Revitalisering Stadsbedrijvenpark

Transcriptie

1 Revitalisering Stadsbedrijvenpark Uitvoeringsplan Versie 24 september 2013

2 INHOUD 1. INLEIDING Inleiding Uitgangspunten en ambities Terugblik Financiering 3 2. THEMA S EN MAATREGELEN Bereikbaarheid en ontsluiting Ruimtelijke kwaliteit Innovatie 9 3. FINANCIEN EN BEHEER Financiën Beheer en onderhoud PROCESASPECTEN Informatie en communicatie Totaalplanning Risicomanagement Bijdrage aan programmatische opgaven FlorijnAs 13 1

3 1. INLEIDING 1.1 Inleiding De revitalisering van het Stadsbedrijvenpark maakt onderdeel uit van het programma FlorijnAs. Het Stadsbedrijvenpark is het grootste bedrijventerrein van Assen en is opgericht in de jaren 60. Het terrein ligt midden in Assen, het raakt enerzijds aan het centrum en het stationsgebied en wordt anderzijds omgeven door woonwijken. Het Stadsbedrijvenpark is bruto 247 hectare groot. Hiervan wordt circa 94 hectare gerevitaliseerd. Het plangebied betreft grofweg het gebied in de driehoek Groningerstraat, Europaweg-Noord (inclusief perifere detailhandel ten noorden hiervan) en de A.H.G. Fokkerstraat. 1.2 Uitgangspunten en ambities De ambitie van het project is om het Stadsbedrijvenpark economisch, duurzaam en ruimtelijk toekomstbestendig te maken. Hiervoor zijn in de Structuurvisie FlorijnAs de volgende doelen benoemd: - Uitstraling buitenranden verbeteren - Intenser ruimtegebruik op binnenterrein - Betere samenhang tussen de verschillende stadsdelen - Aantrekkelijk gebied om in te wonen en te verblijven / vergroten sociale veiligheid We willen een aantrekkelijk vestigings- en investeringsklimaat bieden voor bestaande en nieuwe ondernemers. Om een intense stad te realiseren worden de mogelijkheden onderzocht om intensiever gebruik te maken van de beschikbare ruimte. Het te revitaliseren deel van het Stadsbedrijvenpark wordt zo ontwikkeld, dat het voldoet aan de eisen die ondernemers en gemeente aan een modern bedrijventerrein stellen. Door het verbeteren van de data infrastructuur, vergroten van de duurzaamheid en het toepassen van innovatieve maatregelen wordt het terrein aantrekkelijker voor kennisgeoriënteerde bedrijvigheid. Daarnaast willen we ruimtelijke samenhang creëren tussen woonwijk Marsdijk, de toekomstige woonwijk Havenkwartier, het Stadsbedrijvenpark en binnenstad. Vanwege de economische crisis is er op dit moment geen marktdruk die de revitalisering en bijbehorende investeringen een duwtje in de rug kan geven. Veel ondernemers leggen terecht de prioriteit bij het door de crisis loodsen van hun bedrijf. Maar daardoor wordt het probleem van achteruitgang van gebouwen, bereikbaarheid en openbare ruimte alleen maar groter. Niets doen is geen optie. Daarom pakken we de revitalisering van het Stadsbedrijvenpark op een nieuwe manier aan. We hebben samen met de ondernemers maatwerkoplossingen bedacht. En in de loop van het project blijft er ruimte om in te springen op initiatieven van de ondernemers. Om deze organische aanpak mogelijk te maken is er een budget per thema beschikbaar. Op basis van initiatieven van ondernemers blijft het mogelijk om (kleine) verschuivingen binnen de thema s door te voeren. 1.3 Terugblik In 2011 is samen met ondernemers en parkmanagement een analyse gemaakt van de kansen op het bedrijventerrein. Dit heeft geresulteerd in een projectplan waarin wordt ingezet op de volgende thema s: Bereikbaarheid & ontsluiting Kwaliteit openbare ruimte Uitstraling panden en erven 2

4 Wonen & Werken Duurzaamheid Data-infrastructuur Eind 2011 heeft de gemeenteraad het projectplan revitalisering vastgesteld. Dit plan was de basis voor twee subsidieaanvragen. Door vertraging in het verkrijgen van de subsidies kon helaas pas in januari 2013 gestart worden met de verdere uitwerking van het plan. Op 30 januari 2013 heeft een startbijeenkomst plaatsgevonden waar ruim 60 ondernemers uit het revitaliseringsgebied bij aanwezig waren. Tijdens de startbijeenkomst zijn drie werkgroepen samengesteld. In totaal denken ongeveer 20 ondernemers en een vertegenwoordiging van parkmanagement actief mee binnen het project. De afgelopen maanden hebben de werkgroepen de thema s uit het projectplan uitgewerkt tot concrete uitvoeringsmaatregelen. Alle ondernemers binnen het revitaliseringsgebied zijn op de hoogte gehouden van de voortgang via verslagen op de FlorijnAs website. Daarnaast is op 13 mei 2013 opnieuw een bijeenkomst voor alle ondernemers georganiseerd. Hier waren ongeveer 25 ondernemers aanwezig. De reacties op de door de werkgroepen voorgelegde plannen waren positief. 1.4 Financiering Het project Revitalisering Stadsbedrijvenpark heeft een totale omvang van Voor het project zijn twee subsidies verkregen: PHP (provincie) en REP (rijk) middelen. Dit wordt verder uitgewerkt in hoofdstuk 3. 3

5 2. THEMA S EN MAATREGELEN Inleiding Samen met ondernemers en parkmanagement is besloten in te zetten op de in hoofdstuk 1.3 benoemde thema s: A. Bereikbaarheid en ontsluiting (2.1) Bereikbaarheid & ontsluiting B. Ruimtelijke Kwaliteit (2.2) Kwaliteit openbare ruimte Uitstraling panden en erven Wonen & Werken C. Innovatie (2.3) Duurzaamheid Data-infrastructuur Deze thema s zijn in drie werkgroepen (A, B, C) nader geanalyseerd en uitgewerkt tot concrete maatregelen. In onderstaande paragrafen worden de maatregelen toegelicht. 2.1 Bereikbaarheid & Ontsluiting (A) Onderwerpen Stadsboulevard Entree AHG Fokkerstraat Europaweg Noord Herinrichting ventweg Industrieweg Kruisingen (verkeerskundig) - Mahatma Gandhi rotonde - Industrieweg-Europaweg Veilige overgang centrum-marsdijk Maatregelen Industriewegrotonde wordt kruispunt Rotonde bij kruising met WA Scholtenstraat Twee extra invoegmogelijkheden Comfortabeler fietsroute, verbetering verbinding Marsdijk-centrum Bossage verwijderen voor beter zicht. Bewegwijzering voorsorteervakken verbeteren Op diverse plaatsen fietsoversteken verbeteren Stadsboulevard Om te zorgen voor een betere doorstroming van het verkeer (nu, maar vooral ook in de toekomst), wordt de Stadsboulevard aangepakt. Dit is de route dwars door Assen heen, van de noordelijke oprit van de A28 naar het knooppunt N33/A28 in Assen Zuid. Ter hoogte van het Stadsbedrijvenpark wordt de rotonde Industrieweg-Fokkerstraat een kruispunt. Dit kruispunt kan de verwachte toename van verkeer beter opvangen dan de huidige rotonde. 4

6 2.1.2 Entree AHG Fokkerstraat Daar waar de rotonde op de kruising Fokkerstraat-Industrieweg verdwijnt, wordt er even verderop aan de Fokkerstraat, op de kruising met de WA Scholtenstraat, een nieuwe rotonde gerealiseerd. Dit zorgt voor veiliger fietsoversteken, verbetert de bereikbaarheid van het Stadsbedrijvenpark en bevordert de doorstroming van het verkeer, zeker wanneer er in de toekomst een woonwijk rond de Havenkade komt. Daarnaast fungeert de rotonde als een markante entree voor het Stadsbedrijvenpark. Vanuit het bestemmingsplan zijn er geen beperkingen voor aanleg van de rotonde. Omdat er in de buurt van de rotonde woningen staan, moet onderzocht worden of er door de aanleg van de rotonde sprake is van een wegreconstructie in de zin van de Wet geluidhinder. Als dat het geval is, moet een reconstructiebesluit worden genomen Europaweg Noord Er wordt een doorsteek voor auto's gemaakt (voorgesteld) van de Van Vlissingenstraat naar de Europaweg Noord ter hoogte van de Van Vlissingenstraat nummer 43. Deze doorsteek kan in één richting worden gebruikt (richting Europaweg Noord) waarbij het verkeer bij de Europaweg verplicht richting de Sacharovrotonde wordt gestuurd. Hiermee wordt het kruispunt Fokkerstraat - Winkler Prinsstraat vooral in de spits ontlast. De doorsteek Europaweg Noord - Zeilmakerstraat wordt geschikt gemaakt voor gemotoriseerd verkeer in twee richtingen. Hiervoor moet voor het uitrijdend verkeer de bocht naar de Europaweg Noord worden aangepast Herinrichting ventwegen Industrieweg De herinrichting van de ventwegen draagt bij aan een betere uitstraling van de zichtlocaties aan de Industrieweg, een van de hoofdroutes van het Stadsbedrijvenpark (onderdeel ruimtelijke kwaliteit). Ook verbetert de fietsbereikbaarheid van het bedrijventerrein en verbetert de fietsroute tussen Marsdijk en de binnenstad (onderdeel bereikbaarheid en ontsluiting) Diverse kruisingen - Bij de Gandhi rotonde wordt bossage verwijderd voor beter zicht en een veiliger fietsroute. - Op de kruising Industrieweg-Europaweg Noord wordt de bewegwijzering van de voorsorteervakken verbeterd. 5

7 2.2. Ruimtelijke kwaliteit (B) Onderwerpen Maatregelen Verbeteren kwaliteit openbare ruimte Extra bomen in de openbare ruimte + voorerven Uitstraling panden en erven Subsidieregeling panden en erven: max. 25% van de kosten voor verbetering gesubsidieerd. Er wordt gewerkt aan een voorbeeldenboek gevelrenovatie en voorerven. Aanpak langdurige leegstand Inventarisatie ruimtegebruik d.m.v. enquête Pand Ford Timmerman wordt gesloopt. Efficiënter gebruik onbebouwde kavels Inventarisatie ruimtegebruik d.m.v. enquête Herinrichting ventweg Industrieweg Verbetering uistraling, passend bij rest Stadsboulevard Mogelijkheden wonen/werken verruiming niet mogelijk i.v.m. milieuhinder / bestemmingsplan Verbeteren kwaliteit openbare ruimte / bomenplan De openbare ruimte op het Stadsbedrijvenpark ligt er technisch gezien goed bij. Wel kan de uitstraling van het terrein met eenvoudige middelen verbeterd worden. Met het bomenplan wordt per straat bekeken wat het effect is van extra bomen in de openbare ruimte. Vervolgens ontvangen ondernemers een uitgewerkt voorstel voor de hele straat. Uitgangspunten: - Hoofdwegen (Industrieweg, Europaweg, Groningerstraat en Fokkerstraat) hebben al een goede groenstructuur. Het gaat om wegen in het binnengebied en enkele wegen ten noorden van de Europaweg. - Hierbij is het uitgangspunt dat de gemeente alles regelt en het grootste deel betaalt en ondernemers een beperkte financiële bijdrage leveren. - Om het beoogde effect te bereiken wordt het voorstel alleen uitgevoerd wanneer (bijna) alle ondernemers in een straat meedoen. - Wanneer alle beoogde straten meedoen komt dit neer op ongeveer 285 nieuwe bomen. - Onderhoudskosten voor de eerste vijf jaar worden meegenomen in de prijs van de boom. 6

8 Voorbeeld bomenplan uitgewerkt voor Winkler Prinsstraat Uitstraling panden en erven Er wordt een subsidieregeling opgezet waarbij ondernemers, wanneer ze aan de voorwaarden voldoen, tot 25% van de kosten voor het verbeteren van hun gevel of voorerf vergoed kunnen krijgen. Uit de gesprekken met ondernemers is gebleken dat zij het liefst zoveel mogelijk ontzorgd willen worden. Daarom wordt in samenwerking met een aannemer en architect een voorbeeldenboek voor gevelrenovatie samengesteld. 7

9 Voorbeeld Winkler Prinsstraat gevel- en bomenplan Aanpak langdurige leegstand en efficiënter gebruik onbebouwde kavels Langdurige leegstand heeft een negatieve invloed op de uitstraling van het Stadsbedrijvenpark. Daarnaast is er sprake van braakliggende terreinen en ongebruikte / rommelige (achter)erven. De gemeente heeft juridisch gezien geen mogelijkheden om hierin handhavend op te treden. Ook is het financieel niet mogelijk om deze panden op te kopen. Wel is door middel van een enquête het ruimtegebruik op het Stadsbedrijvenpark geïnventariseerd. Daar waar mogelijk zal een match gemaakt worden tussen ondernemers die ruimte zoeken en ondernemers die ruimte over hebben. Daarnaast zullen we eigenaren actief benaderen om hen te wijzen op de mogelijkheden die de revitalisering biedt voor het opknappen van pand en voorerf Herinrichting ventwegen Industrieweg De herinrichting van de ventwegen draagt bij aan een betere uitstraling van de zichtlocaties aan de Industrieweg, een van de hoofdroutes van het Stadsbedrijvenpark (onderdeel ruimtelijke kwaliteit). Ook verbetert de fietsbereikbaarheid van het bedrijventerrein en verbetert de fietsroute tussen Marsdijk en de binnenstad (onderdeel bereikbaarheid en ontsluiting) Mogelijkheden wonen/werken Meer wonen op het Stadsbedrijvenpark kan de sociale veiligheid vergroten. Na onderzoek is gebleken dat de mogelijkheden voor wonen/werken op het Stadsbedrijvenpark niet vergroot kunnen worden. Dit heeft te maken met de toegestane milieucategorie en geluidsbelasting op het terrein. 8

10 Wonen toestaan zou betekenen dat bedrijven belemmerd worden in hun bedrijfsvoering of worden verplicht tot grote investeringen om bijvoorbeeld het geluidsniveau te verlagen. 2.3 Innovatie (C) Onderwerpen Maatwerkadvies Zonnepanelen Data infrastructuur Laadpaal elektr auto Gezamenlijk inkopen duurzame energie, duurzaam ondernemen, energiezuinig bouwen etc. Maatregelen Gratis advies bij invullen enquête Samenwerking met Drentse Energie Organisatie: financieringsmogelijkheden zonnepanelen + subsidie 20% Samen met parkmanagement vergevorderde plannen voor aanleg van een eigen glasvezelnet. Vele combi s met sensortechnologie mogelijk. Onderzoek exploitatiemogelijkheden, pilot Peilen behoeftes en mogelijkheden d.m.v. enquête (is inmiddels verzonden). De behoeften van de ondernemers op het gebied van duurzaamheid waren niet helemaal duidelijk. Daarom is in samenwerking met de Natuur- en Milieufederatie Drenthe een enquête gehouden onder alle bedrijven. 26 Bedrijven hebben de enquête ingevuld. 14 Bedrijven zitten in een huurpand, 11 bedrijven zijn eigenaar. Geen enkel pand wekt zelf energie op, maar 15 bedrijven zijn daar wel in geïnteresseerd. In het verbeteren van de voorgevel/voorerven zijn respectievelijk 8 en 9 bedrijven direct geïnteresseerd. De ontzorgcoach wordt door ongeveer de helft van de bedrijven op prijs gesteld Maatwerkadvies De bedrijven die de enquête hebben ingevuld ontvangen een gratis energieadvies voor hun pand. Op basis van een opname van het gebouw en de verbruiksgegevens wordt een besparingsadvies gegeven. Dit advies is gericht op zowel het gebouw, de installaties als het gedrag van de gebruiker. In het advies worden investeringen afgezet tegen terugverdientijd wat de bedrijven helpt bij het maken van keuzes. Ook bedrijven die de enquête niet hebben ingevuld kunnen een gratis energieadvies aanvragen Zonnepanelen In samenwerking met parkmanagement is een zeer aantrekkelijke regeling voor zonnepanelen samengesteld. Uitgangspunten: - 20 % subsidie vanuit revitaliseringsbudget - 20% eigen bijdrage van de bedrijven - 50% financiering via DEO (Drentse Energie Organisatie) - 10% financiering door aanbieder Greenspread - Exploitatieduur van 5, 7,10 of 12 jaar - Installatie door lokale installateurs De subsidie is ook beschikbaar voor bedrijven die kiezen voor een andere aanbieder of financieringsvorm. 9

11 2.3.3 Data infrastructuur Glasvezel is een voorwaarde om het Stadsbedrijvenpark interessant te houden voor huidige en toekomstige ondernemers. Gezamenlijk met parkmanagement en Sensor City wordt toegewerkt naar een eigen glasvezelnetwerk voor het Stadsbedrijvenpark. Het glasvezelnetwerk wordt voorzien van vezels geschikt voor de toepassing van sensortechnologie. Denk bijvoorbeeld aan combinaties met beveiliging, lichtmasten en cameratoezicht. SensorCity stelt samen met Parkmanagement een business case op. De gemeente beoordeelt deze business case vervolgens (check bij advocaat) of deze voldoet aan de subsidievoorwaarden Laadpaal elektrische auto De exploitatiemogelijkheden voor laadpalen worden onderzocht. Mogelijk dat het Stadsbedrijvenpark hierbij als eerste pilot wordt ingericht Overig Er worden ontbijtsessies gepland met duurzame ondernemers en de wethouder. Op basis van deze sessies worden vervolgacties bepaald. Daarnaast willen we investeren in een betere samenwerking op het Stadsbedrijvenpark in energie- en grondstoffenstromen: we gaan in gesprek met de ondernemers over de mogelijkheden van samenwerking en efficiëntie. We faciliteren (zowel financieel als inhoudelijk) een onderzoek naar het efficiënter benutten van energie- en grondstoffenstromen. Op basis van dit onderzoek stellen we een plan van aanpak op naar het daadwerkelijk bundelen van inkoop en energie. 10

12 3. FINANCIËN Het project Revitalisering Stadsbedrijvenpark heeft een totale omvang van Voor het project zijn twee subsidies verkregen: PHP (provincie) en REP (rijk) middelen. Kostenraming per thema: Omschrijving Kostenraming Oorspronkelijke raming per thema (projectplan 2011) BEREIKBAARHEID EN ONTSLUITING Stadsboulevard/Fokkerkruising Entree AHG Fokkerstraat Europaweg Noord Diverse kruisingen Herinrichting ventweg Industrieweg (1/2) Totaal thema B&O RUIMTELIJKE KWALITEIT Bomenplan Subsidieregeling panden en erven Leegstand en efficiënt ruimtegebruik Herinrichting ventweg Industrieweg (2/2) Totaal thema Ruimtelijke Kwaliteit INNOVATIE Enquête Maatwerkadvies Zonnepanelen (subsidiepot) Data infrastructuur Laadpaal Overige maatrgelen innovatie Totaal thema Innovatie Plankosten TOTAAL Beschikbaar voor nieuwe initiatieven gedurende het project Verwachte private investeringen TOTAAL Dekking: Provincie Drenthe PHP REP gelden Private investeringen Gemeente Assen (Stadsboulevard) TOTAAL Beheer en onderhoud De voorgestelde maatregelen hebben geen ingrijpende gevolgen voor de beheer- en onderhoudsarealen. In het bomenplan worden de kosten voor beheer- en onderhoud van de nieuwe bomen reeds verrekend bij aanschaf. Waar mogelijk worden geplande beheer- en onderhoudswerkzaamheden gecombineerd met de uitvoering van de maatregelen. 11

13 4. PROCESASPECTEN 4.1 Informatie en communicatie Informatie De informatievoorziening over het project Revitalisering Stadsbedrijvenpark richting het college, de raad en het management verloopt via het programma FlorijnAs. Vanuit het programma worden producten als kwartaalrapportages en een jaarverslag opgesteld. De projectgroep Revitalisering levert de benodigde voortgangsgegevens aan. Communicatie Om te komen tot gedragen planvorming is in volop geïnvesteerd in het interactieve proces met ondernemers. Zij hebben samen met de gemeente de plannen vormgegeven en concrete ideeën uitgewerkt in een drietal werkgroepen. In de komende uitvoeringsfase verschuift het accent. Daarbij zijn er drie stromingen te onderscheiden: Uitvoeringscommunicatie, met name gericht op bereikbaarheid en verkeerskundige ingrepen. Hierbij staat een tijdige en duidelijke informatievoorziening voorop. Promotie van de diverse acties en maatregelen. Hiermee benaderen we bedrijven zodat die hun eigen keuzes kunnen maken in het wel of niet aanhaken hierbij. Voorbeelden zijn de campagne voor zonnepanelen en subsidie voor gevelverbetering. Vanuit de gemeente Assen trekken we hier samen op met Parkmanagement en de andere partners rondom het Stadsbedrijvenpark. Het gaat hierbij om de thema s ruimtelijke kwaliteit en innovatie. Zichtbaar maken van het resultaat: waarom doen we dit en wat levert het op? Het communicatieplan is een gefaseerd plan. Dit betekent dat we nu de globale lijn uitstippelen en per onderwerp een communicatieaanpak met planning opstellen. In deze fase zijn de belangrijkste communicatiedoelen: - Het verzorgen van een tijdige en begrijpelijke uitvoeringscommunicatie rondom de bereikbaarheid en de verkeerskundige ingrepen. - Het leveren van communicatie op maat en promotie rondom de verschillende acties en maatregelen in de deelthema s ruimtelijke kwaliteit en innovatie; - Het bewaren van de samenhang in de boodschap: het Stadsbedrijvenpark opwaarderen en gereed maken voor de toekomst Als doelgroepen onderscheiden we: Bedrijven op het Stadsbedrijvenpark (eigenaren, gebruikers, werknemers) Parkmanagement De 3 werkgroepen Toekomstige bedrijven Ondernemersorganisaties/ondernemersverenigingen/KvK Omwonenden en bedrijven/scholen in de directe omgeving etc. Inwoners van Assen Weggebruikers: automobilisten, fietsers, voetgangers Gemeenteraad Pers 12

14 COMMUNICATIEAANPAK PER DEELONDERWERP Bereikbaarheid en ontsluiting Het meest ingrijpend zijn hier de ombouw van de Fokkerkruising en straks de aansluitingen op de nieuwe Stadsboulevard. De werkzaamheden starten in 2014 en raken niet alleen het bedrijventerrein, maar hebben gevolgen voor het doorgaande verkeer door Assen. Deze communicatie krijgt een plek in de overkoepelende uitvoeringscommunicatie van de FlorijnAs. Ruimtelijke kwaliteit Bij dit deelonderwerp ligt de nadruk op het opwaarderen van de kwaliteit van de openbare ruimte, verfraaiing van gevels, het bomenplan, aanpak leegstand en zoeken naar tijdelijke invullingen. Communicatie vindt plaats via de vaste overleggen, maar kan ook per maatregel vragen om een extra communicatieactie via internet, schriftelijk of via bijvoorbeeld een informatiemarkt. Enthousiasme kweken is een belangrijke voorwaarde. Innovatie De subsidie regeling zonnepanelen is inmiddels van start gegaan. Dit ondersteunen we promotioneel, onder meer met een informatiemiddag en binnenkort ook via borden bij de ingangen van het SBP. Ook bij de andere innoverende thema s zorgt de gemeente door korte promotieacties telkens voor een grotere publiciteit. Bij al deze onderwerpen zorgt de gemeente voor een overkoepelende communicatie en promotie. 4.2 Totaalplanning Vanwege de subsidievoorwaarden moet voor 1 januari 2014 gestart worden met de uitvoering van het project. Dezelfde voorwaarden vereisen dat de werkzaamheden voor 1 januari 2016 zijn afgerond. 4.3 Risicomanagement Projectrisicomanagement is het systematisch opzetten, uitvoeren en bewaken van acties om projectrisico s te identificeren, te prioriteren en te analyseren en voor deze risico s oplossingen te bedenken, te selecteren en uit te voeren. De risico s worden regelmatig tijdens de projectgroepvergadering in beeld gebracht en doorgenomen. De projectgroep is verantwoordelijk voor het risicomanagement. 4.4 Bijdrage aan de programmatische opgaven FlorijnAs In het programma FlorijnAs wordt aandacht besteed aan duurzaamheid en Social Return on Investment (SROI). De revitalisering van het Stadsbedrijvenpark levert daaraan een bijdrage door het inzetten van duurzame maatregelen zoals zonnepanelen en een elektrische laadpaal. De gemeente levert een bijdrage door bij aanbestedingen te kiezen voor vormen die een concrete bijdrage leveren aan duurzaamheid en SROI. Voor SROI werken we bij het voorbereiden van aanbestedingen samen met Baanzicht. Voor het Stadsbedrijvenpark wordt de sociale kwaliteit bevorderd (schoon, heel, veilig en goed verlicht) Samenwerkingspartners worden gestimuleerd sensortechnologie toe te passen in hun plannen. Sensortechnologie kan een bijdrage leveren aan een goede bedrijfs- en investeringsomgeving (bijvoorbeeld nieuwe technologische voorzieningen). Waar de gemeente zelf aan zet is wordt de toepassing van sensortechnologie meegenomen in de afwegingen. Met de aanleg van een glasvezelnet op het Stadsbedrijvenpark ontstaan er mooie kansen voor de toepassing van sensortechnologie. Denk aan cameratoezicht, lichtmasten etc. 13