*Z011014BED9* documentnr.: INT/C/15/19525 zaaknr.: Z/C/14/14895

Transcriptie

1 *Z011014BED9* documentnr.: INT/C/15/19525 zaaknr.: Z/C/14/14895 Raadsinformatiebrief Onderwerp : Inrichting sociaal kernteam gemeente Cuijk Aard : Actieve informatie Portefeuillehouder : J.H.L.M. Nielen Datum college : 10 november 2015 Openbaar : Ja Afdeling : Ontwikkeling Contactpersoon : M. van de Weijgaert Telefoon : (0485) marieke.vandeweijgaert@cgm.nl In te vullen door de griffie Nummer brief : Datum verzending : 12 november 2015 Nummer weekbericht : 42 Aanleiding In januari 2015 hebben wij u middels raadsinformatiebrief nr geïnformeerd over ons voornemen sociale wijknetwerken op te zetten. De term sociale wijknetwerken was nog slechts een werktitel, die wij samen met de uitgangspunten dit jaar verder gingen uitwerken. Het gaat hierbij om de uitvoering van het beleidsplan Transformatie van AWBZ naar Wmo (deel 2) dat door uw raad op 23 september 2014 is vastgesteld. De uitwerking heeft plaatsgevonden in samenwerking tussen de CGM-gemeenten en RMC Radius, MEE, RIGOM 1 en Pantein. Er is gekozen voor de naam sociale kernteams. De uitwerking van het sociaal kernteam van de gemeente Cuijk, zoals deze is aangekondigd in de raadsledennieuwsbrief van januari 2015 vindt u terug in de notitie Sociale kernteams in de gemeenten Cuijk, Grave en Mill en Sint Hubert. De uitgangspunten die hieraan ten grondslag liggen hebben de gemeenten in het Land van Cuijk gezamenlijk vastgesteld. De verdere uitwerking van de uitgangspunten heeft lokaal plaatsgevonden. Het sociaal kernteam is één van de uitwerkingen van de strategische visie Land van Cuijk. Inhoud Op 10 november jl. hebben wij besloten: 1. Een sociaal kernteam in te richten in de gemeente Cuijk; 2. De notitie Sociale kernteams in de gemeenten Cuijk, Grave en Mill en Sint Hubert vast te stellen; 3. De werkorganisatie CGM opdracht te verstrekken voor het aanstellen van een coördinator sociaal kernteam CGM voor 2 jaar. 4. Uit het beschikbare Wmo macrobudget ,- in te zetten voor het sociaal kernteam van de gemeente Cuijk, voor 2016 en De Regionale Instelling voor Gecoördineerd Ouderenwerk Maasland (RIGOM) is de ouderenwelzijnsorganisatie die actief is in de gemeente Grave (en regio Maasland). 1

2 Bijgaand vindt u de door ons vastgestelde notitie. Het sociaal kernteam zal vooralsnog naast het basisteam Jeugd en Gezin opereren. Door nauwe samenwerking tussen de teams zal het centrale uitgangspunt één huishouden, één plan, één regisseur zo goed mogelijk geborgd worden. Daarnaast zal, op basis van de andere uitgangspunten genoemd in de transformatieplannen van de drie decentralisaties, in een vervolgtraject geanalyseerd worden waar de synergetische voordelen liggen bij verdere samenwerking tussen het sociaal kernteam en het basisteam Jeugd en Gezin. Aan het presidium zullen wij vragen op 1 december a.s. via een presentatie de commissie Burger te informeren over het sociaal kernteam van de gemeente Cuijk en het door ons genomen besluit. Procedurele informatie Wij vragen het presidium van 16 november a.s. een presentatie te agenderen voor de vergadering van de commissie Burger op 1 december a.s.. Bijlagen Notitie Sociale kernteams in de gemeenten Cuijk, Grave en Mill en Sint Hubert (inclusief bijlagen). Hoogachtend, Burgemeester en wethouders van Cuijk, drs. R.H.M.A. Rongen secretaris mr. W.A.G. Hillenaar burgemeester 2

3 Notitie Sociale kernteams In de gemeenten Cuijk, Grave en Mill en Sint Hubert Versie 4 november 2015

4 Inhoudsopgave Inleiding... 3 Uitwerking sociale kernteams... 5 Groeimodel... 6 Werkwijze... 7 Omvang en samenstelling... 9 Randvoorwaarden Planning Bijlage 1: Dorps- en wijkanalyse Bijlage 2: (Start)notitie sociale wijknetwerken Land van Cuijk, januari 2015 Bijlage 3: Richtinggevende notitie sociale wijknetwerken Land van Cuijk, juli 2015 Bijlage 4: Sociale wijkteams, wat vinden RMC, Radius en MEE in het Land van Cuijk ervan, februari 2014 Notitie sociale kernteams in de gemeenten Cuijk, Grave en Mill en Sint Hubert 2

5 Inleiding Aanleiding Vanaf 2015 zijn de gemeenten verantwoordelijk geworden voor drie transities in het sociaal domein. De daarmee gepaard gaande ontwikkelingen vereisen een transformatie. In de veranderende maatschappelijke context verandert de rol van de overheid, van professionals en van inwoners. Om deze transformatie te realiseren zetten de gemeenten diverse instrumenten in. Zij wijzen inwoners op hun eigen verantwoordelijkheden en stimuleren en faciliteren hierin. Bijvoorbeeld via het subsidiëren van burgerinitiatieven in het kader van zorg en algemene voorzieningen en leefbaarheid. Inwoners zijn in de eerste plaats zelf aan zet, daar waar het kan. De gemeenten, maar ook bijvoorbeeld zorgverzekeraars, bieden aanvullend een vangnet aan ondersteuning en zorg, daar waar het nodig is. Om ook professionals te transformeren zetten wij in op het verbeteren van de samenwerking en verbindingen tussen professionals onderling en met vrijwilligers. Niet omdat het op dit moment niet goed gaat. Maar het kan beter én anders. Sociale kernteams als instrument In het beleidsplan 1 Transformatie van AWBZ naar Wmo deel 2 is opgenomen dat er sociale (wijk)teams worden opgezet. Dit is één van de instrumenten die wij inzetten om de transformatie te realiseren. De gemeenten Cuijk, Grave en Mill en Sint Hubert zetten samen met RMC Radius, Pantein, MEE en RIGOM 2 sociale kernteams op in de gemeenten Cuijk, Grave en Mill en Sint Hubert. Er zijn veel professionals en vrijwilligers actief in de maatschappelijke ondersteuning. Door anders te gaan werken 3 en de hulpvraag van inwoners centraal te stellen, verwachten wij sneller de juiste zorg en ondersteuning te kunnen inzetten. De context waarbinnen deze kernteams worden geformeerd is breder. Het gaat dan over professionele netwerken, informele netwerken (vrijwilligers), met daarin een rol van de overheid in het geheel. In deze notitie concentreren wij ons echter op de uitwerking van de sociale kernteams. De uitwerking van de sociale kernteams is onder regie van de gemeenten Cuijk, Grave en Mill en Sint Hubert in overleg met bovengenoemde organisaties tot stand gekomen 4. RMC Radius, Pantein, MEE en RIGOM hebben zich gecommitteerd aan het gekozen concept en bouwen mee aan de kernteams. Ervaringen tot nu toe Wij beginnen niet vanaf nul. RMC Radius, MEE (en in een later stadium Pantein) hebben al geëxperimenteerd met een voorloper op het sociaal kernteam in de gemeenten Cuijk, Grave en Mill en Sint Hubert. Hiervoor vormt het boekje Sociale wijkteams, wat vinden RMC, Radius en MEE in het Land van Cuijk ervan? 5 de basis, welke is opgenomen in bijlage 4. De in de pilots opgedane ervaringen hebben wij meegenomen in de uitwerking van deze notitie. Daarnaast hebben RMC Radius, MEE en RIGOM gezamenlijk een groeidocument ontwikkeld, om te komen tot een integraal jaarplan voor Het doel van het integraal jaarplan 2016 is om dienstverlening af te stemmen en de onderlinge samenwerking te intensiveren. Ook hebben wij een dorps- en wijkanalyse gemaakt met relevante informatie over de dorpen en wijken in de gemeenten Cuijk, Grave en Mill en Sint Hubert. Deze analyse vindt u in bijlage 1. 1 Het beleidsplan Transformatie van AWBZ naar Wmo deel 2 is door de gemeenteraden vastgesteld op 22 september 2014 (gemeente Cuijk), 23 september 2014 (gemeente Grave) en 25 september 2014 (gemeente Mill en Sint Hubert). 2 De regionale instelling Gecoördineerd Ouderenwerk Maasland (RIGOM) is de ouderenwelzijnsorganisatie die in de gemeente Grave (en regio Maasland) werkzaam is. RIGOM participeert in uitsluitend in het sociaal kernteam van de gemeente Grave. 3 Volgens de Regionale visie op welzijn (2014) en positieve gezondheid (uitgaan van veerkracht en zelfredzaamheid van mensen). 4 De uitgangspunten zijn in de eerste helft van 2015 uitgewerkt in het Land van Cuijk; zie bijlage 2 en 3 bij deze notitie. Na juli 2015 zijn de sociale kernteams verder uitgewerkt binnen Cuijk, Grave en Mill en Sint Hubert. 5 RIGOM en Pantein hebben de visie op de sociale wijkteams van RMC, Radius en MEE (2014) onderschreven. Het boekje is opgenomen in bijlage 4. Notitie sociale kernteams in de gemeenten Cuijk, Grave en Mill en Sint Hubert 3

6 Uitgangspunten De sociale kernteams in de gemeenten Cuijk, Grave en Mill en Sint Hubert: Zijn gericht op kwetsbare burgers Zetten de sociale omgeving centraal: zij gaan uit van mogelijkheden Versterken eigen kracht Vormen één aanspreekpunt voor bewoners (eenduidige en herkenbare toegang) Werken interdisciplinair en integraal Werken nauw samen met het basisteam Jeugd en Gezin Hebben als uitgangspunt: één huishouden, één plan, één regisseur Dragen bij aan het verhogen van efficiency Vermindert bureaucratie Notitie sociale kernteams in de gemeenten Cuijk, Grave en Mill en Sint Hubert 4

7 Uitwerking sociale kernteams De uitwerking voor de sociale kernteams is in de gemeenten Cuijk, Grave en Mill en Sint Hubert gelijk. Daar waar lokale verschillen leiden tot verschillende accenten, bijvoorbeeld als het gaat om de samenstelling van de kernteams, zal dit worden aangegeven. Definitie sociaal kernteam Een sociaal kernteam is een samenwerkingsverband van professionele partijen op het gebied van welzijn en zorg, gericht op het integraal verhelderen van ondersteuningsvragen, het in de eigen kracht zetten van inwoners en het ondersteunen bij het vinden van een oplossing. Het sociaal kernteam is gericht op het ontwikkelen en behouden van de zelfredzaamheid, zelfstandigheid en het zelfstandig wonen van kwetsbare inwoners. Doel sociaal kernteam Aanspreken op en versterken van eigen kracht en het zelf oplossend vermogen van inwoners Aanspreken op en versterken van het zorgen voor elkaar Voorkomen van probleemcumulatie en escalatie; toewerken naar preventie Terugdringen van specialistische, duurdere hulp uit de tweede lijn Mensen kunnen (met de juiste ondersteuning) langer thuis blijven wonen De sociale kernteams krijgen een duidelijke focus als opdracht mee: Sturen op eigen kracht Sturen op zorgen voor elkaar Oplossingen vanuit eigen netwerk of collectieve- of algemene voorzieningen bewerkstelligen (maar niet zelf creëren) Taken 6 sociaal kernteam Signaleren 7 Vraag verhelderen 8 Oplossingen (de regie ligt bij de burger) o o o o Versterken individueel netwerk Versterken sociale netwerk Versterken informele steunstructuren Met andere organisaties arrangementen ontwerpen en uitvoering geven aan (deel)arrangementen Ketencoördinatie/afstemmen/samenwerken. Bij vraagverheldering hoort het geven van informatie en advies. Schematisch richten de sociale kernteams zich op het volgende: Sociale kernteams Professionals in de wijk Informatie, advies en signalering Vraagverheldering Plan van aanpak Zorg en ondersteuning/ maatwerkvoorzieningen/ hulpverlening Signalen van informele netwerken Signalen van professionals 6 Deze taken zijn afkomstig uit de regionale visie op Welzijn, onderdeel van het beleidsplan Transformatie van AWBZ naar Wmo deel 1. 7 (Vroegtijdig) signaleren is van belang in het kader van preventie. 8 Tot de taak vragen verhelderen hoort ook het geven van informatie en advies. Notitie sociale kernteams in de gemeenten Cuijk, Grave en Mill en Sint Hubert 5

8 Groeimodel Deelname en inhoud Bij het implementeren van de sociale kernteams kiezen we voor een groeimodel van 2 jaar ( ). Als stip op de horizon hebben we één integrale toegang voor het sociale domein voor ogen. Om daar te komen beginnen we smal. De komende twee jaren zetten we in de gemeenten Cuijk, Grave en Mill en Sint Hubert in totaal 3 sociale kernteams op, die naast het basisteam Jeugd en Gezin opereren. Een integratie van beide is op dit moment te vroeg. Wat voorop staat is dat de sociale kernteams en het basisteam Jeugd en Gezin nauw met elkaar verbonden zijn en geen overlap met elkaar hebben. Er zullen daarom heldere werkafspraken worden gemaakt tussen de twee teams. In de eerste helft van 2017 evalueren wij de sociale kernteams (tussentijds) en ontwikkelen wij de teams door. Ook bekijken de gemeenten hoe de toegang in het gehele sociale domein zal worden doorontwikkeld op lange termijn. De inzet van de verschillende disciplines in de sociale kernteams gebeurt op basis van de best mogelijke inschatting die gezamenlijk is gemaakt. Alle deelnemende partners leveren vanuit hun beschikbare capaciteit een substantiële en werkbare bijdrage aan de sociale kernteams. En er wordt samen gewerkt aan de gewenste uniforme werkwijze. Dit vergt van iedereen inzet en commitment. De deelnemende partners; afdeling Werk, Inkomen en Zorg van werkorganisatie CGM, RMC Radius, Pantein, MEE en RIGOM staan achter de invulling van de sociale kernteams in de drie gemeenten zoals deze in dit stuk wordt beschreven. Op voorhand is niet te voorzien of eventuele aanscherping of bijsturing van inzet in uren en disciplines nodig is. Dit zal gedurende de komende twee jaren worden gemonitord. Zo nodig wordt de inzet en expertise in de kernteams tussentijds gewijzigd dan wel aangescherpt. Naar één toegang in het sociaal domein Op de lange termijn hebben de gemeenten voor ogen om één toegang voor het hele sociale domein te realiseren. Op dit moment wordt ervoor gekozen om een sociaal kernteam te vormen naast het basisteam Jeugd en Gezin en ook om de consulenten Werk & Inkomen nog niet onder te brengen in het sociaal team. Omdat de verschillende transities ieder verschillende taken en wijzigingen met zich meebrengen, is er voor gekozen om het in dit stadium niet nog complexer te maken. Bovendien zijn taken rondom de Wmo ook wezenlijk anders dan bijvoorbeeld voor de uitvoering van de Jeugdwet. Zo is er bijvoorbeeld bij de Wmo geen rechterlijke macht van toepassing (t.a.v. veiligheid van kinderen). Uiteraard moet er aandacht zijn voor een nauwe verbinding tussen de drie domeinen. Zoveel als mogelijk is het uitgangspunt één huishouden, één plan, één regisseur. Ook zolang het sociaal kernteam naast het basisteam Jeugd en Gezin fungeert blijft dit (waar mogelijk) het uitgangspunt. Door te zorgen voor een warme overdracht over en weer en het maken van heldere afspraken over de regie in overlappende casussen wordt dit uitgangspunt gewaarborgd. Notitie sociale kernteams in de gemeenten Cuijk, Grave en Mill en Sint Hubert 6

9 Werkwijze De sociale kernteams hanteren de volgende werkwijze: Vraagverheldering De leden van de sociale kernteams zijn generalisten met een outreachende 9 werkwijze, ieder met hun eigen expertise (zogenoemde T-shaped professionals). De sociale kernteams richten zich op vraagverheldering en -verdieping bij individuele ondersteuningsvragen 10. Soms kan instant ondersteuning geboden worden, maar als dat niet toereikend is zal een plan van aanpak worden gemaakt. Wanneer een inwoner een vraag stelt aan het sociaal kernteam zal het sociaal kernteam deze vraag via een uniforme werkwijze verhelderen en samen met de inwoner breed kijken naar mogelijke oplossingen. Deze oplossingen zullen waar mogelijk bestaan uit informele hulp vanuit het eigen netwerk of vrijwilligers, of bestaan uit algemene voorzieningen. Waar nodig bestaan zij uit professionele hulp in de vorm van bijvoorbeeld maatwerkvoorzieningen of zorgarrangementen (evt. in combinatie). Ook een combinatie van formele voorzieningen met informele (zowel individuele als collectieve) oplossingen is mogelijk. De voorzieningen die door het sociaal kernteam samen met de inwoner in het plan van aanpak worden opgenomen, worden uitgevoerd door overige professionals. Uniforme werkwijze De kernteams werken volgens een uniforme werkwijze met betrekking tot het verhelderen van vragen en het maken van plan van aanpak waarin de oplossingsrichtingen worden beschreven 11. In hun werkwijze maken zij gebruik van de zelfredzaamheidsmatrix 12 en de sociale netwerk strategie 13. Bij binnenkomst van een vraag wordt beoordeeld door welk lid van het team de vraag het beste kan worden behandeld. Dit is afhankelijk van de aard van de ondersteuningsvraag. Een vraag die gaat over het aanpassen van een woning zal bijvoorbeeld het beste door een Wmo-consulent of WWZ-coördinator 14 kunnen worden opgepakt. Een ondersteuningsvraag die betrekking heeft op relationele problemen zal eerder door een maatschappelijk werker kunnen worden opgepakt. De coördinator bepaalt (in grote lijnen) hoe de verdeling wordt gemaakt. De sociale kernteams zijn voor iedereen toegankelijk. Als er sprake is van meervoudige problematiek bij een gezin zonder kinderen of een alleenstaande, dan zorgt het Sociaal Kernteam in samenspraak met de klant voor een plan van aanpak waarin de resultaten en mogelijke oplossingen worden beschreven. De regie op het 9 Het gaat om een werkwijze waarbij professionals potentiële cliënten actief benaderen en deze in hun eigen omgeving opzoeken. 10 Onderdeel van de vraagverheldering en -verdieping is het bieden van lichte, kortdurende ondersteuning om op eigen kracht verder te kunnen. Een precieze omschrijving van de afbakening van deze ondersteuning zal verder worden uitgewerkt. 11 Binnen de werkwijze zijn kanteling en welzijn nieuwe stijl belangrijke uitgangspunten. 12 Zelfredzaamheidsmatrix (ZRM) is een instrument waarmee de mate van zelfredzaamheid van cliënten worden beoordeeld. 13 De sociale netwerkstrategie is een werkwijze die zich richt op het activeren van het sociale netwerk van een (zorgafhankelijke) burger. Doel van de werkwijze is dat de cliënt samen met zijn of haar sociaal netwerk oplossingen zoekt voor zijn of haar problemen. 14 WWZ-coördinator is een welzijnswerker die informatie, advies en ondersteuning biedt op het gebied van wonen, welzijn en zorg. De WWZcoördinator is werkzaam in de gemeenten Cuijk en Mill en Sint Hubert. Notitie sociale kernteams in de gemeenten Cuijk, Grave en Mill en Sint Hubert 7

10 uitvoeren van de afspraken uit het plan van aanpak en het doorhakken van knopen bij inhoudelijke vraagstukken ligt zoveel mogelijk bij de inwoner zelf of iemand uit diens omgeving. Indien nodig ligt de regie voor de professional van het sociaal kernteam. Indien er sprake is van gezin gebonden problematiek wordt dit kortgesloten met het basisteam Jeugd en Gezin en neemt het basisteam Jeugd en Gezin de regie over. Privacy Daar waar nodig wordt toestemming gevraagd aan de inwoner om zijn of haar gegevens uit te wisselen, conform de privacy wetgeving. Het uitgangspunt bij het registreren van gegevens is datgene te registreren wat minimaal nodig is om de inwoner goed te kunnen ondersteunen. Om binnen de kernteams benodigde gegevens te kunnen uitwisselen wordt een protocol opgesteld en een overeenkomst afgesloten tussen de partners in de kernteams. Uitwisselen van gegevens en waarborgen van privacy vormen ook onderwerp van overleg tijdens teambesprekingen. Voor het verder uitwerken van de privacy wordt gebruik gemaakt van ervaringen elders. Korte lijnen met overige professionals De sociale kernteams onderhouden intensieve contacten met andere (signalerende) professionals in de 1 e en soms ook 2 e lijn. Zij zullen daarin het vertrouwen moeten opbouwen richting de andere professionals en werkafspraken met hen maken (door een coördinator) over hoe de communicatie en samenwerking verloopt. Dit geldt bijvoorbeeld voor het basisteam Jeugd en Gezin, de consulenten werk & inkomen, politie, de huisartsen en praktijkondersteuners GGZ, Mooiland, steunpunt Mantelzorg, Veilig Thuis, thuiszorg, etc. etc. Korte lijnen met informele netwerken Ook met informele netwerken houden de sociale kernteams nauwe contacten. Onder informele netwerken verstaan wij netwerken van vrijwilligers die een rol (willen) spelen in het zorgen voor elkaar en het signaleren van problemen. Denk hierbij bijvoorbeeld aan de verschillende zorgverenigingen en -coöperaties (in oprichting) in de drie gemeenten of aan vrijwillige ouderenadviseurs. Deze netwerken zijn zeer belangrijk als voorportaal voor de sociale kernteams. De netwerken spelen een rol in het informeren van inwoners en het (vroegtijdig) signaleren van problemen. De sociale kernteams zullen vertrouwen moeten opbouwen richting de informele netwerken en goede afspraken moeten maken over hoe de communicatie en samenwerking verloopt. Hierbij zal aandacht zijn voor een duidelijke taakomschrijving voor de informele netwerken. Notitie sociale kernteams in de gemeenten Cuijk, Grave en Mill en Sint Hubert 8

11 Omvang en samenstelling Eén sociaal team in iedere gemeente De reden om te kiezen voor sociale kernteams zijn de uitgangspunten die staan beschreven in de inleiding en bijlagen 2 en 3 van deze notitie. De sociale kernteams zijn (samengevat) een instrument om: Laagdrempelig de toegang tot ondersteuning en zorg dichtbij de inwoners te organiseren; Kwaliteitswinst te behalen door een goede samenwerking tussen professionals en vrijwilligers, het tijdig oppikken van signalen (door meer er op af te gaan), en één huishouden, één plan, één regisseur. (Op termijn) efficiency te behalen door eigen kracht en mogelijkheden vanuit de eigen sociale omgeving van inwoners te versterken, bureaucratie te verminderen, interdisciplinair en integraal te werken en preventief te werken. Uit ervaring van sociale teams in andere gemeenten blijkt dat de schaal van de gemeente Cuijk een geschikte schaal is voor het vormen van een sociaal team. De gemeenten Grave en Mill en Sint Hubert zijn wat betreft schaalgrootte kleiner dan gemeente Cuijk. Toch kiezen we voor een invulling van de sociale kernteams per gemeente. De reden is dat er andere professionals in de gemeenten werkzaam zijn en de gemeentegrenzen een logische afbakening vormen als werkgebied. Bij het samenstellen van de omvang van de sociale kernteams hebben de volgende factoren meegespeeld: Het aantal inwoners en aard en omvang van de problematiek; De aanwezigheid van een basisteam Jeugd en Gezin, die zich richt op (ouders van) jeugdigen tot 18 jaar (met uitloop naar 23 jaar); De afbakening in taken van de sociale kernteams; de kernteams richten zich op vraagverheldering maar beiden zelf geen ondersteuning. Er is geen eenduidige landelijke norm voor het bepalen van het aantal fte s in het sociaal kernteam. Op basis van ervaringsgegevens en in overleg met de deelnemende partners is de formatie van de teams bepaald. Hierbij dient in ogenschouw te worden genomen: De formatie kan op basis van de opgedane ervaringen en ontwikkelingen gaandeweg worden aangepast; Het is onzeker of in 2017 de sociaal wijkverpleegkundigen in de huidige vorm nog bestaan. Het kan voor komen dat een lid van het sociaal kernteam, buiten de rol in het kernteam, andere reguliere taken vervult (zoals het bieden van ondersteuning). Samenstelling De formatie in de sociale kernteams wordt geleverd vanuit de bestaande formatie van de deelnemende partners. Er is gekozen voor een brede samenstelling van disciplines, waarbij zorg en welzijn met elkaar zijn verbonden. De nadruk in de samenstelling ligt op welzijn, om waar mogelijk oplossingen in de 0 e en 1 e lijn te kunnen realiseren. Het gaat om de Wmo-consulent, de wijkverpleegkundige, de WWZ-coördinator (in Grave de professionele ouderenadviseur), sociaal werker, maatschappelijk werker en MEE-consulent. Door voor deze brede samenstelling te kiezen kan breed naar hulpvragen worden gekeken. Notitie sociale kernteams in de gemeenten Cuijk, Grave en Mill en Sint Hubert 9

12 Per gemeente ziet het sociaal kernteam er bij de implementatie (januari 2016) als volgt uit: Sociaal kernteam gemeente Cuijk Sociaal kernteam Cuijk Wmo-consulent (1,2 fte) Sociaal wijkverpleegkundige (1,4 fte) WWZ-coördinator / maatschappelijk werker / opbouwwerker (1,2 fte) MEE-consulent (0,7 fte) Sociaal kernteam gemeente Grave Sociaal kernteam Grave Wmo-consulent (0,5 fte) Sociaal wijkverpleegkundige (0,4 fte) Professionele ouderenadviseur (0,25 fte) Maatschappelijk werker/ opbouwwerker (0,5 fte) MEE-consulent (0,3 fte) Sociaal kernteam gemeente Mill en Sint Hubert Sociaal kernteam Mill Wmo-consulent (0,5 fte) Sociaal wijkverpleegkundige (1,0 fte) WWZ-coördinator / maatschappelijk werker / opbouwwerker (0,5fte) MEE-consulent (0,4 fte) Notitie sociale kernteams in de gemeenten Cuijk, Grave en Mill en Sint Hubert 10

13 Randvoorwaarden De samenstelling en formatie zoals op de vorige pagina s is getoond geeft weer hoe de formatie is bij de implementatie van de sociale kernteams. Zoals eerder aangegeven wordt de inzet vanuit de bestaande formatie geleverd. Waarop we extra inzetten is coördinatie en deskundigheidsbevordering van de kernteams. Ook investeren wij in een goede monitor, zowel op inhoud als bedrijfsmatig. Coördinatie In de notitie sociale wijknetwerken Land van Cuijk is aangegeven dat de gemeenten de coördinatie willen voeren over de sociale kernteams (bijlage 3). Er wordt tijdelijk een coördinator (minimaal 24 uur) worden aangesteld die de coördinatie over de drie kernteams van de gemeente Cuijk, Grave en Mill en Sint Hubert op zich gaat nemen. Werkorganisatie CGM zal namens de gemeenten als formeel opdrachtgever van de coördinator fungeren. De concrete inpassing van de coördinator in de lijn wordt nog verder uitgewerkt. De taken van de coördinator zijn divers. Enerzijds heeft de coördinator een rol in het inhoudelijk aansturen van de leden van de kernteams. Ook heeft de coördinator een rol in het inbedden van de teams en de facilitaire kanten die dit met zich meebrengt. Een belangrijke taken zijn; het zorgen dat alle neuzen dezelfde kant opstaan, zorgen dat de kernteams de werkwijze voldoende machtig zijn, toezien op het waarborgen van privacy binnen de teams en het maken van werkafspraken met samenwerkingspartners (Basisteam Jeugd en Gezin, team Werk & Inkomen, etc.). De coördinator heeft niet de werkgeversrol ten aanzien van de leden van de kernteams, maar zorgt wel voor inhoudelijke aansturing 15. Dit kan in sommige situaties botsen met de aansturing door de moederorganisaties van de leden. Er worden daarom ook werkafspraken gemaakt tussen de coördinator en de moederorganisaties over aansturing door de coördinator en leidinggevenden. Deskundigheidsbevordering Het werken volgens de uitgangspunten en werkwijze van de sociale kernteams vraagt extra aandacht van de leden van de kernteams. Naast casuïstiekbesprekingen zal er maandelijks aandacht zijn voor intervisie. Ook wordt ingezet op het bevorderen van deskundigheid ten aanzien van de te hanteren uniforme werkwijze. Het gaat bijvoorbeeld om training ten aanzien van de inzet van de zelfredzaamheidsmatrix en de sociale netwerkstrategie. Het bevorderen van de vakinhoudelijke deskundigheid of andere deskundigheid ten aanzien van de eigen functie van de leden, wordt uitgevoerd door de moederorganisaties. Bereikbaarheid Fysiek In de praktijk zijn de sociale kernteams veel in hun werkgebied te vinden. Zij gaan op huisbezoek, maar sluiten ook aan bij natuurlijke vindplaatsen (zoals gemeenschapsaccommodaties). In de sociale kernteams worden afspraken gemaakt over waar de leden in de teams overleg hebben met elkaar. De meeste professionals uit de sociale kernteams hebben momenteel een werkplek in het Dienstencentrum in Cuijk. Hieraan verandert niets. De coördinator van de sociale kernteams wordt gehuisvest in het dienstencentrum. Dit wordt de uitvalsbasis voor de sociale kernteams. 15 Er wordt op dit moment nog geen voorschot genomen op de uiteindelijke inbedding van de sociale kernteams, zowel organisatorisch als institutioneel. Hiervoor is het nog te vroeg. Notitie sociale kernteams in de gemeenten Cuijk, Grave en Mill en Sint Hubert 11

14 Telefonisch De kernteams hebben geen spoedeisende functie. Daarvoor zijn al andere vangnetten georganiseerd (sociale alarmering, 112-hulpdiensten, veilig thuis, crisisdienst GGZ, huisartsenpost, etc.). De kernteams zullen daarom uitsluitend overdag tijdens werkdagen bereikbaar zijn. De telefonische bereikbaarheid moet nog verder worden uitgewerkt. Het uitgangspunt is om de bereikbaarheid te laten aansluiten bij de telefonische bereikbaarheid van het Wmo-loket. De sociale kernteams zullen via één telefoonnummer minimaal tussen 9.00 en uur bereikbaar zijn. Digitaal Op de websites van de gemeenten Cuijk, Grave en Mill en Sint Hubert zal een pagina worden opgenomen waarin de contactgegevens en relevante informatie over het sociaal kernteam van de betreffende gemeente staan genoemd. Deelnemende partners worden gevraagd op hun eigen website een link te plaatsen naar de betreffende pagina. Daarnaast wordt gezorgd voor een adres voor de sociale kernteams waarop vragen vanuit inwoners en vanuit professionals binnen kunnen komen. Dit adres wordt doorgelinkt naar de betreffende leden van het de sociale kernteams. Communicatie De sociale kernteams zijn het visitekaartje van de gemeenten en de deelnemende partners. De bekendheid en herkenbaarheid van de sociale kernteams is een randvoorwaarde voor het slagen van het concept. Dit vraagt om een gedegen communicatieplan, waarbij aandacht is voor: PR campagne: start van de sociale kernteams onder de aandacht brengen bij inwoners, vrijwilligers en professionals. Structurele communicatie: informatie op website richting inwoners en communicatie met vrijwilligers en professionals. Monitoring/evaluatie De wens is om de resultaten van de sociale kernteams zichtbaar te maken en er op te sturen. Hierbij willen de gemeenten niet meer op output (producten en diensten) monitoren, maar op outcome (maatschappelijke effecten). De monitoring en registratie van de sociale kernteams zal verder worden uitgewerkt. De dorps- en wijkanalyse, welke is opgenomen in bijlage 1, zal in samenwerking met onze partnerorganisaties worden uitgebreid tot een completer overzicht dat door de sociale kernteams zal worden gebruikt om inzicht te verschaffen in de problematiek in de dorpen en wijken. De dorps- en wijkanalyse biedt eventueel grondslag voor een 0-meting. Momenteel werken alle instellingen met een eigen registratiesysteem. Voor het werken in de sociale kernteams is het niet gewenst om deze eigen registratiesystemen van de instellingen te blijven gebruiken. De wens is om op termijn te werken met één registratiesysteem. De mogelijkheden voor één registratiesysteem zullen worden onderzocht. Uitgangspunt is dat de instellingen ieder hun eigen cliënten blijven registreren die zij ondersteunen. De vraagverheldering wordt echter gemonitord door de sociale kernteams en wordt niet apart opgenomen in het eigen registratiesysteem van de instellingen. In de eerste helft van 2017 worden de sociale kernteams tussentijds geëvalueerd. Notitie sociale kernteams in de gemeenten Cuijk, Grave en Mill en Sint Hubert 12

15 Implementatie Met vaststelling van deze notitie is de basis voor de inrichting van de sociale kernteams gelegd. Om de implementatie begin 2016 te realiseren wordt aan een aantal onderdelen verder gewerkt en gebouwd. De implementatie zal worden uitgevoerd vanuit een projectstructuur die hierna wordt beschreven. De implementatie wordt gezamenlijk getrokken door de gemeenten en de deelnemende instellingen. De instellingen vertegenwoordigen elkaar waar mogelijk in de projectstructuur. De coördinator is verantwoordelijk voor de uitvoering van de implementatie. Stuurgroep Een stuurgroep komt minimaal 2x per jaar bij elkaar om zich te informeren over de voortgang en het proces rondom de sociale kernteams. Aan de stuurgroep nemen deel: Coördinator sociale kernteams Wethouders Wmo gemeenten Cuijk, Grave en Mill en Sint Hubert Een vertegenwoordiging van de managers van de deelnemende maatschappelijke partners Beleidsadviseur gemeenten Cuijk, Grave en Mill en Sint Hubert Projectgroep Een projectgroep komt regelmatig bij elkaar om op operationeel/organisatorisch niveau de implementatie van de sociale kernteams te bespreken en te coördineren. Aan de projectgroep nemen deel: Coördinator sociale kernteams RMC Radius MEE Pantein Team WIZ, CGM Bewoner(s) Op afroep kunnen andere medewerkers incidenteel bij de overleggen van de projectgroep aansluiten (bijv. financiën, juridische zaken, communicatie). De onderdelen die de projectgroep coördineert zijn: Profielschets: advies over profielschets coördinator en leden van de sociale kernteams. Uitzondering op de plaatsingsprocedure vormen de wijkverpleegkundigen. Deze zijn al bekend. Bereikbaarheid: het uitwerken en regelen van de bereikbaarheid van de sociale kernteams via een telefoonnummer, adres en website. Werkwijze: inhoudelijke afspraken over de uniforme werkwijze door de sociale kernteams. Communicatie: ontwikkelen communicatieplan en uitvoering van het -plan. Privacy: het ontwikkelen van een privacyprotocol en overeenkomst. ICT en monitoring: opzetten van een tijdelijk registratiesysteem of methode voor de korte termijn. Voor de lange termijn gaat het om het onderzoeken van de mogelijkheden voor een registratie- dan wel klantvolgsysteem voor de sociale kernteams. Daarnaast valt de inhoudelijke uitwerking van de monitor tot dit onderdeel. Informele netwerken: In kaart brengen van de informele netwerken in de gemeenten Cuijk, Grave en Mill en Sint Hubert (verder) in kaart en in grote lijnen zorgen voor de aansluiting tussen de sociale kernteams en de informele netwerken. De uiteindelijke werkafspraken tussen de sociale kernteams en de informele netwerken worden door de sociale kernteams en de informele netwerken gemaakt. De werkafspraken zullen dan ook na implementatie van de sociale kernteams plaatsvinden. Financiën Begroting sociale kernteams Cuijk, Grave, Mill en Sint Hubert: Notitie sociale kernteams in de gemeenten Cuijk, Grave en Mill en Sint Hubert 13

16 Totaal Coördinator Bereikbaarheid (internet, telefoon, ) Netwerkbudget Communicatie en PR Deskundigheidsbevordering ICT/monitoring PM PM PM Totaal De totale kosten worden naar rato van aantal inwoners gedeeld over de gemeenten. De bijdrage per gemeente is: Totaal Cuijk Grave Mill en Sint Hubert Totaal Notitie sociale kernteams in de gemeenten Cuijk, Grave en Mill en Sint Hubert 14

17 Planning Tijdspad Het bestuurlijke traject ziet er als volgt uit: Besluitvorming Cuijk Grave Mill en Sint Hubert Collegebesluit 10-nov 10-nov 10-nov Commissievergadering 1-dec 7-dec Stappenplan Het stappenplan voor de implementatie is als volgt: Acties Tijdspad Afsluiten samenwerkingsconvenant en werkafspraken met organisaties (t.b.v. facilitering) November 2015 Ontwikkeling privacy protocol November 2015 Werving coördinator November - december 2015 Screening medewerkers sociale kernteams December 2015 Regelen bereikbaarheid November - december 2015 Uniformering werkwijze November - december 2015 Opzet tijdelijke registratie November - december 2015 Onderzoek structurele registratie December 2015 t/m april 2016 Sociale kernteams operationeel Januari - februari 2016 In kaart brengen en communicatie met informele netwerken Januari t/m april 2016 Communicatie Doorlopend Notitie sociale kernteams in de gemeenten Cuijk, Grave en Mill en Sint Hubert 15

18 Werkorganisatie van de gemeenten Cuijk, Grave, Mill en Sint Hubert Dorps- en wijkanalyse Cuijk, Grave en Mill en Sint Hubert in beeld November 2015

19 Inhoudsopgave Inleiding... 3 Cuijk, Grave en Mill en Sint Hubert... 4 Bevolking... 4 Sociaal economisch... 5 Woningen... 7 Voorzieningen... 8 Gezondheid... 8

20 Inleiding Met de wijk- en dorpsscan beogen de gemeenten Cuijk, Grave en Mill en Sint Hubert een breed beeld te verkrijgen van de dorpen en wijken in de drie gemeenten. De analyse biedt daarnaast relevante informatie voor de nog op te richten sociale kernteams in de gemeenten. De bevolkingsopbouw, de voorzieningen in de wijk en de aard van de problematiek zijn bepalend voor de omvang en samenstelling van de sociale kernteams. Om invulling te geven aan de sociale kernteams is dus een goed beeld nodig van het huidige gebruik van zorg en de kenmerken van de bewoners in de dorpen en wijken. In deze dorps- en wijkanalyse is aan de hand van statistische en reeds beschikbare gegevens een beeld geschetst van de dorpen en wijken. Het document zoals deze nu voorligt is nog niet af. Het document zal nog worden uitgebreid met de informatie over de verschillende dorpen en wijken in de gemeenten. Ook zal het document samen met samenwerkingspartners worden uitgebreid om een nog vollediger beeld te krijgen van de dorpen en wijken in de gemeenten. De dorps- en wijkanalyse is dan ook geen statisch document, maar zal met regelmaat worden herhaald en/of aangevuld kunnen worden met recente informatie over de dorpen en wijken. Toekomstige analyses kunnen dienen als monitor van de sociale kernteams; om effecten op de langere termijn te meten. Er is gekozen om in deze concept versie van de wijk- en dorpsscan op dit moment op de volgende gebieden te focussen: Bevolking SEC Woningen Voorzieningen Gezondheid In dit concept zijn voornamelijk algemene cijfers. Deze cijfers en gegevens kunnen worden uitgebreid en gespecificeerd aan de hand van cijfers van onze partners op deze gebieden. Ook kan er voor worden gekozen om op den duur de focusgebieden uit te breiden (met bijvoorbeeld Jeugd en Veiligheid). Omdat naast een vergelijking tussen de dorpen ook de verschillen tussen wijken interessant kan zijn, zal er binnen het dorp Cuijk, de stad Grave en het dorp Mill een afzonderlijke analyse van de wijken worden uitgevoerd. Alle cijfers in de dorps- en wijksanalyse zijn afkomstig van bestaande bronnen; er zijn geen nieuwe onderzoeken voor uitgevoerd. Tenzij anders vermeld zijn alle tabellen en grafieken gebaseerd op de Kerncijfers Wijken en Buurten 2014 van het Centraal Bureau voor Statistiek (CBS). Voor de cijfers die betrekking hebben op het inkomen geldt dat deze afkomstig zijn uit de Kerncijfers Wijken en Buurten 2013 van het Centraal Bureau voor Statistiek (CBS).

21 Cuijk, Grave en Mill en Sint Hubert Bevolking Inwoners: Grafiek 1. Aantal inwoners en huishoudens: Gemeente Cuijk Gemeente Grave Gemeente Mill en Sint Hubert 0 Aantal Inwoners Aantal Huishoudens Cuijk is met bijna inwoners de grootste gemeente gevolgd door Grave met ruim inwoners. Mill en Sint Hubert vormt met bijna inwoners de kleinste gemeente binnen de drie gemeenten. Hetzelfde patroon is terug te zien in het aantal huishoudens. Bevolkingskenmerken: Grafiek 2. Type huishoudens, herkomst en burgerlijke staat: Eenpersoons huishoudens Huishoudens met kinderen Huishoudens zonder kinderen Allochtonen Gehuwden Ongehuwden Gescheiden Weduwen

22 Grafiek 3. Leeftijdsopbouw per gemeente: 100% 80% 60% 40% 20% 0% 18% 18% 19% 30% 30% 33% 24% 24% 21% 11% 11% 12% 17% 17% 16% Gemeente Cuijk Gemeente Grave Gemeente Mill en Sint Hubert >65 jaar jaar jaar jaar 0-14 jaar De leeftijdsopbouw binnen de drie gemeente is gelijk verdeeld. Cuijk heeft met 30% eenpersoonshuishoudens het grootste aantal eenpersoonshuishoudens. Dit percentage ligt in Mill en Sint Hubert 5% lager. Mill en Sint Hubert heeft zowel het hoogste percentage gezinnen met als zonder kinderen. Wat betreft het totale aantal allochtonen (westers en niet-westers) is duidelijk op te merken dat er in gemeenten Cuijk en Grave met respectievelijk 19 en 14% een beduidend groter percentage allochtonen wonen dan in de gemeente Mill en Sint Hubert (5%). In Grave is dit te verklaren door de aanwezigheid van een asielzoekerscentrum. Cuijk heeft geen asielzoekerscentrum. Een verklaring kan hier worden gevonden in het feit dat veel gastarbeiders in Cuijk zijn komen te wonen. In Grave is een groter percentage van de inwoners ongehuwd, Mill en Sint Hubert heeft het hoogste percentage gehuwde en weduwen. De verschillen in het percentage gescheiden en weduwen zijn erg klein. Sociaal economisch Grafiek 4. Inkomensontvangers 100 Percentage (%) ,0 69,3 74,7 Gemeente Cuijk Gemeente Grave Gemeente Mill en Sint Hubert 0

23 Grafiek 5. Gemiddeld jaarinkomen Euro ( ) Gemeente Cuijk Gemeente Grave Gemeente Mill en Sint Hubert 0 gemiddeld jaarinkomen per inkomensontvanger gemiddeld jaarinkomen per inwoner Grafiek 6. Individueel inkomen Gemeente Cuijk Gemeente Grave Gemeente Mill en Sint Hubert 0 % laag inkomen % hoog inkomen % niet actieven Grafiek 7. Inkomen per huishouden Huishoudens met laag inkomen Huishoudens met hoog inkomen Huishoudens met lage koopkracht Huishoudens onder of rond sociaal minimum Het percentage inkomensontvangers is in Grave iets lager dan in de andere gemeenten. Mogelijk dat dit een oorzakelijk verband heeft met de aanwezigheid van een asielzoekerscentrum, maar dit is niet duidelijk. Het gemiddelde jaarinkomen per inkomensontvanger is in de gemeente Grave het hoogst. Hier ligt het percentage individuele inkomensontvangers met een hoog inkomen ook het hoogst. De verschillen tussen de drie gemeenten zijn echter klein. Opvallend is dat het hoogste percentages huishoudens met een laag inkomen, lage koopkracht en huishoudens onder of rond het sociaalminimum allemaal in de gemeente Cuijk zijn. Hier is het percentage mensen met een uitkering ook het hoogst.

24 Grafiek 8. Percentage uitkeringsgerechtigden (bijstand, arbeidsongeschiktheid WW en AOW) Percentage (%) Gemeente Cuijk Gemeente Grave Gemeente Mill en Sint Hubert 0 Bijstand AO WW AOW Woningen Grafiek 9. Woningvoorraad Aantal Aantal Woningen Gemeente Cuijk Gemeente Grave Gemeente Mill en Sint Hubert Alleen in de gemeente Cuijk is de woningvoorraad minder groot dan het aantal huishoudens. Voor de gemeenten Grave en Mill geldt dat er meer woningen zijn dan dat er huishoudens zijn. In Mill gaat het om het grootste verschil met woningvoorraad van 4380 woningen en 4514 huishoudens. Dit verklaard direct dat het hoogste percentage leegstand in Mill te vinden is. Opvallend is dat Grave hier het laagst scoort. (Een verklaring dat er minder huizen dan huishoudens zijn kan liggen in het feit dat ouders in huis wonen) Grafiek 10. Woningbezit Percentage (%) Huurwoning Woningcoorperatie Leegstand Gemeente Cuijk Gemeente Grave Gemeente Mill en Sint Hubert

25 Voorzieningen Grafiek 11. Gebruik Wmo mobiliteitsvoorzieningen 70 Aantal per 1000 inwoners Vervoerspas Scootmobiel Rolstoel Gemeente Cuijk Gemeente Grave Gemeente Mill en Sint Hubert Bron: Administratie werkorganisatie CGM, peildatum Grafiek 12. Gebruik Wmo zorgvoorzieningen 25 Aantal per 1000 inwoners Gemeente Cuijk Gemeente Grave Gemeente Mill en Sint Hubert 0 Huishoudelijke hulp Dagbesteding Bron: Administratie werkorganisatie CGM, peildatum Gezondheid Tabel 2. Geschat aantal consulten per inwoner per jaar Consulten huisartsenpraktijk Consulten huisarts Gemeente Cuijk 4,7 4,6 Gemeente Grave 4,5 4,4 Gemeente Mill en Sint Hubert 4,9 4,8 Nederland 4,4 4,3 Bron: NIVEL Zorgregistraties eerste lijn 2013/CBS 2013/ABF 2013

26 Het geschat aantal consulten aan een huisartsenpraktijk en consulten aan een huisarts liggen voor alle drie de gemeente net iets hoger dan het landelijk gemiddelde, waarbij in beide categorieën de gemeente Mill en Sint Hubert het hoogste aantal heeft. Hoog risico op angst of depressie Overmatig alcoholgebruik Gemeente Cuijk 4,9 27,5 Gemeente Grave 4,5 29,4 Gemeente Mill en Sint Hubert 3,9 29,8 Nederland 4,1 31,3 Bron: NIVEL Zorgregistraties eerste lijn 2013/CBS 2013/ABF 2013

27 Notitie Sociale wijknetwerken Land van Cuijk Gemeente Boxmeer Gemeente Cuijk Gemeente Grave Gemeente Mill & Sint Hubert Gemeente Sint Anthonis Januari 2015

28 Inleiding Vanaf 2015 worden gemeenten verantwoordelijk voor een aantal nieuwe ondersteuningstaken in het sociaal domein. Daarbij worden gemeenten tevens verantwoordelijk voor het organiseren van de toegang tot de ondersteuning/zorg. Het gaat hier ij o het orga isere a de loketfu tie, vraagverheldering en doorverwijzing naar de juiste ondersteuning. Hoewel wij er naar streven om de toegang van het hele sociale domein zoveel mogelijk te integreren - dat is immers onze stip op de horizon -, kiezen wij er op dit moment voor om de toegang voor jeugd apart te organiseren. Voor de transitie Jeugdzorg hebben wij de toegang dan ook in een andere notitie verder uitgewerkt. Voor de participatiewet wordt de toegang in een later stadium georganiseerd. In deze notitie leest u hoe wij de toegang voor de Wmo (en mogelijk in een later stadium de participatiewet) in het Land van Cuijk willen regelen. Het gaat daarbij om een groeimodel, wat eventueel aangepast kan worden indien dit in de praktijk wenselijk blijkt te zijn. De sociale omgeving centraal Bij de transformatie van AWBZ naar Wmo en in de Wmo gaan wij uit van mogelijkheden van mensen en niet van beperkingen. Daarbij vinden wij het belangrijk dat mensen bij het vinden van oplossingen voor problemen of hulpvragen zoveel mogelijk kijken naar wat ze zelf kunnen, of waar het eigen sociale netwerk en directe omgeving kan helpen. De Wmo-ondersteuning biedt een vangnet voor mensen die geen oplossing hebben kunnen vinden, bijvoorbeeld omdat zij geen sociaal netwerk hebben. Dit betekent dat de sociale omgeving van mensen een belangrijke schakel vormt bij het vinden van oplossingen voor problemen en hulpvragen. Voordat wij aandacht besteden aan het organiseren van de toegang tot ondersteuning willen wij daarom eerst stil staan bij sociale verbanden en informele netwerken. Figuur 1: Sociale omgeving In figuur 1 is weergegeven dat de sociale omgeving van de burger bestaat uit een sociaal netwerk (van bijvoorbeeld familie, vrienden en kennissen) en informele netwerken (denk bijvoorbeeld aan de buurt of het verenigingsleven, aan wijk- en wijkraden en andere georganiseerde burgerverbanden). Wij verwachten van de burger dat zij zoveel als mogelijk in deze sociale omgeving hun leven kunnen leiden en hun problemen kunnen oplossen. Wanneer dit niet mogelijk is, is er een vangnet beschikbaar met (professionele) ondersteuning. Ook bij deze ondersteuning wordt steeds gekeken naar de sociale omgeving. Om bijvoorbeeld de ondersteuning goed aan te laten sluiten bij de mantelzorg, of om het informele netwerk rondom de burger te vergroten zodat er op langere termijn een oplossing kan worden gevonden binnen de eigen sociale omgeving. Kortom: de burger en zijn sociale omgeving staat (altijd) centraal, zo ook bij de toegang. 1

29 Uitgangspunten bij het organiseren van de toegang Naast het centraal stellen van de burger en zijn sociale omgeving zijn de volgende uitgangspunten van belang voor het organiseren van de toegang: Wij vinden het belangrijk dat professionals in de dorpen en wijken goed met elkaar samenwerken. Dit vergemakkelijkt de toegang en het bieden van ondersteuning en zorg. Bij voorkeur wordt in de toegang welzijn en zorg met elkaar verbonden. De toegang dient bij te dragen aan goedkopere, efficiëntere en effectievere ondersteuning. Daarnaast willen wij dat de toegang laagdrempelig is, vroegtijdig signalen kan opvangen en integraal vragen kan verhelderen. Signaleren en vraagverheldering zijn belangrijke functies in de toegang. Wij willen niet, of zo min mogelijk, iets nieuws optuigen. Wij sluiten daarom zoveel mogelijk aan bij wat er al is en proberen het bestaande zo te integreren dat de gewenste toegang ontstaat. Dit geldt ook voor de ondersteuning. De bestaande dienstverlening lijkt voldoende, maar dient waar nodig aangepast te worden aan de ondersteuningsvraag van de burger. Wij willen de toegang zoveel als mogelijk in de dorpen en wijken regelen. Wij verwachten echter dat wij deze toegang nog niet (overal) in het Land van Cuijk op 1 januari 2015 hebben gerealiseerd. Dit is niet erg, omdat vanaf die datum mensen nog op de oude wijze hun hulpvragen kunnen stellen. Herkenbaarheid voor de burger is belangrijk. Wij willen daarom zoveel als mogelijk één aanspreekpunt voor de burger organiseren. Met name één telefoonnummer en adres is van belang, een fysiek vast punt voor de professionals in de toegang is dat niet. Wij vinden het vooral belangrijk dat professionals op verschillende plekken in de dorpen en wijken te vinden zijn (denk aan wijkaccommodaties) en bij de mensen thuis komen; het creëren van een nieuwe fysieke (werk)plek is daarom niet nodig. Eenduidigheid is van belang. Dat betekent dat de professionals die in de wijk werken zoveel mogelijk op dezelfde wijze de vragen van burgers verhelderen. Voorkomen moet worden dat de burger meerdere keren hetzelfde verhaal moet vertellen en dat professionals langs - en niet met - elkaar werken. Wij willen aansluiten bij de basisteams Jeugd en Gezin, om zoveel mogelijk een integrale vraagverheldering en integraal ondersteuningsaanbod te kunnen realiseren. Het kan mogelijk zijn dat een professional zowel in het sociaal wijknetwerk deelneemt als onderdeel is van het basisteam Jeugd en Gezin. Aan de hand van een plan van aanpak dat in overleg met de burger wordt opgesteld zullen waar nodig maatwerkvoorzieningen worden geleverd. Alle organisaties zullen met hetzelfde plan van aanpak werken. In het plan van aanpak wordt in ieder geval aangegeven welke methodiek wordt gebruikt (indien van toepassing), welke contactmomenten er naar verwachting nodig zijn, wat de ondersteuning moet opleveren en in welk tijdsbestek dit zal plaatsvinden. Er zal achteraf getoetst worden op resultaten. Afha kelijk a de hulp raag ordt het gesprek et de urger ge oerd door ee persoo uit het wijknetwerk die expertise bezit die aansluit bij (de achtergrond van) de hulpvraag. Niet complexe vragen kunnen door iemand uit het informeel wijknetwerk worden beantwoord. De professionals die werken in de toegang hebben een belangrijke rol in het stimuleren van mensen tot het vergroten van de sociale cohesie in dorpen en wijken. Dit geldt ook voor het stimuleren van informele dorpsnetwerken. De professionals hebben dan ook goede kennis en inzicht over wat er in het dorp/de wijk leeft en welke voorzieningen er zijn. Hoewel wij als gemeenten samenwerken om de toegang eenduidig te regelen, willen wij wel dat de toegang aansluit bij de lokale situatie. Dit betekent dat de kaders voor het regelen 2

30 van de toegang hetzelfde zijn, maar dat de uiteindelijke uitvoering binnen de gestelde kaders kan verschillen. Wij willen namelijk dat de toegang aansluit bij de aard, omvang en problematiek in het dorp of wijk. Sociale wijknetwerken In het volgende figuur wordt weergegeven hoe wij de toegang tot ondersteuning in de dorpen willen organiseren: Eén huishouden, één plan Professionals in het sociale domein Professioneel wijknetwerk TOEGANG Informeel wijknetwerk Informele netwerken Sociaal netwerk Burger Figuur 2: Toegang Wmo Land van Cuijk

31 Burger en sociale omgeving De burger en zijn sociale omgeving staan centraal, zoals bij figuur 1 is beschreven. Waar mogelijk worden oplossingen in de eigen omgeving gevonden. Waar er geen oplossing voor handen is kan de burger (eventueel samen met het sociale netwerk van de burger) met zijn hulpvraag terecht bij het wijknetwerk. Informeel wijknetwerk Als gemeenten willen wij stimuleren dat burgers waar mogelijk zelf oplossingen bedenken. Dat betekent ook dat wij de ruimte moeten bieden die nodig is om tot deze oplossingen te kunnen komen. Indien burgers zich organiseren om andere burgers te ondersteunen en/of signalen op te pikken, zodanig dat dit professionele hulp (deels) overbodig maakt, spreken wij van informele wijknetwerken. Deze wijknetwerken worden waar nodig ondersteund door een professional of een professioneel wijknetwerk. Omdat het om informele wijknetwerken gaat betekent dit dat er van dit netwerk andere dingen verwacht worden dan van het professionele netwerk. Het gaat bijvoorbeeld te ver voor een informeel wijknetwerk om specialistische hulpvragen te verhelderen. Wat een informeel wijknetwerk aan kan hangt af van de achtergrond van de mensen die het netwerk vormen. In overleg met het professioneel wijknetwerk zullen taken worden verdeeld. Professioneel wijknetwerk Dit is het netwerk van welzijns- en zorgprofessionals dat in een dorp of wijk hun reguliere werk uitvoert. Het gaat om zowel generalistische als niet-generalistische professionals, die samen een netwerk vormen. In periodiek overleg bespreken zij casuïstieken uit het dorp, stemmen zij hun werkwijze met elkaar af en onderhouden zij korte lijnen met elkaar om hulpvragen snel en adequaat te kunnen beantwoorden en indien nodig vlot de juiste ondersteuning te kunnen inschakelen. Samenstelling van het professioneel wijknetwerk gebeurt op basis van expertise. Uit het professionele wijknetwerk wordt een aanspreekpunt gekozen die het eerste aanspreekpunt vormt voor het dorp. Afhankelijk van de samenstelling van het dorp en aard van de problematiek kan het om meerdere personen gaan. Het eerste aanspreekpunt wordt op basis van competenties en in overleg met de gemeente gekozen. Voorwaarde is onder meer dat de professional het dorp en de voorzieningen goed kent, generalistisch werkt/kan werken, goed de vraag achter de vraag kan verhelderen en in staat is sociale netwerken te versterken. Het aanspreekpunt heeft ook nauwe contacten met eventuele informele wijknetwerken. Eventueel trekken zij zelfs samen op. Tot slot is het wijknetwerk via één telefoonnummer en adres te bereiken. Professionals in het sociale domein (incl. Wmo-loket en basisteam Jeugd en Gezin) Indien het professionele wijknetwerk niet voldoende expertise in huis heeft om een hulpvraag te beantwoorden of om de juiste ondersteuning te bieden, wordt de benodigde expertise van elders gehaald. Het is van belang dat het professionele wijknetwerk en de overige professionals in het sociale domein op het juiste moment (tijdig) op- en afschalen. De professionals in het sociale domein bieden de ondersteuning. Het (eerste aanspreekpunt binnen het) wijknetwerk biedt zo min mogelijk zelf ondersteuning, maar zorgt voor de vraagverheldering en maakt in overleg met de burger een plan van aanpak waarin de eventueel benodigde ondersteuning wordt vastgelegd. 4

32 Het professioneel wijknetwerk zorgt voor een goede afstemming met het basisteam Jeugd en Gezin en met het Wmo-loket. Het Wmo-loket heeft (indien niet al vertegenwoordigd in het professioneel wijknetwerk) een vraagbaak-functie voor het wijknetwerk. Daarnaast dienen zij geconsulteerd te worden ten aanzien van (huidige) Wmo-voorzieningen zoals een woningaanpassing of hulp bij het huishouden, voordat een dergelijke voorziening in het plan van aanpak wordt opgenomen. 5

33 Sociale wijknetwerken Land van Cuijk Versie 30 juli 2015

34 Aanleiding De colleges in het Land van Cuijk hebben in januari en februari 2015 de notitie Sociale Wijknetwerken Land van Cuijk vastgesteld. Daarin zijn de uitgangspunten geformuleerd voor de ontwikkeling van sociale wijknetwerken in het Land van Cuijk. De colleges gaven de opdracht om op basis van die notitie de sociale wijknetwerken voor het Land van Cuijk concreter uit te werken. Dit document vormt de uitwerking van de vastgestelde notitie. Het gaat om een richtinggevende notitie met een beschrijving van de opdracht op hoofdlijnen en een beschrijving van de structuur voor de vorming van de sociale wijknetwerken in het Land van Cuijk. Deze opdracht zal lokaal verder worden uitgewerkt en opgepakt. Hierbij zal onder meer aandacht zijn voor financiën, de lokale structuren (wat is er al), communicatie, de praktische invulling van de bereikbaarheid per e- mail en telefoon en de ureninzet van de medewerkers van het sociaal wijknetwerk. Definitie sociaal wijknetwerk Een sociaal wijknetwerk is een samenwerkingsverband van professionele partijen op het gebied van wonen, welzijn en zorg, gericht op het verhelderen van hulpvragen, het in de eigen kracht zetten van inwoners en daar waar nodig het bieden van of verwijzen naar ondersteuning. Het sociaal wijknetwerk is gericht op het ontwikkelen en behouden van de zelfredzaamheid, zelfstandigheid en het zelfstandig wonen van kwetsbare inwoners. Het Sociaal wijknetwerk werkt outreachend. In hun werkwijze worden vier hoofdtaken onderscheiden: - Signaleren - Vraag verhelderen - Ondersteunen (de regie ligt bij de burger) o Versterken individueel netwerk o Versterken sociale netwerk o Versterken informele steunstructuren o Met andere organisaties arrangementen ontwerpen en uitvoering geven aan (deel)arrangementen - Ketencoördinatie/afstemmen/samenwerken. We verwachten van het Sociaal wijknetwerk een nadrukkelijke rol in de signalering van (potentieel) kwetsbare burgers 1. Daarnaast hebben zij een rol in het bieden van ondersteuning wanneer kwetsbare burgers niet zelf, of met behulp van hun eigen netwerk, problemen kunnen oplossen. Reden voor een sociaal wijknetwerk De gemeenten kiezen voor een sociaal netwerk, vanwege de volgende redenen: Het realiseren van een betere samenwerking tussen professionals onderling en tussen professionals en vrijwilligers/burgers Het realiseren van een integralere werkwijze voor het verhelderen van hulpvragen, door het bekijken van problemen vanuit verschillende disciplines Snel kunnen handelen door korte lijnen tussen professionals en burgers, waardoor inwoners sneller en makkelijker toe te leiden zijn naar benodigde ondersteuning en hulp Het realiseren van een laagdrempelige vraagbaak en toegang Het op termijn realiseren van efficiëntere en goedkopere ondersteuning 1 Kwetsbaarheid kan liggen op sociaal, psychisch, lichamelijk en financieel gebied. 1

35 Doelgroep sociaal wijknetwerk Inwoners met vragen of problemen op het gebied van wonen, welzijn en zorg kunnen bij het sociaal wijknetwerk terecht. Dit geldt voor iedereen die er alleen niet meer uitkomt. Alle inwoners, oud, jong, met of zonder beperking of chronische ziekte kunnen voor ondersteuning bij het sociaal wijknetwerk aankloppen. Ook mensen uit de nabije omgeving van mensen die hulp nodig hebben, kunnen bij het sociaal wijknetwerk terecht. Bijvoorbeeld mantelzorgers, familie of buren. Het sociaal wijknetwerk is benaderbaar door inwoners van alle leeftijden. Vragen van jeugdigen en ouders van jeugdigen (opvoed- en opgroeiondersteuning) worden (warm) overgedragen aan het basisteam Jeugd en Gezin. Doorverwijzing naar zorg en ondersteuning De indicatiestelling voor (maatwerk)voorzieningen gebeurt door de partij in het sociaal wijknetwerk die hiervoor bevoegd is. Op dit moment zijn dat de Wmo-consulenten voor maatwerkvoorzieningen als individuele begeleiding, dagbesteding of een woningaanpassing. Voor zorgvoorzieningen is dat de wijkverpleegkundige. Op termijn wordt er naar toegewerkt dat ook andere disciplines in het sociaal wijknetwerk kunnen doorverwijzen naar een dergelijke voorziening. Om dit te realiseren is het nodig dat de overige disciplines in het netwerk voldoende expertise opbouwen om een dergelijke voorziening te kunnen toewijzen. Verwacht wordt dat dit minimaal een jaar in beslag neemt. Tot die tijd wordt bij iedere relevante hulpvraag gekeken hoe de doorverwijzing zo effectief en efficiënt mogelijk tot stand kan komen. Dit betekent dat het gesprek met de vraagsteller door diegene wordt gevoerd die naar verwachting het beste aansluit bij de hulpvraag. Ook is er nauw contact tussen de verschillende disciplines in het sociaal wijknetwerk of andere professionals als dit nodig is om de hulpvraag te beantwoorden. Stimuleren eigen kracht Een belangrijke taak van het sociaal wijkteam is het stimuleren van de eigen kracht van mensen. Het sociaal wijknetwerk helpt mensen op weg die een hulpvraag hebben of vastlopen, in die mate die nodig is om zelf of met het eigen netwerk weer verder te gaan. Dit kan betekenen dat het sociaal wijknetwerk ondersteunt bij het vergroten van de eigen kracht of bij het vergroten van het netwerk. Het sociaal wijknetwerk gaat uit van de kwaliteiten van mensen en de dingen die ze (wel) kunnen. Daar waar mogelijk wordt ook een beroep gedaan op de mensen die zij ondersteunen, om iets terug te doen voor andere mensen. Aansluiting met Basisteam Jeugd en Gezin Naast het sociaal wijknetwerk is er ook op het gebied van jeugd een samenwerkingsverband van partijen. Het basisteam Jeugd en Gezin of Centrum voor Jeugd en Gezin biedt een laagdrempelige toegang tot de jeugdzorg en vormt één aanspreekpunt voor alle vragen en zorg voor jeugd. Het sociaal wijknetwerk en basisteam Jeugd en Gezin zullen nauw met elkaar samenwerken. Dit om te voorkomen dat een inwoner twee keer zijn of haar vraag moet stellen, als blijkt dat de casuïstiek door het andere team zal worden opgepakt. De structurele positionering van het basisteam Jeugd en Gezin is momenteel nog niet bekend. Deze positionering heeft echter gevolgen voor de samenwerking tussen het basisteam Jeugd en Gezin en de sociale wijknetwerken. Om de samenwerking concreet vorm te kunnen geven zal eerst meer duidelijkheid moeten zijn over de structurele positionering van het basisteam Jeugd en Gezin. Aansluiting met informele netwerken en vrijwilligers Inwoners zijn op diverse manieren georganiseerd en spelen een belangrijke rol bij het signaleren en oplossen van vragen op het gebied van zorg en welzijn. Zowel op individueel niveau, maar ook op breder maatschappelijk niveau. Als burgers zich organiseren om andere burgers te 2

36 ondersteunen of signalen op te pikken, zodanig dat dit professionele hulp deels overbodig maakt, spreken wij van vrijwillige/informele wijknetwerken. Van een vrijwillig/informeel wijknetwerk worden andere dingen verwacht dan van het professionele sociale wijknetwerk. Wat een informeel wijknetwerk aan kan, hangt af van de achtergrond van de mensen die het netwerk vormen. Deze wijknetwerken worden waar nodig, en vraaggericht, ondersteund door een professioneel wijknetwerk. De gemeenten willen stimuleren dat burgers zelf oplossingen bedenken. Dat betekent ook dat de gemeenten hen de ruimte moeten bieden die nodig is om tot deze oplossingen te kunnen komen. In het Land van Cuijk zijn er diverse vrijwillige/informele netwerken (in ontwikkeling), zoals een aantal wijk- en dorpsraden, buurtverenigingen, zorgcoöperaties, buurtverenigingen en ouderenorganisaties. Het is belangrijk dat beide partijen goed op elkaar aansluiten. Om dit te realiseren is de bekendheid van het sociaal wijknetwerk en de vrijwillige/informele netwerken erg belangrijk en het contact tussen de netwerken. Hiervoor is de nodige communicatie en PR noodzakelijk. Dit zal per gemeente lokaal worden opgepakt. Verder zal het sociaal wijknetwerk vooral in het begin actief moeten zijn in het leggen van contacten met de bestaande vrijwillige/informele netwerken. Hierbij moeten zij duidelijk maken wie zij zijn en wat zij kunnen betekenen voor de vrijwillige/informele netwerken. Ook moet er in die contacten kennis opgehaald worden over de werkzaamheden van de vrijwillige/informele netwerken, zodat het sociaal wijknetwerk goed op de hoogte is van de activiteiten in de diverse wijken en dorpen. Invulling en structuur In het Land van Cuijk willen de gemeenten per 1 januari 2016 vijf sociale wijknetwerken actief laten zijn. Per gemeente is er sprake van één sociaal wijknetwerk. Hierbij is er sprake van een ontwikkelmodel, waarbij de gemeenten de eerste twee jaar onderzoeken of en hoe we komen tot één toegang voor de Wmo, het Basisteam Jeugd en Gezin en participatie vanaf Het kernteam zal een compact team zijn, zodat de onderlinge lijntjes kort blijven. Dit bevordert de slagvaardigheid en de herkenbaarheid voor de inwoners. Vanuit deze gedachte wordt bij het sociaal wijknetwerk onderscheid gemaakt tussen een kernteam en een meer specialistische schil. Het kernteam bestaat per gemeente in de basis uit de volgende professionals: Wmo-consulent Wijkverpleegkundige WWZ-coördinator Sociaal werker/opbouwwerker en/of maatschappelijk werk Er wordt uitgegaan van een generalistische werkwijze waarin iedereen in staat is om de vraag te signaleren, te verhelderen, richting te geven en, indien nodig, door te verwijzen. Om het kernteam compact te houden zal er vanuit iedere discipline één persoon in het sociaal wijknetwerk deelnemen. De hierboven genoemde samenstelling vormt als het ware de basis. Daarnaast kan er lokaal, afhankelijk van bijvoorbeeld problematiek of benodigde expertise, een afwijkende samenstelling mogelijk zijn. Indien wordt afgeweken van de basissamenstelling zal dit worden beargumenteerd. 3

37 De gemeente is, samen met de deelnemende organisaties, verantwoordelijk voor de selectie en samenstelling van het kernteam. Rondom het kernteam is een flexibele schil van partners waarop men een beroep kan doen wanneer dit nodig is. Deze schil bestaat onder andere uit MEE, Actieradius, Steunpunt Mantelzorg, GGZ, GGD, zorgaanbieders, Veilig Thuis, Mooiland, huisartsen en praktijkondersteuners, politie, etc.. De keuze voor de basissamenstelling van het kernteam wordt gemaakt met de kennis en inzichten van dit moment. Wanneer door ervaring blijkt dat hierin aanpassingen moeten worden aangebracht, dan zal dit mogelijk zijn, zowel op regionaal als lokaal niveau. Schematisch ziet de structuur van het sociaal wijknetwerk er als volgt uit: Flexibele schil: MEE, Actieradius, Steunpunt Mantelzorg, GGZ, GGD, zorgaanbieders, Veilig Thuis, Mooiland, huisartsen en praktijkondersteuners, politie, Kernteam: - Wmo-consulent - Wijkverpleegkundige - WWZ-coördinator - Sociaal werker/opbouwwerker en/of maatschappelijk werker Sociaal wijknetwerk en vrijwillige/informele wijknetwerken in het Land van Cuijk: SWN SWN SWN SWN 4 SWN

38 Coördinerende rol gemeente Sinds 2014 wordt er in enkele gemeenten in het Land van Cuijk geëxperimenteerd en geoefend met sociale wijkteams/-netwerken. Uit de evaluaties van deze pilots blijkt dat er binnen de al bestaande sociale wijkteams grote behoefte bestaat aan gemeentelijke regie gecombineerd met een duidelijke opdrachtverstrekking. De gemeente is immers opdrachtgever en dient daarom ook in de gaten te houden of de opdracht juist wordt uitgevoerd. De gemeenten in het Land van Cuijk geven de voorkeur aan een coördinerende rol boven het regisseurschap. Zij leggen de coördinatie bij de gemeenten. Rol en positie wijkverpleegkundige (WVPK) Vanaf 1 januari 2015 is voor de gemeenten in het Land van Cuijk gezamenlijk 140 uur per week aan wijkverpleegkundige inzet beschikbaar. Er worden met de wijkverpleegkundigen afspraken gemaakt over hun inzet en de structuren waarin zij werkzaam zijn. Dit gebeurt zowel lokaal als op Land van Cuijk niveau. Omdat de gemeenten het belangrijk vinden zowel zorg als welzijn in het sociaal wijknetwerk te brengen, sluiten zij aan bij de sociale wijknetwerken. Daarnaast vormt de wijkverpleegkundige een belangrijke schakel met huisartsen en praktijkondersteuners. De zorgverzekeraars (VGZ) zijn verantwoordelijk voor de financiering van de S1 wijkverpleegkundige. De toegang en het opstellen van het zorgplan bij cliënten met meervoudige problematiek op zowel het sociale domein als het zorgdomein, schaart VGZ doelbewust onder de niet-toewijsbare zorg 2. VGZ hecht er sterk aan dat wijkverpleegkundigen hun collectieve en preventieve taken in de niet-toewijsbare zorg (S1) optimaal kunnen uitvoeren. Dat lukt alleen als deze professionals tijd en ruimte krijgen om formele en informele netwerken in de wijk op te bouwen. Juist vanwege de verbinding met de wijk, het wijknetwerk en het sociale domein is de wijkverpleegkundige de eerstaangewezen persoon om ook een zorgplan vorm te geven. Activiteiten van de S1 wijkverpleegkundige (niet-toewijsbare zorg) zijn: Signaleren en onderkennen van zelfzorgtekorten Stimuleren van zelf oplossend vermogen (bij cliënten met lage sociaaleconomische status, laaggeletterdheid of andere problematiek) Bevorderen van de zelfredzaamheid Voorkomen van formele zorg Niet-pluis gesprekken, keukentafelgesprekken, vraagverheldering Waar nodig ondersteunen van mantelzorgers Opstellen zorgplan, inclusief elementen van het sociale domein bij meervoudige problematiek in zowel het sociale domein als het zorgdomein Coördinatie van zorg en ondersteuning; voeren van multidisciplinair overleg met bijvoorbeeld het sociale domein Eventueel kortdurende uitvoering van verpleging of verzorging, leidend tot zelfzorg Bereikbaarheid Het sociaal wijknetwerk moet digitaal bereikbaar zijn via een website, via de en per telefoon. Via de gemeentelijke website moeten alle relevante contactgegevens beschikbaar komen rondom het sociaal wijknetwerk (tijden, telefoonnummer, mailadres en een smoelenboek van de medewerkers van het sociaal wijknetwerk). Daarnaast kan hier worden verwezen naar contactgegevens van vrijwillige/informele wijknetwerken. 2 Met niet toewijsbare zorg worden taken bedoeld die niet toe te wijzen zijn aan een individuele verzekerde, bijvoorbeeld werkoverleg met het sociaal wijknetwerk. 5

39 Gedacht wordt om, indien mogelijk, een koppeling te maken met lokale buurtwebsites, zoals mijnbuurtje.nl in Boxmeer. Ook zullen maatschappelijke partners uit het sociaal wijknetwerk worden gevraagd een link te plaatsen naar de informatie over het sociaal wijknetwerk. Het organiseren van de bereikbaarheid van het sociaal wijknetwerk is een lokale aangelegenheid. Om die reden zal de bereikbaarheid in dit document niet verder worden uitgewerkt. Er wordt nadrukkelijk niet gekozen voor een vast inlooppunt of spreekuur. Wel zullen de maatschappelijke partners elkaar met regelmaat ontmoeten, casussen bespreken, delen en hier vervolgens mee aan de slag gaan. Daarnaast sluit het sociale wijknetwerk aan bij relevante activiteiten in het dorp of wijk. Facilitering vrijwillige/informele wijknetwerken De gemeenten vinden het van belang ruimte te bieden aan initiatieven van burgers om zelf oplossingen te bedenken en zich in te zetten voor het eigen dorp of eigen buurt. Het is belangrijk dat initiatieven om te zorgen voor elkaar en om de leefbaarheid in de kernen te behouden of te versterken van onderaf komen. Waar nodig willen de gemeenten bewoners hierin faciliteren. Zeker daar waar het gaat om vrijwillige/informele wijknetwerken. De gemeenten reserveren een bedrag in hun begroting om initiatieven, onder bepaalde voorwaarden, te faciliteren. Dit betekent overigens niet dat de gemeenten altijd in de vorm van financiële middelen faciliteren. Bij facilitering kan ook gedacht worden aan het (goedkoper) beschikbaar stellen van ruimten, ondersteuning door menskracht, etc.. Hoe de gemeenten initiatieven faciliteren, onder welke voorwaarden en in welke mate dit gebeurt, wordt lokaal bepaald. 6

40 Risicoparagraaf In dit document wordt uitgegaan van de wenselijke situatie voor 2016 t/m Hierbij dient rekening te worden gehouden met een aantal risico s, die hieronder genoemd worden. Continuering financiering wijkverpleegkundige De rijksoverheid stelt voor 2015 en 2016 middelen beschikbaar voor de functie van S1 wijkverpleegkundige. Het is daarom onzeker hoe en of de functie van sociaal wijkverpleegkundige wordt voortgezet vanaf In het Land van Cuijk had Pantein niet alle wijkverpleegkundigen in de eerste helft van 2015 volledig voor hun nieuwe taak vrijgemaakt, ondanks dat zij hiervoor vanaf 1 januari 2015 van VGZ middelen ontvingen. Beide factoren maken het belangrijk de wijkverpleegkundigen nauwlettend te volgen in relatie tot het sociaal wijknetwerk. Generalistisch werken RMC Radius is per 1 januari 2015 ontstaan uit de welzijnsorganisatie Radius en het Regionaal maatschappelijk centrum LvC. In de praktijk blijkt dat de integratie tussen beide organisaties nog in volle gang is. Dit heeft ook gevolgen voor de mate waarin er al sprake is van generalistische medewerkers. Overigens geldt dit ook voor andere disciplines die in de pilots participeren. Hier dient dan ook aandacht voor te zijn in het te vormen kernteam. Capaciteit bij afdeling communicatie Een veelgehoorde opmerking in de pilotprojecten is de behoefte aan communicatie. De aanwezigheid van sociale wijknetwerken dient meer bekendheid te krijgen waardoor de inwoners makkelijker de weg naar het sociaal wijknetwerk weten te vinden. Hier ligt een belangrijke rol voor de afdelingen communicatie van de gemeenten. Communicatie vormt een belangrijke randvoorwaarde om het sociaal wijknetwerk goed te kunnen positioneren. Dit vraagt echter wel om voldoende beschikbare capaciteit bij de afdelingen communicatie. Beperkingen netwerkorganisatie In het huidige concept gaan wij uit van een netwerkorganisatie waarbij de disciplines in het sociaal wijknetwerk allen werkzaam blijven bij de eigen organisatie, met eigen leidinggevenden. Uit ervaringen bij het Centrum voor Jeugd en Gezin en in den lande weten wij dat dit een loyaliteitsprobleem met zich meebrengt bij de medewerkers in het kernteam. Naar welke leidinggevende luisteren zij op welk moment? Hierover dienen duidelijke afspraken te worden gemaakt. Deze afspraken worden lokaal gemaakt. 7

41 Sociaal wijkteam Wat vinden RMC, Radius en MEE in het Land van Cuijk er van? DE VISIE VAN LERENDE ORGANISATIES