Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download ""

Transcriptie

1 Factsheet Rookvrije scholen 2011 Voortgezet onderwijs

2 Hoe is het gesteld met het Rookverbod? Handhaving rookverbod Negen op de tien scholen in het voortgezet onderwijs geven in 2011 aan medewerkers aan te spreken bij overtreding van het rookverbod (9). Leerlingen worden in 98% van de gevallen aangesproken bij overtreding. Het rookvrije schoolplein Op 21% van de scholen in het voortgezet onderwijs is roken op het schoolplein geheel verboden, op 53% van de scholen is roken op een gedeelte van het schoolplein verboden. Op van de scholen is roken over op het schoolplein toegestaan. Op een gedeelte van het plein verboden Verboden voor bepaalde klassen Er is geen schoolplein Het roken op het schoolplein is Geheel verboden Overal toegestaan 13% 21% 28% 53% Haalbaarheid rookvrij schoolplein 18% van de geënquêteerden denkt dat het zeker haalbaar is om een geheel rookvrij schoolplein te realiseren, 22% denkt dat dit waarschijnlijk mogelijk is. denkt misschien wel/ misschien niet. 25% van de geënquêteerden denkt dat het waarschijnlijk niet mogelijk is om een geheel rookvrij schoolplein te realiseren, 15% denkt dat dit zeker niet mogelijk is. 25% 4 6 Geheel rookvrij schoolplein haalbaar? 15% 18% 22% Zeker Waarschijnlijk Misschien wel, misschien niet Waarschijnlijk niet Rookruimte voor leerlingen In 2011 heeft 24% van de scholen in het voortgezet onderwijs een rookruimte ingericht voor leerlingen. Dit percentage ligt significant hoger dan in 2008 (13%). In 2011 beschikt 38% van de scholen in het voortgezet onderwijs over een aparte rookruimte voor het personeel. Aparte rookruimte voor leerlingen % 13% 7% 9%

3 Voorbeeldgedrag en lessen over (niet-) roken Roken in bijzijn van leerlingen Uitstapje 59% Roken in bijzijn leerlingen 19% van de scholen geeft aan dat personeelsleden nooit in het bijzijn van leerlingen roken. Wanneer personeelsleden wel roken in het bijzijn van leerlingen, dan doen zij dit vooral na afloop van een uitstapje buiten de school (59%) en op werk- of studieweken (47%). Werk- of studieweken Schoolfeesten Nee, nooit In de pauze Weet niet Schoolplein Rookruimte 7% 3% 3% 2% 22% 19% 47% Stimulering gezond gedrag 81% van de scholen in het voortgezet onderwijs stimuleert leerlingen om niet te (beginnen met) roken. Dit is significant minder vaak dan in 2008 (93%). Lessen over (niet-) roken Op 74% van de scholen in het voortgezet onderwijs wordt in de eerste klas aandacht aan het roken besteed. In de tweede klas ligt dit percentage op 65%, in de derde klas op 36% en in de vierde klas op 17%. In de vijfde en zesde klas wordt op 4% van de scholen aandacht besteed aan roken. Op 18% van de scholen wordt geen lessen gegeven over roken. 82% van de scholen in het voortgezet onderwijs besteedt in 2011 in één of meerdere leerjaren aandacht aan het roken in de les. Dit is significant minder vaak dan in voorgaande jaren (2006: 93%; 2008: 96%) % 65% 4 6 Percentage scholen dat leerlingen stimuleert om niet te (beginnen met) roken % 89% 93% Lessen over (niet-) roken, naar leerjaar 36% 17% 4% 4% 81% 18% 3

4 Voorbeeldgedrag en lessen over (niet-) roken Activiteiten op het gebied van (niet-) roken In de tabel rechts is te zien dat Actie tegengif de meest voorkomende activiteit is op het gebied van (niet-) roken (41% van de scholen in het voortgezet onderwijs). Advies over rookbeleid Aan de scholen is gevraagd van welke organisatie zij graag advies zouden krijgen over het rookbeleid op school. STIVORO is de meest gewenste adviseur (5), gevolgd door de GGD (49%) en de instelling voor verslavingszorg (25%). Actie tegengif, klassikale niet-rokenwedstrijd (STIVORO) De gezonde school en genotmiddelen (Trimbos-instituut) Leskisten over roken of genotmiddelen van de GGD, instelling voor verslavingszorg of onderwijsbegeleidingsdienst 2011 (n=111) 41% 34% 26% Overige methoden/ activiteiten van STIVORO 26% E-learning en lesmodule roken (STIVORO i.s.m. Trimbos-instituut) Praten met pubers over roken (STIVORO) 14% Stoppen met roken. Het waarom en hoe (voor volwassenen) STIVORO. Advies 34% 7% 8% 25% 49% 5 STIVORO GGD Instelling voor verslavingszorg Onderwijsinspectie Schoolbegeleidingsdienst Voedsel en warenautoriteit Geen van deze 4

5 Weerbaarheid, alcohol en blowen Weerbaarheid De scholen is de vraag voorgelegd of er aparte lessen worden besteed aan het weerbaar maken van leerlingen, zodat zij de verleiding van het gebruik van verslavende middelen als tabak, alcohol en softdrugs leren te weerstaan. Ruim 7 op de 10 scholen (72%) in het voortgezet onderwijs zegt dergelijke lessen voor leerlingen te verzorgen Klassikale aandacht voor alcohol, blowen, roken en weerbaarheid 87% 85% 82% 72% Alcohol In het voortgezet onderwijs besteedt 87% van de scholen in een of meerdere leerjaren klassikaal aandacht aan het drinken van alcohol. Op 13% van de scholen wordt nooit aandacht hieraan besteed. Blowen Het thema blowen wordt door 85% van de scholen in het voortgezet onderwijs klassikaal besproken. 15% van de scholen besteedt nooit aandacht aan dit onderwerp in de lessen. Roken 82% van de scholen besteedt klassikaal aandacht aan roken. 5

6 STIVORO VOOR EEN ROOKVRIJE TOEKOMST Correspondentieadres: Postbus 16070, 2500 BB Den Haag Kantooradres: Parkstraat 83 Den Haag T F E site@stivoro.nl KvK Den Haag S STIVORO voor een rookvrije toekomst is een initiatief van het Astma Fonds, de Nederlandse Hartstichting en KWF Kankerbestrijding Verantwoording Alle gegevens zijn afkomstig uit: TNS NIPO (2011). Rookvrije scholen De ontwikkeling in rookbeleid. Onderzoek in opdracht van STIVORO voor een rookvrije toekomst. Amsterdam: TNS NIPO. Bronvermelding Overname met bronvermelding toegestaan. De correcte bronvermelding is: STIVORO voor een rookvrije toekomst (2011). Factsheet Rookvrije scholen 2011, voortgezet onderwijs. Den Haag: STIVORO voor een rookvrije toekomst. Auteur: D. Rijckborst & T. Zeegers Datum:

Factsheet Rookvrije scholen 2011 Beroepsonderwijs Hoe is het gesteld met het Rookverbod? Handhaving rookverbod Bijna alle scholen in het beroepsonderwijs geven aan medewerkers (96%) en leerlingen (98%)

Nadere informatie

Roken onder volwassenen De harde feiten 2010

Roken onder volwassenen De harde feiten 2010 Roken onder volwassenen De harde feiten 2010 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 1958 1960 1962 1964 1966 1968 1970 1972 1974 1976 1978 1980 Percentage niet rokers onder de Nederlandse bevolking

Nadere informatie

Roken onder volwassenen De harde feiten 2012

Roken onder volwassenen De harde feiten 2012 Roken onder volwassenen De harde feiten 2012 10 9 8 Rokers 7 6 5 Niet-rokers Verdeling Nederlandse bevolking (15 jaar en ouder) naar % rokers en % niet-rokers 1975-2012 Percentage rokers naar categorie

Nadere informatie

Kerncijfers roken in Nederland

Kerncijfers roken in Nederland 20.000 sterfgevallen door roken Kerncijfers roken in Nederland Een overzicht van recente Nederlandse basisgegevens over rookgedrag 28% rookt 27% doet stoppoging 25 miljard verkochte sigaretten 2009 Inhoudsopgave

Nadere informatie

KERNCIJFERS ROKEN IN NEDERLAND

KERNCIJFERS ROKEN IN NEDERLAND 25% rookt 26% doet stoppoging 23 miljard verkochte sigaretten 19 duizend sterfgevallen door roken KERNCIJFERS ROKEN IN NEDERLAND Een overzicht van recente Nederlandse basisgegevens over rookgedrag 2011

Nadere informatie

KERNCIJFERS ROKEN IN NEDERLAND

KERNCIJFERS ROKEN IN NEDERLAND 26% rookt 28% doet stoppoging 80% van plan om te stoppen 19 duizend sterfgevallen door roken KERNCIJFERS ROKEN IN NEDERLAND Een overzicht van recente Nederlandse basisgegevens over rookgedrag 2012 Roken

Nadere informatie

Menukaart Gezonde School voortgezet onderwijs: Roken & Alcohol

Menukaart Gezonde School voortgezet onderwijs: Roken & Alcohol Menukaart Gezonde voortgezet onderwijs: Roken & Alcohol : Plaats: Locatie: Contactpersoon: Telefoonnummer: E-mailadres: Datum invullen: Inhoud: Om op een effectieve manier invulling te geven aan gezondheidsthema

Nadere informatie

Evaluatie Tabakswet. Recht op een rookvrije werkplek en overlast door tabaksrook tussen 2003 en 2005

Evaluatie Tabakswet. Recht op een rookvrije werkplek en overlast door tabaksrook tussen 2003 en 2005 Evaluatie Tabakswet Recht op een rookvrije werkplek en overlast door tabaksrook tussen 2003 en 2005 Cyrille Koolhaas en Dr. Marc Willemsen Dit is een publicatie van STIVORO voor een rookvrije toekomst

Nadere informatie

Jongeren en de sociale druk om (niet) te roken

Jongeren en de sociale druk om (niet) te roken Jongeren en de sociale druk om (niet) te roken Veranderingen tussen 1998 en 2005 Cyrille Koolhaas en Dr. Marc Willemsen Dit is een publicatie van STIVORO voor een rookvrije toekomst Correspondentieadres

Nadere informatie

Rook-, Alcohol- en Drugsbeleid het Bouwens

Rook-, Alcohol- en Drugsbeleid het Bouwens Rook-, Alcohol- en Drugsbeleid het Bouwens Vastgesteld in de MR-vergadering van 8 juni 2015. 1 Inleiding Per 1 januari 2014 is wettelijk vastgelegd dat geen alcohol verkocht mag worden aan jongeren jonger

Nadere informatie

Rookvrij Opgroeien. Roken? Houd kinderen er buiten. Het bespreken van (mee)roken binnen de JGZ 4-19 jaar. 4-19 jaar

Rookvrij Opgroeien. Roken? Houd kinderen er buiten. Het bespreken van (mee)roken binnen de JGZ 4-19 jaar. 4-19 jaar Rookvrij Opgroeien 4-19 jaar 4-19 jaar Roken? Houd kinderen er buiten. Het bespreken van (mee)roken binnen de JGZ 4-19 jaar Kinderen boven de vier jaar wonen relatief vaak in een huis waar gerookt mag

Nadere informatie

2. Bent u ook de contactpersoon voor het vignet Gezonde School? o Ja. 3. Hoeveel leerlingen heeft de locatie waarvoor u het vignet aanvraagt?

2. Bent u ook de contactpersoon voor het vignet Gezonde School? o Ja. 3. Hoeveel leerlingen heeft de locatie waarvoor u het vignet aanvraagt? Vignet Roken, alcohol- en drugspreventie, vo Vragenlijst Roken, alcohol- en drugspreventie Handig om bij de hand te hebben: Schoolplan Opleidingsplan Zorgplan Algemeen 1. Wat is uw functie? Antw: 2. Bent

Nadere informatie

Peilstationsonderzoek Scholieren Vragenlijst voor de school

Peilstationsonderzoek Scholieren Vragenlijst voor de school Schoolnr. Peilstationsonderzoek Scholieren 2015 Vragenlijst voor de school Uw school doet mee aan het Peilstationsonderzoek Scholieren 2015 over roken, drinken en drugsgebruik onder Nederlandse scholieren.

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2006 2007 22 894 Preventiebeleid voor de volksgezondheid Nr. 114 BRIEF VAN DE MINISTER VAN VOLKSGEZONDHEID, WELZIJN EN SPORT Aan de Voorzitter van de Tweede

Nadere informatie

Menukaart Gezonde School voortgezet onderwijs: Roken & Alcohol

Menukaart Gezonde School voortgezet onderwijs: Roken & Alcohol Menukaart Gezonde voortgezet onderwijs: Roken & Alcohol : Plaats: Locatie: Contactpersoon: Telefoonnummer: E-mailadres: Datum invullen: Inhoud: Om op een effectieve manier invulling te geven aan gezondheidsthema

Nadere informatie

Genotmiddelen. Genotmiddelen. Bron: http://gezondeleefstijl.slo.nl 1

Genotmiddelen. Genotmiddelen. Bron: http://gezondeleefstijl.slo.nl 1 zijn er altijd al geweest en zullen er ook altijd blijven. Veel jongeren experimenteren in de puberteit met roken, alcohol en drugs en een deel laat zich verleiden tot risicovol gedrag. Jongeren zijn extra

Nadere informatie

Meting stoppers-met-roken juli 2008

Meting stoppers-met-roken juli 2008 Grote Bickersstraat 74 1013 KS Amsterdam Postbus 247 1000 AE Amsterdam t 020 522 54 44 f 020 522 53 33 e info@tns-nipo.com www.tns-nipo.com Consumer & Media Rapport Meting stoppers-met-roken juli 2008

Nadere informatie

Overzicht lopende/ uitgevoerde activiteiten in in het kader van Tabaksontmoedigingsbeleid gemeente Amsterdam

Overzicht lopende/ uitgevoerde activiteiten in in het kader van Tabaksontmoedigingsbeleid gemeente Amsterdam Overzicht lopende/ uitgevoerde activiteiten in 2016-2017 in het kader van Tabaksontmoedigingsbeleid gemeente Amsterdam Speerpunt 1: Voorkomen dat jongeren beginnen met roken Rookvrije start Vroege groepsvoorlichting

Nadere informatie

Meting stoppers-met-roken juni 2008

Meting stoppers-met-roken juni 2008 Grote Bickersstraat 74 1013 KS Amsterdam Postbus 247 1000 AE Amsterdam t 020 522 54 44 f 020 522 53 33 e info@tns-nipo.com www.tns-nipo.com Consumer & Media Rapport Meting stoppers-met-roken juni 2008

Nadere informatie

Meting stoppers-met-roken januari 2009

Meting stoppers-met-roken januari 2009 Grote Bickersstraat 74 1013 KS Amsterdam Postbus 247 1000 AE Amsterdam t 020 522 54 44 f 020 522 53 33 e info@tnsnipo.com www.tnsnipo.com Consumer & Media Rapport Meting stoppersmetroken januari 2009 Meting

Nadere informatie

Leerlijn drugs. 1 ste graad. tabak alcohol Illegale drugs Kennis aanbrengen Basiskennis aanbrengen Herkomst alcohol Verslavende stof

Leerlijn drugs. 1 ste graad. tabak alcohol Illegale drugs Kennis aanbrengen Basiskennis aanbrengen Herkomst alcohol Verslavende stof Leerlijn drugs Kennis aanbrengen Basiskennis aanbrengen Herkomst tabak Samenstelling tabak(srook) Verslavende stof nicotine Sociale, gezondheids- en financiële effecten: - korte termijn effecten - lange

Nadere informatie

Menukaart Gezonde School basisonderwijs: Roken & Alcohol

Menukaart Gezonde School basisonderwijs: Roken & Alcohol Menukaart Gezonde School basisonderwijs: Roken & Alcohol School: Plaats: Locatie: Contactpersoon: Telefoonnummer: E-mailadres: Datum invullen: Inhoud: Om op een effectieve manier invulling te geven aan

Nadere informatie

Stappenplan voor een rookvrij schoolterrein

Stappenplan voor een rookvrij schoolterrein Stappenplan voor een rookvrij schoolterrein Inleiding Sinds 1 januari 2014 is de leeftijdsgrens voor de verkoop van tabak verhoogd van 16 naar 18 jaar. Uit onderzoek blijkt dat het zien roken van anderen,

Nadere informatie

SVV 04 op weg naar een rookvrij sportpark de Kampen

SVV 04 op weg naar een rookvrij sportpark de Kampen SVV 04 op weg naar een rookvrij sportpark de Kampen INHOUDSOPGAVE 1.1 AANLEIDING 1.2 WAT IS DE ROOKVRIJE GENERATIE? 1.3 WAAROM EEN ROOKVRIJE GENERATIE? 1.4 ROOKVRIJE SPORT 1.5 EEN ROOKVRIJ SPORTPARK 2.1

Nadere informatie

Visiedocument & Protocol Omgaan met tabak, alcohol en drugs

Visiedocument & Protocol Omgaan met tabak, alcohol en drugs Visiedocument & Protocol Omgaan met tabak, alcohol en drugs Dealen op het schoolplein. Leerlingen onder invloed in de klas. Alcoholgebruik bij schoolfeesten of op schoolreizen. Als school hebben we van

Nadere informatie

20 Roken in de regio Gelre-IJssel

20 Roken in de regio Gelre-IJssel 20 Roken in de regio Gelre-IJssel 2010 Tabaksgebruik is de belangrijkste vermijdbare oorzaak van ziekte en sterfte in Nederland. Landelijk was roken in 2007 verantwoordelijk voor bijna 20.000 sterfgevallen

Nadere informatie

Monitor naleving rookvrije werkplek 2006

Monitor naleving rookvrije werkplek 2006 Monitor naleving rookvrije werkplek 2006 METINGEN 2004 EN 2006 B. Bieleman A. Kruize COLOFON St. INTRAVAL Postadres: Postbus 1781 9701 BT Groningen E-mail info@intraval.nl Kantoor Groningen: Kantoor Rotterdam:

Nadere informatie

Het beleid van scholen rond tabak, alcohol en cannabis

Het beleid van scholen rond tabak, alcohol en cannabis Factsheet Het beleid van scholen rond tabak, alcohol en cannabis Deze factsheet rapporteert (de veranderingen in) het beleid van scholen voor Voortgezet Onderwijs (VMBO, HAVO, VWO) rond het gebruik van

Nadere informatie

Roken FACT. Een op de tien jongeren rookt wekelijks SHEET. Gelderland-Zuid E-MOVO Rookt regelmatig. Ooit gerookt

Roken FACT. Een op de tien jongeren rookt wekelijks SHEET. Gelderland-Zuid E-MOVO Rookt regelmatig. Ooit gerookt Gelderland-Zuid E-MOVO 2015-2016 De resultaten in deze factsheet zijn afkomstig uit het 4 e E-MOVO jongerenonderzoek. In 2015 werd dit onderzoek uitgevoerd onder ruim 10.000 leerlingen in het voortgezet

Nadere informatie

Vignet Roken, alcohol, drugs en gehoorschade, mbo

Vignet Roken, alcohol, drugs en gehoorschade, mbo Vignet Roken, alcohol, drugs en gehoorschade, mbo Vragenlijst Roken, alcohol, drugs en gehoorschade U start nu met de vragenlijst. Let op: elke vraag wordt automatisch opgeslagen. Wanneer u op 'tussentijds

Nadere informatie

2 GENOTMIDDELEN EN VERSLAVING

2 GENOTMIDDELEN EN VERSLAVING 2 GENOTMIDDELEN EN VERSLAVING Dit is een van de onderdelen uit de catalogus van het Documentatiecentrum van de afdeling Gezondheidsbevordering van de GGD Den Haag. De materialen kunnen alleen geleend worden

Nadere informatie

TABAK ALCOHOL GAMEN. algemene sociale vaardigheden

TABAK ALCOHOL GAMEN. algemene sociale vaardigheden Leerlijnen per graad : 3 de graad LO 10-12j Doelstelling: Versterken van de kennis en vaardigheden die kinderen nodig hebben om gezonde keuzes te maken en niet te roken, geen alcohol te drinken en op een

Nadere informatie

Ter voorbereiding op uw aanvraag vindt u in dit document de criteria en vragenlijst voor het themacertificaat Roken, alcohol- en drugspreventie.

Ter voorbereiding op uw aanvraag vindt u in dit document de criteria en vragenlijst voor het themacertificaat Roken, alcohol- en drugspreventie. Criteria en vragenlijst themacertificaat Roken, alcohol- en drugspreventie Ter voorbereiding op uw aanvraag vindt u in dit document de criteria en vragenlijst voor het themacertificaat Roken, alcohol-

Nadere informatie

Actieplan verslavingspreventiebeleid. Gemeente Valkenswaard

Actieplan verslavingspreventiebeleid. Gemeente Valkenswaard Actieplan verslavingspreventiebeleid Gemeente Valkenswaard 2014-2015 - 2 - Inhoudsopgave Inleiding p. 4 Het plan p. 5 Het actieprogramma p. 6 1. Ouder/kind avond p. 6 2. Voorlichting vierde klas p. 7 3.

Nadere informatie

Fotografie: Tamara Reijers. Stappenplan voortgezet onderwijs. Het is tijd. voor een. rookvrij. schoolterrein

Fotografie: Tamara Reijers. Stappenplan voortgezet onderwijs. Het is tijd. voor een. rookvrij. schoolterrein Fotografie: Tamara Reijers Stappenplan voortgezet onderwijs Het is tijd voor een rookvrij schoolterrein VO Zien roken doet roken. Dat blijkt uit onderzoek 1. Dat betekent ook dat jongeren sneller een sigaret

Nadere informatie

ROOKVRIJE SCHOOLPLEINEN. achtergrond notitie

ROOKVRIJE SCHOOLPLEINEN. achtergrond notitie ROOKVRIJE SCHOOLPLEINEN achtergrond notitie september 2009 Voorwoord Jong geleerd, oud gedaan! In Nederland zijn er bijna 4 miljoen rokers. De helft zal overlijden ten gevolge van het roken, een kwart

Nadere informatie

ONDERZOEK GENOTMIDDELENGEBRUIK SCHOLIEREN BASISONDERWIJS DEN HAAG 2003

ONDERZOEK GENOTMIDDELENGEBRUIK SCHOLIEREN BASISONDERWIJS DEN HAAG 2003 RIS128575b_10-JUN-2005 ONDERZOEK GENOTMIDDELENGEBRUIK SCHOLIEREN BASISONDERWIJS DEN HAAG 2003 Beknopt verslag ten behoeve van de deelnemende scholen April 2005 Dienst OCW / GGD Den Haag Epidemiologie en

Nadere informatie

'Doe er nog maar een! Steeds meer jeugd raakt in coma door alcohol' NRC-Next, 26 november 2007

'Doe er nog maar een! Steeds meer jeugd raakt in coma door alcohol' NRC-Next, 26 november 2007 'Hollandse scholier drinkt het meest' NRC Handelsblad, 14 december 2004 'Nederlander drinkt meer, blowen is uit' De Volkskrant, 21 april 2004 'Steeds jonger, steeds meer' De Volkskrant, 8 december 2007

Nadere informatie

Werkstuk Maatschappijleer Stivoro

Werkstuk Maatschappijleer Stivoro Werkstuk Maatschappijleer Stivoro Werkstuk door een scholier 2255 woorden 14 april 2001 5,4 21 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer Voor het vak maatschappijleer hebben we de opdracht gekregen een pressie

Nadere informatie

Regelgeving omtrent genotmiddelen

Regelgeving omtrent genotmiddelen Regelgeving omtrent genotmiddelen Versie 27 mei 2014 1 Inhoudsopgave 1. Inleiding 1.1 Carmel College Salland; een gezonde school 1.2 Gezonde school en genotmiddelen 1.3 Op welke wijze wil de school een

Nadere informatie

Interventieoverzicht roken website pijler interventie wordt uitgevoerd in de regio (ja/nee)

Interventieoverzicht roken website pijler interventie wordt uitgevoerd in de regio (ja/nee) Doelgroep boodschap/doel Naam 1) Organisatie die aanbiedt website pijler wordt regio (/nee) Zwangeren, niet roken 3 maanden voor conceptie niet roken tijdens zwangerschap V-MIS stoppen met hulp van de

Nadere informatie

Jongerenmonitor : Gemeente Steenwijkerland

Jongerenmonitor : Gemeente Steenwijkerland Jongerenmonitor 2014-2015: Gemeente Voor de Jongerenmonitor 2015 zijn de data uit schooljaar 2014-2015 gebruikt die de JGZ van GGD IJsselland in klas 2 en 4 van het voortgezet onderwijs verzameld heeft.

Nadere informatie

Inventarisatie. In hett regeerakkoord. vloeroppervlakte van. In maart/april 2011 is horecacategorieën, te. de andere helft tegen INTRAV

Inventarisatie. In hett regeerakkoord. vloeroppervlakte van. In maart/april 2011 is horecacategorieën, te. de andere helft tegen INTRAV Inventarisatie naleefniveau rookvrije horecaa voorjaar 211 Per 1 juli 28 is binnen de horeca, sport en kunst en cultuursector het rookverbod r ingevoerd. Daarnaast is besloten dat behalvee werkgevers inn

Nadere informatie

Alcohol, Roken en opvoeding

Alcohol, Roken en opvoeding Alcohol, Roken en opvoeding Uw kind in klas 1 van het voortgezet onderwijs Als kinderen naar het voortgezet onderwijs gaan, verandert er veel in hun leven. Ze krijgen andere interesses en hun vriendengroep

Nadere informatie

Regionale VTV 2011. Roken. Regionale Volksgezondheid Toekomst Verkenning 2011 Hart voor Brabant Deelrapport Roken

Regionale VTV 2011. Roken. Regionale Volksgezondheid Toekomst Verkenning 2011 Hart voor Brabant Deelrapport Roken Regionale VTV 2011 Roken Regionale Volksgezondheid Toekomst Verkenning 2011 Hart voor Brabant Deelrapport Roken Auteurs: Drs. I.H.F. van Veggel, GGD Hart voor Brabant Dr. M.A.M. Jacobs-van der Bruggen,

Nadere informatie

Verslag bijeenkomst alcoholgebruik jongeren thema aandacht voor alcoholmatiging in het Hardenbergse onderwijs 19 januari 2010

Verslag bijeenkomst alcoholgebruik jongeren thema aandacht voor alcoholmatiging in het Hardenbergse onderwijs 19 januari 2010 Verslag bijeenkomst alcoholgebruik jongeren thema aandacht voor alcoholmatiging in het Hardenbergse onderwijs 19 januari 2010 Aanwezig: Nicole Buné, Mark Gortemaker, Dirk Hoek, Rolanda Dijkman, Ineke Odink,

Nadere informatie

Inventarisatie naleefniveau rookvrije horeca najaar 2012

Inventarisatie naleefniveau rookvrije horeca najaar 2012 Inventarisatie naleefniveau rookvrije horeca najaar 2012 Per 1 juli 2008 is binnen de horeca, sport, en kunst en cultuursector het rookverbod ingevoerd. Daarnaast is besloten dat behalve werkgevers in

Nadere informatie

Welkom bij Uw kind en genotmiddelen. Gaby Herweijer Adviseur Gezondheidsbevordering

Welkom bij Uw kind en genotmiddelen. Gaby Herweijer Adviseur Gezondheidsbevordering Welkom bij Uw kind en genotmiddelen Gaby Herweijer Adviseur Gezondheidsbevordering Welkom in de Puberteit Pubers ondergaan veel veranderingen Vrienden School Lichamelijk Seksualiteit Hersenen Pubers vragen

Nadere informatie

zonder (restaurant; cafetaria en Inventarisatie cafetaria en snackbar; horecasubcategorieën, te bezocht, in totaal gaat INTRAVAL/n

zonder (restaurant; cafetaria en Inventarisatie cafetaria en snackbar; horecasubcategorieën, te bezocht, in totaal gaat INTRAVAL/n Inventarisatie naleefniveau rookvrije horecaa najaar 11 Per 1 juli 8 is binnen de horeca, sport en kunst en cultuursector het rookverbod ingevoerd. Daarnaast is besloten dat behalve werkgevers in de horeca

Nadere informatie

Genotmiddelen. Omgaan met tabak, alcohol en drugs

Genotmiddelen. Omgaan met tabak, alcohol en drugs Genotmiddelen Omgaan met tabak, alcohol en drugs Genotmiddelen Omgaan met tabak, alcohol en drugs Genotmiddelen als tabak, alcohol en drugs zijn vaak verleidelijk voor tieners. Ze weten dat het niet mag,

Nadere informatie

Monitor jongeren 12 tot 24 jaar

Monitor jongeren 12 tot 24 jaar Alcoholgebruik Psychosociale gezondheid Genotmiddelen Voeding, bewegen en gewicht Seksueel gedrag Samenvatting en aanbevelingen Monitor jongeren 1 tot jaar Jongerenmonitor In 011 is in de regio IJsselland

Nadere informatie

Deze begrippen lichten we hier nader toe om aan te geven wat wij daar mee bedoelen.

Deze begrippen lichten we hier nader toe om aan te geven wat wij daar mee bedoelen. COMPETENTIES PER LEERJAAR Toelichting Competentierapportage eerste leerjaar Wij willen onze leerlingen in het eerste leerjaar niet alleen beoordelen met cijfers, maar ook duidelijk maken hoe die cijfers

Nadere informatie

verslavingspreventie binnen het onderwijs

verslavingspreventie binnen het onderwijs verslavingspreventie binnen het onderwijs In dit overzicht is per type onderwijs en de verschillende leeftijdsfasen te zien welke preventieve interventies er ingezet kunnen worden. De richtlijnen geven

Nadere informatie

Tabaksontmoedigingsbeleid 2016-2019

Tabaksontmoedigingsbeleid 2016-2019 Tabaksontmoedigingsbeleid 2016-2019 GGD Amsterdam Vastgesteld door gemeenteraad Amsterdam op 8 december. 1. Inleiding Roken is de afgelopen jaren een van de prioriteiten geweest van het volksgezondheidbeleid

Nadere informatie

Samenvatting Aanvalsplan Alcohol & Jongeren

Samenvatting Aanvalsplan Alcohol & Jongeren Samenvatting Aanvalsplan Alcohol & Jongeren Sabine Uitslag Juni 2012 Voorwoord Voor u ligt de samenvatting van het Aanvalsplan Alcohol & Jongeren. Met dit integrale aanvalsplan wil de CDA Tweede Kamerfractie,

Nadere informatie

WWW.VOORKOM.NL LESBRIEF OVER ROKEN UITGAVE: STICHTING VOORKOM! POSTBUS 91 3990 DB HOUTEN TELEFOON 030-6373144

WWW.VOORKOM.NL LESBRIEF OVER ROKEN UITGAVE: STICHTING VOORKOM! POSTBUS 91 3990 DB HOUTEN TELEFOON 030-6373144 WWW.VOORKOM.NL V.S.O. Roken stoer? Stoppen is sterker! LESBRIEF OVER ROKEN UITGAVE: STICHTING VOORKOM! POSTBUS 91 3990 DB HOUTEN TELEFOON 030-6373144 Lesbrief Over Roken V.S.O. Colofon: Deze lesbrief hoort

Nadere informatie

Meeste mensen blij met rookverbod

Meeste mensen blij met rookverbod Deze factsheet is een uitgave van het NIVEL. De gegevens mogen met bronvermelding worden gebruikt (M. Heijmans & J. de Jong. Meeste mensen blij met rookverbod. NIVEL, juni 2008). Meeste mensen blij met

Nadere informatie

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG. Datum 8 december 2011 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter,

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG. Datum 8 december 2011 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter, > Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Parnassusplein 5 2511 VX DEN HAAG T 070 340 79 11 F 070 340

Nadere informatie

3. Implementatie richtlijn a. ondersteunen gemeenten <tabakspreventie in lokaal gezondheidsbeleid>

3. Implementatie richtlijn a. ondersteunen gemeenten <tabakspreventie in lokaal gezondheidsbeleid> Voortgangsrapportage Nationaal Programma Tabaksontmoediging 2006-2010 Actieplan 2007 INHOUDSOPGAVE INLEIDING ALGEMEEN 1. Organisatie 2. Basisactiviteiten a. 0900-lijnen, programma overheid b. infopunt

Nadere informatie

Reglement alcohol, tabak en drugs

Reglement alcohol, tabak en drugs Reglement alcohol, tabak en drugs A. Begripsbepaling 1. Roken Hieronder verstaan we het gebruik van tabak zoals sigaretten en shag. 2. Alcohol Hieronder verstaan we alle dranken waarin alcohol is verwerkt.

Nadere informatie

Monitor Rookvrije Scholen 2014

Monitor Rookvrije Scholen 2014 Rapportage Monitor Rookvrije Scholen 2014 In opdracht van: Contactpersoon: Longfonds Benjamin van Wijngaarden Utrecht, december 2014 DUO Onderwijsonderzoek drs. Aart van Grootheest drs. Liesbeth van der

Nadere informatie

Leerlijnen per drug : ALCOHOL Onderwijsvorm: KLEUTER EN LAGER

Leerlijnen per drug : ALCOHOL Onderwijsvorm: KLEUTER EN LAGER Leerlijnen per drug : ALCOHOL Onderwijsvorm: KLEUTER EN LAGER kleuter 2,5-6j 1 ste graad LO 6-8j 2 de graad LO 8-10j 3 de graad LO 10-12j doelstelling doelstelling doelstelling doelstelling Versterken

Nadere informatie

GEMEENTE VAL KENSWAARD

GEMEENTE VAL KENSWAARD V GEMEENTE VAL KENSWAARD de Hofnar 15 Postbus 10100 5550 GA Valkenswaard T (040) 208 34 44 F (040) 204 58 90 gemeente@valkenswaard.nl www.valkenswaard.nl Aan de leden van de raad van de gemeente Valkenswaard

Nadere informatie

Pubers en blowen Gaby Herweijer Gezondheidsbevorderaar

Pubers en blowen Gaby Herweijer Gezondheidsbevorderaar Pubers en blowen Gaby Herweijer Gezondheidsbevorderaar Programma Soorten genotmiddelen Het puberbrein Genotmiddelen; Waterpijp Blowen Opvoeding Wat zijn genotmiddelen? Dit zijn stoffen die een verandering

Nadere informatie

Nieuwsbrief. Mondriaan Preventie ondersteunt! In deze editie. Mondriaan Preventie

Nieuwsbrief. Mondriaan Preventie ondersteunt! In deze editie. Mondriaan Preventie W I N T E R / V O O R J A A R 2 0 1 6 Nieuwsbrief Mondriaan Preventie Mondriaan Preventie ondersteunt! De afdeling verslavingspreventie van Mondriaan heeft een adviserende en ondersteunende rol als het

Nadere informatie

Rookverbod in de horeca dringt meeroken flink terug

Rookverbod in de horeca dringt meeroken flink terug Grote Bickersstraat 74 1013 KS Amsterdam Postbus 247 1000 AE Amsterdam t 020 522 54 44 f 020 522 53 33 e info@tns-nipo.com www.tns-nipo.com Consumer & Media Rapport Rookverbod in de horeca dringt meeroken

Nadere informatie

Preventieoverzicht alcohol Gezondheidswinst voor Interventie en werkwijze/producten

Preventieoverzicht alcohol Gezondheidswinst voor Interventie en werkwijze/producten < 0 ar Voorlichting over de risico's van Zwangeren Voorkomen van alcoholgebruik bij STAP alcoholgebruik rondom de zwangerschap door middel van de brochure 'Zwanger?...en Alcohol?' en website www.alcoholenzwangerschap.nl

Nadere informatie

Eindexamen maatschappijleer 2 vmbo gl/tl II

Eindexamen maatschappijleer 2 vmbo gl/tl II ANALYSE MAATSCHAPPELIJK VRAAGSTUK: ROKEN tekst 26 Sigaret smaakt vies, maar het gevoel is lekker Van onze verslaggever Maarten Hogenstijn Amsterdam Een jongere kan bij het roken van minder dan tien sigaretten

Nadere informatie

belang van de ondernemingsraad. Om die reden geeft de kantonrechter voor dit deelbesluit wel vervangende toestemming.

belang van de ondernemingsraad. Om die reden geeft de kantonrechter voor dit deelbesluit wel vervangende toestemming. Roken in de pauze Sinds 1 januari 2004 is in de Tabakswet geregeld dat werknemers recht hebben op een rookvrije werkplek. Je zou zeggen dat dit inmiddels overal goed is geregeld. Maar recent verschenen

Nadere informatie

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG > Retouradres Postbus 20350, 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Parnassusplein 5 2511 VX Den Haag www.rijksoverheid.nl Kenmerk

Nadere informatie

Actieplan Naar een nuchter Bergen 2012-2015 Gemeente Bergen

Actieplan Naar een nuchter Bergen 2012-2015 Gemeente Bergen Actieplan Naar een nuchter Bergen 2012-2015 Bergen Bergen NH 2 Actieplan Naar een nuchter Bergen 2012-2015 Bergen 1. Inleiding In het beleidsplan Naar een nuchter Bergen 2012 2015 zijn de volgende ambities

Nadere informatie

Uw kind en genotmiddelen Dinsdag 7 oktober 2014. Linda van Delft Gezondheidsbevorderaar 088-3084284 lvandelft@ggdhm.nl

Uw kind en genotmiddelen Dinsdag 7 oktober 2014. Linda van Delft Gezondheidsbevorderaar 088-3084284 lvandelft@ggdhm.nl Uw kind en genotmiddelen Dinsdag 7 oktober 2014 Linda van Delft Gezondheidsbevorderaar 088-3084284 lvandelft@ggdhm.nl Wat zijn genotmiddelen? Dit zijn stoffen die een verandering van het bewustzijn veroorzaken

Nadere informatie

Dewi Segaar. 26 april Manager Samenwerkingen Alliantie Nederland Rookvrij

Dewi Segaar. 26 april Manager Samenwerkingen Alliantie Nederland Rookvrij Dewi Segaar 26 april 2018 Manager Samenwerkingen Alliantie Nederland Rookvrij INHOUD Hoe het begon: de Alliantie Nederland Rookvrij (ANR) - wat en waarom? Wat is de aanpak van ANR? Wat is het resultaat?

Nadere informatie

Jongerenmonitor : Gemeente Deventer

Jongerenmonitor : Gemeente Deventer Jongerenmonitor 2014-2015: Gemeente Voor de Jongerenmonitor 2015 zijn de data uit schooljaar 2014-2015 gebruikt die de JGZ van GGD IJsselland in klas 2 en 4 van het voortgezet onderwijs verzameld heeft.

Nadere informatie

Interventieoverzicht alcohol Doelgroep Doelstelling Intermediair Organisatie die (nadere informatie over) de interventie aanbiedt

Interventieoverzicht alcohol Doelgroep Doelstelling Intermediair Organisatie die (nadere informatie over) de interventie aanbiedt en overzicht alcohol < 0 jaar Voorlichting over de risico's van alcoholgebruik rondom de zwangerschap door middel van de brochure 'Zwanger?...en Alcohol?' en website www.alcoholenzwangerschap.nl < 0 jaar

Nadere informatie

Proceselementen gezondheidsbeleid

Proceselementen gezondheidsbeleid CHECKLIST Tabak Proceselementen gezondheidsbeleid Een gemotiveerd team: Personeel is gemotiveerd om rond roken te werken: beginnen met roken voorkomen en stoppen met roken stimuleren. Over het rookbeleid

Nadere informatie

Nuchter opvoeden Alcohol en Drugs in de Opvoeding. Floris Munneke Anita van Stralen

Nuchter opvoeden Alcohol en Drugs in de Opvoeding. Floris Munneke Anita van Stralen Nuchter opvoeden Alcohol en Drugs in de Opvoeding Floris Munneke Anita van Stralen Programma Trends Invloeden op het kind Wat vindt u? Het gesprek met uw kind Verwijsmogelijkheden Wat roept het onderwerp

Nadere informatie

HOE HELP IK MIJN KIND NEE ZEGGEN TEGEN ROKEN, DRINKEN EN BLOWEN?

HOE HELP IK MIJN KIND NEE ZEGGEN TEGEN ROKEN, DRINKEN EN BLOWEN? HOE HELP IK MIJN KIND NEE ZEGGEN TEGEN ROKEN, DRINKEN EN BLOWEN? UW KIND EN ROKEN, DRINKEN EN BLOWEN? U KUNT ER IETS AAN DOEN! Kinderen die opgroeien krijgen te maken met allerlei verleidingen. Bijvoorbeeld

Nadere informatie

Hoe help ik mijn kind nee zeggen tegen roken, drinken en blowen?

Hoe help ik mijn kind nee zeggen tegen roken, drinken en blowen? Hoe help ik mijn kind nee zeggen tegen roken, drinken en blowen? Uw kind en roken, drinken en blowen? U kunt er iets aan doen! Kinderen die opgroeien krijgen te maken met allerlei verleidingen. Bijvoorbeeld

Nadere informatie

FOCUS OP SCHOOLVEILIGHEID

FOCUS OP SCHOOLVEILIGHEID FOCUS OP SCHOOLVEILIGHEID Rapport Halt-thermometer 2012-2013 RSG Magister Alvinus Sneek Inleiding Een veilige omgeving is een noodzakelijke voorwaarde voor leren en ontwikkelen. Toch is niet altijd alles

Nadere informatie

Pubers en verleidingen

Pubers en verleidingen Pubers en verleidingen Hadewig Bijsterveld Ouderavond 25 september 2018 Puberteit: een turbulente periode Pubers vinden het moeilijk om - belangrijke zaken eerst te doen - doelen te stellen - gevoelens

Nadere informatie

FotografieTamara Reijers. Het is tijd. voor een. rookvrij. schoolterrein

FotografieTamara Reijers. Het is tijd. voor een. rookvrij. schoolterrein FotografieTamara Reijers Het is tijd voor een rookvrij schoolterrein PO Zien roken doet roken. Dat blijkt uit onderzoek 1. Dat betekent ook dat kinderen (later) sneller een sigaret opsteken als zij dat

Nadere informatie

GGD Amsterdam Jeugd en genotmiddelen 2016

GGD Amsterdam Jeugd en genotmiddelen 2016 GGD Amsterdam Samenvatting Samenvatting Van de 16- t/m 18-jarige leerlingen uit klas 5 en 6 van de havo en het vwo in Amsterdam heeft 60% in de afgelopen maand alcohol gedronken. Dat ging vaak om aanzienlijke

Nadere informatie

Toepassen van Sociale Marketing op ontwikkeling van alcoholmatigingsinterventies

Toepassen van Sociale Marketing op ontwikkeling van alcoholmatigingsinterventies Toepassen van Sociale Marketing op ontwikkeling van alcoholmatigingsinterventies A. van Leeuwenhoeklaan 9 3721 MA Bilthoven Postbus 1 3720 BA Bilthoven www.rivm.nl KvK Utrecht 30276683 T 030 274 91 11

Nadere informatie

Veranderingen in middelengebruik onder Nederlandse scholieren: samenhang met schoolniveau

Veranderingen in middelengebruik onder Nederlandse scholieren: samenhang met schoolniveau Marlous Tuithof, Saskia van Dorsselaer, Karin Monshouwer Veranderingen in middelengebruik onder Nederlandse scholieren: samenhang met schoolniveau Kernpunten Roken Sinds 23 is de prevalentie van roken

Nadere informatie

Inventarisatie naleefniveau rookvrije horeca najaar 2010

Inventarisatie naleefniveau rookvrije horeca najaar 2010 Inventarisatie naleefniveau rookvrije horeca najaar Per 1 juli 8 is binnen de horeca, sport en kunst en cultuursector het rookverbod ingevoerd. De nieuwe Voedsel en Waren Autoriteit (nvwa) wil graag meer

Nadere informatie

D 12jaar. Groepsdruk en 'gezellig meedoen'

D 12jaar. Groepsdruk en 'gezellig meedoen' .. alcoholgebruik op jonge leeftijd de ontwikkeling van de hersenen verstoort? Hierdoor kan het leervermogen en geheugen van het kind worden aangetast.... jongeren die vaak drinken meer kans hebben om

Nadere informatie

Rookvrije Generatie. Bijeenkomst Vlissingen, 24 mei 2018

Rookvrije Generatie. Bijeenkomst Vlissingen, 24 mei 2018 Rookvrije Generatie Bijeenkomst Vlissingen, 24 mei 2018 Op weg naar een Rookvrije Generatie Roken: grootst vermijdbare doodsoorzaak Bijna 2 op de 3 rokers overlijdt aan de gevolgen Jaarlijks sterven 20.000

Nadere informatie

Regius College VMBO en Praktijkonderwijs 2015/2016. Aanvullende tabellen bij schoolrapportage Emovo. Leeswijzer

Regius College VMBO en Praktijkonderwijs 2015/2016. Aanvullende tabellen bij schoolrapportage Emovo. Leeswijzer Aanvullende tabellen bij schoolrapportage Emovo 2015/2016 Leeswijzer In dit aanvullende tabellenboek zijn per onderwerp alle resultaten van uw school weergegeven in percentages. Deze resultaten zijn weergegeven

Nadere informatie

Personeel ~ September 2015

Personeel ~ September 2015 September 2015 Pagina 2 Rookbeleid Leerlingenraad Pagina 3 Leerjaar 1 Magister en It s Learning Pagina 5 Medezeggenschap In de agenda Maatwerk Personeel Miranda Verweij, onze adjunct-directeur, heeft voor

Nadere informatie

Protocol Genotmiddelen

Protocol Genotmiddelen Protocol Genotmiddelen De Spinaker VSO Alkmaar Jan Ligthartstraat 7 1817 MR Alkmaar www.despinaker.nl T: 072-5140244 M: spinaker.vsoalkmaar@ronduitonderwijs.nl Inhoudsopgave 1. Inleiding blz. 3 2. Begripsbepaling

Nadere informatie

UW KIND EN ALCOHOL. Liesbeth Faber Adviseur gezondheidsbevordering

UW KIND EN ALCOHOL. Liesbeth Faber Adviseur gezondheidsbevordering UW KIND EN ALCOHOL Liesbeth Faber Adviseur gezondheidsbevordering PROGRAMMA Welkom in de puberteit Alcohol Opvoeding en genotmiddelen DE PUBERTEIT Dit is de periode waarin jongeren zich tot volwassene

Nadere informatie

Menukaart Gezonde School 2014-2015

Menukaart Gezonde School 2014-2015 Menukaart Gezonde School 2014-2015 Gezondheidsaanbod in het mbo Deze menukaart geeft een overzicht van het gezondheidsaanbod voor het middelbaar beroepsonderwijs. Wilt u op uw school met een thema aan

Nadere informatie

Beleidsplan Gezonde School

Beleidsplan Gezonde School Beleidsplan Gezonde School Stedelijk Gymnasium Haarlem Inhoud: - Inleiding - Visie - Beleid Roken, alcohol- en drugspreventie - Doelstellingen en handhaving - Borging - Communicatie - Evaluatie - Externe

Nadere informatie

Factsheets AWPG

Factsheets AWPG Factsheets AWPG 2013-2017 www.ggdzl.nl www.academischewerkplaatslimburg.nl 1 2013 Beweegaanbod Brunssum. Inzicht in gebruik en aanbod van georganiseerde beweegactiviteiten in Brunssum. Waar worden ze georganiseerd

Nadere informatie

Geslacht. Leeftijd. Verwijzing

Geslacht. Leeftijd. Verwijzing Database Stoppen met roken 2013-2014 In 2013 hebben in totaal 235 patiënten de stoppen met roken kliniek bezocht voor een intakegesprek. Hieronder wordt o.a. beschreven via welke weg verwijzing heeft plaatsgevonden,

Nadere informatie

Oktober Genotmiddelenbeleid RSG Ter Apel

Oktober Genotmiddelenbeleid RSG Ter Apel Oktober 2018 Genotmiddelenbeleid RSG Ter Apel Inhoud 1. Inleiding en doel... 3 1.1 Inleiding... 3 1.2 Doel en effecten van deze notitie... 3 2. Roken... 4 2.1 De Tabakswet... 4 2.2 Rookbeleid RSG Ter Apel...

Nadere informatie

Monitor jongeren 12 tot 24 jaar

Monitor jongeren 12 tot 24 jaar Alcoholgebruik Psychosociale gezondheid Genotmiddelen Voeding, bewegen en gewicht Seksueel gedrag Samenvatting en aanbevelingen Monitor jongeren 1 tot jaar Jongerenmonitor In 011 is in de regio IJsselland

Nadere informatie