De waarde van ketensamenwerking

Transcriptie

1 De waarde van ketensamenwerking Resultaten empirisch onderzoek naar de relatie tussen de toepassing van ketensamenwerking en het (gelijktijdig) verlagen van (faal)kosten, het verhogen van de kwaliteit en het verminderen van de Resultaten doorlooptijd bij van de empirisch nieuwbouw, onderzoek onderhoud naar en renovatie de relatie van tussen woningen. de toepassing van ketensamenwerking en het verlagen van (faal-)kosten, het verhogen van de kwaliteit en het verminderen van de doorlooptijd bij de nieuwbouw, onderhoud en renovatie van woningen. dr.ing. Marcel Noordhuis Blog: Twitter: LinkedIn: nl.linkedin.com/in/marcelnoordhuis Maart 2016 L e a d e r s h i p E n t r e p r e n e u r s h i p S t e w a r d s h i p m.noordhuis@nyenrode.nl

2 Agenda Achtergrond onderzoek Impact ketensamenwerking (strategische partnerships) op de prestatievelden tijd, geld EN kwaliteit Wat betekent dat voor contract management Discussie met u

3 Achtergrond promotie onderzoek 3

4

5 En bovendien zag de sector geen oplossing voor 'faalkosten'

6 De hoogte van faalkosten De cijfers lopen uiteen, maar op basis van onderzoek (UK) en schattingen (NL) worden 5-35 % van alle kosten die gemaakt worden in het proces van ontwikkelen, bouwen en onderhouden van vastgoed als faalkosten gezien. Het verbeterpotentieel is dus groot!! 6

7 Definitie van faalkosten Alle kosten die gemaakt moeten worden om zaken te herstellen indien er niet volgens specificatie is geproduceerd... en... Alle kosten die gemaakt moeten worden om zaken aan te passen die niet aan de klantverwachtingen voldoen. Falen resulteert in tijd- en budgetoverschrijdingen én kwaliteitsproblemen...

8 Faalkosten ontstaan vooral tussen organisaties in de keten Bron: Vrijhoef, R (1998) Co-makership in construction: towards construction supply chain management, MSc Thesis. Delft University of Technology, VTT Building Technology, Espoo. 8

9 Hoofdoorzaken van faalkosten

10 Oorzaak 1: De scheiding tussen ontwerp en uitvoering De opdrachtgever bedenkt zelf de oplossing en de opdrachtnemer mag de in detail beschreven oplossing uitvoeren. Consequentie; onvoldoende gebruik van innovatief vermogen en uitvoeringskennis van opdrachtnemers. 1 Bron: 0 gebaseerd op CURT (2004)

11 Oorzaak 2: matige standaardisatie in de bouwsector Bron: Vrijhoef (2011) Primaire focus Productstandaardisatie door verdergaande standaardisatie van componenten van woningen (o.a. conceptueel/systeem bouwen, legolisering); Processtandaardisatie en het beter coördineren/afstemmen van de samenwerking in de keten (ketensamenwerking, comakership). 1

12 Oorzaak 3: inkopen op de laagste prijs Traditioneel aanbesteden is vaak gebaseerd op het zoeken naar een aanbieding op laagste prijs met een minimum standaard. Hierdoor wordt er een prikkel geïntroduceerd om de laagst mogelijke prijs te offreren voor de gegeven kwaliteit. Dit heeft tot gevolg dat aanbieders die in staat zijn een (veel) betere prijs/prestatie (lees waarde) te bieden dit in het vervolg niet meer zullen doen en zich aan de minimum eisen zullen houden. Vaak wordt bij de voorbereiding van een aanbesteding gezocht naar fouten in de aanbestedingstukken die dan niet gemeld worden, maar vervolgens wel leiden tot een (meerwerk) claim na de aanbesteding (prijs kosten). 1

13 De consequentie van inkopen op de laagste prijs Deze werkwijze zorgt ervoor dat de initiële prijs vaak kunstmatig is verlaagd, om deze vervolgens na opdrachtverstrekking weer flink op te trekken. Deze wijze van selecteren levert dan ook veel wantrouwen op tussen opdrachtgevers en opdrachtnemers en een continu gevecht om meerwerk tijdens de uitvoering van projecten. 1

14 De traditionele wijze van samenwerken (en inkopen) lost het faalkosten probleem dan ook niet op

15 Maar wat dan wel?

16 De 'theoretische' oplossing... ketensamenwerking! Op basis van uitgebreid deskresearch, bleek de toepassing van ketensamenwerking in theorie te leiden tot verbeterde prestaties op zowel de dimensies tijd, geld alsook kwaliteit... en dat tegelijkertijd.

17 Definitie ketensamenwerking! Ketensamenwerking wordt gedefinieerd als het systematisch, strategisch coördineren van traditionele bedrijfsfuncties binnen bedrijven en tussen bedrijven binnen de keten, met als doel......de lange termijn prestatie van zowel de individuele organisaties alsook de keten als geheel langdurig te verbeteren. 1

18 De wijze van samenwerken en de impact op kostenreductie De samenwerkingsvorm tussen opdrachtgevers en opdrachtnemers heeft een grote invloed op het ontstaan van (faal)kosten en daarmee het resultaat. 1

19 Ketensamenwerking; win-win ( ) door coördinatie Traditioneel Op de snijpunten wordt de marge-koek verdeeld. Corporatie Aannemer Partners Ketensamenwerking Corporatie Aannemer Partners Win-Win Win-Win

20 Maar wanneer is er sprake van Ketensamenwerking? Ketensamenwerking is gebaseerd op zes supply chain practices: 1. Aangaan van lange termijn samenwerking (van korte naar lange termijn denken) Op basis van strategische fit, gelijksoortige ambities en delen van expertise Gezamenlijk definiëren doelstellingen op tijd, geld en kwaliteit In lijn met individuele bedrijfsdoelstellingen (win-win) 2. Delen van informatie (o.a. BIMMEN) Op gebied van financiën, markt, productie, verkoop en planning (6) gezamenlijk incentive systeem (1) lange termijn samenwerking (2) delen van informatie 3. Vroege betrokkenheid van strategische partners Gezamenlijke opgave in kaart brengen Gezamenlijk inschatten faalrisico s en preventie/demping hiervan Bepalen effectieve uitvoering en proces van samenwerking (5) gezamenlijk monitoringsysteem (4) continu verbeteren (3) vroege betrokkenheid partners Deloitte The Netherlands

21 4. Continu verbeteren (bv door toepassen van Lean) Doorlopend zoeken naar manieren om sneller, goedkoper en beter te realiseren Learning by doing Herkennen en elimineren van waste 5. Gezamenlijk monitoring systeem Geleverde prestaties in projecten en door partners continu evalueren Toetsing geleverde prestaties aan afgesproken prestaties in één systeem Inzicht in totale prestatie voor alle partijen (6) gezamenlijk incentive systeem (1) lange termijn samenwerking (2) delen van informatie 6. Gezamenlijk incentive systeem Delen van kosten, opbrengsten en risico s en winsten Creëert economische prikkel Samensmelten van het individuele en collectieve belang Voorkomen van sub-optimalisatie (5) gezamenlijk monitoringsysteem (4) continu verbeteren (3) vroege betrokkenheid partners 21 Nederlandse Aardolie Maatschappij Inrichten Uitvoeringsorganisatie (4 september 2014) 2014 Deloitte The Netherlands

22 Let op! opportunistisch gebruik van de term ketensamenwerking Van de 23 zelf benoemde ketensamenwerkingsverbanden, bleken er 11 (ca. 48%) een score op de KSI index van onder de 50% te behalen en daarmee in onvoldoende mate invulling te geven aan de principes van ketensamenwerking (en dus traditioneel samen te werken). KSI-score Totaal aantal unieke samenwerkingsverbanden Aantal projecten in ketensamenwerking x 50% % x 60% % x 70% % x 80% % x 2 4 Totaal 23 42

23 Maar werkt ketensamenwerking ook echt (in NL)? Onderzocht is of dat de toepassing van ketensamenwerking door opdrachtgevers (woningcorporaties) en bouwondernemers bij de projectmatige uitvoering van nieuwbouw, onderhoud en renovatie van woningen leidt tot lagere kosten (ten opzichte van het budget) dan traditioneel samenwerken? 2....een lagere doorlooptijd (ten opzichte van de planning) dan traditioneel samenwerken? 3....een betere kwaliteit van de dienstverlening dan traditioneel samenwerken? 4....een betere kwaliteit van de woning dan traditioneel samenwerken?

24 Resultaten onderzoek nieuwbouw Projecten die in ketensamenwerking zijn uitgevoerd, kennen ruim 22 procentpunten minder tijdoverschrijding dan traditioneel uitgevoerde projecten. Dit verschil is statistisch gezien (zwak) significant.

25 Resultaten onderzoek onderhoud en renovatie Projecten die in ketensamenwerking zijn uitgevoerd scoren op de dimensie geld (zwak significant) en kwaliteit van de dienstverlening (significant) beter dan traditioneel uitgevoerde projecten. En dat, ondanks het feit dat de gemiddelde KSI-score slechts 57% is. Er rest dus nog (zeer) veel verbeterpotentieel...

26 Overpeinzing Hoe doorbreek je bestaande patronen (het traditionele denken en wantrouwen tussen partijen) Antwoord: door 'fact based' aan te tonen wat 'men' laat liggen als partijen traditioneel blijven inkopen...

27 Overpeinzing Wat is wijsheid voor een contractmanager... afdwingen naleving contractuele afspraken of optimaliseren van de totale performance van de keten (win-win)? Dit vergt wel een andere invulling van het opdrachtgeverschap en de partnerselectie..

28 Vraag aan de zaal Wordt het niet eens tijd om op continue basis de relatie te leggen tussen prijs en de (uiteindelijke tijd, geld kwalitatieve) prestaties die gerealiseerd worden? Als dit vervolgens gekoppeld wordt aan de verschillende samenwerkingsvormen, dan blijkt wanneer traditioneel samenwerken en wanneer strategische partnerships het beste tot hun recht komen.. Er is nu vooral een groot gemis aan performance data...

29

30 Ketensamenwerking...

31 Meer weten?

32 Meer weten? bol.com