Versie TOELICHTING OP DE BEGROTING VAN DE PROTESTANTSE GEMEENTE TE HILVERSUM (PgH) VOOR HET JAAR 2018.

Transcriptie

1 Versie TOELICHTING OP DE BEGROTING VAN DE PROTESTANTSE GEMEENTE TE HILVERSUM (PgH) VOOR HET JAAR INLEIDING Bestaand beleid en recente ontwikkelingen. De begroting 2018 is opgesteld volgens bestaand beleid, rekening houdend met recente ontwikkelingen. Bestaand beleid betreft de volgende beleidsnota s: Vitaal en Solidair (BVS) Predikantsplaatsen (BPP). Recente ontwikkelingen zijn ingebouwd. Dit heeft geleid tot de volgende veranderingen ten opzichte van de jaarrekening 2016 en de begroting Voldoen aan richtlijn 640 voor organisaties zonder winststreven. Deze richtlijn is ook leidend voor de gemeenten van de Protestantse Kerk in Nederland. De richtlijn houdt mede in dat alle baten en lasten in de begroting en rekening moeten worden verantwoord op de betreffende opbrengsten en kostensoort en pas daarna op een fonds, bestemde reserve of voorziening komen. Omdat de PgH meerdere van dit soort posten heeft en daardoor de begroting/rekening ondoorzichtig wordt is een tussenoplossing gevonden die het dichtst ligt bij de voorgeschreven regel. Het Kantoor Kerkelijke Administratie (KKA), dat een beoordelingsverklaring bij de jaarrekening geeft, is met deze opzet akkoord gegaan. De mutaties in de fondsen, reserves en voorzieningen zijn apart in de begroting vermeld en in een bijlage gespecificeerd. Vitamine G financieel zelfstandig. Ingaande 1 januari 2017 is de pioniersplek Vitamine G, die tot dat moment gekoppeld was aan de wijkgemeente Diependaal, financieel zelfstandig en werkzaam binnen de PgH. als geheel. In de begroting 2018 is dit opgelost door alle lasten en baten in een fonds onder te brengen. De inkomsten uit een specifiek voor missionair werk ontvangen nalatenschap zullen steeds meer de kosten moeten dekken, naast bijdragen van de landelijke kerk (pioniersplek tot en met 2019), de stichting Diependaal en de PgH. Er is een betaalde kracht begroot voor 0,50 fte. Tot oktober 2017 werkte de predikant van de wijkgemeente Diependaal voor 0,25 fte voor Vitamine G; tevens had hij een contract met de stichting Diependaal voor 0,25 fte. De gehele administratie van Vitamine G zal ingaande 2018 worden ingebracht bij de PgH. Tot nu toe werd een deel bij de stichting gedaan. Predikantsplaatsen. Na afsplitsing van 0,25 fte voor Vitamine G resteert aan formatieplaatsen 4,50 fte. De nota BPP bepaalt hoe deze formatie over de wijkgemeenten moet worden verdeeld. De berekening voor het jaar 2017 wijst uit dat 4 wijkgemeenten rond de 1,00 fte uitkomen. Voor twee wijkgemeenten met een kleine plus, voor twee wijkgemeenten met een kleine min. Afgerond komt dit neer op 1 fte voor de wijkgemeenten Regenboogkerk, Bethlehemkerk, Morgenster en Centrum. In de praktijk is dit grotendeels al het geval. De wijkgemeente Diependaal behoudt dan 0,50 fte. Het totaal van 4,50 fte en deze verdeling is in de begroting 2018 verwerkt. Vacaturetijd. Het ziet er naar uit dat er zeker in het eerste deel van het jaar 2018 vacatures predikantsplaatsen zullen zijn in de wijkgemeenten Bethlehemkerk en Diependaal. De Algemene Kerkenraad heeft toegestaan dat eventueel extra kosten kunnen worden gemaakt voor tijdelijke oplossingen. Een deel van deze kosten is op te vangen doordat voor 0,5 fte geen bezettingsbijdrage aan de centrale kas voor de predikantstraktementen behoeft te worden betaald. Eventuele meerdere kosten zullen achteraf uit de jaarrekening blijken. Jeugdwerker. De Algemene Kerkenraad heeft goedgekeurd dat uit het fonds legaten Morgenster een voltijds jeugdwerker mag worden aangesteld voor de hele PgH. Deze kosten zijn onder de fondsen begroot. 1

2 Begrotingssaldo. In de begroting 2018 zijn alle verwachte baten en lasten, zowel op centraal niveau als op wijkniveau opgenomen, resulterend in een tekort van Vervolgens zijn aan de wijkgemeenten de directe en indirecte baten en lasten met uitzondering van de centrale dekkingsmiddelen toegerekend. Hieruit resulteert een nadelig wijksaldo van dat via een vereveningsbijdrage tot een bedrag van wordt gedekt. De vereveningsbijdrage wordt geput uit de algemene dekkingsmiddelen, voornamelijk de vermogensinkomsten. De methode van berekening staat beschreven in de BVS, de berekening voor het jaar 2018 is opgenomen in bijlage 4. Het voor- of nadelige wijksaldo (per saldo nadelig = ) komt ten laste van de wijkfondsen; het dan resterende voordelige saldo van wordt toegevoegd aan de centrale reserve tekortdekking. Wijkbegrotingen. De wijkbegrotingen zijn opgenomen in bijlage 3. Voor twee wijkgemeenten is een voordelig saldo geraamd, voor drie wijkgemeenten een nadelig saldo. Het gezamenlijke wijkresultaat is nadelig. De wijkraden van kerkrentmeesters dienen de wijkbegroting aan de orde te stellen in hun wijkkerkenraad, teneinde dit verantwoordelijke orgaan inzicht te geven in de financiën van de wijkgemeente. Zeker als de uitkomst van de wijkbegroting negatief is, dient te worden besproken hoe een verbetering is te bereiken. Dit overleg kan reeds plaatsvinden zodra het CVK de begroting heeft goedgekeurd. ANALYSE VAN HET RESULTAAT De begroting 2018 sluit met een nadelig resultaat van , tegenover een nadelig resultaat in de begroting 2017 van en een voordelig saldo van de rekening 2016 van Tegenover beduidend lagere inkomsten staan bezuinigingen op de kosten, zodat de verwachting is dat de financiële positie van de PgH voor het jaar 2018 een gunstiger beeld zal geven. In onderstaande toelichting zijn de opbouw van de bedragen en de eventuele verschillen met voorgaande jaren nader toegelicht. BATEN. Inkomsten kerkgebouwen (post 80.10). In eigendom van de PgH zijn de Regenboogkerk, de Bethlehemkerk, de Morgenster en de Grote Kerk. Tevens is de Diependaalse Kerk in gebruik. Dit kerkgebouw is in eigendom en exploitatie van een stichting. De exploitatie van de kerkgebouwen is opgedragen aan de wijkraden van kerkrentmeesters. De exploitatie begrotingen van de wijkgemeenten zijn samengevat in bijlage 2. De netto baten zijn op post verantwoord. 2

3 Verhuur dansstudio (post 80.20) Dit zijn de huuropbrengsten van Melis Stokelaan 6. Na de verbouwing van de Bethlehemkerk worden delen van het complex centraal geëxploiteerd, te weten: Melis Stokelaan 6 (voormalige wijkzaal), verhuurd aan een dansschool Loosdrechtseweg 263 A, in gebruik als kerkelijk bureau Loosdrechtseweg 263B (voormalige redactieruimte) verhuurd als praktijkruimte aan een pedicure. Deze baten komen ten gunste van de exploitatie door de wijkgemeente, waartegenover een ruimte van de Bethlehemkerk in gebruik is gegeven aan de redactie van Kerkbrink. Verhuur woningen (post 80.30). Dit betreft de huuropbrengsten van de volgende woningen: Oude Torenstraat 6; complex Grote Kerk, verhuurd aan de voormalige koster Torenlaan 13A Melis Stokelaan 2 en 4 De woning aan de Neuweg 63 is in 2017 verkocht. De verhuur van de woningen aan de Melis Stokelaan 2 en 4 is tezamen met de verhuur van de hierboven genoemde Melis Stokelaan 6 voor de jaren in centraal beheer en bedoeld ter dekking van de tienjarige afschrijvingslasten van de renovatie Bethlehemkerk, zie post Vanaf het jaar 2026 zijn de baten uit verhuur van Melis Stokelaan 6 weer onderdeel van de exploitatie door de wijkgemeente. Verhuur pastorieën (post 80.35). De pastorieën aan de Lieven de Keylaan en de Elzenlaan zullen in 2017 of begin 2018 conform de nota gebouwenbeleid worden verkocht wegens vacatures in de predikantsbezetting. In eigendom blijven dan over de pastorieën aan de Gomarushof en de Soestdijkerstraatweg. Voor deze woningen ontvangt de PgH een landelijk gemiddelde woonbijdrage via het bureau predikantstraktementen in Utrecht. Rentebaten en dividenden (post 81). De baten uit de financiële vaste activa zijn op deze post geraamd. Een berekening is gemaakt van de verwachte opbrengsten uit de effectenportefeuille en uit de spaarrekeningen naar de stand per 31 mei 2017, verhoogd met de verwachte gelden uit de verkoop van 3 woningen. Deze berekening geeft een rendement van 1,7% (vorig jaar 1,9%) aan bij een opbrengst van De baten zijn met verhoogd in de verwachting dat het nog meer activeren van het beleggingsbeleid extra rendement kan genereren. Uiteraard blijft hierbij het uitgangspunt dat sprake moet zijn van defensief beleggen. De wijkgemeenten hebben de niet direct benodigde gelden voor de wijkkassen en de exploitatie kerkgebouwen ( ) gestald bij centraal. De baten van uit deze beleggingen zijn verantwoord bij de wijkkassen (bijlage 1) en in mindering gebracht bij post Vrijwillige bijdragen kerkbalans (post 83.10). Uitgaande van het tot medio 2017 bekende bedrag aan toezeggingen kerkbalans over 2017 is het streefbedrag voor 2018 gelijk gehouden aan Tot en met augustus 2017 is ten opzichte van 2016 het ledental met 2,1% gedaald. Voor 2018 is aangenomen dat een verhoging van de gemiddelde bijdrage per betalend gemeentelid deze daling zal opvangen. De totale opbrengst is verminderd met een bedrag van wegens de verzelfstandiging van Vitamine G (apart op het fonds geregistreerd) en komt dan uit op Collecten kerkdiensten (posten en 83.30). De opbrengst betreft de 2 e collecte en de maandelijkse collecte voor pastorale arbeid. De raming 2018 is gelijk gehouden aan

4 Bijdragen Quotum en Solidariteitskas (posten en 83.32). De inkomsten voor het quotum en de solidariteitskas - totaal zijn bestemd voor de dekking van de afdrachten aan de landelijke kerk. Hiertegenover staan de lasten op de posten en tot een totaal van De plaatselijke gemeente komt derhalve tekort op de bijdragen van gemeenteleden voor de landelijke kerk en moet dit verschil uit plaatselijke inkomsten bijpassen. Bijdrage kerkblad (post 58.10). De bijdragen voor 2018 zijn aanzienlijk lager geraamd. Deels vanwege de uitkomsten over 2017, deels vanwege het verlagen van de verschijningsfrequentie naar 11 Kerkbrinks per jaar. Inkomsten wijkkassen (post 89.10). De opbrengsten zijn ontleend aan de begrotingen van de wijkgemeenten en samengevat in bijlage 1. Als de post uitgaven wijkkassen (49.10: ) hierbij wordt betrokken is het verschil een nadelig resultaat van (vorig jaar 8.400). LASTEN. Kerkgebouwen (post 40). De dotatie aan de onderhoudsvoorziening is ontleend aan de meerjarenonderhoudsbegroting (MJOB) De kosten over de 10-jarige periode zijn hierin bij elkaar geteld en gelijkmatig over de jaren verdeeld als toevoeging aan de voorziening. Ten laste van de voorziening komen de uitgaven, waarbij de onderhoudsbegroting over het eerste jaar maatstafgevend en voor de volgende jaren indicatief is. De dotaties 2018 aan de onderhoudsvoorziening bedragen voor de: Regenboogkerk Bethlehemkerk Morgenster Grote Kerk Totaal Het saldo van de verwachte uitgaven ten opzichte van de voorziening is nadelig en is verantwoord onder de fondsen, reserves en voorzieningen. De overige kosten in deze rubriek betreffen belastingen, verzekeringen, energie en water. Vooral de raming voor energie Bethlehemkerk kon sterk worden verlaagd op grond van de resultaten over de periode 2016/2017 na verbouwing. Pastorieën (post 41.10) Hieronder vallen de ambtswoningen aan de Soestdijkerstraatweg en Gomarushof. Voor het onderhoud gelden de bepalingen van het MJOB. Door verkoop van twee pastorieën zijn de ramingen beduidend lager. Overige woningen post (41.20) Zie de toelichting onder de baten, post Ook voor de woningen gelden de bepalingen van het MJOB. Afschrijvingen (post 42). Onder deze categorie is de 10-jaarlijkse afschrijving ondergebracht op de kosten van de renovatie van de Bethlehemkerk in Zie de toelichting onder post De kosten op de post en betreft de afschrijving op de nieuwbouw van het kerkelijk bureau over een periode van 20 jaar en de afschrijving inventaris van het kerkelijk bureau. 4

5 Pastoraat (post 43). In het hoofdstuk Inleiding is onder predikantsplaatsen al vermeld hoe de pastorale lasten zijn geraamd. De posten 43.30, en betreffen de werkelijke bezetting van 4,50 fte gemeentepredikanten. De kosten van deze predikanten zijn gebaseerd op een omslagstelsel (afdracht aan de landelijke centrale kas), zodat het voor een gemeente niet uitmaakt of een predikantsplaats bezet wordt door een oudere of door een jongere predikant. De traktementen van de predikanten volgen de CAO voor personeel in dienst van het Rijk. In de begroting 2018 is rekening gehouden met een stijging van 2½% ten opzichte van de traktementen en vergoedingen over Vanaf 1 januari 2016 heeft de predikant van de wijkgemeente Centrum een benoeming aanvaard als hoogleraar aan de Theologische Universiteit (PThU) voor 0,4 fte. De predikant blijft voor 100% aangesteld bij de PgH, waarbij hij voor 40% van zijn werktijd is vrijgesteld. De kosten worden door de Gereformeerde Bond vergoed aan de PgH. Op voorstel van de wijkgemeente Centrum betaalt de PgH uit deze vergoeding de kosten van een aanstelling van een kerkelijk jeugdwerker, de kosten van 0,1 fte van de hulppredikant voor het ouderenpastoraat en een overeenkomst met de IZB voor het focus traject. In de begroting 2018 zijn de volledige kosten voor 1 gemeentepredikant opgenomen. De bijdrage van de Gereformeerde Bond en de daaruit te betalen kosten zijn apart geraamd onder fondsen, reserves en voorzieningen. Vacaturegelden worden niet geraamd. Het uitgangspunt is dat eventuele kosten van vacatures kunnen worden gedekt uit lagere bezettingskosten. Op de totale bezetting van 4,50 fte is vanaf oktober 2017 een vacature ontstaan van 0,5 fte. Gedurende de vacaturetijd is de afdracht aan de centrale kas predikantstraktementen gewijzigd van een bezettingsbijdrage ( op jaarbasis) tot een vacaturebijdrage (8.000 op jaarbasis). De kosten voor de preekvoorziening (gastpredikanten) bedragen reiskosten per beurt. Bij de PgH gaat de wijkpredikant 36 x per jaar voor in de eredienst in één van de Hilversumse kerkgebouwen. Voor de overige preekbeurten door eigen predikanten of gastpredikanten geldt de vergoedingsregeling. Lasten kerkdiensten, catechese en overige kerkelijke activiteiten. (post 44). Op post is opgenomen voor het in gang zetten van nieuwe ontwikkelingen. In de begroting 2018 is op post toegevoegd een bijdrage van in de kosten van verzelfstandiging van Vitamine G en de uitrol van deze activiteit over de gehele PgH. Zie de specificatie van deze activiteit onder fondsen, reserves en voorzieningen Verplichtingen en bijdragen andere organen (post 45). De kosten voor de landelijke kerk worden over de plaatselijke gemeenten omgeslagen volgens de regeling van het kerkrentmeesterlijk quotum. Dit quotum (post 45.10) is gebaseerd op een voor het jaar 2017 vastgesteld percentage van 4,35 van de inkomsten van een plaatselijke gemeente uit vermogen en levend geld. De verwachting is dat voor het jaar 2018 hetzelfde percentage zal gelden. De bijdrage aan de solidariteitskas (post 45.20) is gebaseerd op belijdende leden x 5.00 = Salarissen en vergoedingen (post 46). Ingecalculeerd is een te verwachte kostenstijging van 2½% voor het jaar 2018 ten opzichte van het jaar Voor het jaar 2017 is uitgegaan van de schaalsalarissen per 1 januari De pensioenpremie en de sociale lasten zijn procentueel gelijk gehouden aan vorig jaar. 5

6 Koster. De salarisregeling voor de kosters-beheerder is als volgt in de begroting verwerkt: voor de wijkgemeente Centrum is uitgegaan van een 75% koster in schaal 4; in de wijkgemeente Morgenster is de koster-beheerder aangesteld in schaal 7 (voltijds). in de wijkgemeente Bethlehemkerk is de koster-beheerder aangesteld in schaal 7 voor 6 een 34-urige werkweek. in de wijkgemeente Regenboogkerk is de koster-beheerder aangesteld in schaal 7 voor een 18-urige werkweek. De kosten zijn gesplitst in een centraal gedeelte (post e.v.) en een wijkgedeelte (begrepen in post 80.10; zie bijlage 2). Centraal geldt een indicatief bedrag van per wijkgemeente als kosten voor uitsluitend kerkelijke activiteiten. Deze splitsing is gemaakt om in de exploitatie van het kerkgebouw door de wijkgemeenten zichtbaar te maken of de verhuur aan derden kostendekkend is. Uiteindelijk dragen de wijkgemeenten alle kosten. Organist en/of cantor. Ten opzichte van de begroting 2017 zijn deze kosten aanmerkelijk lager geraamd en gebaseerd op de jaarrekening Bij de raming 2017 werd er namelijk van uitgegaan dat de functie van organist in de Bethlehemkerk en van cantor in de Morgenster een vacature is waarvoor de betreffende salarisschaal geldt. In de praktijk worden echter vrijwilligers ingeschakeld. De vergoeding aan vrijwilligers kan zijn een fiscaal belast bedrag als de vrijwilliger voor de in de salarisschaal voor een invalbeurt geldende vergoeding kiest, dan wel een fiscaal onbelast bedrag als de vrijwilliger gebruik maakt van de fiscale vrijwilligersregeling die is afgesproken tussen de landelijke kerk en de fiscus. Uitgegaan is van een 10/90 verhouding. In de praktijk kan dit afwijken. Redactie kerkblad. Begroot zijn de kosten van de eindredacteur van de Kerkbrink voor 0.66 fte. Administratief personeel en overig personeel. Dit betreft de personeelsformatie van het kerkelijk bureau, bestaande uit een medewerkster op arbeidsovereenkomst voor 0,5 fte, een medewerker voor de financiële administratie op basis van een vrijwilligersovereenkomst voor 0,4 fte en twee vrijwilligers voor het archief op uurbasis. Kosten beheer en administratie (post 47). Enkele kleine aanpassingen zijn verwerkt op basis van de uitkomsten 2016 en de uitgaven 2017 Rentelasten/bankkosten (post 48) Verreweg het grootste deel van de kosten heeft betrekking op het vermogensbeheer, waarvoor een adviesbureau is ingeschakeld. Dit bureau geeft, mede op eigen initiatief, adviezen over de effectenportefeuille. De beleggingscommisie, bestaande uit de penningmeester CVK en een toegevoegd deskundig gemeentelid, pleegt meerdere malen per jaar overleg met het bureau, teneinde een zo hoog mogelijk rendement te behalen. De waardeverschillen van de aandelen per het einde van een jaar zijn geen onderdeel van de rekening van baten en lasten, maar worden rechtstreeks verantwoord op de reserve koersverschillen. Vandaar dat de kosten van beheer van de portefeuille, voor 2018 geraamd op , zijn verantwoord bij de fondsen, reserves en voorzieningen ten laste van deze reserve. Op post 48 zijn de resterende bankkosten begroot. Communicatie (post 49). De drukkosten zijn geraamd op het contract met de drukkerij De Zalige Zalm voor het 11 x per jaar verschijnen van Kerkbrink. Deze kosten zijn lager dan voorgaande jaren toen het kerkblad nog tweewekelijks werd bezorgd. Afhankelijk van de uitwerking van de voorstellen van de werkgroep communicatie aan de Algemene Kerkenraad kan deze paragraaf in de

7 toekomst worden uitgebreid met andere vormen van communicatie. Overige baten en lasten (post 49.10) De uitgaven van de wijkkassen zijn op deze post geraamd; zie bijlage 1. LASTEN VIA FONDSEN, RESERVES EN VOORZIENINGEN. In de inleiding is onder Voldoen aan richtlijn 640 voor organisaties zonder winststreven gemeld dat de begroting hierop is aangepast door de fondsen, reserves en voorzieningen apart op te nemen. De mutaties die op deze wijze worden verantwoord zijn per saldo Dit is aanzienlijk meer dan voorgaande jaren, voornamelijk omdat in het MJOB voor het jaar 2018 hogere onderhoudsbijdragen zijn geraamd ten laste van de voorziening. In de jaarkolom voor 2018 is onder andere het vervangen van de dakbedekkingen van de Bethlehemkerk (lage gedeelte) en Morgenster opgenomen, evenals schilderwerk in de Regenboogkerk. Voor dit onderdeel is een aparte specificatie opgenomen onder de noemer Fondsen. MEERJARENBEGROTING en RESERVES. Aan de begroting 2018 is geen meerjarenbegroting toegevoegd. De Algemene Kerkenraad heeft een taakgroep herijking ingesteld met de opdracht een visie te geven op de ontwikkeling van de Protestantse gemeente te Hilversum richting De uitkomsten van deze visie zullen mede bepalend zijn voor de ontwikkeling van de financiën van de PgH. Zodra de taakgroep een beeld heeft geschetst zal een vertaling hiervan worden gemaakt in een meerjarig financieel perspectief. Tot zolang is het niet zinvol en mogelijk een meerjarenbegroting op te stellen. Het verwachte tekort komt door de wijze van verdeling volgens de nota BVS ten gunste van de reserve tekortdekking (27.800) en ten laste van de wijkfondsen (42.900). De PgH beschikt over een reserve tekortdekking per 31 december 2016 van Toekomstige tekorten kunnen hieruit gedurende een aantal jaren worden opgevangen. De wijkgemeenten beschikken over eigen fondsen per 31 december 2016 van De wijken zijn vrij in het besteden van deze fondsen. Bij extra uitgaven moet echter rekening worden gehouden met een buffer voor het opvangen van toekomstige tekorten. De algemene reserve van de PgH bedraagt ultimo 2016 rond Deze reserve dient om vermogensinkomsten te genereren zodat met name op pastoraal niveau een voldoende bezetting gewaarborgd blijft. Zonder deze vermogensinkomsten zou het aantal predikantsplaatsen slechts ongeveer 3,00 fte kunnen zijn in plaats van het in de begroting 2018 opgenomen aantal van 4,50 fte. Uit wijkgebonden nalatenschappen beschikken de wijkgemeenten naar de stand per augustus 2017 over ruim De wijkgemeenten kunnen aan het CVK en/of de Algemene Kerkenraad voorstellen doen tot tijdelijke voorzieningen, gezamenlijk of ieder voor zich, op personeelsgebied of anderszins. Een dergelijk besluit is bijvoorbeeld opgenomen bij het fonds legaten Morgenster. 7