Volumeanalysetoevoegingen2012

Transcriptie

1 Volumeanalysetoevoegingen212 Deze rapportage beschrijft de trends van het aantal afgegeven toevoegingen 1, lat, mediations en vastgestelde piketdeclaraties voor 21, 211 en 212. Daarnaast zijn gegevens opgenomen over het totaal aantal klantactiviteiten en verwijzingen naar de advocatuur bij het Juridisch Loket van 211 en 212. Indien er opmerkelijke afwijkingen te zien zijn bij een bepaalde zaaksoort of deze extra aandacht behoeft, is de trend als illustratie weergegeven en/of is er een mogelijke verklaring of toelichting toegevoegd. De onderwerpen waarvoor een figuur is weergegeven, zijn in de tabel gemarkeerd met een *. De opbouw van de rapportage is als volgt: -Aantallen van 21, 211 en 212 voor achtereenvolgens: -het totaal aantal afgegeven reguliere toevoegingen; -het aantal afgegeven reguliere toevoegingen per moduultype; -het aantal afgegeven reguliere toevoegingen per hoofdafgiftecategorie; -het aantal afgegeven reguliere toevoegingen per soort toevoeging; -het aantal mediations; -het aantal lat; -het aantal vastgestelde piketdeclaraties. -Aantallen van 211 en 212 voor -het totaal aantal klantactiviteiten bij HJL; -het totaal aantal verwijzingen naar de advocatuur bij HJL. 1 De gegevens over lat en mediation zijn vanaf deze rapportage separaat beschreven van de reguliere toevoegingen, vanwege verandering in de registratie. 1

2 totaal toevoegingen Afgegeven toevoegingen* procentuele groei 212 t.o.v Het aantal afgegeven reguliere toevoegingen (excl. mediation en excl. lat) was in 212 8% hoger dan in 211. De trend laat pieken in maart en oktober 212 zien, vanwege het inlopen op de voorraden. 2 Een mogelijke verklaring voor de stijging is dat de mensen die onder de Wrb vallen het afgelopen jaar meer juridische problemen hebben gehad of vaker actie hebben ondernomen wanneer zij problemen hadden. Deze suggestie kan niet met cijfers onderbouwd worden, maar gezien de toename van het aantal toevoegingen gerelateerd aan uitkeringen is dit zeker niet onwaarschijnlijk moduultype procentuele groei 212 t.o.v Ambtshalve* Civiel* Straf* Asiel* Civiele en straftoevoegingen laten in 212 een toename zien ten opzichte van 211. In maart en oktober 212 is de voorraad toevoegingen teruggebracht. Dit heeft met name bij moduultype civiel en straf in maart en oktober tot een forse toename van het aantal afgegeven toevoegingen geleid. Bij civiel en straf ligt het niveau sinds juni bovendien hoger dan in 211. Omdat een toename in het aantal afgegeven toevoegingen op alle gebieden waar een eigen bijdrage verschuldigd is te zien is, zou een mogelijke verklaring in een toegenomen bereik onder de Nederlandse bevolking gezocht kunnen worden (bijvoorbeeld door de crisis). Uit de cijfers van 212 blijkt echter dat dit gelijk is gebleven aan het bereik van vorig jaar, namelijk 35,9%. 3 De toevoegingen waarvoor geen eigen bijdrage is verschuldigd, ambtshalve en asiel, laten juist een daling zien. De daling bij ambtshalve toevoegingen is voor een groot deel verklaard door de afname van het aantal toevoegingen voor vreemdelingenbewaring totaal aantal toevoegingen 211 totaal aantal toevoegingen 212 civiel ambtshalve straf asiel ambtshalve civiel straf asiel De voorraad was eind 211 ongeveer 1. poststukken hoger dan eind Het is voor het eerst in jaren dat het bereik niet is verminderd. 2

3 Hoofdafgiftecategorieën procentuele groei 212 t.o.v Personen- en familierecht* Straf verdachten* Straf overig Verbintenissenrecht Soc. voorzieningen* Vreemdelingenrecht Asielrecht Arbeid/ontslag* Soc. verzekeringen Huur/verhuur* Bestuur Restgroep privaatrecht Erfrecht Fiscaal recht Wonen Ambtenarenrecht Faillissement Goederenrecht Milieu Het niveau van het aantal toevoegingen voor sociale voorzieningen ligt aanzienlijk hoger dan in 211. Ook het aantal toevoegingen op het gebied van personen- en familierecht 5 en straf verdachten ligt hoger dan in 211. Rechtsgebieden die ook een stijging laten zien, maar absoluut gezien een minder grote invloed hebben, zijn huur/verhuur, bestuur, restgroep privaatrecht en goederenrecht. De stijging wordt gedeeltelijk veroorzaakt door de cijfers van maart en oktober, toen de voorraad is afgenomen. Vanaf juni 212 is er over het algemeen sprake van een hoger aantal toevoegingen dan in 211. Een afname in het aantal toevoegingen is alleen te zien bij asielrecht, fiscaal recht en woonrecht, waarvan de laatste twee rechtsgebieden absoluut gezien slechts een klein aandeel hebben in het totaal aantal toevoegingen. Het aantal arbeidstoevoegingen, dat vorig jaar nog opvallend afnam, stijgt nu weer. 4 Het aantal faillissementen is in 212 fors hoger dan de afgelopen jaren. Bron: CBS Statline. 5 Vanaf mei 212 worden mediations op eigen zaakcodes separaat geregistreerd. Omdat verreweg het grootste deel van de mediationtoevoegingen betrekking heeft op personen- en familierecht is de stijging bij personen- en familierecht groter dan in deze cijfers gerapporteerd personen- en familierecht straf verdachten personen- en familierecht straf verdachten soc. voorzieningen arbeid huur/verhuur arbeid soc. voorzieningen huur/verhuur

4 groeiinaantalen212t.o.v.211 Ambtenarenrecht Arbeid/ontslag Asielrecht Bestuur Erfrecht Faillissement Fiscaal recht Goederenrecht Huur/verhuur Milieu Personen- en familierecht Restgroep privaatrecht Soc. verz. Soc. voorz. Straf verdachten Straf overig Verbintenissenrecht Vreemdelingenrecht Wonen

5 procentuelegroei212t.o.v.211 Ambtenarenrecht Arbeid/ontslag Asielrecht Bestuur Erfrecht Faillissement Fiscaal recht Goederenrecht Huur/verhuur Milieu Personen- en familierecht Restgroep privaatrecht Soc. verz. Soc. voorz. Straf verdachten Straf overig Verbintenissenrecht Vreemdelingenrecht Wonen

6 8 Soorttoevoeging Arbeid-enontslagrecht procentuele groei 212 t.o.v Nietig ontslag* Kennelijk onredelijk ontslag Ontslagvergunning Ontbinding arbeidsovereenkomst Arbeidsrecht overig* Loonvordering/ sec. voorwaarden* Bedrijfsongeval Het aantal nieuwe WW-uitkeringen is in 212 toegenomen ten opzichte van 211. Dit wijst erop dat er meer gedwongen ontslagen zijn gevallen, waardoor het hogere aantal ontslaggerelateerde toevoegingen deels verklaard kan worden. Het aantal verleende ontslagvergunningen om bedrijfseconomische redenen is in 212 hoger dan in De instroom bij de rechtbank voor verzoekschriften kantonzaken arbeidsontbinding neemt eveneens toe. Bestuursrecht Bestuursrecht* Klachten overheidshandelen Vorig jaar nam het aantal toevoegingen bestuursrecht af. Deze afname werd destijds toegeschreven aan PAGO. De huidige stijging van toevoegingen in het bestuursrecht doet de vraag rijzen of er nog voldoende aandacht voor PAGO is loonvordering/sec. voorw. nietig ontslag arbeidsrecht, overig nietig ontslag arbeidsrecht, overig loonvordering/sec. voorw bestuursrecht 211 bestuursrecht Bron: Nieuwsflits Arbeidsmarkt, dec. 212, UWV. 6

7 Soorttoevoeging Socialevoorzieningen procentuele groei 212 t.o.v Alg. Bijstandswet* Verhaal bijstand Uitk. vervolgings-/ oorlogsslachtoffers Soc. voorz. overig* Studiefinanciering Met ingang van 1 januari 212 is de wet werk en bijstand aangepast (onder meer invoering inkomenstoets en gezinsuitkering voor nieuwe uitkeringen, invoering mogelijkheid vragen van tegenprestatie voor bijstand door gemeenten, strengere eis voor vrijstelling sollicitatieplicht voor alleenstaande ouders). Met name bij de soorten algemene bijstand en sociale voorzieningen overig lijkt dit te leiden tot een stijging van het aantal toevoegingen. Aan de gewijzigde aantallen voor sociale voorzieningen overig liggen wellicht ook de veranderingen in de kinderopvangtoeslag en PGB ten grondslag. De zichtbare stijging van het aantal toevoegingen voor studiefinanciering is vermoedelijk veroorzaakt door de inmiddels teruggedraaide langstudeerboete. Duidelijk moge zijn dat het grootste gedeelte van de stijging bij sociale voorzieningen veroorzaakt wordt door wijzigingen in de wet. De stijging bij sociale voorzieningen is niet zozeer zichtbaar bij de Rechtspraak. Dit wijst erop dat er meer toevoegingen worden afgegeven voor het traject dat vooraf gaat aan beroep. Ook voor dit soort toevoegingen doet de huidige stijging van toevoegingen de vraag rijzen of er nog voldoende aandacht voor PAGO is bijstandswet soc. voorz. overig bijstandswet soc. voorz. Overig

8 Soorttoevoeging Soc.verzekeringen procentuele groei 212 t.o.v WW Het aantal toevoegingen op het gebied van WW hangt samen met het aantal aangevraagde en afgewezen werkloosheidsuitkeringen. Vergeleken met een jaar geleden zijn er in 212 fors meer nieuwe werkloosheidsuitkeringen verstrekt. Het totale aantal lopende uitkeringen ligt ook hoger dan vorig jaar. 7 Arbeidsongeschiktheid De toename is onder meer veroorzaakt doordat het UWV kritischer is in het toekennen van Wajong. Zodoende is er sprake van meer bezwaar en beroep en meer afwijzingen. Het totale aantal uitkeringen van de arbeidsongeschiktheidswetten neemt af, het aantal nieuwe uitkeringen is stabiel. 8 Soc. verzekeringen overig De toename zal vermoedelijk samenhangen met de verandering van organisatie van langdurige zorg in de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ) per 1 januari 212 en stijgende aantal AOW-uitkeringen door vergrijzing. 9 Kinderbijslagwet Bron: UWV, Nieuwsflits arbeidsmarkt, dec Bron: UWV, cijfers en trends november Bron: CBS Statline, toename van 4% in

9 Soorttoevoeging Huur/verhuur procentuele groei 212 t.o.v Beëindiging huurovk.* Onderhoud verhuurder Wet huurprijzen woonruimte Geschil (ver)huur woonruimte* Geschil (ver)huur bedrijfsruimte Door stilstand in de woningmarkt is er meer sprake van (ver)huur van woningen door particulieren. Mogelijk levert dit sneller en meer problemen op. Daarnaast is er sprake geweest van toevoegingen voor verhoging van de huur op oneigenlijke gronden. Het is tevens niet onwaarschijnlijk dat de huur in crisistijd vaker niet meer opgebracht kan worden. Tenslotte is er melding gemaakt van minder onderhoud aan huurwoningen door verhuurders. 1 Er is sprake van een relatief stabiele instroom bij de verzoekschriften huurzaken beeindiging huurovereenkomst geschil (ver)huur woonruimte beeindiging huurovereenkomst geschil (ver)huur woonruimte Bron: persbericht NOS 3 december 212, Minder onderhoud aan huurhuizen. 9

10 Soorttoevoeging Verbintenissenrecht Geschil onrechtmatige daad* procentuele groei 212 t.o.v Straat-/contactverbod Geschil onrechtmatige overheidsdaad* Gewelds-/zedenmisdrijf met ernstig letsel Geschil verzekering Aandelenlease De verwachting is dat dit soort toevoegingen met het vervallen van de Dexia-zaken verminderen. Geschil verbintenissenrecht Schuldsanering* Een (deel van de) verklaring voor deze stijging is een toename van het aantal dwangakkoorden, moratoria en voorlopige voorzieningen bij de rechtbank. 11 Opvallend is dat de trend voor deze toevoegingen afwijkt van andere soorten toevoegingen: over de hele termijn is het aantal toevoegingen in 212 hoger dan in 211. Geschil medisch handelen Voorschot subsidie MHO geschil verbintenissenrecht geschil verzekering geschil onrechtmatige daad schuldsanering geschil onrechtmatige overheidsdaad geschil onrechtmatige daad geschil onrechtmatige overheidsdaad schuldsanering Bron: cijfers over eerste 8 maanden van 212, RvdR. 1

11 Soorttoevoeging Personen-enfamilierecht procentuele groei 212 t.o.v Echtscheiding met nv.* Ontb. eenz. huwelijk na svteb Ontb. samenwoning met nv. * Echtscheiding ambtshalve Echtscheiding gem. verzoek* Gem. ontb. verz. na svteb Alimentatie/levensonderhoud* Omgangsregeling* Boedelscheiding* Adoptie Vaderschapsactie/ontkenning Voornaamswijziging Curatele/onderbewindstelling echtscheiding met nv. echtscheiding op gem. verz. beeindiging samenwoning met nv. echtscheiding met nv beeindiging samenwoning met nv echtscheiding op gem. verz Uit de tabel blijkt dat veel van de soorten toevoegingen op het gebied van personen- en familierecht toenemen in aantal, met name echtscheidingen (zie figuur). 12 De groei is ook zichtbaar bij de echtscheidingsgerelateerde toevoegingen, het meest bij alimentatie/ levensonderhoud. Echtscheiding op gemeenschappelijk verzoek neemt echter fors af. Mogelijk wordt dit veroorzaakt door een verschuiving van deze soort toevoegingen naar mediation. Het aantal curatele/onderbewindstellingen lijkt snel toe te nemen. Dit past in de trend over de jaren heen en is wellicht een effect van de toenemende vergrijzing alimentatie omgangsregeling 5 12 Het aantal echtscheidingen is in 21 na een tijdelijke daling weer toegenomen. Het aantal is in 211 weer op hetzelfde niveau als voor 29 en 21. Bron: CBS Statline. Ook werd voorspeld dat het aantal echtscheidingen in 212 nog zal toenemen. Bron: Metro boedelscheiding alimentatie omgangsregeling boedelscheiding

12 Soorttoevoeging procentuele groei 212 t.o.v Ambtshalve OTS* Ouderlijk gezag/voogdij* Personen- en familierecht overig* Ambtshalve OTS-toevoegingen laten een daling zien. 13 Het aantal kinderen onder toezicht of onder voogdij van jeugdzorg is de laatste jaren redelijk stabiel. 14 OTS- en UHP-zaken laten eveneens een dalende instroom bij de rechtbanken zien. Toename van toevoegingen personen- en familierecht overig kan onder meer te maken hebben met registratie van niet nagekomen echtscheidingsconvenanten onder deze soort ouderlijke macht/voogdij personen- en familie overig ambtshalve ots ambtshalve ots 211 ambtshalve ots 212 personen- en familie overig 211 personen- en familie overig 212 ouderlijke macht/voogdij 211 ouderlijke macht/voogdij Reguliere OTS wordt onder toevoegingsoort ouderlijk gezag/voogdij geregistreerd. Omdat dit soort toevoegingen ook voogdij na echtscheiding bevat, is onduidelijk in welke mate het voorkomt. Vanaf 1 januari 213 is er een nieuwe code in het leven geroepen om reguliere OTS te kunnen onderscheiden. 14 Bron: CBS Statline 12

13 9. Soorttoevoeging Straf procentuele groei 212 t.o.v Overtreding, kanton Jeugdstrafzaken* Rijden onder invloed Misdrijf, 1 e aanleg, ev* OM-afdoening /strafbeschikking Misdrijf, 1 e aanleg, mv* Nog altijd is er afname zichtbaar bij toevoegingen voor jeugdstrafzaken. Bij de rechtspraak is in 212 eveneens een daling bij kinderrechterzaken zichtbaar. Er zijn meer toevoegingen voor misdrijven afgegeven in 212. Enkelvoudig en meervoudige kamer zijn in de figuur bij elkaar opgeteld, omdat het onderscheid tussen de soorten misdrijven in de registratie niet heel strikt wordt gehandhaafd. 15 Door de maatregel Salduz komt een verdachte eerder en vaker dan voorheen in aanraking met een advocaat. Mogelijk is het daardoor voor verdachten die weer op vrije voeten zijn gesteld en een dagvaarding ontvangen makkelijker om opnieuw contact te leggen met de betreffende advocaat. De strafbeschikking, een nieuwe maatregel die in maart 211 in werking is getreden, neemt in 212 explosief toe in aantal. 16 Omdat dit gefaseerd wordt ingevoerd, zal het aantal in de toekomst naar verwachting nog toenemen misdrijven jeugdstrafzaken jeugdstrafzaken misdrijven De trend bij de rechtbanken is niet in overeenstemming met het beeld dat zichtbaar is bij de toevoegingen. De eerste acht maanden van 212 laten bij misdrijven een lichte afname zien bij de instroom. Bij de uitstroom is bij ek duidelijk dalend en licht toenemend bij mk. Meer recent cijfermateriaal is nog niet beschikbaar. Bron:. 16 Uit de expertmeeting kwam naar voren dat de verwachting was dat dit niet of nauwelijks zichtbaar zou zijn in het aantal toevoegingen, omdat de strafbeschikking toegepast zou worden op zaken waar geen toevoeging voor nodig is. 13

14 3. Soorttoevoeging Vreemdelingenrecht procentuele groei 212 t.o.v vreemdelingenrecht 211 Vreemdelingenrecht* Verblijf gezinsleden Naturalisatie Asiel vreemdelingenrecht 212 Voornemen asiel* (Hoger) beroep asiel De daling van het aantal asieltoevoegingen (en dus ook de beroepen en hoger beroepen) is groter dan vooraf geschat en vloeit voort uit een daling van het aantal asielverzoeken.een gedeelte van de daling is te verklaren door het feit dat er in 211 een ongewoon hoog aantal verzoeken was in V41 (verzoeken buiten de AA-procedure) vanwege de Dublin-Griekenland verzoeken voornemen asiel 211 Herhaalde asiel aanvragen voornemen asiel 212 Asiel overige toevoegingen Vreemdelingenbewaring Vreemdelingenbewaring* vreemdelingenbewaring vreemdelingenbewaring

15 Soorttoevoeging W oonrecht procentuele groei 212 t.o.v Woonrecht Geschil woon-/huursubsidie Strafoverig BOPZ* De toevoegingen BOPZ volgen sedert jaren een eigen (steeds toenemende) trend die samenhangt met het aantal gedwongen opnames. 17 Bezwaar weigering teruggave rijbewijs Gratieverlening WOTS Bezwaarschrift DNA-profiel Met de toename van de databank met DNA-materiaal, groeit logischerwijs ook het aantal bezwaarschriften tegen opname daarin BOPZ Bron: Tijdschrift voor Psychiatrie 55 (213) 1, 45 55, Stijging van het aantal gedwongen opnames in België en Nederland: een epidemiologische analyse 15

16 Soorttoevoeging procentuele groei 212 t.o.v Wth-vovo Wth-beroep Uitleveringswet Benadeelde partij in strafproces Dit komt overeen met de toegenomen aandacht voor slachtoffers. Schadevergoeding na voorlopige hechtenis Door wijziging van de werkinstructie wordt hiervoor minder vaak een toevoeging afgegeven. Beklag niet-vervolging Weigering teruggave inbeslaggenomen goed Ten uitvoerlegging voorwaardelijke straf Omzetting taakstraf Ontnemingsvordering Tbs Geschil/klacht gedetineerde* Het aantal toevoegingen is fors toegenomen. Onderzoek naar de afwijzingsgronden laten geen wijziging zien. Onduidelijk is waarom het aantal is toegenomen geschil/klacht gedetineerde Straf non-verdachten overig

17 Lat en piketdeclaraties procentuele groei 212 t.o.v Lat* Het aantal lat was jarenlang afnemend. De cijfers in 212 laten echter een behoorlijke toename van het aantal lat zien ten opzichte van 211. De grootste absolute toename is te zien bij bestuursrecht, geschil verbintenissenrecht, vreemdelingenrecht, geschil (ver)huur woonruimte en algemene bijstand (meer dan 15). Daarnaast is de toename (van 29%) van het aantal lat bij geschillen/klachtzaken gedetineerden opvallend. De meeste soorten toevoegingen die hier genoemd worden, laten ook een stijging in aantal toevoegingen zien, waardoor de veronderstelling dat de lat meer ingezet wordt in plaats van een reguliere toevoeging niet voor de hand liggend lijkt. Een mogelijke verklaring voor de stijging van het aantal lat is dat advocaten nu meer advieszaken doen dan voorheen. Dit kan samenhangen met de invoer van Diagnose en Triage bij HJL. Daarnaast kan een reden zijn dat advocaten hun cliënten niet langs HJL willen sturen als ze verwachten het probleem met een lat af te kunnen doen ; dit vergt namelijk extra inspanning van de cliënt en de mogelijkheid is dat een advocaat zijn cliënt niet meer terugziet. Bovendien zou het kunnen dat advocaten een manier zoeken om de verlaging van de vergoedingen sinds 1 januari te compenseren. Wellicht dat zij nu een vergoeding vragen voor advieszaken die zij eerder ook al deden zonder vergoeding lat 211 lat 212 Piketdeclaraties* Sinds de invoering van de aanwijzing Salduz (1-4-21) is het aantal vastgestelde piketdeclaraties toegenomen. Het aantal strafpiketdeclaraties is in 212 weer hoger dan in 211. De stijging is tevens deels toe te schrijven aan de toename van psychiatrische piketdeclaraties piketdeclaraties 211 piketdeclaraties

18 Mediation 9 procentuele groei 212 t.o.v Mediation Het aantal mediations is in 212 fors toegenomen. Vrijwel alle mediations, 99%, zijn op het gebied van personen- en familierecht mediationtoevoegingen 211 mediationtoevoegingen

19 HJL procentuele groei 212 t.o.v HJL 18 Aantal klantactiviteiten 19 * Sinds 1 juli 211 is diagnose en triage bij het loket in werking getreden. Sindsdien is het aantal klantactiviteiten toegenomen. 2 Het totale aantal klantactiviteiten voor heel 212 komt fors hoger uit dan het aantal van 211. Aantal verwijzingen naar de advocatuur* Het aantal verwijzingen naar de advocatuur is, zoals verwacht, toegenomen (meer dan verdubbeld!) vanaf het moment van invoering van diagnose en triage bij HJL (1 juli 211). In 212 betrof 12% van de klantactiviteiten een verwijzing naar de advocatuur. Uitgaande van een meervoudig gebruik van loketklanten van 2,3 klantactiviteit per klant (ervaringscijfer uit 211), komt dit neer op 28% van alle loketklanten die naar de advocaat worden verwezen aantal klantactiviteiten 211 aantal klantactiviteiten Bron: rapportage t/m dec. 212 van het Juridisch Loket. 19 Het aantal klantactiviteiten is niet gelijk aan het aantal klanten of het aantal problemen. 2 De registratie is sindsdien veranderd en bestaat uit meer soorten klantactiviteiten, waardoor vergelijking van 212 met 211 niet goed mogelijk is. 21 Dit percentage betreft een schatting. Het zal bij verwijzing naar de advocaat relatief vaak om een eenmalig contact gaan en het komt ook voor dat een rechtzoekende meerdere verwijzingen krijgt. 2. aantal verwijzingen naar advocatuur 211 aantal verwijzingen naar advocatuur