Verder met ZIEN! Op weg naar een sociaal pedagogisch veilige school

Transcriptie

1 Verder met ZIEN! Op weg naar een sociaal pedagogisch veilige school

2 ZIEN! en de fasen van het schoolontwikkelingsmodel ZIEN! werkt systematisch en transparant, wanneer alle fasen van handelingsgericht werken cyclisch worden doorlopen. Cyclisch werken met ZIEN! komt terug in de jaarcyclus, soms meerdere malen. Het waarnemen, begrijpen, wegen, plannen, handelen en evalueren is een manier van denken: je maakt af waar je aan begon en je begint weer opnieuw. In elke fase kan ZIEN! helpen! 1. Waarnemen Lijsten De leerkracht observeert in verschillende situaties, vult de ZIEN!- observatielijst en eventuele aanvullingsbladen in. De leerlingen (groep 5-8) vullen de digitale vragenlijsten in over het leer- en leefklimaat en pesten (= monitor sociale veiligheid) en de sociale vaardigheden en ouders vullen de oudervragenlijst in als welkome aanvulling voor het gesprek met de leerkracht. Bij de leerlingen in de onderbouw neemt de leerkracht een (groeps)interview af. 2. Begrijpen Profiel en indicatie-uitspraken Het groeps- en leerlingprofiel wordt gegenereerd en indien van toepassing indiceert ZIEN! een ondersteuningsbehoefte. De indicatie-uitspraken helpen te komen tot een passende interventie. In de fase van begrijpen zijn we op zoek naar grip op het resultaat. Op leerling- en groepsniveau leggen we relaties tussen de zeven ZIEN!-dimensies en ontdekken verbanden tussen welbevinden, betrokkenheid en de sociale vaardigheden. We ontwikkelen inzicht in ruimtegevend en ruimtenemend gedrag, egocontrole, egoveerkracht en empathie. Om over na te denken: Is jouw school tevreden over de spiegelende werking van het groepsprofiel in relatie tot het pedagogisch handelen van de leerkracht? Is jouw school blij met de mogelijkheden om door middel van begrijpen van het groepsprofiel te komen tot het antwoord op de vraag: Wat heeft de groep en de leerling van de leerkracht nodig om te groeien in prosociaal gedrag? Ben je er bij de fase van plannen van op de hoogte dat de A-uitspraken veel informatie geven over de belemmerende en compenserende factoren op leerling-/en groepsniveau? 3. Wegen Kiezen van interventies Om in deze fase te komen tot een overwogen keuze uit de beschikbare handelingsdoelen is het van belang dat de fase van begrijpen goed doorlopen is. Met ZIEN! brengt de leerkracht focus aan. 4. Plannen Wat ga je doen? De handelingssuggesties in ZIEN! gebruikt de leerkracht als inspiratiebron om interventies te beschrijven. Daarnaast verwijst ZIEN! naar veel methoden voor sociale vaardigheden. 5. Handelen Aanpak De leerkracht voert, na afstemming met de groep en/of de leerling, het plan uit. 6. Evalueren Terugblik De leerkracht evalueert of de aanpak de groep of leerling geholpen heeft, bijvoorbeeld door de vragenlijst nogmaals in te vullen.

3 Haalt jouw school al uit ZIEN! wat erin zit? Na een eerste kennismaking met ZIEN! kun je behoefte hebben aan verdieping, zodat ZIEN! het pedagogisch handelen versterkt. Er zijn concrete leerlijnen, doelen en handelingssuggesties beschikbaar om een leerling of groep preventief en curatief te ondersteunen bij het pro-sociaal functioneren. Driestar onderwijsadvies biedt verschillende voorbeeldtrajecten, zogenoemde ontwikkelpaden, die volledig op de situatie van jouw school zijn aan te passen. Zo kun je met ZIEN! als hulpmiddel werken aan een sociaal en pedagogisch veilig schoolklimaat. Bij effectief gebruik van ZIEN! heb je de graadmeters welbevinden en betrokkenheid hoog in het vaandel staan. krijgt je school inzicht in de sociale competenties van leerlingen, het pro-sociaal gedrag. is pedagogisch en didactisch handelen van de leerkracht ingebed in het pedagogisch klimaat. wordt de sensitiviteit en responsiviteit van de leerkracht versterkt. weten leerkrachten op het juiste moment de effectiefste interventie te kiezen en uit te voeren op het gebied van welbevinden, betrokkenheid en/of de vijf sociale vaardigheden. monitor je op jouw school de sociale veiligheid. voer je een oudergesprek waarbij je compact taal weet te geven aan het gedrag van de leerling in de context van de school. wordt de leerkracht en/of leerlingvragenlijst ingezet om een effectief kindgesprek te voeren.

4 Op weg naar een sociaal en pedagogisch veilige school met de ZIEN!-ontwikkelpaden ZIEN! is een krachtig middel om pedagogisch handelen van leerkrachten te versterken met als resultaat een sociaal en pedagogisch veilige school! Om meer uit ZIEN! te halen en de school optimaal te helpen, heeft Driestar onderwijsadvies verschillende voorbeeldtrajecten, zogenoemde ontwikkelpaden, opgezet. We starten bij voorkeur samen met jou vanuit een collectieve ambitie. Vandaaruit komen we tot maatwerk in de keuze van de te bewandelen ontwikkelpaden. Ontwikkelpad 1 Handelingsgericht werken met ZIEN! We werken aan: vergroting inhoudelijke kennis van de zeven ZIEN!-dimensies. versterking van het pedagogisch leerkrachthandelen. cyclisch werken met ZIEN! De pedagogische interventies van ZIEN! zijn een preventief middel om de eerste fase van groepsvorming positief te beïnvloeden. We zoeken naar een groep die in balans is op het gebied van ruimtegevend en ruimtenemende vaardigheden. Driestar onderwijsadvies kan helpen in deze eerste fase van groepsvorming. Waarnemen Na de eerste fase van groepsvorming gaan we het waarnemen vastleggen in ZIEN! en informatie verzamelen van leerlingen en ouders. We gebruiken: ZIEN! Leerkracht ZIEN! Leerling sociale vaardigheden + leer- en leefklimaat ZIEN! Ouder, de oudervragenlijst Begrijpen, wegen en handelen ZIEN! biedt effectieve interventies en/of strategieën om sociale vaardigheden positief te beïnvloeden. Een voortdurende reflectie op het handelen van de leerkracht maakt ZIEN! tot een spiegel waarin veel te ontdekken valt! Evalueren We staan stil, kijken terug en ook vooruit. Is er groei zichtbaar in leer- en leefklimaat? Er wordt een keuze gemaakt of het van belang is om ZIEN! opnieuw in te vullen voor de groep of een individuele leerling. Aan het einde van het jaar is de leerkracht in staat om compact woorden te geven aan het gedrag van de groep en de individuele leerling. ZIEN! wordt daarmee een sterk middel in de warme overdracht naar de volgende leerkracht. Begeleiding en advies Wanneer je als school handelingsgericht wilt werken met ZIEN! bieden we schoolontwikkeling aan door middel van teamscholingen waarin de uitgangspunten van de school, praktische oefening en borging een plek hebben.

5 Ontwikkelpad 2 ZIEN! en effectief communiceren over gedrag De kernbegrippen binnen dit ontwikkelpad zijn: Gesprekken met ouders. Gesprekken met kinderen. Gesprekken met elkaar. Met elkaar spreken we dezelfde ZIEN!-taal! Op een sociaal en pedagogisch veilige school is het van groot belang om als team, met leerlingen en ouders effectief en eenduidig te communiceren over gedrag. ZIEN! gaat over gewenste sociale competenties en de balans in ruimtenemende en ruimtegevende vaardigheden. ZIEN! biedt concrete inhoud om binnen het team en met de ouders over hun kind in gesprek te gaan. De ouderrapportage is een hulpmiddel in de communicatie met ouders. We denken daarbij niet in problemen, maar in aan te leren vaardigheden! Ouderavond Een ouderavond is een moment van ontmoeting en informatieverstrekking om te werken aan educatief partnerschap. We nemen ouders mee in het proces: Wat heeft uw kind van de leerkracht in samenwerking met u nodig om te groeien op cognitief en sociaalemotioneel gebied? Opvoeden is best een lastige klus. Tijdens de ouderavond van ZIEN! kreeg ik concrete en praktische tips waar ik direct iets mee kon. Teambijeenkomsten Patric Muilwijk, ouder Tijdens teambijeenkomsten staat de vraag centraal: Hoe ga ik aan de hand van een ZIEN!-profiel in gesprek met de leerling en/of de ouders? We bieden in samenwerking met een trainingsacteur handvatten om alle soorten gesprekken effectief te voeren. Coaching Een ander onderdeel van de begeleiding op dit ontwikkelpad is het coachen van de intern begeleider en/of gedragsspecialist. Zij vormen de spil op jouw school als het gaat om communicatie over gedrag. We coachen de coach! Ontwikkelpad 3 ZIEN!-experts in de school ZIEN! heeft een sterk concept, het deugt en het werkt. Op een sociaal en pedagogisch veilige school wordt ZIEN! als middel ingezet om de collectieve ambitie van de school om te zetten in daadkracht. Dit betekent in de praktijk: Een leidinggevende stuurt op cyclisch werken met ZIEN! Een intern begeleider en/of gedragsspecialist geeft betekenis aan het handelingsgericht werken met ZIEN! op leerling-, groeps-, en schoolniveau. Een intern begeleider ondersteunt leerkrachten adequaat in het proces van signaleren tot handelen. Een leerkracht werkt aan zijn pedagogisch kwaliteiten. Een school die door externen wordt herkend en erkend als een sociaal en pedagogisch veilige school. Expertcursus ZIEN! Speciaal voor intern begeleiders bieden we de expertcursus ZIEN! aan (ook op locatie in de regio). Tijdens deze twee dagen bouwen we aan kennis, versterken we vaardigheden en maken we een implementatieplan op maat! Pedagogisch meesterschap Tijdens bijeenkomsten en groepsbesprekingen op de school zetten we in op preventief handelen van de leerkracht. Er wordt gewerkt aan de pedagogische competenties sensitiviteit en responsiviteit. De groep ontwikkelt, de leerling groeit en de leerkracht geniet! Ook worden coachingsgesprekken met leerkrachten gehouden onder leiding van de ib er en een onderwijsadviseur. Daarmee wordt een dubbelslag gemaakt: de leerkracht én de ib er worden gecoacht!

6 Meer weten? Kijk op Je kunt ook contact opnemen met Michel Vaders, projectleider ZIEN!: (0182) of Burg. Jamessingel 2 Postbus AJ Gouda T info@driestar-onderwijsadvies.nl planningparnassys@driestar-educatief.nl Driestar onderwijsadvies adviseert en begeleidt scholen voor voortgezet en (speciaal) basisonderwijs, met inspirerend onderwijs en goede zorg als ideaal. Wij zijn een onderdeel van kenniscentrum Driestar educatief en werken nauw samen met Driestar hogeschool en Driestar managementadvies.