Memorie van Toelichting

Transcriptie

1 Memorie van Toelichting bij de Gewijzigde Begroting 2012 en de Ontwerpbegroting 2013 van Avalex inclusief meerjarenraming Den Haag 28 juni 2012

2 Inhoudsopgave 1. Inleiding Doel van deze toelichting De eerste noodzaak: Een nieuwe begroting gebaseerd op activiteiten De tweede noodzaak: Transparantie en heldere uitgangspunten Samen bouwen aan een nieuw begrotingsmodel Schoon schip en bezuiniging Tekorten in 2010 en Geen verhoging voor burgers: Reparatie en bezuiniging Inverdienmodel Belangrijk voor de werking van het model Taakstellingen Inzet winst- en risico opslag Kosten beheer en onderhoud inzamelmiddelen Service aan de burger versus sanering van kosten Gemeentelijke beleidswijzigingen Bijdrage per huisaansluiting Apparaatskosten en Directe kosten Transparantie in en toerekening van apparaatskosten Apparaatskosten: Wat zijn dat? Hoe gaan we om met de toerekening van apparaatskosten? Hoe worden apparaatskosten afgerekend? Directe kosten: Wat zijn dat? Tot slot Avalex - Memorie van Toelichting pagina 2

3 1. Inleiding 1.1. Doel van deze toelichting Dit document bevat nadere achtergrond en toelichting bij de gewijzigde begroting 2012 en de ontwerpbegroting 2013 inclusief meerjarenraming. De cijfers van de beide begrotingen laten omzet- en kostenniveaus zien die een trendbreuk betekenen met begrotingcijfers 2010 en Daarnaast ligt aan de begrotingen een nieuw model ten grondslag en zijn uitgangspunten in de vorm van de programmastructuur, het gehanteerde afrekenmodel en het toerekeningsvraagstuk van apparaatskosten veranderd. De noodzaak tot deze veranderingen wordt in deze toelichting aan u uitgelegd, evenals het proces waarlangs het nieuwe model en daaruit voortvloeiende begrotingen tot stand zijn gekomen. Door de verandering van uitgangspunten is het eenmalig niet mogelijk om de cijfers in de nieuwe begrotingen op programmaniveau te vergelijken met cijfers uit eerdere boekjaren of uit de ontwerp programmabegroting Wel is in de gewijzigde begroting op totaalniveau deze vergelijking gemaakt. In deze memorie van toelichting wordt daarnaast expliciet stilgestaan bij een verklaring van belangrijkste afwijkingen en hun oorzaak. Hierdoor krijgt u als lezer een goed inzicht in de essentie van de eerder genoemde trendbreuk De eerste noodzaak: Een nieuwe begroting gebaseerd op activiteiten In juni 2011 werd bij het samenstellen van het eerste concept van de jaarrekening 2010 vastgesteld dat er in het boekjaar 2010 een substantieel verlies was geleden 1. Doordat in de drie voorafgaande jaren een winst was gerealiseerd en ook bij eerdere prognose aan het Dagelijks Bestuur voor het boekjaar 2010 een winstverwachting was afgegeven door de Directie, kwam het verliescijfer 2010 als een grote verrassing. De situatie riep veel vragen op en er was vooral de behoefte aan bevestiging en nadere analyse van de oorzaken. Bij het analyseren van de oorzaken werden twee zaken geconstateerd die een nader licht wierpen op de kwaliteit van de bestaande begroting van Avalex: Het achterliggende model van de begroting 2010 en de wijze waarop cijfers in de begroting tot stand waren gekomen liet een gedegen verschillenanalyse ten opzichte van de realisatie niet toe. In de begroting werden significante onvolkomenheden aangetroffen met als voornaamste constatering dat substantiële kostenposten niet of verkeerd in de begroting waren opgenomen. Het niet of niet juist opnemen van kostenramingen in begrotingen zorgde er voor dat de tarieven in de DVO s niet transparant te herleiden waren tot de onderliggende kosten. Een eerste conclusie kon 1 Op het moment van opstellen van deze begrotingswijziging 2012 was de accountantscontrole van de jaarrekeningen 2010 en 2011 nog niet afgerond. In deze jaarrekeningen wordt een analyse gegeven van de oorzaken van de ontstane verliezen. De hoofdredenen zijn thans wel bekend. In paragraaf 2.1. van deze memorie van toelichting wordt hier nader op ingegaan. Avalex - Memorie van Toelichting pagina 3

4 worden getrokken: Er bestond de noodzaak om de inhoud van de begrotingen voortaan meer te baseren op activiteiten (activity-based) en niet langer op de oude lump-sum methode De tweede noodzaak: Transparantie en heldere uitgangspunten Bij analyse van verschillen tussen realisatie in de jaren 2010 en 2011 werd aangelopen tegen een tal van factoren in de bestaande begrotingen die sterke verbeteringen behoefde. In het bijzonder liet de transparantie in de afrekensystematiek die in de begroting was versleuteld veel te wensen over. Hierover bestond ook al langere tijd onvrede bij gemeentelijke ambtenaren. In het verleden konden verschillen, positief of negatief, nauwelijks afdoende worden verklaard, laat staan dat business cases konden worden opgebouwd ten aanzien van gewenste beleidsveranderingen. De volgende nadelen werden geconstateerd: Te ingewikkeld en niet transparant Fluctuaties in eindafrekeningen eerder regel dan uitzondering Onzichtbare verdeling van apparaatskosten Ontbreken van een natuurlijke incentive voor kostenreducties Geen mogelijkheid voor een stabiel prijsbeleid Complexe administratieve inrichting Zo werd de tweede noodzaak geconstateerd. Er diende een nieuwe afrekensystematiek te worden ontworpen. Een systematiek gebaseerd op transparantie en heldere uitgangspunten. In afstemming met gemeenteambtenaren werden de volgende voorwaarden gedefinieerd voor een nieuwe afrekensystematiek in een nieuw opgezette begroting: Eerlijk voor elke individuele gemeente Transparante toerekening apparaatskosten Mogelijkheid voor stabiel prijsbeleid AO/IC proof Kostprijssystematiek aansluitend op activiteiten 1.4. Samen bouwen aan een nieuw begrotingsmodel In september 2011 is gestart met de bouw van het nieuwe model dat ten grondslag ligt aan de thans voorliggende gewijzigde begroting 2012 en de ontwerpbegroting 2013 met meerjarenraming. Met behoud van ieders verantwoordelijkheid is vanaf de start van deze bouw de samenwerking aangegaan met ambtenaren van elke gemeente in de vorm van een zogenaamde klankbordgroep. Hiermee werd niet alleen uiting gegeven aan de wens om het nieuwe model in meer openheid en transparantie op te stellen, er kon bij nieuw te formuleren uitgangspunten voor de begroting ook gebruik gemaakt worden van kennis uit verschillende invalshoeken. Met zekerheid kan worden gesteld dat dit klankborden heeft geleid tot meer kennis, meer inzicht en daarmee ook meer kwaliteit verankerd in onderhavige begrotingen. Buiten dit is een basis gelegd voor betere afstemming in de toekomst en herstel van onderling vertrouwen. Avalex - Memorie van Toelichting pagina 4

5 2. Schoon schip en bezuiniging In de jaren 2010 en 2011 ontstonden binnen Avalex flinke tekorten waardoor verlies werd geleden. De gewijzigde begroting 2012, de ontwerpbegroting 2013 en de meerjarenraming bevatten om die reden een pakket aan bezuinigingsmaatregelen Tekorten in 2010 en 2011 In het boekjaar 2010 zijn onrechtmatige uitgaven gedaan, waarvoor geen dekking bestond via de op basis van begrotingen berekende tarieven. Deze tekorten werkten door in boekjaar In de volgende tabel treft u een overzicht aan van de uitgaven of kosten die zorgden voor een tekort. Tabel: Overzicht kosten met effect op het dekkingsresultaat (alle bedragen x 1.000) Omschrijving (x 1 mln euro) Extra kosten mobiliteit 0,8 Afschrijving SAP systeem 0,6 Personeels- en advieskosten 1,2 Exploitatiesaldo Ryck Afval loont 0,3 Overige indirecte lasten 0,6 Totaal 3,5 We geven een korte toelichting per post: Mobiliteitscontract In 2010 is een Mobiliteitscontract aangegaan met Roteb-lease. Hierbij heeft roteblease het wagenpark van Avalex overgenomen en is Avalex het wagenpark gaan huren. De verwachte financiële effecten hiervan zijn achteraf gezien veel te optimistisch ingeschat. Afschrijving SAP systeem In 2009 is een SAP R3 bedrijfsinformatiesysteem met IS-Waste oplossing geïmplementeerd. Hiervoor was bij besluitvorming een investeringsbudget ter beschikking gesteld van 1 miljoen. Deze investeringsbegroting is met ruim 2 miljoen overschreden. Hierdoor ontstaan vanaf 2010 extra afschrijvingskosten. Personeels- en advieskosten In 2010 en 2011 is de personeelsbegroting fors overschreden als gevolg van inhuur extern personeel en het aannemen van personeel. Daarnaast werden hoge bedragen uitgegeven voor advieswerk en de inschakeling van deskundigen. Voor deze extra kosten was geen budget beschikbaar gesteld. Exploitatiesaldo Ryck Afval loont In september 2011 is een pilot gestart in de gemeente Pijnacker-Nootdorp met een nieuwe inzamelmethode. Burgers binnen de gemeente kunnen verschillende monostromen afval brengen bij filialen en worden in geld beloond voor het brengen van hun waardevolle afval. Deze pilot zou budgettair neutraal worden uitgevoerd. In Avalex - Memorie van Toelichting pagina 5

6 werkelijkheid werd per saldo een bedrag van 0,3 miljoen aan exploitatielasten gemaakt. Hiervoor bestond geen budget. Overige indirecte kosten Er waren in 2011 diverse niet gebudgetteerde uitgaven. In het bijzonder voor huisvestingslasten werden uitgaven gedaan waar via vastgestelde begrotingen geen budgetten voor bestonden. Het structureel karakter van bovenstaande overschrijdingen zou zonder gewijzigd beleid circa 2,5 miljoen bedragen. Maatregelen zijn nodig om de ontstane kosten terug te brengen naar een genormaliseerd niveau. Met de voorliggende begrotingen wordt deze reparatie ingezet Geen verhoging voor burgers: Reparatie en bezuiniging De tegenvallers vanuit de jaren 2010 en 2011 werken zonder verdere maatregelen door in 2012 en verder. Afgerond is het structurele effect van deze tegenvallers ten opzichte van de ontwerpbegroting 2012 circa 2,5 miljoen. Uitgangspunt is dat dit effect niet doorwerkt in een verhoging van de gemeentelijke bijdragen 2012 en latere jaren en daarmee niet leidt tot een tariefsverhoging voor de burgers. Avalex lost daartoe zelf de problemen op via efficiencymaatregelen en bezuinigingen. Hierbij is vanzelfsprekend wel de medewerking van de gemeenten nodig, bijvoorbeeld wanneer efficiencymaatregelen wel zichtbaar zijn voor de burger, ook al blijft het dienstverleningsniveau gelijk. In de gewijzigde begroting 2012 zijn eenmalige extra bezuinigingen opgenomen. Hierbij zijn onconventionele maatregelen toegepast, zoals een verplichtingenstop. Tevens zijn enkele maatregelen genomen die in 2012 of 2013 nog tot extra kosten leiden, maar in de jaren erna verliesbeperkend doorwerken. Het gaat hier om desinvesteringen in SAP in combinatie met het aanschaffen van een goedkoper bedrijfsinformatiesysteem en oplossingen voor het project Ryck. Verder is rekening gehouden met extra kosten om de organisatie van Avalex weer in control te brengen, ten einde de oorzaken van alle tegenvallers in de toekomst te voorkomen. De gevolgen van het op te lossen tekort van 2,5 miljoen, vermeerderd met extra kosten in 2013 en verminderd met de bezuinigingen 2012 en 2013 leiden tot een negatief eigen vermogen van indicatief 3,4 miljoen. Dit negatief eigen vermogen ontstaat doordat het tekort niet wordt doorberekend naar de gemeenten en het eigen vermogen ultimo 2011 licht negatief is door de verliezen in 2010 en Hiermee kan worden gesteld dat in 2012 en 2013 schoon schip is gemaakt, zodat er voor 2014 en verder een gezonde basis ligt om via het implementeren van bezuinigingsmaatregelen met structurele doorwerking, in de periode 2014 tot en met 2016 dit negatieve eigen vermogen volledig in te lopen tot een positief niveau Inverdienmodel In samenwerking met een intergemeentelijke controllersgroep is een model ontwikkeld, waarbij in de jaren 2012 en 2013 eenmalige lasten worden genomen op zogenaamde hoofdpijndossiers als SAP, Mobiliteit, Ryck en Indirekte kosten. Aangezien het eigen vermogen van Avalex ultimo 2011 onvoldoende is om deze lasten op te vangen zal tijdelijk worden gewerkt met een negatief eigen vermogen. Het negatief eigen vermogen Avalex - Memorie van Toelichting pagina 6

7 kan worden inverdiend in de periode 2014 tot en met 2016 met winsten die dienen te ontstaan door taakstellingen op kosten. Het inverdienmodel is opgenomen in bijlage 1 bij deze memorie van toelichting. We schetsen de kenmerken van het model: - Het model gaat aan de batenkant in 2012 uit van de bijdragen van gemeenten zoals deze zijn opgenomen in de goedgekeurde ontwerpbegroting Voor de jaren 2013 tot en met 2016 is een indexering op de gemeentelijke bijdragen toegepast van 1% per jaar. - Er is voorzichtigheid betracht in de toepassing van CBS gegevens omtrent de verwachte stijging van het aantal huisaansluitingen in de jaren 2013 tot en met Deze stijging is slechts voor 50% in de toekomstige baten verwerkt. - Lasten en baten van gesubsidieerde kunststofinzameling zijn bij elkaar gebracht. Kosten van inzameling kunststofverpakkingsafval worden apart afgerekend met gemeenten ter hoogte van door de gemeenten ontvangen Nedvang subsidies. Deze baten zijn voor 2012 ingeschat op een bedrag van 0,46 miljoen. - Het kostenniveau 2012 is gehanteerd als uitgangspunt waarop taakstellingen zijn gebaseerd. - In de kostensfeer is rekening gehouden met een inflatiecorrectie van gemiddeld 1% per jaar in de jaren Taakstellingen en eenmalig te nemen kosten zijn apart inzichtelijk gemaakt. - Voor apparaatskosten is een taakstelling voor kostenreductie opgenomen volgens de zogenaamde stofkammethode van 1,4 miljoen gemiddeld per jaar. - Voor de vervanging van SAP is een taakstellende bezuiniging opgenomen ingaande 1 januari 2014 van 1 miljoen per jaar. - De veronderstelde stijging van de kosten door toenemende bedrijfsdrukte veroorzaakt door de stijging van het aantal huisaansluitingen is apart weergegeven en tegelijk als taakstellende bezuiniging opgenomen ( 1,3 miljoen over vier jaren). Hiermee wordt de waarde van de efficiëncyslag inzichtelijk. - De financieringskosten als gevolg van de tijdelijke negatieve vermogenssituatie zijn opgenomen tegen een rekenrente van 3%. - Ter eenmalige versterking van het eigen vermogen is in 2012 een terugbetaling opgenomen door gemeenten van de uitkering die zij eind 2010 uit het vermogen ontvingen ( 0,8 miljoen). - In het model is niet verwerkt de te verwachten kostenstijging op de sinds 2010 nieuwe activiteit voor onderhoud en beheer van containers en inzamelmiddelen van 1,2 miljoen per jaar (zie pagina 5) Belangrijk voor de werking van het model DB en MT zetten zich maximaal in voor een goede werking van dit model, waarbij Avalex toegroeit naar een gezonde bedrijfsvoering en vermogenspositie. Via het model worden verliezen uit het verleden opgelost, zonder dat dit tot tariefsverhogingen voor de burger leidt. Voor de goede werking van het model is, naast deze inzet, het volgende van belang: - Avalex kent gedurende de periode waarin sprake is van een negatieve reserve een aangepaste afrekensystematiek, waarbij zij haar diensten aan gemeenten fixed price met hen afrekent. Niet door Avalex beïnvloedbare kosten worden afgerekend als zij hoger uitvallen dan geraamd. Tot deze kosten behoren de verwerkingskosten van afval en de kosten van brandstof. Door deze tijdelijke Avalex - Memorie van Toelichting pagina 7

8 wijziging van afrekensystematiek kan het model optimaal werken en bestaat een zo groot mogelijke kans om het negatief eigen vermogen zo snel mogelijk terug te verdienen. - De terugverdientijd kan verder worden versneld, c.q. het risico van tegenvallers in het model kan worden verkleind, als gemeentelijke diensten hun bedrijfsafvalstromen actief bij Avalex aanbieden. Deze intentie is in het model overigens niet gekwantificeerd. In bijlage 1 bij deze memorie van toelichting is het inverdienmodel opgenomen. De gegevens van het inverdienmodel zijn in de begrotingen opgenomen Taakstellingen Via het inverdienmodel zijn de volgende taakstellende bezuinigingen in de begrotingen verwerkt: Tabel: Taakstellingen Avalex (alle bedragen in hele euro s) Omschrijving Stofkambezuinigingen Overige taakstellingen Vervanging SAP Totalen Inzet winst- en risico opslag 2012 De nieuwe begrotingsopzet die Avalex in samenwerking met de klankbordgroep ontwikkelde biedt perspectief voor de toekomst. De begroting zit technisch beter in elkaar, er is meer transparantie en afrekenmethodes zijn duidelijker en makkelijker dan voorheen. Door de uitbreiding van het aantal programma s wordt meer inzicht gegeven in de verschillende hoofdactiviteiten. In haar werking moet de nieuwe opzet zich bewijzen. Dat geldt ook voor de mate waarin voor het eerst activiteiten op juiste wijze zijn vertaald naar bedragen. Uit hoofde van voorzichtigheid wordt voor het jaar 2012 een bedrag aan kosten aangehouden, ongeveer ter grootte van de normale winst- en risico opslag. In het model is onder de post Inzet winst- en risico opslag is een bedrag van opgenomen Kosten beheer en onderhoud inzamelmiddelen Bij de samenstelling van de nieuwe begrotingsopzet is in de klankbordgroep de problematiek inzake de kosten van containerbeheer aan de orde gekomen. Kostencalculaties van de afdeling controlling gaven aan dat deze kosten per huisaansluiting veel hoger lagen dan de thans geldende 12 per huisaansluiting. Er werd om twee redenen gekozen om voorlopig toch de 12 per huisaansluiting te hanteren: 1. In boekjaar 2010 werd met een budget van 12 per huisaansluiting uitgekomen; 2. Inzicht in differentiatie van kosten naar gemeenten was niet mogelijk, doordat in de activa-administratie van Avalex in het verleden containers zijn geactiveerd zonder onderscheid naar gemeente (afspraak: ontvlechting tweede helft 2012) Avalex - Memorie van Toelichting pagina 8

9 3. Gehanteerde kengetallen in de berekening van controlling konden niet worden gestaafd aan de hand van officiële aanbiedingen (marktgegevens) Recent is gebleken dat op grond van aanbestedingsresultaten rekening gehouden moet worden met een verhoging van de 12,- integraal per huisaansluiting tot 20,- integraal per huisaansluiting. Op dit moment is echter onduidelijk hoe de gemeenten de beheerkosten reeds opgenomen hebben in de eigen begrotingen, onder andere omdat niet alle gemeenten deze activa overgedragen hebben aan Avalex. Daarnaast zijn de beheerkosten per aansluiting niet hetzelfde voor alle gemeenten. Het is de bedoeling te differentiëren naar inzameltype en niet een uniform bedrag per aansluiting te hanteren. Deze onduidelijkheid is niet op korte termijn op te lossen, er wordt derhalve voorgesteld nu niet te gunnen op basis van de huidige inschrijvingen. Voorgesteld wordt om het onderhoud aan containers voorlopig voort te zetten op de huidige wijze, te weten curatief onderhoud. Vanuit het perspectief van instandhouding van de activa wordt er naar gestreefd om op middellange termijn wel te besluiten over te gaan op preventief onderhoud, waarbij in oktober 2012 duidelijkheid verschaft wordt over de totale kostenstructuur van de beheerskosten inzamelmiddelen met inzicht van de opbouw van kosten per gemeente en de dekking van deze kosten door gemeenten. Aan dit inzicht zal een meerjaren onderhoudsplan (MJOP) ten grondslag moeten liggen. Dit houdt tevens in dat er vanaf 2013 rekening gehouden moet worden met een verhoging van de onderhoudskosten met 1,2 miljoen, die waarschijnlijk voor een groot deel gedekt wordt uit hogere bijdragen van gemeenten. Deze kosten zijn namelijk directe kosten gerelateerd aan de dienstverleningsovereenkomsten. Afhankelijk van de ernst van het tussentijds curatief onderhoud en daaraan verbonden kosten, kunnen al in 2012 overschrijdingen optreden in de begroting. De reserve om deze overschrijvingen op te vangen bedraagt volgens laatste inzicht Service aan de burger versus sanering van kosten Het is bij het vaststellen van de hoogte en samenstelling van de taakstelling van belang dat deze realistisch is en niet ten koste gaat van de service aan de burger. Het bestuur dient er op te kunnen vertrouwen dat het MT de opgelegde taakstelling ook daadwerkelijk kan realiseren. Om de taakstelling goed te kunnen garanderen en tussentijds effectief te kunnen bijsturen is het van belang dat het MT verder de tijd krijgt en neemt om op een gedegen wijze te komen tot een concrete onderbouwing van de taakstellingen in een plan van aanpak. Inventieve ingrepen in de dienstverlening dienen daarbij bespreekbaar te zijn in samenspraak met gemeenten, denk aan bijvoorbeeld alternatieve inzamelmethodieken, IBOR taken en grensoverschrijdend inzamelen Gemeentelijke beleidswijzigingen Vanwege de vergelijkbaarheid van cijfers door de jaren heen is er voor gekozen om lopende gemeentelijke beleidswijzigingen in 2012 in deze begrotingen financieel niet te verwerken. Het betreft wijzigingen die onlangs zijn gestart of nog in 2012 moeten worden opgestart. Daarbij kan gedacht worden aan het alternerend inzamelen in de gemeente Delft, dat in januari 2012 gestart is. Op grond van door Avalex in het verleden Avalex - Memorie van Toelichting pagina 9

10 gedane toezeggingen wordt rekening gehouden met een verlaagde bijdrage van de gemeente Delft van Deze verlaging is nog niet in de begroting opgenomen Bijdrage per huisaansluiting De bijdrage per huisaansluiting voor een gemeente blijft bij toepassing van dit model gelijk aan het niveau uit de ontwerpbegroting 2012, met uitzondering van een jaarlijks toe te passen indexering. Een overzicht van deze tarieven is opgenomen in bijlage 2. Er gelden twee uitzonderingen: 1. De continuering Ryck betekent dat in de gemeente Pijnacker-Nootdorp zal worden voorgelegd om aan betreffende gemeente een bijdrage per huisaansluiting te vragen van 15 per 1 januari Deze bijdrage is niet verwerkt in bijlage In de berekening van de bijdragen per huisaansluiting in bijlage 2 is geen rekening gehouden met de vermelde hogere kosten per huisaansluiting inzake beheer en onderhoud inzamelmiddelen. Avalex - Memorie van Toelichting pagina 10

11 3. Apparaatskosten en Directe kosten 3.1. Transparantie in en toerekening van apparaatskosten Gedurende het begrotingsproces is regelmatig overleg gevoerd met ambtenaren van deelnemende gemeenten in de vorm van een klankbordgroep. Door goed naar hen te luisteren konden belangrijke kwesties worden gemarkeerd. Één van die kwesties was transparantie in de kosten van de organisatie van Avalex en inzicht in welk aandeel van die kosten aan welke activiteit wordt toegerekend Apparaatskosten: Wat zijn dat? Alle kosten van de organisatie van Avalex noemen we apparaatskosten. Het zijn dus de kosten van alle mensen en middelen waarmee Avalex haar activiteiten uitoefent, los van de vraag of dat activiteiten buiten zijn of activiteiten op kantoor. Apparaatskosten bestaan dus uit: Kosten van eigen personeel - Zowel vaste medewerkers als medewerkers op een tijdelijk contract Kosten van ingehuurd personeel - Bijvoorbeeld de flexibele schil van uitzendkrachten in de uitvoering, maar ook ingeleend personeel op kantoor Kantoorkosten of bureaukosten - Alle faciliteiten in kantoren die mensen nodig hebben om hun werk te doen, inclusief kosten van IT (waaronder de afschrijvingen SAP). Huisvestingskosten - Alle kosten van huisvesting op alle lokaties, maar niet opstallen of installaties die gebruikt worden voor de primaire bedrijfsvoering, zoals stallingen, overlaadstations, enzovoorts. Algemene kosten - Dit zijn kosten die het apparaat veroorzaakt en die niet passend zijn in de voorgaande categorieën Hoe gaan we om met de toerekening van apparaatskosten? Apparaatskosten worden via verdeelsleutels toegerekend aan activiteiten. De verdeelsleutels zijn gebaseerd op het verband dat er is tussen de soort apparaatskosten en de soort activiteiten. Zo worden bijvoorbeeld alle kosten van eigen personeel dat werkzaam is voor inzameling van huishoudelijk afval toegerekend aan deze activiteit. Deze activiteit is gekoppeld aan Programma 1 Inzameling van afval. Op bladzijde 9 van de gewijzigde begroting 2012 is op die manier af te lezen dat Programma 1 in het jaar 2012 een aandeel heeft in de personeelskosten van 5,5 miljoen. Dit is slechts één voorbeeld. In de programmabegroting kan op deze manier per programma worden afgelezen wat het aandeel is van dat programma in de apparaatskosten van Avalex Hoe worden apparaatskosten afgerekend? Zojuist hebben we kort uiteengezet wat apparaatskosten zijn en dat ze via verdeelsleutels worden toegerekend aan activiteiten en dus programma s. Dit betrof het zogenaamde toerekeningsvraagstuk. Dan blijft over de vraag hoe apparaatskosten worden afgerekend, het zogenaamde afrekeningsvraagstuk. Avalex - Memorie van Toelichting pagina 11

12 De afrekening van apparaatskosten vindt plaats op basis van voorcalculatie. Dit betekent dat de berekende aandelen uiteindelijk bij gemeenten in rekening worden gebracht voor het bedrag zoals het in de begroting staat. Anders geformuleerd: Avalex heeft een budget voor de kosten van haar apparaat en daar moet ze het werk mee doen. Mocht gedurende enig jaar een overschrijding op apparaatskosten ontstaan waar geen andere inkomsten tegenover staan, dan zal zij in eerste instantie dit binnen haar eigen middelen moeten zien op te lossen. Mocht dit om welke reden dan ook niet mogelijk zijn, dan zal onderbouwd een procedure voor begrotingswijziging dienen plaats te vinden Directe kosten: Wat zijn dat? Avalex maakt ook kosten die rechtstreeks te maken hebben met uitgaven voor een bepaalde activiteit en niet behoren tot de apparaatskosten. Deze soort kosten hebben de titel directe kosten gekregen. Nadat een aantal alternatieve namen de revue waren gepasseerd (zoals operationele kosten of functionele kosten) bleek dat de term directe kosten toch de meest duidelijk term voor velen was. Om de herkenbaarheid van directe kosten te vergroten wordt gewerkt met een aantal vaste hoofdrubrieken: Verwerkingskosten - Dit zijn kosten die gemaakt worden voor de verwerking van afval. De activiteit van de verwerking van huishoudelijk afval is ondergebracht in programma 4. Op pagina 12 van de gewijzigde begroting is bijvoorbeeld terug te vinden dat in 2012 geraamd is dat de verwerking van al het huishoudelijk afval 10,9 miljoen kost. In programma 7 Zakelijke dienstverlening (pagina 15) staat een bedrag van 489K geraamd voor de verwerking van afval uit bedrijven. Inzameling derden - Soms wordt gebruik gemaakt van diensten door derden bij inzamelingsactiviteiten. Deze worden onder deze noemer verantwoord. Tractiekosten - Hieronder verstaan we alle kosten voor rollend materieel. Hier wordt voor wat betreft de inzameling ook vaak de term mobiliteit gebruikt. Vanzelfsprekend worden deze kosten vooral veroorzaakt in inzamelactiviteiten. Zo zien we bijvoorbeeld veel tractiekosten voorkomen in programma 1 Inzameling afval en geen tractiekosten voorkomen in programma 4 Verwerking van afval. De kosten zijn dus rechtstreeks verbonden aan een activiteit. Kosten beheer containers - Avalex beheert eind 2012 alle minicontainers en ondergrondse containers in het verzorgingsgebied. Maar ook op brengstations wordt bijvoorbeeld gebruik gemaakt van afzetcontainers. Bij het overlaad gebruiken we perscontainers. Kosten van containergebruik komt dus in veel programma s voor. Voor het beheer van alle inzamelcontainers in de regio is zelfs een apart programma 5. Opstallen en machinekosten - Deze categorie betreft de kosten van alle opstallen en machines die in de uitvoering worden gebruikt. Vooral terug te vinden in de programma 2 Beheer en onderhoud brengstations en 3 Overslag van afval (overslagstations). Overige kosten - Alle kosten die niet onder de vorige noemers gevangen kunnen worden. Deze categorie komt met name terug in programma 6 Overige diensten. Avalex - Memorie van Toelichting pagina 12

13 4. Tot slot Met de voorliggende begrotingen en het daaraan ten grondslag liggende model zetten we een belangrijke stap voorwaarts. Alle ideeën ter verbetering van de begroting zijn verwerkt. Het feit dat de begroting is gebaseerd op activiteiten maakt het een goed instrument voor bewaking en verschillenanalyse. Transparantie en duidelijkheid scheppen vertrouwen. Het ontwerp ligt er nu. De basis is geschapen. De volgende stap is de werking. Het is van groot belang dat de geslaagde samenwerking in de totstandkoming van het begrotingsmodel wordt voortgezet, zodat ook de werking van het model goed getoetst kan worden. Er zullen vruchten van deze vernieuwing worden geplukt en het zal ongetwijfeld ook voorkomen dat verbetering en wijziging op sommige punten noodzakelijk is. Op inhoud ligt er in de meerjarenbegroting een belangrijke taakstellende bezuiniging opgesloten. Terwijl hiermee een duidelijk doel is geformuleerd, zal op relatief korte termijn ook nadere kwantificering en concrete invulling hiervan moeten plaatsvinden. Focus, zelfkritisch vermogen, doen en vooral ook goede afstemming met de omgeving zijn hiervoor nodig. Avalex - Memorie van Toelichting pagina 13

14 Bijlage 1 Avalex Terugverdienmodel Resultatenoverzicht (alle bedragen in 1.000) Bijdrage gemeenten Overige opbrengsten Totaal opbrengsten Direkte kosten Apparaatskosten Stijging kosten bedrijfsdrukte Financieringskosten Subtotaal kosten Eenmalige kosten Taakstellingen Totaal kosten Resultaat Algemene reserve begin Vemogensinjectie Algemene reserve eind Overige reserves Beschikbaar EV eind Gegevens per huisaansluiting Gemiddelde bijdrage gemeenten 172,62 173,92 175,63 177,36 179,11 Gemiddelde kostprijs integraal 252,83 256,17 256,08 258,57 262,28 Gemiddelde bijdrage derden/overig 52,12 51,74 51,48 51,22 50,97 Gemiddelde bijdrage totaal 224,74 225,66 227,11 228,59 230,08 Gemiddeld resultaat -16,49-12,21 6,18 7,94 9,75 Avalex - Memorie van Toelichting

15 Bijlage 2 Gegevens Begrote gemeentelijke bijdragen per jaar Gemeente / Jaar Delft Leidschendam-Voorburg Rijswijk Pijnacker-Nootdorp Wassenaar Midden Delfland Totale bijdrage Begrote bijdragen per huisaansluiting per jaar, jaarlijkse index: 1% Gemeente / Jaar Delft Leidschendam-Voorburg Rijswijk Pijnacker-Nootdorp Wassenaar Midden Delfland Gemiddeld integraal Aantal aansluitingen ultimo jaar volgens CBS, beperkte groei: 50% Gemeente / Jaar Delft Leidschendam-Voorburg Rijswijk Pijnacker-Nootdorp Wassenaar Midden Delfland Totaal Gemiddeld per jaar Avalex - Memorie van Toelichting