Nieuwe (hersen)inzichten en leren

Transcriptie

1 Nieuwe (hersen)inzichten en leren

2 Wat is leren? Neuronen die vaak samen vuren (betrokken zijn bij dezelfde ac,viteit) vormen verbindingen. Leren betekent dat er verbindingen tussen neuronen ontstaan. Door het herhalen van informa,e of ac,viteiten worden verbindingen efficiënter. Er ontstaan geheugensporen. Voorbeelden: Londense taxichauffeurs Mensen die jongleren Mensen die muziek spelen Maar ook gewoonten, bijv. zeuren en lachen bepalen welke hersendelen ac,ef zijn en sterker worden. Herhaal je bepaalde ac,viteiten niet meer dan worden de verbindingen in de hersenen die daar mee te maken hebben, zwakker: use it or loose it.

3 Nieuwe dingen leren Je kunt je iets nieuws leren voorstellen als een tocht door een bos waar nog niemand doorheen is gelopen. De eerste keer gaat het moeizaam. Maar hoe vaker je het herhaalt, hoe makkelijker het gaat. Zo is het ook in de hersenen. Herhaling zorgt ervoor dat de verbindingen tussen neuronen efficiënter worden.

4 Slimmer worden Hoe effec,evere verbindingen er gelegd worden in de hersenen, hoe beter ze toegerust zijn om te leren. Dendrieten breiden zich uit in een s=mulusrijke omgeving. Beter myelinelaagje, zorgt voor betere prikkelgeleiding. Verschil intelligente en minder intelligente hersenen: kortere of langere route

5 Een belangrijke reden voor mo=va=everlies Gebrek aan leerresultaat Leerfrustra,e Verlies van mo,va,e Niet halen diploma/schooluitval/spijbelen Daarom is leren leren van belang.

6 Leren in de puberteit Enkele factoren die het leren kunnen beïnvloeden: Hormonen: er verandert veel in het lichaam, kost energie, eerder vermoeid, sterke emo,es (enthousiasme en areer) beïnvloeden leren en gedrag. Ander slaapritme. Het slaaphormoon melatonine wordt s avonds ongeveer anderhalf uur later aangemaakt. s Ochtends neemt het ongeveer anderhalf uur later af. Moeilijker in slaap door licht beeldscherm. Mul,tasken, Facebook- verslaving, slapen met de telefoon aan s nachts, kan leren nega,ef beïnvloeden. Ongezonde leefs,jl: drank (geheugen voor feiten minder, remt aanmaak nieuwe neuronen af, minder REM- slaap), drugs (door blowen verstoorde overdracht van serotonine (stemmingsstoornissen) en noradrenaline (gevoeliger voor stress), 41% meer kans op psychose.

7 Is bij een mens groter dan bij enig ander levend wezen. Func,es: je meer bewust worden van jezelf logisch denken aandacht en concentra,e kunnen bepalen wat belangrijk is en wat niet verbanden zien tussen dingen mo,va,e en het maken van keuzes het maken van een langetermijnplanning gevolgen van je eigen gedrag kunnen inscha_en impulsen beheersen: stop tegen jezelf kunnen zeggen als je domme dingen doet sociale vaardigheden, zoals het herkennen van emo,es in gezichtsuitdrukkingen en je kunnen invoelen in anderen

8 Nieuwe (hersen)inzichten Uit onderzoek blijkt dat leerlingen die als dom beschouwd worden, lang niet al,jd een lager gemiddeld IQ hebben dan hun leecijdgenoten. Zo'n,en procent van de gevallen heec alleen maar een veel slechter geheugen. h_p://ec.europa.eu/research/infocentre/ar,cle_en.cfm?id=/research/headlines/news/ar,cle_08_03_14_en.html&item=infocentre&ar,d=6833 Intelligen,e ligt niet zo vast als we dachten. Mensen kunnen slimmer worden. Intelligen,e ligt niet zo vast als we dachten. De hersenen hebben de capaciteit om zich te ontwikkelen.

9 Aandacht en concentra=e Zie voor het fimpje over selec,eve aandacht: h_p://viscog.beckman.illinois.edu/flashmovie/15.php De dvd is te koop via deze website. Viscog produc,ons

10 Strooptest GEEL BLAUW ROOD ZWART ORANJE GROEN PAARS GEEL BRUIN ORANJE GROEN GROEN BLAUW ROOD PAARS ZWART BLAUW ORANJE

11 Wat ouders kunnen doen Gezonde leefwijze ondersteunen: liefde, rust, regelmaat Langdurige stress is slecht voor het geheugen, remt aanmaak nieuwe neuronen. Goede plek om te leren. Afspraken maken over het,jds,p waarop huiswerk gemaakt wordt. Het kind zoveel mogelijk zelf laten doen. Niet met huiswerk bemoeien als het niet nodig is. Eventueel samen plannen als plannen niet goed lukt, plan ook herhalen in. Overhoren als uw kind dat presg vindt. (Er zijn ook overhoorprogramma s voor woordjes en toetsen op internet.) Belonen van successen. Bijvoorbeeld samen iets leuks doen. Zelfdiscipline is meer bepalend voor succes dan intelligen,e.

12 Wat ouders kunnen doen Onderzoek: kinderen presteren slechter als ze op een dwingende manier ondersteund worden bij het maken van hun huiswerk. Vooral zwakke leerlingen. Vaak overhoren, het afstraffen van fouten en het voorzeggen wanneer het kind zelf de oplossing niet meteen weet, werken bij hen averechts. Onderzoek: kinderen presteren slechter als ze op een dwingende manier ondersteund F. F., Kenney- Benson, G., & Pomerantz, E. M. (2004). Children s achievement moderates effects of mothers use of control and autonomy support. Child Development, 75, Meer luisteren, minder praten. Onderzoek: Meisjes zijn gemiddeld even goed in wiskunde als jongens, bleek uit een onderzoek onder 7 miljoen leerlingen in de VS. Maar zowel in de onderste als bovenste regionen zijn er beduidend meer jongens. Moeders spelen een belangrijke rol bij de houding van meisjes t.o.v. wiskunde. Maar ook het maatschappelijk klimaat. Zie Azia,sche landen.

13 Geheugen en planning

14 We vergeten snel en veel na 20 minuten hebben we nog 58,2% onthouden, we zijn dan al 41,8% vergeten na 1 uur kunnen we nog 44, 2% reproduceren na 9 uur nog 35,8% na 1 dag nog 33,7% na 2 dagen nog 27,8% na 6 dagen nog 25,4% na 31 dagen nog 21,1%. Na een maand zijn we dus al zo'n 80% kwijt. De vergeetcurve kwam tot stand op basis van een wetenschappelijk onderzoek van Ebbinghaus. Zijn bevindingen hebben geleid tot de conclusie dat herhalen het meest effec,ef bijdraagt aan onthouden.

15 Herhalen om te onthouden Leerstof voor een toets verdelen in stukken die in ongeveer minuten geleerd kunnen worden. Een goed herhalingsschema: 10 min herhalen lesstof van de vorige dag/dagen min. leren nieuw stuk 5-10 min. pauze min. herhalen van het vorige stuk de dag voor de toets alles herhalen De meeste mensen kunnen ongeveer 20 minuten hun aandacht ergens bij houden. Daarom heec het meestal weinig zin om 50 minuten achter elkaar te leren.

16

17 Hoeveel elementen? Je deelt de getallen van de vorige bladzijden automa,sch op in kleine brokjes. Het werkgeheugen (korter dan het kortetermijngeheugen) kan bij de meeste mensen (George Miller) 5 tot 7 elementen beva_en. Anderen gaan uit van 4 of 5 of 3 of 4.

18 Woordjes leren Effec,ef: Leerlingen kunnen rijtjes woorden opdelen in brokjes van 4 of 5 of 3 of 4. Deze woordjes lezen en een aantal keren herhalen. Daarna een nieuw brokje van vier, vijf of drie, vier. Overhoren via een overhoorprogramma is presg voor leerlingen en ouders. Bijvoorbeeld WRTS of Teach 2000.

19 Informa=e opslaan op verschillende plaatsen In Breingeheimen leren leerlingen de loci- methode (van de oude Grieken en Romeinen). Associa,e speelt hierbij een belangrijke rol.