VERDER MET HET ZORGAKKOORD

Transcriptie

1 Tekst Corien Lambregtse Fotografie Ed van Rijswijk Illustratie Jeroen Murre VERDER MET HET ZORGAKKOORD WAT VINDEN HUISARTSEN ERVAN? De kern van het net gesloten zorgakkoord is simpel samen te vatten: de huisarts staat meer dan ooit centraal. De rol van de huisarts als poortwachter, regisseur en bewaker van de doelmatigheid in de zorg is met vette halen onderstreept. Maar wat betekent het akkoord voor de praktijk? De Dokter maakt samen met een aantal huisartsen de balans op. LHV De Dokter November

2 Vervolg Verder met het zorgakkoord Een akkoord tussen onderhandelaars is per definitie een compromis. Het is een afweging tussen positieve en negatieve elementen, het is geven én nemen. Dat geldt ook voor het zorgakkoord Op 24 september ging de Algemene Ledenraad van de LHV bijna unaniem akkoord met het onderhandelingsresultaat voor de eerstelijns zorg. Alleen de regio Twente stemde tegen (zie ook Kritisch Gesprek, pagina 14, 15). De winst van het zorgakkoord is dat de huisartsenzorg mag groeien, zelfs 2,5 procent per jaar, terwijl bij andere zorgpartijen de groei juist wordt teruggeschroefd. De dreigende tariefkorting van het NZakostenonderzoek is van de baan, er worden stappen gezet voor wettelijke verankering van de inschrijving op naam, het norminkomen wordt herijkt en de normpraktijk wordt verlaagd. Maar het zorgakkoord heeft ook minder positieve punten. De huisartsen zien veel werk op zich afkomen. Eén van de vragen die daarmee gaan spelen, is of er wel voldoende menskracht beschikbaar is. Al die praktijkondersteuners, waar moeten ze vandaan komen? En is die 2,5 procent die de huisartsenzorg mag groeien, wel genoeg om de gevraagde zorg daadwerkelijk te leveren? Best haalbare Als het akkoord was afgewezen, was de situatie er niet simpeler op geworden. De huisartsen hadden dan moeten vrezen voor een tariefkorting en hadden moeten accepteren dat anderen voor en over de huisartsenzorg hadden beslist. Alles overwegende was dit akkoord volgens de leden het best haalbare. Maar de verantwoordelijkheden die de huisartsen daarmee naar zich toe krijgen zijn groot. De stemming is dan ook dat we met z n allen de vinger aan de pols moeten houden. Want de huisarts is geen wonderdokter en niet de panacee voor alle problemen in de zorg. Die illusie heeft geen enkele huisarts, of hij nu solist is, een groepspraktijk heeft of actief is in de ketenzorg of een zorggroep. Hoofdlijnen van het zorgakkoord eerstelijns zorg ( ) O De brede basisvoorziening voor de huisarts wordt versterkt. O De huisarts neemt zorg over van het ziekenhuis en krijgt daarvoor betaald. O Het reguliere groeipercentage voor het huisartsenkader betreft 1,5% in 2014 en 1% per jaar in de periode Voor substitutie krijgen huisartsen bovendien 1% extra groeiruimte in 2013 en 1,5 procent in In totaal dus 2,5 % per jaar. O Het kostenonderzoek wordt niet geëffectueerd; de korting op het huisartsenkader van 226 miljoen euro is definitief van de baan. O De normpraktijk wordt verlaagd, passend bij de huidige tijd. O De gemaakte afspraken zijn ACM-proof. De huisarts kan de komende jaren gerust meer samenwerken met andere zorgverleners. O De inschrijving op naam (ION) wordt wettelijk verankerd (dit wordt in elk geval voorbereid). Het belangrijkste is dat wij als huisartsen de basiszorg recht overeind houden Ernst Bolsius: Voor eenpitters wordt het erg moeilijk Eenmanspraktijk in Hoofddorp met 2520 patiënten, een praktijkondersteuner (18 uur), 2 assistenten (1,2 fte) en een medewerker administratie (20 uur). Bolsius is voorzitter van de Kring Noord-Holland Midden en afgevaardigde naar de Algemene Ledenraad van de LHV. In dit akkoord worden belangrijke keuzes gemaakt voor de huisartsenzorg. De kansen en de voetangels tegen elkaar afwegend, vind ik de kansen het zwaarst wegen. Daarom heb ik vóór gestemd. We zijn voor vier jaar van de inkomensdiscussie af en de normpraktijk wordt naar beneden bijgesteld. Dat is een groot goed. Verder wordt de inschrijving op naam versterkt en krijgen we de substitutie in de schoot geworpen. Het moet allemaal nog worden uitgewerkt, maar het staat wel zwart op wit. Er zijn harde afspraken met de zorgverzekeraars. Als wij zorg overnemen en daardoor hogere kosten maken, dan wordt dat niet op ons budget gekort, maar moeten de ziekenhuizen inleveren. 10 LHV De Dokter November 2013

3 Je wordt langzamerhand in een groepsvoorziening gejaagd Overschat Het convenant heeft zeker ook nadelen. De huisarts wordt wel wat overschat. Wij hebben ook maar twee armen en één kop. Straks krijgen we naast alle ketenzorg ook taken op het gebied van jeugdzorg en de GGZ. En als we dat niet goed doen, krijgen we de kritiek van de hele samenleving over ons heen. Voor eenpitters zoals ik wordt het nu wel erg moeilijk. Je wordt langzamerhand in een groepsvoorziening gejaagd. Als je de zorg volgens de standaarden wilt uitvoeren, heb je veel meer ondersteunend personeel nodig. Als we niet uitkijken, ontstaat er een situatie waarin de huisarts niet eens meer toekomt aan de basiszorg, omdat er aan allerlei andere eisen moet worden voldaan om inkomen te genereren. Daar maak ik me zorgen over. Daarom moeten we bij dit akkoord de vinger aan de pols houden. Het belangrijkste is dat wij als huisartsen de basiszorg recht overeind houden. Dat moet 85 procent van ons werk blijven en ook het grootste deel van het praktijkinkomen. Het gaat erom dat de patiënt drempelloos bij de huisarts terecht kan en een medisch antwoord op zijn vragen krijgt. En als we dat niet waar kunnen maken, moeten we het zorgakkoord doorstrepen en het inkomensverlies desnoods accepteren. Convenanten met medisch specialisten en ggz Minister Edith Schippers (VWS) heeft niet alleen een akkoord gesloten met de huisartsen en eerstelijns zorgverleners, maar ook met de ziekenhuizen, medisch specialisten, GGZ, zorgverzekeraars en patiëntenorganisaties. Met die partijen is afgesproken dat de groei van de zorguitgaven wordt teruggeschroefd naar 1,5% in 2014 en naar 1% in de jaren Dit levert een extra besparing op van ongeveer 1 miljard euro. De besparing moet worden bereikt door de doelmatigheid en de kwaliteit van de zorg te verbeteren. De zorg verschuift van de medischspecialisten naar de huisartsen, en van de huisartsen naar zelfzorg en e-health. De complexe zorg wordt in een aantal ziekenhuizen geconcentreerd. Medische richtlijnen en zorgstandaarden worden strakker toegepast. Ook komt er meer transparantie over de kwaliteit en de kosten van de zorg. Verder worden fraude en verspilling bestreden en moeten ziekenhuisnota s voor iedereen begrijpelijk worden. De voorgenomen versobering van het basispakket (1,5 miljard euro) wordt aangepast. Het verzekerde pakket blijft grotendeels gelijk, maar artsen gaan kritischer om met het toegang verlenen tot verzekerde zorg. Van de oorspronkelijke pakketmaatregel blijft 300 miljoen overeind. De zogeheten restitutiepolis blijft onderdeel uitmaken van het basiszorgpakket. Door deze wijzigingen moet de kwaliteit van de verzekerde zorg niet alleen op hoog niveau, maar ook betaalbaar blijven. De verzekeraars spelen daarin een belangrijke rol. Zij gaan selectief inkopen en mogen bij niet-gecontracteerde zorg hun vergoeding afstemmen op het kwaliteits niveau dat zij ervaren. LHV De Dokter November

4 Vervolg Verder met het zorgakkoord Ongecompliceerde ziektegevallen kunnen we prima zelf behandelen, samen met de kaderartsen Sylvester Jenniskens: Grote winst ten opzichte van hiervoor Huisarts in Helvoirt (duopraktijk), kaderarts diabetes mellitus en medisch directeur zorggroep Chronos (100 huisartsen). Jenniskens werkt twee dagen per week in zijn praktijk. De praktijk heeft 5000 patiënten, vier parttime-huisartsen, twee praktijkondersteuners en drie assistenten (2,2 fte). Dit zorgakkoord is een buitengewoon goed akkoord dat huisartsen veel te bieden heeft. Natuurlijk zie ik er ook wel een paar donkere wolken boven hangen. Het lijkt namelijk wel alsof de huisarts de panacee voor alle medische problemen is, en ook nog de oplossing voor de noodzakelijke bezuinigingen op de zorg. Die budgettaire groei van 2,5 procent is volgens mij vragen om problemen. Al die taken die huisartsen op zich af zien komen, kunnen alleen worden uitgevoerd als je voldoende hulppersoneel inschakelt. Maar daarvoor moet je dan ook wel de nodige ruimte en faciliteiten hebben. Ik zou het mooi vinden als gemeenten daarin een actieve rol zouden spelen, bijvoorbeeld door wijkcentra op te zetten, en dan het liefst op een uniforme manier. Als huisarts zou je daar dan ruimtes kunnen huren of delen met anderen. Substitutie Als directeur van een zorggroep en kaderarts diabetes mellitus ben ik zeker blij met dit akkoord. Vooral met de afspraken over substitutie. Overschrijdingen in de ketenzorg leiden niet meer tot kortingen in de basiszorg. Dat is grote winst ten opzichte van de situatie hiervoor. We kunnen de doelstellingen voor substitutie best halen, zeker als huisartsen wat vaker een beroep doen op de kaderartsen. Als een huisarts het bij een patiënt niet goed weet, hoeft hij de patiënt niet meteen naar het ziekenhuis te sturen, hij kan beter eerst een kaderarts raadplegen en zo een onnodige verwijzing voorkomen. Natuurlijk moet de specialist naar gecompliceerde ziektes kijken, maar ongecompliceerde ziektegevallen kunnen we prima zelf behandelen. Ik zie dat de rol van zorggroepen door dit akkoord belangrijker wordt. Het is voor individuele huisartsenpraktijken ondoenlijk om zelf aan de eisen, voorwaarden en regels te voldoen die de zorgverzekeraars stellen. Neem alleen al de eisen die aan de substitutie van GGZ-zorg van de tweede naar de eerste lijn worden gesteld. De verzekeraars werpen enorme barrières op in plaats van het huisartsen gemakkelijk te maken. En het moeilijke is dat ze qua inkoop soms tegengestelde eisen stellen, waardoor het allemaal nog ingewikkelder wordt. 12 LHV De Dokter November 2013

5 Nelleke Gruijters: Laat specialisten doen waarvoor ze zijn opgeleid Huisarts in Heeze (duoprakijk), met in totaal 5000 patiënten, vier POH s, vier assistentes (ruim 2 fte) en een HIDHA. Gruijters werkt vier dagen per week in de praktijk en is daarnaast op meerdere fronten bestuurlijk actief. Ze was voorzitter van Huisartsenkring Zuidoost-Brabant en is onder meer lid van de Raad van Toezicht van de NHG. Dit zorgakkoord zou het volgens Steven van Eijck voor de huisarts leuker maken, omdat de arts zijn eigen passie kan volgen? Ik begrijp eigenlijk niet wat hij daarmee precies bedoelt. Natuurlijk, je kunt als huisarts een bepaald aandachtsgebied hebben en je daar sterker in ontwikkelen, maar je moet toch ook de gewone basishuisartsenzorg blijven verlenen. Iedereen in Nederland mag overal dezelfde zorg van een huisarts verwachten. Het akkoord biedt ruimte om te onderhandelen met de zorgverzekeraars als je bepaalde extra zorg wilt gaan verrichten, maar voor individuele huisartsen verwacht ik daar niet veel van. De verzekeraars onderhandelen in de praktijk alleen met zorggroepen. Ik zie dat het akkoord heel sterk inzet op multidisciplinaire zorg. Mijn zorg is dat al dat samenwerken en overleggen erg veel tijd kost, terwijl we het toch al veel drukker krijgen. Het spreekuur met consult is volgens mij nog steeds een efficiënte manier om zorg te verlenen. Het moet nog maar blijken of dat multidisciplinaire werken zoveel meerwaarde heeft. Ik denk dat de huisarts met goed opgeleid generalistisch ondersteunend personeel zelf heel veel zorg kan verlenen. Daar hebben we die budgettaire groei overigens ook hard voor nodig. Kwartier Verder vind ik dat het zorgakkoord vooral veel goede dingen in zich heeft. Het past in de huidige tijd. Het is goed nieuws dat de normpraktijk wordt verlaagd. De patiënten die je als huisarts tegenwoordig op consult krijgt, hebben ingewikkelder vragen en problemen Tien minuten is eigenlijk altijd te kort dan vroeger. Simpele consulten zitten er niet meer bij; 10 minuten is eigenlijk altijd te kort. Misschien dat het voor andere huisartsen anders ligt, maar ik trek voor een consult standaard een kwartier uit. Mijn winst is dat patiënten minder vaak terugkomen voor dezelfde klacht. Dat hoop ik althans. Wat ik bij dit zorgakkoord heel goed vind, is de aandacht voor substitutie: de verschuiving van zorg van de tweede naar de eerste lijn. Ik hoop van harte dat daardoor al die overbodige klachtenpoli s in de ziekenhuizen verdwijnen en dat specialisten weer gaan doen waarvoor ze echt zijn opgeleid: specialistische zorg. O Veel gestelde vragen Veel huisartsen hebben vragen over het zorgakkoord. De belangrijkste vragen en antwoorden worden op de website van de LHV in het dossier Zorgakkoord behandeld. Kijk op daarna onder Zorgakkoord en vervolgens onder Veel gestelde vragen zorgakkoord U vindt er antwoorden op vragen als: O Hoeveel mag de huisartsenzorg en multidisciplinaire zorg de komende jaren groeien? O Is de groeiruimte van 2,5 procent inclusief de uitbreiding van de POH-GGZ? O Is de afgesproken groeiruimte voldoende om substitutie serieus op te kunnen pakken? O Hoe wordt voorkomen dat de tweede lijn de ruimte die vrijkomt met substitutie weer opvult? O Wat gebeurt er als de besparing van doelmatig voorschrijven van 50 miljoen niet wordt gehaald? O Is het NZa-praktijkkosten- en inkomensonderzoek 2012 nu definitief van de baan? O Wat is de rekennorm vanaf 2014? O Is het onderhandelaarsresultaat ACM-proof? O Wat gebeurt er met de M&I-verrichtingen? O Worden met dit akkoord de financiële schotten tussen de eerste en tweede lijn opgeheven? LHV De Dokter November