Advies plan van aanpak personen met verward gedrag Haarlemmermeer

Transcriptie

1 gemeente Haarlemmermeer Participatieraad Haarlemmermeer t.a.v. dhr. G. Hille Raadhuisplein AG HOOFDDORP Postbus AG Hoofddorp Bezoekadres: Raadhuisplein 1 Hoofddorp Telefoon Telefax Cluster Contactpersoon Doorkiesnummer Uw brief Ons kenmerk Bijlage(n) Onderwerp Maatschappelijke Ondersteuning en Zorg de heer J.W. de Zeeuw Advies plan van aanpak personen met verward gedrag Haarlemmermeer Hoofddorp 1 FEB.2017 Geachte heer Hille, Met veel waardering hebben wij uw advies (d.d. 19 januari 2017) over het plan van aanpak personen met verward gedrag gelezen. Wij zijn voorts blij dat u de door ons voorgestelde oplossingsrichtingen ondersteunt. U bent van mening dat het plan te globaal van opzet is, onvoldoende tijdgebonden en meetbaar. Voorafgaand aan onze uitgebreide reactie op uw advies, merken wij op dat de aanpak van personen met verward gedrag 'beleid in wording' is en tegelijkertijd sprake is van grote veranderingen in regelgeving. We hebben te maken met ingewikkelde structuren in zorg en veiligheid. Een effectieve aanpak is niet uitsluitend op lokaal niveau te realiseren en wordt mede bepaald door (boven)regionale en landelijke besluitvorming. De door u voorgestelde 'deadlines', zijn om die reden niet altijd haalbaar. In de komende maanden voeren wij het plan van aanpak uit en zal op ambtelijk niveau contact met u worden onderhouden. Wij nodigen u later dit jaar uit voor een gesprek over de voortgang van de uitvoering van dit plan van aanpak. Ter inleiding: de context De minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport heeft alle gemeenten verzocht een sluitende aanpak voor zorg en aanpak van verwarde personen op te zetten: van vroeg signalering en triage naar hulp en ondersteuning, zo nodig in afstemming met de justitiële keten. De tien gemeenten in de Veiligheidsregio Kennemerland hebben samen een regionale verkenning uitgevoerd, gericht op de succesfactoren en knelpunten in de samenwerking tussen betrokken partijen.

2 Onskenmerk Volgvel 2 Uit deze rapportage 'Ontwarring in Kennemerland' blijkt onder andere dat er lokaal een opgave ligt in het sociaal domein om kwetsbare burgers een stabiele leefomgeving te bieden, zodat ze de regie over hun leven niet verliezen. Op 20 december heeft ons college het lokale plan van aanpak 'Zorg voor mensen met verward gedrag in Haarlemmermeer' vastgesteld en besloten - voorafgaand aan bespreking in de raad - de Participatieraad om advies te vragen. U hebt in december 2016 ons lokale plan van aanpak ontvangen, als ook de rapportage 'Ontwarring in Kennemerland'. Het advies van de Participatieraad en onze reactie Wij hebben u drie vragen gesteld. Hieronder deze drie vragen, uw antwoord en onze reactie daarop. 1. Zijn de knelpunten in het plan van aanpak voor de leden van de Participatieraad herkenbaar en volledig? De knelpunten zijn voor de leden van de Participatieraad herkenbaar, maar niet volledig. Belangrijk is dat professionals de juiste kennis hebben, versnippering van taken wordt tegengegaan, goed wordt omgegaan met privacywetgeving en knelpunten preciezer worden omschreven. De aanvullingen die de Participatieraad geeft, zijn een goede toevoeging en hebben soms ook al het karakter van een aanbeveling. Wat betreft het onderwerp 'privacy' merken wij op dat dit op landelijk niveau om (aanpassing van) regelgeving vraagt. Wij zullen op regionaal niveau in ieder geval een handreiking opstellen voor alle professionals, voor het delen van informatie. 2. In het plan van aanpak wordt ook kort aangegeven 'wat goed loopt in Haarlemmermeer'. Wordt dit door de leden van de Participatieraad onderschreven? De Participatieraad is van mening dat er een goede sociale basisinfrastructuur in de gemeente Haarlemmermeer is, met uitzondering van de afwezigheid van een sociale kaart en dat het Meer-Team niet altijd tijdig ingeschakeld wordt. De sociale kaart Haarlemmermeer zal in de loop van 2017 operationeel zijn. Met betrekking tot de afstemming tussen zorgorganisaties en tussen zorg en veiligheid, zijn er zeker nog verbeteringen mogelijk. In de oplossingsrichtingen doen wij daartoe al voorstellen, die verder uitgewerkt zullen worden in overleg met zorgorganisaties, politie en Meer-Team. De positie en rol van het Meer-Team is een belangrijk aandachtspunt.

3 Onskenmerk Volgvel 3 3. Wai is uw advies aangaande de (20) oplossingsrichtingen? De Participatieraad kan zich vinden in de oplossingsrichtingen en vraagt haar aanvullingen op te nemen in het plan van aanpak. Dit zijn de aanbevelingen waar de gemeente Haarlemmermeer direct invloed op heeft: Meer bekendheid en verbetering bereikbaarheid advies- en meldpunt. Anoniem melding kunnen doen. Meer aandacht voor combineren van psychische gezondheid en werk. Financieel ondersteunen van onconventionele maatregelen. Een centrale rol voor de Meer-Teams. Personen met verward gedrag op korte termijn onderbrengen in de collectieve verzekering (als zij niet elders verzekerd zijn) en de zorgpremie innen - daar waar mogelijk en/of nodig - op de uitkering. Toetsbaar maken van de afspraken uit het overleg tussen Gemeente Haarlemmermeer, Politie en GGZ. Afspraken maken met woningcorporaties over de doorstroomproblematiek. Deze aanbevelingen verwerken wij in de uitwerking van onze oplossingsrichtingen en wij zullen in onze voortgangsrapportage hier van verslag doen. Vervolg advies Participatieraad De Participatieraad vraagt ons college ook een oplossing te bieden voor een aantal zaken die vooral op (boven) regionaal niveau opgepakt moeten worden. Het vervoer en de opvang van mensen met verward gedrag. Passende zorg: o Gebruik maken van de kennis over passend aanbod in andere regio's. o Afspraken maken over schorsing uit de maatschappelijke opvang. o Het tekort aan opvangbedden oplossen. o Uiterlijk oktober 2017 realiseren van een dekkend netwerk 'outreachende' specialistische bemoeizorg. Het voor de zomer van 2017 realiseren van een regionaal escalatiemodel en een handelingskader voor het delen van informatie. Wij zetten ons actief in om op (boven)regionaal niveau deze aanbevelingen te realiseren. Binnen de eenheid Noord-Holland is een stuur- en werkgroep opgericht die zich bezighoudt met ontwikkelingen op het gebied van verwarde personen. Deze ontwikkelingen zijn gegroepeerd onder vier pijlers: Pijler 1: Vroegsignalering, Pijler 2: Vervoer Pijler 3: Opvang Pijler 4: Verbinding tussen zorg en strafrecht. Ten aanzien van de eerste pijler van opvang is de 'business case' naar een geschikte eerste opvanglocaties bijna afgerond. Wel is er besloten tot een verbreding hierop naar

4 Onskenmerk Volgvel 4 de spoedeisende hulp van ziekenhuizen binnen de eenheid. Deze wordt momenteel in voorbereiding gebracht. Ten aanzien van de tweede pijler wordt er in Nederland al gewerkt met twee pilots: Pilot Noord-Holland Noord: hierbij is gekozen voor een vorm waarbij de ambulancedienst afspraken heeft gemaakt met de crisisdienst van de aldaar gevestigde GGZ-organisatie. De crisisdienst opereert hierbij onder de verantwoordelijkheid van de GGZ. Pilot Amsterdam: psycholance, een special daartoe ingerichte ambulance wordt door de ambulancedienst ingezet als vervoersmiddel voor deze doelgroep. Binnen de eenheid Noord-Holland is afgesproken dat de GGD Kennemerland een verkenning uitvoert in hoeverre de pilots, die met betrekking tot het vervoer van verwarde personen draaien, voldoende geschikt zijn. Hierbij wordt er ook gekeken naar schaalgrootte. Het gebied van de eenheid strekt zich immers uit van Texel tot aan Abbenes. Indien dit niet het geval is, zijn er dan nog andere opties denkbaar die het proces van vervoer zouden kunnen verbeteren? Momenteel worden door de GGD hier de zienswijzen op verzameld. De verwachting is dat de eerste terugkoppeling hierop begin maart zal kunnen plaatsvinden. De aanbevelingen voor passende zorg worden opgepakt door een regionale werkgroep. Het Veiligheidshuis Kennemerland heeft opdracht gekregen om het escalatiemodel te ontwikkelen. Vervolg advies Participatieraad Ten aanzien van Schiphol geeft de Participatieraad een drietal adviezen: Maak afspraken over de taakopdracht en capaciteit van GGZinGeest. Zorg voor 1 mei 2017 voor passende oplossingen voor vervoer, opvang en zorg. Zorg voor een 24/7 dekking van bereikbaarheid en toegankelijkheid van de piketdienst van de Veiligheidsregio Kennemerland. De situatie op Schiphol is inderdaad een bijzondere in de regio. Wij kunnen deze adviezen niet alleen en binnen de door u genoemde data realiseren. Wij hebben intensief overleg met alle betrokken partijen over de genoemde onderwerpen. Uw advies en onze reactie zullen in de gemeenteraad worden besproken. Zoals in het begin van onze reactie al is opgemerkt, zal op ambtelijk niveau contact met u worden onderhouden. Wij nodigen u later dit jaar uit voor een gesprek over de voortgang van de uitvoering van dit plan van aanpak. Hoogachtend, burgemeester en wethouders van de gemeente H de secretaris, d e drs. Carel Brugman

5 Participatie Raac Hadrlerrmermee Aan het college van Burgemeester en Wethouders van de gemeente Haarlemmermeer Postbus AG Hoofddorp Bezoekadres: Raadhuisplein 1 Hoofddorp Telefoon Telefax Cluster Contactpersoon Doorkiesnummer Uw brief Ons kenmerk Bijlage(n) Onderwerp Maatschappelijke Ondersteuning en Zorg I. van Dijk Geen Advies verwarde personen verzenddatum 19 januari 2017 Geacht college, Inleiding Op 21 december 2016 heeft de Participatieraad een adviesaanvraag "Plan van aanpak personen met verward gedrag" ontvangen. U verzoekt ons antwoord te geven op door u geformuleerde vragen en daarnaast de B&W nota, het plan van aanpak, het rapport "Ontwarring in Kennemerland" door te nemen en hier een reactie op te geven. Algemeen Wij zijn van mening dat uw plan te globaal van opzet is, onvoldoende tijdgebonden en zeker niet meetbaar. In uw plan van aanpak worden veelvuldig de opmerkingen gemaakt als, op korte termijn onderzoeken wij e.d. Wij adviseren u dan ook dringend om actie punten in tijd te vertalen zodat wij uw proces beter kunnen volgen. Tevens zijn wij van mening dat u aan het plan van aanpak een financiële paragraaf zou moeten toevoegen om op deze wijze de noodzakelijke vervolg stappen financieel mogelijk te maken. 1. Zijn de knelpunten in het plan van aanpak voor de leden van Participatieraad herkenbaar en volledig? De knelpunten die in het plan van aanpak worden benoemd zijn voor de leden van de Participatieraad herkenbaar maar niet volledig. Wij hebben de volgende aanvullingen op de knelpunten welke reeds zijn opgenomen in het plan van aanpak en verzoeken u deze aanvullingen op te nemen in het plan. Signalen met betrekking tot verwardheid worden niet altijd opgepakt door correct gekwalificeerde hulpverleners. Regelmatig worden acties buiten het takenpakket of verantwoordingsniveaus van een hulpverlenende professional

6 ons kenmerk Volgvel 2 Advies verwarde personen opgepakt terwijl deze hulpverlener niet over de juiste kennis/achtergrondinformatie beschikt; Door versnippering van taken en verantwoordelijkheden kan de risicobeheersing te kort schieten; Niet alle betrokken organisaties zijn al correct ingericht om te kunnen handelen volgens de nieuwe privacywetgeving. Hierdoor ontstaat het risico op het lekken van gevoelige informatie of het niet delen van informatie vanwege het niet willen riskeren van een lek. De tekst in het plan van aanpak is niet altijd volledig. Er wordt slechts gesproken over mensen met een stoornis of een beperking. Wij willen u vragen dit breder te verwoorden. Denk bijvoorbeeld aan mensen die zich bevinden in crisissituaties: bijvoorbeeld door echtscheidingen of dakloosheid (zowel volwassenen als jongeren), burgers die eenzaam zijn en een te klein sociaal netwerk hebben en de grip op eigen leven verliezen, vluchtelingen en burgers die dement zijn; "Mensen met complexe problematiek maken weinig gebruik van algemenere voorzieningen, of weten de weg slecht te vinden". Deze tekst is niet volledig: welke algemenere voorzieningen worden hier bedoeld. Kunt u voorbeelden noemen en aangeven waardoor mensen met complexe problematiek weinig gebruik maken van voorzieningen? Aanvulling in de tekst: "Verkokering tussen participatiewet en arbeidsmatige dagbesteding uit de WMO staat passende arbeid voor mensen met een stoornis en beperking soms in de weg". Op welke momenten? "Soms" is een te onduidelijk begrip; "Er is onvoldoende passend woningaanbod voor mensen met een complexe problematiek bij wie het risico dat zij overlast gevend gedrag vertonen groot is". Deze tekst is niet volledig (toelichting erbij): dit zijn doelgroepen met lage inkomens en complexe problematiek op psycho sociaal gebied. Niet alleen met een stoornis of handicap maar het kunnen ook mensen van 20 tot 50 jaar zijn in crisissituaties of gezinnen met complexe problematiek. "Er is onvoldoende doorstroom naar Beschermd wonen vanuit klinische GGZ- Instellingen". Ons advies is dat dit voorjaar met de klinische GGZ- instellingen overleg wordt gevoerd gericht op opheffing van alle knelpunten in de doorstroom naar Beschermd Wonen, met als resultaat dat medio 2017 alle knelpunten zijn opgeheven; 2. In het plan van aanpak wordt ook kort aangegeven 'wat goed loopt in Haarlemmermeer'. Wordt dit door de leden van de Participatieraad onderschreven? Wij delen de mening dat er een goede sociale basisinfrastructuur in de gemeente Haarlemmermeer aanwezig is, met uitzondering van de afwezigheid van een sociale kaart en Meer-Team niet altijd tijdig ingeschakeld wordt. Er dient tussen de verschillende hulpverlenende organisaties een duidelijkere afstemming te zijn over de verantwoordelijkheden, opvolging en evaluatie. Wij zijn van mening dat niet altijd de juiste professional tijdig wordt geïnformeerd over de meer complexere problematiek. Dit heeft te maken met onwetendheid, onderlinge concurrentie tussen organisaties en het niet (willen/durven) delen van informatie. Frequent overleg en het gezamenlijk komen tot een behandelplan/diagnose is te adviseren. Op deze manier worden mensen met verward gedrag correct ondersteunt en blijven zij in beeld (opvolging en niet te snel loslaten).

7 ons kenmerk Volgvel 3 Advies verwarde personen 3. Wat is uw advies aangaande de (20) oplossingsrichtingen? Ik wil u vragen vooral het onderdeel 'Het gewone leven op orde' te beoordelen. Wij willen benoemen dat wij ons kunnen vinden in de oplossingsrichtingen die genoemd worden in het plan van aanpak en vragen u om de aanvullingen van de Participatieraad in het plan op te nemen. De oplossingen zijn helder omschreven en dragen bij aan een verbetering van de dienstverlening in de Gemeente Haarlemmermeer voor mensen met verward gedrag. Hier zijn wij als Participatieraad content mee. Wij adviseren u wel om het plan meer tijdsgeboden en meetbaar op te stellen. Advies: - Geef onder hulpverleners meer bekendheid aan het 24/7 advies- en meldpunt en verbeter de bereikbaarheid van het advies- en meldpunt; - Zorg ervoor dat hulpverleners anoniem een melding kunnen doen; - Arbeid in combinatie met (psychische) gezondheidsklachten verdient meer aandacht. Let op kwalificatie, kennis en inzicht van (arbeidsbemiddelende) hulpverleners en werkgevers; - Wij vinden het plezierig te lezen dat u van mening bent dat er ruimte moet zijn voor onconventionele maatregelen, wij gaan er dan ook vanuit dat u deze indien nodig financieel zou willen ondersteunen. Wij hebben signalen dat dit noodzakelijk is; - Het is zorgelijk dat de nationale politie een terugtrekkende beweging maakt daar waar het gaat om opvang en vervoer, zonder dat in de nota een oplossing wordt geboden wie deze vervoer en opvang taak op zich neemt; - Als er in de nota wordt gesproken dat de politie van mening is dat het zorgveld het laat afweten, is het de vraag of deze mening ook door de gemeente Haarlemmermeer wordt gedeeld en welke oplossing er dan wordt aangeboden? - De drie Meer teams zou een centrale rol in de aanpak toebedeeld moeten worden; - Oplossing 8 kan worden gerealiseerd, via een werkconferentie met betrokkenen, onder externe leiding - te houden in april en gericht op in werking treden voor de zomer 2017; - Mensen met een dubbele of driedubbele diagnose komen ook in andere regio's voor. Neem daar een voorbeeld aan voor een passend zorgaanbod en ga bijvoorbeeld te rade bij Roads of Altrecht in Utrecht. Mensen met een dubbele of driedubbele diagnose gaan "echt rond in de molen". Spreek de verantwoordelijke organisaties hierop aan, maak afspraken en evalueer deze. - Schorsing uit de maatschappelijke opvang zou ten alle tijden vermeden moeten worden. Belangrijk is dat hierover op initiatief van de gemeente, op korte termijn, met alle betrokken partijen sluitende afspraken worden gemaakt; - Gelet op het bijzondere karakter van de doelgroep zou het uitgangspunt moeten zijn dat deze allemaal in de collectieve verzekering (oplossing 11) worden ondergebracht, tenzij men al elders verzekerd is. Te realiseren voor april Onze suggestie: onderzoek de mogelijkheden om de zorgpremie, daar waar mogelijk en nodig, te innen op de uitkering. Dit is al mogelijk in Amsterdam; - Ons advies: Het incidentele tekort aan opvangbedden wordt uiterlijk in april 2017 opgelost; - De doelstelling(en) van het overleg genoemd in punt 13 zouden alsnog omschreven moeten worden en toetsbaar gemaakt in tijd en resultaat; - De betekenis van de 'crisiskaart' ( punt 14 ) en de bijdrage aan oplossingen wordt alsnog duidelijk omschreven; - Het dekkend netwerk genoemd in punt 16 zal uiterlijk in oktober 2017 functioneren; tot die tijd zullen overgangsmaatregelen getroffen worden, die op korte termijn nader zullen worden omschreven;

8 ons kenmerk Volgvel 4 Advies verwarde personen - Betrek woningcorporaties bij een oplossing voor het woningtekort en de doorstroomproblematiek. Maak heldere afspraken en doelstellingen om deze problematiek te verminderen/op te lossen; - Ons advies: De oplossingen 19. en 20. zijn voor de zomer 2017 gereed en worden dan gerapporteerd aan de gemeenteraad. Ten aanzien van Schiphol willen wij u onderstaande adviezen geven: a. De burgemeester van Haarlemmermeer, bij uitstek eerstverantwoordelijk voor de overlast van deze personen op Schiphol, gaat op korte termijn in overleg met de directie van GGZ in Geest om het vraagstuk van de capaciteit voor de zomer 2017 opgelost te krijgen en om ter zake een heldere en niet beperkte taakopdracht af te spreken; b. De burgemeester van Haarlemmermeer zorgt voor 1 mei 2017 voor passende en sluitende oplossingen voor vervoer, opvang en zorg in de regio; c. De burgemeester van Haarlemmermeer regelt, in het kader van de piketdienst van de Veiligheidsregio Kennemerland, voor een 24/7 dekking van bereikbaarheid en toegankelijkheid. Met vriendelijke groeten. G. Hille Voorzitter Participatieraad Haarlemmermeer