ErasmusMC myopie onderzoek - nieuwsbrief 2013
|
|
- Sandra Simona van der Berg
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 ErasmusMC myopie onderzoek - nieuwsbrief 2013 Wij willen u ook dit jaar graag weer op de hoogte brengen van de resultaten van ons onderzoek naar myopie (bijziendheid) was een bewogen jaar voor ons! We krijgen steeds meer inzicht in de ontstaanswijze van bijziendheid. Hieronder vindt u een overzicht van onze resultaten. Nieuwe genen geïdentificeerd voor myopie en aslengte In samenwerking met het internationale CREAM consortium hebben wij het afgelopen jaar grote analysen gedaan voor brilsterkte-afwijkingen en lengte van de oogas. Hierbij combineerden we genetische data van ruim mensen afkomstig van 32 myopiestudies wereldwijd. Dit leverde maar liefst 26 genen voor refractieafwijkingen en 9 genen voor oogaslengte op. De geïdentificeerde genen hebben verschillende functies zoals signaaloverdracht tussen zenuwcellen, opbouw van bindweefsel, vitamine A stofwisseling en oogontwikkeling. De resultaten zijn gepubliceerd in het vooraanstaande medisch tijdschrift Nature Genetics en leverde ons ook media-aandacht op (NRC, radio-interview BNR nieuwsradio, nu.nl). Mega-analyse CREAM en 23andMe Het internetbedrijf 23andMe ( publiceerde eerder dit jaar ook hun resultaten van een genetische analyse van bijziendheid. Naast het verkrijgen van DNA in de vorm van speeksel, vroegen zij hun klanten in een online vragenlijst of ze bijziend waren en op welke leeftijd zij hiervoor een bril kregen. De overlap in geïdentificeerde bijziendheidsgenen van deze analyse met die van het CREAM consortium was verbluffend. Dat laat zien dat de gevonden genen universeel zijn en over de hele wereld een rol spelen bij myopie. Hoewel 23andMe en onze studie nu voor het eerst een groot aantal genen geïdentificeerd hebben voor myopie, is hiermee nog maar een klein deel van het ziektebeeld verklaard. De verwachting is dat er nog veel meer genen voor myopie zijn. Momenteel combineren we de genetische data van het CREAM consortium (ruim mensen) en het bedrijf 23andMe ( mensen) tot de grootste analyse tot nu. We maken tevens gebruik van meer genetische markers (38 miljoen in plaats van 2,5 miljoen in de vorige analyse) dan voorheen en dit zal ook helpen alle genen boven water te krijgen. Studiebol zijn versterkt genetisch effect Naast genetische factoren spelen omgevingsfactoren een belangrijke rol bij het ontstaan van bijziendheid. Het was al langer bekend dat veel lezen en weinig buitenspelen in de jeugd tot meer bijziendheid kunnen leiden. Opleidingsniveau is een goede maat voor lezen; mensen met een hoger opleidingsniveau zitten immers meer en langer met hun neus in de boeken. Wij hebben binnen de ERGO studie onderzocht of het effect van genen beïnvloed wordt door opleidingsniveau. Dit bleek het geval te zijn: personen met een hoog opleidingsniveau (HBO of universiteit) én een hoog genetisch risico hadden een veel hogere kans op bijziendheid 1
2 dan personen met slechts een van deze factoren. Hoe veel lezen bijziendheid veroorzaakt is niet precies bekend, maar geadviseerd wordt kinderen na 30 minuten lezen of dichtbij werk even pauze te laten nemen. Onderzoek naar gen-omgevingsinteractie in Singapore We zijn inmiddels meer te weten gekomen over welke genen een rol spelen bij het ontstaan van bijziendheid en over interactie tussen genen en omgeving. Hoe dit precies werkt is echter nog onduidelijk. Om hier meer inzicht in te krijgen is promovenda Virginie Verhoeven voor een half jaar afgereisd naar Singapore om onderzoek te doen bij het gerenommeerde Singapore Eye Research Institute, onderdeel van de National University of Singapore. In Singapore is maar liefst 80% (!) van de bevolking bijziend, en aangezien de genetische factoren grotendeels hetzelfde zijn in Aziaten als in mensen met een Europese afkomst lijken hier gen-omgevingsinteracties een grotere rol te spelen. Virginie onderzoekt nu welke genen verantwoordelijk zijn voor de myopie bij mensen met een hoge opleiding. Hierbij worden de gegevens van het hele CREAM consortium gebruikt, zodat we kunnen nagaan of die over de hele wereld hetzelfde zijn. CREAM meeting in Singapore Op 25 november 2013 vond in Singapore de 3e meeting van het CREAM consortium plaats. Zo n 40 onderzoekers vanuit de hele wereld (waaronder prof. Klaver vanuit onze onderzoeksgroep) reisden af naar Zuid-Oost Azië om de meeting bij te wonen. Deze meeting werd mede georganiseerd door promovenda Virginie Verhoeven, die momenteel in Singapore verblijft vanwege haar onderzoek naar gen-omgevingsinteracties bij myopie. Gedurende deze meeting werden voorlopige resultaten gepresenteerd van lopende consortium analyses op het gebied van refractieafwijkingen, gen-omgevingsinteracties, cilinderafwijkingen en myopieontwikkeling bij kinderen. Tevens werden de eerste stappen gezet naar samenwerking op het gebied van nieuwe genetische technieken: exome chip en exome sequencing. CREAM meeting, Singapore, 25 november
3 Subsidie voor dierexperimenteel onderzoek In mei 2013 ontving Virginie Verhoeven een subsidie van euro van de firma Bayer voor onderzoek naar myopie bij muizen die een gen voor myopie missen, het GJD2 gen. Daar waren wij heel blij mee! Het GJD2 gen is een van de belangrijkste genen voor myopie. Wij gebruiken deze subsidie om het effect van het GJD2 gen en het ontwikkelen van myopie verder te onderzoeken. De muizen zullen myoop gemaakt worden door een lens van -15 dioptrie voor het oog te plaatsen. Wij willen graag weten of deze muizen meer of juist minder bijziend worden dan gewone muizen en welke stofjes in het netvlies bij dat proces betrokken zijn. Bijziendheid bij kinderen In Rotterdam onderzoeken wij ook een geboortecohort: het Generation R onderzoek. Generation R onderzoekt de groei, ontwikkeling en gezondheid van opgroeiende kinderen in Rotterdam, allemaal geboren tussen 2002 en Deze kinderen volgen we al vanaf de vroege zwangerschap en blijven we volgen tot hun jong volwassenheid. Op 6-jarige leeftijd hebben wij deze kinderen oogheelkundig onderzocht. Er is o.a. gezichtsscherpte en aslengte gemeten en we vroegen naar de oogheelkundige voorgeschiedenis. Ook genetische data is beschikbaar van de kinderen. Dit jaar is promovendus Willem Tideman ons myopie team komen versterken om de data van de kinderen te analyseren. Wij onderzochten de frequentie van bijziendheid, genetische factoren en omgevingsfactoren bij deze 6-jarige kinderen. Hieruit blijkt dat al 2% van de kinderen op deze leeftijd bijziend is. Een aantal genen die bij volwassenen bijziendheid veroorzaken zorgen bij deze kinderen al voor een langere aslengte. Buitenspelen heeft ook een effect op de aslengte van kinderen: kinderen die minder dan een uur per dag buitenspelen hebben een langere aslengte dan hun leeftijdsgenoten. Deze kinderen komen nu op 9-jarige leeftijd weer terug voor ons oogonderzoek. De aslengte wordt weer gemeten, maar daarnaast wordt nu ook de brilsterkte gemeten nadat de pupillen van de kinderen wijd gedruppeld zijn. Er wordt een MRI van de ogen gemaakt om de oogvorm in kaart te brengen en er wordt een OCT-scan gemaakt om alle lagen van het netvlies af te beelden. Zo kunnen we erachter komen hoe het oog groeit bij kinderen die myoop worden. 3
4 Behandeling van progressieve myopie met atropine Voor progressieve myopie op de kinderleeftijd bestond er lange tijd geen behandeling en stonden wij als oogzorg professionals met lege handen. Sinds enkele jaren zijn er nu verschillende behandelingsopties. De atropine oogdruppel is de meest effectieve behandeling, maar kent vele bijwerkingen zoals pupilverwijding en moeite met dichtbij kijken, waardoor de druppel niet veel populariteit geniet. Wij onderzochten de ervaren last van deze bijwerkingen in een zgn. implementatie studie bij kinderen op de oogpoli van het Erasmus MC. Wij vonden dat het met de bijwerkingen inderdaad niet meevalt: bijna alle kinderen hadden veel last van het licht en veel kinderen hadden moeite om zonder leesbril te lezen. Desalniettemin hield bijna 80% van alle kinderen de behandeling vol. De precieze werking van atropine is onbekend, maar de resultaten zijn zeer hoopgevend: van alle kinderen die bleven druppelen werd in bijna alle gevallen de progressie tot stilstand gebracht. Tot slot Ook voor volgend jaar hebben we weer allerlei plannen. Wij zullen ons onderzoek richten op het identificeren van genen voor hoge bijziendheid (brilsterkte boven -6 dioptrie) en de individuele effecten van de verschillende genen onderzoeken. Ook zullen we diermodellen zoals muizen en zebravissen nader onderzoeken om de functie van alle genen te achterhalen. Pas als we inzicht krijgen in hoe genen myopie veroorzaken hebben we mogelijkheden om nieuwe behandelingen te testen. Voor dit onderzoek moeten wij echter eerst subsidie geld werven en dat is in deze tijden van crisis geen gemakkelijke zaak. Wij houden u op de hoogte! Voordrachten en publicaties Publicatie (Nature Genetics, maart 2013): Genome-wide meta-analyses of multiancestry cohorts identify multiple new susceptibility loci for refractive error and myopia 2. Publicatie (American Journal of Human Genetics, augustus 2013): Nine loci for ocular axial length identified through genome-wide association studies, including shared loci with refractive error 3. Publicatie (European Journal of Epidemiology, december 2013): Education influences the role of genetics in myopia 4. Voordracht NOG congres (Groningen, maart 2013), Virginie Verhoeven: Invloed van opleidingsniveau op de expressie van myopiegenen 5. Voordracht NOG congres (Groningen, maart 2013), Caroline Klaver: De erfelijkheid van refractieafwijkingen en myopie ontrafeld 6. Voordracht NOG congres (Groningen, maart 2013), King Wong (student): Visuele morbiditeit van myopie in de populatie 7. Voordracht ARVO congres (Seatte, VS, mei 2013), Virginie Verhoeven: Genome-wide meta-analyses of multi-ethnic cohorts identify multiple new susceptibility loci for refractive error and myopia 4
5 8. Voordracht ARVO congres (Seatte, VS, mei 2013), Caroline Klaver: Influence of education on penetrance of myopia genes 9. Posterpresentatie ARVO congres (Seatte, VS, mei 2013), Jan Roelof Polling: Prevalence of myopia at age 6 in a Dutch Birth Cohort Study: The Generation R Study 10. Posterpresentatie ARVO congres (Seatte, VS, mei 2013), Ruben Kok (student): Implementation of atropine treatment for progressive myopia in children 11. Posterpresentatie International myopia conference (San Francisco, VS, augustus 2013), Willem Tideman: Time spent outdoors already influences axial length at the age of 6 years: The Generation R Study Wij wensen u hele fijne feestdagen en een voorspoedig 2014! Namens het ErasmusMC myopie onderzoeksteam: Virginie Verhoeven, promovenda Jan Roelof Polling, promovendus Willem Tideman, promovendus Corina Brussee, onderzoeksassistente Ada Hooghart, onderzoeksassistente Riet Bernaerts, onderzoeksassistente Martine Snabel, medisch student Ashley Wills, medisch student Robert Kuijpers, oogarts Hans Vingerling, oogarts en afdelingshoofd Caroline Klaver, oogarts en onderzoeksleider 5
Nascholing myopie. Afdeling Oogheelkunde, Erasmus MC Rotterdam
Nascholing myopie Afdeling Oogheelkunde, Erasmus MC Rotterdam Avond mede mogelijk door: Frequentie van myopie Myopie
Nadere informatienieuwsbrief MD Fonds financiert vijf onderzoeksprojecten Door Hein van der Hart, voorzitter www.mdfonds.nl
www.mdfonds.nl nieuwsbrief Augustus 2014 mdfonds@macula-degeneratie.nl MD Fonds financiert vijf onderzoeksprojecten Door Hein van der Hart, voorzitter Voor het zevende achtereenvolgende jaar heeft de organisatie
Nadere informatieMyopie Controle Centrum Rotterdam. Jan Roelof Polling
Myopie Controle Centrum Rotterdam Jan Roelof Polling Belangenverstrengeling Geen Behandeling van progressieve myopie Treatment efficacy Sankaridurg & Holden, 2014 Effect van behandeling - - - - - - (Cooper,
Nadere informatiePATIËNTEN INFORMATIE. Atropine. behandeling bij myopie
PATIËNTEN INFORMATIE Atropine behandeling bij myopie Door middel van deze folder wil het Maasstad Ziekenhuis u informeren over de atropinebehandeling bij myopie. U wordt geadviseerd deze informatie zorgvuldig
Nadere informatieMyopie. Special van de MaculaVereniging
Myopie Special van de MaculaVereniging Dit is een special van de MaculaVereniging. Specials behandelen onderwerpen die verband houden met macula-degeneratie. De laatste tijd blijkt dat sterke myopie bij
Nadere informatieAtropine oogdruppels ter voorkoming van hoge myopie
Atropine oogdruppels ter voorkoming van hoge myopie Wat is myopie? Myopie of bijziendheid is een brekingsfout (refractie) van het oog waarbij de persoon voorwerpen ver weg niet scherp kan zien, maar wel
Nadere informatiePatiënteninformatie. Atropine oogdruppels ter voorkoming van hoge myopie. LangeLand Ziekenhuis, Zoetermeer
Patiënteninformatie Atropine oogdruppels ter voorkoming van hoge myopie Wat is myopie Myopie of bijziendheid is een brekingsfout (refractie) van het oog waarbij de persoon voorwerpen ver weg niet scherp
Nadere informatieAtropine oogdruppels ter voorkoming/afremming van hoge myopie
Atropine oogdruppels ter voorkoming/afremming van hoge myopie Bij uw zoon of dochter is myopie waargenomen. Dit betekent dat het oog van uw kind te lang is of een te sterke ooglens heeft. Zonder behandeling
Nadere informatieMYST: Onderzoek naar sterke bijziendheid. MY ST MYopie STudie
MY ST MYopie STudie Sterke bijziendheid, ook wel sterke myopie genoemd, is een afwijking van het oog waarbij een sterke min - bril nodig is om scherp te zien. Dit komt doordat de oogbol te lang is. Hierdoor
Nadere informatieOogheelkunde Atropine behandeling ter voorkoming van Hoge Myopie
Algemeen Oogheelkunde Atropine behandeling ter voorkoming van Hoge Myopie Bij uw kind is progressieve Myopie vastgesteld of een verhoogd risico op deze brilafwijking. Wat is myopie? Myopie of bijziendheid
Nadere informatieAtropine oogdruppels ter voorkoming van hoge myopie
Centrumlocatie Sophia Kinderziekenhuis Atropine oogdruppels ter voorkoming van hoge myopie Wat is myopie Myopie of bijziendheid is een brekingsfout (refractie) van het oog waarbij de persoon voorwerpen
Nadere informatieAtropine oogdruppels Ter voorkoming van hoge myopie
Atropine oogdruppels Ter voorkoming van hoge myopie Bronvermelding Gwiazda, J. (2009). "Treatment options for myopia." Optom Vis Sci 86(6): 624-628 Song, Y. Y., H. Wang, et al. (2011). "Atropine in ameliorating
Nadere informatienieuwsbrief MD Fonds financiert vijf onderzoeksprojecten www.mdfonds.nl
www.mdfonds.nl nieuwsbrief Augustus 2013 mdfonds@macula-degeneratie.nl MD Fonds financiert vijf onderzoeksprojecten Door Hein van der Hart, voorzitter Voor het zesde achtereenvolgende jaar heeft de organisatie
Nadere informatiePatiënteninformatie. Myopie management terTER_
Patiënteninformatie Myopie management 1234567890-terTER_ Inhoudsopgave Pagina Introductie 4 Wat is myopie? 4 Risicofactoren tot het ontwikkelen van progressieve myopie 5 Erfelijke factoren 5 Omgevingsfactoren
Nadere informatieSt. Antonius Ziekenhuis
OOGHEELKUNDE Behandeling van progressieve myopie met Atropine BEHANDELING Behandeling van progressieve myopie met Atropine In deze folder leest u meer informatie over myopie (bijziendheid) en de behandeling
Nadere informatiePatiënteninformatie. Atropine oogdruppels ter voorkoming van hoge myopie. LangeLand Ziekenhuis, Zoetermeer juni 2016/Oogheelkunde
Patiënteninformatie Atropine oogdruppels ter voorkoming van hoge myopie Wat is myopie Myopie of bijziendheid is een brekingsfout (refractie) van het oog waarbij de persoon voorwerpen ver weg niet scherp
Nadere informatieHoge Myopie. Oogheelkunde. Atropine druppels om dit te voorkomen
Oogheelkunde Hoge Myopie Atropine druppels om dit te voorkomen Inleiding U heeft van uw oogarts vernomen dat uw kind een myoop oog heeft. U heeft al informatie gekregen. In deze folder kunt u alles rustig
Nadere informatieBehandeling van bijziendheid met Atropine
Behandeling van bijziendheid met Atropine Inleiding Uw kind begint binnenkort met een behandeling van bijziendheid. In deze folder leest u hier meer over. Wat is bijziendheid? Bijziendheid wordt ook wel
Nadere informatieAtropine oogdruppels ter voorkoming van hoge bijziendheid
Atropine oogdruppels ter voorkoming van hoge bijziendheid Wat is bijziendheid? Bijziendheid heet in medische termen myopie. Het is een brekingsfout (refractie-afwijking) van het optisch systeem van het
Nadere informatienieuwsbrief Donaties 2017 Door Marien Verdult, penningmeester Februari 2017
www.maculafonds.nl nieuwsbrief Donaties 2017 Door Marien Verdult, penningmeester Al vele jaren wordt de voorjaarsmailing van het MaculaFonds verzorgd door het Oogfonds. Met ingang van 2017 is deze samenwerking
Nadere informatieBehandeling van bijziendheid met Atropine
Behandeling van bijziendheid met Atropine Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op www.asz.nl/brmo. Inleiding Bij onderzoek is gebleken dat uw kind bijziend is. In deze folder leest u meer over
Nadere informatieMyopie (bijziendheid)
Oogheelkunde Myopie (bijziendheid) www.catharinaziekenhuis.nl Patiëntenvoorlichting: patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl OOG024 / Myopie (bijziendheid) / 21-02-2017 2 Myopie (bijziendheid) In
Nadere informatieHet bestuur heeft in het verslagjaar 3x vergaderd. Daarnaast hebben de bestuursleden tussentijds veelvuldig per email of telefonisch contact gehad.
Bestuursverslag 2013 De Stichting Glaucoomfonds heeft als doel het bevorderen van de oogheelkundige wetenschap, de toepassing van deze wetenschap en de zorg met betrekking tot de aandoening glaucoom. De
Nadere informatieMyopie remmen met atropine druppels
Oogheelkunde Myopie remmen met atropine druppels www.catharinaziekenhuis.nl Patiëntenvoorlichting: patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl OOG027 / Myopie remmen met atropine druppels / 09-07-2018
Nadere informatiePATIËNTEN INFORMATIE. Atropine. behandeling bij myopie
PATIËNTEN INFORMATIE Atropine behandeling bij myopie Door middel van deze folder wil het Maasstad Ziekenhuis u informeren over de atropinebehandeling bij myopie. U wordt geadviseerd deze informatie zorgvuldig
Nadere informatiePATIËNTEN INFORMATIE. Atropine. behandeling bij myopie
PATIËNTEN INFORMATIE Atropine behandeling bij myopie Door middel van deze folder wil het Maasstad Ziekenhuis u informeren over de atropinebehandeling bij myopie. U wordt geadviseerd deze informatie zorgvuldig
Nadere informatieBehandeling van snel toenemende bijziendheid
Behandeling van snel toenemende bijziendheid Uw kind heeft last van bijziendheid die snel erger wordt, waarbij het dragen van een bril of contactlenzen alleen niet voldoende is. In deze folder leest u
Nadere informatieEen bril Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op
Een bril Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op www.asz.nl/brmo. Inleiding U heeft gehoord dat u of uw kind een bril nodig heeft. In deze folder leest u meer over de verschillende oogafwijkingen.
Nadere informatienieuwsbrief Verkeerd logo MaculaFonds versterkt onderzoek naar macula-degeneratie www.maculafonds.nl Augustus 2015 Door Ria Dekker, eindredacteur
www.maculafonds.nl nieuwsbrief Verkeerd logo Door Ria Dekker, eindredacteur In de vorige MaculaVisie heeft het bestuur van het MaculaFonds uitgelegd waarom gekozen is voor de nieuwe naam. Bij dat artikel
Nadere informatieNederlandse samenvatting
Nederlandse samenvatting 178 Nederlandse samenvatting Concentratieproblemen en hyperactiviteit zijn veelvoorkomende problemen op de kinderleeftijd; de diagnose ADHD (Attention Deficit Hyperactivity Disorder)
Nadere informatieEen bril. Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op
Een bril Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op www.asz.nl/brmo. Inleiding U heeft gehoord dat u of uw kind een bril nodig heeft. In deze folder leest u meer over de verschillende oogafwijkingen.
Nadere informatieAdvies en behandeling voor progressieve myopie
Projectcode Myopie Controle Centrum Erasmus MC Versie Concept Datum 10 augustus 2015 Opsteller C.C.W. Klaver; J.W.L. Tideman; JR Polling Beheerder J.R. Polling Opdrachtgever C.C.W. Klaver Advies en behandeling
Nadere informatieEtiologie van myopie en introductie van MYopie STudie (MYST)
Nascholing myopie voor oogartsen, 10-02-2011 Etiologie van myopie en introductie van MYopie STudie (MYST) Virginie Verhoeven, PhD Oogheelkunde/Epidemiologie ErasmusMC Rotterdam Onderzoeksvragen ErasmusMC
Nadere informatieBril- of refractieafwijking
Bril- of refractieafwijking Oogheelkundig centrum Uw kind is naar de orthoptist verwezen omdat er een verminderde gezichtsscherpte (visus) is van één of beide ogen. In deze folder worden de verschillende
Nadere informatieBril- of refractie-afwijking
Bril- of refractie-afwijking Uw kind is naar de orthoptist verwezen wegens een verminderde gezichtsscherpte (visus) van een of beide ogen. Een orthoptist onderzoekt en behandelt de oogstand, de samenwerking
Nadere informatieAlgemene informatie over de polikliniek oogheelkunde
Algemene informatie over de polikliniek oogheelkunde Oogheelkunde alle aandacht Uw opticien heeft U geadviseerd een bezoek te brengen aan de oogarts. De verwijzing naar de oogarts verloopt via Uw huisarts.
Nadere informatieScheelzien, luie ogen en brillen bij kinderen
OOGHEELKUNDE Scheelzien, luie ogen en brillen bij kinderen KINDEREN Scheelzien, luie ogen en brillen bij kinderen Uw kind wordt in het ziekenhuis onderzocht wegens oogklachten. Het is belangrijk om te
Nadere informatieAdvies en behandeling voor progressieve myopie
Projectcode Myopie Controle Centrum Versie Concept Datum 15 februari 2016 Opsteller C.C.W. Klaver; J.W.L. Tideman; A. van der Schans; J.R. Polling Beheerder J.R. Polling Opdrachtgever C.C.W. Klaver Advies
Nadere informatieZICHT OP ZIEN VAN UW KIND IN FOR MATIE
ZICHT OP ZIEN VAN UW KIND IN FOR MATIE Colofon Titel Zicht op zien van uw kind Auteurs???????????? Tekstredactie????? Een publicatie van Nederlands Centrum Jeugdgezondheid (NCJ) www.ncj.nl WAT ZIET EEN
Nadere informatieOogheelkunde. Orthoptie
Oogheelkunde Orthoptie U heeft nog nooit van een orthoptist gehoord? Dat kan, want het beroep van orthoptist is nog tamelijk onbekend. Met het oog hierop is deze folder gemaakt, om u te informeren over
Nadere informatiehet zien van uw kind
zicht op het zien van uw kind Wat ziet een baby? Waarom oogonderzoek? Heeft mijn kind een bril nodig? deze brochure geeft antwoord op deze en andere vragen Goede ogen zijn belangrijk voor uw kind, om de
Nadere informatieProtocol Atropine behandeling Registratie. Astrid van der Schans
Protocol Atropine behandeling Registratie Astrid van der Schans Doel therapie Refractie < S-6.00 dioptrie Aslengte < 26 mm Indien niet meer haalbaar, zoveel mogelijk remming van de aslengte groei (Holden,
Nadere informatieEen bril bij kinderen. Oogheelkunde
Een bril bij kinderen Oogheelkunde Inleiding Het menselijk ook is te vergelijken met een fototoestel. Via de lens komen beelden op een licht- en kleurgevoelig oppervlak. Bij een fototoestel is dat de kleurenfilm,
Nadere informatieVerwijzing naar de orthoptist
Verwijzing naar de orthoptist Oogheelkunde Beter voor elkaar 2 Verwijzing naar de orthoptist De huisarts verwijst een patiënt met oogheelkundige problemen naar de oogarts. De oogarts bepaalt of de ogen
Nadere informatieBrilafwijkingen. Afdeling Oogheelkunde
Brilafwijkingen Afdeling Oogheelkunde Bij een brilafwijking wordt het beeld dat het oog binnenkomt niet precies op het netvlies afgebeeld, maar als het ware voor of achter het netvlies. Daardoor is het
Nadere informatierefractie-afwijking patiënteninformatie
patiënteninformatie refractie-afwijking Uw oogarts of orthoptist heeft een refractie-afwijking vastgesteld bij u of uw kind. Dit kan worden gecorrigeerd met een bril of contactlenzen. Wat is een refractie-afwijking?
Nadere informatieNieuwsbrief voor alle deelnemers aan het kegeldysfunctie project. Februari 2010
Nieuwsbrief voor alle deelnemers aan het kegeldysfunctie project Februari 2010 Wij willen u hartelijk danken voor uw deelname aan ons wetenschappelijk onderzoek naar aandoeningen waarbij de kegels van
Nadere informatieInterventie mogelijkheden voor myopie ontwikkeling
Interventie mogelijkheden voor myopie ontwikkeling J.R. Polling, 1,2 V. Verhoeven, 1 C.C.W Klaver 1 Oogheelkunde, Erasmus MC, Rotterdam 1 Hogeschool Utrecht, Faculteit oogzorg 2 Opbouw Wat is de normale
Nadere informatieWaarom zien veel mensen onscherp?
Refractie afwijking Waarom zien veel mensen onscherp? Om scherp te zien moeten lichtstralen uit de buitenwereld precies op het netvlies van het oog samenvallen. Het hoornvlies en de lens in het oog zorgen
Nadere informatieOorzaken en gevolgen
Scheelzien Scheelzien is een afwijking van de stand van de ogen, waarbij de ogen niet op hetzelfde punt gericht zijn. Het ontstaat meestal op kinderleeftijd, maar kan ook bij volwassenen optreden. Deze
Nadere informatieWat is Familiaire Exsudatieve Vitreoretinopathie?
Wat is Familiaire Exsudatieve Vitreoretinopathie? U hebt te horen gekregen dat er bij u (of uw kind) mogelijk sprake is van familiaire exsudatieve vitreoretinopathie (FEVR). FEVR is een, weinig bekende,
Nadere informatiePATIËNTEN INFORMATIE. Staar. Cataract
PATIËNTEN INFORMATIE Staar Cataract Algemeen Door middel van deze folder wil het Maasstad Ziekenhuis u informeren over staar (cataract) en de behandeling hiervan. U wordt geadviseerd deze informatie zorgvuldig
Nadere informatieWat is staar (cataract) Polikliniek Oogheelkunde
Wat is staar (cataract) Polikliniek Oogheelkunde Wat is Staar (cataract) Wat is staar Vóór in het oog, vlak achter de pupil, zit de heldere en doorzichtige ooglens. Naarmate we ouder worden, wordt deze
Nadere informatieDeze informatie gaat met name over de meest voorkomende vorm van staar, de ouderdomsstaar.
Staar (cataract) Vóór in het oog, vlak achter de pupil, zit de heldere en doorzichtige ooglens. Naarmate we ouder worden, wordt deze lens minder helder. Daardoor lijken de dingen die we zien waziger en
Nadere informatieMeisjes van 8-12 jaar hebben een betere leervaardigheid dan jongens ( en ook het opleidingsniveau van de ouders speelt een rol).
PERSBERICHT 9 augustus 2018 Meisjes van 8-12 jaar hebben een betere leervaardigheid dan jongens ( en ook het opleidingsniveau van de ouders speelt een rol). Meisjes en jongens van 8-12 jaar verschillen
Nadere informatieCorneale crosslinking
Corneale crosslinking Inhoudsopgave Inleiding Wat is keratoconus? 3. Wat is de oorzaak van keratoconus? 4 Oogheelkundig onderzoek 5 Behandeling van keratoconus 6 Wat is corneal crosslinking? 6 Wanneer
Nadere informatieOogheelkunde adviezen na een hernia-operatie. Staar (cataract) ZorgSaam
Oogheelkunde adviezen na een hernia-operatie Staar (cataract) ZorgSaam 1 STAAR (cataract) Wat is staar Vóór in het oog, vlak achter de pupil, zit de heldere en doorzichtige ooglens. Naarmate we ouder worden,
Nadere informatieHet OMC licht u graag uitgebreid voor over: Orthoptie
Het OMC licht u graag uitgebreid voor over: Orthoptie Dag in, dag uit maken we gebruik van onze ogen. Een paar goede ogen is dan ook heel belangrijk. Ze bepalen niet alleen wat we zien, maar ook hoe we
Nadere informatieMulti-disciplinair onderzoek onder families met een hoog risico op borst- en ovariumkanker getest voor een BRCA1 of BRCA2 mutatie
Multi-disciplinair onderzoek onder families met een hoog risico op borst- en ovariumkanker getest voor een BRCA1 of BRCA2 mutatie Judith de Lange, Rosemarie Wijnands, Floor van Leeuwen, Maartje Hooning,
Nadere informatieAcknowledgement. Acknowledgement
Acknowledgement Acknowledgement This study is part of TREND (Trauma RElated Neuronal Dysfunction), a Dutch Consortium that integrates research on epidemiology, assessment technology, pharmacotherapeutics,
Nadere informatieEr bestaan verschillende soorten refractie-afwijkingen: Myopie Hypermetropie Astigmatisme Anisometropie
Brilafwijkingen Een brilafwijking (refractieafwijking) is een afwijkende vorm (brekingsafwijking) van het oog waardoor het beeld dat het oog binnenkomt niet precies op het netvlies valt. Hierdoor ontstaat
Nadere informatieBrilafwijkingen. Afdeling Oogheelkunde. Locatie Purmerend/Volendam
Brilafwijkingen Afdeling Oogheelkunde Locatie Purmerend/Volendam Bij een brilafwijking wordt het beeld dat het oog binnenkomt niet precies op het netvlies afgebeeld, maar als het ware voor of achter het
Nadere informatieOrthoptie bij kinderen
Orthoptie bij kinderen Patiëntencommunicatie Inleiding Uw kind wordt nagekeken door de orthoptist omdat er een (vermoeden van) verminderde gezichtsscherpte (visus) en/of scheelzien is van één of beide
Nadere informatieMaatschap Oogheelkunde/orthoptie. Verschillende brilsterktes (kinderen)
Maatschap Oogheelkunde/orthoptie Verschillende brilsterktes (kinderen) Algemeen Om scherp te kunnen zien moeten de lichtstralen uit de buitenwereld precies op hetzelfde punt samenvallen op het netvlies.
Nadere informatieSAMENVATTING SAMENVATTING
HbA 1c ontstaat door de versuikering van hemoglobine, het belangrijkste bestanddeel van rode bloedcellen. In het bloed bindt een glucosemolecuul (niet-enzymatisch) met een aminozuur van de β-keten van
Nadere informatieNederlandse Samenvatting
Nederlandse Samenvatting Dit proefschrift bestaat uit een aantal studies waarin onderzocht is waar individuele verschillen vandaan komen in welbevinden (WB) en gerelateerde menselijke eigenschappen, zoals
Nadere informatieCentrumlocatie. Vitamine A therapie bij retinitis pigmentosa
Centrumlocatie Normaal netvlies Netvlies bij retinitis pigmentosa Vitamine A therapie bij retinitis pigmentosa U heeft een afspraak op de polikliniek Oogheelkunde voor een Vitamine A therapie bij retinitis
Nadere informatieOogheelkunde. Patiënteninformatie. Brilsterkte bij kinderen. Slingeland Ziekenhuis
Oogheelkunde Brilsterkte bij kinderen i Patiënteninformatie Slingeland Ziekenhuis Algemeen Uw kind heeft zojuist een druppeltest (skiascopie) gehad. Uit de test is gebleken dat uw kind een bril nodig heeft
Nadere informatieWelkom op de polikliniek Oogheelkunde
Welkom op de polikliniek Oogheelkunde Albert Schweitzer ziekenhuis polikliniek Oogheelkunde september 2014 pavo 0534 Inleiding U bent verwezen naar de polikliniek Oogheelkunde van het Albert Schweitzer
Nadere informatieW08: DNA aflezen gebruiken en delen: hoe ver ga jij? Roel Hermsen Hubrecht Instituut Kirsten Renkema UMC Utrecht
W08: DNA aflezen gebruiken en delen: hoe ver ga jij? Roel Hermsen Hubrecht Instituut Kirsten Renkema UMC Utrecht Ik ben hier als: Workshop = doen! 1. Biologie docent 2. TOA 3. Bovenbouw docent middelbare
Nadere informatieOogheelkunde. Refractiechirurgie. Het Antonius Ziekenhuis vormt samen met Thuiszorg Zuidwest Friesland de Antonius Zorggroep
Oogheelkunde Refractiechirurgie Het Antonius Ziekenhuis vormt samen met Thuiszorg Zuidwest Friesland de Antonius Zorggroep U draagt waarschijnlijk een bril of contactlenzen in verband met bijziendheid,
Nadere informatieWat moet je weten over Femto-LASIK? Ooglaserchirurgie van dichtbij bekeken. Patiënteninformatie
Wat moet je weten over Femto-LASIK? Ooglaserchirurgie van dichtbij bekeken. Patiënteninformatie De sterke wil om scherp te zien Ooglaserchirurgie met een betrouwbare behandeling Iedereen wil scherp zien.
Nadere informatieInhoudsopgave INLEIDING 3 ONDERZOEK 4 COMMUNICATIE 5 ORGANISATIE 7 CONCLUSIES & AANBEVELINGEN 8 BIJLAGE 1: TOELICHTING KENNISINSTITUUT BIER 9
Jaarverslag 2012 Inhoudsopgave INLEIDING 3 ONDERZOEK 4 COMMUNICATIE 5 ORGANISATIE 7 CONCLUSIES & AANBEVELINGEN 8 BIJLAGE 1: TOELICHTING KENNISINSTITUUT BIER 9 2 Inleiding Voor u ligt het jaarverslag 2012
Nadere informatieDe causale Relatie tussen Intimiteit en Seksueel verlangen en de. modererende invloed van Sekse en Relatietevredenheid op deze relatie
Causale Relatie tussen intimiteit en seksueel verlangen 1 De causale Relatie tussen Intimiteit en Seksueel verlangen en de modererende invloed van Sekse en Relatietevredenheid op deze relatie The causal
Nadere informatieFocusgroep Public Health. Thema Sociaaleconomische Gezondheidsverschillen (SEGV) 27 september 2016
Focusgroep Public Health Thema Sociaaleconomische Gezondheidsverschillen (SEGV) 27 september 2016 Programma Tijd 13:00 uur Inloop 13:30 uur Opening en introductie Dr. Marja van Bon-Martens, Trimbos-instituut
Nadere informatieNederlandse samenvatting (Dutch Summary)
(Dutch Summary) 9 (Dutch Summary) Slechtziendheid en blindheid (visuele beperking) vormt in onze vergrijzende samenleving een steeds groter probleem in het leven van veel ouderen. Dit uit zich niet alleen
Nadere informatieDe antwoorden op vragen 1 en 2, 3 en 4, en 5 t/m 8 graag op verschillende vellen schrijven. Vergeet ook niet op de 3 vellen je naam en studentnr.
Tentamen Genoombiologie, 28 Oktober 2009, 9.00-11.45 h De antwoorden op vragen 1 en 2, 3 en 4, en 5 t/m 8 graag op verschillende vellen schrijven. Vergeet ook niet op de 3 vellen je naam en studentnr.
Nadere informatieScheelzien bij kinderen
Oogheelkunde Scheelzien bij kinderen Inleiding Bij scheelzien zijn de ogen niet op hetzelfde punt gericht. Dit ontstaat meestal bij kinderen, maar ook volwassenen kunnen dit krijgen. Tussen de drie en
Nadere informatieOpbrengst Voorjaarsmailing
www.mdfonds.nl nieuwsbrief Oktober 2012 Opbrengst Voorjaarsmailing Door Paul Amelink, bestuurslid In het vorige nummer van MaculaVisie heeft u kunnen lezen dat het MD Fonds dit jaar tien onderzoeksprojecten
Nadere informatieOogheelkunde. Scheelzien. Het Antonius Ziekenhuis vormt samen met Thuiszorg Zuidwest Friesland de Antonius Zorggroep
Oogheelkunde Scheelzien Het Antonius Ziekenhuis vormt samen met Thuiszorg Zuidwest Friesland de Antonius Zorggroep Scheelzien is een afwijking van de stand van de ogen, waarbij de ogen niet op hetzelfde
Nadere informatieDe werking van het oog
Een brilafwijking komt door een afwijkende vorm van het oog waardoor het beeld dat het oog binnenkomt niet precies op het netvlies valt. Hierdoor ontstaat een onscherp beeld. In deze folder kunt u meer
Nadere informatieRefractie-afwijking. Deze folder biedt in informatie over niet-scherp zien ten gevolge van een refractie-afwijking en de mogelijke correctiemiddelen.
Refractie-afwijking Deze folder biedt in informatie over niet-scherp zien ten gevolge van een refractie-afwijking en de mogelijke correctiemiddelen. Hoe vormt een oog een scherp beeld en wat is refractie?
Nadere informatieALS Onderzoek. ALS biobank en database. ALS Onderzoek. Onderzoeksprojecten
ALS Onderzoek ALS Centrum Nederland doet onderzoek naar ALS, PLS en PSMA met als doel om zo snel mogelijk een behandeling voor deze ziektes te vinden. We verzamelen gegevens van zoveel mogelijk patiënten.
Nadere informatiea a a a a a a a a a a a a a a a a a
a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a (not) for your eyes only caroline c.w. klaver a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a
Nadere informatieUveïtis. Afdeling Oogheelkunde
Uveïtis Afdeling Oogheelkunde Algemeen Uveïtis is een verzamelnaam voor alle inwendige oogontstekingen. Deze uitleg is daarom algemeen. Niet alle opmerkingen gelden voor alle uveïtispatiënten. In deze
Nadere informatieCURRICULUM VITAE LIST OF PUBLICATIONS
CURRICULUM VITAE LIST OF PUBLICATIONS Curriculum Vitae Curriculum Vitae Barbara Wilhelmina Cornelia Zwirs werd geboren op 3 oktober 1977 in Alphen aan den Rijn. Daar behaalde zij in 1995 haar Gymnasiumdiploma
Nadere informatieNiet scherp zien door een refractieafwijking.
Oogheelkunde Niet scherp zien door een refractieafwijking. Het Antonius Ziekenhuis vormt samen met Thuiszorg Zuidwest Friesland de Antonius Zorggroep Hoe vormt een oog een scherp beeld en wat is refractie?
Nadere informatieScheelzien strabismus. Poli Oogheelkunde
00 Scheelzien strabismus Poli Oogheelkunde Inleiding Scheelzien is een afwijking van de stand van de ogen, waarbij de ogen niet op hetzelfde punt gericht zijn. Het ontstaat meestal op kinderleeftijd, maar
Nadere informatieNieuwsbrief voor ouders
Nieuwsbrief voor ouders De sociale ontwikkeling van kinderen Amsterdam, oktober 2012, jaargang 5, nr. 2 Universiteit van Amsterdam Beste ouders, Door middel van deze nieuwsbrief willen wij u op de hoogte
Nadere informatieRefractie afwijkingen. Niet scherp zien ten gevolge van refractie afwijkingen
Refractie afwijkingen Niet scherp zien ten gevolge van refractie afwijkingen Inhoudsopgave 1 Hoe vormt een oog een scherp beeld en wat is refractie... 1 2 Wat verstaat men onder refractieafwijkingen en
Nadere informatieSchiedamse Vest 180 Postbus 70030 3000 LM Rotterdam. www.oogziekenhuis.nl tel.: 010-4017777
Schiedamse Vest 180 Postbus 70030 3000 LM Rotterdam www.oogziekenhuis.nl tel.: 010-4017777 Titel van het onderzoek: Drie-dimensionale 'spectraal domein OCT' met licht van lange golflengte bij macula aandoeningen.
Nadere informatieLui oog (Amblyopie) Mensen zien. Mensen laten zien.
Lui oog (Amblyopie) Mensen zien. Mensen laten zien. Onze oogzorg gaat verder In deze brochure kunt u lezen wat een lui oog (amblyopie) inhoudt, hoe deze oogaandoening wordt vastgesteld en welke behandelingen
Nadere informatiePositieve, Negatieve en Depressieve Subklinische Psychotische Symptomen en het Effect van Stress en Sekse op deze Subklinische Psychotische Symptomen
Positieve, Negatieve en Depressieve Subklinische Psychotische Symptomen en het Effect van Stress en Sekse op deze Subklinische Psychotische Symptomen Positive, Negative and Depressive Subclinical Psychotic
Nadere informatieNieuwsbrief DEPRESSIEKLACHTEN BIJ VROUWEN MET EEN VOORSTADIUM VAN BORSTKANKER. EERSTE PATIËNTENDAG VAN HET UMBRELLA COHORT WIE ZIJN DE DEELNEMERS?
Nieuwsbrief November 2017 NR. 4 DEPRESSIEKLACHTEN BIJ VROUWEN MET EEN VOORSTADIUM VAN BORSTKANKER. EERSTE PATIËNTENDAG VAN HET UMBRELLA COHORT WIE ZIJN DE DEELNEMERS? Universitair Medisch Centrum Utrecht
Nadere informatieScheelzien bij kinderen
Scheelzien bij kinderen Scheelzien Scheelzien, is een afwijking van de stand van de ogen, waarbij de ogen niet meer op hetzelfde punt gericht zijn. Het komt voor bij 3 tot 5% van de bevolking. Het ontstaat
Nadere informatieScheelzien bij kinderen
Oogheelkunde Scheelzien bij kinderen Inleiding Bij scheelzien zijn de ogen niet op hetzelfde punt gericht. Dit ontstaat meestal bij kinderen, maar ook volwassenen kunnen dit krijgen. Tussen de drie en
Nadere informatieNEDERLANDSE SAMENVATTING
NEDERLANDSE SAMENVATTING Nederlandse samenvatting Wereldwijd zijn er miljoenen mensen met diabetes mellitus, hetgeen resulteert in aanzienlijke morbiditeit en mortaliteit. Bekende oogheelkundige complicaties
Nadere informatieWij hebben het beste voor ogen
Wij hebben het beste voor ogen 2 Inhoud Het heerlijke leven zonder bril of lenzen 4 De oogheelkundige klinieken van CARE Vision 6 Hoe gaat een behandeling in zijn werk 8 Herstel en resultaten 12 Tarieven
Nadere informatieCephir Seminar Overgewicht bij kinderen: Resultaten uit de wetenschap en praktijk
Cephir Seminar Overgewicht bij kinderen: Resultaten uit de wetenschap en praktijk 26 januari 2015 Opening Selma Bouthoorn: 3 Maart 15.30 uur (woe) Anne Wijtzes: 13 Mei 11.30 uur (woe) Programma van vandaag
Nadere informatie