Tweede graad bso Derde graad bso Derde graad bso Eerste en tweede leerjaar. Eerste en tweede leerjaar. Organisatiehulp

Transcriptie

1 Personenzorg WORD Dit artikel is een gezamenlijke bijdrage van de drie pedagogische begeleiders personenzorg (opvoedkunde - huishoudkunde verzorging) vanuit een streven naar meer vakkenintegratie en interdisciplinaire samenwerking. We zijn er ook van overtuigd dat we meer kwaliteit kunnen bereiken voor onszelf en de leerlingen niet door nog meer te werken, maar door meer en beter samen te werken. Vorig schooljaar gaf Rik Logghe de fakkel in verband met opvoedkunde door aan Ronny Vanoosthuyse. We hebben spijtig genoeg afscheid moeten nemen van Cathérine Vandommele die voltijds TAC wordt op haar school. Haar opvolger is Herman Monballieu. Dit artikel dient aangevuld te worden met de sectormededelingen van het studiegebied Personenzorg van het VVKSO. Op de website van het verbond ( onderwijspraktijk pedagogische websites personenzorg of vind je, naast de sectormededelingen, ook andere informatie i.v.m. het studiegebied en algemene aanbevelingen. Op de website van het departement onderwijs ( edulex) kun je altijd de wettelijke regelgeving en omzendbrieven terugvinden. Ten slotte nodigen we je graag uit om je persoonlijk te registreren voor de mededelingen vanuit het bisdom, Interessant materiaal, aankondigingen, tips mag je altijd aan ons doorsturen. Wij zorgen er dan voor dat deze op de website komen! 1 Structuur van het studiegebied personenzorg 1.1 Voltijds onderwijs Eerste graad (B-stroom) Tweede leerjaar bso Beroepenveld Verzorging voeding Eerste graad (A-stroom) Eerste en tweede leerjaar Sociale en technische vorming Tweede graad bso Derde graad bso Derde graad bso Eerste en tweede leerjaar Verzorging-voeding Eerste en tweede leerjaar Verzorging Organisatiehulp Derde leerjaar Kinderzorg Thuis- en bejaardenzorg Organisatieassistentie Tweede graad tso Derde graad tso Derde graad tso Eerste en tweede leerjaar Sociale en technische wetenschappen Eerste en tweede leerjaar Sociale en technische wetenschappen Gezondheids- en welzijnswetenschappen Jeugd- en gehandicaptenzorg Derde leerjaar Leefgroepenwerking Internaatswerking Animatie in de ouderenzorg 1

2 Tandartsassistente Vierde graad Verpleegkunde: wordt in de toekomst HBO 5 genoemd en levert gegradueerde verpleegkundigen af. Na geslaagd te zijn voor het eerste jaar of de eerste twee modules, zijn leerlingen zorgkundige. Het behalen van het diploma SO gebeurt in principe op het einde van de opleiding (drie jaar)! In principe kunnen leerlingen met vooropleiding verzorging vrijstellingen krijgen. Dit is echter een beslissing van de vierdegraadschool in kwestie. Vanuit de vierde graad VP is in ons bisdom een uniek initiatief genomen, namelijk een zorg-ethisch lab stimul. Ook leerlingen uit de scholen verzorging nemen deel aan deze bijzondere ervaring, zie Deeltijds beroepssecundair onderwijs (dbso) Logistiek assistent, verzorgende. 1.3 Buitengewoon secundair onderwijs (buso) Logistiek assistent. Nadien kunnen leerlingen overstappen naar het bso. 1.4 Volwassenenonderwijs (osp of onderwijs sociale promotie) Logistiek assistent, verzorgende, polyvalent verzorgende, zorgkundige (+ 120 uur t.o.v. polyvalent verzorgende) (bso), kinderverzorgende/begeleider in de kinderopvang, (bso), jeugd- en gehandicaptenzorg, intercultureel werker, animator in de ouderenzorg (tso). 2 Stand van zaken Hierbij duiden we per studierichting het recentste leerplan aan, geven we de belangrijkste accenten en ontwikkelingen weer, vermelden we wat er het afgelopen jaar gebeurd is en plannen we het volgend schooljaar. 2.1 B-stroom B Leerplan TV Technologische opvoeding 1ste leerjaar B Licap 1997/041 Leerlingen maken kennis met het studiegebied via het verkenningsgebied verzorging en voeding BVL Leerplan Beroepenveld Verzorging-voeding Licap 2003/011 Leerlingen krijgen dit als smaakmaker en in functie van verdere oriëntatie naar de 2de graad toe. Het accent wordt gelegd op zelfzorg via de vakken personenzorg, zorg voor voeding en zorg voor leef- en woonsituatie. 2

3 Begeleiding : klas- en schoolbezoek op aanvraag Vaststellingen/aanbevelingen : toename problemen klasmanagement; heterogene groepen; vraag: moeten leerlingen materiaal meebrengen? Wat gebeurt er als ze het niet bijhebben? Tweede graad Verzorging-voeding Leerplan PV + TV Verzorging-voeding Licap 2000/078 Vernieuwing: algemene doelstellingen voor het vakoverschrijdend leerplan voor 16 lestijden per week: 1 binnen een welomschreven opdracht kwaliteitsbewust handelen; 2 binnen een welomschreven opdracht communiceren in een 1-1 relatie; 3 binnen een welomschreven opdracht, binnen een klasgroep, in groep leren werken; 4 binnen een welomschreven opdracht zorg dragen voor de gezondheid en het welzijn van kinderen en volwassenen; 5 binnen een welomschreven opdracht ondersteunen bij (ped)agogische activiteiten voor kinderen en volwassenen; 6 binnen een welomschreven opdracht een maaltijd voor een doelgroep plannen, voorbereiden en bereiden; 7 binnen een welomschreven opdracht zorg dragen voor lokalen, keuken en leefruimten; 8 binnen een welomschreven opdracht zorg dragen voor linnen; 9 oriënteren op beroepen binnen directe en indirecte zorg en studiekeuze. Begeleiding : klas- en schoolbezoeken op aanvraag; voorscholingstraject met coördinatoren: introductie en vier dagsessies; planning schooljaar : - 12 en 13 november 2009: coaching voor coördinatoren; - 27 november 2009: leerplantoelichting voor leraren en coördinatoren; - 11 december 2009 en 26 maart 2010: visie op leren en oefeningen voor leraren en coördinatoren; - 26 februari en 7 mei 2010: uitwerken opstart nieuw leerplan voor coördinatoren; - inhoudelijke nascholing leraren: data nog niet bepaald. Vaststellingen actieve inbreng van de deelnemers tijdens het voorscholingstraject Derde graad Organisatiehulp / Organisatie-assistentie Leerplan PV + TV Organisatiehulp Licap 1998/029 A Leerplan PV + TV Organisatie-assistentie Licap D 2000/023 We bereiden de leerlingen voor om in drie diensten te werken als medewerker, met name: de voedingdienst, de logistieke dienst en de technische of onderhoudsdienst. 3

4 stuurgroep logistieke dienst - 1 halvedagsessie; interdiocesane stuurgroep - 2 halvedagsessies. onduidelijke profilering; verplichte 250 lesuren en 250 uren stage in het kader van erkenning logistiek assistent Derde graad verzorging Leerplan PV + TV Verzorging Licap 1999 / 031 Leerlingen bieden totaalzorg op maat aan zorgvragers van alle leeftijden in eenvoudige zorgsituaties in diverse settings. stuurgroep omgangskunde - 2 halvedagsessies; stuurgroep verzorging - 2 halvedagsessies; stuurgroep stagecoördinatoren - 2 halvedagsessies. enquête stagebegeleiding werd afgenomen; scholen beperken keuzestages met accent op de basisstages; uitgewerkte digitale versie notities verzorging vanuit diocees. Kinderzorg Leerplan PV + TV Kinderzorg Licap 2005/019 Leerlingen gaan pedagogisch verantwoord om met kinderen van 0 tot 12 jaar in diverse settings. Ook kinderopvang aan huis wordt een mogelijke setting waarop leerlingen voorbereid moeten worden. heterogene instroom; belangrijke beginsituatie leerlingen in kaart te brengen. Thuis- en bejaardenzorg / zorgkundige Leerplan PV + TV Thuis- en bejaardenzorg Licap 2005/020 Het is heel belangrijk leerlingen voldoende vertrouwd te maken met totaalzorg ( kleine zorgen, 24-uurzorg, psychische, sociale, fysieke en materiële elementen van totaalzorg ), het gebruik van zorgplannen, het bijwonen van overdrachten en het werken binnen een verpleegkundige equipe. 4

5 Stagebegeleiding in de thuiszorg is een apart verhaal waarbij we samen met de diensten de volgende aandachtspunten willen respecteren: - voldoende lange stageperiode met wen- en ingroeimogelijkheid; - goede informatie en communicatie met de leerling door de dienst i.v.m. opdrachten en betekenis; - tussentijdse evaluatie van de stage met verantwoordelijke van de dienst, leerling, verzorgende en stagebegeleider; - individuele gesprekken tussen leerling en stagebegeleider aan de hand van ervaringen en vragen van leerling, stageschrift en evaluaties Zorgkundige In februari 2006 (zie website VVKSO), verschenen in het Staatsblad: - het KB omtrent de verpleegkundige activiteiten die zorgkundigen mogen uitvoeren; - de voorwaarden waaronder ze deze handelingen mogen stellen; - het KB tot vaststelling van de nadere regels om geregistreerd te worden als zorgkundige. Om er zeker van te zijn dat leerlingen die afstuderen in regel zijn met de voorwaarden tot registratie die in het KB worden gesteld, werden vanaf 1 september 2008 de toegangsvoorwaarden voor deze studierichting aangepast. Enkel leerlingen die in het bezit zijn van een getuigschrift of diploma 3de graad binnen het studiegebied personenzorg kunnen worden toegelaten in het 7de jaar thuis- en bejaardenzorg/zorgkundige. (Omzendbrief SO 64 van 25/06/1999, punt ) De leerlingen die de studierichting kinderzorg volgen, voldoen niet aan de voorwaarden om zich te laten registreren als zorgkundige. Opgelet: Om in aanmerking te kunnen komen als zorgkundige, is het noodzakelijk dat binnen de studierichting minimaal een derde van de stage binnen een gestructureerde verpleegkundige equipe plaatsvindt en dat de leerlingen zich houden aan de lijst van de verpleegkundige activiteiten die de zorgkundige mag stellen. Het KB betreft enkel de zorgkundigen in de zorginstellingen (ziekenhuizen en rusthuizen). Voor de mogelijke rol en functie van de zorgkundige in de thuiszorg is er nog geen juridisch kader. We willen wijzen op de bredere opleiding dan louter zorgkundige handelingen die leerlingen krijgen in het 7de jaar. Ook agogische, animatieve, expressieve en huishoudelijke handelingen in diverse complexe contexten komen aan bod. Dit is een wezenlijk verschil met de vierdegraadsopleiding voor verpleegkunde waar leerlingen ook zorgkundige worden maar dit binnen de opleiding tot verpleegkundige! Begeleiding : klas- en schoolbezoek op aanvraag. Vaststellingen/aanbevelingen : aanpak instroom vanuit verpleegkunde tot eind januari; mogelijkheden i.v.m. instroom vanuit 7de TBZ/ZK naar verpleegkunde; registratie als zorgkundige moet verder aangevraagd worden bij het Ministerie van Volksgezondheid. 5

6 2.2 A-stroom ste graad Leerplan keuzegedeelte 1ste leerjaar A en basisoptie STV Licap 2001/027 Sociale en technische vorming wordt als geïntegreerd vak aangeboden. Realisaties maken met voeding en materialen waarbij kennis, vaardigheden en attitudes geïntegreerd worden. stuurgroep leraren STV volgend schooljaar: 1 halvedagsessie. noodzaak integratie TV/PV; aandacht voor kennis/sociale vaardigheden/technische vaardigheden; aangepast Toeval-instrument kan gebruikt worden als evaluatie-instrument Tweede en derde graad Sociale en technische wetenschappen Leerplan PV + TV 2de graad STW Licap (dit is het nieuwe leerplan ter vervanging van Licap 2007/0279/030 met enkel wijzigingen voor natuurwetenschappen!) Leerplan PV + TV 3de graad STW Licap 1998/039 A oude lessentabel Leerplan PV + TV 3de graad STW Licap 2007/014 nieuwe lessentabel Vier competenties binnen de context van Sociale en technische wetenschappen: 1 binnen een welomschreven opdracht sociaal-wetenschappelijke en natuurwetenschappelijke onderwerpen onderzoeken; 2 binnen een welomschreven opdracht een persoonsgebonden activiteit voor een groep organiseren/een maaltijd voor een groep plannen, voorbereiden en bereiden; 3 binnen een welomschreven opdracht iets mondeling voor een groep presenteren; 4 de eigen studieloopbaan in handen nemen. aanbod: schoolbezoek 2de en 4de lichting IO; COL en leerplantoelichting: vier halvedagsessies; interdiocesaan netwerk SW: vier halvedagsessies (sharepoint SW VVKSO op basis van medewerking); stuurgroep SW projectscholen: een halvedagsessie; stuurgroep gip projectscholen: twee halvedagsessies; stuurgroep IO-verantwoordelijken: drie halvedagsessies. het is noodzakelijk om een schooleigen doelenboek te ontwikkelen op basis van het doelenboek van het Verbond met integratie van voeding en expressie; organiseren van gestructureerd overleg voor IO-team is wenselijk; IO-team bestaat uit niet te veel personen (vier componenten) die elk voldoende aantal lestijden (minstens twee) hebben; 6

7 expressie wordt best vanuit verschillende invalshoeken benaderd bv. door elk jaar een andere discipline in te schakelen; goede verticale doorstroming is nodig; voldoende tijd nemen voor reflectie/begeleiding en beoordeling; samenhang in de opdrachten nastreven; advies vanuit het verbond: gip is IO 6de jaar; noodzaak van doorstroming van informatie vanuit stuurgroepen naar de school en vice versa Derde graad Gezondheids- en welzijnswetenschappen Leerplan PV + TV 3de graad GWW Licap 2002/041 Leerlingen krijgen als deel van een bredere vorming inzicht in de verschillende beïnvloedende factoren en hun wisselwerking inzake de gezondheid en het welzijn van de mensen. Zij proberen zichzelf te situeren binnen de studie- en beroepsmogelijkheden van de gezondheids- en welzijnssector. Ze verkennen deze sectoren via seminarie en stage. Het blijft belangrijk een duidelijk onderscheid tussen stage en seminarie te bewaren (cf. Mededeling M-VVKSO )! Binnen het project in seminarie is het zinvol om naast de componenten gezondheid en welzijn en psychologie en pedagogiek ook aansluiting met natuurwetenschappen te zoeken zodat de verschillende factoren van het model van Lalonde effectief belicht worden. Stilaan krijg je in GWW leerlingen binnen die uit de vernieuwde richting STW komen. Het is belangrijk goed te weten dat het competentieontwikkelend leren kan doorgetrokken worden in GWW. We kunnen ook in GWW een aantal competenties bij leerlingen ontwikkelen: 1 sociaal-wetenschappelijke en natuurwetenschappelijke thema s onderzoeken; 2 binnen een welomschreven opdracht een activiteit GVO (gezondheidsvoorlichting en opvoeding) voor een groep organiseren; 3 binnen een welomschreven opdracht iets mondeling presenteren voor een groep; 4 de eigen studieloopbaan in handen nemen. stuurgroep GWW drie halvedagsessies. doortrekken van het COL-denken 2de graad STW is mogelijk in seminarie en stage; aangepast doelenboek GWW is gebaseerd op het huidige leerplan; aansluiting leerplan SW 2de graad STW met psychologie en pedagogiek, gezondheid en welzijn uit leerplan 3de graad GWW; keuze stages in functie van profiel van GWW Derde graad Jeugd- en gehandicaptenzorg / Leefgroepen- en internaatswerking Jeugd- en gehandicaptenzorg Leerplan AV Expressie PV + TV 3de graad JGZ Licap 1999/022 7

8 Leerlingen gaan als opvoeder of begeleider op een orthopedagogische wijze om met personen met een handicap of een beperking. De settings waar stage gelopen wordt, situeren zich dan ook in hoofdzaak in de gehandicaptenzorg en in mindere mate in de bijzondere jeugdzorg. We kunnen ook in JGZ een aantal competenties ontwikkelen bij leerlingen (zoals in het leerplan leefgroepenwerking al uitgeschreven is): 1 vanuit een emancipatorische grondhouding als opvoeder of begeleider in een team binnen een organisatie in de orthopedagogische sector functioneren; 2 vanuit een emancipatorische grondhouding als opvoeder of begeleider orthopedagogische ondersteuning bieden aan personen en hun netwerk zodat hun kwaliteit van leven bevorderd wordt; 3 vanuit een emancipatorische grondhouding als opvoeder of begeleider het groepsgebeuren orthopedagogisch begeleiden. Leefgroepenwerking Leerplan AV Expressie PV + TV 3de graad LFG Licap 2005/045 Leerlingen gaan als opvoeder of begeleider op een orthopedagogische wijze om met personen met een handicap of een beperking. De settings waar stage gelopen wordt, zijn de gehandicaptenzorg en de bijzondere jeugdzorg. De uren stage zijn ook hier onderworpen aan de reglementering (maximum acht uur per dag). Het leerplan werd herwerkt volgens het competentieontwikkelend leren. Het nieuwe leerplan kon in voege gaan op 1 september 2005 of 1 september klas- en schoolbezoek op aanvraag; stuurgroep coördinatoren: drie halvedagsessies; meewerken aan proeftuinproject met verschillende onderwijsvormen. Vaststellingen: evolutie in werkveld met gevolgen voor les en stage. Internaatswerking Leerplan Licap 1995/0279/018 Leerlingen gaan als opvoeder/begeleider op een orthopedagogische wijze om met kinderen en jongeren in internaatsverband. Zij lopen stage in internaten. In een internaat is minimaal één werknemer vereist die het erkend EHBO-attest bezit (meestal is dat een opvoeder). Maar het is voor leerlingen niet wettelijk verplicht om tijdens de opleiding het EHBO-attest te behalen Animatie in de ouderenzorg De minister heeft vorig schooljaar toelating gegeven om per provincie in 1 school te starten. In West-Vlaanderen is het Vesaliusinstituut in Oostende gestart. 8

9 3 Regionaal technologisch centrum Softwareproject om leerlingen vertrouwd te maken met het elektronisch zorgdossier. Belevingsgericht project met in een eerste fase de aankoop van muziekinstrumenten om leerlingen vertrouwd te maken met het belevingsgericht werken met verschillende doelgroepen via muziek. Samenwerking RTC Eekhoutcentrum voor nascholing in verband met teach the teacher : leraren vormen zodat zij op hun beurt leerlingen kunnen vormen in het belevingsgericht werken met verschillende doelgroepen via muziek. Data: 2 oktober 2009, 26 november 2009, 14 januari 2010 en 10 maart Mogelijke financiële tussenkomst in vervoerskosten in functie van vorming van leraren als leerlingen. 4 Interdiocesane werking Samen met de pedagogische begeleiders uit de andere diocesen en de studiegebiedverantwoordelijken engageren we ons om ook in het schooljaar vormingsinitiatieven en samenkomsten voor leraren aan te bieden. We verbinden er ons eveneens toe om verder nieuwe publicaties van lesmateriaal te screenen op compatibiliteit met de leerplannen. We zullen de resultaten van deze screening op de website van personenzorg plaatsen (bijvoorbeeld bedenkingen in verband met Sowieso). Als leraar en vakgroep is het heel belangrijk om cursusmateriaal kritisch te bekijken en altijd de vergelijking met het recentste leerplan én met de actuele inzichten te maken. 5 Nascholing Schooljaar Relatie NW/voeding op 22 oktober 2008 (STW) - Coaching IO op 9 en 14 januari 2009 (STW) - Beeldende expressie op 19 maart 2009 (STW) - Creatieve werkvormen op 24 maart 2009 (STW) - Dramatische expressie op 1 april 2009 (STW) - Mondeling presenteren op 6 mei 2009 (STW) 9

10 Schooljaar Coaching (verdieping) IO op 25 september en 9 oktober 2009 (STW) via VVKSO. De programma s ingericht door het Eekhoutcentrum vind je hieronder in het overzicht. We zullen de exacte data voor de stuurgroepen doorgeven via de tweewekelijkse mededelingen. Herman Monballieu Ronny Vanoosthuyse Karine Willocx Belevingsgericht werken met muziek Doelgroep: leraren expressie, stage, seminarie, opvoedkunde, omgangskunde, expressie en animatie, muzikale opvoeding uit Verzorging-voeding, Verzorging, Jeugd-en gehandicaptenzorg, Gezondheids- en welzijnswetenschappen Docent: Bart Merlevede Datum en uur: vrijdag 2 oktober 2009 van u. tot u., donderdag 26 november 2009 van u. tot u., donderdag 14 januari 2010 van u. tot u. en woensdag 10 maart 2010 van u. tot u. Plaats: Stella-Marisinstituut, Boerderijstraat 69 A, 8500 Kortrijk Inschrijfprijs: 160 Cursuscode: S10/108/A Het inschrijfgeld kan geheel of gedeeltelijk teruggevorderd worden via de plaatselijke RTC (zie brochure) Kernkwaliteiten. Ga in je uitdaging staan en leer omgaan met je valkuilen en allergieën Doelgroep: leraren psychologie en pedagogiek, sociale wetenschappen, integrale opdrachten, psychologie, omgangskunde, stage en gedragswetenschappen Docent: Koen Mattheeuws Datum en uur: maandag 12 oktober 2009 van u. tot u. Plaats: DPB-centrum d'abdij, Baron Ruzettelaan 435, 8310 Assebroek Inschrijfprijs: 30 Cursuscode: S10/106/A STW aan zet Doelgroep: IO-teams en alle docenten, Nederlands, lichamelijke opvoeding, muzikale opvoeding en expressie, voeding, exacte wetenschappen, wereldoriëntatie en diversiteit, zingeving en gedragswetenschappen en iedereen die aansluiting, ondersteuning en uitwisseling zoekt in de werking en coaching van IO-teams Docent: Brigitte Pattyn Datum en uur: vrijdag 16 oktober 2009 van u. tot u. Plaats: K.U. Leuven Campus Kortrijk, Etienne Sabbelaan 53, 8500 Kortrijk Inschrijfprijs: 50 Cursuscode: S10/110/A 10

11 Van leer kracht naar motiveer kracht. Coachen van competentieontwikkelend leren Doelgroep: leraren uit de teams van integrale opdrachten in sociale en technische wetenschappen Docent: Ann Baeyens Datum en uur: maandag 19 en 26 oktober 2009 telkens van u. tot u. Plaats: DPB-centrum d'abdij, Baron Ruzettelaan 435, 8310 Assebroek Inschrijfprijs: 150 Cursuscode: S10/111/A Studiedag Economische crisis en globalisering Doelgroep: leraren humane wetenschappen, personenzorg en economie Docent: diverse docenten Datum en uur: woensdag 25 november 2009 (volledige dag) Plaats: K.U.Leuven Campus Kortrijk, Etienne Sabbelaan 53, 8500 Kortrijk Inschrijfprijs: 50 Cursuscode: S10/016/A Filosoferen met jongeren Doelgroep: leraren psychologie en pedagogiek, sociale wetenschappen, integrale opdrachten, omgangskunde, stage, gedragswetenschappen, cultuurwetenschappen en filosofie Docent: Goedele De Swaef Datum en uur: donderdag 21 januari 2010 en 11 februari 2010 telkens van u. tot u. Plaats: DPB-centrum d'abdij, Baron Ruzettelaan 435, 8310 Assebroek Inschrijfprijs: 60 Cursuscode: S10/107/A 11