overzicht CV s van (gast)docenten; netwerkoverzicht docenten; verslagen van de functioneringsgesprekken met docenten; verslagen van docentevaluaties; verslagen van studievoortgangsgesprekken met studenten; detailbeschrijving van modules; portfolio s van studenten en de (schriftelijke weergave van de) beoordeling daarvan door docenten; stageverslagen en -beoordelingen; literatuurlijst. Aldus had Hobéon Certificering voldoende instrumenten om zich op de hoogte te stellen van inhoud, opzet, uitvoering en resultaten van het opleidingsprogramma/de opleidingsprogramma s en van de daarmee samenhangende personele, organisatorische, materiële en ruimtelijke voorzieningen. Hobéon Certificering heeft alle in het NVAO-Accreditatiekader vermelde facetten beoordeeld, op basis waarvan een samenvattend oordeel per onderwerp is gegeven. Het voorliggend rapport is de weergave van het oordeel van Hobéon Certificering met daarbij de gronden waarop dat oordeel is gebaseerd. Hobéon Certificering Adviesrapport HBO bachelor opleiding Docent Dans, ArtEZ Dansacademie november
7 1.4. Beslisregels Hobéon Certificering Volgens de NVAO-Beslisregels Accreditatie kan een onderwerp slechts onvoldoende of voldoende scoren. Een facet kan evenwel, volgens diezelfde regels, onvoldoende, voldoende, goed of excellent scoren. Met dit als uitgangspunt, heeft Hobéon onderstaande beslisregels toegepast. Onderwerp A. Een onderwerp scoort voldoende, indien alle facetten van dat onderwerp tenminste voldoende hebben gescoord of indien één facet van dat onderwerp onvoldoende en de overige tenminste voldoende hebben gescoord, mits een acceptabel verbeterplan beschikbaar is voor het facet met de score onvoldoende. B. Een onderwerp scoort onvoldoende, indien één facet van dat onderwerp onvoldoende heeft gescoord en voor dit facet geen acceptabel verbeterplan beschikbaar is. C. Een onderwerp scoort onvoldoende, indien meer dan één facet van dat onderwerp onvoldoende heeft gescoord, ongeacht of er voor die facetten acceptabele verbeterplannen zijn. Facet D. Binnen de beoordeling van een facet is ruimte voor een eigen afweging van het auditteam: uitvoering/praktijk weegt zwaarder dan beleid/theorie: beter een goed functionerende regeling die slecht is opgeschreven, dan omgekeerd; primaire processen wegen zwaarder dan secundaire. Extra aantekening E. Indien voor een onderwerp een hogere score dan voldoende gerechtvaardigd is, wordt dat als extra aantekening vermeld en wel met inachtneming van onderstaande regels: een onderwerp krijgt de extra aantekening goed, indien alle facetten van dat onderwerp goed hebben gescoord of indien één facet van dat onderwerp voldoende en de overige facetten goed of excellent hebben gescoord; 2 een onderwerp krijgt de extra aantekening excellent, indien alle facetten van dat onderwerp excellent hebben gescoord of indien één facet van dat onderwerp goed en de overige facetten excellent hebben gescoord; een onderwerp krijgt geen extra aantekening, indien één van de facetten van dat onderwerp onvoldoende heeft gescoord. 2 Het NVAO-Accreditatiekader onderscheidt bij onderwerp 2 ( Programma ) acht facetten. Eén ervan betreft de duur van de opleiding. Het daarbij vermelde criterium (240 ECTS) is evenwel geen (kwaliteits)criterium, maar een formele vereiste waaraan het programma van een HBO bachelor opleiding a priori moet voldoen, wil zij überhaupt in aanmerking kunnen komen voor accreditatie. Duur is derhalve van een andere orde dan -bijvoorbeeld- Kwaliteit Personeel of Onderwijsrendement. Bij de beslissing of het onderwerp Programma een extra aantekening goed dan wel excellent verdient, wordt het facet Duur dan ook buiten beschouwing gelaten. Hobéon Certificering Adviesrapport HBO bachelor opleiding Docent Dans, ArtEZ Dansacademie november
8 1.5. Een korte schets van ArtEZ Dansacademie ArtEZ Dansacademie in Arnhem is één van de zes officiële dansopleidingen. Zo zijn er, behalve in Arnhem, dansopleidingen in Tilburg (Fontys Hogescholen), Den Haag (Koninklijk Conservatorium), Rotterdam (Hogeschool voor Muziek en Dans), Groningen (Hanzehogeschool) en Amsterdam (Hogeschool voor de Kunsten). De opleidingen bieden elk hun eigen dansopleiding aan zoals expressionistische theaterdans, klassiek ballet, jazzdans of moderne dans en choreografie. ArtEZ Dansacademie maakt deel uit van ArtEZ hogeschool voor de kunsten. ArtEZ Dansacademie biedt vooropleidingen dans, bachelor-opleidingen tot uitvoerend danser, dansmaker, docent dans en een voortgezette (master)opleiding in choreografie (Dance Unlimited). Aan ArtEZ Dansacademie studeren circa 125 studenten uit binnen- en buitenland. Het opleidingsinstituut is met ingang van augustus 2004 samen met ArtEZ Theaterschool gevestigd op de Arnhemse kunstcampus aan de Rijn in een nieuw ondergronds gebouw van architect Hubert-Jan Henket met 23 studio's, een theater en twee presentatiestudio's. Dansstudenten krijgen op de Arnhemse kunstcampus gelegenheid kennis te maken met de andere kunstdisciplines binnen ArtEZ (beeldende kunst/muziek/bouwkunst). Toelating tot de opleiding Dans vindt plaats op basis van selectieprocedures. Naast een gedegen danstechnische scholing, besteedt de Arnhemse dansacademie aandacht aan de individuele artistieke ontwikkeling van de dansers. Uitgangspunt hierbij is dat alleen dansers, dansmakers en dansdocenten die zich als artistieke persoonlijkheden manifesteren, dans op een inspirerende wijze kunnen overdragen aan het theaterpubliek of aan amateur-dansers. Naast klassieke dans biedt de academie een breed scala aan moderne, postmoderne en hedendaagse danstechnieken. Vakken als improvisatie, compositie en theaterstrategieën nemen een belangrijke plaats in binnen het onderwijs. De academie onderhoudt intensieve relaties met het professionele werkveld in binnen- en buitenland. De Academie stemt haar onderwijsprogramma's af op de meest recente ontwikkelingen in de nationale en internationale beroepspraktijk. Nieuwe inzichten met betrekking tot het opleiden van dansers, dansmakers en dansdocenten worden in de onderwijsprogramma's geïntegreerd. De academie werkt intensief samen met de andere dansopleidingen in binnen- en buitenland, waarbij ook uitwisseling van studenten en docenten plaatsvindt. De Dansacademie heeft nauwe contacten met regionale, nationale en internationale gezelschappen, en organiseert voorstellingen, lezingen en workshops. Hobéon Certificering Adviesrapport HBO bachelor opleiding Docent Dans, ArtEZ Dansacademie november
9 1.6. Een korte schets van de opleiding Docent Dans Aan vijf van de zes HBO Dansacademies wordt een opleiding Docent Dans verzorgd. De ArtEZ Dansacademie telt ca. 150 studenten in de vakopleidingen, waarvan ca. 60 in de opleiding Docent Dans en ca. 120 leerlingen in de vooropleidingen. Aan de ArtEZ Dansacademie zijn ongeveer 60 docenten en medewerkers verbonden. In de dansvakopleiding wordt de student opgeleid tot een danstechnisch grondig en veelzijdig geschoolde creatieve danser, dansmaker of dansdocent. In de opleiding Docent Dans bestaat de basis voor elke student uit klassieke dans, moderne dans, eigentijdse dans, jazz en flamenco. Aan het einde van de propedeuse maakt de student een keuze tot of jazzdans of flamenco naast klassieke dans en moderne dans. De Dansacademie streeft er naar theaterpersoonlijkheden en docenten af te leveren die met beide benen in de huidige veelzijdige danspraktijk staan, zich bewust van het verleden en daardoor zelfbewust in het heden. Het vak dans is een kunstvak, dat naast de ambachtelijke kant, een artistieke en creatieve kant heeft die vooral in een theatrale setting tot uiting komt. Dansdocenten zullen in staat moeten zijn om in hun toekomstige werkveld het vak dans op een geïnspireerde, creatieve en artistieke wijze over te dragen op een publiek of op amateur leerlingen. Binnen het onderwijsprogramma van de opleiding zijn danstechnische scholing en creatieve, expressieve en theatrale ontwikkeling belangrijk. In de opleiding heeft dan ook naast danspraktijkvakken, het werken met gastchoreografen en (gast)docenten aan het instuderen van repertoire en het maken van nieuw werk, het maken van eigen werk en vakken als dans- en cultuurtheorie, drama, theatertechniek, improvisatie en compositie een belangrijke plaats. Afgestudeerden zijn in het binnenschoolse gebied werkzaam als vakleerkracht Dans binnen het primair onderwijs, als docent in het VMBO, HAVO en VWO, in het secundair beroepsonderwijs en enkele opleidingen binnen het HBO. In het buitenschoolse gebied worden functies en werkzaamheden vervuld door docenten/kunstenaars afkomstig van diverse opleidingen. Voor afgestudeerden van de opleiding Docent Dans die werkzaam zijn in de buitenschoolse kunsteducatie gelden vaak ook aanvullende activiteiten. Die betreffen vooral het ondernemerschap in de kunsteducatie, gericht op nieuw aanbod voor nieuwe doelgroepen. Binnen de centra voor kunsteducatie fungeren afgestudeerden van de opleiding Docent Dans vaak als kaderdocent, staffunctionaris of coördinerende schakel tussen meerdere vakspecialisten. De opleiding Docent Dans is ingebed binnen de instellingen voor kunstvakonderwijs. Dit maakt cross overs naar (onderdelen van de uitstroomprofielen van) de opleiding Dans, respectievelijk andere kunstvakopleidingen mogelijk. Daaraan is dikwijls ook behoefte, want de Docent Dans is in de beleving van het Dansvakonderwijs toch vooral een danser of choreograaf die als specialisatie gekozen heeft voor de breedte van de kunsteducatie. De Docent Dans zal zich voor zijn culturele oriëntatie echter ook breder moeten richten op het terrein van de kunsten en de (multi)culturele samenleving. Hobéon Certificering Adviesrapport HBO bachelor opleiding Docent Dans, ArtEZ Dansacademie november
10 1.7. Auditteam Het auditteam was als volgt samengesteld: Voorzitter: Leden: Studentlid Deskundige onderwijs / secretaris: Drs. G.J. Stoltenborg Drs. J.M.L.J. Algra Dr. D. KLaic Drs. D.W. Schönau S. Molenaar Drs. R.F.H.M. Stapert Bij het samenstellen van het auditteam heeft Hobéon Certificering er zorg voor gedragen dat de voor de beoordeling van de opleiding Docent Dans noodzakelijke expertise aanwezig is. Expertise met betrekking tot de onderwijskundige aspecten (i.c. het primaire proces, de ondersteunende processen en de organisatorische context) en expertise met betrekking tot de inhoudelijke aspecten (i.c. het programma in relatie tot het specifieke domein). De heer Stoltenborg heeft een groot aantal (accreditatie-)audits binnen en buiten het hoger onderwijs geleid, een aantal malen als onderwijsdeskundige, maar in de regel als voorzitter. De werkvelddeskundigen mevrouw Algra en de heren Klaic en Schönau hebben zich in hun beoordeling, vanuit vakgebied en werkveld, met name gericht op de kwaliteit, actualiteit en relevantie van (i) het richtinggevend domeinspecifieke kader, (ii) de eindkwalificaties, (iii) de programma-inhoud en (iv) de interactie tussen opleiding en werkveld. Bovendien hebben zij de kwaliteit van het personeel en het gerealiseerde niveau beoordeeld. Voorts geldt voor de heer Schönau, dat hij zich, als expert op het gebied van toetsen en beoordelen in het kunst vakonderwijs, ook expliciet een oordeel heeft gevormd over de wijze waarop de opleiding dit aspect organiseert en uitvoert. Mevrouw Algra en de heer Klaic hebben op grond van hun (internationale) kennis van theater, dans, danseducatie, choreografie, dramaturgie een goed en breed zicht op (recente) ontwikkelingen in het domein dans, zowel in de theatrale en artistieke als in de maatschappelijke en educatieve context. De deskundige onderwijs, Stapert, heeft zich vooral gericht op de kwaliteit van de processen die direct en indirect de uitvoering van het programma raken. Hij heeft een grote, ook internationale, onderwijservaring opgebouwd die hem in staat stelt de programmaopbouw, het onderwijsproces en de organisatorische context waarbinnen de uitvoering plaatsvindt, te beoordelen in het perspectief van de eisen die aan HBOopleidingen worden gesteld. Mevrouw Molenaar studeert thans aan de Hogeschool voor de Kunsten Amsterdam: Moderne Theaterdans. Zij is 3 e jaars. Voor de curricula vitae: zie Bijlage I. Hobéon Certificering Adviesrapport HBO bachelor opleiding Docent Dans, ArtEZ Dansacademie november
11 1.8. Deelnemers visitatie Het auditteam heeft tijdens de visitatie gesprekken gevoerd met vertegenwoordigers vanuit de verschillende geledingen van de opleiding: management, coördinatoren, docenten, studenten en staf. Voor een volledig overzicht van de deelnemers aan de visitatie: zie Bijlage II Programma visitatie Zie Bijlage II. Hobéon Certificering Adviesrapport HBO bachelor opleiding Docent Dans, ArtEZ Dansacademie november
12 2. BEVINDINGEN EN BEOORDELING Onderwerp 1: Doelstellingen Opleiding Dit onderwerp kent drie facetten: 1. domeinspecifieke eisen; 2. niveau bachelor; 3. oriëntatie HBO. Facet 1.1. Domeinspecifieke Eisen Criterium Het facet Domeinspecifieke Eisen is beoordeeld aan de hand van het volgende NVAO-criterium: Sluiten de eindkwalificaties van de opleiding aan bij de eisen die door (buitenlandse) vakgenoten en de beroepspraktijk gesteld worden aan een opleiding in het betreffende domein (vakgebied/discipline en/of beroepspraktijk)? Bevindingen Het werkveld van de dansdocent bestond voornamelijk uit balletscholen, waarbinnen bepaalde danstechnieken werden gedoceerd, hetgeen de rol van de docent tot techniekdocent beperkte. Het werkveld is verruimd, niet alleen buitenschools, maar ook binnenschools. Hierdoor zijn er een paar accenten verschoven: de dansdocent is nu minder techniekdocent (de discipline staat centraal) maar meer Docent Dans (de beroepsrol staat centraal); de dansdocent creëert voor een groot deel zijn eigen werk, opdrachten en projecten (ook binnenschools). Wat betreft de werkwijze die geleid heeft tot de eindkwalificaties wordt in het opleidingsprofiel-document opgemerkt dat het profiel is opgesteld door met name personen afkomstig uit het onderwijsveld (Rotterdamse Dansacademie, Savant Learning Partners en de Dansacademie Arnhem). Deze werkgroep besteedde haar tijd en aandacht vooral aan het opstellen van de competenties. De centrale vraag daarbij was welke vermogens of bekwaamheden studenten moeten verwerven om later een zinvolle bijdrage te kunnen leveren in hun beroepssituatie. Bij elke competentie werden gedragsindicatoren benoemd. Deze indicatoren geven aan welk waarneembare gedrag een afstuderend student/beginnend docent moet vertonen om te mogen concluderen dat hij of zij de desbetreffende competentie verworven heeft. Bij het benoemen van deze indicatoren was het uitgangspunt van de werkgroep het gedrag dat een afstuderend student moet kunnen laten zien en waaruit dan moet blijken dat hij of zij in een toekomstige beroepssituatie competent kan handelen. De eindkwalificaties van de opleiding Docent Dans zijn gebaseerd op het landelijk vastgestelde Opleidingsprofiel voor de bachelor Docent Dans (Netwerk KVDO, augustus 2003). In dit opleidingsprofiel wordt een visie op de beroepen, het werkveld en ontwikkelingen in relatie tot de opleiding beschreven. De eindkwalificaties van de opleiding luiden: creërend vermogen: de beginnende docent maakt dans en dansante producten die voortkomen uit het volgen van een eigen artistieke visie en stelt het creatieve proces in dienst van het docentschap. ambachtelijk vermogen : de beginnende docent bezit het vermogen een breed scala aan instrumentele vaardigheden en ambachtelijke kennis efficiënt en effectief toe te passen. (kunst)pedagogisch vermogen: de beginnende docent bezit het vermogen een veilige en stimulerende leeromgeving te scheppen voor leerlingen/cursisten. Hobéon Certificering Adviesrapport HBO bachelor opleiding Docent Dans, ArtEZ Dansacademie november
13 didactisch vermogen: de beginnende docent bezit het vermogen (kunst)onderwijs te initiëren, ontwerpen, verzorgen en evalueren vanuit een (kunst) vakgerichte didactische visie. operationaliserend vermogen: de beginnende docent bezit het vermogen voor zichzelf en anderen een inspirerende en functionele onderwijssituatie op te zetten en in stand te houden. vermogen tot samenwerking: de beginnende docent bezit het vermogen vanuit de eigen expertise samen met anderen een bijdrage te leveren aan dans-, kunst-, en cultuuronderwijs. communicatief vermogen: de beginnende docent kan effectief en efficiënt zijn of haar artistieke, pedagogische en/of didactische visies in onderling verband hanteren, presenteren en toelichten. reflectief vermogen: de beginnende docent bezit het vermogen het eigen (kunst)pedagogisch en artistieke handelen te beschouwen, analyseren, duiden en beoordelen. vermogen tot groei en vernieuwing: de beginnende docent bezit het vermogen zijn of haar kunstenaarschap en docentschap verder te ontwikkelen en te vernieuwen. omgevingsgerichtheid: de beginnende docent bezit het vermogen relevante omgevingsfactoren in de samenleving te signaleren en te gebruiken in zijn of haar werkzaamheden als docent. Deze eindkwalificaties zijn vervolgens verder uitgewerkt naar gedragsindicatoren. Ter adstructie geven wij hierna de verder uitgewerkte opleidingskwalificaties op het terrein van communicatief vermogen: de beginnende docent: draagt vanuit een innerlijke noodzaak op inspirerende wijze zijn of haar artistieke ideeën en fascinatie voor dans, kunst en cultuur over, afgestemd op de relevante doelgroepen; communiceert effectief en efficiënt, zowel schriftelijk als mondeling, met relevante doelgroepen over voor de doelgroep ter zake doende aspecten (van de dans); communiceert respectvol, informatief en overtuigend met leerlingen, cursisten, ouders, verzorgers en/of collegae over inhoud en voortgang van het onderwijs. Elk jaar wordt in februari/maart een bijeenkomst georganiseerd met vertegenwoordigers vanuit het werkveld (het amateurveld en het onderwijsveld) en alumni. Het werkveld wordt gerepresenteerd door: manager Matchpoint, Cultuureducatie A dam Zuid Oost; stafmedewerkster NBDK (Nederlandse Beroepsvereniging voor Danskunstenaars); eigenaresse Dansschool; representant Basisonderwijs en Amateurveld (Alumna); representant Pabo en amateurveld (Alumna); representant Voortgezet Onderwijs en Amateurveld (Alumna). Deze bijeenkomsten hebben betrekking op (bijvoorbeeld) de integratie van competenties, leerlijnen en aansluiting van de eindtermen op de beroepspraktijk. Uit het meest recente verslag blijkt dat tijdens de bijeenkomst van februari 2006 gesproken is over de mate waarin de opleiding nog meer aandacht zou kunnen besteden aan innovaties en ondernemerschap binnen de danswereld. Met de stagementoren heeft overleg plaats gevonden over het onderwijsinnovatietraject. Hobéon Certificering Adviesrapport HBO bachelor opleiding Docent Dans, ArtEZ Dansacademie november
14 Het onderwijs van de opleiding Docent Dans wordt benaderd vanuit vier invalshoeken: de techniekgerichte; de reproductiegerichte; de expressief/creatieve; de receptief/theoretische. De techniek- en de reproductiegerichte benadering betreffen beide de uitvoering van dans, waarbij de student getraind wordt als danser, die dansfysieke vaardigheden beheerst en een breed dansvocabulaire ter beschikking heeft. In de expressief/creatieve of choreografische benadering staan de expressief/creatieve vakken centraal. Hierin ontwikkelt de student zich tot dansmaker, die een eigen dansidioom ter beschikking heeft en op eigen wijze creatief vorm kan geven aan eigen gevoelens en ervaringen. In het theoretisch/receptieve deel van de opleiding verwerft de student een zeer veelzijdige kennis en deskundigheid op het gebied van danstheorie en dansbeschouwing. Hij ontwikkelt zich tot danskenner, die dans kan plaatsen in maatschappelijke en historische context en daarmee de vele uitingen van dans in heden en verleden kan beschouwen, analyseren en interpreteren. Tevens ontwikkelt de student pedagogische en methodisch-didactische vaardigheden, die voor de overdracht van dans noodzakelijk zijn, alsmede de dansfysieke kennis die daarvoor nodig is. Zowel uit de eindkwalificaties als uit de programmabeschrijving blijkt, dat de opleiding er expliciet op is gericht afgestudeerden af te leveren die als danser en danskenner de dans kan overdragen in verschillende stijlen (klassiek, modern, jazz, werelddans) in het buitenschoolse werkveld, met name in de instellingen voor kunsteducatie. Ook kunnen zij optreden als dansdocent in specifieke dansvormen en -trends, eveneens in het buitenschoolse veld of in de amateur dans, maar ook in het primair en voortgezet onderwijs. Als dansmaker en danskenner kunnen zij zowel in het basisonderwijs als voortgezet onderwijs leerlingen hun eigen dansmateriaal laten onderzoeken en ontwerpen. Ook zijn zij in staat, als docent in de buitenschoolse sector, op te treden als choreograaf voor leerlingenvoorstellingen en voor amateur producties. Omdat de opleiding Docent Dans het accent, zo blijkt uit het voorafgaande, niet alleen legt op dans en het overdragen van danstechniek, maar ook -en in toenemende mate- op de meerdimensionale (en daardoor ook Nederlands cultuur gebonden) beroepsrol van docent, beantwoordt zij niet meer volledig aan het verwachtingspatroon van buitenlandse studenten die veeleer geïnteresseerd zijn in een meer smalle benadering van het docentschap : het overdragen van en trainen in danstechniek. Dit is de belangrijkste reden waarom het aantal buitenlandse aanmeldingen de laatste jaren flink afneemt. Hobéon Certificering Adviesrapport HBO bachelor opleiding Docent Dans, ArtEZ Dansacademie november
15 Oordeel: goed Het auditteam kwalificeert het facet Domeinspecifieke Eisen als goed en wel op grond van de volgende observaties: de eindkwalificaties van de opleiding sluiten rechtstreeks aan bij de eisen die op landelijk niveau door vakgenoten binnen het domein worden gesteld aan de betreffende opleiding; de eindkwalificaties sluiten direct aan bij de eisen die op landelijk niveau door de beroepspraktijk aan de betreffende opleiding worden gesteld; de hierboven bedoelde op landelijk niveau overeengekomen en door het werkveld gevalideerde beroepscompetenties zijn, naar het oordeel van het auditteam, een goede afspiegeling van de ontwikkelingen binnen het domein: dansen, dans maken, techniek overdracht en pedagoogdidacticus. Het auditteam beoordeelt deze meerdimensionale benadering als zeer positief. Naar het oordeel van het auditteam heeft de opleiding -in samenspraak met het beroepenveld- een helder, goed uitgewerkt, samenhangend en werkvelddekkend referentiekader voor haar programma ontworpen. Hobéon Certificering Adviesrapport HBO bachelor opleiding Docent Dans, ArtEZ Dansacademie november
16 Facet 1.2. Niveau Bachelor Criterium Het facet Niveau Bachelor is beoordeeld aan de hand van het volgende NVAO-criterium: Sluiten de eindkwalificaties van de opleiding aan bij algemene, internationaal geaccepteerde beschrijvingen van de kwalificaties van een Bachelor? Bevindingen In de Dublin Descriptoren, die het bachelor niveau aangeven, worden de onderstaande vijf dimensies onderscheiden. De opleiding heeft zelf, uitgaande van de Dublin Descriptoren, een beschrijving gegeven van de aansluiting eindkwalificaties en HBO-niveau. Uit deze beschrijving blijkt per Dublin Descriptor het volgende. Kennis en inzicht De beginnende dansdocent heeft aantoonbare kennis, vaardigheden en inzicht op het vakgebied dans. Hierbij ligt in het beroepscompetentie profiel de nadruk op de agogische kwaliteiten, die geflankeerd worden door een grote mate van affiniteit en vakkennis en danstechniek. De bachelor draagt dans over in educatieve settings in alle werkvelden, binnen- en buitenschoolse, waarbij niet alleen ambachtelijke vaardigheden, maar juist ook kennis en inzicht in de theoretische aspecten van dans een rol spelen. Als referentiekader van zijn danstechnische, choreografische en danstheoretische vaardigheden en kennis hanteert hij het nationale en internationale werkveld van de artistieke theaterdans. Daarbij heeft hij eveneens kennis en inzicht in de andere (kunst)disciplines en van kunsten en cultuur in het algemeen. In een eventuele master kan worden voortgebouwd op dit bachelorniveau, waarbij de danstheoretische kennis en inzichten kunnen worden uitgebreid en/of verdiept. Dat geldt eveneens voor de kennis van andere (kunst)disciplines en inzicht in het functioneren van kunsten in de cultuur. Toepassen Kennis en inzicht De student kan zijn danstechnische en danscreatieve vaardigheden en zijn danstheoretische kennis op een professionele wijze toepassen. Hij kan zijn keuzen vakinhoudelijk beargumenteren. Hij kan daarbij zijn kennis, inzicht en vaardigheden ook toepassen in interdisciplinaire educatieve situaties. Tevens kent hij de ontwikkelingen in het werkveld van dansdocenten en de professionele netwerken die daarin actief zijn. Op deze wijze ontwikkelt hij zijn eigen professionele identiteit, die hij kan inzetten in confrontatie en samenwerking met andere professionele beroepsbeoefenaars. Oordeelsvorming Op basis van het verzamelen en interpreteren van relevante gegevens op het gebied van dans, cultuur en educatie kan de bachelor zich een oordeel vormen over situaties waarin sprake is van sociaalmaatschappelijke, wetenschappelijke of ethische aspecten. Op basis van dat oordeel kan hij dans- en cultuureducatieve settings creëren, die niet alleen vakinhoudelijk maar ook maatschappelijk relevant zijn. Communicatie De beginnend dansdocent is in staat om informatie over het vakgebied, ideeën en oplossingen te communiceren met enerzijds vakgenoten, maar ook met niet-specialisten (schoolleiding/directeuren, collega-docenten, ouders, beleidsmakers, subsidiegevers). Dit is enerzijds de waarborg voor een verdergaande professionele ontwikkeling, anderzijds is het van belang dat de dansdocent bij het ontwikkelen van danseducatieve producten kan afstemmen op de wensen en mogelijkheden van opdrachtgevers Hobéon Certificering Adviesrapport HBO bachelor opleiding Docent Dans, ArtEZ Dansacademie november
17 Leervaardigheden Een Docent Dans wordt niet alleen tijdens zijn opleiding geschoold en gevormd. De ontwikkeling van de Docent Dans moet nadrukkelijk worden bezien in het kader van een Leven Lang Leren. Reeds voor aanvang van de vakstudie heeft de Docent Dans over het algemeen al (een aantal jaren) dansonderwijs genoten om over voldoende ontwikkelde competenties te beschikken die een succesvolle vakstudie mogelijk maken. En ook na de vakstudie moet de docent zich voortdurend blijven ontwikkelen, zowel op artistiek als op kunstpedagogisch terrein. De Docent Dans zal zich daarnaast voor zijn culturele oriëntatie breder moeten oriënteren op het terrein van de kunsten en de (multi)culturele samenleving. Ten slotte: definiëring van niveau en uitstroomprofielen zijn essentieel om helderheid te verschaffen met betrekking tot kwaliteitsbewaking, beroeps- en werkveldoriëntatie. De opleiding heeft, naar het oordeel van het auditteam op een duidelijke manier beschreven wat de positie is van de van de MBO-, van de bacheloren van de master afgestudeerde. De specificatie van het bachelorniveau is eens te meer van belang gezien de recente opkomst van op de sector kunst en kunsteducatie gerichte opleidingen op MBO-niveau. De uitwerking van de verschillende competenties in gedragscriteria geeft voldoende inzicht in het daadwerkelijke bachelorniveau van de opleiding. Ter adstructie volgen hieronder deze gedragscriteria Docent Dans die de opleiding aantoonbaar als richtinggevend voor haar programmering hanteert. De docent Dans: onderkent gedrag- en leerproblemen van leerlingen en roept externe deskundigheid in als dat nodig is; gebruikt kennis van groepsdynamische processen bij de inrichting van zijn werk en bij de omgang met de leerlingen, cursisten of deelnemers; hanteert brede kennis van de andere kunsten in relatie tot zijn of haar docentschap en heeft inzicht in de verbanden tussen de verschillende kunstdisciplines en de mogelijkheden tot samenwerking; formuleert doelen voor leerplannen, lessen en andere leersituaties uitgaande van de eindtermen c.q. doelen zoals gehanteerd in het betreffende type onderwijs; draagt zorg voor een krachtige, inspirerende leeromgeving; toetst de studievoortgang en beoordeelt op verantwoorde wijze het werk (leerresultaat) van cursisten, leerlingen of deelnemers; adviseert en begeleidt bij culturele activiteiten, het samenstellen van een kunstdossier (kunstmentoraat) en draagt bij tot inzicht in de diverse kunstdisciplines en de samenhang daartussen; draagt bij aan realisering en ontwikkeling van (vak)didactiek binnen het team c.q. de organisatie. Wat betreft dit punt geeft de opleiding aan dat vakdidactiek weer is opgenomen in het curriculum, waardoor de docentrol en doceervaardigheden beter tot hun recht zijn gekomen in vergelijking met Hobéon Certificering Adviesrapport HBO bachelor opleiding Docent Dans, ArtEZ Dansacademie november
18 Oordeel: goed Het auditteam kwalificeert het facet Niveau Bachelor als goed en wel op grond van de volgende observaties: de eindkwalificaties van de opleiding bevatten alle elementen waar de Dublin Descriptoren betrekking op hebben en wel met een bereik en diepgang die overeenkomen met het niveau waar de Dublin Descriptoren naar verwijzen; de opleiding heeft (in haar competentiematrix) de Dublin Descriptoren zorgvuldig uitgewerkt naar deelcompetenties; de opleiding heeft de Dublin Descriptoren en de nadere uitwerking daarvan in deelcompetenties, aantoonbaar in een rechtstreeks verband gebracht met het opleidingsprogramma en de daarbinnen gehanteerde werkvormen. Sterk punt acht het auditteam, dat de opleiding elke afzonderlijke Dublin Descriptor in specifieke gedragsindicatoren heeft uitgewerkt en vervolgens aantoonbaar als referentiepunt hanteert, waardoor alle opleidingskwalificaties direct herleidbaar zijn tot de internationaal geaccepteerde bachelorkwalificaties. Iets wat bovendien op programmaniveau zichtbaar wordt gemaakt, zo blijkt uit de programmabeschrijving. Anders gezegd, de internationaal geaccepteerde bachelorkwalificaties zijn ook in het programma zelve verankerd. Hobéon Certificering Adviesrapport HBO bachelor opleiding Docent Dans, ArtEZ Dansacademie november
19 Facet 1.3. Oriëntatie HBO Criteria Het facet Oriëntatie HBO is beoordeeld aan de hand van de volgende NVAO-criteria: Zijn de eindkwalificaties van de opleiding mede ontleend aan de door (of in samenspraak met) het relevante beroepenveld opgestelde beroepsprofielen en/of beroepscompetenties? Sluiten de eindkwalificaties van de opleiding aan bij het niveau van een beginnend beroepsbeoefenaar in een specifiek beroep of samenhangend spectrum van beroepen waarvoor de betreffende opleiding vereist of dienstig is? Bevindingen Oriëntatie HBO kent twee dimensies. Hoger onderwijs enerzijds, beroepsonderwijs anderzijds. Hoger Onderwijs Het beroepsprofiel en de daarmee samenhangende beroepscompetenties van de opleiding beschrijven een hoog niveau van beroepsuitoefening (zie onder facet 1.1.) en sluiten aantoonbaar aan (zie onder facet 1.2.) bij de beschrijving van het bachelor niveau in de Dublin Descriptoren. Daarmee is aangegeven dat de opleiding gerekend kan worden tot het hoger onderwijs. De opleiding heeft de Dublin Descriptoren rechtstreeks in verband gebracht met het programma en met de daarin gehanteerde werkvormen. Via de competentiematrix wordt dit verband expliciet en inzichtelijk gemaakt. Op deze wijze heeft de opleiding de dimensie hoger onderwijs aantoonbaar in haar programma verankerd. Beroepsonderwijs De competenties van de opleiding zijn geformuleerd in termen van beroepscompetenties die aantoonbaar (zie 1.1) in samenspraak met het beroepenveld zijn opgesteld en door dat beroepenveld zijn gevalideerd zowel landelijk als (via de Werkveldcommissie) regionaal. Daarmee is op het niveau van opleidingsdoelstellingen de oriëntatie op het werkveld geborgd. Anders gezegd: de opleiding is een beroepsopleiding. Voorts betekent de keuze voor het concept docent dans in buitenschoolse setting een goede aansluiting op één van de belangrijke actuele ontwikkelingen binnen danseducatie. Voor een uitwerking van de relatie tussen de eindkwalificaties en het opleidingsprogramma: zie facet 2.1. Hobéon Certificering Adviesrapport HBO bachelor opleiding Docent Dans, ArtEZ Dansacademie november
20 Oordeel: goed Het auditteam kwalificeert het facet Oriëntatie HBO als goed en wel op grond van de volgende observaties: de opleiding heeft de eindkwalificaties rechtstreeks, volledig en op zorgvuldige wijze ontleend aan de door het relevante beroepenveld opgestelde beroepsprofiel. (Zie onder facet 1.1.); in de van dit beroepsprofiel afgeleide opleidingsspecifieke kwalificaties en competenties wordt ook het niveau van de beginnende beroepsbeoefenaar geformuleerd; de opleiding heeft de relatie tussen enerzijds inhoud, bereik en niveau van de eindkwalificaties en anderzijds het programma en de gehanteerde werkvormen volledig en inzichtelijk in kaart gebracht en daaruit blijkt, dat de opleiding het landelijk overeengekomen beroepsprofiel in haar programma heeft verankerd en daarbij ook het beroepenveld (Werkveldcommissie en gastdocenten) heeft betrokken. Meer nog, zij heeft er een sterk actuele dimensie aan toegevoegd door ook het concept docent dans in buitenschoolse setting als uitgangpunt te nemen. SAMENVATTEND OORDEEL DOELSTELLINGEN OPLEIDING : VOLDOENDE Het auditteam beoordeelt het Onderwerp Doelstellingen Opleiding voor de opleiding Docent Dans als voldoende. De opleiding heeft goed zicht op de ontwikkelingen in educatieve danspraktijk en zij heeft haar inzicht qua bereik, thematiek en diepgang op voortreffelijke wijze vertaald naar opleidingsdoelstellingen (en naar programma-onderdelen!) waarbij zij het werkveld uitdrukkelijk heeft betrokken. Door zich mede en expliciet te richten op docent dans in buitenschoolse setting anticipeert de opleiding uitdrukkelijk op een van de belangrijke ontwikkelingen in de danspraktijk. Conform de Beslisregels Accreditatie zoals vastgelegd in het NVAO Accreditatiekader, kan een Onderwerp niet hoger scoren dan voldoende. Het auditteam beoordeelt evenwel alle facetten van het onderwerp Doelstellingen Opleiding als goed. Dit rechtvaardigt (zie 1.4. onder E) een kwalificatie goed voor dit onderwerp. Reden voor het auditteam deze kwalificatie als extra aantekening aan zijn oordeel toe te voegen. Hobéon Certificering Adviesrapport HBO bachelor opleiding Docent Dans, ArtEZ Dansacademie november
21 Onderwerp 2: Programma Dit onderwerp kent acht facetten: 1.eisen HBO; 2. relatie tussen doelstellingen en inhoud; 3. samenhang programma; 4. studielast; 5. instroom; 6. duur; 7. afstemming tussen vormgeving en inhoud; 8. beoordeling en toetsing. Facet 2.1. Eisen HBO Criteria Het facet Eisen HBO is beoordeeld aan de hand van de volgende NVAO-criteria: Vindt kennisontwikkeling van studenten plaats via vakliteratuur, aan de beroepspraktijk ontwikkeld studiemateriaal en via interactie met de beroepspraktijk en/of (toegepast) onderzoek? Heeft het programma aantoonbare verbanden met actuele ontwikkelingen in het vakgebied / de discipline? Waarborgt het programma de ontwikkeling van beroepsvaardigheden en heeft het aantoonbare verbanden met de actuele beroepspraktijk? Bevindingen Uit de programmabeschrijving blijkt dat er frequent sprake is van interactie tussen opleiding en werkveld. Centraal staan in de opleiding de zogeheten Doceerpractica. DD 1: Doceerpractica in het 1 e jaar Observeren / hospiteren in Snuffelstages in alle beroepsrollen in het netwerk van ArtEZ. Onderling lesgeven o.l.v. de docent vakdidactiek. Zelfstandig lesgeven aan amateurs o.l.v. buddy s. Participatie als leerling in de oefenpraktijk van de tweedejaarsstudenten. DD 2: Doceerpractica in het 2 e jaar Oefenpraktijk in twee dansdisciplines, binnen de muren van ArtEZ (4 lessen) aan studenten van DD1 en andere studenten van de andere kunstdisciplines. Bij het lesgeven is altijd een medestudent aanwezig, die assisteert waar nodig en die feedback geeft. De mentor begeleidt 2x het lesgeven. Daarnaast begeleidt hij/zij de student bij het maken van een werkplan en evalueert het gehele proces. Hospiteren, 4 maanden 1 les per week, bij een professionele dansdocent in het werkveld en daarna een 5 tal lessen geven aan betreffende lesgroep. Begeleiding door docent Vakdidactiek. Dansdag P.O., begeleiding bij het voorbereiden en aanwezigheid van een vakdocent gedurende de gehele dag. Dansdag V.O., idem als hierboven. Kleuterstage / onderbouwstage P.O. Elke les wordt begeleid door een vakdocent. DD 3: Doceerpractica in het 3 e jaar Stage in het buitenschoolse werkveld (8 lessen) in twee dansdisciplines. Begeleiding bij het maken van het werkplan, 2x begeleiding door vakdocent op de werkplek, de dansschool-houder is aanwezig bij alle lessen. Stage V.O. (8 lessen), begeleiding idem als hierboven. Stage P.O. (4 lessen), begeleiding idem als hierboven. Interdisciplinaire stage / CKV stage. In interdisciplinaire setting maken de studenten in 5 maanden een interdisciplinair product in een V.O. school. Hierin vervullen de studenten diverse rollen van het docentschap. De medestudenten zijn buddy en de studenten worden om de week begeleid door een vakdocent. Hobéon Certificering Adviesrapport HBO bachelor opleiding Docent Dans, ArtEZ Dansacademie november
22 DD 4: Doceerpractica in het 4 e jaar Stage in het buitenschoolse werkveld in 3 dansdisciplines. In een van deze stages maakt de student een choreografie en presenteert deze in de theaters van ArtEZ: drie stageopdrachten. Stage in het binnenschoolse werkveld, P.O en V.O.: twee stageopdrachten Stage in een brancheorganisatie, met een ontwikkel-, onderzoek- of een beleidsopdracht: één stageopdracht Van deze in totaal zes stageopdrachten moeten er drie binnen een half jaar en drie binnen een jaar worden afgerond. De opleiding houdt in haar programmering rekening met de belangrijkste veranderingen die sinds 2003 in de opleiding Docent Dans zijn ingezet en die gebaseerd zijn op de visie op het beroepenveld. Waar voorheen de opleiding zich vooral concentreerde op het lesgeven, wordt het onderwijs nu gericht op een breed handelingsspectrum dat ingegeven is door ontwikkelingen in het beroepenveld. Dit heeft ertoe geleid dat: er meer internationale dans in het onderwijs, didactiek en vakdidactiek in het curriculum is opgenomen, het CKV-onderwijs in het curriculum een substantiële plaats heeft gekregen. Dit is gerealiseerd in de vakken die aangeboden worden door de centrale interfaculteit. Dit gedeelte van het curriculum bevat een aantal dansdiscipline overstijgende kunstvakken. Deze vakken richten zich voor een groot deel op het CKV-onderwijs. Binnen deze vakken/projecten leren studenten samenwerken in groepjes, die bestaan uit studenten van andere kunstvakopleidingen, zoals docent drama, docent muziek en de docent beeldende kunst en vormgeving, er andere accenten zijn gelegd in de stages. Een gedeelte van de bestaande stages is ingewisseld voor een stage binnen een brancheorganisatie met een onderzoek- en/of ontwikkelopdracht. Elk jaar nodigt de opleiding gastdocenten (gemiddeld ca 5 per jaar) uit om hun expertise aan de studenten van de Opleiding Docent Dans over te dragen. Om docenten en studenten in de gelegenheid te stellen met elkaar van gedachten te wisselen over de gevoelswaarde van de opleiding, wordt jaarlijks een Inspiratiedag georganiseerd. Zo was het thema in 2005 Cultureel Burgerschap. De belangrijkste conclusie van de dag, zo geeft de opleiding aan, was het inzicht dat de studenten het Cultureel Burgerschap al geïntegreerd hebben en automatisch vanuit die houding werken, terwijl de maatschappij aan hen vraagt dit bewust in te zetten en te verantwoorden. Soheila Nijand, gastspreekster van de dag en directeur van Interart doet veel onderzoek naar de didactiek van kunstonderwijs aan multicultureel samengestelde groepen. Zij heeft een aantal stageplaatsen aangeboden aan de studenten van de Opleiding Docent Dans. Hobéon Certificering Adviesrapport HBO bachelor opleiding Docent Dans, ArtEZ Dansacademie november
23 Oordeel: goed Het auditteam kwalificeert voor de opleiding het facet Eisen HBO als goed en wel op grond van de volgende observaties: het programma van de opleiding biedt via de (binnen- en buitenschoolse) doceerpractica, de hospiteerfase, de workshops, Inspiratiedagen en de frequente stages zeer ruime mogelijkheden aan de student om zich te ontwikkelen in interactie met het beroepenveld; de interactie tussen het binnenschools programma en de stagewerkplek is goed geregeld en gestructureerd via de afspraken tussen de opleiding, de student en het stagebiedende organisatie. Deze afspraken hebben betrekking op doelstelling van de stage en de begeleiding van de student. het opleidingsprogramma is aantoonbaar ontworpen in samenspraak met het beroepenveld; de gebruikte vakliteratuur is up-to-date en zeer veelzijdig; de opleiding schakelt gedurende het hele programma systematisch en frequent gastdocenten uit de beroepspraktijk in. Hobéon Certificering Adviesrapport HBO bachelor opleiding Docent Dans, ArtEZ Dansacademie november
24 Facet 2.2. Relatie tussen Doelstellingen en Inhoud Programma Criteria Het facet Relatie tussen Doelstellingen en Inhoud Programma is beoordeeld aan de hand van de volgende NVAO-criteria: Is het programma een adequate concretisering van de eindkwalificaties qua niveau, oriëntatie en domeinspecifieke eisen? Zijn de eindkwalificaties adequaat vertaald in leerdoelen van (onderdelen van) het programma? Biedt de inhoud van het programma studenten de mogelijkheid de geformuleerde eindkwalificaties te bereiken? Bevindingen Het curriculum van de opleiding is thematisch opgebouwd en georganiseerd in blokken. In elk blok staat een bepaald thema centraal. Ook is in elk blok aandacht voor de ontwikkeling van het beroep zichtbaar in attitude, beroepshouding en vaardigheden. Hierdoor is een koppeling tussen beroepsvaardigheden en leerdoelen gewaarborgd. Voor de opzet van de jaarwerkplannen zijn formats gebruikt. Het curriculum van de opleiding is beschreven in de jaarwerkplannen van Docent Dans. Deze jaarwerkplannen hebben het auditteam inzicht gegeven in de inhoud van elk afzonderlijk vak en in de plaats van elk vak in het totaal van de opleiding. Iets wat telkens volgens een vast stramien gebeurt: contacttijd, zelfstudietijd, studiepunten, competenties, doelstelling, eindtermen, werkvormen, programma-indeling, literatuur en toetsing. Uit de voorhanden documentatie heeft het auditteam zich op gedetailleerd niveau een beeld kunnen vormen over de inhoud van de studie. Duidelijk is, dat de opleiding leerdoelen heeft geformuleerd die herkenbaar aansluiten bij de opleidingskwalificaties en dat vervolgens de leerdoelen in het jaarwerkplan op een heldere wijze zijn uitgewerkt. Het curriculum bestuderend, zoals beschreven in onder andere het jaarwerkplan, kan geconstateerd worden dat na afronding van de studie de bachelor de vereiste opleidingskwalificaties van de opleiding Docent Dans bereikt heeft. Wij geven hierna een opsomming van de door de opleiding uitgewerkte doelstellingen. De afgestudeerde van de opleiding Docent Dans: heeft zelf een onderbouwde visie op kunstonderwijs in het algemeen en op het kunstvak dans en het beroep Docent Dans / dansdocent in het bijzonder; kan deze visie uitdragen: zowel intern als extern; naar schoolleiding, collega s, leerlingen en ouders; kan ideeën en opvattingen over (kunstonderwijs en) dans vertalen naar het dansonderwijs; kan dans en dansonderwijs observeren, analyseren en duiden; heeft inzicht in de fysieke en mentale mogelijkheden van leerlingen en kan hiervan gebruik maken dan wel dit verder ontwikkelen; houdt rekening met de beginsituatie van de leerlingen, zowel bij de inrichting van het onderwijs als in de omgang met leerlingen; beheerst diverse strategieën om (dans)bewegingen aan te leren; heeft kennis van en reageert adequaat op gedrags- en leerproblemen. Dit geldt zowel voor problemen die meer algemeen van aard zijn als voor vakspecifieke problemen; gaat uit van de leerling als een actief, zelfstandig lerende persoonlijkheid; kan werken in en met een groep leerlingen. Hobéon Certificering Adviesrapport HBO bachelor opleiding Docent Dans, ArtEZ Dansacademie november
Accreditatiekader bestaande opleidingen hoger onderwijs [hbo-bachelor]: uitwerking voor Associate degree-programma s tijdens de pilotfase
Accreditatiekader bestaande opleidingen hoger onderwijs [hbo-bachelor]: uitwerking voor Associate degree-programma s tijdens de pilotfase 11 februari 2008 Inhoud 1 Inleiding 3 2 Accreditatiekader, toegespitst
Nadere informatieAdviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding DOCENT BEELDENDE KUNST EN VORMGEVING. ArtEZ Hogeschool voor de Kunsten Arnhem, Zwolle
Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding DOCENT BEELDENDE KUNST EN VORMGEVING ArtEZ Hogeschool voor de Kunsten Arnhem, Zwolle Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding DOCENT BEELDENDE
Nadere informatieAdviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding. DANS - voltijd. ArtEZ Hogeschool voor de Kunsten - Arnhem ArtEZ Dansacademie
Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding DANS - voltijd ArtEZ Hogeschool voor de Kunsten - Arnhem ArtEZ Dansacademie Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding DANS - voltijd CROHO: 34798
Nadere informatieAdviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Dansvakopleiding Koninklijk Conservatorium voltijd
Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Dansvakopleiding Koninklijk Conservatorium voltijd Hogeschool van Beeldende Kunsten, Muziek en Dans Den Haag Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding
Nadere informatieAdviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding VORMGEVING. ArtEZ Hogeschool voor de Kunsten Arnhem, Enschede, Zwolle
Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding VORMGEVING ArtEZ Hogeschool voor de Kunsten Arnhem, Enschede, Zwolle Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding VORMGEVING voltijd - deeltijd CROHO:
Nadere informatieBesluit. College van Bestuur. Hogeschool van Amsterdam. Postbus AX AMSTERDAM
College van Bestuur Hogeschool van Amsterdam Postbus 931 1000 AX AMSTERDAM Besluit Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van de opleiding hbo-bachelor Media,
Nadere informatieAlle competenties moeten met voldoende zijn beoordeeld
BEOORDELINGSFORMULIER / Artistieke Praktijk II jaar 4 Blad 1 Toetscode: Datum: Handtekening student: Beoordelaar 1: Handtekening beoordelaar 1: Beoordelaar 2: Handtekening beoordelaar 2: Extern deskundige:
Nadere informatieConcept Beoordelingskader voor het bijzondere kenmerk residentieel onderwijs
Concept Beoordelingskader voor het bijzondere kenmerk residentieel onderwijs 2 december 2008 Inhoud 1 Inleiding 3 2 Beoordelingskader 4 pagina 2 1 Inleiding Dit beoordelingskader bevat een aantal facetten
Nadere informatieONDERWIJS- EN EXAMENREGELING Bijlage Bachelor Opleiding Docent Dans
ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING Bijlage Bachelor Opleiding Docent Dans Studiejaar 2014-2015 Algemeen 1. Deze Bijlage bij het algemene gedeelte van de Onderwijs- en Examenregeling van Codarts is van toepassing
Nadere informatieBesluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van de opleiding hbo-bachelor Chemie van de Hogeschool Drenthe
College van Bestuur Hogeschool Drenthe Postbus 2080 7801 CB EMMEN Besluit Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van de opleiding hbo-bachelor Chemie van de Hogeschool
Nadere informatieTeamscan op accreditatiewaardigheid
Teamscan op accreditatiewaardigheid De Teamscan accreditatiewaardigheid (in vervolg: scan) geeft inzicht in hoe het opleidingsteam ervoor staat met betrekking tot de opleidingsaccreditatie. De scan bestaat
Nadere informatieAdviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding. Docent Drama. ArtEZ Hogeschool voor de Kunsten Arnhem, Zwolle
Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Docent Drama ArtEZ Hogeschool voor de Kunsten Arnhem, Zwolle Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Docent Drama voltijd CROHO: 34745 ArtEZ
Nadere informatieAdviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Informatica voltijd. Hogeschool Leiden
Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Informatica voltijd Hogeschool Leiden Scheveningseweg 46 2517 KV Den Haag T (070) 30 66 800 F (070) 30 66 870 I www.hobeon.nl E info@hobeon.nl Adviesrapport
Nadere informatieAdviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding AUTONOME BEELDENDE KUNST. ArtEZ Hogeschool voor de Kunsten Arnhem, Enschede, Zwolle
Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding AUTONOME BEELDENDE KUNST ArtEZ Hogeschool voor de Kunsten Arnhem, Enschede, Zwolle Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding AUTONOME BEELDENDE
Nadere informatieRapport ten behoeve van Accreditatie hbo bachelor opleiding Personeel & Arbeid P&A, voltijd en deeltijd
Rapport ten behoeve van Accreditatie hbo bachelor opleiding Personeel & Arbeid P&A, voltijd en deeltijd Haagse Hogeschool Afdeling Management & Human Resources Rapport ten behoeve van Accreditatie hbo
Nadere informatieAdviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Personeelsmanagement deeltijd - afstandsonderwijs. Hogeschool NTI
Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Personeelsmanagement deeltijd - afstandsonderwijs Hogeschool NTI Scheveningseweg 46 2517 KV Den Haag T (070) 30 66 800 F (070) 30 66 870 I www.hobeon.nl
Nadere informatiePEER REVIEWS. Managementgroep Interactum September 2014
PEER REVIEWS Managementgroep Interactum September 2014 Met peer review wordt een systeem bedoeld waarbij de betreffende opleidingen structureel gebruik maken van elkaars deskundigheid en elkaars critical
Nadere informatieAdviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Lifestyle Adviseur voltijd - deeltijd. Hogeschool Hanzesteden
Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Lifestyle Adviseur voltijd - deeltijd Hogeschool Hanzesteden Scheveningseweg 46 2517 KV Den Haag T (070) 30 66 800 F (070) 30 66 870 I www.hobeon.nl E
Nadere informatieBesluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van de opleiding hbo-bachelor Bouwkunde van de Haagse Hogeschool
College van bestuur Haagse Hogeschool Postbus 13336 2501 EH DEN HAAG Besluit Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van de opleiding hbo-bachelor Bouwkunde van
Nadere informatieRapport ten behoeve van Accreditatie hbo bachelor opleiding Ruimtelijke Ordening en Planologie voltijd en deeltijd
Rapport ten behoeve van Accreditatie hbo bachelor opleiding Ruimtelijke Ordening en Planologie voltijd en deeltijd Saxion Hogeschool IJselland Instituut Ruimtelijke Ordening en Milieu Rapport ten behoeve
Nadere informatieBesluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Bewegingstechnologie van De Haagse Hogeschool
NAO nederlands- vlaamse accreditatieorganisatie Besluit Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Bewegingstechnologie van De Haagse Hogeschool Datum: 1 oktober
Nadere informatieAdviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Bio-Informatica voltijd. Hogeschool Leiden
Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Bio-Informatica voltijd Hogeschool Leiden Scheveningseweg 46 2517 KV Den Haag T (070) 30 66 800 F (070) 30 66 870 I www.hobeon.nl E info@hobeon.nl Adviesrapport
Nadere informatieAdviesrapport Accreditatie ACADEMIE VAN BOUWKUNST - ARNHEM. ArtEZ Hogeschool voor de Kunsten Arnhem
Adviesrapport Accreditatie HBO MASTER OPLEIDING ARCHITECTUUR ACADEMIE VAN BOUWKUNST - ARNHEM ArtEZ Hogeschool voor de Kunsten Arnhem Adviesrapport Accreditatie HBO MASTER OPLEIDING ARCHITECTUUR deeltijd
Nadere informatieAdviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding. Film en Televisie voltijd. Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten
Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Film en Televisie voltijd Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Film en Televisie voltijd Amsterdamse
Nadere informatieToetsplan Masteropleiding Midden-Oosten Studies
Toetsplan Masteropleiding Studies 2017-2018 JAAR 1 semester 1 Blok 1 Blok 2 vaktitel vakcode week 1-7 colleges week 8/9/10 (her)toetsing week 11-17 colleges week 18/19/20 (her)toetsing Conflicten in het
Nadere informatieAdviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding. Bedrijfskunde deeltijd. Hogeschool NOVI
Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Bedrijfskunde deeltijd Hogeschool NOVI Scheveningseweg 46 2517 KV Den Haag T (070) 30 66 800 F (070) 30 66 870 I www.hobeon.nl E info@hobeon.nl Adviesrapport
Nadere informatieBesluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag Toets nieuwe opleiding hbo-bachelor Game Architecture and Design van de NHTV
College van bestuur NHTV Internationale Hogeschool Breda Postbus 3917 4800 DX BREDA Besluit Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag Toets nieuwe opleiding hbo-bachelor Game Architecture
Nadere informatieRapport ten behoeve van Accreditatie hbo bachelor opleiding Sociaal Pedagogische Hulpverlening SPH, voltijd, deeltijd, duaal
Rapport ten behoeve van Accreditatie hbo bachelor opleiding Sociaal Pedagogische Hulpverlening SPH, voltijd, deeltijd, duaal Haagse Hogeschool Afdeling Sociaal Pedagogische Hulpverlening Rapport ten behoeve
Nadere informatieAdviesrapport Accreditatie HBO bachelor. Opleiding voor Ergotherapie, voltijd. Hogeschool van Amsterdam
Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor Opleiding voor Ergotherapie, voltijd Hogeschool van Amsterdam Amsterdamse Hogeschool voor Paramedische Opleidingen Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor Opleiding
Nadere informatieAdviesrapport Accreditatie. VOORTGEZETTE HBO OPLEIDING FASHION voltijd. ArtEZ Hogeschool voor de Kunsten Arnhem
Adviesrapport Accreditatie VOORTGEZETTE HBO OPLEIDING FASHION voltijd ArtEZ Hogeschool voor de Kunsten Arnhem Adviesrapport Accreditatie VOORTGEZETTE HBO OPLEIDING FASHION voltijd CROHO: 09102 ArtEZ Hogeschool
Nadere informatieRapport ten behoeve van Accreditatie hbo bachelor opleiding Algemene Operationele Technologie Voltijd Deeltijd - Duaal
Rapport ten behoeve van Accreditatie hbo bachelor opleiding Algemene Operationele Technologie Voltijd Deeltijd - Duaal Hogeschool van Utrecht Faculteit Natuur en Techniek Instituut voor Innovatie, Industrie
Nadere informatieAdviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding. Bouwtechnische Bedrijfskunde BtB Voltijd, duaal. Hogeschool Utrecht HU
Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Bouwtechnische Bedrijfskunde BtB Voltijd, duaal Hogeschool Utrecht HU Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Bouwtechnische Bedrijfskunde BtB
Nadere informatieBesluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor
nvao nederlands - vlaamse accreditatieorganisatie Besluit Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Docent Muziek van de Fontys Hogescholen datum 28 februari 2017
Nadere informatieAdviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Sociaal Juridische Dienstverlening voltijd - deeltijd. Hogeschool Leiden
Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Sociaal Juridische Dienstverlening voltijd - deeltijd Hogeschool Leiden Scheveningseweg 46 2517 KV Den Haag T (070) 30 66 800 F (070) 30 66 870 I www.hobeon.nl
Nadere informatieAdviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Sociaal Juridische Dienstverlening voltijd - deeltijd. Hogeschool Utrecht
Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Sociaal Juridische Dienstverlening voltijd - deeltijd Hogeschool Utrecht Scheveningseweg 46 2517 KV Den Haag T (070) 30 66 800 F (070) 30 66 870 I www.hobeon.nl
Nadere informatieRapport ten behoeve van Accreditatie hbo bachelor opleiding Facility Management voltijd, deeltijd en duaal
Rapport ten behoeve van Accreditatie hbo bachelor opleiding Facility Management voltijd, deeltijd en duaal Saxion Hogeschool IJselland Instituut Hospitality & Facility Management Rapport ten behoeve van
Nadere informatiePR V1. Beroepscompetentie- profiel RBCZ therapeuten
PR 180724 V1 Beroepscompetentie- profiel Afgeleid van de niveaubepaling NLQF, niveau 6 heeft RBCZ kerncompetenties benoemd voor de complementair/alternatief therapeut. Als uitgangspunt zijn de algemene
Nadere informatieAdviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Dans en Docent Dans voltijd. Codarts Hogeschool voor de Kunsten/ Rotterdamse Dansacademie
Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Dans en Docent Dans voltijd Codarts Hogeschool voor de Kunsten/ Rotterdamse Dansacademie Scheveningseweg 46 2517 KV Den Haag T (070) 30 66 800 F (070)
Nadere informatieAdviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Sociaal Juridische Dienstverlening voltijd - deeltijd. Hogeschool van Amsterdam
Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Sociaal Juridische Dienstverlening voltijd - deeltijd Hogeschool van Amsterdam Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Sociaal Juridische Dienstverlening
Nadere informatieBesluit. College van Bestuur van de Hanzehogeschool Groningen Postbus 30030 9700 RM GRONINGEN
College van Bestuur van de Hanzehogeschool Groningen Postbus 30030 9700 RM GRONINGEN Besluit datum 19 januari 2005 onderwerp Definitief besluit accreditatie hbo-bachelor Bouwkunde ons kenmerk NVAO/20050113/CT
Nadere informatieAdviesrapport Toets Nieuwe Opleiding HBO Bachelor opleidingen Social Work CMV en SPH deeltijd - afstandsonderwijs. Hogeschool NTI
Adviesrapport Toets Nieuwe Opleiding HBO Bachelor opleidingen Social Work CMV en SPH deeltijd - afstandsonderwijs Hogeschool NTI Adviesrapport Toets Nieuwe Opleiding HBO Bachelor opleidingen Social Work
Nadere informatieDe student kan vanuit een eigen idee en artistieke visie een concept ontwikkelen voor een ontwerp en dat concept tot realisatie brengen.
Competentie 1: Creërend vermogen De student kan vanuit een eigen idee en artistieke visie een concept ontwikkelen voor een ontwerp en dat concept tot realisatie brengen. Concepten voor een ontwerp te ontwikkelen
Nadere informatieAdviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding THEATER. ArtEZ Hogeschool voor de Kunsten Arnhem
Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding THEATER ArtEZ Hogeschool voor de Kunsten Arnhem Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding THEATER voltijd CROHO: 34860 ArtEZ Hogeschool voor de
Nadere informatieAdviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Farmaceutisch Consulent deeltijd. Hogeschool Saxion Next
Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Farmaceutisch Consulent deeltijd Hogeschool Saxion Next Scheveningseweg 46 2517 KV Den Haag T (070) 30 66 800 F (070) 30 66 870 I www.hobeon.nl E info@hobeon.nl
Nadere informatieHandreiking bij het beoordelingskader voor het bijzonder kenmerk Kleinschalig en intensief onderwijs
Handreiking bij het beoordelingskader voor het bijzonder kenmerk Kleinschalig en intensief onderwijs 12 november 2012 Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 2 Handreiking voor specifieke invulling van de standaarden
Nadere informatieAdviesrapport Toets Nieuwe Opleiding Accreditatie HBO bachelor opleiding. Informatica deeltijd. Hogeschool E3
Adviesrapport Toets Nieuwe Opleiding Accreditatie HBO bachelor opleiding Informatica deeltijd Hogeschool E3 Scheveningseweg 46 2517 KV Den Haag T (070) 30 66 800 F (070) 30 66 870 I www.hobeon.nl E info@hobeon.nl
Nadere informatieAdviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Logistiek en Technische Vervoerskunde voltijd - duaal
Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Logistiek en Technische Vervoerskunde voltijd - duaal School of Agriculture & Technology Hogeschool INHOLLAND Delft Scheveningseweg 46 2517 KV Den Haag
Nadere informatieAdviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Chemische Technologie voltijd. Haagse Hogeschool
Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Chemische Technologie voltijd Haagse Hogeschool Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Chemische Technologie voltijd CROHO nr. 34275 Haagse
Nadere informatieAdviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Verkeer en Logistiek deeltijd. Hogeschool NOVI
Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Verkeer en Logistiek deeltijd Hogeschool NOVI Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Verkeer en Logistiek deeltijd CROHO nr. 30100 Hogeschool
Nadere informatieRichtlijn beoordeling postinitiële wo-master opleidingen in Nederland Positionering van de opleidingen De vergelijking met Vlaanderen
Richtlijn beoordeling postinitiële wo-master opleidingen in Nederland Het is aan het beoordelingspanel om te bepalen of deze toelichting relevant is bij de beoordeling van de onderhavige opleiding. Positionering
Nadere informatieAdviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Communicatie deeltijd - afstandsonderwijs. Hogeschool NTI
Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Communicatie deeltijd - afstandsonderwijs Hogeschool NTI Scheveningseweg 46 2517 KV Den Haag T (070) 30 66 800 F (070) 30 66 870 I www.hobeon.nl E info@hobeon.nl
Nadere informatieBesluit. College van bestuur. Hogeschool Leiden. Postbus 382 2300 AJ LEIDEN
College van bestuur Hogeschool Leiden Postbus 382 2300 AJ LEIDEN Besluit Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van de opleiding hbo-bachelor Personeel en Arbeid
Nadere informatieAdviesrapport Accreditatie HBO Master opleiding Danstherapie deeltijd. Codarts Hogeschool voor de Kunsten/ Rotterdamse Dansacademie
Adviesrapport Accreditatie HBO Master opleiding Danstherapie deeltijd Codarts Hogeschool voor de Kunsten/ Rotterdamse Dansacademie Scheveningseweg 46 2517 KV Den Haag T (070) 30 66 800 F (070) 30 66 870
Nadere informatieUw brief van Ons kenmerk Contactpersoon Zoetermeer HBO/AS/2002/4056
OC enw De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Ministerie van Onderwijs Cultuur en Wetenschappen Europaweg 4 Postbus 25000 2700 LZ Zoetermeer Telefoon (079)
Nadere informatieAdviesrapport Accreditatie hbo bacheloropleiding MUZIEKTHERAPIE. ArtEZ Hogeschool voor de Kunsten Enschede
Adviesrapport Accreditatie hbo bacheloropleiding MUZIEKTHERAPIE ArtEZ Hogeschool voor de Kunsten Enschede Adviesrapport Accreditatie hbo bacheloropleiding MUZIEKTHERAPIE voltijd CROHO: 39206 ArtEZ Hogeschool
Nadere informatieAdviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Bouwtechnische Bedrijfskunde voltijd. Saxion Hogeschool Enschede
Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Bouwtechnische Bedrijfskunde voltijd Saxion Hogeschool Enschede Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Bouwtechnische bedrijfskunde voltijd
Nadere informatieAdviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Management in de Zorg deeltijd voltijd/duaal. Haagse Hogeschool
Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Management in de Zorg deeltijd voltijd/duaal Haagse Hogeschool Scheveningseweg 46 2517 KV Den Haag T (070) 30 66 800 F (070) 30 66 870 I www.hobeon.nl
Nadere informatieBesluit. College van Bestuur van de. Hogeschool INHOLLAND. Postbus CN DEN HAAG
College van Bestuur van de Hogeschool INHOLLAND Postbus 95597 2509 CN DEN HAAG Besluit Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van de aanvraag om accreditatie van de opleiding hbo-bachelor Facility
Nadere informatieAdviesrapport Accreditatie hbo bacheloropleiding DOCENT MUZIEK. ArtEZ Hogeschool voor de Kunsten Enschede - Zwolle
Adviesrapport Accreditatie hbo bacheloropleiding DOCENT MUZIEK ArtEZ Hogeschool voor de Kunsten Enschede - Zwolle Adviesrapport Accreditatie hbo bacheloropleiding DOCENT MUZIEK voltijd CROHO: 39112 ArtEZ
Nadere informatieAdviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Maatschappelijk Werk en Dienstverlening voltijd / deeltijd. Haagse Hogeschool / TH Rijswijk
Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Maatschappelijk Werk en Dienstverlening voltijd / deeltijd Haagse Hogeschool / TH Rijswijk Scheveningseweg 46 2517 KV Den Haag T (070) 30 66 800 F (070)
Nadere informatieBesluit. Raad van bestuur. Saxion Hogescholen. Postbus KB ENSCHEDE
Raad van bestuur Saxion Hogescholen Postbus 70000 7500 KB ENSCHEDE Besluit Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van de opleiding hbo-bachelor Informatiedienstverlening
Nadere informatieRapport ten behoeve van accreditatie hbo bachelor opleiding Sociaal Pedagogische Hulpverlening Voltijd en deeltijd
Rapport ten behoeve van accreditatie hbo bachelor opleiding Sociaal Pedagogische Hulpverlening Voltijd en deeltijd Hogeschool Leiden Cluster Zorg en Welzijn Rapport ten behoeve van accreditatie hbo bachelor
Nadere informatieAdviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Modemanagement voltijd. TMO, hogeschool voor modemanagement
Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Modemanagement voltijd TMO, hogeschool voor modemanagement Scheveningseweg 46 2517 KV Den Haag T (070) 30 66 800 F (070) 30 66 870 I www.hobeon.nl E info@hobeon.nl
Nadere informatieBesluit. Aan het Bestuur van de Leidse Onderwijsinstellingen (LOI) Postbus CA LEIDERDORP
Aan het Bestuur van de Leidse Onderwijsinstellingen (LOI) Postbus 4200 2350 CA LEIDERDORP Besluit Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van de opleiding hbo-bachelor
Nadere informatieRapport ten behoeve van Accreditatie hbo bachelor opleiding
Rapport ten behoeve van Accreditatie hbo bachelor opleiding Bouwkunde - BK, voltijd, deeltijd Hogeschool van Amsterdam Instituut Bouwkunde en Civiele Techniek Rapport ten behoeve van Accreditatie hbo bachelor
Nadere informatieAdviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Technische Natuurkunde voltijd. Saxion Hogeschool Enschede
Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Technische Natuurkunde voltijd Saxion Hogeschool Enschede Scheveningseweg 46 2517 KV Den Haag T (070) 30 66 800 F (070) 30 66 870 I www.hobeon.nl E info@hobeon.nl
Nadere informatieAdviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Maatschappelijk Werk en Dienstverlening voltijd - deeltijd - duaal. Hogeschool INHOLLAND
Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Maatschappelijk Werk en Dienstverlening voltijd - deeltijd - duaal Hogeschool INHOLLAND Scheveningseweg 46 2517 KV Den Haag T (070) 30 66 800 F (070) 30
Nadere informatieBeste kandidaat voor de masteropleiding Kunsteducatie met een bachelordiploma als kunstvakdocent,
Master Kunsteducatie Hanzehogeschool Groningen & NHL Hogeschool Beste kandidaat voor de masteropleiding Kunsteducatie met een bachelordiploma als kunstvakdocent, U wilt in 2016-2017 de masteropleiding
Nadere informatieAdviesrapport Accreditatie HBO bachelor. Opleiding tot Fysiotherapeut, voltijd Hogeschool van Amsterdam
Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor Opleiding tot Fysiotherapeut, voltijd Hogeschool van Amsterdam Amsterdamse Hogeschool voor Paramedische Opleidingen Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor Opleiding
Nadere informatieAdviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Ondernemerschap Voltijd-deeltijd-duaal. Hogeschool Saxion Next
Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Ondernemerschap Voltijd-deeltijd-duaal Hogeschool Saxion Next Scheveningseweg 46 2517 KV Den Haag T (070) 30 66 800 F (070) 30 66 870 I www.hobeon.nl E
Nadere informatieAdviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Accountancy voltijd en deeltijd. Haagse Hogeschool
Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Accountancy voltijd en deeltijd Haagse Hogeschool Scheveningseweg 46 2517 KV Den Haag T (070) 30 66 800 F (070) 30 66 870 I www.hobeon.nl E info@hobeon.nl
Nadere informatieRapport ten behoeve van Accreditatie hbo bachelor opleiding Facility Management FM voltijd en deeltijd. Haagse Hogeschool
Rapport ten behoeve van Accreditatie hbo bachelor opleiding Facility Management FM voltijd en deeltijd Haagse Hogeschool Rapport ten behoeve van Accreditatie hbo bachelor opleiding Facility Management
Nadere informatieAdviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Culturele en Maatschappelijke Vorming voltijd. Hogeschool Leiden
Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Culturele en Maatschappelijke Vorming voltijd Hogeschool Leiden Scheveningseweg 46 2517 KV Den Haag T (070) 30 66 800 F (070) 30 66 870 I www.hobeon.nl
Nadere informatieAdviesrapport Accreditatie HBO OPLEIDING AUTONOME BEELDENDE KUNST TWEEDE FASE. ArtEZ Hogeschool voor de Kunsten Enschede
Adviesrapport Accreditatie HBO OPLEIDING AUTONOME BEELDENDE KUNST TWEEDE FASE ArtEZ Hogeschool voor de Kunsten Enschede Adviesrapport Accreditatie HBO OPLEIDING AUTONOME BEELDENDE KUNST TWEEDE FASE voltijd
Nadere informatieAdviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Maatschappelijk Werk en Dienstverlening voltijd - deeltijd - duaal. Hogeschool Utrecht
Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Maatschappelijk Werk en Dienstverlening voltijd - deeltijd - duaal Hogeschool Utrecht Scheveningseweg 46 2517 KV Den Haag T (070) 30 66 800 F (070) 30
Nadere informatieRapport ten behoeve van Accreditatie hbo bachelor opleiding Bouwkunde voltijd (Croho 34263) Civiele Techniek voltijd (Croho 34279)
Rapport ten behoeve van Accreditatie hbo bachelor opleiding Bouwkunde voltijd (Croho 34263) Civiele Techniek voltijd (Croho 34279) Saxion Hogeschool Enschede Instituut Bouwkunde en Civiele Techniek Rapport
Nadere informatieCompetentieprofiel. Instituut voor Interactieve Media. Competentieprofiel studenten Instituut voor Interactieve Media vastgesteld juni 2006
Competentieprofiel Instituut voor Interactieve Media Competentieprofiel studenten Instituut voor Interactieve Media vastgesteld juni 2006 Aangepast in maart 2009 Inleiding De opleiding Interactieve Media
Nadere informatieAdviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Management in Zorg en Maatschappelijke Dienstverlening deeltijd.
Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Management in Zorg en Maatschappelijke Dienstverlening deeltijd Hogeschool Leiden Scheveningseweg 46 2517 KV Den Haag T (070) 30 66 800 F (070) 30 66 870
Nadere informatieAdviesrapport Toets nieuwe opleiding HBO bachelor Tweedegraads Lerarenopleidingen Nederlands en Natuurkunde voltijd, deeltijd, duaal.
Adviesrapport Toets nieuwe opleiding HBO bachelor Tweedegraads Lerarenopleidingen Nederlands en Natuurkunde voltijd, deeltijd, duaal Saxion Next Adviesrapport Toets nieuwe opleiding HBO bachelor Tweedegraads
Nadere informatieAdviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding HBO-Rechten voltijd - deeltijd. Hogeschool Utrecht
Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding HBO-Rechten voltijd - deeltijd Hogeschool Utrecht Scheveningseweg 46 2517 KV Den Haag T (070) 30 66 800 F (070) 30 66 870 I www.hobeon.nl E info@hobeon.nl
Nadere informatieBreakout sessie 2-5. Stelsel 3.0 Accreditatie op Maat: Opleidingsbeoordeling. Introductie
Breakout sessie 2-5 Stelsel 3.0 Accreditatie op Maat: Opleidingsbeoordeling De voorstellen beschreven in deze notitie dienen als uitwerking van (aangekondigde) wetswijzigingen. Op basis van deze wetswijzigingen
Nadere informatieAdviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Hoger Hotelonderwijs voltijd deeltijd - duaal. Saxion Hogeschool Deventer
Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Hoger Hotelonderwijs voltijd deeltijd - duaal Saxion Hogeschool Deventer Scheveningseweg 46 2517 KV Den Haag T (070) 30 66 800 F (070) 30 66 870 I www.hobeon.nl
Nadere informatieAdviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Maatschappelijk Werk en Dienstverlening voltijd - deeltijd. Hanzehogeschool Groningen
Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Maatschappelijk Werk en Dienstverlening voltijd - deeltijd Hanzehogeschool Groningen Scheveningseweg 46 2517 KV Den Haag T (070) 30 66 800 F (070) 30 66
Nadere informatieInstituut Life Science & Technology Saxion Hogeschool Enschede
Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Chemie,Chemische Technologie, Biologie & Medisch Laboratoriumonderzoek, voltijd Instituut Life Science & Technology Saxion Hogeschool Enschede Adviesrapport
Nadere informatieAdviesrapport Toets Nieuwe Opleiding HBO Bachelor opleiding Bedrijfskundige Informatica deeltijd
Adviesrapport Toets Nieuwe Opleiding HBO Bachelor opleiding Bedrijfskundige Informatica deeltijd Hogeschool voor Management en Documentaire Informatievoorziening Scheveningseweg 46 2517 KV Den Haag T (070)
Nadere informatieAdviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding. Werktuigbouwkunde - WtB voltijd - duaal
Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Werktuigbouwkunde - WtB voltijd - duaal Hogeschool van Utrecht Faculteit Natuur en Techniek Instituut voor Innovatie, Industrie en Informatica Adviesrapport
Nadere informatieAdviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Human Technology voltijd. De Haagse Hogeschool
Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Human Technology voltijd De Haagse Hogeschool Scheveningseweg 46 2517 KV Den Haag T (070) 30 66 800 F (070) 30 66 870 I www.hobeon.nl E info@hobeon.nl
Nadere informatieBesluit. College van bestuur. Hogeschool van Amsterdam. Postbus 931 1000 AX AMSTERDAM
College van bestuur Hogeschool van Amsterdam Postbus 931 1000 AX AMSTERDAM Besluit Besluit strekkende tot positieve beoordeling van een aanvraag Toets nieuwe opleiding hbo-master Integraal Leiderschap
Nadere informatieAdviesrapport Accreditatie HBO postinitiële Master opleiding Managing Human Resources deeltijd. Hogeschool Saxion, Deventer
Adviesrapport Accreditatie HBO postinitiële Master opleiding Managing Human Resources deeltijd Hogeschool Saxion, Deventer Scheveningseweg 46 2517 KV Den Haag T (070) 30 66 800 F (070) 30 66 870 I www.hobeon.nl
Nadere informatieBeoordelingskader Pilot Bijzonder Kenmerk Ondernemen
Beoordelingskader Pilot Bijzonder Kenmerk Ondernemen 22 november 2011 Inhoud 1 Inleiding 3 2 Beoordeling van het bijzonder kenmerk ondernemen 5 2.1 Uitgangspunten voor de beoordeling van het bijzonder
Nadere informatieAdviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Informatie en communicatie technologie deeltijd. Hogeschool NOVI
Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Informatie en communicatie technologie deeltijd Hogeschool NOVI Scheveningseweg 46 2517 KV Den Haag T (070) 30 66 800 F (070) 30 66 870 I www.hobeon.nl
Nadere informatieDe begeleidings- en beoordelingstrajecten zijn schriftelijk vastgelegd en te raadplegen door anderen. ILS en Radboud Docenten Academie.
Rapportageformat Instrument Keurmerk HAN ILS en samenwerkingsscholen Versie VO, oktober 2014 Standaard 1. De samenwerkingsschool in relatie tot de kwaliteit van de leerwerkomgeving van de lerende Deze
Nadere informatieAdviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Industrieel Product Ontwerpen voltijd. Saxion Hogeschool Enschede
Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Industrieel Product Ontwerpen voltijd Saxion Hogeschool Enschede Scheveningseweg 46 2517 KV Den Haag T (070) 30 66 800 F (070) 30 66 870 I www.hobeon.nl
Nadere informatieRapport ten behoeve van Accreditatie hbo bachelor opleiding
Rapport ten behoeve van Accreditatie hbo bachelor opleiding Civiele Techniek - CT, voltijd Hogeschool van Amsterdam Instituut Bouwkunde en Civiele Techniek Rapport ten behoeve van Accreditatie hbo bachelor
Nadere informatieProgramma van toetsing
Programma van toetsing Inleiding In samenwerking met onderwijskundige experts hebben we ons programma van toetsing ontworpen. Het programma van toetsing is gevarieerd en bevat naast kennistoetsen en beoordelingen
Nadere informatieWerkdocument 1 Opleidingsconcept
Samenvatting De basis van de samenwerking binnen Samenscholing.nu is de gezamenlijke visie op de eisen waaraan onderwijskrachten in Rotterdam moeten voldoen. De aard van de opleiding is afgestemd op het
Nadere informatieAdviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Culturele en Maatschappelijke Vorming voltijd - deeltijd - duaal. Hogeschool Utrecht
Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Culturele en Maatschappelijke Vorming voltijd - deeltijd - duaal Hogeschool Utrecht Scheveningseweg 46 2517 KV Den Haag T (070) 30 66 800 F (070) 30 66
Nadere informatieAdviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Integrale Veiligheidskunde voltijd en deeltijd. Saxion Hogeschool, Enschede
Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Integrale Veiligheidskunde voltijd en deeltijd Saxion Hogeschool, Enschede Scheveningseweg 46 2517 KV Den Haag T (070) 30 66 800 F (070) 30 66 870 I www.hobeon.nl
Nadere informatieHogeschool van Amsterdam
Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Amsterdam Fashion Institute, opleiding Technisch Commerciële Confectiekunde voltijd Hogeschool van Amsterdam Scheveningseweg 46 2517 KV Den Haag T (070)
Nadere informatieAdviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Werktuigbouwkunde Voltijd. Academie Life Science, Engineering & Design Saxion Hogeschool Enschede
Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Werktuigbouwkunde Voltijd Academie Life Science, Engineering & Design Saxion Hogeschool Enschede Adviesrapport Accreditatie HBO bachelor opleiding Werktuigbouwkunde
Nadere informatie