RISICOWIJZER ZEELAND. Weet wat u moet doen!

Transcriptie

1 RISICOWIJZER ZEELAND Weet wat u moet doen!

2 Inhoudsopgave Grip op noodsituaties in Zeeland 03 Hoe u gewaarschuwd wordt en informatie krijgt 04 Brand 05 Instortingsgevaar 06 Groot verkeersongeval 08 Ziektegolf 10 Ordeverstoring 12 Extreem weer 14 Uitval van stroom, gas, water of telefoon 16 Gevaarlijke stoffen 18 Terroristische aanslag 20 Kernongeval 21 Overstroming 23 Notities 24 Checklist noodpakket 28 Risicokaart 30 Belangrijke telefoonnummers en websites 31 Colofon 2010 Veiligheidsregio Zeeland Foto s: Politie Zeeland, Veiligheidsregio Zeeland, Patrice Troost Fotografie, Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties en Taskforce Management Overstromingen Tekstbronnen: Denk Vooruit, Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties en Hulpverleningsdienst Groningen Vormgeving: Nilsson Creatieve Communicatie

3 Grip op noodsituaties in Zeeland In deze brochure leest u informatie over verschillende noodsituaties die in Nederland voor kunnen komen. Natuurlijk is in de ene provincie de kans op een bepaald incident groter dan in een andere. In Zeeland hebben we bijvoorbeeld een kerncentrale nabij het dorp Borssele en er staan vier kerncentrales vlak over de grens met België in Doel. Ook zijn we, op de Zuid- Holland na, de provincie met de meest zware chemische industrie. En niet voor niets is Zeeland omringd met dijken. Na de watersnoodramp van 1953 hebben we een stormvloedkering gekregen. om in de toekomst een overstroming te voorkomen. Maar ook situaties als extreem weer, uitval van drinkwater, gas of elektriciteit kunnen zomaar gebeuren. Bent u hier op voorbereid? Weet u bijvoorbeeld hoe de overheid met u communiceert en wat voor soorten risico s er bij u in de buurt zijn en hoe u moet handelen bij een bepaald incident? Deze brochure informeert u over hoe u zich kunt voorbereiden op een bepaald crisistype, hoe u wordt gewaarschuwd, wat u moet doen tijdens een crisis en wat de overheid doet. Ook treft u een checklist aan om een noodpakket samen te stellen, want u hebt meer in huis dan u denkt! Daarnaast wordt er aan u uitgelegd wat de risicokaart inhoudt. Deze kaart is namelijk speciaal voor u gemaakt zodat u als inwoner precies weet welke risico s er bij u in de buurt zijn en hoe u zich hierop kunt voorbereiden. Ook heeft u met deze brochure belangrijke telefoonnummers bij de hand voor het geval zich een noodsituatie voordoet. Zo weet u waar u met vragen terecht kunt. Want mocht zich ooit een crisis voordoen, dan kan het gebeuren dat de overheid niet direct hulp kan bieden! Het is dus belangrijk dat u als burger voorbereid bent en dat u zichzelf kunt redden. Lees deze risicowijzer goed. Bewaar hem daarna op een handige plek, bijvoorbeeld bij uw noodpakket of in uw meterkast. Tref daarnaast de nodige voorbereidingen die u met deze risicowijzer aangereikt worden. Tot slot, hopen we natuurlijk dat u deze risicowijzer nooit hoeft te gebruiken. Maar als er iets gebeurt dan weet u in ieder geval wat u moet doen! Risicowijzer Zeeland 03

4 Hoe u gewaarschuwd wordt en informatie krijgt Zo wordt u gewaarschuwd Als er een noodsituatie is, wordt u meestal gewaarschuwd door de sirene. Ga dan naar binnen, sluit deuren en ramen en stem uw radio af op Omroep Zeeland, frequentie FM 87.6 MHz. Via de ether is de frequentie FM 87.9 MHz en in Zuidwest Zeeland FM 98.4 MHz. Via uw tv kunt u informatie ontvangen via teletekstpagina 199 van Omroep Zeeland. Op internet informeert de overheid u via de website Is er iets gebeurd bij u in de omgeving, en wordt dit niet gemeld op crisis.nl? Dan wordt u op een andere manier geïnformeerd bijvoorbeeld met geluidswagens, via de gemeentelijke website of een brief die huis aan huis verspreid wordt. Het kan wel enige tijd duren voordat deze kanalen u informatie verstrekken. De instructies en adviezen die u ontvangt zijn van de overheid, volg deze op. Als het nodig is, kan de rijksoverheid u bij een nationale ramp ook via de publieke omroep informeren. De overheid is de enige instantie, naast de hulpverleningsdiensten, die instructies geven in tijden van crisis. De overheid heeft de plicht om haar burgers te informeren en adviezen te geven over hoe zij zichzelf kunnen redden. De eerste maandag van de maand om 12:00 uur worden de sirenes getest. Gaat de sirene op een ander tijdstip af? Gaat u dan naar binnen, sluit ramen en deuren en zet de radio of televisie aan op Omroep Zeeland. 04 Risicowijzer Zeeland

5 Brand Een brand kan in korte tijd uitgroeien tot een grote brand. Het is belangrijk dat u weet wat u in zo n geval moet doen. Zo bereidt u zich voor Zorg dat u vluchtroutes in het gebouw kent. Bekijk daarom altijd het evacuatieplan op uw werk, of van andere gebouwen waar u regelmatig bent. Rookmelders redden levens. In uw eigen woning kunt u zichzelf voorbereiden op een brand door rookmelders op te hangen. Als ze geïnstalleerd zijn, is het belangrijk dat u de melders regelmatig test. Op iedere rookmelder zit hiervoor een testknop. Zo wordt u gewaarschuwd U wordt gewaarschuwd door het afgaan van een ontruimingssignaal of door bedrijfs- hulpverleners. Dit kunt u doen Als er brand uitbreekt, neem dan kinderen en mensen die moeilijk zelf kunnen vluchten zo snel mogelijk mee het gebouw uit. Gebruik de lift niet. Blijf zo laag mogelijk bij de grond als u niet meer door de rook heen kunt kijken. Houd een natte doek voor uw neus en mond. Sluit ramen en deuren achter u en bel 112 als de brandweer nog niet is gewaarschuwd. Kunt u het gebouw niet meer verlaten? Ga dan voor een raam aan de straatkant staan waar de brandweer u kan zien. Ga nooit terug een brandend gebouw in. Dit doet de overheid Voor grote branden in woonwijken, winkels of fabrieken heeft de overheid noodplannen gemaakt. Daarnaast is het net zo belangrijk dat u ook zichzelf voorbereidt op een moge- lijke brand In de nieuwjaarsnacht van 2000 op 2001 vond in Café de Hemel (Volendam) een grote brand plaats. Deze is de geschiedenis ingegaan als de Cafébrand van Volendam. Doordat de kerstversiering in brand is gevlogen en er op dat moment veel bezoekers waren, was het aantal slachtoffers groot. Risicowijzer Zeeland 05

6 Op 13 mei 2000 vond de vuurwerkramp in Enschede plaats. Een brand in een vuurwerkopslagplaats resulteerde in een ontploffing en deze vaagde een hele woonwijk in Enschede weg. Er vielen veel gewonden en dodelijke slachtoffers. Veel woningen werden verwoest of raakten zwaar beschadigd. 06 Risicowijzer Zeeland

7 Instortingsgevaar Uw huis of een gebouw kan instorten, of er kan schade aan ontstaan, na bijvoorbeeld een explosie. Zo bereidt u zich voor Grote gebouwen hebben een ontruimingsplan. Bekijk dit plan goed. Kijk altijd naar de nooduitgangen als u een onbekend gebouw binnenkomt. U weet dan hoe u bij gevaar zo snel mogelijk kunt vluchten. Zo wordt u gewaarschuwd Als u in een groter gebouw bent, wordt u gewaarschuwd via een ontruimingssignaal of door een bedrijfshulpverlener. Bij het vrijkomen van een grote gaswolk of bij explosiegevaar, wordt u geïnformeerd via de sirene of door geluidswagens. Meer informatie krijgt u via Omroep Zeeland radio, Omroep Zeeland teletekstpagina 199, of andere middelen die de gemeente inzet, zie pagina 4. Deze zouden u kunnen verwonden. Kijk na de instorting uit voor elektriciteitsdraden. Maak aan hulpverleners duidelijk waar u bent, eventueel via uw mobiele telefoon (bel 112). Als u bedekt bent onder het puin, blijf dan zo stil mogelijk liggen en maak zo mogelijk geluiden op pijpen of buizen. Schreeuw alleen als het niet anders kan, want dit kost u veel kracht. Blus beginnende brandjes. Dit doet de overheid Woningen en andere gebouwen in Nederland moeten aan bouwkundige voorschriften voldoen, zodat de kans op instorting zo klein mogelijk is. De overheid ziet hier op toe. Dit kunt u doen Blijft u laag bij de grond, schuil onder zwaar meubilair of een deurpost, blijf daar stil zitten en bescherm uw hoofd en nek met uw armen. Blijf uit de buurt van spiegels en glazen deuren. Risicowijzer Zeeland 07

8 08 Risicowijzer Zeeland In 2009 kwamen er in onze provincie 300 mensen na een verkeersongeval in het ziekenhuis terecht en waren er 21 dodelijke slachtoffers te betreuren. Bij deze ongelukken zijn vaak slechts enkele auto s betrokken. Maar in bijzondere omstandigheden kunnen er ook grote, massale ongelukken gebeuren, bijvoorbeeld bij plotselinge gladheid of dichte mist. Hierdoor kan een kettingbotsing ontstaan.

9 Groot verkeersongeval Zo bereidt u zich voor Bekijk, voordat u de weg op gaat, wat de actuele verkeerssituatie en weersverwachting is. U vindt informatie op internet ( en en op NOS teletekst, vanaf pagina 700. Via Omroep Zeeland wordt regionale verkeersinformatie verstrekt. Luister in de auto naar de verkeersinformatie. Neem een mobiele telefoon en oplader mee in de auto en zorg dat u handsfree kunt telefoneren of parkeer uw auto voordat u gaat bellen. Zorg ervoor dat u bij kou standaard een warme jas en een deken in de auto heeft liggen en neem altijd wat drinken mee voor onderweg. Monteer in uw auto een veiligheidshamer op een plek waar u vanuit uw autostoel bij kunt. Zo wordt u gewaarschuwd Indien de weersomstandigheden zeer slecht zijn en het onverantwoord is om de weg op te gaan, wordt er een weeralarm afgegeven. Mocht er een groot verkeersincident ontstaan dan wordt dit via de autoradio gemeld. Dit kunt u doen Als u betrokken bent bij een incident, loop dan niet onnodig over de snelweg! Dit is levensgevaarlijk. Houd de vluchtstrook vrij voor brandweer, politie en ambulance. Als u op de andere weghelft rijd ga dan niet langzaam rijden of stilstaan; zo veroorzaakt u files. Bent u met de auto in een tunnel: verlaat uw auto en ga via de dichtstbijzijnde vluchtweg de tunnel uit. In de meeste tunnels wordt u met lichtsignalen de weg gewezen. Als u betrokken bent bij een ongeval met de metro of trein dan mag u deze pas verlaten als de conducteur daar toestemming voor geeft. Gevaar dreigt bijvoorbeeld van (gebroken) elektriciteitskabels en van het langsrazende verkeer. Dit doet de overheid Een treinbotsing of een ongeval in een tunnel kan grote gevolgen hebben. De overheid zorgt voor wegomleidingen en verkeersinformatie, maar vooral dat reizigers worden opgevangen. Risicowijzer Zeeland 09

10 10 Risicowijzer Zeeland In 2009 is een nieuw virus ontstaan dat griep veroorzaakt. Het virus komt in veel landen voor. De officiële naam Nieuwe Influenza A (H1N1), beter bekend als Mexicaanse griep. Het verschil met een normale griep is dat er veel mensen gelijktijdig ziek worden en zelfs komen te overlijden. Dit kan het dagelijks leven sterk ontregelen.

11 Ziektegolf Er zijn verschillende soorten virussen die de gezondheid kunnen bedreigen. Er kunnen besmettelijke ziektes ontstaan die veel mensen treffen. We spreken dan van een ziektegolf of epidemie. Het is niet ondenkbaar dat een nieuw soort virus uitgroeit tot een wereldwijde pandemie. Bij de uitbraak van een infectieziekte is het belangrijk om maatregelen te nemen ter voorkoming van besmetting. Zo bereidt u zich voor Goede hygiëne, passend bij de specifieke infectieziekte, kan besmetting voorkomen. Als er kans op een besmetting met griepachtige verschijnselen is, zorg dan dat u papieren zakdoekjes in huis heeft. Zorg dat u een noodpakket samengesteld heeft. Wat dit pakket inhoudt, leest u verderop in deze wijzer. Zo wordt u gewaarschuwd Als er een ziektegolf of epidemie uitbreekt, geeft het ministerie van Volksgezondheid informatie via landelijke media. Daarnaast kunt u voor vragen terecht bij de GGD, of het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM), Dit kunt u doen Gebruik altijd papieren zakdoekjes, die u na gebruik meteen weggooit. En was vaak uw handen. Houd bij niezen en hoesten uw hand voor uw mond of hoest tegen de binnenkant van uw arm. Blijf thuis als u zelf een besmettelijke ziekte heeft. En blijf uit de buurt van mensen die besmet zijn. Neem telefonisch contact op met uw huisarts als u klachten heeft. Dit doet de overheid De gezondheidszorg en hulpdiensten weten wat ze moeten doen bij een ziektegolf en oefenen regelmatig. Een ziektegolf kan maatschappelijke gevolgen hebben: artsen en verpleegkundigen krijgen het heel erg druk, sommige bedrijven kunnen hun werk niet meer goed doen omdat te weinig mensen kunnen werken, het openbaar vervoer zal minder vaak rijden of komt misschien stil te liggen, scholen kunnen worden gesloten. Alle overheden, hulpdiensten en bedrijfstakken bereiden zich voor hoe ze bij een ziektegolf toch hun taken nog zo goed mogelijk kunnen uitoefenen. Risicowijzer Zeeland 11

12 In een mensenmassa kan paniek uitbreken of een grote vechtpartij ontstaan. Iedereen wil dan tegelijk weg, waardoor mensen in de verdrukking kunnen komen. Dit kan bijvoorbeeld gebeuren bij een demonstratie of evenement zoals een braderie, concert of tijdens een feestweek. 12 Risicowijzer Zeeland

13 Ordeverstoring Zo bereidt u zich voor Kijk altijd waar de nooduitgang is als u een gebouw of evenemententerrein betreedt. U weet dan welke kant u op moet om bij een incident de locatie zo snel mogelijk te verlaten. Dit kunt u doen Als er tijdens een evenement paniek ontstaat, ga dan niet tegen de mensenstroom in. Blijf rustig en volg de aanwijzingen van de autoriteiten op. Ga niet naar de plek van de ordeverstoring toe. Dit doet de overheid De overheid en organisatoren van evenementen zorgen voor voldoende vluchtwegen en begeleiding van publiek. Mocht u per ongeluk in rellen, plunderingen of vechtpartijen terechtkomen, of een groot evenement bezoeken waarbij iets gebeurt, dan moeten er altijd mogelijkheden zijn om het terrein of gebouw in korte tijd te ontruimen en de bezoekers in veiligheid te brengen. Risicowijzer Zeeland 13

14 Op 19 januari 2007 werd Nederland door de zwaarste storm in vijf jaar getroffen. Het leven in Nederland werd daardoor ernstig ontwricht. Duizenden treinreizigers strandden en werden opgevangen, sommige boten kwamen in de problemen, er was veel materiële schade aan gebouwen en er vielen gewonden en doden. Ondanks het tijdige weeralarm, overviel kracht van de zuidwesterstorm de samenleving. 14 Risicowijzer Zeeland

15 Extreem weer Ieder seizoen kunnen extreme weersomstandigheden plaatsvinden. Bijvoorbeeld een zware storm, overvloedige regen, ijzel, sneeuw, extreme kou of een hittegolf. Hierdoor kan het openbare leven in Zeeland ontwricht raken. Ook kunnen er gevaarlijke situaties ontstaan en kan de gezondheid van mensen in gevaar komen. Zo bereidt u zich voor Zorg dat u altijd een noodvoorraad in huis heeft. Zie hiervoor de checklist in deze wijzer. Houd de weersverwachting goed in de gaten. Zorg altijd dat er een deken, een warme jas en een fles water in uw auto liggen. Gaat u reizen met het openbaar vervoer of met de auto. Neem dan uw mobiele telefoon en oplader mee. Indien u in de auto belt doe dit dan handsfree of parkeer uw auto. Zorg dat op uw boot de (nood)radio werkt. Bedenk voor vertrek ook of u vrienden of familie heeft waar u eventueel kunt overnachten als u niet verder kunt reizen. Zo wordt u gewaarschuwd Houd het weerbericht (teletekst, website van het KNMI) in de gaten. Dit kunt u doen Slecht weer Ga niet de weg/het water op als dit wordt afgeraden of als er een weeralarm is afgegeven. Tijdens een hittegolf Drink per dag minstens twee liter water, span u niet te veel in en blijf binnen tussen en uur. Draag een hoofddeksel, zonnebril en lichte kleding. Leg af en toe een koele handdoek in uw nek, neem een koele douche of bad. Doe de ramen dicht als het buiten warmer is dan binnen (overdag) en zet ze open als het buiten koeler is ( s nachts en vroeg in de morgen). Dit doet de overheid Een zware storm, extreem slecht weer of hittegolf kunnen ernstige gevolgen hebben. Bij erg slecht weer kunnen het verkeer en openbaar vervoer vast komen te staan. De overheid kan informatie verstrekken over het te verwachten weer en geeft via weerswaarschuwingen en alarmen aan hoe u zich kunt voorbereiden. Mochten er onverhoopt reizigers stranden als gevolg van slecht weer, dan zorgen de overheid en bedrijven samen voor overnachtingsmogelijkheden in bijvoorbeeld sporthallen. Risicowijzer Zeeland 15

16 In september 2009 zaten de inwoners van Hulst 12 uur zonder water. Door zware sneeuwval en ijzel op 25 november 2005 viel de stroom op verschillende plaatsen in Zeeland uit. Extreme weersomstandigheden zorgden voor ijsafzetting en sneeuw op de hoogspanningskabels. Die werden zo zwaar en dik dat ze braken. Dit gebeurde bijvoorbeeld op de A58 ter hoogte van Rilland. Ook het verkeer ondervond hier hinder van. Vrijwel ieder huis in Nederland is aangesloten op gas, water en elektriciteit. Als één van deze voorzieningen langdurig uitvalt, kunnen er problemen ontstaan. Zo bereidt u zich voor Zorg ervoor dat u altijd een noodvoorraad in huis heeft. Zie hiervoor de checklist in deze risicowijzer. Daarmee voorkomt u bijvoorbeeld dat u langdurig zonder water of in het donker zit. Ook kunt u via uw radio op batterijen of opwindbare radio luisteren naar Omroep Zeeland radio. Bent u erg van elektriciteit afhankelijk voor uw huishouden of bedrijf, dan kunt u overwegen een noodaggregaat aan te schaffen. Zo wordt u gewaarschuwd Waarschijnlijk merkt u het vrijwel direct als gas, water of stroom uitvalt. Als de storing naar ver- wachting op korte termijn is opgelost, wordt er geen waarschuwing gegeven. Duurt de storing lang? Kijk dan als er nog elektriciteit is op de website van uw gemeente of Als niet is ingezet dan wordt u op een andere manier geïnformeerd. Als de elektriciteit uitvalt is het belangrijk om een radio op batterijen of een opwindbare radio te hebben. Stem deze af op Omroep Zeeland (FM 89.7). De overheid kan dit middel inzetten om informatie te verstrekken en aan te geven wat u kunt doen. Dit kunt u doen Gas Als de toevoer van gas uitvalt, ligt dit meestal aan een storing bij het gasbedrijf. Het is verstandig om alle gasgebruikende apparaten uit te schakelen. Dit voorkomt mogelijk gevaarlijke situaties. 16 Risicowijzer Zeeland

17 Uitval van stroom, gas, water of telefoon Water De watertoevoer kan worden afgesloten of drinkwater kan vervuild zijn. Het is daarom verstandig om een voorraad drinkwater in huis te hebben. Telefoon Bij een noodsituatie gaan veel mensen elkaar bellen. Dit kan tot gevolg hebben dat het telefoonnet overbelast raakt. Telefoneer dan ook niet onnodig en houd eventuele telefoongesprekken kort. Is zowel de mobiele als de vaste telefoonverbinding uitgevallen? Luister dan via een opwindbare of radio op batterijen naar Omroep Zeeland radio. Daar hoort u wat er aan de hand is, wat u kunt doen en hoe u in contact kunt komen met hulpdiensten. Dit doet de overheid Bij een grote brand of dijkdoorbraak kan het zijn dat ook stroom, gas, water of telefoon uitvallen. Als dat extreem lang duurt of een groot gedeelte van het land raakt, kan dat levensgevaarlijk zijn. De overheid en de elektriciteit-, gas-, water- en telefoonbedrijven hebben hier noodplannen voor. Voor instellingen waar ouderen of zieken verblijven, ligt een draaiboek klaar om zo n noodsituatie op te vangen. Als de telefoon uitvalt, kunnen de hulpdiensten op andere manieren met elkaar in contact blijven. Vaak worden brandweerkazernes in de hele regio bezet en politiesteunposten ingericht, zodat er hulp van politie, brandweer of ambulance kan worden ingeroepen. Op 7 mei 2009 was de alarmcentrale voor politie, brandweer en ambulance in Zeeland, enkele uren onbereikbaar. Brandweerkazernes in heel de provincie werden bezet en onder andere op de Markt in Middelburg werd een politiepost ingericht. Inwoners die hulp nodig hadden, konden daardoor toch een beroep doen op de hulpdiensten. De hulpdiensten zijn niet afhankelijk van de telefoon. Zij kunnen op een andere manier met elkaar in contact blijven en op die manier elkaars hulp inschakelen. Risicowijzer Zeeland 17

18 18 Risicowijzer Zeeland Zeeland is, op Zuid-Holland na, de provincie met de meest zware chemische industrie. Sommige bedrijven in onze provincie werken bijvoorbeeld met gevaarlijke stoffen als LPG, ammoniak, chloor, etc. Dergelijke stoffen zijn gevaarlijk omdat ze giftig, brandbaar en/of explosief zijn. Deze gevaarlijke stoffen worden vervoerd over de weg, het water, via het spoor en door buizen onder de grond.

19 Gevaarlijke stoffen Zo bereidt u zich voor U kunt zich voorbereiden door de risicokaart ( te bekijken. Op deze kaart vindt u bijvoorbeeld de opslagplaatsen van gevaarlijke stoffen in uw omgeving. Zorg er altijd voor dat u een noodvoorraad in huis hebt voor het geval u bij het vrijkomen van gevaarlijke stoffen lang binnen moet blijven. Hoe u een noodvoorraad kunt samenstellen ziet u in de checklist in deze risicowijzer. En weet waar en hoe u het gas, de elektriciteit en de ventilatie uit kunt schakelen. Zo wordt u gewaarschuwd Als u wordt blootgesteld aan een schadelijke stof kunnen uw ogen beginnen te prikkelen, kan uw ademhaling worden bemoeilijkt of kunt u een indringende geur ruiken. U wordt gealarmeerd door de sirene of geluidswagen. Luister naar Omroep Zeeland radio of kijk op Als crisis.nl niet is ingezet, wordt u op een andere manier geïnformeerd. Dit kunt u doen Wat u moet doen, hangt af van de soort gevaarlijke stof. Soms is er geen tijd te verliezen. Breng daarom uzelf zo snel mogelijk in veiligheid en help mensen in uw omgeving. Zet uw mechanische ventilatiesysteem uit of - als het niet uit kan - op de laagste stand. Doe de geiser, de cv-ketel en het kooktoestel uit, sluit kachels af. Doe de hoofdkraan van het gas dicht en doof open vuur. Ga naar een af te sluiten kamer waar het niet tocht, liefst midden in het huis of gebouw. Neem uw noodpakket en radio op batterijen of dynamo mee. Rook niet en bel de huisarts als u kortademig bent (of als een huisgenoot dat is) of zich suf voelt. Houd bij ontploffingsgevaar de gordijnen dicht en blijf weg bij het raam. Zit u in de auto doet u dan ook de ventilatie uit. Bent u buiten? Loop dwars op de wind met een doek voor uw neus en mond Dit doet de overheid Brandbare, ontplofbare en giftige stoffen (zoals LPG, vuurwerk en ammoniak) worden vervoerd via water, spoor, weg en ondergrondse buisleidingen. Opslag en transport van deze stoffen moeten aan strenge veiligheidseisen voldoen. Ook bedrijven die gevaarlijke stoffen verwerken of produceren, kennen strenge veiligheidseisen. Zij worden ook regelmatig gecontroleerd of zij voldoen aan die eisen. De hulpdiensten bereiden zich goed voor op ongevallen met gevaarlijke stoffen. Risicowijzer Zeeland 19

20 Terroristische aanslag Zo bereidt u zich voor Op een terroristische aanslag kunt u zich niet voorbereiden. U kunt wel meehelpen de kans zo klein mogelijk te maken. Door een verdachte situatie op tijd te signaleren en te melden. Een achtergelaten koffer op een treinstation is verdacht, of mensen kunnen opvallend veel interesse hebben voor de beveiliging van een gebouw of terrein. Als u dit opmerkt blijft u dan uit de buurt, bel 112 en waarschuw mensen in uw omgeving. Kijk voor meer informatie op Zo wordt u gewaarschuwd Kijk bij een aanslag naar de televisie, luister naar de radio of kijk op Dit kunt u doen Alleen samen kunnen we het risico op een terroristische aanslag zo klein mogelijk maken. Wees daarom alert op verdachte situaties. Bent u binnen blijf daar dan of ga naar binnen en sluit ramen en deuren en alles wat voor ventilatie dient, zoals afzuigkap, ontluchtingskoker, muur- en toiletrooster. Zet uw mechanische ventilatiesysteem uit of als het niet kan op de laagste stand. Zit u in de auto, doe dan ook de ventilatie uit. Als u buiten bent bescherm uzelf dan tegen rondvliegend of vallend materiaal. Dit kan door te schuilen of naar een open plek, uit de buurt van grote gebouwen te gaan. Ga niet in groepen staan. Er kan een bom ontploffen. Blijf uit de buurt van ramen (omdat ze kunnen breken) en geparkeerde auto s (omdat ze kunnen ontploffen). Gebruik geen lucifers of aansteker vanwege de kans op een gasontploffing. Probeer anderen zoveel mogelijk te helpen. Geef de politie alle informatie die kan helpen bij het opsporen van de daders. Ook foto s die u gemaakt heeft met uw mobiele telefoon kunnen de politie helpen. Ga niet kijken op de plek van de aanslag. Dit doet de overheid Verschillende organisaties, zoals politie en justitie, werken veel samen om de kans op een terroristische aanslag zo klein mogelijk te maken. Zo wisselen ze bijvoorbeeld vaker informatie uit en ze zorgen dat wetten en regels worden aangepast. Ook werken ze samen met andere landen om aanslagen te voorkomen. 20 Risicowijzer Zeeland

21 Kernongeval Zo bereidt u zich voor Zorg ervoor dat u een noodvoorraad in huis heeft voor het geval u bij het vrijkomen van radioactieve stoffen langere tijd binnen moet schuilen. Zie hiervoor de checklist in deze risicowijzer. Weet waar en hoe u thuis het gas, de elektriciteit en de ventilatie uit kunt schakelen. Zo wordt u gewaarschuwd U wordt gewaarschuwd met de sirene. Zet uw radio aan op Omroep Zeeland radio. Via dit kanaal krijgt u te horen of u binnenshuis moet blijven (schuilen) of moet evacueren. afzuigkap, ontluchtingskoker, muur- en toiletrooster. Zet uw mechanische ventilatiesysteem uit of als het niet kan op de laagste stand. Zit u in de auto, doe dan ook de ventilatie uit. Zet de radio aan op Omroep Zeeland. U krijgt hier te horen wat u moet doen. Gebruik en drink geen kraanwater, geen regenwater, eet geen bladgroenten of moeilijk schoon te maken etenswaren. Eet alleen voorverpakte voedingsmiddelen die nog afgesloten zijn. Houd huisdieren binnen en raak geen mensen en dieren aan die buiten zijn geweest. Dit kunt u doen Blijf binnen of ga naar binnen en sluit ramen en deuren en alles wat voor ventilatie dient, zoals In de provincie Zeeland hebben we een kerncentrale nabij het dorp Borssele en er staan vier kerncentrales in Doel vlak over de grens. Daarnaast hebben we ook opslag en vindt er transport plaats van radioactief afval. Dit doet de overheid Kerncentrales moeten voldoen aan uiterst strenge veiligheidseisen. Toch kan er een kernongeval gebeuren. De overheid heeft noodplannen klaarliggen. En politie, brandweer en ambulance oefenen regelmatig, zodat ze goed op elkaar zijn ingespeeld bij een kernongeval. Risicowijzer Zeeland 21

22 22 Risicowijzer Zeeland De bekendste overstroming vond plaats in Maar Nederland kent ook overstromingen die korter geleden plaatsvonden. Op 22 december 1993 moesten in de provincie Limburg vele gezinnen geëvacueerd worden omdat de rivier de Maas buiten haar oevers trad. De oorzaak was de enorme regenval van de dagen ervoor.

23 Overstroming Een deel van de provincie Zeeland ligt beneden de zeespiegel. Bij een eventuele dijkdoorbraak bestaat de dreiging van een overstroming vanuit zee. Dan is er een acute noodsituatie. Water stroomt dan door dorpen, steden en over landerijen. Zo bereidt u zich voor Kijk op Deze website informeert u bijvoorbeeld over de actuele waterstand in Zeeland. Een hoge waterstand kan in combinatie met een zware storm een bedreiging vormen. Om u te informeren over een eventuele dreiging, is een waarschuwingssysteem gemaakt. Dit systeem, dat bestaat uit vijf dreigingniveaus, vindt u op deze website. Bovendien vindt u informatie over hoe u zich kunt voorbereiden op een overstroming en hoe de overheid zich voorbereidt. Op de risicokaart kunt u zien waar in Zeeland het overstromingsgevaar het grootst is. Bedenk waar of bij wie u terecht kunt als u uw huis uit moet vanwege overstromingsgevaar. Denk hierbij aan het helpen van mensen in uw omgeving, die hulp van een ander nodig hebben. En zorg dat u een noodpakket heeft klaarstaan. Zo wordt u gewaarschuwd Luistert u naar Omroep Zeeland radio. Dit kunt u doen In geval van een overstroming luistert u naar Omroep Zeeland radio en volgt u de aanwijzingen van de overheid en hulpverleners op. Als u moet evacueren, of als het water tot aan uw huis komt; schakel dan gas en elektriciteit uit. Als de tijd het toelaat: sla waardevolle spullen op een droge plaats op. Kunt u niet weg? Ga naar het hoogste punt in uw huis en neem uw noodpakket met daarin uw radio op batterijen, dynamo of opwindbare radio mee. Dit doet de overheid De overheid investeert flink in dijkversterking. Ook worden er speciale gebieden geschikt gemaakt om veel water op te kunnen vangen. Toch kan het misgaan. Daarom is er nu al veel contact tussen waterschappen, gemeenten, hulpdiensten, Rijkswaterstaat en Provincie. Zij oefenen regelmatig wat ze moeten doen bij een overstroming. Risicowijzer Zeeland 23

24 Notities Op deze pagina s kunt u notities achterlaten. Bijvoorbeeld belangrijke telefoonnummers, lijst van mogelijke schuiladressen of medicijnen die u gebruikt. Als u een beperking heeft kunt u bijvoorbeeld noteren welke hulp u verwacht van de personen die u hulp kunnen en willen bieden. 24 Risicowijzer Zeeland

25 Notities Risicowijzer Zeeland 25

26 Notities 26 Risicowijzer Zeeland

27 Notities Risicowijzer Zeeland 27

28 Zorg voor een noodpakket Het kan bij een noodsituatie voorkomen dat lange tijd de nutsvoorzieningen uitvallen, u uw huis niet meer uit kunt omdat u moet schuilen of dat u moet evacueren. Het is handig om uzelf hier op voor te bereiden. Het kan namelijk enige tijd duren voor hulpdiensten het rampgebied in kunnen. En vaak kunnen brandweer, politie en ambulance niet iedereen tegelijk helpen. Het kan dus zijn dat u zichzelf een aantal uren of dagen moet redden. Zorg daarom altijd voor een noodpakket, u kunt dit zelf samenstellen en alles bewaren in een grote doos of tas of koop een kant-en-klaar pakket. Algemeen per huishouden Draadloze radio die werkt op batterijen of een dynamo. Afstemmen op rampenzender: Omroep Zeeland Radio FM 87.6 MHz. Via de ether FM 87.9 MHz en Zuidwest- Zeeland 98.4 MHz. Zaklamp op dynamo of batterijen Extra batterijen Een kaart van de omgeving, een wegenkaart Lijst met belangrijke telefoonnummers Lijst met adressen en telefoonnummers van mogelijke logeerplekken Contant geld, kopieën van identiteitsbewijzen en verzekeringspapieren Reservesleutels van uw auto en huis Lucifers in waterbestendige verpakking EHBO doos Gereedschapset / multitool Waxinelichtjes Waarschuwingsfluitje Dekens 28 Risicowijzer Zeeland

29 U hebt meer in huis dan u denkt Voedsel en verzorging Vier liter water per persoon per dag Voorraad houdbaar eten voor minstens drie dagen (plus blikopener) Voorraad verzorgingsartikelen: wc-papier, vochtige doekjes, zeep, maandverband, tandpasta, tandenborstel Medisch Voorraad medicijnen die u gebruikt op doktersvoorschrift Minder validen Een netwerk van buren, familie, vrienden, persoonlijke verzorgers en collega s is bij een ramp of crisis heel belangrijk. U kunt uw beperking met hen bespreken en vooraf vragen of ze u bij een ramp willen helpen. Vertel hen welke hulp u van hen verwacht. Maak hier duidelijke afspraken over en noteer dit op de notitiepagina s in deze brochure. Risicowijzer Zeeland 29

30 Risicokaart Risicokaart Zeeland De kaart is speciaal gemaakt voor inwoners en is via te bekijken. Hier vindt u actuele informatie over waar problemen (risico s) kunnen ontstaan en tal van andere vragen die te maken hebben met veiligheid worden beantwoord. De site toont een plattegrond van Zeeland. U kunt door het intypen van bijvoorbeeld een postcode inzoomen op uw woonplaats of uw wijk. Met de verschillende menu s kunt u bepalen welke risico s u op de kaart wilt zien en meer informatie hierover opvragen. Op de kaart worden de locaties van risico s weergegeven en tot waar het risico reikt, de zogenaamde risicocontour. Het gaat trouwens altijd om schattingen, want de precieze gevolgen van een calamiteit zijn nooit vooraf aan te geven. De risicokaart is een kaart met informatie over locaties van mogelijke risico s. Rampen en zware ongevallen, zoals de vuurwerkramp in Enschede, waren de aanleiding om risicovolle locaties in beeld te brengen. Als u weet welke risico s er zijn in uw woon- en werkomgeving, kunt u zich daar op voorbereiden. Snel naar de risicokaart Direct naar de risicokaart van Zeeland: Direct naar de risicokaart van uw gemeente: van uw gemeente] 30 Risicowijzer Zeeland

31 Belangrijke telefoonnummers en websites Als elke seconde telt Algemeen alarmnummer 112 Noem duidelijk uw naam, of u politie, brandweer of ambulance nodig hebt en op welk adres deze nodig is. In niet-levensbedreigende situaties Politie Meld misdaad anoniem Doktersdienst Voor spoedeisende huisartsenhulp buiten kantooruren (avond, nacht, weekend, feestdag) belt u de huisartsenpost in uw eigen regio. Goes Vlissingen Zierikzee Terneuzen Oostburg Bergen op Zoom Alleen voor doven en slechthorenden Als elke seconde telt Geen spoed, wel politie Storingsnummers Gas en elektriciteit Delta voor water, kabel en comfortservice Websites Geen internet? Heeft u geen toegang tot internet, dan kunt u voor informatie terecht bij uw gemeente. Ook is er in iedere openbare bibliotheek een computer met internetaansluiting aanwezig. Noodpakket aanschaffen. Een noodpakket kunt u onder andere verkrijgen in de ANWB winkels. Risicowijzer Zeeland 31

32 Een samenwerking tussen Veiligheidsregio Zeeland, Provincie Zeeland en de dertien Zeeuwse gemeenten.